TWEEDE BLAD
VERHUREN VAN LUXE AUTOMOBIELEN
De afstammeling van loison
BUITENLAND
FEUILLETON
BRIEVEN UIT BELGIE
li. J. v. d. liSEER)
Schageitelsipaaf 7.
DE OORLOG
MAANDAG 24 JANUARI 1916
(Van onzen eigen correspondent.)
Antwerpen, 21 Januari 1916.
Met reeds voldoende bekend zijnde besluit van
den heer generaal-gouverneur omtrent de gelden
voor de stichting eener Vlaamsche Hoogeschool
wordt hier over het algemeen gunstig besproken
mits.... men onder vier oogen is. Het is iets
eigenaardigs. De menschen durven hunne ge
dachten niet meer uitspreken.
Ik heb in den laatsten tijd met verschillende
personen deze zaak besproken en kom hoe lan
ger hoe meer tot de overtuiging dat de men
schen beïnvloed worden om zich toch .maar
tegen de Vlaamsche Hoogeschool te verklaren.
Het is dan ook wel om dol te worden.
Vele jaren hebben de Belgen gebeden, ge
smeekt, geraasd, getierd, gedreigd om hunne
Vlaamsche Hoogeschool.
Spotten, broodknevelarij, verguizingen, einde
lijk het toewerpen van een stuk droog brood,
onder den vorm van zeer vage toezeggingen,
was hun loon.
De vijand komt in het land.
Van nem heeft men sedert eenigen tijd niet
anders gehoord dan alles wat gemeen is. Die
prachtige dagbladen vertelden zooveel van die
(Duitsche) kannibalen. Er was geen kuituur.
Laat ik het gedoe maar niet herhalen, het is
genoeg bekend.
Nu komen die wilden, dat volk zonder be
schaving, datgeen in vervulling brengen waar
naar de Vlamingen al zooveel jaren,zonder
resultaat, om gebedeld hebben.
Wat moet er toch wel bij velen door het hoofd
gegaan zijn, toen hun het besluit van den O.-G.
bekend werd?
De karakter-Vlamingen, van het soort als de
Clercq, zooals Dr. Borms, spraken openbaar
hunne goedkeuring uit over de beslissing en de
anderen, de minder karaktervollen? Zij durfden
dat niet. Het Franskiljonisme viert sedert
eenigen tijd, hoogtij Mengevoelt dat de toon
gevende Vlaamsch-haters alles op haren en
snaren zetten om de Vlaamsche zaak dood te
maken. Zij zeggen* eene Vlaamsche Hoogeschool
betcekent de richting van Duitschland uitvaren,
het is verraad aan het vaderland. Men begrijpt
de rest.
Broodroof is den inzet van het spel. Ik heb er
al hooren zeggen: wacht maar, na den oorlog
zal Borms ook wel weggejaagd worden.
Is het niet droef? Dat zeggen Vlamingen,
waaronder er zijn, die vroeger pleitten voor be
stuurlijke scheiding.
Een broeinest van anti-Vlaamsch-gezindheid is
het Nationaal Hulp- en Voedingskommiteit en
vooral het Provinciaal Kommiteit te Antwerpen.
Het is er alles Fransch wat de klok slaat. Ik
heb verschillende vergaderingen van dat kom
miteit bijgewoond en steeds trachtten de leidende
elementen het Fransch naar voren te schuiven.
Ik weet nog van eene vergadering welke gepre
sideerd werd door den schepen Cools van Ant
werpen.
De schepen begon alvast te oreeren m het
Fransch en stelde voor, de discussies in die taal
te houden, omdat anders de aanwezige Ameri
kanen de debatten niet konden volgen. Gelukkig
was volksvertegenwoordiger Ad. Hendrickx aan
wezig. Hij bracht meneer den schepen aan 't ver
stand dat drie vierden der aanwezigen geen vol
doende Fransch verstonden om de besprekingen
met vrucht te kunnen volgen en de uitslag was
dat men Vlaamsch sprak en dat de Amerikaan
Hunt mij na afloop zeide: het was een dwaas
heid van den voorzitter om Fransch te willen
spreken met menschen die de taal niet machtig
waren.
Denk nu niet dat het eene bijeenkomst was
van werklieden. Neen, het was eene vergadering
van burgemeesters, secretarissen of hunne afge
vaardigden.
Een ander geval.
Op al de drukwerken van het Provinciaal
Kommiteit staat het Fransch op den voorgrond.
Een soort kruiperij voor de rranschen.
Komt men in de bureelen van genoemd kom
miteithet is Fransch.
Spreek daar a. u. b. geen Vlaamsch. Het is
een heiligschennis. Monsieur Charles de por
tier zou niet kunnen slapen indien hij zijne
waardigheid had gekrenkt door het spreken der
boerentaalmijnheer is voorstander van la
langue belgeen, kent per slot van rekening noch
Vlaamsch noch Fransch. Monsieur Charles is
zelf niet schuldig. Als goed dienaar volgt hij
het voorbeeld zijner bazen en bovendien anti-
tegen zeer billijk tarief-
Telefoon 2422.
Adv.
Vlaamsch wil toch ook zeggen: anti-Duitsch.
Ziezoo, wij zijn er: anti-Vlaamsch is anti-
Duitsch.
Dom, aartsdom standpunt.
De heeren Franskiljons weten wel wat zij doen
moeten om hun doel te bereiken. Zij trachten nu
de rechtvaardige, noodzakelijk voor het volks
bestaan zijnde eischen der Vlamingen achteruit
te duwen door misbruik te maken van hunne
achterlijkheid en door hun met drogredenen voor
te spiegelen dat zij, die nu de belangen der
'Vlamingen verdedigen, landverraders zijn.
Er wordt propaganda genoeg gemaakt om de
menschen tegen te houden de Vlaamsche Hoo
geschool te doeii bezoeken.
Ook hier, als naar gewoonte, terrorisme; be
dreigingen enz. Na den oorlog zal de regeering
dit doen en dat latenals of het al is uit
gemaakt hoe die regeering er na den oorlog zal
uitzien.
Eén feit is zeker: Het besluit van den heer
G.-G. schijnt geweldig ingeslagen te zijn als
men de menschen individueel neemt. Waarom
anders die kolossale stille propaganda tegen de
uitvoering?
Men tracht nu van de Vlaamsche zaak eene
politieke je maken. Ik geloof niet dat het kei
zerlijk gouvernement in deze zaak de politiek
laat medespreken. Krachtens de Haagsche Con
ventie rust op haar de taak te zorgen voor den
economischen welstand van land en volk. Ver
meent zij dus dat eene Vlaamsche Hoogeschool
in het belang der bevolking van het bezet gebied
is, dan vervult het Gouvernement een plicht, en
daarmede amen en uit.
Deze hoogeschoolkwestie heeft in de Neder-
landsche pers al heel wat inktpotten ledig ge
maakt. Er wordt gesproken om als hoogleeraren
Nederlanders te beroepen. Een dezer dagen las
ik nog een artikel in de Nieuwe Courant het
deftig Haagsch concentratie-orgaan waarin
gezegd werd dat de Nederlanders geene
benoeming te Gent moesten aanvaarden vóór het
einde van den oorlog.
Ik begrijp er niets van. Waarom dan toch
niet?
Van twee zaken een: Of wij erkennen de
Haagsche Conventie of wij erkennen haar niet.
Erkennen wij haar, dan zijn wij ook verplicht
hef recht eener bezetlende macht te erkennen,
omdat te doen wat zij meent verplicht te zijn;
erkennen wij haar niet, dan is het N. Crt.-stand-
punt juist, maar dan verliezen wij, Nederlan
ders, ons neutraal standpunt. Er is echter meer.
In Nederland heeft men in den laatsten tijd
toch al zooveel gedaan voor de beproefde Bel
gen. Wij weten toch allen hoe ellendig het gees
tesleven van een groot gedeelte van dit volk,
der Vlamingen, is. Wij moeten geen rekening
houden met het feit of de eene regeering zwaar
gezondigd heeft tegen een groot gedeelte van
haar volk door de rechten te verkrachten; even
min hebben wij rekening te houden ermee, Welk
doel een ander voor oogen heeft. Volgens mij
moet het standpunt der Nederlanders gevormd
worden door de navolgende overwegingen.
„Er leeft een groot volk dat, door de eeuwen
„heen, immer in kuituur uitgeblonken heeft tot
„dat het door verbastering dreigde onder te
„gaan; dat volk die onze stambroeders zijn,
„dreigt thans door geestelijke uitputting en poli
tiek geknÓei geheel te verdwijnen. Wij kunnen
„in dezen geestelijken nood voorzien en moeten
„dus helpen. Voor ons blijft het gelijk of vriend
„of vijand den eersten stap gezet heeft om onze
„stamgenooten helpen. Zij kunnen niet wachten,
„geen dag en geen nacht."
Laat men in deze belangrijke kwestie toch
vooral niet denken dat de Belgische regeering
later de VI. Hoogeschool zou durven opheffen.
De oorlog eindigt zooals zij wil, doch er is
geen mogendheid die het zou aandurven het
besluit tot stichting dezer hoogeschool te ver
nietigen.
De regeering zal zelf leeren inzien wat zij
misdaan heeft tegen dat gedeelte harer onder
danen, dat, alhoewel achterlijk in kuituur, bewe
zen heeft in opoffering voor te staan bij dat
gedeelte dat om politieke overwegingen immer
beyoordeeld is met de vette brokken van het gees
telijk voedsel.
Ch. A. B.
Zijne Majesteit gaf een lange lijst, van wat hij
noemde, de inbreuk van de geallieerden op de
souvereiniteit van Griekenland, die haar hoogte
punt bereikt in de bezetting van Korfu en het
in de lucht doen springen van de brug bij Demir
Hissar.
„Het is louter huichelarij van Engeland en
Frankrijk, zeide hij, te spreken van de onzijdig
heid van België en Luxemburg, na wat zij zelf
hier hebben gedaan en nóg doen. Ik heb op alle
manieren beproefd van de Fransche en Engel-
sche pers een eerlijke houding te krijgen en een
eerlijke beoordeeling door het Britsche en Fran-
sche publiek. Het eenige forum van de openbare
meeuing, dat nog open voor mij is, is het Ame-
rikaansche. De toestand is voor mij van te groot
belang om iets te geven om koninklijke waardig
heid nu het bestaan van Griekenland ais een
onafhankelijk land op het spel staat. Ik zal leeds
weer op Amerika een beroep doen om eeriijk te
worden aangehoord, wat de landen der gealli
eerden mij weigeren.
Kijk eens, zeide hij, naar de lijst van Grieksch
gebied, dat de troepen van de gealliëerden nu
al bezet hebben Lemmos, Imbros, Mitylene,
Castellorizo, Korfu, Saloniki, met inbegrip van
het schiereiland Chalkis, en een groot gedeelte
van Macedonië. In verhouding tot heel Grieken
land is dat een gebied zoo groot, of liet gebied
dat de Vereenigde Staten na den Mexicaanschen
oorlog op Mexico veroverden, werd bezet door
vreemde troepen.
Wat geeft de belofte, dat men schadeloosstel
ling zal betalen, als de oorlog gedaan is. Men
kan het lijden van de Grieken, die van hun
haardsteden verdreven zijn, niet betalen. Men
beroept zich op militaire noodzakelijkheid, het
zelfde argument dat de Duitschers gebruikten
om België binnen te vallen en Luxemburg te
bezetten. Men beweert wel dat de onzijdigheid
van Griekenland niet door de mogendheden, die
haar schonden, gewaarborgd was, zooals met
België 't geval was, maar dat is nie4t juist, aam
Grieksch blijft.
Gelooft Uwe Majesteit dat Duitschland
het kan winnen?
Dat hangt er ran af, wat uien onder
„winnen" verstaat. Als u daarmee bedoelt
do verovering van Londen, Parijs St. Peters
burg vermoedelijk uiet. Maar ik geloof, dat
de Dujtschers daar waar zij zijn, zich heel
lang kunnen verdedigen. Als economische
uitputting Duitschland niet dwingt, om wre
de te vragen, geloof ik, dat liet heel moei
lijk, zoo niet onmogelijk zal zijn, het met
militaire middelen er onder te krijgen.
Wat denkt Uwe Majesteit dan" van den
afloop van den oorlog?
Remise; gelooft u niet?.
Op bevel van den koning werd het ver
slag van dat onderhoud door Mercati, den
hofmaarschalk, gecontrasigneerd.
NOG 'N ONDERHOUD MET
KONING KONSTANTIJN.
Ook de correspondent van den „Berliner
Lokalanzeiger" te Athene heeft jeen onder
houd gehad met den koning van Griekenland.
Zijn telegram is echter sterk vertraagd en
is al ongeveer veertien dagen oud, maar de
zaak is toch nog actueel. Sprekende over de
aresiatie der consuls te Saloniki, zeide de ko
ning: „Het spijt mij zeer, dat een dergelijke
inbreuk op de neutraliteit kon plaals vindon,
die bovendien van militair standpunt bekeken
volkomen verkeerd is. De maatregelen tegen
Griekenland getroffen worden, steeds onver
draaglijker." De koning wees als nieuw voor
beeld op liét gebeurde in Mytüene, waar de
bevelvoerende Engelscbo admiraal met de
blokkade van het elaind dreigde, wanneer
niet can paar gen eer,e misdadigers cn smok
kelaars door de Grieksche autoriteiten onmid
dellijk vrijgelaten werden." Zoo Domo--it men
zich met onze interne aangelegenheden.
(Gelijk men weet, zouden volgens een
men wel merken, dat deze hoop ijdel wbb,"
gezien de onzijdigheid van Korfu'door Enge- .bericht uit Washington do consuls op aan
land, Frankrijk, Rusland, Oostenrijk en Pruisendrang van do regeering der Vereenigde Sta-
gevvaarborgd i3. Toch had dit geen invloed op ten, weer in vrijheid worden- gesteld. Eed.)
hun actie. I Van het begin ai' .ben. ik, met oen groot,
En wat moet men nu denken van het argumentinvloedrijk gedeelte van mijn volk» van mee-
betreffende de militaire noodzakelijkheid? Welke nUl? geweest dat Griekenland neu.raai moest
blijven en zich niet in te laten heeft met dezen
oorlog. Dit standpunt is van zekere zijde
zwak genoemd.
Dit is niet zoo! Wanneer onze baard en
onze vrijheid bedreigd worden, dan zulcn wij
onzen man staan. Er is gezegd, dat wij bang
KONING KONSTANTIJN VAN
GRIEKENLAND GEÏNTERVIEWD
Met 'n enkel woord is, in ons nummer van 1.1.
Zaterdag ond<w de telegrammen, melding ge
maakt van een interview van den vertegenwoor
diger van de Associated Press te Athene, met
den Koning van Griekenland.
Volgens een telegram uit Athene aan de
„Times" heeft koning Konstantijn zelf den ver
tegenwoordiger verzocht bij hem te komen om
door middel yan de Amerikaansche pers zijn
verontwaardiging uit te spreken over wat hij
noemt de ongehoorde aanmatiging van de jong
ste actie der bondgenooten ten opzichte van
Griekenland.
was de militaire noodzakelijkheid om de brug
van Demir Hissar te vernielen, die anderhalf
millioen drachmen heeft gekost en die de eenige
bruikbare weg is, waarlangs wij de troepen in
Oost-Macedonië van leeftocht kunnen voorzien?
De brug was gemineerd en men kon haar bij
de nadering van den vijand elk oogenblik in de z'jn voor de Bulgareu. Ook <nt is met waar.
lucht doen springen. i Wanneer Bulgareu onze belangen zouden
Men geeft toe, dat er geen vijanden in de bedreigen, dan zou ik niet dralen mij te ver-
buurt van de brug waren en dat er geen aan- j weren. Doch het lijkt mij toe, dat dit op dit
wijzing was, dat zij kwamen Welke militaire'oogen/blik niet het geval is. Of de Balkan
reden was er daarom om die brug in de lucht kwesties door den Europeesehen oorlog goed
te doen springen, tenzij dat men de Grieksche geregeld zullen worden, weet ik niet Nui
troepen van Seres en Drama wilde uithongeren?"jand kan voorzien of hier met nieuwe bioe-
Wat is de noodzakelijkheid voor de bezettingi dige oorlogen zullen ontslaan, voor er een
van Korfu? Griekenland is de bondgenoot van oplossing gevonuen is van i.e moeilijke, m-
i Servië, zegt men, maar Italië is dat evengoed gewikkelde nationahteitenvraag. Niemand
en de overbrenging van de Servische troepen uit hoopt sterner dan ik, cat dit vemrden zal
Albanië naar Italië is eenvoudiger dan naar kunnen worden. Ons deelnemen aan den te-
Korfu. Bedanken de Italianen er voor, omdat gen voord ïgen Europeeschen oorlog zou geen
zij bang zijn, dat de Serviërs cholera zullen mee-' Baliuu.-aangelegenhcid zijn, maar het zich
brengen? Waarom denken de geallieerden dat mengen m een wereldconflict. W« hebben
de Grieken dit gevaar liever wenschen dan de echter aileen op den Balkan belangen. Als
Italianen? klein vrij inaar ook historisch volk hebben
I De gealliëerden zeggen, dat zij Castellorozo, 'de Grieken Wel het recht groote nationalis-
I Korfu en andere punten hebben bezet op zoek G'sche droomen te hebben. Maar in zoon era-
naar steunpunten van duikbooten. Het Engelscheoogenblik mag de politiek met geba-
gezantschap looft echter 2000 pd. st. uit een eeerd zyn op droomen. Wu hebben voor al-
groot fortuin voor iederen Grieksclien visscher hw phcht ons klein gebied en onze vrijheid
voor inlichtingen, die leiden tot de ontdek- te bcschennen.
i king van zulk een steunpunt, maar het geeft Omtrent oe betrekkingen tot de oorloge
nooit eenig bericht ontvangen en geen visscher voerende partijen zei de Koning:
heeft nog een duikboot gezien, die uit Grieken-'. «Duitschland en Oostenryk-Hoiigarye liob-
land voorraden kreeg. |heu zicli tegenover Griekenland tot nu eor-
De geschiedenis van do politiek der ge- r?.ct gedragen en vriendschap getoond. Er
allieerden op den Balkan is een record van zLm dus niet de minste gevoelsredenen, die
fouten en thans uit spijt over de misluk- mis kunnen voorschrijven tegen Duitschland
king van hun Balkanberekeningen beproc- ea Oostenryk-Hongarye op te treden. Maar
ven zij Griekenland het resultaat van hun gevoel speelt in de politiek een onderge-
eigen domheid to doen ondervinden.
Wij hebben hen gewaarschuwd, dat de
Gallipoli-onderneniing moest mislukken, dat'
de onderhandelingen met Bulgarije vruchte
loos zouden zijn en dat de Oostenrijkera
en Duitschers zeker Servië-zouden verplet
teren.
Zij wilden ons niet gelooven. Zij hebben
alle Grieksche sympathieën verspeeld, In
het begin van den oorlog waren 80pCt. van
de Grieken op hun hand, nu zijn het geen krachten voor later te sparen. Daarom zal ik
40, geen 20 pCt. meer, die een hand zouden hij mijn politiek blijven, de vrijheid en de
uitsteken, om de geallieerden te helpen. belangen van miin land behartigen zonder
Waarom demobiliseert Uwe Majesteit i Grieksch bloed te vergieten. Ik word hierbij
niet? vroeg de correspondent. [volkomen ondersteund door mijn volk. En
Ik zal het misschien doen antwoordde vleierij noch geweld van buiten, van welke
de koning maar ik kan daar niet goed zijde dit ook komen mag, zal ffijj op een
toe overgaan, voor dat lxet lot van Saloniki daalspoor brengen.
beslist i3. De geallieerden hebben Gallipoli °P de vraag of de Entente met in staat
na een jaar ontruimd. Op een goeden dag zal Hi11 door geweld Griekenland te dwingen
kunnen zij stangaando Saloniki ook van plan ^e neutraliteit prijs te geven ten^ gnn6te van
1 veranderen, en dan is die Btadb aan den; do Entente, antwoordde de koning:
eerste den beste, dis komt, overgeleverd. »Ik weet niet of men dit gelooft. Maar
'Saloniki is Grieksch. Ik wil, dat het mocht iemand deze hoop koeeteren, dan zal
VERSPREIDE BERICHTEN
„Papieren" oorlogswinsten in Amerika.
George Frederick schrijft in de Amerikaan-
soke „Review of Keviewt" over de fabeiaohtiga
uitbreiding vnu de nijverheid in de Vereenigde
Staten tengevolge van de oorlogsbeetellingen
der verbondenen, die in liet geheel ruim 400
millioen pond sterling aan waarde vertegen
woordigen. De Du Pontkruitfabriek alleen
kroeg opdrachten voor 64 millioen pnd.st. en
keerde 1 October j.l. 200 dividend uit, terwijl
de aandeden die voor den oorlog 129 stonden,
tot 750 at ogen. In Virgnia werken 210 fabrieken
vcor, de geallieerden en er zijn werklieden, die
24 tot 48 gulden por dag verdienen. Men achat,
dat de BethlehemSteel Cy. weldra 9 millioen
pnd.st. winst zal hebben gemaakt. Haar aandee-
len stegen van 46 tot 600 en zij z<3t voor
40 millioen pnd-gt. jaarlijks meer om dan in nor
male tijden. Er ia in Brooklyn een fabriek, die
dagelijks 15,000 granaten Rflevert tegen beta
ling van 36,000 pd. st. Echter neemt de aam-,
vraag naar granaten in den la&taten tijd niet
meer toe. De koper-aankoop is ook zeer groot,
maar de Duitschera hebben eveneens aange
kocht en wel voor S millioen pd.st., af te leveren
na den oorlog.
Heele steden zijn verrezen vaar vroeger peen
huis stond, zooals bijv. Hopewell, dat thans
18,000 inwoners telt. Andere steden namen in
zielenaantal ontzaglijk toe, bijv. Bridgeport met
50,000 en Detroit met 80,000. Fabrieken verre
zen in'ecn oogwenk; de Remmington Arms Cy.
bouwde er een van 300,000 vierkante voet opper
vlakte in.3 dagen.
Da schrijver wijst erop,datdefgemaakte winsten
echter hoofdzakelijk slechts op papier staan.
Zelfs die fabrikanten, die baar geld kregen, had
den zooveel onkosten aan de inrichting van het
bedrijf, dat zij, die da grootste orders hebben,
thans minder geld beschikbaar hebben dan vóór
den oorlog. Voorloopig bezitten zij slechte bank
cheques. Wat de afleveringen betreft, Frede
rick geeft een staat van den uitvoer naar de ge
allieerden in de eerste 8 maanden van 1915.
Aan automobielen, koper, paarden, muilezels,
munitie, leer, schoenen. draad, prikkeldraad,
voedingsmiddelen enz. wtrd voor 95,992.300
pd.st. naar Europa verzonden.
De Bardappelenvoorziening in België.
Men schrijft ons uit BrusselZooals bekend,
werd 20 December j.l. door den Gouverneur
Generaal van België bepaald, dat de aardappe-
lenvoorraden boven 50 kilo moesten worden aan
gegeven. Thans is een „Kartoffelversorgungs-
stclla in Brussel" opgericht, welks de verdeo-
ling der aardappelen onder de BelgiScbe bevol
king moet regelen en bevorderen. Wanneer sen
gemeentebestuur beeft vastgesteld, dat voor cis
voeding der bevolking niet voldoende aardappe
len aanwezig zijn, moet dit door bemiddeling
van den civielcommissaxis aan bovengenoemde
Stelle worden meegedeeld. Van hieruit wordt
dan aangewezen, waar in die gemeenten vol
doende voorraden aanwezig zijn en hoeveel moei
worden afgegeven. Hiervoor moeten dan wor
den betaald de maximumprijzen op 28 Sept. 1911
vastgesteld. Als geweigerd wordt de aardappalei
af te geven, kam de militaire macht ter hulj
worden geroepende prijzen dier aardappelex
dalen dan echter tot 20 beneden 't gesteld»
maximum. Er wordt rekening moe gehouden
dat voldoende pootaardappelen overblijven. Oj
overtreding der maatregeleff staat verder sei
jaar gevangenisstraf en 10.000 Mark boet®.
6chikte rol. Ik wil den oorlog niet, ik wil
mijn leger versterken. Ik hoop, dat wij aan
het eind van den oorlog sterk en frlsch zul
len zijn. Dat is voor mijn land van 't meeste
gewicht, want dan kan het bij de vredeson
derhandelingen veel meer invloed hebben
dan wanneer het leger uitgeput zou zijn.
Onze neutraliteit is niet het gevolg van
een gevoel van zwakte, maar het resultaat
van bewusten wil, van den wensch onze
NOORWEGEN.
Do tweede groote brand in één week.
Vrijdagmiddag brak er te Molde in Noor
wegen in twee houtmagazijnen brand uit,
die bij den heerschenden storm zonder regen
met groote snélheid om zich heen greep
en waardoor het geheeie centrum der «fcad
werd bedreigd.
De brand ontstond, volgens een later be
richt, In een fabriek van wollen goederen.
Tijdens het blusschingswerk brak een an
dere brand uit in de nabij hein van «et
telegraafkantoor, dat geruimen tijd ernstig
gevaar liep. Men slaagde er in, dit te be
houden, behalve wat de telegrafische ver
binding met Aalesund betreft. Die met Kris-
tiania en andere stations is niet verbroken.
Door den vonkenregen sloeg de brand over
naar de binnenstad, waar bij nog voort-
woedt, zonder dat er veel kans is dat men
hem spoedig meester zal worden. Behalve
16)
(Naar het Fransch.)
Het is goed, ik zal er eens met den offi
cier van dienst over spreken, bet verlof zult
gij krijgen.
En bij zette zijn wandeling weer voort, tor-
wijl Coédie zich met een verruimd hart naar
zijne makkers begaf.
De tijding die bij meebracht, verspreidde
zich als een loopeutl vuurtje onder de ge
heeie bemanning.
Twee uur verlof. Hoe komt de oude
er toe, maar twee uur verlof te geven.
Waarschijnlijk om de 6atansehe mariniers,
die zij aan boord genomen hadden, maar
moest dan eene gebeele bemanning achter
gesteld worden door die satanse lie bruin-
viaschen?.
Deze en dergelijke gedachten verdrongen
elkander in het brein der matrozep, terwijl
kapitein Maucarut, die zieli zeer goed be
wust was van de uitwerking van zijn ge
zegde, in zijn vuistje lachte.
Kom, kom, mopper in uw eigen tijd,
.dacht de kapitein in zichzelf, morgenochtend
bij het eerste appèl zal u een verlof van vijf
uur toegestaan worden, die zullen u meer ge
noegen geven dan ©en geheelen dag, dien gij
terstond gekregen had!
Nu werd bet geld uitbetaald, onder toe
zicht van den kapitein en eenige officieren.
Een matroos ontvangt nooit zijn volle trac-
tement: bij legt of voor zijne familie, of voor
een of ander fonds, of voor zijne kleeding
op zij.
De aap is binnen, zei Comberousse, toen
bij de tafel verliet met een handvol geld.
Waar toch dat geld blijft, heb ik mij al
tijd afgevraagdEen matroos eerste klas
se beeft 24 stuivers per dag, dat is dus in
twee maanden 72 francs, als marsgast heeft
hij nog 9 francs per maand, dus in twee
maanden 18 francs, dat maakt dus te zamen
90 francs.
Toch kregen zij nooit meer dan 46 francs
en 6 sous uitbetaald; boe zij dat berekenen,
is nog een raadsel.
Niets is eenvoudiger, zeide Coédie. Gij
moet 16 i'rs. opzenden naar uw familie, niet
waar? Welnu, dat maakt in twee. maanden
32 francs. Vervolgens drie sous per dag als
kleedgeld, dat maakt in zestig dagen 9 francs
gevoegd bij de 82, geeft 41 francs. Vervolgens
gaat er 8 ten honderd af voor het ondersteu
nen van invaliden, dat is nog eens 2 francs
70 sous, die van de 90 afgaan, bijgevolg blij
ven er nog maar 46 francs 6 sous over.
Allo matrozen staarden Coédie met open
mond aan om zijne rekenkunst.
Men moest u fourier maken, zei Combe
rousse, men kan zi®11' "at 8 li op school zijt
geweest! Gij zult nog bevorderd wordien, mijn
jongen
Hij begreep zeer goéd dat die nieuweling
veel op hem voor bad, maar bij wilde dat
niet toonen.
Allen verdrongen zioh om Coédie en vroe
gen hem iets voor ben uit te rekenen op een
stuk lei. En zoodoende vergat men de onte
vredenheid, door den kom.manda.nt opge
wekt. Men dacht ook, dat twee uur naar den
wal altijd nog beter was dan niets.
In den middag, toen een groote Engelscbo
stoomboot, do „Dekkan', de haven binnen
liep, deden deze groote kinderen niets dan
aanmerkingen maken, op bare bewegingen
en zagen aan de kade vastmeeeen of het de
eerste maal was dat zij zoo iets zagen.
ZEVENDE HOOFDSTUK.
NAR DEN WALVISCHTEMPEL.
Nauwelijks bad mijnbeer Gloaguen zich in
het hotel Traïwang geïnstalleerd, of hij
vroeg inlichtingen omtrent den besten weg
naar Cambodja. Hij werd weldra op de hoog
te gebracht dóora den eigenaar van bet bo-
hotel, mijnbeer Traïwang, een zeer-bechaaf-
den Annamiet, die verschillende Fransche
scholen bezocht bad en die zeer goed met de
gesteldheid van het land op de hoogte "was.
Hij was naar Europeesche mode gekleed en
sprak vloeiend Fransch, zoodat hir met den
besten hotelhouder uit Frankrijk had kun
nen wedijveren.
Gij wilt Opper-Cambodja bevoel p
vroeg hij aan mijnheer Gloaguen. Niets is
gemakkelijker; Een geregelde dienst ver
voert tweemaal pep maand reizigers en
soldaten langs de rivieren en over land naar
die provincie
Wanneer vertrekt er weer een boot?
Binnen zes dagen. Gij kunt u aan boord
zeer goed inrichten en gij zult geen beter en
gemakkelijker middel van vervoer kunnen
vinden in een land, dat zoo warm is als het
onze.
En zal ik dan by de ruïnen van den
Kmer-architectuur kunnen komen?
Zeker, maar gij zult waarschijnlijk wel
eenig ongemak ondervinden, namelijk dat gij
niet op Europeesche wijze zult kunnen eten.
Maar indien u dat niet bevalt, zal ik korven
met veruurzaamde levensmiddelen voor u
gereed laten maken, die gemakkelijk ver
voerd kunnen worden; óók ben Lk in de ge
legenheid n een Chineeschon kok mede te
geven, die alle geheimen der Fransche keu
ken kent. Of gij moest de voorkeur geven
aan de Annaiultischo keuken.
Maar om te kunnen zien, of ik atm die
keuken de voorkeur zou geven, moet ik kaar
eerst kennen en dat ia het geval niet mei mij.
Ik' zal hedenavond nog bet genoegen
hebben u een Annamitisch maal voor to Bet
ten, als gij d8t verlangt, mijnheer.
De man bad overal een antwoord op ge
reed. Mijnbeer Gloaguen nam zijn voorstel
aim en ging aan de anderen vertellen, wat
hij vernomen had. Hij deed duidelijk uitko-
.men, dat alles hem meeliep om de beroemde
ruïne te bezoeken. Deze archéologische on
derzoekingstocht zou dus voor allen 'n piei-
zierjg uitstapje worden. Zelfs Khasji wna
zoo opgeruimd, als hij in langen tijd niet ge
weest was.
Toen.de warmte van dag een weinig voor
bij was, gingen de reizigers te zamen op
weg om do stad eens te bezien. Zij wisten
reeds, dat de 6tad den vorm had van een
onxegelmatigen vierhoek, aan eene zijde be
grensd door den Donaï en door twee even
wijdig loopende kanalen, die in den Donaï
uitvloeiden.
De zijde, die door den Donaï bespoeld
wordt, is de schoonste en meestgezochtoi
met haar handels- en krijgsrumoer, die
publieke wandelplaatsen, de werkplaatsen en
de mooie drijvende dokken, haar talrijke
schepen van alle natiën. Chinoeeohe jonken
•en groote handelsvaartuigen lagen door el-
'kaar.
NIEUWE HAARLENSCHE COURANT
