Üe alstammeling van Robinson
P. J. JANSSEN,
Amsterdamse^ Periscoop
ROriD DE LITURGIE
S1Ê UOftLOtS
bUi left LAND
SPOTKOOP]ëS bij
Anegang h. Warmoessir.
FEUBLLETOü
ocxcvi.
VERSP.itiOt CiilCN
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT "2".
XXIV.
stuk er misschien eventjes door zou kunnen en
misschien ook niet? Wie waarborgt, dat de
spelers de eene keer iets wat tot een gewaagd
heid zou kunnen worden gemaakt, achterwege
laten en het den volgenden keer niet aandikken?
het artistieke doen van de menschen van de f Duitschland, ondor meer wordt te ken a on ge-
„kunst"? I geven, dat de Belgische burgerij buigt voor den
j wil van Frankrijk, omdat dit land met onoffe-
van 'Neder!andsche OnderwTjzers ri ook v j bied Be] eü (1 0el.
doet weer eens van zich spreken op min schoone f fi J.
wityp 7ii hppff 7plf= ppn „oWenheiH om 1p »lsch& vrijheid heeft verdedigd en daaraan al
zijn krachten heeft gewijd van dér eersten dag
Van alle kanten is in den laatsten tijd de Waar is. afgezien nog van de mogelijkheid of de wijze. Zij heeft zelfs een gelegenheid om te
Katholieke belangstelling voor het goede en dusbladen zich op breedvoerige en diepgaande I zwijgen laten voorbijgaan.
°ok Roomsclie tooneel, actiet opnieuw aan hetcritiek kunnen inrichten, waar is de man, die èn j Een openbaar onderwijzer, die in Amsterdam al
groeien gegaan principieel nuchter kan oordeelen èn geschoold bij het openbare of gemeentelijke onderwijs was
Voor een stad als Amsterdam is dit van genoeg is om kunst werkelijk als goed, schoon, I aangesteld, werd niet geplaatst op de lijst van
groote beteckcnis. omdat Amsterdam, wat het en waar te beoordeelen, drie woorden, die in de bij voorkeur benoembaren, omdat B en W.
schouwburgleven betreft een eerste plaats in en onder den schijn van „kunst" zoo menigmaallaten we maar zeggen eindeüik er achter Van Engeland bedoeld, hetgeen 'duidelijk naar
°ns land inneemt en omdat in de hoofdstad de misbruikt worden en als phrasen worden waren gekomen, dat die onderwijzer rèeds eenige voren komt in het slot'van het artikel waar het
theaters door katholieken zeer druk wordenaangewénd? Echte kunst is altijd goed, schoon, ,~*J-
bezocht. waar Maar wordt niet tooneel als zuiver
Vrijwel tot nu toe zonder eenig stuur oftechnische kunst als speelkunst, aangemerkt,
zonder eenige aanwijzing van wat gezien mag terwijl het meest onzedelijke object dienen moet
„Doch voor niemand anders, voor geen ander
particulier belang.
En hiermede wordt klaarblijkelijk het belang
BISSCHOPSWIJDING.
De dag. waarop de verheven plechtigheid der
bisschopswijding zaJ plaat* hebben, i» dan ein
delijk aangebroken. De hiervoor uitgekozen
kerk is in feestdos gehuld. Twee altaren in de
nabijheid van het hoogaltaar, ©en grooior voor
den wijder, een kleiner voor den wijdeling tijn
haar behooren iugericht; op d* tafels ligt «It»--
wat voor de wijding noodig is. Op het ïlt.
van deD wijdeling moeten twee. op dst van den
wijder minsteDs vier kaarsen ontstoken zijn.
Daar verkondigt het statig klokgelui, dat
eindelijk het lang verbeide nur is geslagen. 1-
terwijl reeds d© geheele kerk dicht m«t geloovi-
bissekoppen
nnen. Eerst
begeven zij zich naar d« kapel, waar het H
Sacrament wordt bewaard, ten eind© den aldaar
zetelecden Opperpriester hun hulde te breugen.
Dan begeeft de Wijder met zijn geestelijkheid
zich naar het voor hem bereide altaar en kleedt
zich als voor de plechtige H. Mis. Dit doet Ity
hetzij op zijn troon, zoo de wijding geschiedt in
zijn eigen kathedraal, hetzij bij den zetel hem
ter epistelzijde bereid, lntussclien bekl refit* o
[van „Tooneel en Bioscoop" eenige juiste opvat-! De Bond heeft over het geval een adres gericht In dat stuk verzochten de ministers den
jaren leefde in wat men noemt een „vrij huwe- i,-j,
liik" nf wilden prht" Juiu-i.
Elk Christelijk denkend mensch zal het bil-! -Maar in de veronderstelling, die ons door de
j0 H .j. .jj„. lijken, dat een mensch van dusdanige moraliteit1 gloa eD gezond verstand wordt ingegeven,
worden of wat als uit den booze moet worden lom die „kunst" te demonstreeren. Op hoe niet geschikt wordt ge echt om nogwel bij voor-!200 'let £aat om do militaire belangen van een
beschouwd. [velerlei gebied moet bij de tooneelkunst, zooals keur als vast onderwijzer te worden aangesteld. enkele natie, wier gebied nog niet bedreigd is,
De lezers van een paar katholieke bladen het hedendaagsche tooneel die kent, de maatstaf j Bij het vrije huwelijk wordt veel geschermd en zoo de overeenstemming onder de staatslie-
hadden de laatste jaren in zóóverre cenig,'van goed, schoon en waar niet worden aan-Jmet „beginselen"; juisier lijkt hef van algeheel den, die Uwe Majesteit omgeven, niet volkomen £en 18 bezet, trekt onder fee*t©!ijk gezang de rij
hoewel zeer klein houvast, dat van een enkele gelegd. Het principiëele kan niet op een andere gemis aan beginsel te spreken. Iemand, die is, vergun ons dan, Sire. u te verzoeken de leden j dor dienstdoend© geestelijkeu en bissehoouen
tooneel-vefeeniging recensies werden gegeven, dan eerste piaais komen, wil men een stuk als beginselen huldigt als die van den wilden echt,van het parlement te raadplegen." 1Dtvt den wijdeling het heiligdom bi
van een sluk wanneer dit goed was. Afgezien goed of niet goed of slecht beoordeelen. In het, wordt, wat die beginselen betreft, nog steeds yoor Engeland wenscht men dus niet te
dan nog van een ernstige waarschuwing, verband met wat men dan kunst gelieft tebeschouwd als zoo iets als een Zeppelin zonder-
wanneer in een der Ams.erdamsche schouw- noemen, is juist de groote moeilijkheid gelegen.stuur. En of een man als deze onderwijzer nu ge
buigen méér nog dan anders den spot werd Het gaai er dus niet om bij de beoordeelingwel geschikt moet worden geacht om de jeugd Koning Nikita ondor voogdijschap,
gedreven met godsdienst en moraal. Dit dus,jvan een tooneelsiuk of deze of gene „tooneel- op te voeden, zelfs aan een openbare schooi?! Het Korrespondenz-bureau te Weenen
waar het ging om het summum van-verwording, j kunst-kenner zijn eigen artisticiteit als maatstaf Ook de ouders hebben hierin, dunkt ons, toch meldt.dat de Montenegrijnsche minister ja-
Een algenuene rtgel voor iyt recenseeren, j aanlegt of als eenige vraagbaak meent te mogen nog een woordje mee te spieken en zullen waarlijk wo Potsowits in gezelschap van den secre-
in i,en zm van „voor katholieken goed of zelfs en te moeien fungeeren. Het gaat allereerst om niet vragen wat de bund-van Nederlandsche taris-generaal van buitenlandsche zaken Ra-
aanoeveienswaardig", van goede tooneel-, de principiëele beoordeeling. onderwijzers tegenover een "zoodanig man zal madanowits den 2den Febr. bij den verte-
stukken, bestond ecater niet. De gedragslijn bleefNaar wij meer.en is het cit standpunt, waarop meenen te moeten vergoelijken, of aan te voeren genwoorJiget> van het O.-H. ministerie van
bepeiki tot een ot twee .schouwburgen, die in het blad „Tooneei en Bioscoop" zich heeft over de bekwaamheid van den man als onder- buitenlandsche zaken te Cettinje kwam en aan het andere altaar de assisteereude bissel.op-
cieze katholieke b-aden de goed-bevonaen stukken geplaatst. Niet allereerst „kunsf'-beschouwing, wijzer, zooals zij die superieur zullen vinden, hem verzocht een door Marko'Radoelowits, jpen en «le wijdeling zich met de heilige gewaden
annonceerden en in de advertenties, ook in maar beoordeeling, goed of niet goed, geschikt We meenden nog wel dat de moderne op voéd- den Montene.a-ljnschen minister-president ad j de eersten met rochet, amikt stool" "koorkap*
met katholieke biaden. dankbaar -een zin uit de om door katholieken gezien te worden ja of neen. kunde juist roept om contact met het karakter interim, onderteekenden brief aan koning de jaatste met arn;kta]be e'n -j*!1 i"
recensie iicinen, ais onvoorwaardelijke aan- Rondom deze, o. i. in verband met de bedoeling van het kind 1 Nikita te willen doorzenden. - 'stool "dien hü than® -al 'tl
beveling voor dit of dat tooneelstuk. j van „Tooneel en Bioscoop" eenige juiste opvat-1 De Bond heeft over het geval een adres gericht In dat stuk verzochten de ministère den j ru;s,. ci "br'
slotte met den koorkap. De kleur van Je ge
waden der drie bisschoppen moet in overeen
stemming zijn met die van het feest, doch de
wijdeling is op dezen dag altijd i n het w i t
gekleed.
Een treffende vermaning wil de Kerk hem
hierdoor geven. Immers, zoo aanstonds zal d'
Wijder hem onderrichten, hoe een bisschop zich
in Gods Kerk behoort te gedragen en zal lijj de
vraag tot hem richten; „Wilt gy uw levensge-
drag vrijwaren van alle kwa*d en keeren tot
alle goed, voor zoover gy het onder 'a lieeren
bijstand zult vermogenWilt gij de kuisheid en
de matigheid met Gods hulp bewaren en leera
ren V' en slechts nadat hy deze vragen met
©en vastberaden: „Ja, ik will" heeft beant
woord, slechts'daarna zal de Wyder voortgaan
met het verrichten der verheven plechtigheid.
En zóó gewichtig acht de Kerk Christus'
heilige en onbesmette Bruid, die geen vlek noch
rimpel kent dezen plicht barer bisschoppen
dat Zij gedurende geheel de plechtigheid hunner
geestelijke verloving met Haar hun toeroept:
„Blank moeten zijn uwe gewaden eu smetteloos
Nu kan men praten over „struisvogel- j ting, is in den laatsten tijd weer heel wat tot den Raad. Daarin wil de Bond zich niet koning, onder mededeeling dat de Ö.-H. af-
politiek" ten opzichte van duscanig recenseeren 1 geschreven. j uttspreken-over het vrije huwelijk natuurlijk met! gevaardigderi ter plaatse waren om de door
van enkel goede tooneeisiukken en algeheele Het is eigenaardig, dat zich ook hier weerHet „adres" zegt reeds genoeg. Het optreden den koning zelf gevraagde vredesonderhan-
negatie van de andere niet goede ol slecnte, deze indruk heeft gevestigd, dat in sommige van den Bond heeft dit gevolg gehad, dat B. en delingen te beginnen, zijn onderhandelaars
in de bestaande omstandighecen was het in ieder kringen gemeend wordt, dat over tponeel alleen W., die de zaak blijkbaar binnenskamers wilden onverwijld te benoemen en hun van vol-
geval een stapje in de goede richting. De lezers van eene zijde, als een soort monopolie, mag afdoen, verplicht zijn geweest den onderwijzer machten te voorzien
dier katholieke bladen maakien dan ook dankbaar gesproken, geoordeeld en geschreven worden,
gebruik van de gelegenheid om te..weten wat Wat anderen doen is uit den booze of minder-
gerust gezien mocht worcen en ook in andere waardig.
uit zijn tijdelijke dienstbetrekking eerder dan Daar de ministers werkelijk niet in staat
plan was te ontslaan,.omdat de wereld door het waren zich met den in. Frankrijk vertoè-
adres met de levensverhouding'is bekend gewar- venden koning in verbinding te stellen, nam
plaatsen was men tenmins.e eenigszins op de! Ook hier is echter groot verschil tusschen den- en daardoor dus ook de ouders zich met de O.-H. regeering, na zich de bemiddeling
hoogte, wanneer het ais goed gerecenseerde stuk! theorie en practijk. De verkondigers en praters den opvoeder hunner kinderen kunnen gaan van de Spaanscüe regeeriug te hebben ver-
J —r.,, mnr/lan n nat !/>«»- A ilt lil it i kerm not 7.pb"Prrl fUtl h T*1 P F DVPT P Tl VA I»H fl TlH 1 CrH P Vlrf» IT1
daar zou worden opgevoerd.
i over tooneel-theorieën hebben het, misschien hemoetefr:
Niemand, en vooral met in een stad als jammer genoeg, nog niet heel ver weten te
Amslerdam, zal nochtans willen beweren, dat brengen. En, nu practisch door „Tooneel en
mei dit breken van de oude gewoonte om wat
in de schouwburgen werd gegeven, te negeeren,
nu een ideaal-toesiand was ingetreden.
Verre van daar!
Veiep zullen het de katholieke bladen, die
dezen stap op het, gebied der tooneel-recensie
Bioscoop" een richijng is ingeslagen en inlich
ting wordt gegeven zijn het de monopolie
houders (der theorie), die als critici optreden;
met over wat „Tooneel en Bioscoop" wil
(principiëele beoordeeling) maar over wat het
niet wil zijn (critisch-artistieke beschouwing
meenden te moemn ot te mogen zetten, weilichtover de kuns.prestatie)
als een grief hebben aangerekend, dat dei Men moge „Tooneel en Bioscoop" in sommige
„eenzijdigheid ook in dezen zin wer<I hoor- opzichten anders wenschen. het doet toch in
gevoerd, dat slechts aan een paar schouwburgen ieder geval iets nutags, en daarbij iets, waartoe,
(Roijaaras enEieijermans!) het voorrecht uit den aard der zaak en uit den aard van het met het plan om Goat-Mbene te ontginnen door
t?eell uie' om de 8°5Qe 'n dagbiadwezen, nog geen katholiek blad is kunnen Vtta 11011 ai'beid van Fooiscue iugezete-
1 .frr.tse5r1 e komen; in bizoncerheden aanwijzen wat wei en nea'1110 °i; bevefvan grootvorst Nikilaas isEko-
zekerd, den brief over en overhandigde hem
Het „geval" kom: nu toch in den Raad. Dat aan het öpaansche gezantsciiap te Weenen
wordt daar kleur bekennen! met verzoek om doorzending.
A. ONDERWATER.
De Polen in Rusland.
Het Pool sell Persbureau schrijft ons:
De Russische pers houdt zich ijverig bezig
üp een vraag van de öpuau^che regeering
verkmarde de O.-H. regeering er geen be
zwaar tegen te hebben, dat de Fransche
regeering, in wier gebied koning Nikita
zien bevindt, kennis nam van den brief:
Van koning Nikita is tot dusver geen ant
woord ontvangen.
AMERIKA.
.President Wilson en de a.s. verkiezingen.
President Wilson zal dezen herfst probeeren, 'uw levenswandel.'
zich ais .president te laten herkiezen als de caa-
en ook over bioscoopbezoek moeten worden w 'i«Htit
Met de nieuw gevolgde gedragslijn en vooral „egcven Want het tegenwoordige, tooneel en de wezfheid h^eu tot huurte en gebrek teeut
en meer nog door de verschijning van het bioscopen vormen uitingen van onzen tijd welke '"to^veusmiddelenaanioding zou kunnen geven
tooneelblad „Tooneel en Bioscoop" is echter ontzaglijk veel kwaad kunnen sticlnen Als en hringt dus met steeds-meer nadruk aan op
opnieuw naar voren gekomen het vraagstuk van bewijs kan dienen, dat van tooneelstukken hun verwijdering.
tooneeirecensies in de katho.seke p;TS en de 75 p£j en van de films 60 pCt. als niei goed He St. i etersburger Beurscourant en andere als can<1idaat wordt genoemd,
wenscheltjkheid om de kathoneken over tooneel-|0f s|echr moeten worden aangewezen. Eigen- bladen zijn van oodeel, dat zich niet spoedig
stukken, allereerst over de prtncipieele^toelaat-an-riio- ie dm m Ameierdam a'ihane van h©t 1
haarhetft in (p lirh en - aarülg IS, üat in Amsterdam a,thans, van net een zoo gunstige gelegenheid zal voordoen om
Cr ka ho ie&n Sat het immers oo de eerste 'T66 /°°r hej K00°enbllk vslccll;er 'nvioed do Ghineezen, die zich in uost-Siber.ë genes-
biams hieron 1 S fen stuk Süek nrindS i g t d?" V3n de bioscoPen- Zou de rLeeds veel teJd liebben, door de Polen te vervan-en Daar
p aais nierom. dat een stuk ka.nohek princip vroeger begonnen bioscoop-acne en bioscoop-
goed moet zyn. Het tooneelstuk en het tooneelspel censuur hienoe niet veel hebben biijredrauenmenschen b0 hun gedwongen vlucht al hun
beschouwen als lomer kunsipresta.ie moge op Waarschijnlijk 'wel "De on der vin am" heeft have eu BOt,<i v'e,'loreu hebben, kou men thans
zichzelf en in het wezen van groote be.eekenis evenwel geleerd, dat films, wanneer z°e slecht huD y^e'1in i>'horiö in de iliUld werken en
zijn. hooger toch gaai de vraag of het stuk, zjjn van slechter inv.oed-zijn dan slechte tooneel- Bus)and daarmede tevens ©en schutsmuur tegen
algezien van kunst ot' techniek door katholieken, shikken. Niet a.teen om de groolere bru.aliteït het „gele gevaar" bezorgen.
en natuurlijk ook door mePkatholieken, gezien waannee cp het coek de onzedelijkheid'wordt Ho Poolsch© vertegenwoordigers Grabski
01^e katholieke bladen hebben nog niet ki^nnen hekfmwaarmee' ^^^osc^pe^ wmde^h^nr^'t" ^ldn8 ^zetw!eiti"skdei1 hfarusewicz hebben over
Of mogen beslui,eu om over alle töoneeiopvoe- S'bi™o duurt Sdan Ten schmC dtze een Oadoi'houd met graaf vent e. Het was toepte sehrmen aan den mvlo.d
ringen c.itische beschouwingen in een zin van C S zrndïf I p Ptehwe, 01,dór-manster van binnenladscne za- vaü dat ln het Democratische partijpro.
principiëele beoordeelingen te geven Meerma.en meeTemodd is De b ofcooo is ooedkooner voo!- ken' Beha<J' en de nadt'oJ'k'0 gevolgen, die f'am eea clausu|e werd opgenomen, behelzende
Ziin rifcb'jden P°iemieken ^v°erd 0ver de een paar dubbeltjes heeft Sen fen gemakkelijke zulk ueu kolonisatie voor de Poolsche belangen dat de c«Ddldaat- «d en hy werd gekozen,
wenschelijkherd en de mogelijkheid om in onispanning. Hoevelen maken over oag niet een - 20X1 hebben, onder het oog gebracht. Het nut, 31001113 een "^u11 zou aaahluven. Het opnieuw
bizonderheden een richtsnoer te verstrekken 0f twee uurtjes van een bioscoop gebruik om in woord v,aa Pl«hwe luidde, da.t het' niet in de be- cand dt,m-en van YVilson zou du* indruischen
voor het schouwburgbezoek. Bij zulke beoor- .toch verloren tijd onder dak te zijn? Het doering van de regeering iag iemand te dwin-t08en dat verkiozingsprogram.
voor Waar orechs ?is de wannÏÏr'een 1 bl0sf°°pbeZ^k is dus talrijker en goedkoopcr, gen, maar dat zii er aan den anderen kant ook Hovend en zyn er tal van belangryke punten, 8Umptie met petroleum en benzine, alsmede tot
PieLlti grens' wanaeer een zoocjat jlet kwaad als het kwalitatief grooter is, niet aan dacht het tegen te werken wanm-er waaroP ütyai1 het met den president oneens is. bet regelen der pryzen le di©„ einde is van
Iook kwantitatief meer verspreiding krijgt,, dan dakloos geworden vluchtelingen gebruik Llden Een der voornaamste is dat betreffende de regeer ings we ge een importbureau opgericht
11S Üfi B ™et t0-°n^l het geV3lw-°f CUS bl®SC00p en maken van hun goed recht om in Siberië of el- ..vechtklaarheid", of de verd, digingsmacht voor Het doei van dezen maatregel is niet het inv
OPüUlÉPiüG! Ê3S be reü4 nTruimsSsleTe SS der8 te'trachteU 6en hestaan J vt do Amerikaanse territoir. ren van monoX a" oer
°eireU' Dlet ruimscll00ts te£ren elkander Haarom zyn.de Democraten in gespannen ver- I sJeollU me£ gpeciaie machtiging der regeering
wachting, of Jiryan zyn macht zai gebruiken om kunuen plaats vinden. Voorts i. deze gerechtigd
op de Democratische Conventie Wilson te be- tol inbeslagt.emen der voorraden van partica
Totann°nc^ cal b d ie mofe" wai niet gezien mag worden Dit is een andere -tajewitsj, toenmalig opperbevelhebber, met go-
Llhünr L of par Hp hl?f Hó» Hp Slaf> in de goede ricbtin8» waaru.t in onderling weid van huis en haard verdreven en naar het
pprciü van r oplpopnhpid nm £èn nn tl Overleg nog wel een en ander ZOU kunnen groeien, binnenland van Rusland overgebracht zijn De didaat der Democratische party, altijd indien terie met de Eerste kamer overhoop en uu, trr-
handïlen^ geen irefnSf maakten wiUaTÏl in Y°oral\jn fn stad a's Amsterdam voelt men Russische bevolking, van de streken, waar men de Democratische Nationale Conventie, Ln Juni *y| de twist met de Eerste Kamer door
het midden laten e D0°dlg het dat aanwijzingen over tooneel- di ballingen heen hracht, is bang dat he aan- a-8- Le houden, daartoe haar goedkeuring ver- »en van de regeering voorloopig is bijgelegd,
net mtnoen laten. pn nvPT hmsrannhPTnpIr b - s mt. ..hebben thans - volgens eeo bericht uit Tokio
•ln een brief van -Wiison aan de leiders der aan de „Birsjewia Ujedomosti" de Tweede
Democratische partij in Ohio, welke Maandag Kamer en de regeering bet aan den stok.
is gepubliceerd, keurt de president goed, dat hjj He Tweede Kamer wil u.J. de regeering dwin
gen represaille-maat regelen te nemen, weg :us
Behalve voor de mogelijkheid, dat de Repu- het besluit van de Russische regeering, waarbij
blikeiuen RooseveJt ais hun candidaat de vergunningen om in bepaalde Oost-Azia -
zullen aanwijzen, zoo wordt uit Was-,90'10 wateren te vissollen worden besnoeid, en
hiugton aan een Engelsch blad geseind,, is wegens de verhooging, door Rusland, van het
er vooral belangstelling voor de quaestie, invoerrecht op bepaalde Japansche waren,
welke de rol zaJ wezen, die Bryan zal spelen in koorts wilde de Japansche 'lweede Kamer,
de Democratische Conventie. Ofschoon Bryan dat de regëering by de eerstvolgende onderlian-
bij vroegere gelegenheden, toen hij zelf de delingen met Rusland over de visscherij-quae»-
Democraten bij den vt-ikieziugsstrijd aanvoerde, He8' "10t kracht zaJ opkomen voor,het Japansche
steeds zwaar was verslagen, bleef hij een m ach- standpunt.
tigeFactor in de Democratische Nationale C'on-
iïet schynt da.t de regeering te Tokio voorals.
nog geen zin heeft, zieb te schikken naar deze
wenschen van het parlement.
Z W I T S E R L A N I). c
Schaarste aan petroleum en benzine.
De Zwitserse lie Bondsraad heeft der Regee
ring opgedragen maatregelen te treffen tot een
voldoende verzorging der binnenlandsche con-
Aav.
ruimschoots tegen elkander
opwegen? Wij meenen van*wel.
Wij mogen conciudeeren, dat een blad als
„looneel en Bioscoop" niet zoo maar eventjes
mag worden afgemaakt. Integendeel! Ieder moet
werven.
De Heigen eu do Engelsche'n.
Ir. „La Belgique indépendance," dat in Zwit- strijden.
JAPAN.
Pol-tieke crisis.
hopen, dat het werk daaraan verricht, zooaanig f°r,ni,d -verschijnt, komt ©en open bruf voor
mag worcen vervormd, dat het ook aan het 111 den vorm van een adres aan Koning Albert,
PUi>Üek,ten g0ede k3n kon,ai-i Wflarin naax aan'vi-ding van de, imussclmu .u^ueu ----- ual. uc
waai om zou ctat met kunnen, desnoods naasttegengesproken, meuwo vredesaaabiedrogen van de Kamers en de regeering. Eerst Jag het minis, naar Duitschland zujlen werden doorgevoerd
lieren over te gaan. Blykbaar wenscht men
met deze regeling te voorkomen, dat de Entente
mogendheden den invoer, zooais tot dusverr
Er heersebt oneenigheid in Japan tusschen sterk belemmeren, uit vrees dat de voorradei
(Waar het Eransch.)
39)
Z(j wedijverden met elkaar wie het hardst
zou werken en hunne pogingen bleven niet
onheJoouil. Een groot aantal tabaksplanten,
die op het eiland ontdekt wax-en, werden ge-^
droegd en door het bestuur in bezit genomen.
Men was overeengekomen, dat men deze ta
bak aan de werklieden zou uitbetalen, bij
wijze van loon, om de som te vervangen, die
voor iemands werk betaald werd. Deze een
voudige aanmoediging, verbonden aan het
verlangen om op de dagorder van de kolo
nie te worden geplaatst, stak zelfs den on-
geduldigsteu een riem onder het hart. Men
nn.et weten, dat op de dagorder, die iedere
week éétis werd voorgelezen^ de vorderingen
van hot begonnen werk werden vermeld, be
nevens de namen van hen, die het ijverigst
hadden gewerkt.
Deze zedelijke en lichamelijke ommekeer
had echter geheel geen invloed gehad op de
«Neuswijze van mistres» O'Molloy en van
ETorry. De geheele reis, van Saigon af, was
voor hen voorbijgegaan met het lezen van
twee of drie romans, met elkaar te keuve
len, een weinig muziek te rnakeu en zich ge
regeld zeven oi' acht uur per dag te vervelen.
De veranderde levenswijze bracht dus geen
verandering in de hare teweeg; nauwelijks
j schonken zij er Juiune aandacht aan Zij ver
beeldden zich niet, dat het leven voor haar
oüders kon worden. Men zou haar zeer ver
baasd hebben, indien men haar Verteld had,
dat mep op een onbewoond eilandje was.
aangekomen, dat zij zich eigenlijk moesten
schamen over hare luiheid, te midden der
algemeene arbeidzaamheid en dat zij eigen
lijk de eersten moesten geweest zijn, die om
arbeid vroegen. Men zou haar zeker vertoornd
hebben, als men haar verteld had, dat haar
werk bestond in de kleederen te wasschen,
ze te verstellen, zieken op te passen en de
kleine zorgen, die men in deze omstandig
heden mocht volbrengen, aan te wenden tot
het algemeen belang. Men zou ze hebben
doen schateren van 't lachen, als men haar
verteld had, dat zij hier werkelijk genoegen
m zouden vinden.
De zaak was de volgende: Den dag, waprop
Paul-Louis in groote trekken ieders plicht
en hoe men den arbeid moest verdeelen, had
geschetst, waren zij zeer getroffen en ver
baasd geweest over de grootsohheid van cjit
plan, maar het denkbeeld, dat zü zeiven ook
een rol konden vervullen, wat niet by haar
opgekomen. Zij voelden zich tegen zulk eene
buitensporigheid beschermd door haren
maatscbappelijkeu stuud en dooi1 de omstan
digheid, Uat zij vrouwen waren. De nauw-
lettende zorgen, de tijm: oplettendheden, die
ieder haar bewees, konden hierin geene ver
andering brengen. Het et-heen haar eenvou
dig eu natuurlijk toe, Uat men zich moeite
gaf om haar te bedienen, te huisvesten en
te voeden, en zij verbeelddon zich dat-dit
alle6 een uitvloeisel was van het beschaafde
leven.
En kon een schipbreuk dan in "t geheel
geen verandering in den gang der zaken
brengen? Mistress O'Molloy bleef altijd mis
tress O'Molioy, miss Florence Robinson bleef
altijd de dochter van den Epgeitellen hoof-d-
officief. Op een onbewoond eiland evengoed
als in een salon te Londen of te Calcutta,
beyverden zij zich haren stand op te houden,
een lady te blijven, nooit andere dan met
handschoenen" aan te vei'schijnen en altijd
een opgeruimd gezicht bij de meest neerslach
tige zaak te toonen. Dat was zoo hare manier
van 'doen.
Ckandos begon mi-stress O'Molloy en zijne
zuster spottenderwijs met den titel van „prin
sossen te bestempelen. Van het eerste oogen-
blik af had hij zich zonder aarzelen aan.
het werk gezet. Hij stelde zich echter niet
tevreden met één ambacht, maar hij was alles
op zijne beurt: timmerman, landbouwer, met
selaar, bouw kunuige, kortom, hij beproefde
alles mei zijn onverzettelijk goed humeur eu
levendige wilskracht. Paul Louis had geen
werkzamer en kostbaarder hulp dan hij.
Ik zeg u, wij zijn ware Robinsons in
onze familie, antwoordde Cliaitdos op zijne
geluk wenschen, wy zijn geschapen en in de
wieg gelegd om op een onbewoond eiland te
wonen. Dat is xuijue ware roeping. -
En het was waar. Het scheen wel of het
heilige vuur van zijn wondervolleu voorva
der in hem was gevaren. Niet alleen was hij
vol werklust, maar hij was vol denkbeelden
en plannen. Hij bijvoorbeeld komt op het
denkbeeld om de lianen en andere klimplan
ten te bezigen om er een soort van prieel
van te makeu. Aan hem kwam de eer toe
van eenige weken later graan te hebben ont
dekt.
Chandos was met zijne ontdekking zoo ge
lukkig, dat zelfs Florry, willens of ouwilleua
in zijne vreugde moest deelen. Vaak gebeur
de het, dat, terwijl allen aan het werk waren,
zij zichgeducht verveelde. Want de manne-
i lijke leden van het gezelschap gingen mor
gens vroeg op weg, om niet voor 's avonds
iaat vermoeid naar huis terug te keeren, aten
dan vlug, om vervolgens zich ter ruste te
begeven- Florry voelde deze eenzaamheid
zv. aar op zich drukken.
I Er had een ernstige ommekeer in haar
plaats. Alles wat zij vroeger ueeo: puurdrij
deu, muziek maken, gezellig praten, waren
voor liaar onmogelijke zaken geworden. W'er
ken deed zij niet, omdat haar eike arbei
vreemd was; daarentegen vertoonde de a
beid zich in al zijne poëzie aan haar gees
daar zy de werkelijkheid niet kende. Zij g
voelde dat zij, iloor van deze plaats heen
gaan zooals zij er gekomen was, zouilèr
eenige manier nuttig geweest te zijn, zi
zelfs nog met geen dier kou gelykatelle
want dieren eu planten.zijn wel degelijk nu
tig voor den mensch.
Vervolgens, het was niet te ontkenne
vormde zich in haar ziel eeu beeld van ee
steeds even werkzaam persoon; dat bee
werd hoe langer hoe dieper in haar ziel g
prent, het.was het beeld van Paul Louis.
Van den dag af, dat de jonge ingenieu
zioh op de rivier zoo heldhaftig eu moedi
had getoond, was er eene ernstige geneg"
heid bij haar voor hem ontstaan. Door h
samenzijn met hem aan boord had hij zijn
kennis en zyn edelmoedig karakter op pn
welen te stellen. En nu, nu zij tp dit verl
ten eiland gezien bad hoe hij de leiding d
zaken op zich had genomen, boe by el)
avond moe van het werk thuis kwam. nu h
hare genegenheid plaats gemaakt voor
wondering, voor verveling.
Zij begreep nog niet waarom zij dat a;
vroeger had ontdekt en vTaarem zij zoo ia
