brieven uit belgie
De Anti-Rev. Partijdag in
Haarlemmermeer.
DE OORLOG
diens veranderingen ten aanzien van ouder-
dcmsverzekering.
.Weder een bewijs dat men op dien mei>
sebelijken wil niet aan kan. Indien bet dus
is gesteld bij het groene bont, boe is bet dan
wel bij: bet dorre? (Applaus).
Verder is eigenaardig dat dit ministerie
steeds ingrijpt in beel bet economisch leven
sinds den oorlog. Dat kan niet anders. Maar
dwaas is het daarom van de uitvoering van
den volkswil te spreken. De regeering is niet
een instrument van den volkswil, maar eene
beschermster en leidsvrouw van bet volk.
En in al baar daden gevoelt zij dat kennelijk
zelf. Een waker van bet volk is de regeering
en daarom houdt zij manschappen onder-de
wapenen en dat doet zij niet als de uitvoer
ster van den volkswil.
Indien men een referendum hield over bet
onder de wapenen bonden van de manschap
pen, dan zou wellicht de meerderheid van bet
volk zich daartegen verklaren. En toch houdt
de regeering de mannen onder de wapenen.
De Eegeering" gevoelt daarmede dat zij is
geroepen om bet volk te beschermen. In al
baar daden blijkt dat Dwaas daarom is dat
minister Cort van der Linden beweert te re-
geeren bij de gratie van den volkswil. Hield
men een referendum over lijkverbranding,
dan zou zeker 98 pet. der bevolking zich daar
tegen verklaren. En toch tegen dien volkswil
in, beeft bet „ministerie van den volkswil"
langs een achterdeur de lijkverbranding mo
gelijk gemaakt,
Dit „ministerie van den volkswil" handelt
feitelijk oolc in ander opzicht niet in overeen
stemming met dien „volkswil", waar bet
zich op beroept. En nu eens ten voordeel©
van rechts. In dat verband herinnerde spr.
aan den strijd, dien links in 1913 vóór de
openbare school voerde en tegen het bijz. ou
derwijs en aan de instelling der Staatseomm.
inzake bet onderwijs, die moet streven naar
verzoeening met boboud van cl© zelfstandig
heid van bet bijzonder onderwijs. En eenige
uitingen van den minister Gort van der Lin
den citeerde spr., die niet in overeenste-m
ming zijn met uitspraken van. de linkerzijde
in 1913 ten aanzien van liet bijzonder onder
wijs.
Inmiddels vond epr. dat het lang duurt eer
dat de Bevredigingscommissie met haar ar
beid gereed is. Hij waarschuwde om zich niet
met een kluitje in bet riet te laten sturen
en niet tevreden te zijn voordat op onder
wijsgebied een volkomen rechtsgelijkheid is
bereikt en ieder ouder in staat is zijn kinde
ren christelijk onderwijs te doen genieten.
(Applaus).
Dan besprak spr. de voorstellen aangaan
de Grondwetsherziening en de motiveering
van de indiening daarvan. Hij deed, daarbij
uitkomen, dat cle strijd der anti-roV. zich
richt tegen bet vrouwenkiesrecht, .al zien
zij dan niet niet minachting op de vrouw
-fv-i neer, maar de vrouw hoeft een eigen sfeer,
big oen i haar taak en roeping ia onderscheiden van
£>e gisterenmiddag te Hoofddorp gehouden
Anti-rev. partijdag getuigde weder van een
opgewekt partijleven onder de anti-rev. in
"e Haarlemmermeer. Van alle kant kwa
den de partijgangers toestroomen. En reeds
lang vóórdat de vergadering was geopend,
Was de groote zaal van Treur geheel gevuld.
Onder de talrijk opgekouienen merkten wij
ook een aantal dames op.
De opening.
Het was ruim twee uur, toen de voorzit
ter van de Centrale Anti-Rev. Kiesveréeni-
ging- in hot hoofdkiesdistrict Haarlemmer
meer, de heer F. ROOSJEN, de vergadering
opende, nadat gezongen was „het lied van
ci-eu partijdag", zooals de voorzitter zei de,
psalm 6810, met gebed en een gedeelte der
H. S., waarna bij een openingswoord uit
sprak.
Spr. releveerde, dat de Centrale het voor
ö'cr. derden keer had durven bestaan een
Partijdag uit te schrijven onder vertrouwen
°P de belangstelling der anti-rev. mannen
fin vrouwen. En het was hem aangenaam te
"onstateeren reeds hij het begin der verga
dering, dat die verwachting niet is be
schaamd. Hij hoopte, dat men een aangename
en gezegende vergadering zou hebben.
Inzonderheid deed het hem aangenaam
aan, dat zoovele vrouwen aanwezig zijn, die
hij van harte welkom heette, daar het van
veel beteekenis is, dat zij in ons midden zijn,
emdat zij de opvoedsters onzer kinderen zijn.
Dan deelde spr. mede, dat op uitnoodiging
van de jonge anti-rev. garde reeds nu instede
van in 1917 de partijdag plaats hd. Gaarne
had 't Bestuur der Centrale die uitnoodiging
amaard.
Hij zette uiteen, dat do omstandigheden
"van thans, de anti-rev. nopen tot positieve
daden en een verweer in verband met wat
men van links met de Statenverkiezingen be
oogt en met wat de soc.-dem. reeds zeiden.
Bet is nu cle tijd om weder aan te trekken
de politieke wapenrusting, nu het bestand
ten einde is.
Bovendien, anti's kunnen geen Laodiceërs
zijn. De anti-rev. zullen den strijd aanvaar
den tegen het princiep der volkssouvereini-
teit, dat nu onder den naam van „volkswil"
is aangediend.
Het verheugde spr. dat de eerste, spreker
het onwaarachtige van den volkswil zal aan-
toonen. Nadat de. voorzitter dien spr. het
^elkom had toegeroepen, was aan den heer
he Wilde het woord.
Rede van Mr. J. A. cle Wildé.
De heer mr. J. A. DE WILDE van Den
Haag behandelde het onderwerp: „De volks
wil een onbetrouwbaar kc-inpas". Spr. deed
opmerken, dat men aan het volk hls zooda-
tem het stembiljet als uiting van dien volks
wil beschouwt. Onder de Staatslieden, die
op dien Volkswil ©en beroep doen, staat mr.
Cort jan der Linden vóórop. D© volkswil is
de afgod waarvoor het huidig ministerie
knielt, de reddingsgordel waaraan het zich
vastklemt. Echter is die volkswil een onbe-
louwbar kompas. Veelal is het doel dat clie
wil nastreeft uit ethisch pogpunt afkeurens
waardig.
Te verwonderen is het dat men den volks
wil aanvoert als bron voor regeeringsdaden
fin handelingen. Die volkswil is toch nim
mer zuiver vast te stellen. Men wil met dat
beroep een rechtvaardigheidsgrond onder cle
handelingen der Regeering schuiven1, orn
aat neen niet erkent den geopenlbaarden wil
Van God en daarvoor iets anders in de plaats
ferlangt. De uitslag der Kamerverkiezingen
•fi nimmer te beschouwen Is een uiting van
bcri volkswil.
.Meermalen toch keert men hij Kamerver-
,,czingeii zich tegen iets, maar spreekt men
^©h niet vóór iets uit. Bovendien over veler-
jfii vraagstukken wordt dan vaak niet eene
'tepraak gevraagd. En ©en stembusuitslag
™a-8' niet met een besluit van eene vereeni-
lng W'orden gelijk gesteld. De conclusie is
Sfien ander, dan dat 'n beroep der linkerzijde
©P den volkswil moet worden verworpen, dat
cat beroep voor haar dienst moet doen om
i* m0fVa-? iinl:6 door te voeren of om za
ken niet uit te voeren.
Bfet gaat nu bij de Statenverkiezingen om
,de Eerste Ivamer links te makem opdat óók
daar de volkswil zijne triumi'en moge vie
ren. En nu loont bet de moeite om eens na
te gaan wat de doorvoering.van clen volks
wil in de binnen- en 'bui ten lands© lie politiek
beeft, te beteekenen. Ons vaderland is niet
'}ij den vrede bewaard door clen volkswil,
?aar door «een Hoogere Macht. In dit verT
aod herinnerde spr. eraan, dat in Duitsch-
phd en Frankrijk de soc.-dem. stemden vóór
©orlogscredieten.
He volkswil kon daar den oorlog niet 'te
genhouden. De wil der volkeren en die van
machtigen der aarde is gebleken volko-
tou machteloos te zajin. Ook de tractaten van
et volkerenrecht, waarin de wil der volk©-
is neergelegd, werden geschonden eni als
aietfc geacht. Eenmaal vastgestelde regelen
ja_een ©Hing van den wil der volkeren wer-
»p deneit*f^eu. Daaruit blijkt, dat tenslotte
fan do i?/, Óer volkeren en der machtigen
nru© ni«t ,,o» t
I die van clen man. De anti-rev. zullen nim
mer medewerken om aan de vrouw net kies
recht te geven. Daarvoor staat zij .ons als
vrouw te hoog, zeide spr. (Applaus).
Wat nu aangaat de sociale wetgeving, die
dit ministerie belooft, zeide spr., dat indien
men 't geld met staatspensioen gaat ver
morsen er van een echte en goede sociale
wetgeving niets zal terechtkomen.
Eindelijk zette spr. uiteen, dat cle anti-
rev. begeeren eene vermeerdering van den
volksinvloed, maar dat de Overheid dient,
te regecren volgens den wil Gods. Het volk
willen zij bewaren bij het geloof der vade
ren en zij verlangen,'dat do Overheid op.
sociaal gebiecl helpend, reddend en bescher
mend optreedt
De anti-rev. dienen met kracht te strij
den tegen de vrijzinnigheid, maar die strijd
zij altijd zakelijk en nimmer .persoonlijk'.
In dien strijd- dient .éénheid te'zijn en broe
derlijke jiefcle. Ten volle dient men zich
te geven aan cle taak die een ieder wacht
op politiek gebied. Mannen met veel en wei
nig talenten, jonge en ouden, kunnen op,
dat gebied samenwerken. Mon dient zich
daarin geheel te geven.
Wie buigt voor geen anderen God dan
don Almachtigen God, Schepper des Hemels
en der aarde, die is onze man, besloot spr.
en voor hem zullen wij strijden bij de a.s.
Statenverkiezingen. Laat dat geschieden on
der de oude beproefde leiding van dr. Kuy-
per, niet om hem, maar omdat hij ia onze
voorman in den strijd voor Jezus Christus,
welken strijd te voeren ons alleen bevredi
ging kan schenken. (Applaus).
Besloten .werd aan H. M. de Koningin
het volgende telegram te zendén:
'l i T?enH,al.e anti-rev. lciesvereenigingen
in het Hoofd kiesdistrict te Haarlemmermeer
to Hoofddorp in partijdag vergaderd, be
tuigt bij vernieuwing Uwe Majesteit'naar
eerbiedige hulde en onwankelbare trouw
roet de bede, dat het God moge behagen
zijn aangezicht bij voortduring in gunste
te doen lichten over vorstenhuis en volk."
En aan den minister van Staat, dr. A.
K.uyper onderstaand:
„De centrale anti-rev. Kiesvcreeniging in
het Hoofdkiesdistrict Haarlemmermeer te
Hoofddorp in partijdag vergaderd, gevoelt
zich gedrongen u haar onverzwakt vertrou
wen in uw leiding te betuigen en daaraan
,/an God, Die alles al+ÓT/f als een genade
/rede bleef bewaard. au da' ^ier den
Wil leidt en bestuurt in de^i c<fj1 Hoogere
Je volkswil of de wil van de iu,,res .en
klist in dezen. peering be-
Spr. constateerde, dat in vele kringen vij-
andschap tegen de anti-rev. bestaat én dat
I velen hunner beste mannen als Groen, Keu-
'chenius, Lobman en Kuyper meermalen ge-
j smaad werden van den kant der vrijzinni-
gen. Ook nu nog blijkt, dat de oude haat
in liet anti-clericale kamp tegen de anti-rev,
nog niet is uitgestorven en meermalen, in
dagen van verkiezingen laait die haat we
der fel op. i
Naclat hij daarvan eenige staaltjes had
aangehaald besprak jiij in den breede het
„beruchte trio" van bezwaren dat men van
links tegen de a.-r. aanvoert: 1, dat de
|a.-r. zijn reactionnairen; 2, dat zij zijn on
waarachtige protestanten; 3, dat de a.-r,
bedreigen de Necl.-Herv. Kerk.
Daarbij deed hij opmerken, dat de a.-r.
niet. van voornemen zijn tegen de soc.-dem.
jop. te bieden en dat het de zonde der vrij-
jzinnigen is, dat zij bukken voor den soc,-
dom. drijver. Echter wel terdege willen de
a.-r. aan de sociale nooden van dezen tijd
aandacht schenken.
Onder hot ministerie-Mackay kwam een
wet ter bestrijding van overmatigen .arbeids
duur tot stand en onder de andere ministe
ries van rechts is met instemming dér a.-r.
ten opzichte, van deze .wetgeving verder
gegaan. En aan minister .ï.alma is de Inva
liditeitswet .te danken.
Ten onrecht© beschuldigt uien dan ook
de anti-revolutionairen van reactionarisme,
concludeerde spr. Maar op links rust het
odium, dat het drie jaar heeft verknoeid en
dat niets is gedaan tot uitvoering van de
Invaliditeitsw et-Talma. Komt men nu niet
een verknoeid Staatspensioen, dan dient
rechts te weigeren daaraan mede te werken,
maar te eischen de uitvoering van de wet-
Talma. (Applaus).
Wat aangaat de samenwerking met Lome,
daar.van gaf spr. een verdediging, aanhafen-
i de eenige woorden van Alberdingk Ihijm
aan Da Goeta en de dwaasheid der aiiti-pa-
I pisten in dagen van verkiezingen in liet licht
'stellende. Ook haalde hij aan een geschmt
I van Jhr. Lohmam van jaren her: ^samen
werking van Rome, waarom en hoe?
In den katholiek eeren de anti-rev. den
medebelijder van Christus, zeide spr. In den
strijd tegen de geestelijke tyrannic zijn de
R. K. veel beter „protestanten dan de leden
van d>en Ned. Protestantenbond. Vel© L. K.
ijverden voor d© ontwikkeling der a. r. be
ginselen, maar prof. mr. Fabius in zijn
„Voortvaren" uiteengezet. Aan een De Lo-
nahl, De Maistre en anderen herinnerde spr.
Dan haalde hij aan Mr. Groen van Triiiste-
rer en dr. Kuyper, die getuige™ van den „cue-
peren geloofséénheid met de R- K- En hij herin
nerde aan den strijd van de R- K. tegen de ver
wildering van ons volksleven en voor de handha-'
ving van de chr. grondslagen van ons volksle
ven. Eerbiedige hulde bracht hij aan wijlen den
minister Regout voor diens wet tot bestrijding
der zedeloosheid (daverend applaus).
Ook releveerde hij het „Credo" dat mr. Aal-
berse in de Kamer uitsprak onder het ministerie
Kuyper in de debatten met prof. mr. Van der
Vlugt. En de leuze „liever Turksch dan paapsch"
qualificeerde hij als een „goddelooze leuze". En
eindelijk deed hij opmerken, dat de a.-r. zich nim
mer laten inlijven in het anti-papistische vendel
en dat de vijandschap van velen tegen Rome in
het wezen der zaak niets anders is. dan vijand
schap tegen elke religie:
Een kort woord wijdde spr. daarna nog aan
het derde door hem genoemde bezwaar, dat in
de dagen der verkiezingen zooveel opgeld doet.
Hij haalde daarbij aan ret woord van Groen,
„dat in beginsel ieder Christen anti-rev. is, en dat
alleen wanneer hij op politiek gebied zich in den
aard en de verhouding der partijen vergist, de
christen aan het liberalisme de hand kan reiken."
'Hij zeide ten slotte, dat bruter worden zal de
vijandschap tegen de anti-rev. partij, naarmate
dat zij getrouwer zal zijn aan haar glorieuze
beginselen. En met 't oog op den komenden verkie
zingsstrijd vermaande hij met nadruk hard te
werken, maar ook te bidden, dat de wil van God
ook in het staatsbeleid moge geschieden. (Da
verend applaus.)
De Voorzitter dankte den spreker voor
diens kostelijk woord, dat, naar hij deed opmer
ken, tot rijke leering kan strekken en waarmede
menigeen winst kan doen en drukte den wensch
uit, dat prof. Diepenhorst nog menigen keer op
een partijdag rnocht optreden.
Hij eindigde daarna den welgeslaagden land
dag der anti-rev. paitij in de Meer met gebed.
1915. Er was geen sprake van om dien te hand-in het belang der kinderen en is de vrijmetse-
havep. Van den aanvang af werd er mede ge-laarswinkel slechts bijzaak. Met heel veel goeden
knoeid. Menschen die nog geen week werkelooswil en weinig gezond verstand, zal men het
waren, werden aanvaard omdat de werkgeversstandpunt dier heeren gaarne gelooven?
zonder blikken of blozen valsche verklaringen j Begrijpt men nu waarom het liefdadigheids-
afgaven. In de steden gebeurden nog veel ergerwerk van den heer Kellenaers zoo fel bestre-
zaken. Daar werden patroons gevonden die hun den is?
werklieden de gelegenheid gaven om te gaan; Die kletspraat over vaderlandsliefde had ia
„doppen" men noemt hier de werkloozen-con-het geheel geen waarde, doch ook hier over
trole „Den Dop" en die dan de opbrengst j ik bedoel over die vaderlandsliefde spreken
broederlijk -deelden. Hier was het communisme wij later.
der heeren sociaal-democraten nu eens zuiver toe- Ch. A. B.
gepast. br
ooch er waren nog veel grooter misbruiken. DE VAL VAN ERZEROEM.
Ik ben zelf ongeveer veertien maanden voorzit- De „Kölnische Ztg." schrijft naar aanlei-
ter van zoo n plaatselijke commissie geweest, - ding vau den val van Erzeroem.
spreek uit ondervinding. jjc Russen hebben een succes behaald al
l u ^eiS00n m nt mij gehad, die heeft hun dit waarschijnlijk groote offers ga-
met bewijzen van drie werkgevers m hun zakjcos^ Volgens het laatste officieels Russische
liepen en waarin gelijktijdig^verklaard werd dat bericht waren tot op den avond van den lüen
mr j niaand Januci!i bij hen gewerkt hadden. JTgbi-iiai-i negen forten van Erzeroem geval-
',e.,ie' en Proheerden dan ojj twee plaatsen te-jen_ jj,e aanval van het leger van den
f a .a nio b°nclcrden en grootvorst was gericht te-gen liet- noordelijk
h-onderdm ^gevallen18. Oude heden diej front der vesting en volgde den mop van de
Ons vaderi! n,iet valt te bouwen. de b®do to verbinden, dat het Gode mogo
Mts een gevoK tle*f buiten den oorlog niet behagen onze partij bij vernieuwing met u
Jon of van eenTgavdeu wil van minister Lou- aan de sPlts ^r overwinning te willen lci-
-Nadat daarna de VOORZITTER aan den
heer de Wilde voor diens kloeke rede een
woord van dank liad betuigd, en d.aarbij den
s wensch had geuit, dat hij nog meermalen op
i den partijdag mocht optreden, werd de mid-
Daarna kwam 6p op ten volkswil iu de dagvergadering met het zingen van het ;WiI-
biimenlandsche politiek. Hij zette uiteen, dat helmus, gesloten.
>n 1913 het bij links ging met om iets po,si-
tiefe, maar om iéts negatiefs en ging na de
bplossing die to-euimaals aan de crisis is ge-
In de avondvergadering die nog drukker
daa -des jniddags was bezocht, werd, mede-
köven, waarbij bij d©ed opmerken, dat het gedeeld, dat gJs leden van .het mod.eramen
^inisterie-Cort van der Linden feitelijk niet j zijn herkozen de heeren P. Roo-sjen en A.
C. Pruissen, die beiden de herbenoeming
aanvaardden.
Rcid© Prof. jVfr. P- A.
®fin uiting van den „volkswil" is, daar bet
©en concentratie-ministerie, maar een-
^«a-parlemcnlair kabinet werd.
b'vendien is het wonderlijk, dat iemand
de heen Treub in dit ministerie zitting rJr
tlgj» die is gebleken een weerhaan te zijn, |A. Diepenhorst met het onderwerp: Bezw
Diepenhorst.
Daarna trad als spreker op prof. mr. P.
ST>r. aantoonde, met te verwijten naar ren te^en ons, Anti-Rev^olutionairen,
(Van onzen eigen correspondent.)
DE STEUN AAN DE BURGELIJKE
bevolking.
II.
Antwerpen, 15 Febr. 1916.
Mijn laatste brief is al acht dagen oud en nog
is de tweede niet verzonden. Ik heb de „mode"-
ziekte gehad -en was caardoor verhinderd te
schrijven, ik zal echter den achterstand inhalen
want er is nog zooveel te vertellen dat mijne
landgenooten zat intresseeien en dat hun een
meer critischen blik zal geven op verschillende
Zaikheb dan gesproken over den steun C, die der
werkeloozen, dat is de steun der luiaards.
Toen het instituut der werkeloozen in bewe
ging gezet werd, waren de voorschriften: zul
len alleen als werkeloozen aanzien worden zij die
voor den 15 Februari 1915 werkeloos waren.
Om als zoodanig in aanmerking te komen moes
ten verklaringen van de patroons ingeleverd wor
den waar uit bleek dm de betrokkene inderdaad
voor dien tijd bij hem werkzaam geweest was.
Werden zij dan door de commissie als zoodanig
aanvaard, dan moesten zij zich eenmaal per dag,
op verschillende uren, aanmelden om gecontro-
leerd te worden.
De voorschriften van het fonds waren verder,
dat de gemeenten verplicht waren tien per hon
derd in dezen onderstand bij te dragen, waar
voor zij dan het recht hadden door de werkeloo
zen werken van algemeen nut te doen uitvoeren
In theorie prachtig.... maar o wee de prak
tijk!
Eerst en vooral die termijn van 15 Februari
in liefdadigheidsgestichten waren opgenomen,
en daar voor rekening van stad of dorp verpleeg
de werden, liepen met certificaten van werkge-
vets rond en werden als werldoozen gesteund,
welke steun zij gebruikten om biertjes te kunnen
drinken.
Dit enorm geknoei men zou het ook kunnen
noemen een bewijs van zedelijke inzinking was
in de steden veel grooter als op de dorpen. In de
meeste steden was het onmogelijk de werkelijke
werkloozen arbeid te doen uitvoeren, iets dat op
de dorpen wel mogelijk was en toch daar waren
de knoeierijen legio; ik weet bijv. gevallen waar
de commissieleden alhoewel geen steun noodig
hebbende als werkeloozen behandeld werden
en dus steun ontvingen. Om de uitgesloten be
roepen toch te kunnen steunen werden de betrok
kenen heel eenvoudig bij eene andere categorie
ingedeeld. En dan de werken die uitgevoerd wer
den. Genade, genade. Met twintig man werkten
zij per dag precies zooveel als twee man die in
het geheel niet werkten.
Dat er zooveel misbruiken waren en nog zijn,
was de schuld van het Nationaal Comité te Brus
sel. Overal werd bekend gemaakt -dat zij die
te klagen hadden zich op bepaalde plaatsen
konden melden. U kunt wel begrijpen wat dat
wilde zeggen. Voor de geheele provincie Ant
werpen was er slechts één reclamebureau en wel
bij het Prov. Com. te Antwerpen.
Ieder die het karakter der Belgen min of meer
bestudeerd heeft, zal weten dat het begrip „chi
cane" hier niet onbekend, zelfs maar al te veel
bekend is. Welnu, hij die vermeende verongelijkt
te zijn, ging naar het reclamebureau en werd
van de honderd maal 99 maal in het gelijk ge
steld. Eenige tranen om de leugens te dekken
waren voldoende om een brief te bekomen
waarin de plaatselijke commissies gelast worden
den man te steunen. Noodig of niet, de man
werd gesteund.
Al deze toestanden hébben hier de arbeidende
bevolking zoover gebracht dat zij spreken van
„mijn" steun en zij „moeten" ons helpen.
Er zijn èr dan ook velen die eenvoudig weige
ren om hier of daar werk te zoeken -die met al
die soorten van steun in veel beter voorwaarden
leven als voor den oorlog.
Denk niet dat zij bij1 de boeren vvrllen werken
voor een laag loon ên den kost. Geen kwestie
van; dat is beneden hunne waardigheid.
Óm nu het werken aan te moedigen is er sedert
eenige weken eene nieuwe steun bijgekomen, die.
der "gedeeltelijke werkloozen. Voor deze soort van
werklieden is er een barema gesteld, afhangende
van plaatselijke omstandigheden, waarboven zij
geen steun ontvangen. Dit stelsel is zeer inge
wikkeld, maar hoe ingewikkeld ook, er zijn direct
werkgevers die er in samenwerking met hunne
werklieden voordeelen uitgehaald hebben.
Ik zal eens een voorbeeld noemen.
A. verdient bij zijn patroon, met vier dagen
arbeid per week, vijftien francshet barema is er
vier-en-twintig francs, zoodat hij van de commis
sie negen francs per week ondersteuning bekomt.
Wat doet nu de werkgever? Hij komt met den
werknemer overeen dat deze zes dagen per week
zal werken voor het zelfde loon, zoo dat de baas
twee dagen voordeel heeft.
In tegenruil geeft hij den arbeider dan aan
het einde der week een drinkgeld van -twee francs.
De werkman bekomt dan voor zijn zes dagen
arbeid 15+9+2=26 fr., en de patroon betaald
voor de zes dagen 15+2=17 fr. of fr. 2.83 per
dag. Hij bevoordeeld zich dus met fr. 0.92 per
dag.
Om de heeren van „Het Volk" gerust te stel
len wil ik al bij voorbaat mededeelen dat de na
volgers van den „grooten" Karl Marx zich even
goed aan dien zwendel schuldig maken als- -de
niet navolgers, hetgeen misschien wel aan de
„Godsvrede" te wijten is.
Doch laat ik op de kern der zaak terug komen.
Ieder rnensch met gezonde hersens zal mij toe-
Kara - Su die naar de vlakte van Erzeroem
stroomt.
Op de hoogten aan den Oostelijken oever
zijn de forten Tafta, Tuwantsk en Tschob n
Dedih gelegen, wier verovering de gele
genheid bood om de werken, aan de Oostzijde
van Erzeroem in den rug1 aan te vallen ev
zoo de geheele vesting te bemachtigen/ Dool
hunne diplomatie hebben de Russen sinds
eene reeks van jaren de verovering gemak
kelijk gemaakt, daar de Porte aan het uit
drukkelijk verlangen der Russische regee-
ring om het aanleggen van spoorwegen tot
aan hunne oostgrens na te laten, geen weer
stand durfde te bieden. Daardoor kon Erze
roem bij een aanval niet tijdig' versterkin
gen bekomen van uit het westen. Het Ana-
tolische spoorwegnet strekt zich slechts uit
tot Angora en alle verdere ontwerpen bleven
uit vrees voor Rusland onuitgevoerd.
Troepen uit het westen moesten dus of
van Angora honderden K.M. marclieeren j,aar
de oostgrens of zij moesten over zeebaar
naar Trebizonde gebracht worden om dan
nog eene week te moeten marcheeren door
bemachtig land, langs slecht,© wegen. Do
tweede wijze van vervoer kan slechts plaats
vinden wanneer de zee door de Turksche
vloot beheerscht werd en thans wreekte zich
het voormalige systeem, waarbij de oorlogs
vloot geheel werd verwaarloosd, omdat zij
vroeger had deelgenomen aan de afzetting
der sultans Abdul Azis en Mu'rad. Midden in
den winter konden versterkingen jte voet niet
tijdig aankomen toen de „Russen met meerder
heid van krachten offensief optraden. Deze
konden gebruik maken van den spoorweg die
over den Kaukasus naar Saykanisch lot dicht
aan de Turksche grens voert en waardoor
dus het zenden van manschappen en mu
nitie gewaarborgd was. Slechts een korte af
stand moest te voet worden afgelegd. De Tur-
ken hebben onder do zwaarste ontberingen
do grootste dapperheid aan den dag gelegd.'
maar op den duur konden zij het niet vol
houden tegen do Russen die zoozeer in het
voordeel waren. Terwijl deze al het noodigei
konden aanvoeren zag' de Turksche legerbe
velhebber zijne strijdkrachten verminderen,
zonder dat hulp kon komen en moest terug
trekken.
Men weet nog' niet in hoeverre het veld
leger betrokken is in het verlies der ves
ting. Misschien heeft 'dit kunnen ontkomen,
terwijl alleen 'de bezetting: den aanval moist
doorstaan. In elk geval heeft de Russische
linkervleugel niet zoo snol vooruit kunnen
komen om den aftocht van het centrum der
Turken te kunnen beletten.
VERSPREIDE BERICHTEN
De nieuwe Duitschc oorlogsschepen al in zeei
Kort geleden werd Engeland verontrust
door de tijding', dat in Duitschland nieuwe
oorlogsschepen in aanbouw waren met ee$
bewapening: van 40 tot 50 c.M. geschut. D»
„Manchester Guardian" weet au ite berichten
dat dit nieuwe type al in zee is en het besf
oen duikboot-monitor genoemd kan worden
Het blad zegt, dat ze reeds door zeevaarder?
van onzijdigen staten in de Oostzee zijn op«
gemerkt. Het zijn vrij' groote booten, die
op hun bijna cylnidervormigen romp een lang»
gepantserde batterij dragen, dia geheel va
tordicht kan worden afgesloten. Te raidder.
dier batterij bevindt zich de commando toren
In deze waterdichte gepantserde batterij
staan geweldige kanonnen, die stellig behoo-
ren tot do krachtigste welke Duitschland oo'fc
heeft bezeten.
Schepen als deze, besluit de „Manchester
Guardian," die zeker een groote snelheid bo-
oj zitten, grooter dan tot dusver bij schepen
geven dat zulke toestanden den vreemdelingen I werd gebruikt, zullen geweldig zijn.
een aardigen blik gunnen op de misbruiken eniI)o gevangenneming der consuls te Saloniki.
tevens op het karakter van het volk en die de oor
zaak zijn dat velen ontnuchterd van hier zullen
gaan.
Ik wil nog met enkele woorden terug komen
op het werk der oorlogsweezen, om -dan in een
slot artikel te spreken over de andere instellin
gen die men voor de hulpbehoevende bevolking
heeft ingericht ook al zijn de ondersteunden altijd
lang geen „hulpbehoevenden".
Er bestaat in ons land een werk tot steun van
Belgische kindertjes, naar ik vermeen onder lei
ding van den sympathieken heer Kellenaers te
Leiden.
Ik zou Katholiek Nederland willen toeroepen:
steunt dit werk zooveel in uw vermogen is. en
haal zooveel mogelijk kinderen naar Holland.
Er is voor vele van die kinderen als die hier
blijven, gevaar dat zij voor de Kerk verloren
zullen gaan. Ónlangs las ik nog eene mededee-
ling in de „Maasbode" waarin Katholiek Neder
land kennis werd gegeven van de oprichting van
gestichten voor de oorlogsweezen; de redactie
drukte er de namen der bestuursleden bij af. Ik
moest onwillekeurig lachen, toen ik het nieuws
gelezen had. Stel je voor in onze Maasbode eene
reclame voor een Vrijmetselaars-stichting.
De voorzitter der commissie is de beroemde
broeder .-. Sluys, een der meest strijdbare man
nen uit -de nachtuilen-sociëteit, en de rest is niet
beter. Hier schuilt een groot gevaar voor België
en wel dit: dat de ridders van de truffel en de
houweel zich meester trachten te maken van de
ouderlooze jeugd Natuurlijk doen zij het enkel
De „N. P. Press©" meldt: Kiamil pasja,
de thans in vrijheid gestelde Turksche con
sul-generaal in Saloniki, die daar met de an
dere consuls van het Viervoudig Verbori/
werd gevangen genomen, deed aan den Turk
sehen gezant te Weenen het belaas vaji zijn
arrestatie.
De consuls met vrouwen, kinderen en per
soneel werden als misdadigers behandeld; bij
de gevangenneming werden hun geladen re
volvers voorgehouden, terwijl zij' gedwongen
werden zich aan den lijve te laten fouillee-
ren. Daarna werden zij, zonder dat zij' ge
legenheid hadden do noodig© kleeren, onder*
goed, geld en kostbaarheden in to pakken
weggesleept.
-Op het stoomschip „Memphis" werden zij
vervolgens naar Toulon gebracht en daar
achtereenvolgens op drie geheel vervuilde
schepen ondergebracht en ten slotte aan boord
van den kruiser „Lutetia" gebracht. Hier wer
den zij op zeer ruwe wijze behandeld, zonder
dat men rekening: er mee hield, 'Jat er vrou
wen en kinderen bij waren.
Op 29 Jan. verrtam Kiamil, dat bij en zijn
personeel waren vrijgelaten; gold en kost
baarheden kreeg: hij niet terug. Men ried hciv
aan, wanneer hij Frankrijk had vërlaten, dii
langs diplomatieken weg terug te vorderen,
maar verstandiger zou het zijn oen en ander
in de gegeven omstandigheden als verloren
te beschouwen.
Op 30 Jan. vertrok hij naar Genève. nadat
v
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT TSL?±flD
<on finrl Dia oilUlna f nis AA11 O'PM nfl A d6H.
Tli'pnpnliftpct mof T»of nnrlftrwerD BCZWR*
