«r-
BINNENLAND
Bs Hoofdredacteur van „Be
Telegraaf" gevangen
genomen.
ÜIT ONZE VORIGE OPLAAG
BURGERLIJKE STAND
-
De ÏIoo' redacteur van de Telegraaf, de heer
J. C. Schroder, is Zaterdagmiddag op last der
ftistiiie, in zijne woning door de politie gevan
gen genomen en naar het Huis van Bewaring
jvcgebracht, waar hij ingesloten is.
Tv.ee inspecteurs en twee rechercheurs hadden
jr.dracht oniv .ngen om den heer S. te arrestee
ten. maar hadden hem noch op 't redactiebureau.
i aan zijne woning kunnen vinden, daar de
heer 6. met zijne echtgenoote de stad was inge
gaan oin inkoopen te doen voor het St. Nicolaas-
kvst. De beide inspecteurs stelden zich daarop
me: de twee rechercheurs bij de woning van den
lieer Schroder op, in afwachting van diens thuis
komst.
Te ongeveer vijf uur kwam hij - aldus lezen
wij in het libid. met zijn echtgenoote tehuis.
Toen hij de woning was binnengegaan, schelden
de politiemannen aan, begaven zich naar boven
en maakten het doel van hun komst bekend. Men
kan zich de ontsteltenis der familie Schroder
voorstellen, te meer daar de gevangennneming
geschiedde op den dag voor een familiefeest als
de St. Nicolaasdag.
Mevrouw Schroder en de beide zoons waren
zeer ontdaan, doch na de eerste emotie herstglcie
de heer Schroder zich en vroeg en verkreeg ver
lof zich in verbinding te stellen met het bureau
van „De Telegraaf" en met zijn rechtsgeleerden
raadsman mr. J. Kappeyne van de Coppello, die
wel niet anders kon doen dan den raad te geven
mede te gaan.
Met de politiemannen vertrok daarop de Heer
Schroder. Daar geen taxi te krijgen was, begaf
het gezelschap zich met lijn 10 naar het Leid-
scheplein. Van daar ging men te voet naar het
Paleis voor Justitie, waar mr. Jorissen, de sub
stituut officier van justitie, den arrestant af
wachtte. Daar werd den heer Schroder de be
schikking der rechtbank beteekend.
Hem wordt ten laste gelegd overtreding van
art. 100 van het Wetboek van Strafrecht, lui
dende:
Met gevangenisstraf van ten hoogste zes ja
ren wordt gestraft:
1. hij die, ingeval van een oorlog waarin
Nederland .niet betrokken is, opzettelijk eenige
handeling verricht, waardoor de onzijdigheid van
den Staat wordt in gevaar gebracht, of eenig
bijzonder voorschrift tot handhaving der onzij
digheid van regeeringswege gegeven en bekend
gemaakt, opzettelijk overtreedt;
2. enz.
De gevangenneming geschiedde op grond van
art. 86 van het Wetboek van Strafvordering,
waarin bepaald wordt, dat gevangenneming bij
het verkenen van rechtsingang kan worden be
volen indien tegen het misdrijf als maximum eene
gevangenisstraf van vier jaar of meer is bedreigd
(het maximum van art. 100 W. v. Str. is zes
jaar), doch alleen op grond hetzij van gegronde
'vrees voor vlucht van den verdachte, hetzij van
;eenige andere gewichtige reden van maaischap-
ipelijke veiligheid. (Als zoodanig wordt veelal
laangenomen, vrees voor herhaling van misdrijf;
dit zal vermoedelijk ook hier wel het geval zijn
geweest).
i Van het Paleis van Justitie werd de heer
Schroder te voet overgebracht naar het Huis van
Bewaring en daar in een der cellen opgesloten.
'Hem werd de gelegenheid gegeven zich voor
eigen rekening van spijs en drank te voorzien
(de aanhouding geschiedde voordat de heer
Schroder gelegenheid had gehad het middag
maal te gebruiken), terwijl hem tevens vergun
ning werd gegeven, na verkregen toestemming
van het college van regenten over de gevange
nissen, uit zijn eigen bibliotheek lectuur (werken
van Shaw) te betrekken. In afwachting daarvan
kon hij zich met de bibliotheek van het Huis van
i Bewaring vergenoegen.
i Een correspondent van de N. R. Ct. heeft den
raadsman van den heer Schröder, mr. J. Kap
peyne van de Coppello, gesproken. De heer Kap
peyne kon aangaande de motieven der arrestatie
weinig mededeelen. Wel gaf hij de verzekering,
dat zij in verband stonden met een artikel over
de regeering en den smokkelhandel, voorkomende
in de Telegraaf van 27 November jl.
De heer Schröder ontkent evenwel dit artikel
geschreven te hebben en moet zich bovendien
beroepen hebben op het „verantwoordelijkadvi
seurschap" van den heer H. C. M. Holdert, die
zich dan ook tegenover de justitie ais verant
woordelijk schrijver van het geïncrimineerde ar
tikel moet opgeworpen hebben.
Voor zoover bekend is het voor de eersie maal,
;dat te Amsterdam een journalist wegens een po-
llitiek misdrijf in preventieve hechtenis wordt ge-
Izet.
I Nader wordt medegedeeld, dat de arrestatie
geschiedde op grond eener publicatie, in het
(ochtendblad van de Tel. van 27 November j.l.
jvan het artikel „De Pers-Camarilla te Amster
dam", geschreven naar aanleiding van een arti
kel onder gelijken titel in de „Nieuwe Courant".
Onder het opschrift: „Aan onze lezers!"
schrijft de heer H. M. C. Holdert, die zooals
bekend reeds sinds eenigen tijd voor den inhoud
;van dit blad verantwoordelijk is, naar aanlei
ding van de inhechtenisneming van den heer
Schröder het volgende:
„Wanneer Men meent daarmede de houding
van „De Telegraaf" te kunnen veranderen, dan
iverklaar ik, dat dit niet het geval zal zijn. Ik
zal blijven verdedigen, hetgeen ik meen, dat goed
'en rechtvaardig is Ik verklaar hierbij pro-geal-
'liëerd te zijn en alles te zullen doen'om de zaak
'der geallieerden te verdedigen.
1 Ik meen hierdoor tevens, in tegenstelling met
;Men, Nederland een grooten dienst te bewijzen
en zal voortgaan te werken zooals onder leiding
Van onzen bekwamen hoofdredacteur gewerkt is.
|De heer J. C. Schröder is het slachtoffer van
jets, dat mij zeer veel op willekeur schijnt te ge-
ilijken."
UIT DE STAATSCOURANT.
De gewone audiëntiën der ministers van
(Landbouw enz., Oorlog, Binnenlandsche Zaken
jen Finantiën zullen deze week niet plaats heb
ben.
KATOENEN LOMPEN EN OUD PAPIER.
Naar het weekblad „Ons Bedrijf" verneemt,
is bij de Nijverheidscommissie van het Kon.
Nationaal Steuncomité- een verzoek ingekomen
yan een aantal papierfabrikanten, om wegens
jgebrek aan grondstoffen, benoodigd bij de ver
vaardiging van papier, den uitvoer uit ons land
an katoenen lompen en oud papier te verbieden.
Deze week heeft er een conferentie plaats ge
had tusschen het bestuur der Vereeniging van een inspecteur en een rechercheur van po-
Nederlandsche Handelaren in Lompen, Metalen litie, iu verband hiermede, nog- twee mannen
en aanverwante Artikelen, de Nijverheidscom- aangehouden, terwijl later nog twee vrou-
missie, de Ver. Kon. Papierfabrieken der firma wen aan het bureau zijn geleid. In een
v. Gelder Zonen en de Vereeniging van Ne- kast staande op oen zolderkamertje van een
derlandsche Papierfabrieken, ter bespreking van perceel in de Kuiperstraat, werd nog een
de uitvaardiging van een verbod van uitvoer van groote hoeveelheid gouden voorwerpen en
katoenen lompen en oud papier. vele loopers gevonden. De in beslag geno-
Het resultaat van de bespreking is geweest, men voorwerpen hebben een waarde van
aldus meldt genoemd weekblad vercler, dat voor verscheidene duizenden guldens,
alle soorten oud papier dezer dagen eer. uitvoer- Nader kan nog worden medegedeeld, dat
verbod zal worden uitgevaardigd, terwijl aan in 't bovenvermelde zolderkamertje in 't ge-
het bestuur der eerstgenoemde vereeniging is op- heel zijn gevonden ongeveer 800 gouden rin
gedragen, ten spoedigste bij de leden der ver- sen, een 50-tal kettingen, circa 30 gouden
eenigitig aan te vragen de voorraden der ver- horloges en een aantal gouden en zilveren da-
schiilende lompensoorten, welke in hun bezit mestasehjes, tot een gezamenlijke waarde
zjjn van 8000 a 10,000. De gevonden sieraden
zijn herkend als afkomstig van de inbraak
TEN SLACHTOFFER AN ZIJN BEROEP, dezer dagen gepleegd bij de firma Mandei
Reuter seint uit Batavia: sloot te Utrecht.
Dr. Borger, onder-directeur van het Instituut Leer om leer! 't Gebeurde te Zwaag-
Pastear te Batavia, is bij een onderzoek over westeinde, dat een arbeider aan 't werk was
de pest, zei door de ziekte aangetast en als voor een venster. Toen het werk halverwege
slachtoffer van zijn beroep bezweken. gedaan was, liet de werkman liet karwei ech-
MAIS. ter in den steek en de venter moest maar
Naar het Haagsciie Correspondentiebureau zien, dat hij er een ander voor vond". Onze
uit goede bron verneemt, zijn door de regeering venter beoefent echter ook het vak van bar-
maatregeien getroffen om gedurende de winter- bier en in deze hoedanigheid krijgt hij ook
maanden voldoende hoeveelheden mais tegen bedoelden arbeider onder 't mes. Ook na bet
redelijke prijzen te kunnen doen verstrekken. Zij gebeurde kwam de werkman weer bij zijn
heeft reeds de beschikking over belangrijke par- otden scheerbaas en deze nam weer de ge
tijen. Bovenbedoelde maatregelen, waarbij zoo- wono voorbereidende maatregelen. Hij werd
veel mogelijk niet de belangen der graanimpor- ingezeept, maar toen de barbier hem half ge-
teurs is rekening gehouden, zijn genomen in schoren had, liet deze de andere helft zitten.'
samenwerking met de N. O. T. en met het Ne- den arbeider te kennen gevende, dat hij hier-
derlandsch Lancibcuwcomité. mee precies behandeld .werd als de arbeider
nv cn*TT- -.ir* t'en Imrbier had gedaan. Of onze werkman
ALS DE SOCIALISTEN DE BAAS ook van scheerbaas is veranderd, is niet be-
WAREN! jkend.
Frits schrijft in „Het Katholieke Volk":
Was het niet zoo'n gevaarlijke proef, ik zou BiSKtCHTTEN
willen voorstellen, laat de sociaal-democraien
eens een oogenblik baas; geeft ze de regeering
van land, provincies en gemeenten in handen.
En gij zult eens zier.!
In het beiang der arbeiders zal er niets ver
anderen; praktisch zal bewezen worden wat
Troelstra op een der internationale congressen
HAARLEM.
PERSONALIA.
Bij het examen voor boekhouder vanwege
zeide: wij moeien eigenlijk nog beginnen aan de vereeniging van Leeraren in het Boekhouden
een regeenngsprogram.
Wij hebben de socialisten aan het werk gezien.
In Frankrijk, waar socialistische ministers sta
kende spoorwegarbeiders eenvoudig in den nor
lieten duwen, terwijl zij een gezonde sociale wet
geving tegen hfelden.
In België, waar socialistische gemeen tebestu-
slaagden van hier de heeren: W. Adriaans, W.
Bakkenist, B. Brink. G. Frijhoff, F. van Eg-
mond. H. M. J. Kroes, B. Mica Czn., P. van Hiel
Jr., Tb. J. Eczenbeek, C. H. Vrugt, mej. Tb. H.
M. van Reyssen.
Dan slaagde voor Handelscorrespondentie:
ren zich aan het ergerlijkste wanbeheer schuldig Engelsch A. M. F. H. Wille,
maakten. Te Amsterdam siaagden voor het examen
In alle landen der wereld, waar bij het eerste vnie". en ordeoefeningen üe dames C. C. C. Sta-
kanonschot in den tegenwoordig en oorlog, de venuuer, M. S Brakele, H. A. Lentelink, allen
socialis.en hunne resoluties van Bazel tot Tazel van her
hebben gemaakt. sint NICOLAASFEEST VAN
En in ons land? j „KINDERVREUGD".
Zaandam heeft een sociahstischen gemeente- v
raad en de arbeiders kunnen er geen duurte- T De /«eerngmg „Kindervreugd" afdeclmg
toeslag bekomen, zooals in „burgerlijk" gere- Trndschekwartier geeft Woensdagmiddag inde
geerde ^enieenten Socictcit "Vereeniging li&ar li© fct. Nicol&o-s-
Amsterdam heeft socialistische wethouders en feest. Tij gunstig weder zal men in optocht met
de vrijzinnig-democraten, benevens een aitijd ais ae kind. ren door de stad gaan met St. Nic-olaas
het meest conservatief gescholden raadslid moeten to paard. In den stoet zal zich dan bevinden de
daar de voor de arbeiders mee-., voordeelige muziek vereeniging „E. N. E. T." De cptocht
voorsteken tegen d:e wethouders en hunne par- van het Leidscheplein is op 2 uur bepaald,
tijgenooten verdedigen
We beleven al protest vergaderingen van „be-
wusten" tegen de S. D. A. P.
Zoo gaat het goed.
Daar zijn nu eenmaal arbeiders, die meenen
dat opeens aües in fct;a voordeel veranderen zal,
als de socialisten maar aan liet roer zijn!
De onncozeien
Het ergste wat hun overkomen kan is....
eene ovciwinning van hunne leiders.
WELDADIGHEID NAAR VERMOGEN.
l)c vorecitig'.ng „\Vcldadtglveitl nanr Vermo-
gen" stond iu de n aaruf "November voor behoef-
iigtn toe aan brood- en levensmiddelen 209.27
brandstoffen 26.70; ligging en kkedingsluk-
icun J 1S.SD; in geld 453.00 af totaal 707.77.
LEO GEST L'S WERKEN IN DE „BRON".
Do ontzettende gebeurtenis uit 1914: de
v v T, vertwijfelende vlucht van de Belgen naar
Een opbehter. Vrjjdagavoud heeft- to Breda fT„!erianci, heeft schrijvers en dichters, tec-
een als heer gekleed persoon by negen winkeners keilPara eu gliders geïnspireerd,
verschillende inkoopen gedaan, ter waai' ;o van ye;tIi zu„ gedaagd, andoren uiet of inin-
©enige honderden guldens. Hij deed al zijn bood der.
schappen per auto, doch is ten slotte met me- Leu van de belaugrijkiste uitingen op ditge-
deneming van al de goederen verdwenen zonder bied in kunst-en gevoelsexpressie is de voor
deze behaald te hebben. raad kunstwerken, iu tien vorm van sohet-
j ,P r, a sen en aquarellen, tiic van 3—13 December,
- Een zonderling! Ie Gouda heeft de ge- hol pi,j!u.l0raat va„ „Kunst zij ons
meentereimgiDg onder toezicht der po uit gel;sl ;!S€,.r<i wórdt iu het Brongebouw,
een woning van A. van D„ bijgenaamd „gekke Heit zijn de meer dan zestig groote en klei-
Ari," een wagenvracht beschimmelde en bedor- no re schilderstukkeu van den Nederland-
ven boterhammen, belegd met vleeach enz., van se hen kunstenaar Leo Gestel, die allerlei epi-
den zolder weggehaald. Deze verzameling ver- *vnn de koic ï£-S cl
Ie vlucht van de Bel-
wekte zóódanigen stank, dat dit voor de open- gen ci aangrijpende, ontioeiende wijze vaak,
bare gezondheid gevaar opleverde. Ook zijn in beeld braent, m»t pra«--n .ge kleuise a cee-
die woning 80 beschimmelde Weeding-Tukken l?3!fe"öU' uiei eeJ!Vjtre^lihfen eren veel-
de» te meer treilend van inn en even vcu
aangctroifen. betrekenend daar zeggenö: het ontzaggeltfke
2500 vermist. Men meldde ons Zaterdag mt tc.ocj ^aar p_0<)r verjaagd. Belgie in 1914 ge-
Amsterdam: - leden. De nameiooze eliende die daar met
Een kantoorlooper moest, op 30 November j.l. wreedaardige harchcid kwam op die orue-
voor de firma A. var oboken to Rotterdam een loon. chaos van meosuben eu kinderen, ge-
aangeteekenden brief wegbrengen, inhoudende zonuei en zieken, die
een bedrag van 2500. Onde weg «mijnt de die'zesS' wSt
kantoorlooper den br to no'.-mn x- mren, al- 1";" Van karakter, van
dit aan de firma Van Hoboken mede, we-;o oi< ,ej!<i van oorlel;'
vervolgens naar de geadresseerde firma Van ÏU il6 J3ron is een "bij-
Vloten en I)e Gijzelaar te Amsterdam telegra- sBOiidere, een aetuccle, ine rukw (T kende,
feerdo of de aang; t kendo brief door haar was Interessant en belangrijk om de producten
ontvangen. Zulks w;m echter niet het geval, het- van de Nederlandsohe schilderkuiist als zoo-
geen de firma Van Robol cc, cvciicens telegra- da g, i üngwekketid ook en ms aar ouidat
fisch werd mcdcgcxbicld. De firma Van Vloten ze- duiuolijker en guvoeiigc- y}.s
enDo Güselaar ontving vervolgens een wissel - verhaM ^van^
op de Associatie Cassa ten bedrage van £500.
volkerenstrijd!
De aangeteekende brief ia in-sp r- cben nog niet
terecht. Slet een paar korte passende woorden is
Standvastig in het goede. Als staaltje van t> 't<-ni-tcllii:g rijd-ag'Jt11 geo-p-en-d;
volharding in het beoefenen d®r mensehibveud- ,M -ujzvj v;-n bet c-c'''''."m V? ^gI"
v -i« i*i i i ii t^hf vluchtehDigén: d"é winc ^nkBDist^rfi
heid, wordt uit Maastricht aan dc iel. ge-aela, n< 1 s w «an+al belano^^n^
A _ri,. en vcrkOöpfcters en een aanuu ueiangstellen-
dat reeds van het begin der mobilisatie at een
eenvoudige vrouw dagelijks bij het gloren van j"(. jieer koster, als voorzitter van Kunst
het eerste morge> rood gemenbileerde bot r- z- ons Doel, dankte de aanwezigen voor hun
hammen en warme koffie brengt aan de op do pv4*entie en voor hun belangstelling in het
spoorbrug aldaar geplaatste sefc ildwaebten. streven van K. Z. U. Dt c'a^ mooie en
Storm noch koude weerhoudt de brave ziel merkwaardige kunstwerken ouuer do aan
haar liefdewerk te verrichten en zonder onder- dacht van het publiek te rengen. Aan de
broking zet zij dien arbeid tot op den huidigen lei.toonstelling zal evenfld vc do ai
dag voort, breidt dien zelfs uit tot het verlee-
nen van allerhande kleine diensten aan behoef-
yi hlllfll rrglj ILI.I' it'iiC lAllllUts v V vi'
dag voort, breidt dien zelfs uit tot het verlee- ^ke B^nV^erLch-
tigen soldaten. tiet „Amerikaaosche comité van do nood
Dat men haar waardeert en vereert, blijkt uit lijdende Belgen", ten behoeve waarvan deze
den haar door de manschappen van het lie land- expositie is georganiseerd heeft voortdurend
weerbataljon geschonken bijnaam: Tante Lies. geld noodig en aanvaardt allee!
Een goede vangst. Uit Ana,terdia,in meldt Het heeft daarom nu een reeks tentoon-
men ons: Door een rechercheur is Vrijdag- stellingen georganiseerd van deze werken,
avond een man aangehouden, op wien bij van Leo Gestel,
fouilleering een groote partij gouden ringen Onder dankzegging aan de bereidwillige
werden bevonden. De aanhouding 6tond in dames-medewerkenden sprak de heer Koster
verband met een poging tot inbraak, enkele de hoop nit, dat men gezamenlijk een mooi
weken geleden bij ecii goudsmid te dezer resultaat mocht bereiken,
stede gepleegd. Dien/elfden avond ziin door. Hij gaf daarop bet woord aan den Belgi
schen Senator, den heer Van der VValle, die
eerst nog een woord van diepe erkentelijk
heid sprak jegens het gastvrije Nederland,
daarop „Knust zij ons Doel" dankte namens
al zijne landgenooten eu ook hulde bracht
aan het Amerikaansohe Sfceunkomiteit, dat
al zooveel voor de Belgen heeft gedaan.
Hij richtte een bijzonder woord tot de aan
wezige Belgen en zeide, dat zo deze kunst
werken moeten aanschouwen als een ver
broedering tussehen Holland en België, die
nu, meer dan ooit, band in band samen moe
ten gaan, ook op maatschappelijk gebied.
Aan de rechten van Nederland als neu
tralen staat, zal niemand onze te krot doen,
zeide hij. De gevoelens echter, die wij koes
teren voor ons geliefkoosd België, zullen we
diep in ons hart dragen, tot op den dag. dat
België weer fier en onafhankelijk daar staat!
De spreker verklaarde daarop de tentoon
stelling officieel voor geopend.
De tentoonstelling duurt tot 13 December.
Ze is geopend van 10—5 uur.
Woensdagmiddag half- vier zal de heer C.
D. Cratama, de directeur van het Frans
Halsmuseum, een inleidende bespreking hou
den over de werken van Gestel, in de ten-'
toonstellingszalen.
NAAR INDIE.
Voor den dienst in Nederlandseh Indië is
bestemd de heer Mr. A. Jonker, alhier, om
benoemd te worden als rechterlijk ambte
naar.
KOLONIAAL INSTITUUT.
De heer dr. M. J. Sirks hield Vrijdagavond
voor het Koloniaal Instituut een voordracht
over Rumphius en Jungliuhn, twee groote
figuren uit het Indische natuuronderzoek^
wier leven en beteekenis hij in breede trek
ken schetste.
Hij verhaalde boe G. E. Rnmphius, die in
1G2G te Solnis is geboren, nadat hij in dienst
dei' O.-L compagnie waa getreden een groote
studie van den plantengroei en de dieren in
ZeerEerw. Heer Hoofdaalmoezenier van
leger, majoor Evers.
Naar we booren, zijn er wel een lo0-1;»>
nieuwe leden die bun opdracht zullen doen.
Na d» plechtigheid in de kerk is er na>
tuurlijk voor de soldaten feest in bet Ge
bouw: wie de gezellige en prettige feestev
kent die in onze 'R. K. Militairen-Vereeni-
ging worden georganiseerd, zal begrijpen
dat met zooveel nieuwe leden nu zeker extra
gefeest zal worden! Gelukkig zijn er altijd
wel goede vrienden, die dat mogelijk maken!
MADRIGAAL VEREENIGING.
Dinsdag 7 Dec. zai in de concertzaal van de
Kroon een concert plaats vinden van deze ver
eeniging, onder leiding van Sem. Dresden.
Het „Nieuws van den Dag" van 9 Nov. 1.1.
schreef om.:
Vijf dames: A. Kubbinga-Burg, J. Brandsma,
Joh. van de Linde, H Scholten, J. Dresden-
Dhont, en de viei heeren: Jac. v. Kempen, L.
van Tulder, Jac. Ph. Caro, en H. Kubbinga, ff
zamen vormende de Madrigaal-Vereeniging,
zullen met den directeur, dén heer Sem Dresden,
tevreden zijn geweest over hunne eerste uitvoe'
ring, die als een volkomen succes mag wordea
beschouwd.
Daar viel allereerst op te merken de mooi:
gezonde koorklank. Wat hebben deze negen so
listen hun eigen-ik weten te verloochenen om op
j ^.a^n Jni geheel. Slechts hoog zelden gebeur
de het, dat men een van de stemmen, die ons elt
afzonderlijk zoo goed bekend zijn, boven 'tgc
heel uit kon hooren. Dan was er de zuiverheid
en het goed begrip van intonatie. Ook een rijk
dom aan nuancen van het fluisterende pianissi
mo tot het krachtigste fortissimo, dat evenwel
nooit in ruwheid ontaardde. Verder een groote
muzikaliteit, intelligentie en gemakkelijkheid in
de voordracht en niet te vergeten, de goede vpr
zorging van het woord.
ONZE KAMER VAN KOOPHANDEL EN
FABRIEKEN.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
Indië had gemaakt, meer inzonderheid van - houdt eene Openbaro Vergadering op Dinsdag
de flora van Ambon, waar hij jaren lang 7 —i.*i
vertoefde en deed uitkomen boe hij, nadat hij
blind was geworden toch manmoedig' en met
geestdrift met behulp van anderen zich aan
de studie bleef wijden.
Als z'iju voornaamste werk noemde spr.
het Ambonseh kruidboek, dat bij aanduidde
als een standaardwerk van blijvende waarde
en het eerst belangrijke werk op 't gebied
van plantkunde van Ned. Indië,* waarvan in
173G eene uitgave verscheen door toedoen van
prof. Burman. Rumphius bad er eerst zelf
teekouingen bijgemaakt, maar bij een brand
die in 1687 te Ambon woedde, waren die ver
nield. Hij liet daarna andere teekeningen
maken.
Naast dit werk noemde spr. een ander, de
Rariteitenkamer, handelende over dierkunde,
dat niet wetenschappelijk, maar populair
was. Dan heeft Rumphius nog een werk over
de dieren geschreven, maar daarvan is het
handschrift te loor gegaan. Bekend is dat
bij 't aan Valentijn uitleende en vermoede
lijk ontleende die er gedeelten aan in diens
bekende beschrijving van Indië.
8pr. zeide, dat Rumphius niet zoozeer als
zoöloog dan wel als botanicus heeft uitge
blonken en dat hij is geweest de baanbreker
vrm liet omlorzoek naai' (le O.-I. plantenHij
stierf in 1693.
In het tweede gedeelte zijner rede deelde
spr. bijzonderheden mede aangaande F. W.
Jnnghuhn, die in 1812 te Mansfcld is gebo
7 December des namiddags om acht uur op het
Stadhuis. De agenda luidt
1. Ingekomen stukken en mededeelingen. 2
Overdekte Groentemarkt en Veilingsgebouw. 8
Rondvraag. 4. Vergadering met gesloten deuren
BURGERLIJKE STAND.
Geboren: 3 Dec. d. van M. G. van der Wei
den—Vissers. 4 Dec. d. van J. W. Appel
boom—Zwart. z. van M. van Dam—John.
Overleden: 2 Dec. J. Karmelk, 68 jaar,
Saenredamstraat. 8 Dec. K. M.- van Znt-
phen, 86 jaar, Koudenhorn. J. Dekker, 10
mnd., z. van O. Dekker, Klein Heiligland.
BINNENLAND.
ONZE LEGERLEIDING.
Wij vernemen dat generaal H. W. van Ter-
wisga, luitenant-generaal Buhlman zal opvol
gen als commandant van het veldleger; gene
raal Terwisga zal tegelijk tot luitenant-generaal
bevorderd worden.
DE LANDWEER VAN 1909.
Thans is definitief bepaald, dat de landweer
lichting 1909 op 17 December met voorloopig
(klein) verlof zal gaan.
DIENSTWEIGERAARS.
Alen meldt ons uit Assen: Tegelijk met dt
zaak Dr. Louis A. Bahler, eea predikant te Pa.
terswolde, beschuldigd vaii opruiing door mid-
ren, eerst in Pruisisclien miitairen dienst del van het z. g. manifest der dienstweigeraars,
was, daarna in Franschen- en vervolgens in wordt voor de rechtbank te Assen op Zaterdag
dienst van ons Gouvernement in Nod.-Indië.
Van hem is vooral hekend zijn in 1853 ver
schenen werk „Java, zijne gedaante, plan-
tentooi en inwendige houw."
Verder verzamelde liij vele fossielen en wat
hij een scherp waarnemer. Als inspecteur
voor natuurkundige nasporingen in Ned.-
Indië bestuurde hij van 1858—1884 de Kina-
eultuur. In 18G4 overleed hij.
Ten slotte gaf spr. eene vergelijking tus
schen heider tijd, hun werken en hun per-
soonRikheid.
Be belangwekkende voordracht werd met
lichtbeelden toegelicht. Er was een aandach-
tig-luisterend publiek, maar de opkomst was
niet groot.
11 December der zaak van Ds. J. B. Th. Hugen-
holtz te Vledder behandeld, mede een der onder,
toeken aars van genoemd manifest.
RENE DE CLERCQ,
NOORDWIJK. Geboren: Jansje, d. van Jac.
van Duin en M. Passchier. Kornelis, z. van
G. P. J. Staal en E. Stolk. Jacob Gerardus,
z. van A. H. Faase en A. M. van Eeden.
Cornelis, z. van C. Kotzer en Th. M. v. Abs-
woude. Johanna, d van H. Hoogervorst en
W v d Meer. Willem, z. van J. Meyrink en
w] Bonte. Adrianus, z. van W. Caspers ai
O. de Haas. Matthijs, z. van Jac. v. d. Lin
den en P. K. Weterings. Johannes, z. van
Jac. v. Beelen en W. van Vliet. Adriana, d.
Ons wacht Dinsdagavond een waar kunst-van A. v. Rooyen en J. Meyvogel. Barbara,
?enot. De welbekende katholieke Vlaamsched. van G. Hermans eu J. loebak.
dichter René de Clercq, de man uit het landj 'ondertrouwd: Jan Korbee en Antje Duyn-
van Guido Gezelle, die in den laatsten tijd zoo- dam.
veel van zich deed spreken, komt dan hier een! Getrouwd: Teunis van Beelen en Grietje
voordracht houden uit zijn eigen werk. j Schaap. Leendert Haasnoot en Leent je Duyn-
Hij zal verzen zeggen uit zijn: Gedichten, dam.
Toortsen Uit de Diepten, de Zware Kroon enj Overleden: Antomus Cornelis Salman, 2 j.,
Onuitgegeven gedichten, welke laatste hem ge- J z. van J. M. Salman en C, J. Wassenaar.
inspireerd zijn door de groote nooden, waaron- j Theodorus Karei Koelewijn, 16 mnd., z. van D.
der zijn arm volk door den oorlogsjammer der j Koeléwijn en J. A. de Groot. Gerardus Cor-
laatste tijden gebukt gaat. Cornelis, z. van C. Koster en Th. M. v. Abs-
We vermoeden dal velen onzer stadgenooten,made en M. G. Alkemade Cornelis Koster,
die voelen voor de Vlaamsche beweging, en die 2 dagen, z, van C Koster en Th. M. van Abs-
in de Vlaamsche letterkunde iets waarachtig- j woude. Johannes Nieuwenhuizen, 2 mnd., z.
schoons zien, deze gelegenheid niet zullen willen 1 Van G. Nieuwenhuizen en M. de Vries,
laten voorbijgaan om den vermaarden Vlaming BENNEBROEK. Ondertrouwd: W. J. God
deze gedichten te hooren voordragen.
René de Clercq is eene belangwekkende per
soonlijkheid, een litterator van beteekenis, die
aanspraak maken mag op belangstelling. Gaar
ne wekken wij dan ook op die hem te schenken
door zijn voordracht te komen bijwonen.
EEN DUURTETOESLAG VOOR
SLAGERSGEZELLEN
Vanwege de Haarlemsche "Slagersgezellenver
eeniging „Ons Belang" schrijft men ons:
Door de slagersgezellenvereeniging „Ons Be
lang", alhier, is in October 1.1 een verzoek ge
richt tot de beide Patroonsvereenigingen om het
loon door een toeslag meer in overeenstemming
te brengen met de duurdere levensbehoeften. Het
antwoord van de beide patroons-organisaties
kwam hierop neer, dat het niet op den weg der
Vereeniging ligt zich hierover in algemeenen zin
uit te laten of te verbinden maar dat dit ver
zoek thuis behoort bij patroon en gezellen onder-
help en N. Hoekstra.
UITGEEST. Overleden: Aagtje Kabel, wed.
van H. Lute, 92 jaar.
NOORDWIJKERHOUT. Geboren: Maria,
d. van P. Duivenvoorde en J. van den Burg.
Cornelus, z. van C. Leeflang en A. Schaap.
Cornelia, d. van J W. v. d. Klugt en A. Dui
venvoorde. Cornelia, d. van J. v. d. Werf at
A. B. v. d. Meïj.
Overleden: Theodorus Mooijekind, 5 mnd.
P. Warmerdam, 82 j.
bers, 51 j. J. C. Rijs, 5 mnd.
LISSE. Geboren: Theresia Johanna, d. va»
B. Warmerdam en H. M. van der Klaauw.
Anfhonia Cornelia, d. van C. van den Berg
en A. C. Maarschalk. Johanna Elisabeth, d.
van H. G. van Lierop en M. Heemskerk.
Petrus Wilhelmus, z. van H. J. van der Meij en
M. M. Diekmann. Klasina Johanna, d van
A. Tulen en J. van den Berg. Cornelis Mar-
tinus, z. van D. de Klerk en E. M. Aartman.
GROOTEBROEK. Ondertrouwd: A. Smo-
renberg en M. Blokker. Frans v. Ingen en
ling.
In verband daarmede is op de vergadering
der gezellenvereeniging. die 1 Dec. is gehouden, Remtje Brueijs (van Amsteidam).
besloten hetzelfde verzoek per circulaire te Geboren: Catharine, d. van Th. Laan en J.
doen toekomen aan alle patroons.
R. K. MILITAIREN-VEREENIGING.
Maandagavond a£. groot feest in onze R.K.
Militairen-Vereeniging. Om kwart over zes
is de pleehtige opdracht van de nieuwe le
den in do St. Jozefskerk onder het Lof; de
pVehtighcden worden gecelebreerd door den
Bakker. Johanna, d. van G. Nieuwboer en
J. van Rossum. Petrus, z. van J. Noordeloos
en G. Ligthart. Cornelis. z. van M. Reus ai
A. Zwart. Cathrina, d. van J. Laan en A.
Smit. Cornelis, z. van G, Besseling ai C.
KOverleden: Petrus, z. van J. Laan en M. Dol,
6 mnd.
