DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND.
{srauHsiei'OAgiuii'jKa
NASSAULAAN 49, HAARLEM
f4000 f 500 f300 f150 flOO f75 f60 f!5
3 DE OORLOG
üêRSTE blad
ZATERDAGAVOND-NIEUWS
40,w Jaargang n°. b» /o
12 Februari 1916
Voor tie siacntoiiers van den
Vfaiersnooti.
In kwaliteit het
HOOGST.
LAAGST
THEOD. 6. v. DUSSELDORr.
i'. W. TWEEHUIJSEN
EtNAUfitSötWtliitëti ik(xtn\ Juist de vrouwen, die opgaan in hun huis
gezin, die in de week niet vrij zijn om uit
te loopen, de vrouwen dus die op de eerste
plaats vrouw willen zijn, zouden zoo go d
VftUUWENfliESRtUhr.
ABONNEMENTSPRIJS i
Bureau van Redactie en Administratie
Intercomm. Telefoonnummers 1426 en 2741
PRIJS OER AOVERTENTIEN
o.n
Alle betalende abonnés op dit Blad, die in het bezit zijn van eene Verzekeringspolis, zijn, volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor:
bfj levenslange on ge- «.n bi] verlies va"h een bij verlies van bij verlies van bij breuk van een bij verlies van ofl verlies van een
schiktheid Kit werken hand of voet s s een oog s een duim s u arm of been a een wijsvinger anderen vinger
De uitkeermg üezer bedragen wordt gegarandeerd door de «Iiollandsche Algemeene Verzekeringsbank* te Schiedam. (De vóór 1 October 1911 uitgegeten polissen zijn niet geldig.)
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
jvaarontier de Officieels Kerklijst en
iet Geïllustreerd Zondagsblad in acht
oladzijden.
Vorig bedrag ƒ2265.72
Ontvangen:
M. Ai., tot zeeker intentie - 1.
St. Jozeiopationaat te Bennebroek - 1.24}
Maria-patronaat - 2.55
M.J. - 2.50
Barteljorisstr. Hoek Gr. Markt. Tel 899.
f 2272.81}4
HAAKLctfioUhi ALLLuAüiEB hO. 1840
DE VVAAEDiUHElD ZOEK!
Nog onuer dea iudruk van dea Speen hof f-
avouu kwam gisterenavond de Groote Hout-
straat- vereeuigiug bijeen in een stemming
van jool eu scnerts. Vooral over den beer
Ganzeuooia maaute nieu zieb vroolyk. Diens
uaaiu k'iouk berbaulueiijk uoor tie zaai en
uan weixi er geweiuig geiuchen. Een van die
grappeiiiuaucre gaf bent zelfs een stem voor
voorzitter l
De voorzitter bad er de stemming inge
bracht oor in 't openingswoord te herinne
ren aan het woord van uen heer Ganzeboom,
dat lui verlangde een avond van reine kunst
en met een waarop „bloemen van den mest
hoop worueu aangeboden."
Natuurlijk deert bet den héér Ganzeboom
niet, dat uien zich om hem vroolijk maakte.
Feitelijk huldigde men bem er mede voor
zijn principieel optreden!
Wie zich principieel uit, is wel gewend dat
Hij door sommigen wordt uitgejouwd. Dat
was bet lot van velen onze grootste mannen.
Het liberalisme in tien ouden tijd kenmerkte
zich üaardoor vooral!
Maarteekenend voor de G. H. V. is,
dat üe voorzitter deed alsof bij dit alles niet
boorde en bet bewijst andermaal boe weinig
eerbied men in uie kringen heelt voor de
uiting van iemands diepste en heiligste ge
voelens.
Ergerlijk nog meer was dat een der aan
wezigen uie bet bad over 't genoegen op den
SpeenJioii-avomi gesmaakt, oesioot met een
„God zegene ons aiien op dat moment een
vuiie proiauaiie en dat oók toen de voor
zitter nog niet protesteerde!
„biiksciisvol van verontwaardiging" was
de voorzitter geweest over „ue beieediging 't
Bestuur aangedaan" door den heer Ganze
boom op ue vorige vergadering. Maar
uu zweeg de voorzitter!....
fs dat met veelzeggend f....
Wat gisterenavond plaats bad, kan dienen
als een bewijs dat onze mannen in een „ge
mengde yereeuigiug" met thuis bobooien.
Een bewijs, dat de (4. H. V. zelf ons nu in
banden geeft.
Dat laatste wat men zeker niet had be
doeld b> voor ons nu eens een rjideii om
Maar overigens.... de stemming op de G.
H. V.-vergadering was beueden peil. De
waardigheid was zoek!
ons vroolijk te maken. Het gebeurt toch niet
eiken dag, dat de tegenstander ons bewijs
materiaal in handen geeft tot staving onzer
stellingen!....
Deze vrucht van den Speenhoff-avond aan
vaarden wij, G. H. V„ natuuriijk gaarne als
een „perzik die naar meer smaakt."
Zaterdagavond van half 9 tot II uur
Zondagmiddag van 12 tot 2 uur.
Maandag van haif 9 tot II uur.
Laatste dagen om.zich in St Bavo
Smedestr. aan te melden als kiezer.
HET BESTUUR.
Immers: de voorstanders van vrouwenkies
recht zitten niet stil, én als de tegenstand
sters zwijgen, en niets doen, zal bet erop
uitdraaien dat ten slotte door de minderheid
AGENDA. 13 FEBRUARI, die om het vrouwenkiesrecht zoo luidruchtig
j Gebouw St Bavo Smedestraat 23 kraait, de meerderheid'wordt geregeerd.
Jeug-organisatie 5 uur. Witte Bioscoop Het middel om te laten zien dat taliooze
2—4 en 8 uur. j vrouwen in den lande aan de zijde staan van
AGENDA. W FEBRUARI. tlcn> diö vrouwenkiesrecht niet begeeren,
I Gebouw St. Bavo Smedestraat 23 '9 in het kort reeds door mevr. Sterck aan
Esperanto 8 uur. Ondersteuningsfonds het slot van haar laatste artikel aangewezen:
8H uur. Kleermakers-iedeu.Schoenma- terwijl vóór vrouwenkiesrecht slechts 2J.0ÜÜ
kers-Middenstand 8Yt uur.
Schouwburg De Kroon - 8 uur H. T. i vrcuvven in heel het land een pett.a leeken-
V. .Jacob van Lennep" Tooneelvoorstei- e'ln> kunnen gemakkelijk tienmaal zoovele
ling. vrouwen zich met hun handteekoning op een
j Tuinzaal De Kroon 8 uur Lezing adres tegen dit ongewcnschte „recht' uit-
door den beer Verkruyseii voor het Depart. Srreken!
Haarlem Maatschappij van Nijverheid. i
St Elisabet ha-U ebouiV - Janrótr. j Een adresbewc-utg der vrouwen
49 van 22uur aanvrage om verster- 'tegen vrouwenkiesrecht: ziedaar wat
kende middelen voor arme zieken der öt er uu komen moet, en waar Haarlem nu mede
5 Earteljorissiraai 5,
Telefoon 2144.
Adv.
komen, zulk soort van wer.k belaa3 bij
elke verkiezing dóór de vrouwen, ook de
onze, moet worden gedaanI
Wij zullen deze adresbeweging met sym
pathie gadeslaan, en willen er zooveel moge
lijk aan medewerken.
Want het lijdt geen twijfel, dat né Haar
lem het gei.eele land zal volgen. En als de
zaak goed .wordt aangepakt, zal deze adres
beweging tegen vrouwenkiesrecht een indruk
wekkend getuigenis geven van den afkeer
die er bij taliooze vrouwen van allen stand
en rang, bijzonderlijk bij de christelijke vrou
wen om óók-christelijko motleven, be-.tuat te
gen een actief meedoen aan politiek en ver
kiezingen!
JCARTëLJilKlTrtAAT 27
TELEFOON 1770.
Adv.
1) Ook in Schoten zal het worden ter
teekening gelegd: dit in antwoord -op een
ingezonden stuk in ons blad van gisteren.
Elisabetbsvereeniging.
Bisschoppelijk Museum Jansstraat
79 geopend eiken dag van 10—5 uur tegen
begint!
A.s. Maandag zal een kort adres, waarin
betaling vau 25 cents. Uitgezonderd Zater- alleen verklaard worden, dat de adressanten,
1 dagen en R.-K. feestdagen. j Nederlandsche vrouwen, geen kiesrecht be-
„.,'gceren, worden aangeboden bij verschillen-
I GEBOUW ST. BAVO - NAM. VAN 8E J boekhandelaren te dezer stede wien zal
TOT 10 UUR ZITTING VAN DE R. K. - ,bde laren t zei stede, wien zal
POLITIEKE PRO PAG A N DA CL UB VOOR gevraagd worden, het ter teekening te *eg-
DÈ K1EZERSKWEEK. gen. 1).
li, iToch zal dit niet genoeg zijn.
Onze lezers en zeker onze lezeressen aia geheel buitengesloten worden, wanneer'
niet minder hebben met warme belangstel- het adres alléén bij de boekhandelaren ter
ling de vijf gedegen, urgumenteereude, over- teekening bleef.
tuigende arttikeien gelezen die mevrouw j Daarom moet en zal er meer gedaan wor-
SterckProot in on3 blad schreef, en waarin, den.
zij duidelijk aantoonde, wat or voor katho- Huis aan huis moet er worden rondgegaan
lieken, en in het algemeen voor degenen die met het adres bij de christelijke vrouwen Lr
Christelijk denken, „pleit tegen vrouwenklos- teekening. Voor die taak mogen zich uu de
recht" - j propagandisten d.zer bewegingcLzeéénemaal
Het is noodig, dat op deze artikelen daad- eens flink inspannen, bedenkende dat wun-
werkeiijke actie volge. neer het vrouwenkiesrecht 'eens wèl mocht
OVERZICHT.
liet zeegevocht bij Doggersbank is voor
heden de meest .belangrijke gebeurtenis.
Waar het, gedurende den geheelen oorlog
ai, ieders aandacht heeft getrokken, dat
Enge'.aud's z.g.n. onoverwinnelijke vloot nog
nimmer een actie van beteekenis ondernam
eu verreweg voor het grootste deel veilig
in de Engelsche maritieme havens bleef lig
gen, verdient het temeer ouzo opmerking,
dat ook nu weer de Duitschers het zeege
vecht uitlokten en de Eugelschen tot een
vlucht dwongen.
Overigens is van belang het bericht van
deu Oosteurijkschen goueralcu staf, mel
dend dat de Oosten rij ksche troepen Tirana
eu Sjak, ten .Westen van Tirana hebben be
zet De Öostenr ij ksche troepen schijnen dus,
geholpen door do Bulgaren van uit het
Zuid-oosten, een halven cirkel te willen
trekken om Durazzo, dat zij uu hier en
daar tot op een afstand van 22 tot 30 K.M.
genaderd zijn. Daarna zal ook wel de op-
marsch naar Valona worden voortgezet.
Behalve weer eenlge herleving in de
krijgsbedrijven aan het ltussisch-Oosten-
rijksche front, woruen ook ue gevechten in
het Westen, zij het dan minder hevig, nog
voortgezet.
Do actie hier in het .Westen was dus
blijkbaar nog niet van dien aard, dat zy
als een voorbode kon worden beschouwd
van liet groote offensief, dat tegen het voor
jaar van 1916 weer is aangekondigd.
Ware dit het geval, dan zouden ook voor
namelijk de geallieerden de aanvallers moe
ten zijn, die reeds kort na het mislukken
van het jongste September-offensief ©en
nieuwe groote actie tegen het voorjaar in
het vooruitzicht stelden. Eigenlijk hebben
de geallieerden nu al gedurende een maand
of zéstien voorspeld, dat zij de Duitschers
naar den Ryu, althans tot achter de grens
zouden terugdrijven. De verwachting ia dus
niet ongegrond, dat zij te gelegenertijd toch
weer eens een poging zullen wagen om dat
doel te bereiken. Do_vraag is echter, of zj£
daarmee dan meer resultaten zullen berei
ken, dan met hun oiïensieve bewegingen
van voorheen, waarover de Ess ener Gene-
ral-Anzeiger" een uitvoerig artikel gaf, dai
wij elders in dit nummer hebben overge
nomen.
Er zijn weer onzinnige vreciesgoruchten
verspreid: Duitschland zou namelijk weer
aan verschillende vijandige mogendheden
een afzonderlijken vrede hebben aangebo
den, weike.... natuurlijk (1) werd afgewe
zen. Het meest leugenachtige bericht is wel,
dat Duitschland door tusschenkomst van de*
pauselijken nuntius, Mgr. Tacci te Brussel,
aan België den vrede zou hebben aangebo
den.
Deze leugen werd reeds op de meest offi-
cicele wijze achterhaald en tegengesproken.
Behalve dat de „Osservatore Romano" het
bericht pertinent tegenspreekt, heeft ook
de Belgische legatie te Londen reeds ver
klaard, dat do geruchten over vredesvoor
stellen, die Duitschland onlangs aan België
zou hebben gedaan, ongegrond zijn.
Met deze laatste verklaring zijn alle tot
nog toe, door Reuter en Havas rondge
strooide praatjes over vredesaanbiediiigen
aan België naar het rijk der legenden ver-
wezen.
Blijkens de uitlatingen der officieele per
sonen, by het bezoek van koning Ferdi
nand aan Keizer .Wilhelm en van de Fran-
sche missie aan de Itaiiaansche regeering,
zal er voorloopig helaas nog geen sprake
kunnen zijn van vrede, waarnaar de wereld -
ai auderhaif jaar verlangt.
LXXVÜI.
WEEKPRAATjE.
lezen keer zou ik haast een heele kroniek kun
nen volschrijven over e-, a-. afkeurings- en an
dere moties!
Want wat is er niet steeds een emotie onder
de kunstenaars als er besloten wordt tot amotie
van dit oi dat oude gebouw, ten bate van het
verkeer of cien handel. Pas nog heboen we een
heel versiag gehad in onze couran\ toen een
Haagsche kunstkenner over deze „vredes-ver-
woesdngen" sprak. En dat is dan nog belang
rijker, dreigender en bedenkelijker amotie dan
die, waarvan we in de advertentiëa van verkoo-
pingen steeds kunnen lezen, als er een oud huis
moet gesloopt, om er een mot» nieuw voor in de
plaats te zetten!
Doch nu eens even over een andere emotie
die het heele land pas doortrild heeft tengevolge
van een motie van aikeuring, die in ons^Xeder-
landsch Lagerhuis aangenomen werd, en zoo
waar, zonder meer, tot de amotie van mr. t reub's
ministeriëele loopbaan leidde!
En dan vervolgens over de emotie in den
Haarlemschen Raad. waar de debatten geducht
fel waren van de week, toen er van den rooden
kant over de inhouding der gelden van het ge
meentelijk werkloosheidsfonds geïnterpelleerd
werd; de kranten zeggen, dat die interpellatie
niets opleverde, en dus onvruchtbaar was.
Daar ben ik het niet mee eens. Nou ja, de
zaak blijft wel bij het oude, B. en W. zijn in
het gelijk gesteld, en het geld blijft ingehouden,
maardie rooc'e broeders lachen toch in
d'r vuistje!
Want ze hebben een schitterende reclame ge
maakt, waaraan de Raad, onbewust, van half
vier tot zessen t-ce en een half uur) heeft mee-
*euaaa!
En dan vier moties kwamen d'r uit die
interpellatie voort! -
Me dunkt! Een rijke oogst!
Maar nu moet je d'r met bij zeggen, dat er
twee ingetrokken «n twee met reuzen-meerderheid
verworpen zijn.
Ik heb nog een paar flauwe aardigheidjes op
gespaard, die ik nu maar eens zal loslaten.
Hebben de lezers d'r verleden week wel aan
gedacht, om een huldetelegram en een bloemen
tuil naar het Westervelosche crematorium te
zenden? -
Daar was groot feest. De 50e crematie had
daar plaats. Eu dit gouden jubileum moet, naar
onze speciaal-arcneoiogiscne medewerker te Sant
poort meldt, volkomen waardig en in stijl ge
vierd zijn.
De leden van de lijkverbrandingsvereeniging
hadden zich voor deze zeldzame gelegenheid in
een ossenhuid gekleed, als wijlen onze Bataafscae
en Keltische voorouders. De bestuurderen hebben
de oude schoolgeschiedenisboekjes er nog eens
duchtig op nageslagen en dank zij de medewer
king van diverse huidenverkoopers die zitten
immers zoo met d'r huidjes opgescheept?
kon er werkelijk heel wat werk gemaakt worden
van deze voonvereldlijke cosiumeering.De
gelukkige vijftigste werd bezongen, bewierookt
en bedanst, en onder luidt? aanroepingen tot alle
goden en godinnen steeg de ziel van het feest
varken ten vrijzinnigen hemelGroote plan
nen zijn er, naar. onzen meergenoemden corres
pondent ingefluisterd werd, voor het diamanten
feest, maar die «mogen nog niet verklapt worden!
We hooren in deze dagen heel veel van on-
vaderlandsche journalistiek Het lugubere hoord-
stedelijke blad, dat dit bedrijf uitoefent heeft nu
zelfs school gemaakt in de petieterige provin
ciale pers! Luister maai naar wat jn een Noord-
Hollandscb krantje te lezen staat:
Dank zij de groote bereidwilligheid der
boeren, die hun personeel en paaraen en
wagens beschikbaar stelden, tot het vervoe
ren van zakken zand eu den benooaigaen
grond is than3 een zeer goede kistdam ge
reed gekomen vanai de giens der gemeente
Assendeift tot aan de Noordersluis, die zoo
noodig het water uit tie Nauernasche vaart
zal tegenhouden en den polder Krommenie
voor overstrooming zal beveiligen. Laten we
evenwel hopen, dat al het werk tevergeefs
zal zijn geweest."
Nu zijn wij, enze lezers weten 't, nooit veel-
eischend geweest, en omdat onze lezers het
weten, mogen we hei hier gerust zeggen. We
hebben hoogstens om 'ir-aaiiaoes voor een Paus
gevraagd, ook. nog wel ns voor 'n missionaris,
ook nog wel eens om sleun voor ons zelf, in ons
werk voor de Koomsciie Pers en de goeae zaak,
maar meer toch niet. Maar laten we nu tocii
evenwel hopen, dat al het werk, in het boven
staande citaat gesignaleerd, niet tevergeefs zal
zijn geweest!
In 't belang van 't toch al zoo geteisterde
land.
Wij tenminste zouden het jammer vinden van
al den arbeid van het boerenpersoneel, van de
paarden en de wagens en het zand!
Dan mogen we hier besluiten met een aardige
en een onaardige anecdote.
De eerste de aardige natuurlijk! is niet
van ons. Die hebben we ergens gelezen, maar
waar, dat hebben we door ade emöacs vergeten.
Hier is ze:
ik wist al maanden lang, dat alles tegen
woordig cuuracr wordt, zei iemand laatst, maar
vanoch.end viel het me toch bijzonder op, toen
ik op de rekening van m'n kruidenier zag slaan
1 stuiver noiemniiscaat.7Yi cent.
Nu de andere. Die gaat over een roekeloos
redenaar. Die stond namelijk, naar wü in het
verslag hebben geiezen, „langdurig stil bij de
gevaren, üie er voor oen taihoiiek cireigen'
Die man moet voonoopig niet meer spreken,
maar eerst zn catechismus goed leeren. Daar
zai de eerste de besie biaazyde hem vertellen,
nat hij zeas ue gevaren viucmen moet, insiedé
van er, nog wel languurig, bij stil te staan!
OORLOGSDAGBOEK.
van 4 tot 12 Februari.)
4 Februari. Luchtschip- en bommenaanvallen
op het Oostelijk lront. Oos.enrijksche vliegers
bomaardeeren Durazzo en Valona.
Een Engelscli stoomschip gezonken. Een
Engelsch stoomschip in den grona geboord door
een Zepplin.
Engelsche berichten melden, dat de Zep
pelin L 19 op de Noordzee is omgekomen.
De „Appam" is door minister Lansing als
prijs verklaard.
6 Februari. Een Duitsche duikboot heeft in
den 'lheems-mond 5 bewapende schepen in den
grond geboord.
De Oostenrijkers vorderen goed in Albanië en
nemen Kroja in.
De Itaiiaansche kustplaatsen San Vito en
Ortona gebombardeerd door Oostenrijksche
schepen.
Het spant tusschen Duitschland en de
Vereenigde Staten over het Lusitania-geval.
6 Februari. De verhouding tusschen Italië en
Engeland moet, in verband met den Balkan
oorlog, veel te wenschen overlaten.
Kameroen (Oost-Afrika), is thans bijna
geheel door de Duitschers verloren.
Volgens krantenberichten bereidt Duitsch
land een offensief ter zee voor, in het voorjaar
uit te voeren.
7 Februari. Tusschen Duitschland en de V. S.
wordt •wereenMeowiuar verwacht.
Een Engelsch stoomschip in den grond ge
boord.
8 Februari. Het Russische offensief in Bessa-
rabië is niet gelukt. Men bericht nu, dat Rus
land de grens aan de zijde van Roemenië heeft
afgesloten. De Bulgaren brengen nu de Bul-
gaarsch-Roemeensche grens in staat van verde
diging.
Het „Lusitauia"-geschil is thans vrijwel
bijgelegd. Duitschland geeft toe.
'J Februari. Uit diverse bronnen der Entent»
komen allerlei berichten over te verwachten nieu
we offensieve bewegingen der Duitschers op all*
fronten.
Hevige gevechten tusschen Oostenrijkse!»
Bulgaarsche en Italiaansch-Servische troepen in
Albanië, bij Elbassau,
Vredesgeruchlen.
10 Februari. Erausche troepen bezetten het
Grieksche eiland Fano (Othonoi).
De Montenegrijusche ontwapening is thans
geëindigd. De Oostenrijkers maken nieuwe vor
deringen in .Albanië.
Duitsche watervliegtuigen boven Kent (En<
geland).
De Duitschers hebben in 't Westen, waai
nu en dan weer groote activiteit is, bij La Folie
eenige loopgraven vermeesterd.
Een Fransche regeeringsdeputatie naar
Italië, om over eenheid in het militaire plan t»
spreken.
Een ministerie van luchtvaart in Engeland.
11 Februari. De Duitsche en Oostenrijksche
regeering waarschuwt tegen het bewapenen van
koopvaardijschepen.
De Servische Skoepsjtina naar Nice ver
plaatst.
Itaiiaansche carabiniers naar Korfu, waar
heen ook Essad Pasja met zijn troepen een toe
vlucht moet zoeken.
(Wordt vervolgd.)
maan Oen «>o« Haarlem en voos de plailsen waai een «0*1»
(('.'cslisd n (kom dei gemeentel
V'ooi d* overige plaatsen is Nederland per post.
Per «reek voor Haarlem en de agentschap pen
Afzonderlijke nummers
1 1.60
2,—
0,12»
0,05
Van 1—S regel»
Iedere regel meer.
Buitenland per regel
AdvertentlSn in de rubriek .Vraag en Aanbod"" van I—regel»
Elke regel meer
- o.ts
0 29
0.49
O.ll
IN PRIJS HET
Adii
Adv.
