DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. Buime terne vsor bet Kerstfeest KATHSLItKE SOCIALE KUL Nieuwe voorraad Slobkousen. NASSAULAAN 49, HAARLEM f4000 f500 f300 f150 f 100 f75 f60 f 15 XE8STB00MEN - Hulst en BLOEMWERKEN Donderdag 30 December. DE OORLOG Nabij en vèraf* EN dit nummer bestaat uit TvversESDEN EERSTE BLAD THEOD. G. v. DÜSSELÜORP, J. H. A. KIELEN, H P. W. TWEEHUIJSEN fraciiteivmiaandaa 20 December 1915 into" 40ste Jaargang n°. 8932 •2 bfCflj v gebied 'ereefli' «k tig' 8a. Jo Of I rstaai bo- S7 ij t' on'ifl tn co Is ,;enoo* 3 oedef h - ft, n- er in e£» h§ bil IJl wat r v0'"i lat hij 3 n3- iiöcn* lief'Js total.'' v haar ft tan- ;J0*JS* Jt ziJ" aden. Sruis" ABONNEMENTSPRIJS rm maanden «ooi Haarlem aa voor plaatsen waar een asent Bevestigd Ie (kom der gemeente)1.60 Voor de overige plaatsen in Nederland per post- t, Per week voor Haarlem en de agentschappen r se» 0,12* Afzonderlijke nummers0,09 Bureau van Redactie en Administratie a Intercomm. Telefoonnummers 1428 en 2741 PRIJS OER AOVERTENTIEN Van It regel» 0,79 Ieders regel meer. B.lJ Buitenland per regel 0 20 AdvertentlSn ia ds rubriek .Vraag en Aanbod* van 1—9 regels 0.40 Eiks regel meer 0,10 Alle betalende abonnés op dit Blad, die in het bezit zijn van eene Verzekeringspolis, zijn, volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor: MJ levenslange on ge. MJ verlies van een bi} verlies van bij verlies van bij breuk van een bij verlies van bij verlies van een •chikiheid tot werken s hand of voet a a een oog a een duim s arm of been rt een wijsvinger anderen vinger s De oitkeenng dezer bedragen wordt gegarandeerd door de «Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank* te Schiedam. (De vóór 1 October 1921 uitgegeven polissen zijn niet geldig.) Zij, die zich met 1 Januari 1916 K.RULDUFFELS Per kwartaal op ons Blad abon- heeren, ontvangen de tot dien datum verschijnende Nos. gratis. DE ADMINISTRATIE. P (T9* tijit 0 Cl «5 |S a3 I eet >p al» Cruis1' jrzaal •j cc it s.vp* zee'9 1 beid •SN. MOOR WINTERJASSEN Efarteljorisstraat 5, Telefoon 2844. Adv. vermogen eveneens zoo heerlijk groeit, een poos getoefd. En hij, de gevoelige ziel, die den grooten drang der tijdens zoo intens voelt, en evenééns AGENDA. ai DECEMBER. de behoeften die uit de nooden van den tijd voort- Li ebouw St, Bavo ömodestraat 28 komen, inniger dan menig ander weet te besef- OiKiorwiraers 8 uur. Vrouwembondrcur- jfen- 13 daa* geroerd geraakt door de geweldige sus 8 uur. Commissie van Bijstand 8X acfie ,vaa Koomschekracht, die zich daar ont wikkelt naast en gelijkblijvend mèt de toeneming van cultuur en bedrijfsleven. Hij heeft er gezien hoe de Limburgsche mijn streek als met koortsigen drang van dag tot dag intenser actie vertoont, rijker toekomst belooft., en hij heeft óók gezien hoe stoere werkers, secu liere en reguliere priesters, mannen van de theorie v...avijv a. uwuu en van de practijk, sociologen zoowel als kan- li) geopend eiken dag van 105 uur tegen j toormenschen, geestelijke zorgers zoowel als stof- Mahüg van 25 cent*. Uitgezonderd Zuier- I felilke voorzieners, in die mijnstreek met alle üagyu on K. K. feestdagen. kracht werken om den Roomschen groei zich vol- 1 iAmpn te doen aanpassen aan'dien modernen i bedrijfsvooruitgang, die van Zuid-Limburg een I der grootste industriëele centra zal maken, die Uur. Kalk- en bteenbewerkers ti'/i uur. Louwvereeuiging 8 Yt uur, Bestuur Jeugdorganisatie 8lA uur. Ooncettzaal Vereeniging 8 uur Derde Baeheonoert. öt. Mnrtba-vereen, Oude Gracht Ui Bureau geojiend van 81 uur. Biased oppeiyk Museuia Jansstraat ftSiD'y teer/ iterV jaaf" >eri>* r. fl ?rko* n in iepen tl tJ Schandelijk. l)o heer Lohman klaagde terxtu in do I Nederland kent. Zijisiraai naast het Stadhuis Bloemenmagazijn Erica". (1502) Telefoon intero. 1619. Adv. GEEN cursusavond op Woensdag 22 December maar op bergh kan men Toorop's „Mijnwerker" zien ten toongesteld, en naar ik hoor zijn er reeds tal van eminente Roomsche dames, die zich mede ervoor inspannen, om dit zeldzame kunstwerk ten be hoeve van de Roomsche mijnstreek bij onze Haar- lemsche kunstvrienden bekend te maken. Wellicht kan ik daarover spoedig nog meer vertellen, vooi heden zij 't bovenstaande ge noeg! F. S. OVERZICHT. Zou het dan toch waar zijn. dat aan liet Westelijk front een nieuw groot offensief zal worden onder uom en f Do verhoogde bedrij vigheid op sommige punten van het Weste- Adv. Kluner over den geest van exclusivisme bij j Dat laatste vooral heeft hem getroffen in. de lijk front en de vermindering der activiteit üt: vrijzinnigheid, wanneer het go:dL h.«og-zielen hij heeft de teekenstift ter hand ge- aan alle overige fronten zonden zulks waar induJ- Xf vermoeden. Uit verschillende grenn- stemt dat 1toe. B tor trieland de vroeger eenzame landbouwstreek zal ?laate«n van OD3 laad. komen benohteii over Vn^ifl om bif aa dacht hervormen, te schetsen, maar daarin tevens a! het gehud van kanongebulder, dat geduren- r -te vestigen op de met-benoeimng tk den de visie van zijn geroerd gevoel te leggen opdat de de laatste dagen werd gehoord. Vooral k -htvcr rnr Aalberse. Ten opzichte hiervan ver- schepping zou kunnen dienen om anderen te gisteren, Zondag, meet er buitengewoon go lf ^klaarde do Minister, met zijne gewo.m heffe- hewegen, htm steun ie schenken aan die Room-vumx| zjjn> Zelfs in de omgeving van Botter- 'Uikheid, dat „noch l ZóT*Tborop'a^lVlijmverlcer", een teeke-'dam wareu Zondagmiddag voortdurend ka- &Q& ae Wötenschappelij 1 - üjn^ *Q houtskool en krijt, en misschien een der nonnadea te hooren. Aan de grenzen, in de. heer A. eemg gewicht in do schaa naa ge- ne\VeidigSte meesterstukken vau den kunstenaar buurt van Cappelle, Stabroek en Lillo zijn lf5d, 'naar dai m ante n beamed omt gebom. Ito Mkte <lr«k met let tumlegS» Aan Dr. Poels den hoofdaalmoezenier dei van loopgraven en worden ia der hu ast groe Limburgsche mijnstreek, heeft Toorop dit mach- B dai di& reeds eenige jaren een hoogieeraai'S- kinbt had bekleed. Maar do minister Het uitkomen, dat liij gegeven, maar daarmëê was hij niet Seenszins den hoer mr. Aalberse van mmder tevreden: hij wilde zijn werk productief maken voorgevallen ten opziente van de Maria-Stich- dan burgemeesier Sandberg b.v. nit al toom te ting en de gemeente, is velen nog niet duidelijk Zjjn, wat dan? geworden uit de discussie. Neen: de Maria-Sticbting wilde op die voor- Het zij ons daarom vergund, op deze kwestie gestelde ruiling niet ingaan, en dat was haar (die zéér ten onrechte door den burgemeester volle recht. vooral, tegen, ons prachtig Roomsch Ziekenhuis Toch wilde zij het bezwaar der gemeente, wat is uitgespeeld!) eens eemg licht te doen vai.en. het uitbreidingsplan betrof, gaarne te gemoet Wat is de zaak? komen, en zij bood aan, om zich contractueel Midden in de terreinen der Maria-Stichting, op de wijze zooals de gemeente 't maar wilde! van alle kaaien daardoor omgeven, ligt een reep te verplichten om als de weg langs het gronds, die vroeger openbare weg was, maar Spaarne van het uitbreidingsplan werd aange- die nu doodloopt. Die reep gronds is eigendom legd, tegen behoorlijk gesciiatie waarde allen der gemeente, welke er echter niets meer aan grond over te doen, die daarvoor noodig zou heeft, nu de omliggende gronden alle aan de zijn. M. S. bchooren. Vandaar dat de M. S. dit Inderdaad een redelijk aanbod, dunkt ons. stukje ai jaren lang in liuur heeft, en.... het Dit is intusschen het aanbod, waarvoor ds natuurlijk ook al jaren lang, ter normalisatie burgemeester in de jongste raadszitting, met de van Iiaar terrein, wenscht-te koopen. door ons al „grof" genoemde en inderdaad ook Niets duidelijkere en van zelf-sprekender clan totaal onjuiste toespeling op de R. K. Schooi- .,zaimen zfgsen' vereeniging, zoo waarschuwde. Edoch.... dc gemeente heeft daartegen ook Wij vragen nu, na de nuchtere feiten hierover jaren lang allerlei bezwaren geopperd. Eerst zeer in het kort te hebben weergegeven, waarom heette het: de gemeente staat haar eigendom op de gemeente niet wil treden in het voorstel, het dit stuk, dat vroeger een reep „publieken weg" strookje grond, dat midden tusschen de terrei* was, met af vóór,het „uitbreidingsplan" in dezen nen der M. S. ligt. aan de stichting te verkoo- hoek der gemeente is vastgesteld. pen? loen kuam, na jaren wachten, het uitbrei-. Zit achter dien eisch van ruiling dan werke- lijk méér? Is het om méér te doen dan om den den and- l uit it I" I. ia een ewc* en s te sol* het den fieifl df t. :no* >eit, Td9 tot aan ion» 3o- ieri rief oe* ia; A. i iit- ins «v of- H. ee» Wetenschappelijke waarde achtte, dra den be- öoemde. Tegenover de verklaring van den minister Mee ia ongunstig af do „grofheid" van „Het vaderland," dat insinueerende opmerkt om daarmee het doel waarvoor hij wilde mede- te versterkingen gemaakt. Zooals gezegd, is de bedrijvigheid op de overige fronten aan het verminderen en le- werken te eerder te bereiken. En zoo heeft Jan -veren do berichten daar vandaan geen aan Toorop nu zélf den steendruk verzorgd van die machtige tekening „De Mijnwerker", en hij vraagt van het Roomsche volk van Nederland op Q.i. moest een Kamerlid heotemaal niet ge c|rs|(. piaats, dat men een afdruk van dit naar professoraten sollicifceeron, btn 'net meesterwerk zal koopen, om daarmede in Heer- den schijn te wekken, dat zijn politieke j eea ^ijnwerkere-kerk" te bouwen. positie misschien van grooter gewicht is Mar; zijn wetenschappe'ijko be teekea's. Hoe j j)aar zjjn er al, die Toorop's lithografie „De is het bovendien mogelijk to denken aan mijnwerker" zullen hebben gezien leiding tot beschouwing. Omtrent de houding van Griekenland wordt nog niets positiefs gemeld. Thans zou de Grieksohe regeering, volgens oen Iteuterbe- richt, weer een formeel protest Eq_ teDtemogendhcden hebben gericht tegen de versterking van Salomki door oe geaUieer- «er. terugzetting van 0011 Katholiek, wiens j jfl al de geweldigheid van zijn stoere arbeids- den. Het is en blijft nog steodi Is een water- |W-rhangt aan 't gewelf B om fen a'otte werd b"noemut j De forsch-gespierde arm, met den elboog in Aa'sberse is oen goad ol ticiis en v tin de knie, zooals de mijnwerker gewoon is te wer- Biom is een goed oeconoom. Dat is d1 zaakl ken, voert het houweel, dat de knoestige vuist Maar de Minister kon dat niet zoo pre -ies omvat houdt, maar 't expressief gelaat van uit'eggen, want de heer Aalberse bi oef er den werker die opgaat in zijn arbeid, is het bij «taan. eigenlijk middenpunt van de tekening. En daar in de eerste plaats legt het liberale blad hier in geelt Toorop vooral zijn ziel: de machtige en den Minister ten laste dat hij er eigenlijk maar rijpe teekenmg der pezen en spieren, die hij zoo Wat op los - praatte en feitelijk een onwaarheid geweidig-forsch laat uitkomen, is daarbij het zeide. En in de tweede plaats noemt 't den materiëele hulpmiddel om de stoere kracht van heer van Blom een econoom en den heer Aal- dit bedrijf zoo duidelijk mogelijk te matcriali- berse een goed politicus en meer niet! seèren. Dat is nu toch wel al heel brutaal! Juist Dit werk van 1 oorop is zeker een der beste en iemand als de heer Aalberse maakt eene diepe machtigste, waarin hij ooit zijn gevoelige en studie van de economie, ook waar hij aangeeft tevens zoo veelzijdige ziel wist uit te drukken, katholieke beginselen, geldende voor economisch en is het niet allermerkwaardigst, dat zooveel gebied, en opkomt tegen de liberale economie. En Roomsche vrouwen vooral, nog beter dan som- evengoed als de heer van Blom is hij econoom! mige mannen, de diepe kracht van samengaande Of wil misschien „Het Vad." den heer Aal- forschheid van uiterlijk en grootsche zielege- berse ten achter stellen, omdat bij katholiek en dachte die hierin zijn saamgevat, begrijpen en geloovige is, bij den heer Blom, en zoo doen zien voelen?Dat wijst op Toorop's licht-aan- dat de heer Lohman gelijk had toen hij klaagde sprekende innerlijkheid in dit werk, ondanks over achteruitzetting van Chr. wetenschappelijke forsche lijnen en zware contouren. Werkelijk: de gevoelige kunstenaar heeft in dit werk geheel zijn ziel gelegd! !v 'ff ff mannen Het heeft er veel van Hoe dit zij, on9 dunkt, dat in de uiting van •,Het Vad." de vrijzinnigheid zich weder op naar smalst deed kennen! Wij teelcenen er een krachtig protest tegen aan Voor hen, die 't niet mochten weten, voegen wij hieraan toe, dat de heer van Blom vroeger hoofdredacteur van „Het Vaderland" was. Indien het blad hem naar den mond wilde Praten, bewees het hem echter in dit gevai een slechten dienst, want de vleierij en ophemeling van den heer van Blom ligt er zóó dik op, dat t voor een ieder zichtbaar is. O. 1, kan de heer van Blom hier zelf riet van gediend zijn. r xxx~ TOOROP'S „MIJNWERKER". .Jan Toorop de Roomsche kunstenaar heeft te poos geleden in de Limburgsche mijnstreek hw $,lstri<d van groeiende moderne kracht, waai' Roomsche leven la ziia groot aan passin ■«- Nu vraagt Toorop die zich ook hier in Haarlem mag verheugen in vele begrijpers (beter dan simpele bewonderaars) van zijn kunst voor zijn werk ten behoeve van de Roomsche actie in de Limburgsche mijnstreek de medewer king en de hulp van velen. „Alsi er in Haarlem tal van reproducties van „De Mijnwerker worden verkocht, dan zoo schreef hij mij dezer dagen - dan wordt de toren van de mijnwerkerskerk in Heerlen nog hooger, en de kerk nog ruimer" dulden, dat do geallieerden 0p Qriekseh ge bied gelegenheid vinden, zich 'te versterken, en zullen niet tevreden zijn met het „for meel" protest van Griekenland, maar liever zelf de geallieerden nit Saloniki in zee te- rugdrijTen. De spanning, welke er tengevolge van het jAneona-incedent volgens 't Reuterbureau te Washington heereebte tusschen Oostenrijk en Amerika, is (volgens ditzelfde bureau!) weer aan het verminderen. De nieuwe nota van Amerika, welke heden zou worden ver zonden, bepaalt nog g^n niterlijken datum, waarop Oostenrijk zou moeten hebben go- antwoord, m&ar Oostenrijk moet spoedig be slissen, zegt Kouter, of de betrekkingen door deze nota meer gespannen zullen worden. Geen van de bü de eerste nota gestelde eisch en wordti in de tweede nota ingetrok ken, maar deze specificeert min of meer nauwkeurig de omstandigheden, waarop het Amerikaan-jche standpunt is gebaseerd en is dus meer een beantwoording der Oostenrijk- sehe vragen. Dat is heel iets anders dan het afbrekdn van diplomatieke betrekkingen! dingsplan gereed. SARTËLJORISSTRAAT 27 TELEFOON 1/70. Adv, stuk grond dat ze al bezat, nu voortaan te gaan huren Men bedacht van de zijde der Stichting, dat het eigendomsrecht dan toch in ieder geval se cuurder is dan een huurcontractje, datde gemeente te eenigcr tijd wel eens kon opzeggen, "u ais er eens een gemeentebestuur kwam dat HAARLEMSCHE ALLcuAGiES No. 1792 DE MARIA-ST1CHTIN0 EN DE Wat er jb Woensdag in den Gemeenteraad is den Roomsche stichtingen nóg ongenegeuer v.as KORTE BERICHTEN Anierikaansche Kerstgeschenken voor de Serviërs. Een schip met Kerstgeschenken voor Ën ze kan niet groot genoeg worden als we al de Serviërs, ter waarde van 20,000 pd. st. aan die Roomsche zielen willen behouden voor" devoedsel, kleerea on geneesmiddelen, zal doze Kerk in dit sterk-groeieiide landj week vertrekken uit Xow-York. Het Rockefel- Laat dit bovenstaande dan een aansporing lerfonds heeft de helft van de benoodlgde som Toorop's lithografie naar zijn eigen teekening een kunstwerk dat voor liet luttel bedrag van vijf gulden „ten behoeve van het goede doel" nu wordt aangeboden te koopen en zoodoende aan de Heerlensche mijnwerkerskerk van pastoor Erens mede een steentje bij te dragen. In den boekhandel van den heer Henri Coe- i'cst ia geschonken door de rood© kruisvereeni ging en particulieren. Yleesch voor Oostenrijk. Hit Malmö wordt bericht, dat er voorloopige regelingen zijn ge troffen om uitvoer van vleeach en vee uit Zwe- dea nftav Oostenrijk mogel.ijk ia maken. Het dus haar verzoek, tor verkrijging van gezonde binden?. toestanden (niemand zit graag mét een reepje I>oor de discussie in den Raad is de schijn ge/tuurden grond midden in zijn eigendommengewekt, alsof de Maria-Stichting de gemeent« net reepje te koopen, tegen een prijs die onpar- zou willen dwarsboomen. Het is echter uit het tijdige deskundigen zouden vaststellen. j vooruitstaande duidelijk, dat het precies anders- zou «aan, dacht men? otn is, en de onderstelling die hierboven is ge- vv emeende gemeente Iiad weer wat anders, maakt, is alleszins verdedigbaar. De M. S. zou het stukje grond (de enclave Trouwens, wanneer de burgemeester, zich op midden in haai lerremen d;e men juist weg wou totaal onjuiste gegevens en op een partij-beslis- hebben) nut kannen i.popen, maar ze zou het 3ing beroepende, het niet beneden zich acht om mogen nulen.... ruilen tegen een andere te laten verstaan, dat de gemeente met Room- enclave langs het Spaarne, welk reepje dan oók sche instellingen een beetje voorzichtig zou weer van de gemeente zou moeten gehuurd moeten zijn, alsof deze zich met chicanes zou- worden! den inlaten, dan zijn wij gerechtigd, steunen- En dit zou dan noodig zijn, omdat.... het de óók op de feiten die zich bij de berechting voorbereidingspian een weg langs het Spaarne van deze toch zoo eenvoudige zaak nu ai jaren voorziet, en de gemeente zich alvast een stukje lang hebben voorgedaan, te vragen of Room- daarvan in eigendom wou verzekeren! sclic instellingen niet juist voorzichtig moeten Het is te begrijpen dat de M. S. die juist om zijn om er bij de gemeente niet in te looper.' tot normale toestanden te komen, een enclaveInderdaad, de manier waarop in deze toch (tusschenhggend stukje grond) wou koopen zoo eenvoudige kwestie de liberale ambtenaren nu maar niet dadelijk bereid was, voor een zaak en het liberale gemeentebestuur nu al jaren lang me misschien nog wel veertig, vijftig jaar op tegen deze toch voor de geheele gemeente zoo zich kan laten wachten, weer een andere „en- nuttige en voortreffelijke katholieke stichting dave" zélf te maken, en geheel onverplicht een zijn opgetreden, laat ruimte voor die vraag ■ItftllWIffaflifrimtmmfi - li verbod van uitvoer van boter is echter nog vanHot Suez-kauaal. Uit Parijs wordt Kenv.l t, kracht. dat ook de Fransche «toom vaart maatschappijen Een granaatsplinter in het liart. In een bij- Meseageriee Marti mee en Chargvu r» Róunia eenkomst van officieren van gezondheid te besloten hebben niet meer door liet Suezka- Berlijn, heeft dr. Schütze een eigenaardig ge-nfla' te varen, omdat er reden is te verwachen, val "van een verwonding gedemonstreerd: hij dat het kanaal zal worden gesloten, vertoonde Röntgen-opneniingen van een' Veranderingen in het Engeisch legerbestuur, granaatsplinter, die in het hart van Zwitsersche bladen vernemen uit Londen, dat den gewonde bü lederen baratslag zich vrij beweegt, zonder dat de patiënt er ergen hinder van heeft. Graan voor Duitschland. Volgens de Boeda- pester bladen zullen de eerste kolentranspoften uit Noord-Silezië, die Roemenië in ruil krijgt voor den uitvoer van graan naar Duitechland, tegen het einde van de maand aankomen. De Duitsche gewonden. Uit een in de bladen opgenomen statistiek blijkt, dat van het aan tal Duitsche gewonden, grootendeels ton ge volge van goede verzorging, 91 pet. na herstel weder naar het front konden gaan, 7 pot. als ongeschikt of met verlof werden ontslagen, en dat slechte 1/10 pet. der gewonden is over leden. De kruiser „Bremen" gotorpedeerd. Zaterdag- na middag is de kleine kruiser „Bremen" en een van de hem vergezellende torpedobooten in bat oostelü'k deel der Oostzee door een duikboot tot zinken gobracht. Het grootste deel der beman ning is gered. De vredes-expeditie van Ford. Het vredos- schip van den Amerikaanechen millioenair Ford, dat Woensdag te Kirkwall is aangeko men, is vandaar l.L .Vrijdagmorgen vertrokken naar Krjtstiania, behalve generaal French nog eenige Engelscha diviaiecommandanten aftreden. Zjj zullen naar andere gevechtsterreinen worden gezonden. Ook generaal Monroe treedt af. Do l -oorlog. Het Noorsche stoomschip „Nico Coula is gezorkeu; elf leden der bemanning en de kapitein zijn aan land gekomen. Von Papen en Boy Ed naar Europa. Officieel wordt uit Washington gemeld, dat Von Papen 'ten 21ste Deo. met de „Noordam", en Von Boy Ed den 28ete Dec. met de „Rotterdam" ver-; trekt. Het spoorwegongeluk In Engeland. Omtrent den spoorwegramp bjj South Schielda wordt door de directie van den Noord-Oosteljjken 8poorweg nog gemeldt-, dat volgena de voorloo-. pi ge verklaringen der geneesheeren veertionj dooden werden gevonden, van wie er gecni enkele herkenbaar is. De papiernood in Italië. In Napels zal een vergadering worden belegd voor alle drukkers- patroons met het dool, pressie uit te oefenen o;j de regeering, wijl de papierfabrieken dreigerj atop gezet te worden,' wegens bet gemis aan grondstoffen. De jodenwetten In den Kaukasns. De oud) opperbevelhebber van het Russisch leger, groojj vijjj iiareu- ■/"g. tea hev It lerlei, oof* EUWE HAARLEMSCHE COURANT lOUto ,„.i >0j» - 11

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1915 | | pagina 1