DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND.
süitsz tzzitgr
ssr: ttü
Slobkousen vanaf 1.5
NASSAULAAI9 49, HAARL
f4000 f'sob f30° 1150 1100 f 75 fSO f 15
DE OORLOG
Wegens 't afbreken onzer ROTATIE
PERS, die naar de nieuwe Drukkerij
moet worden overgebracht, zijn wij
genoodzaakt in deze dagen de Courant
in eenigszins vereenvoudigden vorm en
vroeger dan gewoonlijk te doen ver
schijnen. Wij roepen de hulp en toe
gevendheid onzer Lezers en Adverteer
ders daarvoor in. Na des morgens
ELF UUR kunnen in deze dagen
onder geenerlei omstandigheden meer
ADVERTENTIES of BERICHTEN
worden aangenomen. De Directie.
EERSTE BLAD
VOOR Z. H. DEN PAUS.
THE0D. G. v. DUSSELDORP.
HAAGSCHE BRIEVEN.
P. W. TWEEHUIJSEN
Dinsdag 9 November 1915
4£>ste jaargang n°. 889
ABONNEMENTSPRIJS i
Per maanden voor Haarlem en voor de plaalsen waar een agent
Bevestigd ie (kom der gemeente)
Voor de overige plaatsen in Nederland per post.
Per week voor Haarlem en de agentschappen
Afzonderlijke nummer»
Bureau van Hedactie en Administratie a
Intercomm. Teietoonnuannters 1423 en 2741
PRIJS DER ADVERTENTIEN t
Van 15 regels 0,75
Iedere regel meer. >0,15
Buitenland per regel 0,23
Advertentiën in d8 rubriek „Vraag en Aanbod" van t—5 regel* o,40
Elke regel meer 0,10
Alle betalende abonnés op dit Blad die in het bezit zijn van eene Verzekeringspolis, zjjn, volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor:
bi} levenslange onge
schiktheid tot werken
bij verlies van een
bi} overlijden. n hand of voet a
De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de
bij verlies van
s een oog g
bi} verlies van
u een duim a
bi} breuk van een
n arm of been tl
►Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank* te
bi} verlies van
een wijsvinger
Schiedam. -
bi} verlies van een
s anderen vinger
DiT NUMMER BESTAAT UIT
TWEE BLADEN
AGENDA. 10 NOVEMBER
Gebouw St. Bavo E.-K. Volksbond
Hoofdbestuur.
Gebouw SL Bavo. K. S. A. b uur
Cun»us in de katholieke geloofswaarheden
bebouw burg de Kroon 8 nux
Populair wetenschappelijke voordracht door
F. Gr Geerlimg.
61 Vineeatiua-bibliotheek N. Groen
markt geopend van 7H—9 uur.
Bisschoppelijk Museum Jansstraat
12geopend eiken dag van 105 uur tegen
betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zater
dagen en R.-K. feestdagen.
Vorig bedrag f 968.75
Van de paroohie van St, Jan (Am-
sterdamstraat) door middel van den
pastoor 6.50
van B., Haarlem L50
V. W., Heemskerk
J. L. Schoten
Tot lafenis der geloovige zielen van
N. N.
Vereeniging „St. Jeroen", Hillegom
Van een landweerman, die naar Ihiuis
verlangt
Ter eere van den H. Antonius voor
Z. H. Paus Benedictus XV van Mevr.
N. N, Overveen.
Van S. J. P.,
JACOUET-COSTUUaSS
EN SiROSCINGS
5 Bar-feljjorissf r»aai 5,
Telefoon 2144.
strekt, staan vele loonen in gemeentedienst dan
ook achter bij die in particuliere bedrijven. Ook
in Rotterdam is een voorstel van rechtsche zijde
in behandeling tot het geven van een duurte-
toeslag. Daar staan de drie rechtsche wethou
ders ue Jong, van der Molen en Stulemeijer aan
den spits.
Een eigenaardig gevolg heeft het Haagsche
voorstel al gehad. De sociaal-democratische
raadsfractie, die zich den primeur ontstolen
achtte, was er als de kippen bij, om het rechtsche
voorstel af te breken en om met een nieuw te
komen, dat natuurlijkveel verder gaat.
Wat 'n misselijke demagogen toch!
Wie overigens hun loonsverhooging al te
?akken hebben, dat zijn onze vijf wethouders,
ij genoten f 4000.en zagen bij de begroo
ting zonder discussie of stemming hun wedde op
4500.gebracht. Ook 'n mooie duurtetoeslag
dus, die niemand hun zal misgunnen, daar het
wethoudersambt in eene gemeente als de onze
tegenwoordig geen sinecure is en nagenoeg den
heelen mensch vergt. Een voorstel om ook de
pensioenverordening in wat milderen geest te
herzien, werd naar eene speciale commissie ver
wezen.
Het college der wethouders wat wij ook wat,
dachten de raadsleden en op voorstel van de
groote meerderheid der leden werd besloten allen
raadsleden eengratis-telefoonaansluiting te
verschaffen.
Tegen dit voorstel is van buitenaf nog al kri-
Hek ingelegd. Kleingeestige kritiek, zooals gis
teren nog zeer terecht De Residentiebode be
toogde. Als de heeren zélf meenen, dat voor eene
richtige vervulling van hun taak een telefoon
noodig is, wie zal hun dan dat gemak misgun
nen Het zou dan ook ai te dwaas zijn, als
onlangs werd geplaatst 10 millioen tegen een Gedeputeerde Staten, zoo2ls sommige kranten
rente van 41/2 pet schrijvers al verhoopten, asn dit besluit hunne
B. en W. raamden sommige inkomsten wat erg goedkeuring onthielden,
laag, zooals ik schreef. Daar is b.v. de post van! c,\an ,een college van Gedeputeerde
opbrengst der belasting op de publieke verma- j fn 's een ea m de autonomie van
Lelijkheden, Die raamden zij op f 100,000, ter- bestuur eener gi°ote gemeente zeker niet te
wiil in Ha rït-iz» floret® Trijjanrl/^n "u/aUt** Jmn Kr» VCTWHCut&l. Ell V3U SirïJQ IUCt uC GciIICCntCWCt
zal hier toch ook bezwaarlijk sprake kunnen zijn.
De behandeling der gemeentebegrooting,
wijl in de drie eerste maanden, welke deze be-
losting werkte, reeds f 70,000 werd opgebracht
en dus naar niet al te ruime raming deze post
gerust.op 2 k 2% ion mag worden gesteld. - rw-
Reeds bij het vergaderen der afdeelingen van ~°ven besproken zijn, liep vrij vlot van stapel,
den gemeenteraad toonde men dan ook weinig aandacht van het lezend publiek kan zich
geneigdheid om ter zake van de belastingver- iau ,.^aaa ^Sngen op de bespreking van de
iooging met B. en W. mede te gaan en het ^.öls™e- en Staatsbegroting, waarmede a. s.
i__ i Dmsnatr hei Par ement
waarvan enkele der voornaamste puntjes hier-
.ooging met B. en W. mede "te gaan
Algemeen Verslag gaf onomwonden uiting aan
deze stemming.
De Memorie van Antwoord van B. en W. kon
den Raad niet overtuigen en de Commissie van
Rapporteurs (bestaande uit de heeren Mr Nie-
boer, S.-D., Mr. Rpmeijn, U.-L., Mr. Roodenburg
V.-D., Mr. Varenkamp, U.-L., en Wesseling,
f t-
f 5—
2.-
Onze administratie zal gaarne de giften
onzer lezers in ontvangst nemen. Men ge
lieve, wanneer z« niet persoonlijk worden
gebracht, op de enveloppe te zetten: Voor
Z. H. den Paus.
k-A j (R.-K.) maakte zich tot tolk van den Raad en
f n!sn diende voorstellen in, om aan de belasting-
verhooging te ontkomen. Hun becijferingen en
redevoeringen bleken ten slotte zoo overtuigend,
dat niet alleen de heele Raad aan hun zijde
kwam, maar dat ook B. en W. het hoofd in den
schoot legden.
Zoo werd de voorgenomen verhooging van den
belastingmultiplicator van het program afgeno-
2.501 men,
2.50 De moeite der heeren werd beloond en de bur-
~T~—r serij zal er hun dankbaar voor blijven.
992,751 Als de dienst van 1916 nu wat meevalt en
e Raad 200 zuinig mogelijk is, komen we er
nog al goed af.
De zuinigheid mag ondertusschen ook in het
gemeentelijk beleidde wijsheid niet bedriegen.
gaan vestigen op
ische- en Staatsbegi wc<
Dinsdag het Parlement aanvangt.
's-Gravenhage, 8 Nov. 1915.
LXX1I.
Overzicht
ftnPe/n^l8dieJCenSUUr ëaat krachtiger nog
officieel medegedeeld 0n 200 W
ofschoon het behoorlijk kritiek tijdstip,
voortging met het publi£^arSchuwd .waf'
berichten omtrent lord Kiuw*
Welke berichten in de n/ü
waren, wordt niet medegedfiï f tT*
wij nog onzeker omtrent de 01 u
Kitchener ondernemen 8aat u "j, "f
Ihans echter door „Hav„. hinl j de
gemeenteraad te gevoelen. Kort vóór de openbare ministera Briand r VCrIeg S^eegd
behandeling van de gemeentebegrooting kwam met 4 Ga»iéni en generaal
er althans een voorstel van zeven rechtsche JM** 0 ver eens teoun^^ tusschen beide
raadsleden in, om wegens de duurte de loonen regeeringen is volkomen, zegt „Havas"
van alle gemeentewerklieden met één gulden in j Hd gaat niet goed aan de DardanMi
de week te verhoogen. Deze heeren stellen zich1 n iv^n- het w-'l anelIen en
dus blijkbaai op het standpunt, dat de ere- °P den B niet vlotten met de
De Haagsche vroede vaderen hebben in de meente als werkgeefster niet achter mag blijvenSaloniki-expeditie cn nu gaat Kitchener daar-
afgeloopen week ijverig vergaderd en zij hebben bij wat vele particuliere patroons reeds deden heen.om den boel eenste
de gemeentebegrooting vastgesteld, Ongeveer 27 en nog doen. Van overal hoort en leest men1 rPri» ..mspectee-
nulhoen g"idendaikt onze gemeentelijke^huis- immers van loonsverhoogingen en duurtetoesla-1 M' _nn ^ter geneigd
houding voor 1916 noodig te hebben. Dat is gen. De loonen der gemeentewerklieden in onze! _er met 3 veronder-
weer heel wat meer dan voor 1915 werd ge-i gemeente zijn niet hoog Volgens de gegevens stellen, dat Kitchener met een ander, een meer
S aaniï„c4dePret.k'„ ,T'ook tïcS - V"4 «crsS 2vtotrdtend M**"» b gaan
meer geld behoeft. Op 1 juli 1915 leiden wij 22' het tnmmoiocplorl'TL''7/^io'o]'1 "ff,€n Wel' 0!B ie meer w"3 0rde tc saaa
hier reeds 316,861 zielen en nog stijgt dat getal weekloon geStrn.1' Van X/"l7505?as?f wSk! I bren«en" En dit ^rnJV'aarschiinlijk. omdai
maandelijlcs. Daarnaast vragen de buitengewone lieden genieten overigens: 1052 of dï rn 60 net het Dardanellen- '^'ki-avontuur, bij al-
ajdsomstandigheden ook buitengewone middelen, een vast weekloon van meer dan 13— tot en I dien niet krachtig door de Entente wordt inge-
terwijl oe inkomsten uit de bedrijven door die- met f 15.—; 548 of ruim 31 pCt. een vast week-grenen mt een catastrophe vo iHtair
zelfde omstandigheden gedrukt worden. Zoo loon an meer dan f 15— tot en met f 17—.1 P tP leiden
wordt voor het eerst voor de gasfabrieken een 34 of ruim 4i/2 pet een vast weekloon van meer 3anzien dreig6n
nadeehg saldo geraamd wegens de zwwel dan f 17.—. 661
hoogere kolenprijzen. B. en W. zagen het komen-1 Er zijn er dus slechts enkelen bij, die redeliik
de jaar dan ook met zooveel zorg tegemoet, dat rond kunnen komen, hoewel men er op moet let-
ben de Westelijke Morawa op verschillende
plaatsen geforceerd en hebben, na Kraljevo nu
ook Krusewatsj bezet. Krusewatsj is gelegen ten
zuidwesten van Paratun en ten noordwesten van
Nisj. Meer dan 3000 ongewonde Serviërs werden
hierbij gevangen genomen en meer dan 1500
gewonden werden in de lazaretten gevonden. De
buit bestaat voor zoover tot dusver ia vastge
steld, uit: 10 kanonnen, veel munitie en mate-
riëel en groote voorraden. In het dal van den
zuidelijken (Binacka) Morawa werd Praskovu
reeds doorgetrokken.
Het Bulgaarsche leger rukt eveneens voor
waarts en maakte zich meester van uitgangen
in het bekken van Leskowatsj.
De nederlaag van het Servische leger is al
haast volkomen; het zuidelijk deel ia geheel van
het hoofdleger afgesneden en zoekt thans
samenwerking met de gealliëerden. De toestand
is daar dus hoogst bedenkelijk voor de Serviërs
en met ben voor de gealliëerden.
DE TOESTAND IN ALBANIË.
De terugtrekkende Serviërs, die uit de om
geving van Tetowo, aan de Albaneesc-he
grens, door de Bulgaren verder Westwaarts
I werden opgedrongen, en de Servische vluch-
j telingen hebben getracht om Albanië binnen
te trekken; doch stuitten daar op den tegen
stand der Albaneeeehe opstandelingen.
Uit Rome wordt dan ook aan de Engelsehe
bladen gemeld, dat de toestand In Albanië
uiterst kritiek is. Behalve toch, dat de op
standelingen zich verzetten tegen 4e pogin
gen der Serviërs om over de AlbaDeesche
grens zich terug te trekken, zetten zij ook
den binnenlandschen strijd voort en hebben
j zij de troepen van Essad Pasja, den can-
didaat voor den Albaneeschen troon ver
slagen.
Sommige plaatsen in Albanië zijn feeds
door de Serviërs bezet. Een correspondent
van de „Secoio", die de Servische stad
Prizrend, aan de Albaneesche grens, had be
zocht, had die plaats in een toestand van
gisting aangetroffen; men vreesde voor een
opstand. Vervolgens had hij zich. begeven
naar het Albaneesche Liuma, het broeinest
van ©en dor meest onhandelbare Albaneesche
stammen in het bergland. Wegen en bruggen
werden door Servische schildwachten be
waakt. Bij zijn reis door het land was de cor
respondent overal vergezeld door een escorte
soldaten: de wegen werden alle ioor mili
tairen bewaakt. Punten van strategisch be
lang waren bezet door Servische troepen, die
daar zelfs loopgraven hadden aangelegd tégen
mogelijke aanvallen van Je Albaneezen. Bij
do nadering van Ddbra had de „Secolo"-cor-
respondent duizenden Albaneezen gezien, die
door de Serviërs waren opgecommandeerd
om, onder toezicht van gendarmen, wegen
te herstellen en aan te leggen. Driekwart van
de bevolking had de stad verlaten na do Ser
vische onderdrukking, welke na den laatsten
opstand gevolgd was. Verscheidene huizen
waren ten gevolge van de beschieting inge
stort. De stad is het hoofdkwartier van het
Servische bezettingsleger, bestaande uit 6000
man en staande onder bevel van kolonel
Miscowitsj.
Opnieuw heeft Essad Pasja zijn trouw aan
de Serviërs beloofd en daardoor voelen dezen
zich bij de bezetting van Albanië veilig, voor
zoover het de streek bij Durazzo betreft.
Het staat echter te bezien of het nog wel
lang zal duren, dat de Serviër3 zich in Al
banië veilig zullen gevoelen. Ete
wijzen er op, dat de tegenstand der Albanee
sche opstandelingen steeds wordt versterkt en
in dat geval komen de Serviërs daar leelijk
in, het gedrang.
BART EL JO Rl SST RAAT 2
HAARLEMSCHE ALLEDAGJES No. 175
R. K. HANDELSREIZIGERS.
Er wordt hier ter stede nog een poging ge
daan, om te komen tot een nieuwe R. K. I"
delsreizigers-vereeniging.
Men weet het: indertijd is het mislukt:
De animo bleek niet groot genoeg, en vel
die in de .neutrale" vereenigingen van deze soo~
nu zijn., konden maar niet tot Roomsche orga
nisatie besluiten.
Nu echter is de tijd wel wat veranderd.
De overtuiging dat Roomsche organisatie e
geen andere, noodzakelijk is en de alleen-gedór
loofde vaak, is tegenwoordig wel algemeene
dan voorheen.
Oók onder de Roomsche handelsreizigers, v
welke er zoovelen tegenwoordig warme propa
gandisten der goede zaak, apostelen voor J
goede pers en lectuur, ijverige voorvechters
het openbare leven zijn.
Als dan straks hier ter stede een propaganda
avond zal plaats hebben, om te komen tot d
oprichting van een R. K. vereeniging v
handelsreizigers, dan moge er geen enkele d
verdienstelijke werkers ontbreken!
SfJï£S,.,™n<lfr.ee,1ti iet Serin««. tel»
1f. <5Vh. t>«n-
De vrees is eclher ficwettigd, dat ook Kit
chener te laat zal komen, gelijk de Engelschen
zoowat overal te la33 Z1ifl gekomen.
Immers de centraien en Bulgaren zijn reeds
zoover gevorderd ia Servië, dat er geen denken
meer aan is, ze zoo maar eens weer over de
grenzen terug te dringen, evenmin als dit op
zeker, de Engelschman wordt er in dea re-ee
terdege gehaat. Maar deze haat neemt slech
bij uitzondering ruwe vormen aan. De Duit
schers hebben er niet de geschiktheid doe
vet lorea objectief te denken en te oordeelen
Ondanks de onwankelbare overtuiging van d
rechtvaardigheid van zijn zaak, treft men b
hen niet zelden een verbazingwekkend gc
begrip aan van het standpunt van zijn tegen
stander. Tot ruwe uitvallen over den vijan
vernedert hij zich in den regel niet.
De haat der Engelschen tegen de Dui
schers berust op de overtuiging, dat dei
tot den oorlog hebben gedwongen en d
zij hem op barbaarsche wijze voeren. Tegen
het eerste kan worden aangevoerd, dat niet
enkel Duitschers, maar ook op den voorgrond
tredende personen in Engeland de aanlei
ding tot den oorlog zfen inde Duit
vijandige politiek van Engeland 1 En wat net
voeren van den oorlog betreft: Och, wie
zich Engeland's oorlogvoering tegen de Boe
ren herinnert, weet, dat „de oorlog", om
er nu maar het minste van te zeggen
daar toch altijd „wreed" schijnt ttt moeten
zijn!
De groote bluf.
Het Zweedsche blad „Vidi" schrijft: In den
loop der vijftien maanden gedurende welke de
oorlog thans duurt, is het steeds duidelijker o-e-
worden met welke geweldige bluf Engeland zijn
spel speelt. Enzeland doet alsof het de mooiste
kaarten in handen had. Maar als de kaarten op
tafel worden gelegd, dan blijkt eerst wat het
eigenlijk voor dingen waren. En dan is men ver
baasd over zoo groote brutaliteit. Voorbeelden
Le zijn er genoeg.
Engeland zou Antwerpen, geheel België red
den. Bluf. Engeland zou de Duitschers uit
Frankrijk werpen, de vloot wel in haar schuil
plaat opzoeken, vernietigen. Bluf. De Dardanel
les Bluf. En nu nadat Engeland van het begin
lil ^1t-T1fg£heeft,beWeerd de êeheeIe Ba!-
kan-pohtiek te beheerschen niets dan fiasco.
met Griekenland zoowel als met Bulgarije. Bluf
van den beginne af. Engeland is ontmaskerd.
Geen enkele winst van dfenige waarde kan het
aanwijzen.
En toch wordt Engeland het bluffen niet
moede, zoo gaat het blad verder voort Dat het
't kleine Portugal heeft overbluft, weet men sinds
VERSPREIDE BERICHTEN Bentallen van jaren. Dat Noorwegen zich in
Volksstemming in Engeland en Duitechland. tr^n2e omstandigheden bevindt, ver-
TSoL Dagblad" schrijft ^omand ?1,e KkeriT F
die gelegenheid had tijdens den oorlog SSïh E^eland thans tegenover Zweden
Duitsehland en Engeland te bezoeken over de va„ m
-7 veias-
mgvei ooging. Intusschen waren zij wel wat al uuu uiet j0( j weekloon hren
te pessimistisch, raamden daardoor sommige uit- gen. En nu wordt in bovenstaand?
jaa?11 vwiardc?r de°h' m^omsten wat erg niet eens gerept von de" honderden, die in i grenzen terug te evenmin als dit op
-i
eene omstandigheid, waarin sinds net opmaken! B. en W. zullen dus uaarschbnlijk wel ron w a r»
der begiooting een gunstige wending kwam, d. i. coulante houding aannemen ten opzichte van het ^tegendeel blijven de DuitschOostenrijksche
wf op emeLeuJSmfeeiStavan óBpctn fe^htsche.v0«rst,eL Sinds 1931 er geen ver-01 Bulgaarsclie troepen met een snellen pas hun j
van eene gekileening van 15 millioen terwiii K1 de 3o<)nei1 ingebracht en, volgens °pmarsdi in Servië voortzetten.
van eene ge dieenmg nulhoen. terw«I gegevens door genoemde zeven raadsleden ver-' De Duitsche en Oostenrijksche troepen heb-
11
hoerschende stemmingen in die beide 'anden
het volgende: Het Engelsche en het Duit
sche volk zijn beide doordrongen vau de
rechtvaardigheid van de eigen zaak. Het
vertrouwen op de overwinning en de offer
vaardigheid zijn er even groot, maar in de
wijze, waarop men van den tegenstander
denkt en spreekt bestaat een waarachtig on
derscheid.
De Engelschman is dikwijls fanatiek in
zijn haat tegen de Duitschers, een haat, wel
ke ook bij de meer ontwikkelden in woord,
geschrift en beeld pp weinig bevallige wijze
aan den dag treedt. Klaarblijkelijke en grove
leugenhistories worden zonder critiek en met
vreugde verspreid. De Duitschers hebben het
kan. Maar wij zijn Goddank niet zoo dom als
wij er uitzien en vóór alles: Zweden is toe
schouwer geweest bij al dat spel van Engeland
en het is niet alleen toeschouwer geweest, maar
het heeft Engeland ook doorschouwd en daarbij
heel wat geleerd.
Het blad betoogt verder, dat Engeland Zwe
den nooit aan zijne zijde zal vinden en geeft bet
ten overvloede den raad zijn spel zoo spoedig
mogelijk verloren te geven, daar het niets meer
zal kunnen winnen, maar wel nog heel wat ver
liezen kan.
KORTE BERICHTEN
Tabaksbelasting in Zweden. Het Zweed-
,sche tabaksmonopolie is op 1 November j.L
recht" om als menschen te worden behandeld j h1 werking getreden. De prijzen voor siga
ren zijn voor de goedkoopere soorten onge
veer 30 pCt. en voor de duurdere soorten
ongeveer 100 pGt. hooger dan vroeger.
Hulde aan kapitein Scott. Vrijdag ia te
Londen onthuld, het standbeeld kaai
verbeurt. Over ben kan men niet hard ge
noeg meer oordeelen. Deze meening bestond
reeds vóór de aanvallen van Zeppelins en
U-Booten.
In Duitschland is dit beeld anders. Zeer
(UUUILEMSCHE CO
1,60
2,—
0,12*
0,05
J«»- J f V/VJVVV, »V»
/I W1 r- 1
TELEFOON 1770.
