DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND.
Slobkousen vanaf 1.50
NASSAULAAN 49, HAARLEM
f4000 1500 1300 f ISO f 100 f75 f60 f15
DE OORLOG
iLt'j ts,fnr doorgaa'1'nera£n Eenl" te
Wegens 't afbreken onzer ROTATIE
PERS, die naar de nieuwe Drukkerij
moet worden overgebracht, zijn wij
genoodzaakt in deze dagen de Courant
in eenigszins vereenvoudigden vorm en
vroeger dan gewoonlijk te doen ver
schijnen. Wij roepen de hulp en toe
gevendheid onzer Lezers en Adverteer
ders daarvoor in. Na des morgens
ELF UUR kunnen in deze dagen
onder geenerlei omstandigheden meer
ADVERTENTIES of BERICHTEN
worden aangenomen. De Directie.
EERSTE BLAD
kortiTbÉrÏchten
TELEGRAMMEN
VOOR Z. H. DEN PAUS.
P. W. TWEEHUIJSEN
DUIZEND GULDENS.
Woensdag 10 November 1915
4Qste Jaargang n°. 839S
ABONNEMENTSPRIJS i
Pm s maanden voor Haarlem en voor de plaatsen waar een agent
gevestigd Ie (kom der gemeente)1,60
Voor de overige plaaisen In Nederland per post. - 2,—
Per week voor Haarlem en de agentschappen 0,12*
Afzonderlijke nummers 0,05
Bureau van Redactie en Administratie i
Intercomm* Telefoonnummers 1426 en 2741
PRIJS DER ADVERTENTIEN i
Van 1—5 regels 0,7$
Iedere regel meer. 0,15
Buitenland per regel 0,20
Advertentiën in de rubriek „Vraag en Aanbod" van 1—5 regels 0,40
Elke regel meer 0,10
Alle betalende abonnés op dit Blad, die in het bezit zijn van eene Verzekeringspolis, zijn, volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd
voor:
bij levenslange on^e-
•chiktheid tot werken
bij overlijden.
bij verlies van een
s hand of voet 8
bij verlies van
s een oog
bij verlies van
a een duim a
bij breuk van een
it arm of been n
bij verlies van
een wijsvinger
De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de »Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank* te Schiedam.
bij verlies van een
b anderen vinger
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWEE BLADEN
Vorig bedrag J 992.75
M 8. H. S. 60.—
Ter «ere van den H. Antonius, tot
lafenis der geloovige zielen 2.50
Voor den Paus.
Van de E. K. Dragersvereeniging
„Tobias" te Hillegom 25.—
Enkele Zangers uit 8. ui
8, Bennebroek o.50
B„ te Hillegom, i._
N. O. H. te IJ. 2.50
f 1086.36
Onze administratie zal gaarne de giften
onzer lezers in ontvangst nemen. Men ge
lieve, wanneer ze niet persoonlijk worden
gebracht, op de enveloppe te zetten: Voor
iZU. den Paus.
den Paus steunden, zóó moet het ook nü
gaan.
Nog beter!
Want niet allen die wilden, konden als zouaaf
optrekken naar Rome
Maar wij kunnen wèl allen ons offertje geven,
naar ieder's vermogen, naar ieder's beurs.
Zij dan dit beroep op onze lezers niet vruch
teloos voor degenen die nog achterbleven hun
gift voor Z. H. den Paus te offeren.
Mogen vooral zij, die met aardsche goederen
rijker dan anderen zijn gezegend, dit korte
woord' verstaan. Wekelijks worden door ons de
ingekomen giften die men geregeld aan het
hoofd van onze courant verantwoord vindt
(onder opgegeven letters of motto) aan de gees
telijke overheid overgemaakt, welke zorgt voor de
directe overzending aan Z. H. den Paus. Mogen
dan de katholieke lezers onzer courant in de
Bisschopsstad en onze geheele streek, op schit
terende wijze voor den dag komen in de lijst der-
genen die den Paus hun offer brengen.
Nu de eerste duizend er zijn, moeten wij met
volle kracht naar de tweedeIeder helpe, en
niemand blijve achter!
voor het eerst weer nadat ruim een jaar lang
de Donau-vaart gestaakt was geweest van
Orsowo naar Widdin was gevaren, werd daar
aan groote beteekenis gehecht, omdat daardoor
de verbindingsweg tusschen Oostenrijk en Tur
kije was hersteld. Van hoeveel grooter waarde
zal dus de overwinning moeten worden geacht,
welke de Servische spoorlijn ParatsjinNisj in
handen van de centrale mogendheden brengt?
De Bulgaren naderen deze spoorlijn al meer en
meer, en het lijdt geen twijfel meer of binnen
enkple dagen kunnen de Duitschers en Oosten
rijkers dezen spoorweg in gebruik nemen en hun
treinen laten rijden van de Noordzee tot aan
den Bosporus, Dan zullen de Midden-Europee-
sche mogendheden hun bondgenooten, den Tur
ken, niet alleen van munitie, doch ook indien
noodig v3g troepen en zwaar geschut kunnen
voorzien. Het zal dan mogelijk zijn de troepen
te verplaatsen van zelfs uit België naar de Dar-
danellen of omgekeerd. Bovendien kunnen de
Centralen zich dan van katoen, wol en kopererts
voorzien, waaraan zij langzamerhand behoefte
beginnen te krijgen.
De Engelsche pers is hoogst onaangenaam
BARTEL JO Rl SST RAAT 27
gestemd over de Amerikaansche nota, waarin de wezen, een warm en dringend beroep op Haar-
OVERZICHT. Engelsche blokkade, die den AmerikaanschenW katholieken zeker wel gegrond meenen. Zij,
diegenen van onze meer vermogende lezers, dat
zooveel middenstanders en anderen die toch wel
een offer voor den Paus moeten brengen, en
die wij nog niet onder onze rubriek „Voor Z ,H.
den Paus" hebben vermeld, al willen wij niet
geffev^daat ef^pTm^ in>rd 'T- «er kwalijk dat zij de
genoeg i's om overal z'n bijdragen te brengen, ;3n ,°r de ,0ldin£ van Engelsche manieren van oorlogvoeren durft
toch zijn we zoo goed als zeker en 00rl°ë- Of dit her,cht betrekking had op de afkeuren. Was het een nota aan de Duitsche
ervan, dat menigeen den Paus niet gegeven bekende reis van Lord Kitchener naar Frankrijkregèering geweest, dan zou diezelfde pers
heeft wat Hem toekomt. en den Balkan, was met vast te stellen. !zooals eJjds inzake dc nota,s> betreffe^e den
duikbootenoorlog de nota hebben geroemd
HAARLEMSCHE ALLEDAGJES No. 1759
DE SPIJSKOKERIJ VAN ST. V1NCENTIUS.
Op 16 dezer, as. Dinsdag, begint de Spijs-
kokerij van Sint Vincentius wederom haar nuttig,
liefderijk werk.
Wij behoeven wel niet uitvoerig te vertellen,
waarom het zoo noodig zal wezen, dat in deze
tijden vooral dit edel liefdewerk warm worde
gesteund.
Want al zegt ons Steuncomité, dat de toestand
in Haarlem wat werkloosheid en armoede betreft,
niet zóó ontmoedigend en verschrikkelijk is als
men wel had gevreesd, het is niettemin bekend
genoeg, dat „St. Vincentius" zijn armen niet ziet
afnemenintegendeel! En buitendien zijn er
tallooze anderen dan de door de Vincentianen
bezochte armlastige gezinnen, die in hun nood
druft op voortreffelijke wijze van de Spijskokerij
hulp en voedsel ontvangen.
We mogen dan, in verband met de achter
staande advertentie, waarnaar hier worde ver-
OVERZIC
ln ons .«richt vani 1.1. Zaterdag vestigden „'ta SS'oiteX
ij de aandacht op een bericht uit Londen, waar- benadeelt, wordt veroordeeld, en neemt het de lifol olton Aa re KaruiV nn liun tnaoléii/^ori tuarttl
Daar is geen ontkomen aan, wil men doen
wat men doen moet!
Wanneer wij, wat we doen, met woord en
daad belijden te behooren tot de Roomsche
en den Balkan, was met vast te stellen
Zelfs gisteren waren wij nog onzeker van het
doel van Lord Kitchener's reis. Hij zou vol
gens een Fransch „Havas"-bericht in den
Kerk, Jot die wonderbare, heerlijke organisatie, Balkan het oorlogstooneel eens gaaninspec-
teeren en wij knoopten daaraan de veronderstel-
ling vast, dat Kitchener op den Balkan de lei
door Christus-Zèlf op aarde als een zichtbare
vereeniging der Zijnen gesticht, die gesteld is
onder het wettig en noodzakelijk bestuur van
Christus' Stedehouder, den opvolger van den ^.fou overnemen> omdat ook dóór voor de
H. Petrus, dan moeten wij in geweten onsg^alliëerden de bom verkeerd dreigt te barsten
als een waardig diplomatiek stuk ter verdedi
ging van den neutralen handel, enz. Maar
nu?....
tafel eiken dag bereid en hun maaltijden warm
vinden, zullen nu zeker eens extra willen ge
denken zoovelen, die zonder de Spijskokerij van
Sint Vincentius het met een stuk brood, mis
schien zelfs met nog minder, zouden moeten
doen.
P.S. A propos: de adressen van de heeren,
die gaarne bereid zijn alle liefdegiften in ont
vangst te nemen, staan in de advertentie!
welks schaduw ome kindereu ongestoord
kunnen uitrusten."
De drankverkoop in Londen. Binnen veer
tien dagen, zegt de Daily News, zullen nieu
we krachtige maatregelen worden getroffen
AGENDA. li NOVEMBER.
Gebouw St. Bavo R.-K. Volksbond
Bureau Arbeidsrecht 8'A— 9% uur Es
peranto 8Vi—Wt uur.
vrSwh J«?sweg - 8 uur -
N. Het Tooneel Zn Excellentie.
bL El i sa be tbs ge bouw - Jausstraat
f "7 van. UUr - aanvrage offl verster
kende middelen voor arme zieken der St
Elisabethsvereeniging.
Bisschoppelijk Museum Jansstraat
79 geopend eiken dag van 10—5 uur tegen
betaling van 25 c-ents. Uitgezonderd Zater
dagen en R.-K- feestdagen.
BLOEMEND AAL 2 uur gemeente
raad.
verplicht achten, met alle andere geloovigen naar
vermogen hij te dragen om die zichtbare vereeni
ging die de Kerk van Christus op aarde heet,
ook stoffelijk in Sfaat te stellen, zooveel mogelijk
goeds te doen voor hare leden
VERSPREIDE BERICHTEN
De economische beteekenis van den strijd jom de uren, waarin de verkoop van sterken
in den Balkan. drank te Londen ie toegestaan, nog meer té
In tusschen is de Engelsche pers, die uitvoerige
beschouwingen wijdt aan Kitchener's reis naar waar voor de geallieerden ten opzichte van beP°rken- De vooretellen daartoe zijn zorg-
het 0«s,„, memio8 de* opzichte' den oorlog tot nu U^idefelebeweegK^enen 'bekr^bUedng^bü ^ninkli^k besluitf ^len
komcn versterken en zullen wij dus moeten aan- den, daar voerden Duitschland en Oostenrijk den verwacht, dat de nieuwe regeling op 1 De-
Het is nu eenmaal zoo 0p de wereld ook nemen, dat de hoogst belangrijke verandering knJs van den beginne af op meer economische gember a.s. zal ingaan,
geestelijke zaken hebben noodig stoffelijke hult».'in de leiding van den oorlog, welke Zaterdac *'1Jze; -P6 "Rval naar het westen, in Noord-1 n<> bnnin,r
Onderwijs aan de jeugd "Sietfi 7 FrW, verschaftehen Z SSttLSSgDet ^geland herstellend* De
van het kfnd kathSke lectim natZS Werd aangekondlgd' bierm bestaat> dat Lord üe, terwijl Engeland met de verzorging van zijn testend van den koning van Engeland, die,
Roomsche armenzorg en wat niet al het is Kitcbener het opperbevel zal nemen over de bondgenoot werd bezwaard. De uitval naar het f u m€11 weet van zyn paard -was geval-
Koomscne armenzorg en wat met al,... het is SaIoniki di{jef lOostèi gaf in zekere mate een oplossing ami ^eu' 16 "u zoover verbeterd, dat zun genees-
1 het graanvraagstukhet bezette gebied werd een heeren besloten hebben'
korenschuur voor 1916. Die naar den verderen
niet te bereiken of te behouden zonder geld.
En zóó gaat het ook met het bestuur der
H. Kerk.
geven.
0_p we,* w,*.. „epar^en,an cotlcg^ ***2
vezigheid var
trekkingen tusschen den Paus en de Bisschoppen f' Z"»*» n°ë twiJ'fel"
voor het bestuur der H. Kerk, de arbeid der en de im kt zich daarover dan
in Engeland, gedurende de afwezigheid van koreR^c'luur voor lyiO- Lue naar oen veraeien 'tZal echter nog eenigen tijd duren, vóór-
De materiëele behoeften der Missiën, de be- Kitchener zal worden bestuurd Tf™" L,™ n^owe productiegebieden. dat de koning zijn kamer 2a? mo&en ^rhdcu.
pauselijke commissies en der Congregaties die ook enigszins ongerust
den Paus in het bestuur der Kerk bijstaan, hetj De Servische natie, die van drie kanten door
onderhoud der pauselijke paleizen en musea en een overweldigende macht van vijanden wordt
Uit militair oogpunt was de mogelijkheid om Het duistere Londen. Londen is in het don-
mumtie naar Turkije te vervoeren van beteekenis; ker 200 gevaarlijk, dat de Londensche ver-
economisch veroorlooft de welhaast geheel tot kecrsagenten een rood lampje op hun rug
stand gekomen spoorwegverbinding den aanvoer dl.agen, 0pdat zij niet overreden zullen wor-
van het opgestapelde kopererts in den launus, (i.«
de katoenvoorraden van Silezië, de wol van Sirië,
van het opgestapelde kopererts in den Taunus, den.
de katoenvoorraden van Silezië, de wol van Sirië, i r. n j
Anatolië en Mesopotamië, welke sinds langen g' Gedurende de laatste dagen
We zijn dan met onze inschrijving voor Z. Jc0ms^
H. den Paus de eerste duizend guldens óver
komen.
zooveel millioenen katholieken op de geheele
®arri. dat alles kost nu eenmaal veel geld,
.geld moet komen van de bijdragen der
katholieken van alle landen.
In gewone Jijden wij hebben dat reeds ge
zegd is het voornamelijk de Sint Pieters
penning, de geestelijke belasting die we moeten
w?1® welke over geheel de wereld de in-
Igsten van den Heiligen Vader verschaft.
gaan. En de Duitsch-Oostenrijksch-Bulgaarsche Kanje ecoa<>®ische vraagstukken nu een n de actie ter Thans zijn het het Eu-
gelsche e.s. Bureek en het Japansche eA
Voor de toekomst zijn de economische voor- ya&oekoeni Maroe, van de Minamimansjoe
deelen nog veel grooter. Bulgarije heeft voor Ki6en Kaboesjiki Kaisja-lijn te Dairen die
zijne ontwikkeling een nadere aansluiting aan &ez<)Uken zijn. De bemanningen ziin
Oostenrijk noodig. Het wordt dan een voornaam Xog een ander Engelsch etoomschiD moet
deel in het nieuwe Europa, dat een Oostelijk ook gezonken zijn, waarvan eveneens de W
Europa, waartoe Rusland zal behooren en een j manning werd gered,
meer westelijk tegenover zich zal zien. Hetj
troepen zetten hun opmarsch van alle kanten nog
steeds voort en bedreigen de Servische legers al
meer en meer met een volkomene insluiting.
Zelfs de „Daily Mail" verzekert, „dat de
groote Servische tragedie haar einde thans meer
en meer nadert."
In de jongste legerberichten worden weer
wü°b7ieven7die"lnkoiMten~vwr'een nieuwe vorderingen gemeld.
tiideii welt60 b?griiPt. dat door de schrikkelijke
Dat is, in vergelijking me* wat andere katho- errv-ot deel ziMJw^vcn'-di« inkomsten voor ee,n T V/°~r~
lieke couranten hebben ingezameld, niet veel fan ■'«■o ziin deels ^>e oorlogvoerende 1 en zuiden van Kraljewo en ten zuiden van
maar men dient hierbij in aanmerking ji j 1J 'Ju 7aa nedesoTnan s(aa' bil dragen, Krusjewats zijn de Serviërs uit hun achterhoede-
nemen dat het godsdienstig weekblad sintin7„meijng van dL sfnt'L fat aan de stellingen verdreven en rukten de Duitsch-Oos-
„bewerkt", en alree de vijftigduizend guldens is den Hen^enüVSÜ e,cbter J m d b n, ,van S °P den hökeroever van de zedelijke
genaderd! Daarom was dan ook het lijstje derwijs: van'|toel toe&!nomen oP je^achtigeMorawa werden daarbij stormenderhand ver-
katholieke couranten, dat ..Het Centrum" dezerfm landen d» aus
dagen gaf, in geenen
vroegere alzétgebiëd naar Engeland zal in dievanterSn"SmS' GaittfzeS!lid"t
tichltog «orden veiptotnt&-» het Engekeh, pnbltekMei Shitt
in aanmerking neemt, dat er imen heoft, dat er een tran.portschip roet
tSt^i^ÏÏ IS,iS«.'"daTrahie,deSU^ troepen aan hoord in de AegePgho
vc t- zee op 19 September verlorsn is gegaan. Het
reldsituatie er geheel anders komen uit te zien.
Koning Peter van Servië. De uitnoodiging
nieuws is wereldkundig gemaakt, twee maan
den nadat de gebeurtenis had plaats gehad.
Welke reden mag er wel bestaan voor dit
uitsttelt vraagt het blad. Van alle verkla-
ringen die ons mogelijk lijken, schijnt er
dat Het Centruin" dezer-feu 'landen van R°me vraoen getrof-overd. De oorlogsbuit te Krusjewats behaald va °ning b exfikjj?B-van M(,'nl^111 noodiging ringen die ous mogelijk lijken, schijnt er
van Servië nm n ±1- 1 geen vuiuueuue, om een uergeink uitstel te
groote som al bijeen, t
ving openden, had oen
Bisdom en niet het m
reeds veel méér dan
guldens bijeengebracht
Eenige gedeelten van het Bulgaarsche leger
bereikten de streek ten noordwesten van Alexi-
jrrnoip e™, ai h" 0 - 'angs onze grenzen zien voorbijgaan èn'zèl^nill nets 01 ten westen 01 zuidwesten van Nisj de
vinir onerden mS IJ" tin den 01308 der wereldruïne zijn meegesleept zuidelijlte Morawa en hebben in vereeniging met
tholieken van ons wij moeten nu de taak opnemen, die anderen andere uit het zuiden oprukkende Bulgaarsche
Sto blje^SraÏT N^fH™?Z ho, pebool, .roni de
me<erZ-z:tida t'tS' da> °iel VM' scho'I '?kJ"»1"1 d« Ketk Co£nie b'esluien, cn'leal..'I!"en voorbereidmgen
j naar den linkeroever over te steken. De steden
Mvanj Alexinats, Wlasoti»«e, Il„wate en in Macedo-
zijn uit onze omgeving, die reeds zoo véél heeft
gedaan om den Heiligen Vader in deze moeie-
ujke dagen te steunen.
Toch.tevreden zijn we niet! En mogen we
ook met zijn!
Want al willen wij volstrekt niet zeggen, dat
p. y "j r" vv" s ni° de stad Tetowo zijn door hen bezet.
jongens noodig had om'Hem te verdedi^n tegen°pi"3rsch 13 SerVie doet bij iedere vooruit-
de roovers van Garibaldi en Victor Emanuel, welke wordt gemaakt, steeds meer naast
een geweldige golf van geestdrift rolde over de militaire. ook de economische beteekenis van
Nederland en de Hollandsche jongens de eersten detl strijd op den Balkan uitkomen. Toen Zater-
waren en de talrijksten uit Europa's landen éie dag 30 October de Donau-stoomboot „Berettio"
Vrouwen in den strijd. In Servië is opge
richt een corps amazonen, waartoe 390 meis
jes zyn toegetreden, die bewapend zijn met
Mausergeweren, pistolen en dolken en dat
aangevoerd wordt door de weduwe Marino-
witsj.
Kardinaal Ferrari en de vrede. De Ebln.
Volksztg. bericht, dat Kardinaal Ferrari Za
terdag met Saiandra den eersten 6teen van
een complex gebouwen voor hoogere vak
scholen en onderwijs-instituten verzegeld
heeft, waarbij hij, uitgaande van het Schrif
tuurwoord: „Steekt niet uw door bloed rood
gekleurd zwaard in de schede en legt niet
de lans weg, maar breng ze naar den smid,
opdat er ploeg en zeis uit ontsta" uitriep:
„Moge toeh de lang verbeide vrede intreden,
een vrede die eere aandoet aan den heiligen
naam van Italië, die duurzaam zij en in
in bet publiceeren van gebeurtenissen van
deze soort. Nu schijnt een andere politiek te
worden gevolgd, die daarom echter nog niet
verstandiger is. De Ramazan, met welk
schip 300 Indische soldaten het leven ver
loren, was het vierde transportschip, dat in
de Aegelsche zee werd getorpedeerd en bet
zou eerder 'n reden zijn om trotscb te wezen,
dat dit tot dusver het eenige geval is, dat
Indische soldaten verloren zijn gegaan op
deze wijze, waar wij de moeilijke taak te ver
vullen hebben om ettelijke duizenden In
diërs naar de slagvelden van Europa te ver
voeren.
VERDEELING VAN KRUPP'S OORLOOS-
WINSTEN.
ESSEN, 9 Nov. De NI. Vn. F. Krnop zal nee*
NIEUWE HAARÜMSCHE COURANT
TELEFOON 1770.
1 1 i 1H tr. m H oon rtia an Kan ot*Ha In »'an Hon «r/i rron
O on Ion mol nlK nM 1T-m limn nil rtM In A a Ptl/vaIaoIia nnt-n Aln
«VVifinrnn fueoplioti 'Aan Done /tn Ae\ PloooLoMnAn
opfin u-::. lUe
f A I rtV, n n in IV71 I -
