TWEEDE BLAD
üïsi irtamsche Periscoop
kortTberichten
BUITENLAND
DE OORLOG,
BINNENLAND
STADSNIEUWS
ZATERDAG 8 JANUARI 1916
XX.
Kaukasische grens, dat aan de rivier van Ha
zen naam in de onmiddellijke nabijheid der
visscherij van ©en Russische firma in 1907
is ontstaan. De Eussische boeren hadden zich
j i,n7;,r non _i»j_ het land toegeëigend. Op* de klacht van de
We zijn in Amsterdam -g^ P eigenaars beloofde de Eussisehe consul, dat
te krijgen. Vóórdat de Yhzt.ls*raa^ zal morden hij er voor zou zorgen) dat de grond betaald
verbreed, heeft men alvast de brug van het >rd/Hjjj h6eft daar echter volgens het
Sophiapicin ol liever moest ik zeggen de Munt, geaoemde blad tot nog to© niets voor ge
gaan verruimen. Het gaat er nu maar om den daaa_ Het dorp telt 345 iaw0ners.
'■aam plein te vereeuwigen en alles verre van j p.0 andere dorpen liggen in de provincie
het nageslacht verwijderd te houden, dat maar Astrabad die aan Russisch Centraal-Aziö
eeuigszms hermneit aan wat op een plein nooit grenst. -Slechts één ligt er buiten. Sier heb-
aanspiaak heelt mógen maken en het m de j3en de jj,Uasen zoowol met Perzische als met
mekomst natuurlijk al evenmin doen zal. Aardig Toerkmeensche eigenaars te doen. Do Per-
is andeis de nieuwe brug, voorzoover zij a' zen verpachten hun grond alleen, terwijl de
gereed is, wel. Als pendant van het Muntge-xöerkmenen hem verkoopen. Daarom liggen
jouw is aan den kant van de Vijzelstraat een ook zeven dorpen in het Toerkmeensche ge
teem toiengebouwtje neergezet, dat, mèt den ^ied terwijl er slechts twee onder de Perzen
gestylecrcen brugvorm, wel typisch aandoet
Vooral wanneer men uit de Kalverstraat komt,
liggen.
Het grootste dorp in het Perzische gebied
Met deze verbetering is andermaal uit devau Astrabad heet Saretowskoje, zoo genoemd
oude stad een oud stukje Amsterdam verlorennaar het gouvernement, waar de kolonisten
gegaan. Veel,waarde had het echter niet, zoodat, van daan komen. Het bestaat uit tachtig hoe--
er niet ach en wee over behoeft te worden geroe- j veil van ejk zestigr desjatinen. De gebouwen
pen, iniegendeel: het nieuwe doet het hier in zjjn welhaast voltooid. Het andere dorp in
aile opzicmen beter dan het oude, wat het meest jiet Perzisch gebied omvat zestien gezinnen.
cpvah, als men van het Koningsplein af en een
ceel van het Singel een blik slaat naar het
Muutgebouw. De Munttoren en het nieuwe
De zeven dorpen in het Toerkmeensche ge
bied hebben 1740 inwoners. Deze nederzet
tingen worden door Eussische regeeringsorga-
icrentje doen het dan bijzonder goed en geven ned ingeric}jk Eerst was de organisatie in
-emninste eenige vergoeding voor de leenjke do jiand van de consulaten en grenscommis-
c.ingen, welke men anders in de oude stad tegen
woordig zooal te aanschouwen krijgt.
Het is natuurlijk wel bekend, dat er weer
strubbel is met het midden Dam-terrein, de plek
tegenover het Koninklijk Paleis, waar een
gioot Damiiotel met café-restaurant moet wor-
grenscommis-
sari.ssen, maar thans ia ze overgedragen aan
het centrale emigratie-bureau, dat alleen te
docu heeft met gebieden, die met den Eus-
sischen, staat veTbonden zijn.
De beide laatste der twaalf dórpen rijn te
gen* den wensch en zonder steun van da Eua-
en gebouwd. Eenige weken geleden is het j yisc]m regeering ontstaan. Deze koestert
achter de met groote en bonte reclames bedekte s siecht,s belangstelling voor nationaal Bussi-
sc-iuüingen ten nijvere beweging geweest. Het K,.im kolrtnistem De beide laatste kolonies
uuttingen ten nijvere" beweging geweest,
graafwerk was druk aan den gang en menigeen
stelde zich alreeds voor, hoe de oude Dam in
aansluiting met het verlevendigde Damrak een
middenpunt van grootstedelijke beweging zou
krijgen. We zullen echter voorloopig nog wat
moe .en wac-hlen. Voor de aooveelste maal is er
herrie in den ketelhet geld is nu weer niet
te krijgen en de aannemer van het grondwerk
canlde er voor om zonder voldoende financiëele
zekerheid zich aan dit niet geringe karweitje te
wagen. Een Iralf jaartje loopt de gemeente nu
sché kolonisten. De beide laatste kolonies
zijn echter Duitsch. Duitsche Bussen heb
ben uit eigen beweging een dorp in de buurt
van Kara-soe en van Karatoskoje gevestigd.
Onder de landbouw-ondernemingen zijn die
in het gebied van Astrabad bijzonder be
langrijk. Vier maatschappijen zijn daar aan
het werk: de frima Fjialonowitsj uit Doebs-
lci, die 8090 desjatinen land heeft; en do Kras-
nowotsker, de Armeensche en de Eigasche
maatschappij, die 1209, 9609 en 3009 desjati
nen pachtland hebben. De Rigascne maat-
nog wel vrij. Maar daarover loopt het -natuur- schappij, die uit Duitschers uit de Oostzee
ijk in hoofdzaak niet. Die rommel daar aan provinciën bestaat, heeft haar land van de
en Darn moet eindelijk eens verdwijnen en daar i
een Dain moet eince.ijk eens verdwijnen
ziet het er voorloopig waarlijk niet naar uit.
is het een bezoeking voor de gemeente, een ge
rechte vergelding voor de verknoeiing van Dam,
Damrak èn Rokin incluis Het heeft er heel
wat van Er waren millioenen met deze stads-
Armeniërs overgenomen, daar deze te weinig
kapitaal bezaten. ,l>e pachtprijs Liiervan is
zeer hoog, maar het land is buitengewoon
vruchtbaar. Op alle landerijen is katoen het
hoofdproduct.
Een der schrijvers telt in de provincie As-
uitbreiding gemoeid. Die kon men niet latentrabad zestien ondernemingen op met 40,099
schieten, zelfs niet in ruil voor het grootsieed-desjatinen land. De opgaven loop en echter
sells uiterlijk, dat men Amsterdam daarmee zou'uiteen.
hebben gegeven. Hoe lang moet die chaos daar J" "Be Bussen hebben nu een omvangrijke
nu neg wel duren? De herstelde figuren van het kolonisatie van boeren in de provincie Anra-
ryinpan van het Paleis tegenover dien retisacfl- bad in den zin. Zij hebben net oog gericht
tigen kuii moeten na hun ontwaken wel vreemd 0p gebied aan beide zijden van de rivier
neerzien cp cat gat van den Dam. Onze voor-Sjoergin. Ze rekenen op een ko'.onisatiegeb'ed
ouders hadden den Dam niet groot genoeg ge- van 150,090 tot 209,090 desjatinen en meenen
maakt. Dat zal niemand hun kwalijk nemen.1 daar 39.000 tot 40.009 kolonisten te kunnen
Maar toch is het heel natuurlijk, wanneer een neerzetten. Het Land aan deze rivier^ is bij
vergelijking van hetgeen was met wat nu te zienuitstek voor korenbouw geschikt, wife het
wordt gegeven, reeds sinds jaar en dag, zeer ten korenarme Toerkestan ten goede moet komen
nadeeie uitvalt van het Amsterdam van den
tegenwoordigen tijd. Wanneer zal het verbete
ren? Eerst dan waaneer een buitenlandsche
combinatie de schouders er onder zal zetten?
Zooals met het gebouw van.de Bijenkorf, dat
over het algemeen voor Tietz, de groote, en zijn
warenhuizen wordt versleten? Die weten het wel
hoe. zij een zaak moeten aanpakken. Niet alleen
voor Amsterdam, maar ook voor wat daar buiten
ligt. Men maakt het den menschen zoo gemakke
lijk mogelijk. Zoo gaat ér eenige malen per week
een auto naar de omliggende gemeenten, die
van Haarlem niet uitgesloten, om te bezorgen,
wat de buiferi-Amsierdamsche dames in het
Warenhuis hebben gekocht. Gemakkelijk, maar
of het nu wel verstandig is van die dames, die
toch, dunkt me zoo, ook wel in plaatsen als
Haarlem terecht kunnen bij de meeste harer
inkoopen. Maar is het eigenlijk wel aan mij
daarover meer uitvoerig uit te weiden? Dat er
heel wat van dergelijke dames in Amsterdam
koopen, staat wel vast. Het geeft trouwens ook
nog eens een verzetje. Op dikwijls komische
wijze. Gelijk Amsterdamsche dames flaneeren
zij dan, wie zal er haar over lastig vallen?
door de Amsterdamsche hoofdstraten. Het
curieuze is echter wat een vriend me eens ver
telde. Namelijk, dat deze Amsterdamsche meta
morphose gemaakt werd.tijdens de reis naar
Amsterdam! Zoo stapt een niet-Amsterdamsche
dame (ook niet-Amsterdamsch gekleed.... de
dames zullen me begrijpen!) hier of daar in den
trein, en in Amstérdam kom er ?en Amsterdam
sche Amsterdamsch „gekleede") dame uit.
Welkom in onze koopstad! Alles is in Amster
dam zoo duur, waarom zouden wij Amsterdam
mers het dan iemand kwalijk nemen, als hij of
zij er wat dubbeltjes wil laten rollen.
Afgezien hiervan is het ook merkwaardig hoe
veel „menschen-van-buiteu" in Amsterdam des
VERSPREIDE BERICHTEN
De duikbooten in de Middellandsche Zee.
De Echo d-e Paris weet te vertellen, dat thans
25 vijandelijke duikbooten zich in de MiddeL
landische Zee bevinden; eenige daarvan werden
in Oostenrijk gebouwd, andere werden in onder
deden over land gezonden naar Oostenrijkse!»©
arsenalen. De duikbooten die over zee kwamen,
werden aan de Spaansche kusten en daarna op
de Ba.learische eilanden, van het noodige voor
zien. Voor Italië'# oorlogsverklaring kregen zij
ook olie en leeftocht op de kust van Sicilië.
Thans worden zij hoofdzake-leijk voorzien aan de
westkust van den Pelo-poneaus, aan de zuidkust
van Kreta en bij Corfoe, Cos, Lero'a en Samoa.
Zelfs bij Melilla, op de Spaansohe kust van
Marocoo, moeten de duikbooten een basis heb
ben.
De 'Duitsche agenten slaan een eind land
waarts in den olie op. 'a Nachts vervoeren zij de
vaten naar de kust, waar booten wachten. De
duikboot ligt buitengaats op ©en bepaald punt
en binnen eenige uren ia allea in orde. Een
and-er middel is, de vaten te laten zinken en met
boeien hun plaats aan te geven.
De Griekseho regeering heeft thans den ver
bondenen veroorloofd e-en streng toezicht op dit
bedrijf te houden. Echter, zegt de Echo de
Paris, worden er nog andera, volkomen veroor
loofde, middelen gebruikt, die men echter
niet kan mededeelen.
Muiterij op een' Japansch oorlogsschip.
De „Temps" verneemt uit Marseille, dat
aan boord van de Japansche kruisers Kaen-
kon-Maru en Teikosan-Maru, muiterij is uit-
Alsdan zal het mogelijk zijn, dat Hoppegar-
ten syjn 20 rendagen krijgt en de overige
60 rendagen over de andere plaatsen zullen
verdeeld worden. Stemt de regecring toe,
dan zal de Strausberger Renvereeniging op de
gewone wijze in de tweede helft van Maart
beginnen. In aansluiting volgt dan Karlshorst,
die dan nog vóór Paschen beginnen moet, d.L
23 en 24 April De Meimaand zal lan rennen
te Grunewald en te Hoppegarten brengen.
Engelsche hindernisrennen zullen te Wind
sor. plaats hebben en wel op 14 en 15 Januari.
Voor de rennen te Catwick op Nieuwjaarsdag,
waarmede de hindernismeetings geopend wer
den, waren 121 inschrijvingen, dus 17 meer
dan vóór 12 maanden.
De mall van de «Persia». De «Persia» had
een buitengewoon groote mail aan boord»
Elf duizend zakken moest engelost worden
op Malta. Het juiste aantal voor Egypte en
Indië is niet bekend, maar men meent dat
tueeehen de 20,000 en 80,000 zakken met poet
st uk ken verloren zijn.
Arme soldaten. Volger» berichten uit
Athene, liggen te San Giovanni di Medua,
vier Servische regimenten, die geheel ver
stoken van levensmiddelen zijn. De Itallaan-
'eehe regeering, tot welke de bevelhebber van
deze regimenten zich gewend heeft met het
verzoek hem meel te verschaffen, verklaarde
dat geen hulp kon worden verleend met het
oog op het duikbootengevaar. Daarop hebben
de Serviër» zich met een gelijk verzoek tot
de Grieksche regeering gewend.
Berlijn—Konstantinopel. Het geregeld
treinverkeer op de lijn Berlijn—Weenen
Konstantinopel zal vermoedelijk ongeveer 15
j Januari worden geopend, 19e juiste tijd zal
zere spoedig worden bekend gemaakt. Het
traject WeenenKonstantinopel zal ong*>-
veer 48 uren duren.
In verband met het groote belang van Zuid-
Duit-schland bij den Balkan-spoorweg, zal een
aansluiting van Zuid-Duitschland aan dien
spoorweg tot stand gebracht worden.
Onder vrienden. Hit Genève wordt
gemeld, dat de Fransoke regeering den ult-
voer van eieren, boter en groenten, naar En
geland voor onbepaalden tijd heeft verboden.
De Paidjsche verbruikers begroeten met ge
juich de daardoor ontstane prijsverlaging in
de markthallen. Het uitvoerverbod zal ech
ter wel spoedig weder worden opgeheven,
daar Engeland bereids heeft geprotesteerd,
j De heropbouw Oer Belgische kerken. Naai
de «XXième Siècle» meldt, zal Van Hecke,
professor aan de universiteit van Leuven,
binnenkort naar de Vereenigde Staten
'scheep gaan om daar ondersteuning te zoe
ken voor het werk van den heropbouw der
■Belgische kerken.
j Kunstmatige rubber. De Eussische regee
ring, zoo meldt de Morning Post, heeft de
som van 39.000 pond sterling uitgetrokken tot
het oprichten van een fabriek waar kunst
matige rubber zal worden bereid, volgens de
uitvinding van Ostromolowsky.
I De verlichting te Parijs. Fransche bladen
klagen erover dat de maatregelen om de ver
lichting te Parijs te verbeteren, niet afdoen
de zijn. De 1800 gaslantaarns, die tot dusver
'gebrand hebben zullen worden gébracht tot
ruim 2000 inplaats van 55000 in normale tij
den. Deze cijfers toonen voldoende aan, zeg
gen de bladen, dat Parijs voorloopig nog wel
slecht verlicht zal blijven.
snelheid van het vuur. Bij1 de 10.0 o.M. ka
nonnen slechts één schot in de minuut, bij de
15.2 c.M. kanonnen zelfs maar vier schoten
in vijf minuten. De uitwerking van het shrap-
nelschot tegen bewegelijke doelen is daar-
jom buitengewoon beperkt. Ook zijn do oude
kanonnen niet bewegelijk genoeg en n et s. el
genoeg tot vuren gereed. Zij moeten eerst
gelied worden en dat kost veel tijd. Voor
het leggen van de bedding van het affuit zijn
vijftig tot zestig minuten noodig, voor het
in stelling brengen van de kanonnen nog tien
tot vijftig minuten, zoodat vijf kwartier ver
loopt voordat het geschut gereed Is om te
schieten. Dan duurt het weer veertig tot
vijftig minuten voordat het stuk verder gere-
cieron tot het doen van aankoopen als anders
zins naar verschillende landen zijn uitgezon
den, zooals o.a. gaar Duitschland, Engeland,
Zweden, Oostenrijk, Frankrijk, Amerika en
Denemarken.
IETS VOOR DEN OPROERIGEN KRAB
BELAAR UIT «HET VOLK».
Men schrijft uit Rotterdam aan de „Volks
banier":
Er bestaat of leeft in Amsterdam een leuke
kwast, die in het „dagblad voor De Arbei
derspartij „Het volk" zirike leuke dingetjes
weet te vertellen, onder 't opschrift: „Oproe
rige Krabbels," maar die door bloedverwant
schap in nauwe relatie staat tot een firma in
Margarine en Zuivelproducten, we ke d or den
den kan worden. In een open veld-oorlog en oorlog nog al extra oorlogswinsten maakt,
ook in de slagen in de Karpathen, vooral
aan den Dukla pas, heeft het prestat'eyermo-
gen van een gedeelte der zware Russische
artillerie hieronder zeer geleden. Als de ka
nonnen echter in het gebergte waren op
gesteld, en weken lang niet van hun affuit
genomen behoefden te worden, hebben zij
met hun goed trefvermogen en hun goede
verspreiding volkomen aan do eiscken vol
daan.
In tegenstelling tot de oude kanonnen vol
doen de beide nieuwe modellen geheel aan
de eischen, die men tegenwoordig aan zware
artillerie mag stellen. Ze zijn bewege'ijk, en
staan ln tien minuten gereed om te vuren. De
draagwijdte van 'de shrapnels is aanzienlijk
verhoogd. De granaten vernielen gebouwen
en aardwerken en kunnen ook tegen bewege
lijke deelen worden gebruikt, als deze met
shrapnels niet meer te bereiken zijn.
De waarde en de bcteekenis van de artille
rie hebben bij vroeger vergeleken zich ge-
w'eldig verhoogd. Dit geldt echter in het bij-
zonder voor de zware artillerie van het
j veldleger, die in dezen oorlog eigenlijk eerst
den vuurdoop ondergaan heeft.
(niet. in guldens, maar in gouden pondjes)
en die nu al door den derden keer tdvidencl
uitgekeerd heeft in dit boekjaar. Iets voor
den heer Schaper, partijgenoot van den Op-
CHINA.
De algemeeno dienstplicht in China.
avonds in Schouwbuig enz. ontspanning zoeken, j gebroken. Deze schepen kruisten in de Mid-
Als men geregeld de schouwburgen bezoekt, dan
leert men ze al heel spoedig kennen, die van
uit het Gooi en het Iiaariemgche komen, waar
toch ook wel eens wat te doen is, om het
Amsterdamsche levefl mee te maken. Want daar
gaat het eigenlijk toch maar om. Het Amster-
'dam-meedeven zit den velen, die in het Gooi of
elders rust zijn gaan zoeken, als het ware in het
bloed. Zn willen buiten wonen, misschien ook
om den fiscus! Maar Amsterdam vergeten
en zich van Amsterdam willen spenen, dat
kunnen zij met gemakkelijk.
A. O.
DE RUSSISCHE NEDERZET
TINGEN IN NOORD-PERZIE.
Ue Nachriehtenstelle für den Orient melit:
|^l8ens de Eussische bladen, zijn in 1915
werben verschenen over den stand van
husmsehe nederzettingen in Noord-Perzië
Zij hebben ten doel do inlijving van
«roo^erzië te motiveeron en publicistisch
fcr toebereiden. Volgens deze gegevens, zijn
•ische lerzië nederzettingen van Rus
ten v. °eren en twintig landbouwondernomin-
rieren.handelsmaatschappijen cn particu-
para-s0 0U^S^9 nederzetting is het dorp
dellandsche Zee, toen een Reputatie van
het stokerspersoneel plotseling verhoogiug
van hun salarissen vroeg. Toen dit gewei
gerd werd, staakten zij het werk. De com
mandant signaleerde het voorval aan nabij-
Bijnde havenvaartuigen, die ter hulp kwa
men. De heer Barri, Japansch consul te
Marseille, heeft de opstandelingen -op het
fort St. Jean laten opsluiten. Denzelfden
dag nog betuigden zij hun leedwezen over
het voorgevallene.
De paardesport en de oorlog.
Niettegenstaande den woedenden oorlog
heeft men toch ook in de oorlogvoerende lan
den nog tijd en gelegenheid^om aan de paar
densport en de wedrennen te denken.
In Duitschland ziet men, naar de ,,N. Spi"
meldt, verlangend uit boa de rennen in 1916
zullen geregeld worden. Wat Berlijn betreft,
hoopt men, dat ook buiten Hoppegarten,
Karlshorst en Mariëndbrf, ook nog gebruik
gemaakt zal worden van de banen te. Grune
wald en Strausberg. Alle vereenigingen heb
ben bij de regeering haar data bekend 'ge
maakt, nagenoeg zooals zij die vóór 1914 had
den. Moovelo er toestemming zullen- krijgen
is nog niet bekend; doch men koestert de
hoop, dat alie Eerlij nscho vereenigingen te
zaaien als er ten minste geen ingrijpen-
ln de nabijheid van de Russisch- Ide verandering komt 80 rendagen krijgen.
OORLOGS-AEXERLEI.
DB ZWARE ARTILLERIE
VAN HET RUSSISCHE
VELDLEGER.
In 1de Weensche „Politische Korrespon-
denz" leest men bijzonderheden over de in
deeling en het gebruik en ook over de soor
ten geschut van de zware artillerie van het
Russische veldleger, welke eerst in den laat-
sten tijd bekend zjjn geworden. Uit vroegere
publicaties wist men alleen, dat de zware artil
lerie in het geheel uit acht afdeelingen van
elk drie batterijen met een park van vier-en-
twintig ammunitie-wagens en oen groot aan
tal park-voorraad- en treinvoertuïgen bestond.
De afdeelingen waren in vredestijd over ver
schillende militaire districten verdeeld en zou
den volgens nadere bevelen van het leger
bestuur in geval van oorlog* bij de legers wor
den ingedeeld. Voor dezen oorlog echter was
vooral het nieuwe, moderne geschutsmateriaal
sterk vermeerderd en door .©en gelijktijdige
hervorming van allo batterijen van zes ka
nonnen in batterijen van vier kanonnen werd
het mogelijk gemaakt, dat ieder legercorps
een afdeeling zware artillerie van drie bat
terijen van vier kanonnen kreeg. De batte
rijen een en twee zijn met zware houwit
sers, de derde batterij is met zware kanon
nen uitgerust. Alleen de tweede afdeeling van
de derde Siberische scherpschutters artille
rie brigade heelt alle drie batterijen uit zware
houwitsers bestaande.
Het materiaal is uit oude en nieuwe stukken
samengesteld. De oude stukken (15.2 centime
ter en 18.6 centimeter kanonnen) zijn nog uit
den tijd. afkomstig, toen men de zware artil
lerie bijna uitsluitend bij de belegering \an"
vestingen en in den stellingsoorlog gebruikte.
Het nieuwe materiaal bestaat uit 15 2 houwit
sers en zoogenaamde 42 streeps of 10 6 ceuti-
nieter snelvuur kanonnen. Deze laat te moeten
in uitwerking en in gebruik gelijken op de
10.5'centimeter kanonnen, waarmee do Zware
artillerie der Fransehen eerst kort geleden
voorzien is.
De oude kanonnon zijn met tien paarden
bespannen, de beide affuitwagens ieder met
zes, eveneens de ammunitie-wagens, die elk
veertig 15.2 centimeter granaten of 75 10,6
centimeter granaten bevatten. V'001* de wa
gens, waarop de kardoezen in zinken dsozen
vervoerd worden, staan twee paarden en voor
Je parkwagens vier.
Do belangrijke kwestie is natuurlijk, wat
het materiaal van de zware artillerie prestee-
ren kan. De beide typps van oude kanonnen
nebben oen jseer goed trefvermogen. Gok hun
verspreiding is gunstig. De uitwerking van
de 10.6 c.M. granaten is echter niet vol
doende, Dat is vooral bij do slagen in de buurt
van Lemberg gebleken. Zeer gering is de
roerigen Krabbelaar.
Nu op die fabriek gebeuren vreemde din
gen Weken waar in zoo over de 109 nren en.
meer wordt gewerkt, dat de partijgonoo.en
van den Oproerigen Krabbelaar," die op 1 Mei
in den optocht loopen voor 8-uren-werken,
maar op die fabriek liefst Zondag3 enz. wer
ken, om toch maar vooral over de 1U0 urev
en meer te komen in de week, dat is ook
bekend, maar wat er niet bekend is, zal ik
hier mededeelen.
Er bestaat op die fabriek een z.g. „fijne
ploeg" werkende aan de vetwals, die het,
vertikken om 's Zondags te werken, om prn-
pipieele redenen. Deze menschen werkten tot
Zaterdagsavonds 12 uur, om dikwijl* in den
nacht van Zondag op Maandag om 1 uur ta
beginnen. Alzoo verdienen d^e menschen,
zonder den Zondag' te schenden, met over
werk er bij, toch wekelijks een behoorlijk
weekgeld.
Maar wat gebeurt er nu?
Daar is in een keer een order gekomen
van de Administratie, of van den Directeur,
ik weet het niet, dat deze menschen niet meer
over mogen werken, en nu moeten deze men
schen altijd 's avonds 0111 zeven uur naar huis.
Nu zal men zeggen, dit is niet erg, maar als
Volgens den Ostasiatischer Lloyd heeft a™ bedenkt dat deze menschen, ondanks
China besloten, in vier achtereenvolgende perioi niet werkten toch gewoon-
hjk aan een Rink weekgeld kwamen en zij
den, over 10 jaar.verdeeld, de algemeen© dienst- nu mQQv hebben daQ lum oü
plicht in te voeren. In de eerste penode za! zy geld van 4 44 43 met hlm exlra ik
worden ingevoerd in de provincies Slnngtoo, meen van 90 centen, dan moet datgene, wat
l Honan en Sjantoeng; in het tweede tijdvak in zjj nu migder verdienen, een öa 6 Gld.
de provincies Fengtin, Kirin, 'Shansi, Shensi per week bedragen; misschien willen ze nu
en Knnsoe; in bet derde tijdvak in de provin- op zoo'n manier probeeren om de mensch 11
ciea Kioutsjou, Theiang, Hoeannan, Hoep©, Zondes te laten werken.
Fokien, Kwangtoeng, Kwangsi en Shekiang, I Als nu de oproerige krabbelaar hieraan
terwijl in de laatste periode de invoering za! ook eens een krabbe.t,© wijdde want waar-
v m w uwb-Ltor, aohtig a.8 hij eens wat meer stuuie maakte
geschieden in Yoennan, Chmeesch Turkeatan Vfln de ^mnden op de fabriek van z jn
en verschillende grensdistricten. naaste bloedverwant, dan kon hij nog me-
nag krabbeltje hieraan wijden, maar d n moet
hij oppassen voor zijne partijgenooteu, want
deze bewuste stumperde en Zondags werkers
loopen nog te schimpen op den koop toe op de
hierboven getroffen arbeiders.
ONDERSTEUNING AAN BELGISCHE
VLUCHTELINGEN.
Aan do Burgemeesters is medegedeeld dat
door den Minister van "BinnenLaudsche Za
ken ten aanzien van ouders,and aan Belgische
vluchtelingen het volgende is bepaald:
Gezinnen, dio gezamenlijke inxomsUa
(waarmede worden bedoeld die van den Bel
gischen Staat en van particuliere, Belgische
zoowel als Nederlandsche, instellingen, als
anderzins) genieten van f 13 per week en
welke gezinnen uit niet meer dan vier per
sonen bestaan, mogen niet meer voor onder
steuning in geld of kleeren van rijkswege in
aanmerking komen.
Gezinnen uit meer dan vier personen bo-
COMMISSIE VOOR CELSTRAFVERBE
TERING.
Door het hoofdbestuur van het Genoot
schap tot zedelijke verbetering van gevan
genen is" ingesteld een commissie ier bestu-
cleering van de vraagof niet met hand'ua-
ving der wettelijke bepalingen door wijzi
ging in de ter uitvoering gegeven voorschrif
ten en in de toegepaste practijk, binnen af-
j zienbaren .tijd- belangrijke verbeteringen in
de celstraf zouden kunnen worden ver
kregen.
Leden der commissie zijn: ds. C. Beets te
Arnhem, predikant; mr. F. O. van Beusekom,
secretaris van den Voogdijraad te Utrecht, lid
en tevens secretaris der commissie; mevrouw
M. C. BijdendijkVan der Schuijt, te Rotter
dam; mr. A. A. Cnopius te Winschoten, offi
cier van justitie; G. Fabius te Breda; Zeer
cxer van justitie; u. ramus te rsreaa, z.cei- staande, kunnen in aanmerking komen, voor
Eerw. heer W. G. J. de Jaer te Arnhem; mej. rijksonderstand, indien het bedrag hunuer bo
venbedoelde inkomsten, de sbm van f 15 per
w.eek niét te boven gaat.
tóngehuwden (niet tot een gezin behooren-
de) kunnen alleen geld of kleeren van rijks-
L. M. Hoorn' te Amsterdam; F. W. N. Hu-
genhöltz, Kamerlid; J. J. Janssen Schollnmnn
te Rotterdam; mr. R. B. Ledeboer te 's Gra-
venhage, advocaat-generaal bij den Hoogen
Raad; 3. van Mesdag te Groningen; J. de
Meijer te Amsterdam, architect; J. O. EL Mul-
lemaistor te Utrecht; E. René van Ouwenallar
te Hilversum; prof. mr. D. Simons te Utrecht
voorzitter der commissie; mr. R. van Veen,
lid van de Tweede Kamer.
De commissie heeft niet ten doel radicale
omwentelingen in ons gevangenisstelsel aan'
te bevelende omschrij ving van haar taak be
wijst het. Maar toch, zegt do redacteur van
het tijdschrift van jiet Genootschap, worden
„belangrijke verbeteringen" mogelijk geacht.
„Wij geloven, dat het doel verstandig gesteld
is. Voor radicaler hervorm1 ngon dan do com
missie zal voorstellen mag met reden pro
paganda gemaakt yvorden. Maar voor invoe
ring daarvan is. de algemeeno meening
al bevindt deze zich in staat van langzaam
rijpen nog niet gereed. Toch heeft sedert
de invoering van de celstraf ook in ons land
de publieke opinie 'n reusachtige verandering
ondergaan. Voor een eersten pluk schijnt de
80<;st gereed. Wij mogen verwachten, dat de
arbeid der commissie die reeds met be
kwamen spoed is aangevangen een vrucht
dragende zal zijn en aanleiding zal zijn, dat
door de regecring weldra een aantal van
de voor te stellen wijzigingen in de practijk
i zal worden toegepast. Reeds meer hebben
commissies door het Genootschap iogesteld
tot practische hervormingen den stoot ge
geven: ik denk aan de commissie voor bet
vakonderwijs in de gevangenis. Wij wen-
schen ook deze commissie toe, dat zij een
1 mijlpaal zal zijn op den weg der verbetering
1 van ons strafstelsel.
EEN NIEUWE BRUG OVER I1ET HOL-
LANDSCH DIEP.
De „Dordrechtsclie Courant" meldt «og,
dat het in het voornemen iigt om binnen af-
zienbaren tijd de bestaande spoorbrug over
het Holland'sch Diep te verbroeden en ge
s-hikt te maken voor het verkeer alleen van
personen en wagens.
DE ZENDING VAN KOLONEL BLOKHUIS
Naar men van bevoegde zijde nader mede
deelt staat do zending van den kolonel Blok
huis, van de artillerie, naar Parijs, waarover
mededeeliiigg is gedaan, nog volstrekt niet
vast.
Inlusschen wordt opgemerkt, dat reeds bij
herhaling gedurende den mobilisatietijd offi-
wege bekomen, wanneer hun bovenbedoelde
inkomsten minder bedragen dan f 7 per week.
J ierhij zij er aan herinnerd, dat het max.
van den rjjks onderstand blijft bepaald op
f 0.35 per dag en per hoofd," voor een vol
wassene en f 0.20 per dag en per hoofd voor
e©n kind beneden twaalf jaar.
ilee bovenstaande heeft dusniet betrek
king" op de „pauvros honteux." De mioiste-
rxeeie beslissing treedt in werking op. 15 Ja
nuari 1916.
R. K. SPOOR- EN TRAMWEGPERSONEEL.
Dezer dagen vergaderde in het Ge
bouw „Sint Bavo" de R. K. Vereeniging van
Spoor- en Tramwegpersoneel „St, Augustinus".
De algemeen functionaris opende, wegens ver
hindering van den voorzitter, de vergadering op
Roomsche wijze, wenschte den leden een Zalig
Nieuwjaar en wierp een terugblik op het afge-
loopen jaar. Spreker constateerde dat heigeen
voor de spoor- en trammannen aan verbeterin
gen te boeken viel, het werk der organisatie was
geweest, en ofschoon met het oog op de tijds
omstandigheden die terugblik een bevredigend
saldo deed zien, toch had meer verwacht mogen
worden.
De zoo dringend noodzakelijke duurtetoeslag
was volgens spieker nog lang niet op peil. Spre
ker wekte dan ook in een kernachtig betoog op
tot versterking der organisatie, als zijnde het
eenige middel.
Na lezing der notulen, welke ongewijzigd wer
den gearresteerd, volgde eene bespreking om de
aspirant-leden in de gelegenheid te stellen, om
van de jaarfeesten van den N. R. K. Volksbond
te profiteeren. Besloten werd deze op kosten der
vereeniging van toegangsbewijzen te voorzien.
De ter vergadering verschijnende Geestelijk
Adviseur werd met applaus begroet. De voor
zitter heette Z.Eerw. hartelijk welkom en
wenschte Z.Eerw. een Zalig Nieuwjaar.
Vervolgens werd voorgelezen een circulaire
van het H. B., houdend eene opwekking om de
in November a. p. gevoerde propaganda, welke
een zeer gunstigen loop had gehad zoodat het
ledental met ruim 609 leden was vergroot, nog
steeds te blijven voortzetten.
De voorzitter onderstreepte deze opwekking en
NIEUWE HAARLENSCHE COURANT
r»c* 1 /•w,.- Ul<T«<on1i f\ o n cl
