AniSiardamsche Ferlccoop
DE OORLOG
buitenland
BINNENLAND
XIII.
Zou hei noodig zijn om over liei berucht»
taakje van „Telegraaf" en Anti-Suiokkehbu-
reau nog iets te schrijven? Do npeaoare mea
ning ia thans ingelicht... en wel tan zeerst»
ontnuchterd. Niemand, die met het heel© ge
val op de hoogte is, zal de „Telegraafnu nog
openslaan om te zien wat voor de handha
ving der neutraliteit door dat blad wordt aan
gevoerd. Daar is een luchtje aanl Men weet
wat daarvan moet worden gehouden, en van
de verdediging der zaak van da geallieerden
door een campagne vanwege de „Telegraaf"
plus het AntiSmokkelbureau, denkt ieder
gaarne het zijne. En zeker niet ten .voor-
deele van dat neutraliteits-standpunt of van
de groote en recht-door-zeescha zaak van de
landen, waarvoor èn „Telegraaf" èn Anti
Smokkelbureau zoo voorbeeldeloos hebben ge-
Een vreemd licht wordt intusschen gewor
pen op het ingrijpen der Justitie, dat eerst
dezer dagen heeft plaats gehad. Het eerste
communiqué der Amsterdamsche Pens heart
daar het zijne toe bijgedragen. Najho ont
hullingen" is de Justitie op onderzoek uitbe
gaan, echter naar feiten, welke aan de Just;', as
bereids ruim tien dagen daar Voor waren mee
gedeeld! Ook is het een feit, dat één der per
sonen bij het Anti Smokkelbureau betrokken,
een zekere Lang, zoo iets van een verkapte
Engelschman, daags né het verschijnen van
het communiqué in Lomanstraat 44, in de
onmiddellijke nabijheid van het Anti-Smok-
het communiqué van Lomanstraat 44, iu de
plaat heeft gepoetst. „Dat wordt een skan-
daal," heeft dat heer uitgeroepen en mis
schien heeft hij daarbij iets ergere gedacht.
Vergeleken bij de traagheid der Justitie een
merkwaardige activiteit!
Of dan ook de inval der Justitie, niet als
mosterd na den maaltijd moet worden be
schouwd? Ter illustratie: er wordt gemompeld,
dat die meneer zoo iets als een duizend gul
den weekgeld genoot. Zonder twijfel waren
zijn diensten of was zijn dienst zeer be'ang-
rijkl
Over de rol, welke de beer J. Schroder
in het „Telegraaf'-geval speelt, zullen we
zwijgen. Alleen moet de heer Schroder, alias
Barbarossa, tooneel- recensent- hoofdredacteur
van de „Telegraaf", en sinds da laatste jaren
ook scribent van „tooneelstukken, het wel
jammer hebben gevonden, dat het akelige
,TeIegraaf"-Anti-Smokkelgedoe en alles wat
daaraan vast is, en dat is heel wat,
juist nu moest gebeuren. Eenige jaren ga-
leden heeft Barbarossa, dia op tooneelgeb.ed
iiémand ontzag en alles in oen bespöt.elijk
«aflicht stelde, zich gewaagd aan het schrij-
van van O. die poes!" Dat ding is toen ge
kelderd op weinig eervolle wiize. En mét het
etui: kelderde tevens voor een góed deel de
recensent-reputatie van Barbarosa, niemand
minder dan de hoofdredacteur van een groot
blad. Hij, die niets ontzag, nad bewezen zeer
ver te blijven beneden het peil der aller
meeste door hem steeds uitgelachen tooneel-
stukken.
Deze week is een nieuw stuk van Barba
ïtossa opgevoerd. Een Bur'eske getiteld: „De
triomf van Bacchus." Het spel speelt behalve
in Sparta, grootendeels op den Olympus.
Natuurlijk komen in het ding eenige goed-
koope anti-Duitsche gezegden voor. Ze sloe
gen'nu maar matigjes in bij' het publiek, dat
aanstonds aan iets andera werd herinnerd.
Wat zou het echter een succes geweest zijn
als „De Triomf van Bacchus" had kunnen
worden opgevoerd, toen do „Telegraaf '-cam
pagne voor velen nog omstraald «was met
een glorievol licht. Of toen Barbarossa mot
eer en roem beladen uit de bajes kwam!....
Een tooneeleffcct, waarvan elke tooneet-
direeteur en e'k regisseur moet likkebaar
den. Maar, eilacie, da „gebeurtenissen" kwa
men te vroeg en zullen zelfs invloed uitoefe
nen op de recette van Barb&rossa's oorspron
kelijke burleske, en dus op de eerste plaats op
de recette der Tooneelvereeniging. Het pro
gramma bereidde reeds voor op een kleine
ontgoocheling. Als ©en verontschuld ging was
het- toegevoegd aan het programma:
„De Triomf van Bacchus, van Barba Rossa
(J. O. Bchröder) werd in Augustus 1915 door
ons ter opvoering aangenomen. De première,
die begin Januari lüld moest plaats hebben,
hebben, werd door het bekende incident in
het le\ en van den auteur verschoven." Jam
mer! Jammert Het staat gelijk met èan tele
gram aan den directeur van een schouwburg,
dat de eerstè acteur of de eerste ster van
het seizoen als gast niet kan komen spelen,
hoewel ailes reed3 is voorbereid!....
Het gevoig was hier, Jat Barbarossa's
„oeuvredaar nu werd opgevoerd, ontdaan
van aüe bijkomstig vuurwerx en ontdaan van
kunstmatige en opgeschroefde sympatiiën.
IMet kunst heeft de „Triomf van Bacchus" na
tuurlijk absoluut niets te maken. Of liet dan
humoristische waarde heeft? Daarvoor was
het te benaal en zelfs om onzin te iieeten,
bezit het een onbeholpenheid, welke mede
lijden wékt met een auteur, die èn niets-ont
ziend tooueelrecensent èn nogwel hoofdredac
teur tevens is. Het spreekt vanzelf, dat het
stuk om een paar flauwe als aardigheden be
doelde 6chuinigheidjes, niet mag worden aan
bevolen. In jt geheel is het gaan kijken naar
het ding ook nog geld en tijd vermorsen.
Van heel iets anders heeft men op de laatst
gehouden vergadering der katholieke studen
ten-vereeniging kunnen genieten. Daar heeft
de oud-praeses, de heer H. van den Doren-
Verat, fragmenten voorgedragen uit zijn Bij-
.elspel „Judith." De lezer vreeze niet, dat
het tooneel en de tooneelliteratuur met name
de Bijbelspelen hierdoor met nog een verve
ling wekkend stuk zal worden uitgebreid. Af
gezien nog van den kloeken bouw van in
deeling, en van verzen, uitstekend voor
zoover het aanhooren van fragmenten beoor
deeling mogelijk maakt»; het stuk is nog niet
ln druk verschenen, is reeds prijzens
waardig het streven om te breken met do
gewoonte, dat in Bijbelstukken geen vrou
wen sprekend en handelend ten tooneele wör-
a gebracht. Dergelijke Bijbelspelen, waar
in geen vrouwenrollen voorkomen, geven zoo
spoedig oen gevoel van verveling door de
eenzijdigheid en, uitgezonderd natuurlijk ape-
ciale gevallen ep omstandigheden, door de
onwezenlijkheid van ik at wordt uitgewerkt.
Misschien is net daaraan ta wijten, dat Bijbel
spelen, bijv. om de mooie taal der verzen, een
betrekkelijk kleinen kring bekoren.
Dit heeft do heer H. van den Eerenbaemt
met z'n „Judith" willen omzeilen. Vrouwen
(Bijbelache) gegeven van "Judith en Holofcr-
(Bijbelsche gegeven van Judith en Holofo-
nes. En ook vrouwen maken deel uit van
het Joodsche volk, dat in hèt stuk handelend
en klagend wordt opgevoerd.
Er zijn plannen om het stuk binnen betrek
kelijk korten tijd gespeeld to krijgen. Het is
te wenschen en zelfs noodzakelijk, dat dit
schiedt „met 'goede artisten en met- goede too-
neeltcchniek. Er zal later wellicht gelegen
heid zijn om op Eeronbcemt's „Judith" nader
terug té komen.
A. O.
VERSPREIDE BERICHTEN
De ladingen van de door do „Möwe" ge
kaapte en getorpedeerde schepen.
De „Bank of British West Afrika" deelt
mede, dat de „Appam" een waarde van ruim
400,000 gulden aan ongemunt goud aan boord
had. De waarde van de lading, in hoofdzaak
bestaande uit cacao, palmpitten, olie, is, ma
tig geschat, 1,800,000 gulden. Do waarde van
het schip zelf ïs ongeveer even groot.
I Het stoomschip „Corbridge", waarop ook
een prijsbemanning is gezet, vertegenwoor
digt een waarde van ongeveer 1,200,000 gul
den. De zes stoomschepen die de „Möwe" in
den grond heeft geboord, waren met hun la-
1 ding volgens de „Times" een 17 'A millioen
gulden waard. De gezamenlijke verliezen
door den kaper aan de Engeische koopvaar
dij toegebracht, is dus 'zeer groot.
Fransehe uitputting?
In het Fransen© radicate orgaan, de „"Radi
cal," zet Percnot uiteen, dat er in Frankrijk
een crisis in de arbeidskrachten bestaat: „nie
mand schrijft hij, om dé schepen te lossen,
die er in onze 'havens waciiten, niemand om
er de wagons to iaden, memand om het void
te beza-aien. Nergens iemand. De minister
van oor.og verieent ia nu bou w - v erlo ven, ge-asc
dat Duitsohe krijgsgevangenen moafceu'ar-
berden, maar' deze enütn© duizenden tijdelijke
arbeiders zuilen de verschrikkelijke crisis in
do aroeidsüracluen, die in Onzen mandei, onze
inuustne en onzen iandoouw woe.lt en waar
van de gevoigen jammerlijk zijn, niet be
perken.
j Dó vrouwen, zegt Perehot verder, hebben
moedig-het werk ter hand genomen en ge
daan wat ze konden, maar ze hebben- de
bootwerkers en tal van anderen, wier be
roep minder vakkennis dan wet physkken
weerstand vraagt,- niet kunnen- vervangen,
j Stalen spieren en sterke ruggen ontbreken
overal, behaive aan liet front,
j De gevolgen, Zégt de schrijver in da „Ra
dical," zijn, dat de natioftale productie dage
lijks in beteekenis venmnuert. Da moeilijk
heden in het vervoer, de onzekerheid omtrent
de bestellingen,'do gevaren op zee ontmoedi-
gen de fabrikanten en van week tot week
verdwijnen er catagorieën van producten,
van de Franscha markt. De prijzen stijgen,
stijgen steeds, zoozeer dat Parlement en ge
meenten verplicht zijn zich te bemoeien met
het vaststellen van prijzen, waardoor sociale
moeilijkheden van aller .ei aard ontstaan, d.o,
instede van het kwaad te bezweren, dit ver-
1 ergeren. De handelaars geven, boven elke
andere oplossing, er de voorkeur aan om in
I üet buitenland voorraden bewerkte producten
Jen voedingsstoffen te koopen. Zij besparen
zich last en-laten den verbruiker de prijs-
1 verhoogingen betaien door onveranderlijk op
de meest gegronde aanmerkingen te antwoor
den: ,,'t Is noodig I" Aldus, zegt Perehot, gaat
het Fransche goud langzamerhand het land
uit om do onzijdigen te verrijken en iu bot
buitenland gaat ons krediet achteruit. Wij
hebben, vervolgt hij, mannen, brood, Idee-ren,
en geld noodig tot aan do overwinning en
na de overwinning hebben we dat alles meer
dan ooit noodig om de bouwvallen weer op
te bouwen, onze industrie opnieuw op te ne-
1 men en het succes van onze wapenen door
een duurzaam economisch succes te bevesti
gen."
Het gevangenkamp te Frfurt in 1871 en 1915.
in de Duitsohe pers leest men een verge-
lijking tusschen het gevangenenkamp te Er-
furt in .1871 en thans. Do toestanden in het
kamp in. Mezen ooriog worden als volgt be
schreven:
In den beginne moesten de aankomende
Fransche, Belgische, Enge'sche en Russisch©
gevangenen in tenten worden ondergebracht,
maar slechts zoo lang tot de barakken, gewel
dige ruimten, die met centrale verwarming
en electriseh licht ziin voorzien, klaar waren.
Elk van deze barakken kan twee duizend men
heibergen. Duizend man staan onder 'één
Duitscben officier en tien onder-officieren.
Een ontzaglijk werk verschaft de post -voor
de vijftien duizend gevangenen. In de negen
maanden van Januari tot September 19 L5 zijn
i 224,000 postpakketten 'in het kamp aangeko
men. Verder moesten er 70.000 nagezonden
worden, zoodat er in het geheel 294,090 te
behandelen waren. In denzelfden tijd kwa
men 657.000 brieven en briefkaarten aan en
61,000 postwissels. Uit het kamp werden da
gelijks 3000 brieven verzonden. In ten jaar
zijn voor de gevangenen ruim drie kwart mil
lioen .mark aangekomen. Al deze postpak
ketten en brieven moesten geopend en gron
dig onderzocht worden. De Franschen krijgen
veel meer geld van thuis dan de Bussen,
zoodat deze laatsten bij hun bondgenooten
van over flon Rijn in dienst treden, dat wil
zeggen, voor geld werk op zich nemen. In
de keuken zijn behalve een groot aantal Fran
sche koks ook nog vijftig Duitschers aange
steld.
In 1871 kon het publiek vrij met de gevan
genen omgaan. De Franscha officieren hadden
voor een groot deel hun gezinnen laten over
komen en Woonden In huurhuizen la de stad.
Van dit alles is thans aooals men weet geen
sprak© meer.
OORLOOS-ALLERLEI
OORLOGSVOORSPELLINGEN
VAN EEN AMERIKAAN SCH
„STERRENWICHELAAR".
Misschien ie er geen land, waar naar ver
houding sterrenwichelarij, waarzeggerij en
kaartleggerij zulk een goed bestaan opleve
ren als in d« groote republiek der Vereenig-
de Staten. Tot voor een paar jaren plaatsten
de beoefenaren dezer kunst enhun aankondi
gingen in de meest gelezen bladen. Elkeen,
die „om raad verlegen" was „ook in de
moeilijkste gevallen" werd aangemaand
om tooh vooral geen tijd verloren t© laten
gaan, maar zoo 6poedig mogelijk prof. Weet
al, prinses Zigeunerina of madame doctoresse
Zus of Zoo te komen raadplegen.
In een kritieken oorlogstijd, zooals wij
thans doorleven, wordt er meer dan ooit naar
toekomstvoorspellingen verlangd. Het is
echter een treffend verschijnsel, zoo schrijft
de Now-Yorksclje correspondent van de N.
R. Crt, dat een dagblad van beteekenis,
zooals de, in de Amerikaansehe hoofdstad
verschijnende „"Washington Times" op zijn
voorpagina het belangrijkste nieuws wordt
bestemd, de profetiën vermeldt van prof.
Gabriel, Neith, aangeduid ale: „de eerste on
der Amerika's sterrenwichelaars".(Prof.".
of liier „profeet of „prof-essor wordt be
doeld, zegt de schrijver niet!)
In tegenstelling met zoo menigen profeet,
die zijn toekomstvoorspellingen, hetzij voor
tweeledige uitleggingen pasklaar maakt of
wel haar ware beteekenis des te minder dui
delijk doet uitkomen door ze te omgeven met
een mystiek waas, spreekt prof. Neith-'zich
inderdaad beslist uit.
Aangaande den oorlog zegt hij: „Het einde
la nog ver verwijderd". Z.i. zal er, wel ls
waar, in Maart hoop an vermoeden ontstaan,
dat de vrede kan worden tot stand gebracht,
maar ten slotte wordt de krijg met hernieuw,
de woede hervat en voortgezet tqt 1918.
Op welke wijze hij tot deze slotsom is ge
komen, legt hij als volgt uit: „Dit is een tijd
kringoorlog. Mars, de krijgsman, begon een
bijtijdkring in 1909, in den tijdkring van Ju
piter, de faambouwer. Toen in het jaar 1914
de periode van Saturnus, den onderdrukker,
aanving, barstte de oorlog los. Het is waar
schijnlijk, - dat de strijd zal aanhouden tot
1918, wijl dan de tijdkring aanbreekt van
Venus, het beeld van mensch en liefde en men-
scbelijk gevoel.
Helaas, vertoont Mars" bijtijdkring' een
voortzetting tot het jaar 1944. Ofschoon er
een tijdelijke staking der vijandelijkheden in
1918 of niet onmogelijk zelfs in 1916 zal
kunnen worden verwacht, js het te vreezen,
dat daarna weder om-log zal ontstaan, die
met nieuwe kracht zal worden gevoerd.
Indien in het voorjaar van 1916 geen vrede
wordt gesloten is er kans, dat Nederland,
Zweden en Noorwegen uuede in den krijg be
trokken worden. Zekere voorteekenen wijzen
er voorts op, dat de voorjaarsmaanden van
1916 dreigende verwikkelingen voor de Ver-
eenigde Staten zullen oplevéren» zoowel ten
gevolge inwendige troebelen als vanwege
buiter 1 andsehe moeilijkheden.
De drie eerste maanden van dit jaar zul
len hevige beproevingen voor Duitsehland
medebrengen, o.m. den dood van een lioog-
waardigbeidsbeklceder. In Mei wacht of den
Keizer of den Kroonprins een onheil."
Wat laatstgenoemde betreft, hij heeft in
de Amerikaansche bladen, op gezag van Lon
den, Rome of Parijs, alreeds tal van malen
het leven verloren. Eén keer meer of minder
maakt dus luttel uit. Ook keizer Wilhelm II
heette ten doode opgeschreven!
In het verlichte werelddeel schijnt men
nog ten opzichte van de waarzegging in het
duister te leven.
'gedeeld bij den vrijwilligen brandweer-dienst, Dinsdag 18 Januari 1916, mij een verkta*
en moesten, behalve de oefeningen met spuit en ring, door hem geschreven gaf, van den
brandkraan, ook gedurende enkele nachtelijke navolgenden inhoud:
ronden een bewakingsdienst verrichten. I „Ik verklaar den zesden Januari 191?
Zwitserland heeft ook in deze moeilijke tijden een monster (een halve llterflesch) getrek*
weer zijn ouden roem van eeii straffe democra- ken te hebben uit een vat traan, liggend©
fische organisatie-schitterend gehandhaafd.
in het entrepot te Maastricht en deel uit
makende van een partij groot 110 vaten, in
houd aangegeven als traan, verzonden doof
de firma Hoxel on Visser te Amsterdam,
per beurtschipper H. Oomes, schip „Bella
Alliance VI", aangekomen te Maastricht I
Januari 1916 en door expediteur Vermee-
BOE HET ANTI-SMOKKELBUREAÜ
WERKT.
Onlangs behelsde de Telegraaf eene me- ren naar het entrepot vervoerd, op last
dedeeling, dat een firma uit Amsterdam, de der douanej omdat eerst een monster
firma Hoxel en Visser toestemming had_ ont- door hen moest worden getrokken en onder
vangen om naar Duitsehland vaten olie te ^ocht, alvorens de partij door mocht naar
verzenden, die volgens haar traanolie bevat- jjolgië
ten, terwijl uit een onderzoek van een mon- Maastricht 17 Januari 1916."
ster dat in het bezit van den heer H. M. j deze verklaring ging ik na eenigeu
:0. H was, was geb.leken, dat de inhoud tjjd naar hem terug, voorwendende, dat ba-
slechts bestond uit 14 pGt. traan en 86 doelde (niet bestaande) knecht do som eisch-
pOt. minerale olie en de uitvoer van mme- van honderd gulden. Daarop stelde hij
rale olie is verboden. Ondanss een tegen- voor om me{; nijj togen den avond naar den
spraak der firma hield de heer H. M. o. H. te gaan. Wij togen tegen den avond
zijne mededeolingen vol. in de richting van het Bassin, terwijl hij
i Echter... de heer II. M. O. H. en zijne onderweg even wilde binnenloopen bij eene
agenten zijn leelijk bij den neus genomen! vrouw, welke hij dien dag of daags te vo*
Het blijkt uit een verhaal van den heer ren) 0ntm0et had. Nadat wij aldaar een paar
Frusch, een handelsagent, wonende in de giazon t,jer gedronken hadden, wilden wij
gemeente Maastricht, dat wij in het „Han- naar Bet Bassin gaan, waartoe de vrouw
delsbl." vonden en waaruit de werking van on3 een gangetje aanwees achter het huis.
het anti-smokkelbureau blijkt. F. deelt me- xoen wij in dat gangetje kwamen, hoorde
de, dat hij in een café een paar heeren opeens slagen vallen en liep ik weg.
ontmoette, waarvan de een zich als V. voor- Eenige minuten later verscheen de heer van
stelde, koniendo uit Frankrijk en de ander g aiias Piet, wederom ten tooneele, met
hem later bleek een Belg te zijn. Later bebloed hoofd en zonder bril.
voegde zich bij hen een ander, die als P.
van E. werd voorgesteld.
De heer 'van E. zag zich genoodzaakt on
verwijld naar het hotel terug te gaan, waar
Hem werd opgedragen groote partijen rijst bem behulpzaam was bij het afwasschen.
op te sporen en 'te onderzoeken, waai zien gjj (jj-oeg mij toen op een telegram te doen
deze bevonden en verder prijsopgave en verzenden, den volgenden dag ontmoette ik
monsters te verstrekken, onder voorspiego- aignog (jen beer van E. en deelde hem mede.
dat de knecht toch niet zoude teekenen
Vervolgens heb ik in geenerlei betrek-
ling, dat hem een ruime provisie bij af
sluiting der overeenkomsten zoude worden
uitbetaald. Hij verschafte den heeren mon- bing gestaan tot de heeren van het zoog©-
sters en daarna kreeg hq opdracht om zeil Qaam(ja smokkelbureau.
monsters uit de zakken te trekken en te
constateeren, dat de partij aanwezig was.
Alzoo had plaats. Daar gingen eenigo da
gen mede heen en den heeren werd opgave
van verschillende partijen verstrekt.
'Eerst toen lieten aldus de heer Frusch
Na kennis genomen te hebben van de
leugenachtige publicaties in „De Telegraaf"
ten aanzien van de betrokken firma's Hoxel
en Visser te Amsterdam en Hardy te Ton
geren, ben ik onverwijld te rade gewor
den, hen in kennis te brengen met do war»
verder genoemde heeren mij doorsch.eme- toedracht der zaak. Ik kan ten slotte nieti
ren, dat zij gemelde partijen gaarne naar an(jers verklaren, dan dat de Jeugenachtigf
het buitenland wilden uitvoeren. Ik gaf den en lichtzinnige campagne door het zooge-
heeren in overweging, dit zelf maar aan de jnaamde anti-smokkeibureau gevoerd, zooals
grenzen te gaan onderzoeken. deze in het dagblad „De Telegraaf" is go-.
Wij gingen eenige malen aan de grenzen 'pUbliceerd op geheel onware feiten berust
en zij zochten de wegen op, waarlangs de en gigcbts is verzonnen."
uitvoer zoude kunnen plaats hebben, tot j inderdaad het vorenstaande geeft een
welk einde zij tevens hun onderzoek in- 1 merkwaardigen kijk op hetgeen het anti-
stelden tot in^ den Cannerberg, onder de smokkelbureau van den heer Holdert dee<L
gemeente St. Pieter. j en boe de berichten aangaande sinokkela-
Van de St. Pieter terug komende kwamen rjjen in da wereld komen en de betrouw-
wij terecht in het Bassin, waar de lichter baarheid daarvan!
„Belle. Alliance VP' aan wal vastgemeerd
lag, dit schip werd bevaren door denschip- HET GEBEURDE MET DE ARTEMIS."
per O. Kalkema, Amsterdam. Uit dit schip Naar aanleiding van het torpedeeren van d»
werden op dat oogènblik juist vaten gé- nArtemis" schrijft de „N. R. Ct.":
lost, terwijl wij zagen, dat er nog vaten j ^Het gebeutpe met de Artemis" is hoogsl
'in het schip lagen. Zij vroegen aan ie- zonderling en eischt grondige opheldering. Van
mand, die bij het schip aanwezig was, wat vergissing of misverstand is hier geen sprake,
zich in die vaten bevond, waarop zij ten ant- vaa overijling evenmin. Het schip is aangehou-
woord kregen, „traan voor België". Eulk den ,door vjer Emjtsche torpedobooten; een offi-
goed, zeiden zij vervolgens tot mij, zouden cjer vaa ^iier booten was met eenige man
wij ook nog naar België kunnen leveren, schappen aan boord van de „Artemis" geweest
tracht te weten te komen van wie zo af- gr wa3 gelegenheid geweest, om, indien de Duit
komstig is en waarheen ze getransporteerd sellers meenden, dat er contrabande vervoerd
moet worden. werd of iets ongerechtigs plaats had met de
Dit kwam ik spoedig te weten en be- )tArtemis", nauwkeurige instructies te geven,
richtte hun, dat de goederen afkomstig wa- Niettemin is het schip op korten termijn getor-
ren van Hoxel en Visser te Amsterdam cn pgdeer^ en het is bloot toeval, dat het daarmede
bestemd voor de Zeepfabriek Hardy te Ton- njej js geëxecuteerd. Na de torpedeering hebben
ZWlTSEllLAND.
Militaire toebereidselen.
Uit Zürich wordt d d. 2 dezer geschreven: Er
bestaai een Europeesch verdrag, waarin de hou
ding der burgerlijke bevolking tegenover den
binnendringenaen vijand wordt bepaald. Dit
verdrag is door Zwitserland niet onderteekend,
en wij zouden het dus ock nu nog kunnen bele
ven, dat evenals tijdens de Napoleontische oor
logen de Zwitsersche vrouwen en dochters den
aanrukkenden vijand niet zeisen en sikkels te
lijf gingen.
De militaire autoriteiten hebben echter ge
meend, dat in onze dagen van overheerschend
materieel geweld zulk een volksbeweging niet
meer de waarde heeft van weleer; voorat niet,
wanneer deze krachlen optreden buiten het ge
wone legerverband
Men heeft daarom reeds eenige maanden gele
den het besluit genomen, de mannelijke bevolking
zonder onderscheid van leeftijd, d. w. z. al wie
een geweer hanteeren kan, in het groote leger
verband te organiseeren. Dus een aanmerkelijke
versterking van het wapen der infanterie. En
allen heben zich loen laten inschrijven, de oudslen
des volks niet uitgezonderd.
Nu komt de beurt aan de wapen-inspectie.
Gisteren heeft de Bondsraad een besluit gepu
bliceerd, waarin bezitters van vuurwapens (ook
de inwonende vreemdelingen) gelast wordt, hun
wapens bij het militaire commando van hun kan
ton te vertoonen. Bij die gelegenheid zullen zij
tevens proeven van hun schjetkunst moeien af
leggen en, bij slechte resultaten, misschien tot
eenige oefeningen genoopt worden. Deze inspec
tie is verplicht voor alle mannelijke inwoners
van 16 tot 60 jaar; alleen-'geestelijkên en genees-
heeren zijn daarvan vrijgesteld. Wie boven de
60 jaar is kan zich vrijwillig aanmelden, en kan
ook volstaan met een inspectie bij den plaatse
lijken commandant
De knapen beneden de 16 jaren zijn intusschen
van particuliere zijde met bekwamen spoed als
„militaire padvinders" georganiseerd, en wor
den geregeld in de militaire hulpdiensten (ver
kenning, signaaldienst, verpleging d.) ge
oefend.
Zelfs zij, die als invalide aan den zelfkant der
militaire organisatie staan, zijn gedurende
eenige maanden onder tucht en commando ge
weest. Zij werden gedurende eenige maanden ia-
geren.
Ook hiervan verzochten zij mij een mon
ster te nemen van de vaten, althans door
een knecht uit de vateu te doen nemen,
hiervoor ter beschikking stellende een gul
den of twee.
Ik verliet hen en vernam weldra na dien,
dat da zoogenaamde kooplieden berichtge-
de torpedobooten, die toch gelegenheid moeten
hebben gehad, om zich het lot der bemanning
van de „Artemis" aan te trekken, zich verwij
derd, zonder verder naar de „Artemis" of haar
bemanning om te zien.
Als een duikboot een schip torpedeert, wordl
gewoonlijk als verontschuldiging dat de beman
ning van het schip op volle zee aan haar Io4
vers, althans inspecteurs waren van het wordd overgelaten, aangevoerd, dat een duikboot
O„f,.omntt«lhi,re»u. vertfomien aan ..De Te- niet gtaat de bandog 0p te neinen. Daf
excuus kan in dit geval niet gelden.
Vergissing omtrent den aard of de nationali
teit van de „Artemis" is in .dit geval evenzeer
uitgesloten. De Duitschers waren immers aan
boord van de „Artemis" geweest.
Indien de gebeurtenissen juist zijn weergege
ven', meent het blad, dan is de torpedeering van
de „Artemis" op geene enkele wijze te vernt-
schuldigen, en is zij vierkant in strijd met het
geen van Duitsche zijde na het geval met dt
anti-smokkelburoau, veroonuen aan „De Te
legraaf".
Verstoord en verbitterd over deze han?
delwijze, wijl zij mij gedurende een tiental
dagen misleid hadden, besloot ik hen er
in te laten loopen, daar ik voorzag, dat dit
monster weer bestemd zoude wezen voor
het smokkelbureau voormeld en diensvol
gens voor berichten in het dagblad „De Te
legraaf".
Ik nam een flesch en haalde bij de fir-
vertrok de heer V. onverwijld en gal teo
kenen van blijdschap en ongeduld om spoo
-dig te vertrekken.
Ik had hun voorts opgegeven, dat de
ma P. Hahmes, drogist aan de Muntstraat i Katwijk mocht worden verwacht,
alhier, voor derag cents one, hetgeen ik j j fed) ^at, zooals het ons beschreven is, hier
hun bezorgde onder mededeelina, dat o jande gerechtvaaröigde ontroering en zeel
knecht het genomen had. Met lit monster ernsjjg misnoegen verwekken moet, eischt spoe
dige en afdoende opheldering."
De oorlogswinst v«n een vlasboertjei
T'u Hoe groot de winsten zijn, die tegenwoordig-
partij 0.10 bestond uit 110 Oi.rehon door de handelaars in vlas gemaakt worden»
ik er lioegenaamdmels van afwist. o hew ijst wel het volgende feit: Vóór eenig©
•1)0erifVanf ,v,cr e n(?=> een vlJLad jaren werd ju €en gemeente van Zeeuwsch-
Un Maastricht en ontving een bericht ui yiaandcren een-handelaar failliet verklaar 1.
Amsterdam, waarop luj nnj vroeg of jk ze- jjet pa6sjef heiiep verscheidene duizenden.
n! 0lis VaD en Teen kwam de oorlog en daarmede ook een
aiKOmsug was. enorme stijging van de vlasprijzen. OnV.e han.
Met hem ging ik vervolgens naar het on- de]a ^Ftoe door ondernemende geldschie-
trepot, aithansi da.plaats, waar de goede- 6taat estcldi kocht groote partijen
ren ter visitatie door d« douane worden wclko %oork)opig widen vastge-
geborgen en constateerde, dat do vaten weg jh0Tld4m De prij2cn klommen intusschen tot
W^ren', T mie 1 „1. J 11 ongekende hoogte en toen de opkooiver het
\rijdag 14 Januari 1916 vertrok de lieer i ^ggnblfk gekomen achtte, dat hij zijn voor-
van D. en stuurde mij den daaropvolgendon met vrucht kon verkoopen, bracht hem
Maandag 17 Januari lOlö cen telegram van die zooveel winst 0p, dat hij niet alleen ia
den volgenden inhoud: sGravenhage 0.318 6taat was zya schuldekchers 100 pet. hun-
12 17.1. 12.20 n. Frusch. Langs de Maas re ricr vorderingen uit te keereu, maar boven-
Maastricht, ik arriveer vijf uur kom aan
hot station Piet."
Hieraan gaf ik gevolg. Hij verzocht mij
na aankomst een verklaring in handen -te
zien te krijgen van den knecht, die zooge
naamd het monster zou hebben weggenomen
Ik zeide hem, dat het. wellicht zoude
dien het niet onaardige reetantje van ƒ50,000
voor zichzelf over had.
Een slecht land, waar het niemand voo*
den wind gaat!
Vroege lente.' De heer Jao. P. Thijss©
echrjjft in „De Levende Natuur": Zacht© wiiu
kunnen gebeuren, maar dat die inan dat niet tors zijn wel voor ons land ala een normaal
voor niets zoude doen. Ga rnaar eens zien, verschijnsel t© beschouwen, maar deze winter
'dat gij mij een verklaring van dien knecht
bezorgt, meldende dat hij dat monster uit
jde fusten van de firma Hoxel en Visser ga-
nomen heeft, zeide hij mij.
1 Daar ik thans niet goed ©en oplossing
is het al zeer bijzonder. De sneeuwklokje©,
Gal an thus Elweeii, bloeiden al in de kerstvacan^
tie; de gewon# G. nivalis begint nu (10
Januari). Al de uitheemsche winterbloescm#
kon vinden, hield ik d© zaak voorloop!,? '-Ü11 er in <Lt jaar bijzonder vroog bü. Van mrer
'slepende, waarop, hij dei! daaropvolgenden belang is liet gedrag der werkelijk inhowuschg
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
0 t i- UVl Vp T l/UV 4.VW «au «UUi
„oY-ii-nV a a hoar V nnvfirwiilr! ati irtLt rnn- y. p, r
11- triif 1111W Ir rtTYl Q n II
