TWEEDE BLAD
Gevaarlijke Vrienden.
St. NICOLA AS CADEAUX
Een HissieSbnief
OE'OORLOG
"ranS™0111 DEB
FEUILLETON
WOENSDAG 24 NOVEMBER 1915
van de Hawaï-eilanden (Australië).
Lezende Vrienden.
Het is nu zoowat drie jaar geleden, dat ik van
huis ben vertrokken en nooit heb ik iets in
Roomsche krant geschreven, ik wefd er *e'
uit^enoodigd toen ik nog op Holland s gron
gebied was en door Haarlem's straten rondwan
delde maar het is me allemaal door het hoofd
gegaan en Haarlem verdween voor langen tijd
op^den achtergrond.
Nu echter herinner ik me levendig en met trots
mijne geboortestad (waarschijnlijk omdat ze zoo
veel hooger mag worden aangeschreven op zede
lijk gebied dan deze eilanden hier, al leven we
dan ook onder het bestuur van het zoogenaamde
broadminded" Amerika) en alles wat ik daar
beleefd hebik beleef weer dén Koninginnedag,
toen we onder leiding van den ouden heer Robert
zongen: „Het Spaarne stroomt al lang door de
stad", of den dag, dat we naar de Sociëteit
Vereniging gingen om Philip Loots' liederen
te hooien; en nu ik dus wat meer in gedachten
met u meeleef, wil ik gaarne zoo nu en dan u
iets vertellen omtrent dit „Paradise of the Paci
fic", wat u misschien belang kan inboezemen.
Doch vooraf moet ik 11 mijne verontschuldiging
aanbieden voor mijn Hollnndsch, iK ben nooit
een Piet" geweest op het gebied van taal, maar
nü is het nog veel minder geworden, .sinds ik
hier geen Hollandsch meer spreek, doch alleen
Engetsch en een beetje Portugeesch en Kanaksch!
Het is ook mijne bedoeling niet om eene ge
schiedenis of geregeld verhaal te schrijven, doch
alleen „losse indrukken" als eene iijdspasseering
voor u en tnij.
Vandaag zullen we het dus eens hebben over
de inboorlingen van deze eilanden: de Kanakken.
En om' u maar dadelijk met hem bekend te
maken, kan ik u zeggen dat de Kanak is een
goedhartig mensch, maar.... zonder will Als
ge hier een wandeling maakt, in welke streek ook,
en vermoeid zijt, ge kunt gerust het eerste het
beste Kanaksche huis ingaan en verzekerd zijn
goed onthaald te worden, d. w. z.: ze zullen
je voorzetien wat ze hebben: poi (het Kanaksche
voedsel: een soort van brei, die zij met de vin
gers eten, maar aan vreemdelingen geven ze
altijd een lepel of vork) en visch en koffie met
crackers; hebben ze meer, ze zullen je meer
geven! De gastvrijheid is algemeen onder de
Kanakken en zelfs als ik de menschen maar een
voudig ga bezoeken, zal het eerste woord zijn:
„aloha raaikai (goeden dag)dan wordt er een
beeije gebabbeld en terstond vragen ze: „ai poi
pahu (je wil misschien poi eten?)" en dan zijn
ze onmiddellijk in de weer om alles klaar te
maken.
't Leukste is, dat ze dit met alleen doen op
etenstijd (want- dien houden de Kanakken er met
op na, ze eten als ze trek hebben), maar welk
uur van den dag je ze komt bezoeken en als je
soms zegt: „o ik heb juist gegeten," dan zullen
ze antwoorden„wel dat hindert niet, je kunt
toch nog wel een beetje bergen?"
Ais je soms juist komt als ze aan 't eten zijn,
moet je wel medeëten, want anders denken ze
dat je hun voedsel veracht en wordt je genoemd:
ka haoie hookano (de trotsche blanke); eet je
daarentegen mee, dan wordt je dadelijk be
schouwd als een der hunnen vooral als je■het
doet met je vingers en probeert Kanaksch te
praten, dan schateren ze van 't lachen en hebben
pret als kinderen.
Sommige Kanakken zijn zoo arm (omdat ze
óf te lui zijn om te werken óf geen werk heboen
óf al hun geld verdrinken), dat ze dagen lang
niets anders eten dan poi en zout, zonder eemg
vleesch of visch
Slechts eenige vuurvreters houden er met van
om een priester in huis te hebben en laten het
je voelen ook: je zal je best doen om een praatje
te maken of ze te doen lachen, maar na elke
paar woorden is er een benauwend stilzwijgen en
je kunt totaal niets er uit krijgen, zoodat er niets
anders op zit dan je biezen te pakken en niet
meer terug te komen voor eeni^en tijd.
Tegenover die goede hoedanigheid staat hunne
slechte eigenschap: willoosheid.
Van hunne jeugd af zijn ze bedorven: ze zul
len alles geven aan de kinderen, wat ze vragen
en laten hun eene onbeperkte vrijheid. Standjes
geven of zoo nu en dan met de pantoffel er eens
opturven wordt al heet zelden of nooit gedaan en
als het al eens gebeurt, gal het kind naar een
buurvrouw gaan en huilend vertellen dat 't thuis
geslagen is, en niet meer wil teruggaan, met
het gevolg dat het in dat huis zal blijven zon
der eenig protest van vader of moeder!
Ik heb nooit kunnen begrijpen de liefde der
Kanakken voor hunne kinderen; er zijn er zeer
velen die somtijds de helft hunner kinderen weg
geven aan ouders om ze groot te brengen en
bij zich te houden! Ze zien naar de kinderen
niet meer om
Anderen beschouwen hunne kinderen als werk
tuigen om hunne hartstochten te bevredigen, van
daar zullen ze hen bestraffen als ze niet doen
wat hun bevolen wordt, doch niet om ze eene
goede opvoeding te geven, maar louter en alleen
omdat ze op dit oogenblik niet kunnen velen,
niet gehoorzaamd te worden, terwijl ze morgen
misschien zullen lachen als 't kind hen tegen
spreekt. Ook gebeurt het dat ze eene goede beris
ping of een pakje slaag krijgen van mama en nun
troost zullen zoeken bij papa, die ze dan v j
centen zal geven om zuurtjes te koopai. •.•en
den volgenden dag zal het omgekeerde plaats
^N^hóordê eens een moeder haren jongen, 10
jaren oud, bedreigen, dat zij hem naar Honolulu
zou zenden, naar eene strenge school, en het
antwoord was: ,,'t Kan me niets schelen, nie
mand geeft hier toch iets om me," en hij werd
niet terechtgewezen
Een Kanaksche dame, die in de beste en fijnste
school te Honolulu was geweest en zich zeer
goed kon voordoen met inachtneming van alle
regelen der wellevendheid, in school geleerd, die
hare kinderen een goede opvoeding kon geven
als zij wilde, had één groot gebrek, aan vele Ka
nakken eigenZij was lui •en verwaarloosde daar
om de opvoeding der kinderen; als het eens in
haar hoofd opkwam ze te verbeteren, deed ze het
met alle mogelijke middelen: woorden, handen
eneen riem om half uur daarna dezelf
de kinderen te streelen en te liefkoozen. Ze leef
de alleen om hare hartstochten te bevredigen en
alles moest daarvoor buigenEn dan kwamen ze
mij vertellen dat de Roomsch Kath. Zusters m
Honolulu de kinderen geen goede opvoeding
konden geven, omdat ze niets van de wereld af
wisten Als iedereen in de wereld wat meer
naar z'n eigen zaken wou kijken en wat minder
z'n neus in eens anders affaires wilde steken, zou
er wat minder narigheid zijn!.
Daar er geen wilskracht zit in de Kanakken,
hebben zij natuurlijk ook niet veel godsdienst,
want om de wetten van Oods Kerk ten uitvoer
te brengen is wilskracht noodig en vooral in een
land als hier, waar alles tot zonde aanlokt:
schoonheid, woorden en voorbeeld.
De-natuur dei Kanakken onder woorden te
brengen is bijna niet mogelijk, omdat we ons in
zoo'n toestand eenvoudig niet kunnen indenken;
je moet Kannak zijn om ze tegrijpen.
Evenals hunne opvoeding op z'n Kanaksch
Jaslieschenmeps ©S ct«
B b* o o is Isa p p e bi 4© ei-
Lantaarns vanaf @5 ©t«
H- J. mi OER ME ER,
*C!SAeCHELSTRftfcT 7 en 9.
den?" Maar dat was te veel voor mevrouw, ze
werd kwaad en 't was afgeloopen!.... Dat ze
geen wil had, bewees ze nog een anderen keer;
Ik at daar aan huis, haar man was een katholiek
van den kouden grond, en ik dacht door mijn
vriendschap beiden te winnen, maar jawel, goeie
morgenZoolang als je den zin doet der Kanak
ken, ben je hun vriend en welkom, maar voor de
rest kan je ophoepelen.
Ze gaven dus een klein feestje en hadden op
tafel een zekere soort visch, waar de Kanakken
dol op zijn en zoo ook deze dame, het eenige
ongelukkige was: ze kon de visch niet verdragen
en altijd als ze ervan at, kreeg ze maagpijn.
Nu. ieder mensch in'on3 land zou zeggen:
wel ik laat die visch staan en eet er niet van,
liever dan maagpijn te hebben; maar zij
redeneerde niet zóó, maar zei: die visch vind ik
lekker en ik kan er niet van afblijven, du3 omdat
ik tóch maagpijn ervan krijg, zal ik er maar
zooveel van eten als ik kanEen uur daarna lag
ze te kermen op een rustbed en moesten alle
mogelijke geneesmiddelen worden aangewend,
maar den eerstvolgenden keer dat dezelfde soort
visch weer in huis was at zij er wéér van!
Schoonheid is een krachtig middel om tot God
te voeren voor personen die eenig schoonheids
gevoel in zich hebben, maar deze gave kan niet
minder invloedrijk zijn en verderfelijk hare
macht, als ze wordt aangewend louter en alleen
om de zinnen te streelen* dien weg inslaande,
zijn we bijna zeker bij den duivel aan te landen.
Zoo is het dan ook hier.
De Kanaksche meisjes zijn over 't algemeen
schoon, of ten minste aantrekkelijk. Zij hebben
iets sympathieks over zich, doch van het oogen
blik dat ze zélf ervan overtuigd zijn, is er geen
huis mee te houden, iedereen moet voor haar
buigen en aan de wetten van zedelijkheid en
moraal storen zij zich niet I
Zedelijkheidsgevoel hebben de Kanakken al
heel weinig: zij denken maar, of zeggen ten
minste, dat het geen zonde is aan zijne lusten
gevolg te geven, dat God dé menschen als
menschen geschapen heeft cn we de natuur dus
niet behoeven tegen te gaan! En nu mag het
waar zijn dat ze zelf beter weten, maar zeker is
het dat hunne daden tegen hen zijn; het aantal
misstappen op zedelijk gebied is hier dan ook
eenvoudig schrikbarend.
De losheid van zeden is het groote kwaad in
deze maatschappij; de Kanakken laten b.v. aan
hunne zoons en dochters alle vrijheid, en al wat
ze doen wordt goedgekeurd door de ouders, zoo
lang ze maar uit de handen van het gerecht
blijven 1 Dat de mensch oorspronkelijk de kwade
neigingen niet had, maar die slechts opgewekt
werden door de zonde van Adam, en dat hij nu
zijne liefde voor God moet toonen door deze
kwade begeerlijkheid tegen te gaan, dat wil
er met bij hen in en nog veel minder als wij
zeggen dat de mensch zijn wilskracht moet aan
wenden om den Hemel binnen te gaan, want
De artillerie heeft ontzaggelijke moeilijkhe
den met het naar boven brengen van de ka
nonnen, maar door de opoffering der man
schappen doet men wat gedaan moet wor
den. Onze vliegers, die ondanks de hevige
van na een hevig gevecht, dat anderhalven
dag duurde, een vijandelijke overmacht te
rug. Sinde dien tijd zijn er een aantal min-
der belangrijke gevechten geleverd.
De Du i tec hers beschikken over een zeer
en gevaarlijke luchtstroomingen boven de sterke macht en hebben thans het vrije ge-j
dalen, dagelijks op verkenningen en op bom-jbraik van het Tanganyikameer, waar zij een tg
bardement nitgaan, melden, dat de sterkeaantal inlandsche en andere vaartuigen heb-g
colonnes deT Serviërs ver uit de omgeving ben om oorlogsmateriaal te vervoeren, dat
van Rasjka verdwenen zijn. Het is niet meer
twijfelachtig, dat de Serviërs de gedachte
aan tegenstand opgegeven hebhen en in het
bijzonder dat zij niet, zooals de gevangenen
beweren, een sterke eindstelling hebben voor 1
naar Oedzidji aan den oosteliiken oever van
het meer wordt gebracht, door den spoorweg
van Tabora.
Tot de vijandelijke strijdmacht belmoren
ook de officieren en manschappen van het
bereid, waarin zij een laatsten tegenstand .Duitsehe oorlogsschip „Königs.ierg dat ih
zouden beproeven. Zjj schijnen er nog nog Dm tseh-Oost-A frik a toevlucht had gezocht
slechts aan te denken zich in de richting van .in de Roefidzji-rivier en daar door een En-j;
Montenegro in veiligheid te brengen, denigclseh oorlogsschip in den grond vera
laatsten uitweg, die hun overblijft. schoten. De kanonnen van dat schip zijn ook
Bij de groote moeilijkheden, die de wegen naar het binnenland georactit.
en bet hooge gebergte ons oprukken reeds in j Volgens schatting zijn er met minder dan|
den weg leggen, heeft zich nu na bijna zo-,4000 Dmtsche officieren en blanke soldaten!
merseh heldere en warme dagen, plotseling in de kolonie en omstreeks ^0000 inlandsen»
de winter gevoegd. Er is reeds veel sneeuw soldaten. Elke compagnie is 2d0 man sterk
gevallen en nog sneeuwt het den geheelen en bevat 20 blanken. Een van hun sterkste
dag met lichte vlokken. In het dal ligt de stellingen in dit gedeelte van Dnitseh-Oost-
sneeuw reeds twintig centimeter hoog. Voor
de colonnes is het daarom nog moeilijker ge
worden dan het reeds was. Daar echter de
sneeuw den terugtrekkenden Serviërs de
zelfde hindernissen in den weg legt, blijven
de kansen bij dezen grooten omsingelings-
strijd dezelfde. Er worden dagelijks duizend
gevangenen gemaakt, afgejaagde, overver
moeide mannen, meestal van tusschen de der
tig en vijftig jaar.
De buit van Kraljewo is nu geschift en is
nog grooter dan men verwacht had; 65,000
liter benzine heeft men gevonden, een groote
menigte materiaal, waaronder schietvoor
raad en ook het berechte Fransche B-kruit,
veel genie-materiaal, hospitaalbenoodigdlie-
den in zoo groote menigte, dat niet meer na
gezonden behoeft te worden; duizenden uit
rustingsstukken, zooals hemden, kousen,
handschoenen, jassen, paardentuig enz.
is, zoo ook de godsdienst: ze veranderen vaneen wil hebben de Kanakjes niet, tenminste niet
godsdieiïst als van kleeren: dit jaar zullen ze jont iets te doen, wat hun niet aanstaat ais
Katholiek zijn, 't volgende jaar Mormoon, danhet is om te bereiken wat ze in hun hartstocht
weer Calvinistisch enz enz. zonder er ook maar
eenig kwaad in te zien. Héél vele Kanakken, die
vroeger katholiek waien, zijn nu mormoon en
doen absoluut niets meer aan hun geloof. En als
je ze dan komt vertellen, dat het niet geoorloofd
is, krijg je ten antwoord: o, er is maar één-God
dus of je naar de eene of andere kerk gaat,
je vereert en aanbidt altijd denzerfden God II En
dan kan je praten als Brugman, en zeggen dat
er maar één waar geloof is: het katholieke ge
loof, en dat alleen de Katholieke Kerk van God
komt en gesticht is door Jezus Christus toen Hij
op aarde was en wij dus God moeien aanbidden
gelijk Christus ons leerde; neen hoor, het is
allemaal voor doove ooren en ze gaan maar op
clen ouden voet voort. Om je een pleizier te
doen zullen ze ook al eens in de katholieke kerk
verschijnen, och ja, vooral als je een feestje
geeft en er wat te eten en te drinken valt.
Hoevele Kanakken werkelijk Katholiek zijn
uit overtuiging, weet ik niet. maar ik geloof
dat het aantal zéér, zeer gering is. De meesten
doen uit gemakzucht en broederlijkheid (alle
Kanakken zijn broertjes en zusjes onder elkaar,
zoodat het een joder.toer is om hunne familie
betrekkingen na te gaan), met alle godsdiensten
begeeren, zien ze tegen niets op!
En zooals de „gekleurde" bevo1king hier is,
zoo is het al eveneens met de blanken, zoodat
het hoog tijd wordt hier eens een vereeniging op
te rich.en voor de emancipatie des mans, in
plaats van de emancipatie der vrouw, want het
is de man die in banden gekluisterd is en zacht
jes aan er over moet denken er uit te komen,
terwijl de vrouw hier regeert en alles voor iich
doet knielen I
Zoo gaat het nu men God en godsdienst heeft
vaarwel gezegd, moet er iets anders gevonden
worden om hen te voldoen en ze hebben 't ge
vondengeen banden meer voor de hartstochten.
Moge het in óns land beter zijn dan hier en
mèt de vadei landsliefde, de liefde voor God
bewaard blijven 1
Pater BEIJNES.
Kilauea-Kauai, 18 Oct. 1915,
VERSPREIDE BERICHTEN
De verovering van bet Sandzjak.
Een oorlogscorrespondent van het „Berliner
Tageblatt" in den Balkan seint, onder dagieeke-
Afrika is Neu Langenburg aan de noorde
lijke punt van het Nyassa-meer.
Scbietbrillen.
De Duitsehe militaire overheid heeft nieu
we maatregelen getroffen om de oogen der
soldaten in het veld te ontzien. Daartoe is
een militaire sehietbril ingevoerd met groo
te gebogen glazen, die, onverschillig naar
welke richting wordt gekeken, een zuiver
beeld geven zonder misvorming van het ge
zichtsveld. Dit is van buitengewoon belang,
omdat thans de bij het schieten onvermijde
lijke buiging en draaiing van het hoofd.geen
invloed heeft op de optische trefzekerheid.
De brillen zijn alle van denzelfden vorm, in
mat gepolijst montuur gevat, maar niette
min individueel aangepast aan het gezichts
vermogen van eiken soldaat.
Een Duitsch oordel over Griekenland's
houding.
In een hoofdartikel, getiteld: „De druk op
Griekenland", publiceert de Lokal Anz. als
de meening van de volgens dat blad onzij
dige kringen te Berlijn, dat de gespannen
toestand, waarin het Grieksche vraagstuk
verkeert, voor de Quadruple Entente niet
ning van 21 Nov. uit het hoofdkwartier aan zijn viuaarupie rmiente mei
blad bijzonderheden omtrent de verovering van gau ongewenscht is. De Entente treedt op
het Sandzjak en van den strijd op het Lijster- 200 energieke wijze tegen Griekenland op.
veld.
De Montenegrijnen, aldus bericht hij, die tot
daar zij thans er alles op zet om te bew ijzen,
dat zij zich niet voor de tweede maal door
dusver nog op"een tweede verdedigingslijn ten f,®° Lalkanstaat iaat omriemen. Zij \vemeht
zuiden van de Lim hadden kunnen stand hou- j „dütor baar bou.,i',1f een tegenwicht u
den, werden door een tachtigen aanval bij Meg- j -n BJ^e 'he^ft gdLlem''T^S'is"u en
jegja teruggeslagen en met behmp van een ge- j v^n meenillg, dat Griekenland in elk geval
pantseiden trein in de bossclien van de Goies oazjjdig zai blijven en niet te bewegen zal
„eyeiV vt t> a j z"jn, om een bondgenootschap met de geal-
Met de bezetting van Novi azar door de lieerden, te sluiten. Een netelige kwestie blijft
Duitsehe troepen is het voormalige Sandzjak I eclller het al of niet OTjtwapeMn dpr ev££
bijna geheel m handen van ae verbonden mo- tueel op urieksch gebied verdrongen Servi-
gendheden en de strijd gaat thans om de toe-lficbe troepen. Alen verwacht, dat het viervou-
gangswegen naar het Lijsterveld, met zijn hoofd-1 dig vei bond de meest volstrekte waarborgen
plaats Prisjtina. Hier bieden de Serviërs taaien van Griekenland zal eischen, opdat niet in
tegenstand en het voortrukken van de aanvallen- het gezicht der Fransch-Engelsche troepen
de legers der verbonden mogendheden geschiedt j een leger van een der bondgenooten van de
onder voortdurenden, hevigen strijd, waarbij het j Entente zou worden ontwapend. Zulks zou
bijna overal man tegen man gaat. Het schijnt een te groot bewijs van de zwakte der En-
wel, alsof de Serviërs het andermaal tot een wan-
hopigen strijd op het Lijsterveld willen lalen
aankomen, want zij trachten met alle mogelijke
tent6 zijn.
Sedert Griekenland de aanbieding van
- - Cyprus van de hand heeft gewezen en daar-
middelen hun uitgeputte, gedunde en wijkende door blijk heeft gegeven, niet al'bankeL k t*
regimenten tot volhouden aan te sporen, waarbij willen worden van de Entente zal de aatete
zelfs de artillerie op de eigen terugtrekkendewel geen rekening meer houden met de
troepen schiet. Toch wordt de halve cirkel om Grieksclie gevoelens.
Prisjtina steeds nauwer en zuidwaarts hebben
de Oostenrijk-Hongaarsche troepen aan den Ibar
opnieuw belangrijk terrein gewonnen.
De kanonnen van de „Königsberg".
Ten opzichte van Roemenië wordt gezegd,
dat de onlangs medegedeelde sensationeele
uitlatingen van den oud-minister Peter Carp,
als zou Roemenië de volgende maand de zij-
TTT de van de middenstaten kiezen verzinsels
De estmmster Gaz. bevat een verhaal zijn, die door de Entente zijn in omloop ge-
volgens hetwelk de Duitschers in Midden- bracht om in Roemenië den indruk te wek-
Afrika gebruik hebben gemaakt van de ka- ken, dat de centrale mogendheden tegen den
nonnen van den indertijd door de Engeleche winter dat land naar den oorlog trachten te
00 Wilhelm Sehmidtb'onn schrijft uit Servië
mee, behalve met den katholieken (dat arme;aan de Norddeutsehe Allg. ztg.: jje troepen
struikelblok voor de gemakzuchtigen!), maar ikvan het Duitsehe korps, dat kraljewo ge-
heb er ook al aangetroffen die een andere of nomen heeft, hebben voor het ten zuiden van
liever geen (want naar de kerk gaan deden ze
wnTicrhefd C'SclienSt: be'ec*en> Mleen uit kwaad-
eeim°fropHp^ een.® eena Kanaksche vrouw, die
belezen stond aan genoten had en als zeer
S A denk dat ik
de stad verrijzende bozere gebergte, geen dag
halt gehouden. Onmiddelljjfc zjjn zy (!e steile.
onbegaanbare bergke ens te lijf g^aan. Be
eerste 800 tot 1400 .er hooge rug-gen zijn
veroverd en daarach er verheffen zich nieu
we, nog hboger e kammen en top-
marine op de Roefidzji-rivier vernielden
jDuitseben kruiser.
Volgens de laatste berichten uit Midden-
1 Afrika zegt het blad hebben wij de stra-
tegifcche positie langs de Engelsch-Belgisch-
Duitsehe grenzen tnssehen liet Tanganyika
en het Nyassa-moer in handen,
j Hoewel er maar weinig nieuws doorkomt, j
heeft het
drijven.
rcchf naar do i, ,j 1K a«nK flat ik we, nog »«™en en top-
o-ewoon naf" waif^d ?,ls ik sterf!" ]k stond;pen, terwijl de menschel^ woningen steedte
ir;nasfdackT etChrr zij cen Protestant- schaarscher wow.®n- In de nauwe dalkloof
sche was, öaent ik alleen dat ze eenige bezwaren 1 van den wilden Ibar, tegelylc met over de
had tegen den katholieken godsdienst en daarombergen van beide kanten, drongen de troe-
ter goeder trouw dwaalde.. Ik zei dus: ,Je S pen onophoudelijk voorwaarts. Ze stomhm
niet naar de hel gaan als je niet wil;" ;a twintig kilonieter van Rasjka, dat reeds
zei ze, „maar ik neb geen wil 1" Ug -+°a -
en
Adv.
i «Dat is niet half Oosterscfae stati u*, met een weg door
waar, zei ik, „elk mensch heeft een wil en jehet gebergte van N1SJ verbonden. Deze weg
wilt toch niet bij de dieien gerangschikt wor-iwerd ook al spoedig onder vuur genomen.
OORLOGS-ALLERLEI.
DE TEEILERS IN OOR LOG S-
dienst.
Ashmead Bartlett, de correspondent van
Ide Times, schrijft over de groote diensten
.^.rtdureud optreden van ded°or de treiters bewezen aan de Dardanel-
Duitschers tegen de Britsclie grens eu het mmexpeditie, wat een dor schippers zei fa
feit, dat zij in het bezit van zwaar geschutae" recht gaf te vragen: „Wat zou koning
waren, een gevoel van onrast verwekt. Nfet-j George hebben gedaan zonder zijn treilers?"
tegenstaande de overmacht van den vijand bric uitroep werd gedaan op het oogenblik,
echter zijn Ale betrekkelijk geringe Engel- "at de duikbootenschrik op zijn hoogst was
sell© cn Belgische troepen in Rhodesia en in en nog geen monitors waren verschenen om
der. Congo-staat tot dusver in staat geweest de plaats in te nemen van de kruisers en slag-
niet alleen stand te houden, maar zelfs te- «diepen. Groot is bet aantal treilers, die een
Irug te trekken. De kleine grenspost te Saisï en met genoeg te waardeeren rol
had meer dan eens een aanval te doorstaan, j hebben gespeeld in het Oosten.
I want langs dezen weg hoopte de vijand in I Van het laatste deel van Mei af tot bet
'Rhodesia te dringen. In Juli sloeg liet kleine midden van Juli waren de zeeëngten bijna
garnizoen onder bevel van majoor O Sulli- geheel overgelaten aan de zorgen van'de
Naar het Fransch.
30
Ja, waarom nietT Laten we dadelijk
Pa,o. Ik dacht alleen, dat u ieder oogenblik
£)°ht van haar zon kunnen krijgen.
«amen wandelden zij de straten van het
Laeville door. Wederkeerig interes-
eerde de een zich in hooge mate voor wat
a ander ondernam. Het gebeurde had hen
ader tot elkaar gebracht dan zij tot nu toe
*®Weest waren. Neen, het speet Paul heele-
^fial niet, dat Sylvia's vriendin Laeville had
.platen. Hij hoopte, dat zij niet meer zou
^fugkomen.
ij bndeljjk stonden zij voor een vrü onaan-
wit gebouw. Uit een der ramen stak
driekleurige vlag.
P p e zijn erl zei Paul.
>oTi er uict heel indrukwekkend uit,
nu Sylvia.
d« /'■aam ui et weg dat haar, toen Paul aan
t® j eI trok. een groote lust bekroop om weg
geu pjen. Wat zou zij eigenlijk zeggen te-
v°n c°unmssarisï Zou hij het misschien
1 °°n)d en onbescheiden vinden, dat zij
zich zoo met Anna's zaken bemoeide? Maar
zy sprak haar gedachten met uit.
Men liet hen in een kamer, yaar een ver
moeid uitziende man over eem groote, met
papieren bevrachte tafel vol inktvlekken zat.
Mevrouw?Mijnheer?....
Hij zag vragend op en wierp een onder
zoekenden blik op hen. Maar in plaats van
op te staan toen zij binnenkwamen, wat Svl-
via had verwacht, bleef hij zitten.
Wat kan ik voor u doen? vroeg bii
Ik hen tot uwe (beschikking En in
keek lang en nieuwsgierig naar' hét jonge
paar voor hem, de keurig gekleede, jonge
Engeleche en haar Franschen geleider
Virieu verklaarde hem eenigszins uitvoe
rig de reden vjin hun komst. Eu toen ein
delijk stond de commissaris op
Mevrouw is dus reeds drie weken in
Laeville?.... Hu teekende het vlug op in
oen boekje, dat nij in de hand hield. En
een vriendin van mevrouw, een Poolsche
dame, genaamd Wolsky, heeft Laeville plot-
ecliugT verlaten. Maar mevrouw hcoft een
briel van haar gekregen, waarin zij schref.
dat zij genoodzaakt was de stad plotseling
te verlaten.
Neen, haastte Sylvia zich te zeggen.
Ik heb geen brief gekregen. Men heeft een
brief van haar gevonden in haar slaapka
mer in het Pension Malfait. Het vreemde
van het geval is, dat mevrouw Wolsky al
haar bagage beeft achtei gelaten. Ze heeft
heelemaal niets teecgenoinen, p)e]lalve na.
tuurlijk haar gek'; tot nu toe heeft men
niets van haar gehoon ohscboon zij beloofd
had to zullen telep' eeren, waarheen haar
bagage moest woraeL gezonden! Ik kom hier.
omdat ik bang b°n'.st haar in Parijs een
ongeluk overkomen is en_ik dacht dat u mis
schien voor ons naar uo l arijsche politie zou
telefoneeren.
Zij zag den commissaris smeekend aan, en
ziju gezicht kreeg een zachteren trek.
Ik beloof u, mevrouw, dat ik alles zal
doen wat ik kan. Maar eerst moet ik u ver
zoeken mü eenig° JfJ^nderheden te willen
mededeelen omtrent uw vriendin.
ik zal u alles vertellen wat ik van haar
weet. Maar veel weet ik heuseh niet. Hoe
oud is zij? vroeg tle commissaris.
Ik weet niet hoe oud zij is, maar ik
vermoed dat zij een jaar of dertig is.
Waar is ze geboren?
Sylvia moest hét antwoord schuldig blijven.
Wat is haar domicilie dan? weet toch
zeker aan wien u het bericht zou moeten
zenden in geval haar werkelijk iets over
komen is?
Zelfs (lat weet ik niet..., Sylvia begon
een beetje verlegen te worden met haar
liguur. Maareigenlijk was het toch zoo
vreemd niet. He menschen met wie zij zelf
hier omging, wisten immers ook niets van
haar af. Als haar bijvoorbeeld een ongeluk
overkomen was, zou zelfs Paul de Virieu
niet weten aan wien te schrijven. Het was
cen vreemde en niet heel pleizierige ge
dachte.
De commissaris ging -naar een lade en
haalde er een portefeuille uit, vol losse stuk
ken papier.
Malfait? Malfait? Malfait?
Hij mompelde het binnensmonds op vra-
geuüen toon. Eindelijk vond hij wat hij zocht.
een groot vel, waarop bij wijze van op-
sckiM'!'duidelijke, ronde lettere „Pension
Malfait te lezen waren. Daaronder stonden
verscheid en diclit opeen geschreven regeb
jtjes. Hij Jas ze tot 't einde door.
i Het Pension Mafait Leeft een goede re
putatie, zei hij op een toon van verlichting.
Uit wat ik hoor leid ik af, mijnheer hij
wierp Paul een snellen, sluwen blik toe
j dat de dames niet ernstig speelden in het
jCasino.... ik bedoel dat er nooit sprake van
was, groote geldsommen in te zetten.
I Paul aarzeldemaar Sylvia vond het
veiliger do volle waarheid te zeggen.
I Ja, zei zij, mijn vriendin speelde wel.
en zelfs nogal hoog. Zij moet een groote som
gelds bij zich hebben gehad toen ze Laeville
ver.... als ze het ten minste den laatsten
dag piet weer verloren heeft. Maar ik was
ton juist in Parijs, eins ik weet het niet..
De commissaris zette een bedenkelijk ge
zicht.
O, maar dat verandert de zaak! zei hij.
Dan moet ik u verzoeken met mij mee te
gaan naar het Pension Malfait. Wij doen het
verstandigst met onze onderzoeking daar
voort te zetten. Als mevrouw Wolsky een
groote som in bankbiljetten en in Goudstuk-
,keu bij zich had diénen wij er achter te ko-
j men waar zij is.
Het drietal verliet het onooglijke gebouw,
Paul riep een huurrijtuig aan en zij stapten
in. Onder het ritje converseerde de commis
saris beleefd met Sylvia. Hij sprak over da
schoonheden van Laeville. Mevrouw lo
geert in de Villa du Lac? vroeg hij Dat in
een alleraangenaamst verblijf, waar histori
sche herinneringab aan verbonden zijn.
Silvia was verbaasd. Zij wist zeker, dat zJJ
den commissaris niet had verteld waar zJJ
logeerde.
Toen zij het Pension Malfait bereikten
moesten zij eenige mihuten wachten. Einde
lijk verscheen de eigenaar, de heer Malfai^
in de halL Hij begroette hen opvallend vrien
delijk.
En toch ontging het zelfs Sylvia niet, dat
hij innerlijk boos was en zij voelde zich allen
behalve op haar gemak. Al» eens niets bij
zonders was gebeurd met Anna Wolsky? Zon
zij baar dan niet kwalijk nemen zooveel op
hef te bobben gemaakt van het geval?
Alles ia in de beste orde, zei de heer Mal-
NIEUWE HAARLEWSCHE COURANT
uuuivu WVU £j
1 bVVlU Hg At.-Vsiio ecu
