TWEEDE BLAD
Ge afstammeling van Robinson
VERHUREN VAN LUXE AUTOMOBIELEN
DE OORLOG
H. J. v. d. MEER,
FEUILLETON
KATHOLIEK HAARLEM IN
HET VOORBIJE JAAR.
Sefcagchelsfriaa,t
WOENSDAG 5 JANUARI 1916
Een curiosum»
Onze lezers herinneren zich, dat eorngen tijd
Kekden officieren *XVvL^
Xre" Jio ie ..diohtc-r Mneer" MR
voor soldaten ten gehoore bracht. In wat wu.
dearomtrent lezen, vonden wij aanleiding
om onze jongens te waarschuwen geen Speen
hof f-voorstellingen te gaan hijwonen, daar
de taal der liederen allerminst gekuiecht was.
Thans vonden wij in de N. R. Ct. onder
staand ingezonden stuk onder het opschrift
„waardeering" dat wij hier om der curiosi-
teitswille mededeelen:
Voor bijgaande verzuchting verzoek ik
beleefd een plaatsje in uw blad.
1 Aug. 1914. Mobilisatie.
Febr. 1915. Een honderd en tien maal
voor de soldaten opgetreden.
Jan. 1916. De regeering benoemt een
commissie tot samenstelling van een
bundel soldatenliederen.
De commissie weigert na 110' voorstel
lingen, wegens onbruikbaarheid, een lied
op te nemen van
Overste
SPEENHOFF.
(Gedegradeerd).
Het behoeft wel niet gezegd, dat wij er ons in
verheu°'en -om meer dan éen reden, dar de com
missie waarvan hier sprake is weigerde een
Speenhoff-lied op te nemen. Voor een soldatenhun
dei zijn er waarlijk wel betere en andere te vin
den, dan die van dezen „dichter-zanger"
Juist onze militairen hebben behoefte aan lie
deren die verheffen en, dat Speenhoff-liederen
dat doen, zal wel niemand duiven beweren!
Men moet dan ook des mans moed bewonderen,
dat hij dit ingezonden stuk, dat van weinig zelf
kennis getuigt durfde opsturen. Waar haalt hij
de onbeschaamdheid van daan?
Niet de commissie, maar zichzelf blameert luj
met dit curiosum
Ingezonden
1915 is voor katholiek sociaal Haarlem een
vruchtbaar en voorspoedig jaar geweest. Waa
neer wij in vogelvlucht de balans opmaken, dan
geeft de creditzijde reden tot tevredenheid en
voldoening jeger.s onze religieuze en sociale
voormannen, jegens allen die als soldaat en
gegradueerde zich militante soldalen van de
Christelijke armée hebben getoond. Er is ruim
schoots reden tot dankbaarheid jegens de Voor
zienigheid, wier goddelijk beleid en opperste
buipj oorzaak is geweest van vooruitgang van
het katholieke leven in de Bisschopstaa op ieder
gebied.
Vooreerst gedenken wij het politiek succes van
het afgeloopen jaar. Een succes, waaraan moet
herinnerd worden, omdat na volhardende actie
en ijverige propaganda, de rechtsche groep in
den gemeenteraad werd uitgebreid en versterkt
zoodanig, dat in de toekomst rechtscii Haarlem
het beste mag verhopen tot welstand der alge-
heele burgerij en tot bloei der gemeentelijke be
langen
Dat Rechts zijn christelijke politiek loyaal en
royaal moge voeren, opdat heel Haarlem de
vruchten plukte. van de christelijke sociale recht
vaardigheid.
Voor een niet gering deel is de groote politieke
overwinning van 1915 zeker te danken aan de
jarenlange stuwkracht van Mr. Heerkens lhijs-
sen, die thans het genoegen mag smaken van
zijn energieke leiding de resultaten te zien.
Gedurende langen tijd is Mr. Heerkens
Thijssen de ziel van katholiek Haarlem geweest.
En velen die intiem met den katholieken leider
mochten samenwerken, zullen meer en beter dan
schrijver, zijn vele verdiensten naar waarde
kunnen schatten.
Thans is zijn functie van wethouder een sta-
in-den-weg om dezelfde groote en eminente rol
te blijven vervullen, maar toch zal onze ge
meente, beter nog als ooit te voren, in den Raad
getuige kunnen zijn van de diepe kennis en het
fijne doorzicht van den katholieken voorman in
sociale, economische en financiëele aangelegen
heden.
Naast de waardige en bezadigde figuur
van den katholieken wethouder kan Haarlem met
trots wijzen op den populairen volksman Mr.
Bomans, die in den bloei zijner jaren, zijn beste
tegen zeer billijk tarief»
Teiiefoon 2422
Adv.
en voortvarende krachten wijdt aan de zaak van
Christus. Van den talentvollea katholiek sans
peur et sans reproche gaat een onweerstaanbare
bezieling uit en onder zijn aanvoering is menige
politieke actie met eene overwinning bekroond
Als spreker en schrijver, als sociaal voorwerker
en medeweiker, als politicus en jurist, heeft
Haarlem aan dezen advocaat chrétien avant tout,
'n nooit genoeg te waardeeren steun; 1915 is ge
tuige geweest van het schitterend optreden van
Mr. Bomans.
In het afgeloopen jaar is er nog een veelzijdige
kracht en een stoere werker geweest, die na vele
jaren reeds in de Haarlemsche sociale ren
baan te hebben geloopen, telken jare met jeug
digen ijver weet te starten om de eere Gods in
het openbare leven. Die veelzijdige kracht is de
eenvoudige en sympathieke heer Lobel, de man
van politieke en sociale ervaring, de volksmenner
bij uitnemendheid en de specialiteit in socialis
tische afkammerij. De Lobel is een van de zeld
zame voormannen, die als echte volksvrienden,
zich niets laten gelegen liggen aan pluimpjes
en applausjes, aan critiek en recensies. De Lobel
gaat zijn g&flls» is steeds tot optreden bereid en
heeft altijd iets origineels, iets wat een ander
hem niet kan nadoen, omdat de collega-sprekers
niet over het ronde karakter en het joviale ge
moed van een Lobel beschikken.
De praestatiès van de Lobel zijn al van ouden
datum. Velen zijner oud-propagandisten zijn
bijna allen de revue gepasseerd. Alleen de Lobel
is een veteraan in den vollen zin des woords,
want velen, een leeftijd ouder dan de Lobel,
hebben nooit zoo hard en veelzijdig actie gevoerd
als de onvermoeide propagandist-schoolmeester.
De Lobel heeft een reputatie die verder reikt dan
de Haarlemsche grenzen.
In 1915 ging de man van sociale ervaring
de oude wereld van den Volksbond binnen, om
er als modem sociaal bouwmeester, nieuwe
fundamenten te leggen voor een reuzen-opbloei
van 't gebouw St. Bavo. Onder de stille maar
bekwame leiding van den man van het volk,
gaat de Haarlemsche Volksbond een nieuw leven
te gemoet. De voorzitter kent zijn .Volksbonders
en de Volksbonders hun voorzitter, door veie
jaren van hartelijke en vruchtbare samenwef-
ldng.
In de laatste helft van 1915 heeft de Lobel
opnieuw bewijzen gegeven dat hij ondanks te
leurstellingen van mensch en maatschappij, toch
nog bezield is van initiatief en ondernemings
geest ten bate der arbeiderswereld, waarin hij
een der machtigste kampvechters is geweest en
naar wij hopen zal blijven. Het nieuwe leven
onder den katholieken arbeidersstand, waarvan
de Lobel de levenswekker is geweest, zal niet
nalaten in te werken op het verantwoordelijk
heidsgevoel der arbeidende klasse, mee "te werken
aan de alherstelling van Christus in Staat en
Maatschappij.
Van een voorzitter van een Volksbond gaat
een machtigen invloed uit. Want kweekt hij zijn
mannetjes tot ontwikkelde sociale leden, dan zal
d'r minder worden rood gestemd en harder actie
worden gevoerd voor de doorvoering der chris
telijke beginselen in de samenleving.
Waar de arbeidende klasse het grootste deel
van de bevolking uitmaakt, daar mogen wij voor
spellen dat de groote ondernemingen onder het
nieuwe bestuur van den Volksbond, aangevan
gen, tot in lengte van dagen over het geheele
katholieke front, de beste resultaten zullen af
werpen.
De najaarslente van het Volksbondleven is
een van de belangrijkste feiten in 1915!
Onder de voormannen en leiders in'den Ka
tholieken Haarlemschen kring gedenken ..vrij
gaarne den man van de pers, den hoofdredac
teur van ons veelgelezen blad. De gecompliceerde
taak van een aanvoerder-persman behoort tot
de gewichtigste en zwaarste.
De legers van honderdduizenden letters
breken door de hoofden en harten der lezers en
brengen in de gemoederen leven of dood, ver
woesting of vooruitgang, ijver of oppositie,
medewerking of tegenstand, actie of stilstand,
moed of vrees, dapperheid of verslapping, be
rusting of overijling, tactiek of domheid, over
winning of nederlaag, geloof of ongeloof 1
De Pers is de onuitputtelijke reserve in den
grooren strijd tusscben* Christus en de wereld.
De Pers is door Leo XIII, Pius X en Bene-
dictus de XVe als om strijd als liet machtigste
wapen in de handen van den katholieken strijder
gedrukt.
Wel moet dus zwaar en veelomvattend zijn
de positie van leiding-gevend persman.
Alle vereenigingen werpen zich op de Pers
en dwingen van den hoofdredacteur copie.af in
't belang van haar heilzaam sociaal en religieus
streven.
De Haarlemsche vereenigingsmahnen hebben
geen klagen over de wijd en zijd bekende actie
van algemeenen aard in de kolommen van de
N. Haarl. Ct.
Steeds is de hoofdredacteur op z'n observatie
post en slaat van daar uit, de bewegingen gade
om zoo noodig in een couranten-artikel eenè be
spreking te openen over den arbeid en de actie
van deze of gene vereeniging en propaganda-
club.
1915 is een druk jaar voor de Pers geweest
en wij kunnen deze passage niet eindigen zonder
een oprecht woord van dank te brengen aan
Redactie en Administratie voor den bouw van
een model-inrichting, die er op berekend is om
de katholieke druk- en geïllusteerde pers steeds
hooger en hooger op te voeren, om zoodoende,
concurreerende met de neutrale pers, den katho
lieken van Roomsche lectuur en plaatwerk te
voorzien, dat in niets behoeft onder te doen
voor de producten en dagbladen van anders
denkenden.
In dit opzicht is 1915 een gedenkvol jaar,
Omdat het reuzengebouw van de Katholieke
Pers ten allen tijde zal blijven een onweerstaan
bare uiting van heilige geestdrift voor de be
langen van God, Vorstin en Vaderland, van
Kerk en Maatschappij, van huisgezin en samen
leving. Het ijzeren jaar 1915 is ook in dit op
zicht voor Katholiek Haarlem en Omstreken een
zeldzaam jaar geweest van Roomsch kunnen en
doen, van willen en volvoeren!
Er valt niet aan te twijfelen of onder voor
gaan, voorlichting en aanvoering van tal van
mannen met wilskracht en ondernemingsgeest
kan ons veelzijdig vereenigingsleven op vorde
ringen en vooruitgang wijzen.
De Katholieke Sociale Actie onder de fnssche
leiding van Mr. Hagemeijer is het katholieke
vereenigingsleven steeds voorgegaan in het voe
ren van actie en het onderhouden der sociale
werken. Veel is er in 1915 door het Connte
gepresteerd en de K. S. A. heeft geweldig van
haar plannen doen spreken door de eerste rede
naars in den lande, pater Borromaeus en Baron
van Wijnbeigen. En nog heeft de K. S. A. veel
initiatief in nare vanen geschreven.
Tal van sociale vereenigingen van mannen en
vrouwen hebben niettegenstaande den mobili
satie-tegenslag constant doorgewerkt aan de
uitvoering harer programma's. In 't bijzonder is
de Middenstandsvereeniging in 't afgeloopen
jaar flink voor den dag gekomen, waartoe de
tactvolle voorzitter, de heer Bosse, steeds den
stoot heeft gegeven. Verders dient gememoreerd
de van durf getuigende onderneming der Sint
Jozefsgezellen-Vereeniging. In deze donkere
tijden zocht de energieke pater Caminada naar
'n lichtpuntvoor zijn gezellen en hij aarzelde geen
oogenblik tot den aankoop van een nieuw tehuis
en ontspanningslokaal over te gaan. Zwaar zijn
weliswaar de lasten, maar volgens den post
„aan vorderingen" in de toekomst op de milliqe-
ïiennota van den Eerw, Praeses, was het batig
saldo aan blijde verwachtingen schilferend. Dat
in 1915 eeir zoo gewichtig onderdeel van het
arbeidersorganisatie, nl. de gezellenorganisatie,
zoo geducht werd aangepakt-, is onvergetelijk en
van onschatbare betreken is voor de verhoo'ging
van de gevechiswaarde van den jeugdigen katho
lieken strijder.
De Jongens- en Meisjespatronaten en jeugd
organisaties namen toe in getalsterkte en inner
lijke kracht. Wie nog onlangs getuige was van
de feestvergadering in St. Bavo van de gecom
bineerde patronaten, heeft nader kunnen kennis
maken met de veredelende opvoeding en den
schoonen arbeid der ps ironaat-bestuurderen.
Een competitie van katholieke voetbalclubs en
een principiëele padvinders-organisatie behoeft
dringend voorziening, zoowel als confessioneele
organisatie op het uitgestrekte terrein van sport
en kunst.
De jeugd is Zaterdag- en Woensdagmiddag
nog te veel aan haar lot overgelaten. Ik was
eens in de nabijheid van'een clubje schoolgaande
kinderen niet ver van 't Kolkje. Maar de taal
van die lieve jeugd was vies en vuil en zelfs
aanstekelijk voor een reine ziel en een onbesmet
kinderhart Organisatie van principiëele wan
del-, speel- en vrije-middag-kinderclubs onder
deskundige leiding van vrienden der jeugd, zou
nog vele kinderen voor een ziel en karakter-
bedervende omgang behoeden.
Het Krulsverbond verbreidde dapper zijn
ideeën over drankbestrijding en trad meermalen
met eminente sprekers voor 't voetlicht van volle
zalen. De Volkszang was zeer gelukkig met haar
propaganda en zal aan 1915 beslist geen on-
voordeelig jaar hebben. Ook de zusterkens, die
eene tentoonstelling organiseerden ten bate van
den verbouw der Verouica-school, oogstten finan
cieel succes en werden in staat gesteld het bij
zonder onderwijs gelegenheid tot grooter bloei
te geven.
Ik moet hiermee de balans sluiten en ofschoon
overtuigd dat er nog vele posten zijn vergeten,
vermeent schrijver te mogen volstaan met de
allervoornaamste gebeurtenissen nog eens uit
liet verleden-journaal te hebben gelicht.
Katholiek Haarlem kan over zijn werk in 1915
tevreden zijn, maar niet bevredigd. Want nog
vee), nog heel veel valt er op ieder gebied voor
allen te doen. En daarom willen wij hopen dat
ook onder de eerste standen van Haarlem, zoowel
als onder alle geledingen, meerdere katholieken
j zich in een of ander sociaal verband zullen laten
j inlijven om naarmate hunner eigenschappen, zich
verdienstelijk te mak6'1 voor de zaak van Chris
tus en onze Moeder de H. Kerk.
KAMERBEEK.
(Wij hébben op verzoek van den schrijver dit
artikel onverkort geplaatst, ofschoon de lezer zal
begrijpen, dat de lust om enkele zinsneden ach
terwege te laten, bij de redactie niet ontbrak.
Tóch meenden wij, om wille van het geheel, aan
dien lust nü eens niet te mogen voldoen. Red.)
FORD'S VREDES-EXPEDIT1E
NAAK NEDERLAND.
In het Kopenhagensche blad „Politiken" van
Zondag wordt gemeld, dat de vredesexpeditie
van Ford met het stoomschip „A. P. Bernstorff
rechtstreeks naar Rotterdam zal vertrekken. Als
liet schip ten minste tegen dien tijd in orde is.
Het kan 166 passagiers vervoeren. De reis zal
denkelijk 2l/2 dag duren. Het schip zou dan
Vrijdagochtend te Rotterdam kunnen zijn, als
er geen oponthoud wegens mist is.
Len aantal leden van de expeditie durven de
reis door het Zuidelijk deel der Noordzee niet
aan en keeren eerstdaags met de Heilig Olay
naar Amerika terug. Er konden geen passen
door Duitschland verkregen worden.
Voor het geval de •Engelsche regeering verlof
geeft voor een bezoek aan Engeland, zal de
„Bernstorff" in Rotterdam blijven liggen, om het
gezelschap naar den overkant te brengen. An
ders keert het naar Kopenhagen terug.
De ontvangst te Kopenhagen is erg meege
vallen. Ook het verbod van vergaderen en spre
ken is blijkbaar niet zoo streng geweest, als het
werd voorgesteld, want Zaterdagavond is er een
samenkomst in de oude glyptotheek geweest,
waar de leden der expeditie met een honderdtal
Deensche vredesvrienden samen waren en ver
schillende toespraken zijn gehouden. Zondag
middag zou de Amerikaansche gezant de expe
ditie ontvangen. En er zijn nog meer recepties.
Lindhagen, de burgemeester van Stockholm, is
ook een paar dagen met liet gezelschap in Ko
penhagen geweest. Een verslaggever van Politi
ken vroeg hem of hij dacht, dat de expeditie iets
zou uitrichten.
Er moet, zei hij, met het vredeswerk een begin
worden gemaakt. Zoolang iedereen met de han
den in dén schoot blijft zitten, krijgt men de vol
ken niet mee. En het is er niet minder om te
doen, invloed op de verbijsterde meerderheid in
de landen te oefenen, dan op koningen en diplo
maten.
Lindhagen vertelde ook nog, dat de expeditie,
voor ze Stockholm verliet, hem 40,000 kronen
voor de armen had geschonken.
Mevrouw Ramondt-Hirschman, die de ont
vangst van het Ford-gezelschap te 's-Graven-
hage helpt voorbereiden, deelt mede, den volgen
den brief te hebben ontvangen:
„Ja verband met de verkeerde opvattingen
welke de ronate' deden omtrent de oorzaak, waar
om de heer Ford zijn gezelschap te Christiania
verliet, acht ik het mijn plicht cle volgende ver
klaring te geven ten aanzien van zijn overhaast
vertrek.
„Het is bekend,, dat hij de laatste dagen te
Christiania te bed doorbracht tengevolge van
algeineene zwakte, als resultaat van overm'atigen
arbeid en zenuw inspanning. Reeds vóór hij
Amerika verliet hadcen zijn vrienden daarvoor
gevreesd en hem geraden zijn vertrek uit te stel.
len en eerst naar den Haag te gaan, wanneer
het plan tot een verder stadium was uitgewerkt.
„Enkele dagen voor de boot Amerika verliet,
was hij teruggekeerd van een lange en vermoeien
de zakenreis, naar Californië, Washington en
andere plaatsen, waarbij hij, behalve voor zijn
zaken, met inspanning van al zijn krachten
werkte voor de verspreiding van de vredesidee en
de voorbereiding van den vredestocht. Dit alles
moest item reeds ongeschikt maken voor de phy-
sieke vermoeienissen van zijn reis naar Europa.
Gedreven door oprechte belangstelling en ernstig
streven om iets goeds tot stand te brengen, be
sloot hij evenwel van het begin af aan den tocht
mee te maken.
„Het gevolg daarvan was, dat zijn krachten
hem begaven en dr. Friman Koren van het
Roode Kruis-hospitaal te Christiania hem moest
bevelen onmiddellijk rust te nemen en zich van
zijn gezelschap te scheiden, ten einde met niets
te worden lastig gevallen. Zelfs meende dr. Ko
ren, dat het beste was, dat de heer Ford naar
huis getransporteerd werd op het stoomschip
Bergensfgoxd, ook omdat zijn vrouw niet bij hem
was. Dit is gebeurd, zooals we later vernamen.
Op 't oogenblik zal de heer Ford hoogstwaar
schijnlijk in Amerika terug zijn.
„Dr. Koren verzekerde ons echter, dat er vol
strekt geen organische stoornissen te constalee-
ren waren, dat oververmoeienis, gepaard met in-
fluijza, aan boord opgedaan, de eenige redenen
waren voor zijn ongesteldheid en dat een korte
tijd van rust te huis hem in staat zal stellen
terug te keeren naar den Haag, naar wij hopen
vergezeld van mevr. Ford.
„Voor hij vertrok verklaarde hij nogmaals,
absoluut vertrouwen te hebben in zijn gezelschap
en sprak den ernstigen wensch uit dat alle zouden
voortgaan met het werk dat nader kon voeren
tot het resultaat dat hem zoo na aan het hart
ligt: het. tot sand komen van een wereldvrede.
Later heeft hij dit nog bevestigd door een tele
gram aan ons gezelschap op Kerstavond.
„Natuurlijk wijdde hij zijn aandacht aan cle
administratie zijner zaken en machtigde mij te
verklaren, dat de volgende personen hem zullen
vertegenwoordigen en de leiding der expeditie
zullen nemen, in verband met de te volgen ge
dragslijn en de zakelijke onderdeden van het
werk: dr. C. F. Aked, uit San Francisco; mevr.
Mary Fells, uit Philadelphia; dr. Frederick Holt,
uit Detroit; B. W. Huebsch, uit New-York; dr.
Jenkin Lloyd Jones, uit Chicago; rechter Ben
Lindsey, uit Denver, en mevr. Lola Maverick
Lloyd, uit Winetka, Illiois; terwijl mevr, Rosika
Schwimmer als raadgeefster en de heer Louis P.
Lochner als algemeen secretaris zullen fungee-
ren. (w.g.) Caston Piantiff, persoonlijk vertegen
woordiger."
In aansluiting met het bovenstaande kan
nog worden medegedeeld, dat het gezelschap
zooals telegrafisch gemeld werd, per boot Ko
penhagen zal verlaten op 5 Januari, voor zoover
er plaats is, en 7 of 8 dezer in den Haag ver-
wacnt kan worden, waar zich een comité gevormd
heeft ter voorbereiding van de ontvangst. Op 10
en 11 dezer zullen openbare vergaderingen ge
houden worden in de Dierentuinzaal, waarop
verschillende sprekers van het gezelschap het
woord zullen voeren.
VERSPREIDE BERICHTEN
De Luiksehe Hoogescliool.
Uit Luik wordt ons geschreven:
Het onderzoek der te nemen maatregelen
om de leergangen aan de Luiksehe Universi
teit te heropenen, heeft doen zien, dat het
op het oogenblik zeer moeilijk is het ou
derwijs op ernstige wijze te organiseeren.
Behalve ih-et feit, dat de meeste lokalen door
de .militairen zijn bezet, is gebleken, lat het
aantal studenten, die de leergangen kunnen
volgen, zeer gering zou wezen. De vreem
delingen, die deze instelling voor Hooger On
derwijs bezochten, waren zeer talrijk. Het
is vrijwel zeker, dat zij voor net oogenblik
afwezig zijn. Van den anderen kant zouden
er zeer weinig Belgische studenten zijn. Som
mige faculteiten, zooal3 die der geneeskunde,
zouden geen leerlingen hebben, daar deze
zich in het leger bevinden. Zij, die liet laat
ste studiejaar achter den rug hadden, zijn als
dokters aangesteld, en anderen doen dienst
bij de ambulanciers. Men veronderstelt, -dat
de schoolbevolking van de universiteit van
Luik minder dan 15 pCt. van het normaio
cijfer zou bedragen.
Daar komt nog bij, dat vele professoren
het land hebben verlaten. Ook zijn vele leem
ten ontstaan door den dood en anderszins,
onder de andere titularissen. Op de technische
faculteit bijv. is het aantal professoren van
zeven op drie gedaald.
Wegens de omstandigheden vreest men in
professorale kringen, dat sommige leergangen,
zooals de moderne geschiedenis, de moraal,
het volkenrecht, aanleiding zouden kunnen
geven tot verschil van zienswijze of me'en'n-
eeD tusschen de professors der leergangen
en de autoriteiten van den bezetter. In tien
f.egenwoordigen toestand heeft men tiet be
ter gevonden alle wrijving te vermijden. II
schijnt dus vast te staan, dat de universi
teit van Luik hare deuren in het schooljaar
19151916 evenmin zal openen al3 de univer
siteit van Iou ven.
Archangel.
De Russische havenstad Archangel heeft
zich tijdens den oorlog met een fabelachtige
snelheid ontwikkeld. De haven daar ver in 't
hooge noorden was tot dusver slechts van be
lang voor den houthandel, vanwaar vela
schepen, beladen met hout, de Zaansche en
onze andere zeehavens zijn binnen-
gelooj>en maar is nu plot-eliug
een brandpunt van wereldverkeer ge
worden, totdat de oorlog gedaan zal zijn en
Archangel weer zijn arctischen slaap zal kun
nen gaan slapen. Het sprookje zegt een
correspondent van de „Koln. Zeitung" te Kris-
tiania werd werkelijkheid toen er een
paar ijsbrekers kwamen om de haven en do
baai van Arhangel 's winters zoo lang moge
lijk open te houden en toen het ijs in net
voorjaar van 1915' gebroken was nam het
verkeer sneL toe. De Amerikaansche handels-
attaché bij het gezantschap der Ver. Staten
te St. Petersburg kon in zijn rapport verkla
ren, dat de -haven bijna kon wedijveren met
die van New-York, wat het aantal binnen
vallende en uitgaande schepen en de tonnen*
maat betreft. Het geheele leven in deae are-
tische stad veranderde eenskla. a van karak
ter; meer dan 50.000 mensclien stroomden
er heen, makelaars, kooplieden, handelsagen-
i)
(Naar het Fransch.)
EERSTE HOOFDSTUK.
PAUL-LOUIS EN ZIJN VADER.
Een brief mijnheerjjj weet
Het was in Juli en men beraadslaagde over
do groote vraag van de vacantie-reis. Mijn
heer Henjamin Gloaguen en zijn zoon Paul-
Louie zaten te ontbijten, Wat zij altijd geza
menlijk deden sedert de eene aan de Acade
mie voor Kunst en Industrie te Parijs stu
deerde. Want de vader had, om zich niet van
zijn zoon te scheiden, zijne huisgoden van
Nantes naar Parijs overgebracht jn een©
ruime woning op do Place des Vosges.
Dat overbrengen van zijne huisgoden was
.in dit geval niet figuurlijk gesproken. Do
dokter namelijk was een hartstochtelijk be
niet wonderaar der Grieksclie en Romeinsclie oud
heid en bezat eene aanzienlijke verzameling
kleine huisgoden uit dien tijd. En nooit, zelfs
waar vandaan.
De bediende bood den brief op een presén- I
teerblaadje aan, dat wil zoggen, hij hield het niet in vroeger tijd, waren deze beeldjes van
blaadje in de linker hand en draaide den steen of brons meer aangebeden geworden
band en
en om en bekeek
brief in de rechter om
.vreemde postzegels.
Maar zijn heer was te verdiept in zijn ge
sprek om dit .op te merken.
Het zal veel beter zijn om naar Enge
dan door hun tegeliwoordigen eigenaar,
Alles, zelfs do antieke meubelen in de
groote eetzaal, waren bewijzen voor den goeL
den smaak des dokters.
Liangs de muren zag men niets anders dan
land te gaan en Birmingham, Manchester, beroemde bas-reïiefs, stukken van oude beel
Leeds, kortom alle groote inrichtingen to den, bustes met gebroken neuzen, stukken
bezoeken, die ge wilt leeren kennen..., aeide steen, overdekt met Latijnsche opschriften,
bij- zelfs Griokscho letters en hieroglyplien,
Goed, ik zal altijd nog tijd vinden voor waarin den oningewijde niets andere gezien
reis, zeido de zoon. Eh uï Zoudt u niet zou hébben dan gewone keisteenen. Oi» den
•jmrne Napels* Florence en de nieuwe opgra- schoorsteenmantel stond een zwart marnieren
ha11*611 va" ^ome Kom, laten wij liever beeld, een mensch, met het hoofd van een
ar Italië gaan. Isperwer, dat getooid wa« met ©cd nsoliont.*)
Aan de eene zijde van dit beeld stond een
'drinkschaal uit Pompei en aan do andere zij
de een drievoet uit ïïereulanum afkonystig.
;Het buffet was tegen aanranding van muizen
beschermd door de mummie eener kat, die in
de omstreken van Gizeh gevonden was. Een
«reusaehtlge lammergier, opgehangen aan.'
het plafond, spreidde zijne kolossale vleugels
uit, om niet eens te spreken van de heilige
kevers en de verschillende figuren, ingelegd
met blauw én groen de kleine poppetjes, die
netjes gerangschikt stonden op de zwart eb
benhouten kastjes. Men had kunnen geloo-
ven, dat men zicli in een grafkelder van Tive-
be of in een Egyptisch koningsgraf te Mem
phis bevond, en niet op de eerste étage op de
Place des Vosges.
Tc midden van deze voorwerpen, die tot
het verleden behoorden, bespeurde liet. oog
echter ook een paar voorwerpen van den
nieuw.eren tijd, namelijk een miniatuur lo
comotief en een weversspoel.
Mijnheer Benjamin Glagnen was een- kun
dig archivaris en daarbij een kenner van
oud schrift. Te- Nantes was hij archivaris
geweest, totdat hij in liet bezit was gekomen
van oen erfenis van een verren bloedver
want. Door dit fortuintje had hij gelegen
heid gehad zich reeds gedurende een zes
tiental jaren geheel aan zijn© studie ovèv
te geven en zooveel mogelijk voorwerpen'
van waarde, te verzamelen.
Hij was iemand van ongeveer vijftig jaar,
met een kalm en ernstig gelaat, hoog voor
hoofd on grijze haren en een langen neus.
Hij had iets over zicb, dat aan een jacht
hond-deed denken, die een stuk wild op het
spoor is. Bij het zien van een ouden steen
of een groenbeschimmelde medaille, geraak
te hij geheel in geestdrift; hij keerdo het
voorwerp om en om en trachtte de letter-
of andere teekens te onderscheiden. Als men
hem zoo bezig zag begreep men, dat dit zijn
eenige hartstocht was, dat hij geen oog had
voor do hedendaagscho maatschappij, maar
wel voer hen, die voor twee of drieduizend
jaar leefden.
Do oude Grieken uit den tijd van Pcriclos
of do Romeinen uit den tijd van Augustus
keurde hij nauwelijks zijn aandacht waardig.
Sleehls de Galliërs, de belten, van vóór den
tijd van Cesar, de oude gebaarde Druïden,
die op fieri grond van Bretagne de majes-
tueuse werken hunner beschaving en verder
door geheel Europa sporen van hunne aan
wezigheid hebben achtergelaten, boezemden
hém belangstelling in. Mijnheer Gloaguon
gevoelde zich een Celt tot aan do uiteinden
zijner nagels en hij was daar zeer trotsch
op. Met Jean Marcé was hij van oordeel, dat
het Frankrijk van heden fier mocht zijn op
zi.ino voorouders, uit die edele Ariesche stam
gesproten, die van do boorden der Oxus tot
aan den Atlantiscben Oceaan voortgetrok
ken waren en zich daar nedergezet hadden*
vóór nog de Grieken of de Romeinen do
hoogste trap van beschaving hadden bereikt,
[De invloed der Celten was op hem erger,
'dan de gedachte aan het een of ander his
torisch vraagstuk. Hij beweerde, dat do
Etrusciërs niets anders dan leerlingen der
Druïden geweest waren, en dat Griekenland
door zijn veelvuldige invallen in Macedonië
en Egypte, door tueeekenkomst van do Phó-
niciërs zijne beschaving uit Gallië had vei'-
lsiegen, voornamelijk daar deze laatsla
volksstam veel in aanraking kwam met aan
de zee gelegen plaatsen.
Zonder de barbaaische Latijnen en Fran
ken zou de wereldbeschaving reeds twee
duizend jaar vroeger algemeen geweest zijn,
zeide hij. Zij hebben de komst dor Druïden
in de geboorte onderdrukt, riep hij dikwijls
opgewonden uit.
Niets kou hem. betor met die barbaren ver
zoenen, dan de ontdekking van een marmo
ren Romein of het vinden van een moot
zwaard der Mcrovingiërs.
(Wordt vervolgd).
Hoofddeksel van de oude Egyptisch»,
koningen J
NIEUWE HAARLEflSCME COURANT
de
