DAGBLAD voor NOORD-ren ZUID-HOLLAND. OPRUIMING SCHOOLLAARZEN HASSAULJIiieW 49, HAARLEM f4000 «500 f300 f150 flOO f75 f60 f15 iSss.Ttó: BE OORLOS EERSTE BLAD Nabij en vèraf. ZATËRDAG AVOND- h IËU W%3 HOOGST. LHÜGST. THEOD. G. v. DUSSELDORP, P. W. TWEEHUIJSEN Saterdag 15 Januafi 1916 40ste Jaargang n°. 8952 ABONNEMENTSPRIJS Wm i maanden «ooi Haarlem ca «oor da plaateen waar een agent gevestigd te (hom der gemeente) Voor de overige plaatsen ia Nederland per post. Ter week voor Haarlem en de'agentschappen Afzonderlijke nummers. Bureau van Redactie en Administratie b Intercomm. Telefoonnummers I42S en 2741 PRIJS DER ADVERTENTIENt Van 1—8 regelt •••eêe 9.W iedere regel meer. 0,15 Buitenland per regd t °-2® Advertentiën In de rubriek „Vraag en AaabodT van 1—5 regels e 0,40 Elke regel meer 0.10 Alle betalende abonnés op dit Blad, die in het bezit zijn van eene Verzekeringspolis, zijn, volgens de bepalingen op de polissen vermeid, tegen ongelukken verzekerd voor: bil verlies van een bH verlies van bil verlies van bl} breuk van een bij verlies van Ml verlies van een chlutbeld *of"werden bij overlijden. hand of voet a 8 een oog e: een duim a arm of been a een wijsvinger anderen vinger t De uitkeering*dezer bedragen wordt gegarandeerd door de «Holiandsche Algemeene Verzekeringsbank* te Schiedam. (De vóór 1 October 1911 uitgegeven polissen zijn niet geldig.) Dit nummer bestaat uit vijf bladen waaronder da Officieele Kerklijst en iet Geïllustreerd Zondagsblad in acht bladzijden. HAARLEMSCHE ALLEOAGJES No. 1816 DE BROODPRIJS. In kwaliteit het IN PRIJS HET Barteljorisstr. Hoek Gr. Markt. Tel. 998. ^-Dan ligt er om het lage land, dat als een^groo- te open krater lijkt van een zwijgenden hollen vulkaan, een smal dijkje hóóg-op aan de kanten, en op dezelfde hoogte vaak als_ de zen ders en daken van de peuterige huisjes in den polder binnendijks, zie je daarbuiten het tocht- water staan in de vaarten er om heen, en molen tjes draaien en sluisjes zie je'opengaan, en heel dat wondere waterwerk van Nederland als pol derland lager dan de zee die er langs en de ri vieren die er dwars doorheen stroomen, wordt je dan, als je goed ziet, even geopenbaard; ook al begrijp-je niet hoe.dat alles zoo wonderlijk past iWii lezen dat de broodprijs (wit en on- i hHifr gebuild) niet ingang van Maandag hier ter f"'™" van dmTuiMebrim zochteïwelleken Maar'als in liet voorjaar de rivieren wassen, Stede alweer zat. Worden verhoogd. boomen van aen tuin te oreKen zoemen, wu ickcii 70oals rui rip noord-wester storm Het is ons^ niet bekend, of dat ook elders ÓPhet zeewater opjaagt naar de binnengaten, dan 5 Bapleljorissiraat 5, Telefoon 2144. Idlrt tatoi jaarverslag der commissie j E,a aan kwam daarlussctad.»,Dan tfe toTde i»! Intusschen zal de verhooging van den! Als je dan thuis zat, bij't gezellig gioeilicht broodprijs nu ongetwijfeld ten gevolge heb- boven de tafel, dam was 't tenminste het denk- ben, dat er weer méér broodkaarten zullen beeld van eigen veiligheid en huiselijke kalmte, worden aangevraagd en dat het regeerings- dat 't bange gevoel van den loeiende* storm brood (dat een poos werkelijk slecht is daarbuiten op den achtergrond schoof. Maar dan. geweest doch nu weer veel beter is) nog .moest-je naar buiten, eruit, naar je werk. méér zal worden gegeten. En nif voelde-je pas zijn macht, waar hij vrij- Of derhalve de bakkerspatroons niet door uit zijn razende kracht kon doen gelden, de den prijs te verhoogen hun eigen debiet zullen drukken, staat te bezien. hekTeen° woordje meoT^t U wTeen^ïdê j tegen liep en'dat je haast niet kon verbreken, «ld èn voor do burgerij, óu voor den nij- en dan weer op een anderen hoek, wanneer de veren middenstandI fowte van de huizen je even had laten verademen, AGENDA. 16 JANUARI. voej raakte en stommelend staan bleef om Gebouw SE Bavo Smedestraat 23 je te: stutten op jezelf, en niet te worden ierug- Witte Bioscope 2, 4 en 8 uur. I gegooid tegen een muur of een huis, waar je Schouwburg Jansweg 8 uur langsliep. Specialiteiten. I Én dan weer, waar de wijdte van straat hem Schouwburgzaal De Kroon 8 uur baan gaf, daar stormde hij dóór met z'n Opera Italiana La Traviata. j iaaienó-luiden donder, en deed er alles trillen - langs den weg en doofde met gedurige domping AGENDA. 17 JANUARI. de lichten der lantarens en gilde langs de vlak- gisieren, dan breekt hij baan en brijzelt de ban 'oen hier en daar, en jaagt donderend binnen waar men hem moeizaam jarenlang heeft buiten gehouden, endat is het ergst van al dan vernielt hij alles wat hij ontmoet in het ge bied wat men hem heeft ontnomen, dan rooft Hij het vee, en verspoelt hij de schuren, dan onder mijnt hij de huizen en overslibt hij de velden, in enkele uren vernietigt hij wat jarenlange arbeid en noeste vlijt hebben-opgebouwd en moei zaam vergaderd!. Zoo is het althans ook nü -geweest. Zwaar zijn verschillende doelen des lands ge- troffen, en ontzaglijk wordt er geleden door die schoot hij deinend en donderend z'n dreuning I enkele -uren, dat de sionn, de geweldige, den erdoor, de geweldige orkaan, dat je haast van baas speelde, waar hij het water kon meesleepen vliegende storm! Op de hoeken van straten was het, of er een scherm was opgezet van levende kracht, waar je (ie bo uw St. Bavo Smeflêslraat 23 Kring van Katholieke Raadsleden 7 uur. Esperanto 8 uur. Ondersteuningsfonds 8V» uur. Bestuur GemeenteWerkliet^u! 8/3 uur. Prop.-Club van Spoor en Tram 813 uur. 'Middenstand-Schoenmakers 814 uur. Schouwburg .Jansweg 8 uur K. V. Het Ned. Tooneel Het Witte Paard. Hotel den Hout 8 uur Vergade ring telefoouabouné's Heemstede. Si E 1 sa be t hsge bouw Jansstraat 49 van 22V» uur aanvrage om verster kende middelen voor arme zieken der St. Elisabethsvereeniging. Bisschoppelijk Museum Jans6traat 79 geopend eiken dag van KP-5 uur tegen betaling van 25 eents. Uitgezonderd Zater dagen en IÏ.-K- feestdagen- XXXV! II. STORM EN WATERSNOOD. Hij huilde om 't huis, de geweldige In dezen oorlogstijd gebruik-je 't eerst van al beelden en vergelijkingen, die van den wree- den oorlog spreken, en zoo was het dan ook geen wonder, dat we zeiden, dat hij loeide als het kanon in Vlaanderen, en dat die geweldige stooten, die met een vervaarlijken bons telkens ken der huizen en kraakte de sponningen en de opstanden.en rukte aan de gevelbarden, dat de eenzame voetganger, die moegebogen voorover z'n spieren spande om tegen dat geweld op te tornen, bang het midden van den weg hield en telkens verwachtte, dat dakpannen in spettenden pats naast hem zouden neerbotsen op den grond. Dat was de storm van Donderdagavond in Haarlem. Maar nü daarbuitenin 't Noord-Hollandsche lage land, dat zoo sprekend het „Waterland" heet, in de polders bij den Helder, langs de zeewering in 't Volendamsche, op de eilanden van Zuid-Holland, - op Durgerdam en langs al die dijken van de Zuiderzeehoe is het daarbuiten niet geweest! De krantenberichten vertellen er ons vandaar was het niet alléén de bang-loeiende gewelde naar, die gierend gilde over 't land, maar hij bracht er een ander mede: de wild-opgeteis- terde zee, het hoog-opgestuwde vloed water dat onder de zwieping van het aanblazend stormge weld al maar hooger oplaaide tegen dijken en weringen, in niet te weerhouden gebeuk zich een weg baande over, en onder, straks midden dóór de uiteenvallende dijken, en bruisend en kokend de lage polders is binnengestroomd, de woningen omspoelde en binnendrong, het vee verzwolg, hek- Hollandsche O™1*™ ff land zijn zoo typisch-leuk, zoo wonderbaarlijk-'55^11 melden. el hebben de laatste eigenaardig, wanneer je ze ziet op een vredigen dagen tal van geruchten geloopen over 'een zomerdag. aanstaand DuitschBulgaarsch offensief en in zijn aanval Straks zal - het is wel zeker op ons weer een beroep worden gedaan om te helpen lenigen, wat nood die schrikkelijke nacht van storm en watergeweld heeft gebracht over zooveel plaat sen van ons vaderland. Laten wij dan, wij Haarlemmers, die niet anders dan een gebroken dakpan of een afge- ruklen tak hebben te verliezen gehad, een open oor hebben en open beurs voor hen, die komen vragen voor de slachtoffers van clen geweldigen Januarisiorm van 1916! F. S. OVERZICH T. De storm is- natuurlijk ook van invloed geweest op den gang van het oorlogsbe drijf zelf en op den berichtendienst, zoo dat het haast onmogelijk is een overzicht te geven. Wij zullen 0.1x3 daarom moeten bepalen tot slechts enkele berichten, welke daarvoor ons ten dienste zijn. De meest belangrijke gebeurtenis is die, welke wij. reeds eenige- dagen verwachtten, dat zou gebeuren, namelijk de bezetting door de Oostenrijkers van Cettinje, de hoofd stad van Montenegro. Gisteren in den na middag, te laat om nog in ons vorig num mer te vermelden ontvingen wij het tele gram dat wij toen nog in de stad hebben gebulleti'neerd. werd zelfs al beweerd, dat het den löen dezer zou beginnen, doch gelijktijdig werd al "weer door "den correspondent van de Corriêre delta Sera te Saloniki, die een be zoek aan het front heeft gebracht, gemeld, dat volgens de algemeene overtuiging een aanval nog niet op til is. Zeker echter is, dat hot'aan beide zij den van het front bedrijvig toegaat. De geallieerden gaan voort hun Saloniki-stellin- gen te versterken, terwijl de Centralen naar de Engelsche vliegers weten te melden belangrijke strijdkrachten de Doiran, Gewgeli, Weles en Uuskuup samentrekken en tal van opslagplaatsen van munitie aan de grens hebben opgericht. Hoewel de geallieerden den strijd om de Dardanellen te forceeren hebben opgegeven, blijven hun oorlogsbodems nog steeds voor de zeeëngtcn aan de kusten van Gallipoli hun tegenwoordigheid verraden en voeren Engelsche vliegers nog verkenningstochten uit. Het zal echter slechts het naspel zijn van het dramatisch bedrijf, dat zich daar heeft afgespeeld, evenals in Engeland zelf een naspel zal worden gegeven van het Dardanellen-incident. Dit Engelsche naspel zal a.s. Maandag in lxet Lagerhuis worden ingeluid door John Redmond, d.ie daar name lijk zal aandringen op een onderzoek, door een bevoegd en onafhankelijk college, naar de beschuldigingen, in het verslag van Ge neraal Hamilton tegen de divisie-comman danten aan de Soewla-baai ingebracht. Ook niet den politieken toestand in En geland is het nog niet geheel in orde. Al mag ook voor zeker worden aangenomen dat het dienstpiichtontwerp, vermoedelijk in de volgende week, in derde lozing zal wor den aangenomen, toch moet worden gere kend op een lieftigen tegenstand onder een deel van de bevolking. Op de nationale conferentie van mijnwerkers, Don derdag to Londen gehouden, zijn 653.190 stemmen uitgebracht tegen de dienstplicht wet, 38.100 er voor, <25.240 blanco en werd besloten de actie tegen den dienstplicht voort te zetten. Ook is er een nationale raad tegen den dienstplicht opgericht, die 'de bestrijding Van de wet door heel Enge- j land zal leiden. Tot voorzitter van dezen jraad is benoemd Robert Smillie, de voor zitter van het mijnwerkersverbond. DE REGEERING VAN ALBANIË. In de „Tagliche Rundschau" wordt een brief opgenomen, welke een in Zwitserland wegens ge zondheidsredenen vertoevende dame ontvangen BARTELJGRBS3TRAAT 27 TELEFOON 1770. Adv. had van haar zoon, die deel uitmaakte van het Jtaliaansche landingscorps in Albanië. Toen de troepen naar Durazzo werden inge scheept, werd er druk gesproken over de macht en den invloed van Essad Pasja. Bij hun aan komst echter hebben zij nóch van Essad, noch van diens invloed iets bespeurd. Er regeert daar niemand en niemand laat zich daar ook regeeren; regeeringsorganen zijn er niet, Essad moet een paar dagen en nachten ver- toéfd hebben m het „paleis", dat nog van de meubelen van den Prins van Wied voorzien 'moet zijn. Dit huis was het eenige dat nog bewaakt werd door schildwachts, die er eenigszins als militairen uitzagen. Thans is het bezet door.de leden van de militaire commissie van Londen, Parijs en Rome. Mogelijk wordt er nog voor Essa'd een bed vrij gehouden. Ordonnansen rijden er af en aansoldaten zijn gelegerd bij de ma chinegeweren, welke vóór het paleis zijn opge steld en manen de nieuwsgierigen aan tot door- loopen. Dat is al wat men van de werkzaamheid der regeering in Albanië te zien krijgt. 's Avonds is het pikdonker in Durazzo en vooral om en nabij het „paleis" van den zoo- genaamden heerscher van Albanië. Deze zei} moet zich in zijn eigen huis niet veilig gevoelen Daarom gaat hij nooit het binnenland in zonde! omringd te zijn door honderden van zijn getrou wen. Dat had een Fransch soldaat verteld, die als ordonnans dienst voor hem deed. Er is echter alle reden om te gelooven, dat Essad zelf scherp in het oog-gehouden wordt door degenen aair wien hij „onwankelbare trouw" êbeloofd heeft. In Skoetari was ook niet veel van een lands» bestuur te bemerken. Daar zag men slechts Ser vische officierenin Durazzo nietwel Servisch! soldaten, 't Lijkt' wel, of de officieren de sol daten elkaar uit den weg loepen en de officieren te Skoetari geven stekelige antwoorden als mer» vraagt wat nu hun taak is. „Wé rusten uit," zeide er een, „en we kijken toe hoe de anderen elkaar te lijf gaan." „Wij hebben genoeg ge daan". Een ander zeide: „Met een leege maag kunnen zelfs de Servische soldaten niet vechten. Zegt u dat-asjeblieft eens aan uw kameraden in Italië." VERSPREIDE BERICHTEN De landing op Korfu. De Griuksche regeering heeft volgens den Atheenschen correspondent van het Ita- liaansch blad «Corriere della Sera» ver klaard, dat de troepenlanding op Korfu zon der haar. medeweten is geschied. Vijf uren te voren, namelijk op 10 Januari, I's avonds om 11 uur, verscheen de Franeche gezant bü minister-president Skoeloedie om 1 dezen moe te deelen dat de bondgenooten (hadden besloten een deel van de Servische soldaten naar Korfoe over te brengen. De Grieksche regeering meendedat do bondgenooten een antwoord zouden afwach ten. In plaats daarvan ontscheepten de Fran- scben nog dienselfden nacht hun troepen, nadat zij enkele nren tevoren den Griekschen prefekt van het eiland door bemiddeling van den Franschen consul lxadd enlaten we- LXXIII. WEEKPRAATJE. Door den orkanischen wind van deze week is alle stof, die mogelijk voor een Zaterdagavond- causerietje dienen kon, weggewaaid.... Dat was me een pan bij dien driedaagschen, verkwikkende* brie§! En ik zat leelijk- te *"ld,e .»aad ben ik m'n vriend Pieterse 8tonnwfadSeUri "ij.,houdt vaa a!les' behalve van Wat kom' ih trof hem vast *huis. 1 U/ hinnpiof mcens aangewaaid," begon t ,.,.,V rat ie zoo"1' "Zeker wel een drin" genot zaak, ca ie zoo onverwacht komt, en dat met dit weer!! 't Is net zoo je zegt, Pieterse, ik kom aan waaien. Maar wat zal je dr aan doen. >t stormt nou eenmaal. Ik korn eens met je praten, Piet. Morgen is 't weer Zaterdag, weet je.... O, en jij weet weer niks.... Precies, zoo is 't. r— Nou, ga zitten, 'k Zal onderwijl eens den ken. A propos, wat 'n weertje, hé! Wat zeg je? WeertjeI Noodweer is 't! Hau Nederland is geïnundeerd, zonder dat de mili taire overheid er wat aan deed. Dijken en brug gen zijn weggeslagen, heele landstreken onder gelopen, boomen voor den grond, daken ver nield, telefoon- en telegraaf in de war, treinver bindingen verstoord; 't moet een penible toe stand zijn. ''Ue. Ja. dat moet 't net. Ik denk daarbii «et aan die avonturiers, idealisten, sprookjesmen- schen, of hoe je ze noemen wil, van die Ameri- kaansche Ford-vredes-expeditie. Dat is me ook een stelletje. Weet jij niet, wat die menschen wil len? Ze weien 't zelf geloof ik, ook niet. Ze kondigen zich aan als vredes-expeditie, komen hier dineeren en fuiven, speechen voor vrouwen-1 kiesrecht, organiseeren vriendschappelijke gezel-; ligheidsavondjes, brengen groeten uit alle moge- j 1 ijke groote en kleine neutrale landen aan ons EÏollandje, enpiere-waaien (ze gaan met! den tijd mee!) zoo 'n beetje! Als ze straks weer vertrekken, zijn we nog even ver van den vrede af, als toen mr. Ford nog moest geboren wor den - Ho, ho, moest ik eindelijk onderbreken, je was goed op weg, maar nu overdrijf je toch. Nèen, toch niet. Meen jij, dat het wat uit haalt? Dat lijkt me een schoon avontuur, in- plaats van een sociale onderneming, die voor het algemeen welzijn der menschheid iets kan uit richten. 't Heet Ford-expeditie; jnaar ik zeg: Vort, expeditie!! Doch, terzakedaarover zal ik verder zwijgen. ik wilde dan zeggen, dat een van die idealisten 01 avonturiers dezer dagen wel heel mooi zeide, aat nij zich zoo veilig gevoelde in het kleine Nederland, als in den tempel van het pacifisme! Nu, en was dat niet mooi gezegd Zeker, prachtige woorden. Maar die beste man moet wel bitter ontgoocheld zijn geworden door de wreede werkelijkheid, dat nog geen 24 uur later half Nederland onderliep en omver- woei. Van veiligheid gesproken! Ik voel me heusch niet veilig. J>ü het lezen van al die dijk doorbraken. En die Ford-man zal vast ook wel gauw vort gaan! Ik moest eens hartelijk lachen om de booze grappigheid van collega P. Hij mag, onder ons gezegd, zoo graag scheiden op een ander en hij blijft toch ook altijd Pieterse. Hij is geboren voor het pessimisme, zegt hij altijd, omdat Pieterse en pessimisme allebei met een P. beginnen. Ik bracht het gesprek maar gauw op wat an ders. Wat denk je van een vereeniging, vroeg ik, die 822 leden telt, en die er op haar jaarverga dering 36 ziet verschijnen? Hé? zei m'n collega met verbazing. Ik geloof dat ik daar maar niets van denk; dat geeft toch niets. Wat zou het beste middel zijn, denk je, om in dat slechte vergaderingbezoek verbetering te brengen Ja, wat voor vereeniging was 't? De Katholieke Kiesv..... O, de kiesvereeniging. Ja, dat heb ik gele zen. Een groote factor voor dat slechte bezoek was.de cursus van de K. S. A., die tegelijkertijd plaats had. Dat is nog een leelijk gebrek aan het overigens zoo hoog-bloeiende Roomsche leven in onze stad, beste vrindDaar moet allereerst ver andering in gebracht worden. De besturen moe ten, voor zooveel mogelijk, met elkaar in minne lijk overleg treden, en dan zal d'r toch al veel aan te doen zijn, naar ik meen. Verder moet er bijvoorbeeld een krachtige oproep op het convo catiebiljet staan, de leden moeten, ieder voor zich, in eigen kring propaganda maken voor zoo'n belangrijke jaarvergadering! Wat deksel, als er overwinningen worden gevierd in de Bavo, staan de menschen tot in de gang. Laat ze dan ook komen op de gewone vergaderingen, waar belang rijke dingen behandeld worden. Dóór die verga deringen alleen komen we ten slotte toch tot poli tieke overwinningen en vervolgens weer tot over- winningsfeestenJ Zeg dat maar. Ik beloofde het en vertrok dankbaar, om m'n lezers den raad van Pieterse mede te deelen. Moge hij succes hebben OORLOGSDAGBOEK (van S tot 15 januari.) 8 Januari. Een 1 Iavasbericht wil, dat Duitsch- land vredesvoorstellen deed aan Montenegro, dat ze afwees. Duitschland biedt schadevergoeding aan voor de met de Lusitania omgekomen Amerikanen. 9 Januari. De expeditie aan de Dardanellen is thans door de Entente geheel opgegeven. De Turken hebben de belangrijke stelling Koet-el- Amara in Mesopotamië omsingeld. Duitsch succes op den Hartmansweilerkopf. Twee Noorschc stoomschepen gezonken. 10 -Januari. Een Italiaansch transportschip door eén mijn gezonken, 200 omgekomenen. Het Engelsche slagschip „King Edward VII" (16000 ton) op een mijn geloopen en gezonken. Het Persia-geval belooft geen nieuwe verwik kelingen te zullen brengen. Amerika kapittelt Engeland over het aanhou den der mail en zal verzachting der blokkade vragen. 11 Januari. Vernieuwd offensief der Duit- schers in .Champagne -bij Mesnil, met cenigj succes. Ook consuls der centralen te Mytilene gevan gen genomen. 12 Januari. De Oostenrijkers behalen een be langrijk succes in Montenegro; zij veroveren den berg Loftsjen en de stad Berani. Weer Duitsche bommen geworpen op Saloniki. Een luchtgevecht met Engelsche verliezen. Bij den terugtocht van Gallipoli leden de Engelschen niet-ernstige verliezen. Een Italiaansch stoomschip gezonken. Gevecht in de Zwarte Zee tusschen een Rus sisch en een Turkscli pantserschip. 13 Januari. Het dienstpiichtontwerp in tweede lezing met 431 tegen 39 stemmen aangenomen. De Briische arbeidersministers zullen niet aftre den. De Bulgaren bedreigen Durazzo. Fransche troepen landen op het Grieksche eiland Korfu. De Entente sluit Z. H. den Paus van de vre desonderhandelingen u;t. Twee Jtaliaansche stoomschepen gezonken en een Engelsch. Ernstige ontploffing bij Rijssel. Een Oostenrijksche aanval op Rimini. Verwoede gevechten aan het Russische front bij de Bessarabische grens. 14 Januari. De Oostenrijkers veroveren Cet tinje. De Duitschcrs komen helpen om de ver overing van Montenegro te voltooien. Italië wil Montenegro door «en afzonderlijken vrede redden. (Wordt vervolgd ENE KMLEKCK CMRMT r 1.6» 2,— 0,12* 0,05

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1916 | | pagina 1