Nieuwe Haarlemsche Courant | 1916 | 11 maart 1916 | pagina 1

DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND»

IENIE1WE COLLECTIE STOFFEN

NA3SAULAAN 49, HAARLEM

f500

f300

f4000

ff 150

f 100

f75

f 15

OE 00RL06

EERSTE BLAD

i'u

V*"

HOOGST.

LAAGST.

THEOD. G. v. DUSSELDORP

5 Barteljsrisslraat 5. - leleioon 2144.

a*erdag 11 Maart 1916

*09te Jaargang n°. 898 m

Bureau van Redactie en Administratie i -

Intercomm. Telefoonnummers 1426 en 2741

iile betalende abonnés op dit Blad, die in het bezit_zjjn_van eene Verzekeringspolis, zijn, volgensje^bepalingen op^polissen vemeldtoeg^ongelukkea verzekert voor:

^e'mmeèri'ng'o'ezer bedragen wordt gegarandeerd "door de .Hollandsche fllgemeene Verzekeringsbank, te Schiedam.

(De vóór 1 October 1911 uitgegeven polissen zijn niet geldig.)

Dit nummer bestaat uit vijf bladen
Jaaronder de Officieele Kerklijst en
?Jt Geïllustreerd Zondagsblad in acht
"'adzijden.

HAARUM$CHt ALLEüAGJES No. 1837

In kwaliteit het

Barteljorisstr. Hoek Gr. Markt Tel. 899.

- IS CdfflPLEET.

4genda.

Portugal.

VERSPREIDE BERICHTEN

KORTE BERICHTEN

KIK HMBLEm COURJIliï

ABONNEMENTSPRIJS s
Manden noot Haarlem u «oor de plaatsen waar een asem

J**uUgd ie tkom der gemeente)

jf®** de overige plaatsen ia Nederland per post-
'w week voor Haarlem ea de agentschappen te.» i.r c*1~
*kond«rliik« t r 1 t ®«os

PRIJS DER ADVERTENTIEN

e.rs

e.ts

0.20

Van 1—5 regel»

Iedere regel meer.

Buitenland per regel
Advertentiên in de rubriek „Vraag en AanboiT van 1—5 regele
Elke regel meer

bl| overlijden.

bij verlies van een
s hand of voet s

^^levenslange onge*

bij verlies van
s een oog s

bij verlies van
t: een duim a

bij verlies van
een wijsvinger

bïl verlies van een
anderen vinger s

bij breuk van een

is arm of been a

Een K.-K. BEVOLKINGSBUREAÜ.
eenigen tijd is bij het Plaatselijk
J'aUé tier K. S. A. in studie de oprichting

IN PRIJS HET

Adv. 4027

der verder commentaar onder de telegram
men opgenomen, opdat de lezer zich zelf een

deelingen Salaita hebben bezet.

In ons overzicht van gisteren maakten wij wu kuimen vonu,n; aiet omtrent

melding van een Engelsch bericht uit Meso- deu eigenlijken toestand dat was omnoge-

potamië, waarin werd medegedeeld, dat de ijjkj doch omtrent de betrouwbaarheid
ontzettingstroepen van generaal Aylmer tot der gegeven berichten.

7 a 8 'JOL nabij Koet-el-Ama,ia waren door
gedrongen.

Het laat zich begrijpen, dal bet voor ileu
neutralen overzichtschrijver, die iedere offi
cieele mededeeiiug van de oorlogvoerende

een R. K. Bevolkingsbureau,

j Regeering heeft te dezen opzichte met de

kunnen daarover natuurlijk nog geen 'uiterste lankmoedigheid gehandeld, en toen
jjj "edeeiingen doen, maar wij willen toch het al te grof werd, toen na herhaalde directe
in i "a'aten om degenen die belang stellen oorlogsdaden Portugal ten slotte zich de
<l v oprichting \an zulk een bureau, naar Duitsche in hare havens eenvoudig toeëigen-
-W- S. A. verwijzen. de, is het tot oorlogsverklaring overgegaan.

j-s meer, omdat het niet alleen op katho-

maar ook op sociaal, algcmeen-j aat- 'veranderen,

Practised 'zal dit niet veel aan den toestand

Rappel ijk terrein beslist steeds uoodiger Maar toch is er uit dezen loop van zaken

F^dt, dat zulk een bureau tot stand kume. voor ons, Nederlanders, wel leering te trek-

'taf-eu "eeutrale" voor onze sociale en ohari- ken.

l|eve vereenigingen, waar alle inlichtin- Vooreerst bewijst Portugal's voorbeeld, dat

,1®" zijn te bekomen, blijkt bij den omvang nojf altijd voor de kleine, neutrale, staten

S(| deze instellingen krijgen, gedurig wen- het «ar dreigt in den oorlog te worden

Jdliker. meeg ept. Daar zijn er nog maar al te ve-

hoeveel voordeel zouden ook b.v. Ar- leil) uie iu de straks 20 maanden betrekke-

l*jt,:,'aad> Sleun-Comité, politie, leger autori- üjke veiligheid den volledigen waarborg zien j bureau te Londen (laai-van zelf we:r een per

Het Turksche bericht, dat eerst later in partijen, zoolang het tegendeel niet klaar en
ons bezit kwam, gaf toe dat de Engelschon
tot in de Turksche loopgraven .doordrongen,
doch meldde tevens, dat zij met een verlies
van 2000 man, veel wapens on munitie, daar
uit werden teruggeworpen tot in hun oude
stellingen.

En deze laatste mededeeling wordt in zeke
ren zin bevestigd door het. jongste commu
niqué van generaal Aylmer, die nu meldt, dat
zijn troepen „tengevolge van watergebrek"
zich naar de rivier moesten, terugtrekken.

Gedurende de laatste dagen 'doken
uit Entente-bronnen! geruchten op over
aanbiedingen van een afzonderlijken vrede
door Turkije aan Rusland; zelfs werden d
door Turkije geformuleerde
reeds gepubliceerd. En nu geeft het Reuter

v'd geschieden kan!

alléén wie volkomen „neutraal" is, d.w.z. wie van het tegendeel er in Engelsche regeerings-

duidelijk is gebleken, ais betrouwbaar en dus
als onouistootelijke waarheid beeft uan te
nemen, een groote moeilijkheid wordt om in
een kort bestek den juisteu toestand zooveel
mogelijk samen te vatten.

En toch is dat zijn zoeken. Hij wil zijn
lezers zoo goed mogelijk inlichten en hun
zoo trouw mogelijk mededeeleu, wat hij voor
waar meent te moeten houden; doch wan
neer do berichten zóó flagrant elkaar tegen
spreken is het ook voor hem om wanhopig
te worden. Kent bij de inededeelingeu van
do eene parti,) meer waarde toe dan aan de
•andere, dan stelt' hij zich bloot door deze, in
A liet tegenovergestelde geval, door andere te
worden beeritiseerd.

llij zoekt zjju taak te vervullen door zoo
veel mogelijk ulièén datgene te vermelden,
voorwaarden waarvan met eenigeu grond kan worden aan
genomen, dat de berichten geconstateerde
feiten weergeven. En daarbij staat hij dan
vaak voor een zoo goed als onoplosbaar pro
bleem, namelijk: de beantwoording der
vraag: wat eigenlijk de waarheid zal ziju
Wat ei' nu feitelijk niet bet fort Vaux is
gebeurd, weten wij niet. Wij weten alleen,
dat de berichten daarover eikaar pertinent

ver-
ichten

Sn -.u oe specif ie k-Roomsohe zijde ervan ^een daadwerkelijke bewijzen' van sympathie kringen geen mededeeling is ontvangen om- tegenspreken; eu niet alleen de üuitselie en
vPton we nu nog eens. geeft voor één der twee wereldmachten die tI.cnt vredesvoorstellen van Turkije, aan Rus Franse li» inededeelingeu tegenover elkaar,

dit enkel woord van aankondiging 0p bet oogewblik worstelen, nog aan den j j Imaar ook de Frausche berichten ouderling.

Wgut, terwijl het Havasbureau beweert, dat
zelfs geen aanval op het front werd gedaan,

Adv. 4048

io/li,'*k.sielling wekken, en medewerking uit- oorlogsgruwel kan ontsnaippen. Portugal
wanneer de K. S. A. die vragen zal. was op (je hand van Engeland, stond geheel

'UADA.

bouw St. Bavo

Gnthijt Typografen. Jeugdige Metaal

onder Engelsche controle, op het oogen-
blik dat Engeland (de zoogenaamde bewaar-

OORLÜGSR AA DSELEN'.

►^erkers 5 uur. Jeugdige Timmerlieden
«Ur.

Zouaven 6 uur.

G e b 0 u

w St. Havo

13 MAART.

Smedeetraat 23

l'-sperauto 8 uur. Ondersteuningsfonds

j," Uur. Levlen Kleermakers 814 uur.
latuur Spaarkas St. Nicolaas 8>4 uur.
griefs verg. Keruin Novarum 8'A uur.

t. Elisabeth s-G e b o. uw J ansstff.
- vau 22 A uur aanvrage om verster-
j,«nde uuUdeien voor arme zieken der St.
msabetlisvereenigiug.

v «bouw De N ijverheid 8 uur Jaar-

dering afdeeüug A. N. V.
fyt houw bu i g Jan»weg 8 uur
l^eelvoorstelling ten bute van het Roode

maakt het Franse-hu etafberickt melding van

v— De oorlogsberichten stellen on-s vaak voor lwcc of drie HaiJV-allbn daar, welke werden

12 MAAKT, gter van de „vrijheid" der kleine volkeren!!) onoplosbare raadselen. Men herinnert zich afgeslagen.

Sxnedestraat 23 het gewenscht acht, moet het meetrekken daarvan verschillende voorbeelden: uit den kjJJ. )en overvloede verneemt de „Uaiiy
ten oorlog! strijd op den Laikan, om er slechts één van Mai|- (!au )j0g (,it pai-ijSi ,jat „het heetste

Een staat, die in dezen tijd „welwillende te noemen: de geschiedenis van den wapen- gweejlt van ,|eu dag went geleverd bij Vaux,
neutraliteit" betracht, loopt groot gevaar te stilstand tusschen lOostenryk en iMontene-
wprden meegesleept, wanneer het belang van gro en uit bet verre Oosten: de tcgenstrij-
een der oorlogvoerenden dat vordert. üige berichten over den opmarsch der .Rus-

Dók daarom is het ergerlijk gedoe van Te- sen in den Kaukasus eu ferzië, van welke
leg raaf en consorten zoo gevaarlijk en fronten als volgens cliche de Turken
misdadig! dagelijks meiden dat „geen veranderingen

van beteekenis plaats vonden."

Maar ook ue berichten van het Westelijk
front stejlen ons herhaaldelijk voor raadse
len. Daar hadden we b.v. het gedebatteer
OVERZICHT, over het bezit van den Hartmannweilerkopf
ie..' en nu weer, otn dus slechts te bepalen tot de

Ook de stryd het Westen heeft zn ^b"eurteuis6eil ,au meer recente, datum,

het lort Vaux is genomen; er is jiej. govaj u,et de door de Duitschers beweer-

raadselen

geen aanval op gedaan; een ge Duits he com- de verovering van het fort Douaumont, lret-
naeniéu wistén de stellingen daar binnen te geen eerst door de I ranschen werd tegenge-

dKroon 8 uur Voordracht door
„h «eer Baart de la Faille voor de Vereen.
j?®i'leiu".

'«kctioppelijk Museum Jansstraat
geopend eiken dag van 10—5 uur tegen
van 'éb cents 4'itgezonderd Zater-
R. K feesldagen.

k9"k Portugal ia, nu in den wereldoorlog-
tokken.

overen; enz. enz.; om duizelig van te wot-- ten; van welke insluiting op den diuir niet
doni veel meer is gebleken. En nu weer de lijti-

Dc conclusie: de toestand om en nabij Ver-' nechte tegenspraak dei ii anhehe_ en Duit-
scbe berichten over de gebeurtenissen ten

dun is op het oogenbuk zoo ongeveer („nog' M00rden van V'erduu, wafcr, volgens de Duit-

of „weer"?) gelijk aan dien van 1.1. Woons- sc(le ]eziug. fiet fort Vaux wus genomen en.

dag. volgens een h ranse lie voorstelling van het

Uit Duitsch Oost-Afrika worden door gene- Havnsbureau, op hettoogemblik der publica-

raal Smuts nu reeds Engelsche «verwinnin- tiü van liet, JJui^c(h(' Mlfé "°g

it i i „i t ceeji aanval op liet iorT vvafo ^ouaan.

gen gemeid; daar hebben de Afnkaansche q1ü j]e te^eiitfrtrydigheid der berichten

expeditie-troepen, na de bezetting van Tsja- 2(K) sterk mogelijk te doen uitkomen, hebben

lang was dot' verwacht: de Duitsebe la, ook Taveta genomen, terwijl andere af- wij gisteren, de verschillende depeehes zon-

waar brigade na brigade stormliep op de
Frunsche stellingen. Op een gegeven oog'e.u-
blik, zoo wordt daar verder vertelt, wisten
twee compagnieën Vaux binnen te komen;
zij begonnen zich dadelijk te versterken,
maar zij werden nu een woesten strijd door
de Fransehen met de bajonet verdreven."

Deze berichtgeving komt nu weer overeen
met het jongste communiqué van het Duit-
scho hoofdkwartier, waarin wordt gemeld,
dat de Franscbeu weer voet kregen in het
fort.

De slotsom van het Vaux-raadsel ie dus,
dat de toestand, na eenige schommeling,
zicli daar weer zoowat heeft- hersteld en nu
weer ongeveer is zooals hij tevoren was.

DuitschlundAmerika.

De Duitse lis gezant Bernstorff te Washing
ton heeft, naar Wolff seint, in opdracht der
Duitsche regeering aan Lansing, den Atneri-
kaanschen minister van buitenlaadsche zaken,
een inededeeling gedaan, waarin de Duitsche
regeering nogmaals den staat vau zaken, zoo
als die zich- tot dusver heeft ontwikkeld in
bizonderheden nagaat.

De regeering doet dit, zoo verzekert zfj in
Laar nota, „met die openhartigheid, die in
overeenstemming is met do vriendschappelijke

betrekkingen tussoheu de beide groot-e volken,
en hiet den eerlijken wensch der Duitsche re
geering om deze voor elke verstoring te bewa
ren

N« uitvoerige toelichtingen tot iwier punt,
komt de Duitsche regeering tot de volgende
samenvatting van uet geheel:

„Duitschland stmat dus voor de feiten: a. dal
een tegen het volkenrecht indruischende blok
kade sedert een jaar den onzijdigen handel
verre houdt van de L>uitscbe haven» en Duitach-
land's uitvoer onmogelijk maakt; b. dat de
tegen het volkenrecht indruisehende verscher
pingen der bepalingen nopens contraband»
sedert anderhalf jaar voor Duitschland het ver
keer over zeo met onzijdige landen verhinderen;
o. dat tegen het volkenrecht indruisehende in
breuken op het postverkeer de verbinding van
Duit-scbland niet het buitenland trachten te ver.
hinderen; d. dat de stelselmatig steeds verdet!
gedreven kneveling der ouzijdigeu, volgen»
het beginsel „macht gaat i>oveu recht", bet ver
keer met Duitschland over hun landsgrenzen
verhindert, ten einde de uithongering van da
vreedzame bevolbing der middenrijken te ver
wezenlijken; e. dat Duitschers, door onze vyan-?
den op zee aangetroffen, onverschillig of heli
combattanten of non-combattauteu zijn, van
hun vrijheid worden beroofd, f. dat onze tegen
standers koopvaarders voor den aanval hebben
bewapend en zoodoende het gebruik van duik-
booten volgens de. beginselen der verklaring
van Londen onmogelijk hebben gemaakt.

De Duitsche regocring mag hopeu dat op
grond van de vriendschappelijke betrekkingen,
dio sedert eeuwen tusschen beide volken be
staan, 't hier uiteengezette standpnut door het
volk der Ver. Staten als juist zal worden be
schouwd, ondanks de bezwaren, die het optre
den van onze vijanden aan een overeenstemming
in den weg ligt."

Treedt generaal Sarrnil af?

De „Frankfurter Ztg." verneemt via Kon-
stantinopel uit Saloniki dat daar een spoedig
aftreden van generaal Sarrail wordt verwacht-
De generaal moet zich hebben uitgelaten over
de groote moeilijkheden, aan de verzorging vim
de troepen verbonden, doordat het binnenland
niet genoeg oplevert eu schepen met levens
middelen door Duitsche duikbooten -in den
grond wol-den geboord. Ook zou de generaal ge
zegd hebben dat er van een offensief, betzij van
de Entente of van de Centralen, geen sprak»
meer zal zijn.

Duitsch land en Portugal. Dr. Rosen, do
Duitsche gezant tc Lissabon, zal zich n'n den
ingetreden ooOr logs toes tand naar Spanje be
geven; dr. Pare, de Portugeesebe gezant to
Berlijn, naar Zwitserland.

ii

LX XXII.
OORLOGSDAGBOEI
(vau 27 Febr. tot 10 Maart).

■>Dnil3IIEAM«l% zet, Het lort Douauiuoiit is gedeeltelijk door

CKU All A V UAu'NI LU W !de Franschen omsingeld; de Franeche troe-

j jhïii vaf'ieu herhaaldelijk hevig aan. Hij
Chartpiiouville en in Woëvre boekten ue
Duitschers eenig succes. Een belangrijker
winst maakten zy bij Souain, in Cbampagne:
de hoeve Navarin en een Frausche stelling

februari. - l)o Frauoeben pogen in werd veroverd. Een Frauscli, een Russisch
E, '"aide aanvallen tevergeefs het fort eu een Engelsch schip gezonken.
k^Uiuont, door de Duitschers veroverd, te Hij Wijelien in Nederland is een
W'toK-n. De DuitoehCfs maakten ten wes- Duitsch vliegtuig neergekomen, dat wegens
\v*u 1). vonieringou. Hij het bosch van rnotoruefect dalen moest.

'Èly 4uurt de slryd voort. De Duitsche be- 1 Maart. Groote artillerievverkzaamheid
melden over de 10 duizend gevunge- ten noorden van Verdun. De Duitsche troe-
*W..vau 11 arduumout werdeq eenige ver- pen be-haleu eenige successen, die van geen

h. ^Il't1 j,i~ It .I,,-. 4..,.^ «1l i II i r i xr

Ej,, '('ken veroverd door dc Duitsche troe
in Woëvre ook vooruit kwamen.

algen.eenea invloed zijn. liet fort Vaux
wordt gebombardeerd.

L'hampagne hebben de l' ranseben Een Zweedseh.stoomschip door een mijn
*oliè f' l',ol'8:eu ever 250 M. breeute DuiE gezonken.
h)U 0üPgraven binnen. Bij Armentières wa- De Fr;

■U j

Lugelseheu in den aanval.
1- Itoliaueu bezetten Durazzo.
V'f,.? ar'* Drie Engelsche stoomschepen
1 '"'-"''h en een Zweedseh schip gezonken.
b J,- Engelsche paekëtboot „Maloja" eu
'liu'ifi Diakboot ^Empress of Fort
v p "Oor een mijn gezonken.

uoseke bommen op Metz en Chani-

i^o

11 hlLm^^toumsehip ,31 ecklBB'burg" van
«öen f,,1 'app,J »^®eland" op een mijn ge-
j,, gezonken.

tet osvi' J?e fev,eeh.ten Verdun
°nverminderde hevigheid voortge-

ausehe butpkruiser „Proveuee" in
de Middellandsche Zee gezonken. Het schip
deed troepentransportdiensten. Meer dan 000
man zijn verdronken.

Officieel bericht uit Herlijn, dat voor Havre
twee Fransche hulpkruisers zijn getorpedeerd
eu in den Theemsmonn een Engelsch wacht
schip.

2 Maart. Geen nieuws van Verdun.

Ongunstige berichten eu geruchten over de

verhouding tusschen Portugal en Duitsch
land.

Een Duitsch vliegtuig boven de Hritsche
Zuid-Oostkust.

3 Maart. Bij Verdun blijft de artillerie

in werking bier eu daal. Getorpedeerd zijn:
een Russisch stoomschip, een Italiaansch
zeilschip, een Frausche mijnenveger e.u vier
Hritsche trawlers, net Daliaausche hospi-
taalschip „Mare Chiaro" is op een mijn ge-
loepen.

De Koning-weduwe, Elisabeth van Roeme
nië (Carmen Syiva) overleden.

4 Ai aart. Ten Z.-0. vau' peren ontwik
kelde zich nieuwe strijd tusschen Duitschers
eu Engeischen, met Britsch voordeei. Hij Ho-
lante iu Argonnen waren de h ranschen in
het offensief, heiie strijd om 't dorp Dou-
auiuont, dat de Duitsebers zeggen van
Frauscheu te-hebben-gezuiverd. De stad
Verdun is dcor de inwoners verlaten; Duit
sche vliegers doen mee aan het bombarde
ment \au Verdun.

Iu Kaukasiü is, na eenige dagen van ou-
zekeren strijd, opnieuw succes behaald du r
de Russen, die de Turken versloegen en de
stad Billas in tormloop namen.

Volgens Engelsehg regeeringsverklaringen
he.eft Italië de Duitsche schepen in zijn ha
vens ingepalmd.

Een- Frauscli stoomschip en een Engelsche
m ij n en veger igezon ken.

5 Aiaart. - De suijd bij Verdun woedt in
nieuwe heftigheid voort, vooral bij bet dorp
Douaumont. De wederzijdse he verliezen zijn
verschrikkelijk groot.

Bij A peren, in öe Argonnen eu in Woëvre
zwaar artillerievuur.

De Russen dringen in Kaukasië dreigend

op; men gaat vreëzen voor Bagdad. De strijd wacht by Heifort.
in Mesopotair.ië, die aan de verbinding met 1 Geregeld worden nog Duitscho schepen in
Britten en Kussen moet meewerken voor de beslag genomen.

Entente, schiet echter niet op. Het Engelsche 3 Maart. -- Engelsche en Duitsche oorloge-
leger zit nog opgesloten in Hoet-el-Aiuara. flotiiies op zee gezien, doch nog geen berieb-
Er wordt hevig gevochten voor ontzetting, ten over een ontmoeting.

De „Mowe", die don ruaiiselacbtigeu stroop- Bij Verdun hlyft het zwaar vechten. De
tóebt-ter-zee hoeft gedaan, is in een Duit- vorderingen zyn van piaatselijken aard. De
scho haven binnengeloopen. -Duitschers veroveren Reguévilie, dc Kraaien-

(i Maart. Twee Engelsche en een Italiaansch hocgten en het kleine Cumieresbosch.
stoomschip getorpedeerd, j Scherp vlootdebat iu het Hritsche Lager*

Een Zeppeliuraid boven de Engelsche huis.

Nu id-Oostkust. Aucöna door dc Oostenrijkers gebombar-

Het afbreken vau diplomatieke betrekkin- 'deerd.
gen tusschen Duitschland eu Portugal wordt Frausche bommen op Alctz en Sablon,
verwacht.

Een Zweedseh stoomschip getorpedeerd
7 Al aart. Z. H. de Paus richt een brief

Het lort en liet dorp Vaux door de Duit-
schers veroverd.

De Portugeesehe gezant te Herlijn heeft

aan den Kardinaal-vicaris Pompili, met be- zijn paspoort ontvangen; de gezant vau bet
trekking tot den oorlog en opwekkend lot Duitsche Rijk in Lissabon vertrekt ook;
vrede. Duitschland verklaart aan Portugal den

In Amerika is aangedrongen op een uit- 0( rlog.
voerverbod van wapenen. 1 10 Alaart. De Fransehen doen groote te-

Een Engelsch stoomschip gezonken. gepaanvallen op bet Verduntront. Zij hero-

Drie Zeppelins hebben aan den johgsten veren het 1'ort Vaux. -

tocht deelgenomen; 't maripesteunpunt Huil De Engelsche torpedojager „Coquette eu
aan den Dumber is o.ui. gebombardeerd. de onderzeeër 11 op een mijn geloopeu eu

Hij Verdun: de Duitschers bezetten het gezonken.

dorp Forges. Groote .Duils-cbe aanval in liir.gelseh succes in Mesopotamie bij lvoeE
Champagne. j el-Amara.,

8 Alaart. De Duitschers veroveren iu

Woëvre stormenderhand het dorp Femes;
bij AI a is on de Ohampagne heroveren zij een
stelling op do Fransehen. Nieuwe actie ver-

(Wordt vervolgd).