DAGBLAD voor NOORD-enZUID-HOLLAND.
DENHCOLLEWTOFFEN
NASSAULAAN 49, HAARLEM
f4000 f500 f300 f 150 f 100 f75 f60 f 15
DE OORLOG
EERSTE BLAD
BUITENLAND
2ATËRDAGAV0ï«D-ftiEUW
HOOGST.
LAAGST.
THEOD. G. v. DUSSELDORP
5 Barteijorisslraat 5. - Telefoon 2144.
Zaterdag 18 Maart 1916
Jaargang n° 8988
Bureau van Redactie en Administratie i
Inter co mm. Telefoonnummers 1426 en 2741
Alle betalende abonnés op dit Blad, die in het bezit zijn van eene Verzekeringspolis, zijn, volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor:
Ue uitkeenns dezer bedragen wordt gegarandeerd door de »HolIandsche Algemeene Verzekeringsbank* te Schiedam. (De vóór i October 1911 uitgegeven polissen zijn niet geldig.)
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
daaronder de Öfiïcieele Kerklijst en
het Geïllustreerd Zondagsblad in acht
bladzijden.
HaARLc!ü5üHc. ALLEüAGJES No. 1870
De sint vincentius-vereeniging.
ln kwaliteit het
IN PRIJS HET
Barteljorisstr. Hoek Gr. Markt Tel. 899.
VERSPREIDE BERICHTEN
KORTE BERICHTEN
IS CöfiflPLEET.
4048
KME HMBLENSQE COURMT
ABONNEMENTSPRIJS
t maanden «ooi Haarlem an «oor da plaatsen waar aan ageal
Bevestigd ka (kom der gemeente) !,W
Voor <ie overige plaatsen in Nederland per post. 2,—
per week voor Haarlem en da agentschappen 0,12*
Afzonderlijke nummersi" ■i' 0,0$
t O.TB
PRIJS DER ADVERTENTIEN
Van I1" 5 regelt ...eeaeeetettiaataa
Iedere regel meet. et teeeeeteeee t ia 015
Buitenland per regel ...■«•••••••••••iat* 0'25
AdvertentiSn in-de rubriek „Vraag an AanbotT «au I—» regel» tea* °.40
Elke regel meer t t 0,10
bfl levenslange onge
schiktheid tot werken
bi] overlijden
bij verlies van een
s hand of voet s
bi} verlies van
s een oog s
bij verlies van
k een duim s
bij breuk van een
u arm of been
bij verlies van
een wijsvinger
bij verlies van een
b anderen vinger
In een der bladen van dit nummer is bet
verslag opgenomen van de jaarvergadering
der St. Vincentius-Vereeniging te dezer
stede.
liie jaarvergadering is de eenige gelegen
heid, waarbij de St. V. V. eenigermato naar
hi'iteu, in het publiek, optreedt.
Anders wordt al haar werk, al haar arbeid,
veigens de wijze grondregelen dezer vereeni-
Sing van dienende liefde, in stilte en zonder
Ruchtbaarheid, met gewilde onthouding van
elke publicatie, verricht.
Eens per jaar echter geeft de Vereëniging
in den kring van belangstellenden, vrienden,
weldoeners en geestelijkheid rekening en ver
antwoording van haar werk, en de Katholie
ke Courant ms»g d i e gelegenheid aangrijpen,
°ui in het publiek de belangstelling voor het
heerlijke werk der Rooinsehe Charitas nog
Srooter en intensiever te maken, om nog
Héér vrienden en weldoeners te werven
v°or St. Vincëntius, om ook gepaste hulde
h' brengen voor den reuzenarbeid, die jaar in
jaar uit in zoovele afzonderlijke liefdewer
ken en in de parochiale conferenties zelf-
handig wordt verricht.
vGulerdaad: een enkele blik op de cijfers
Vt jaarverslag geeft, op den omvang der
die daarin worden genoemd, is al vol-
^6ücie om met hoogen eerbied vervuld te
borden voor de toewijding eü den ijver, de
opofferingen en moeiten, die de leden van St.
Vincëntius ten bate van ongelukkigen, ar-
Hen, kinderen en gevangenen over hebben.
Hier worden waarlijk de werken van barm
hartigheid in al hunne omvang beoefend.
En alle Katholieken hebben dan ook een
eere-sehuld aan St. Vincëntius: deze n.l. om
het door stoffelijken steun waAr dat kan
Hogelijk te maken, dat St. Vincëntius' Lief-
berken sleede meer kunnen doen, steecis
üieer kunnen bereikenl Moge fiat t gevolg
2Üu van deze jaarvergadering, dat nog velen
°P deze wijze daadwerkelijk zullen deelnemen
aan de werken van barmhartigheid, die door
('e St. Vincentius-Vereeniging worden ver
richt: de zaligspreking aan de barmhartigen
zal dan ook hun deel zijn!
agenda. 19 maart.
Museum van Kunstnijverheid 3 uur
opening tentoonstelling werken de Bazel
®n Lanooy.
^GENDA. 20 MAART.
^ebouwSt. Bavo Smedestraat 23
Middenstand-Schoenmakers 834 uur. Es
Cranio 8 uur. Ondersteuningsfonds 834
aur. Leden Liefdebeurs 834 uur. Typo
grafen leden Ziekenfonds 834 uur. Pa-
Hoous Bloemisten 2 uur.
Schouwburg De Kroon 8 uur Wel-
dadigheidstooueelvoorstelling der ïïaarl.
Hfitiuelsschoolvereeniging.
St E1 i sab eth6-Ge bo uw Jansstir.
van 2—23-4 uur aanvrage om verster
kende middelen voor arme zieken der St.
Blisabethsvereeniging.
Bisschoppelijk Museum Jansstraat
geopend elkeü dag van 105 uur tegen
"«taling van 25 cents. Uitgezonderd Zater-
aaBen en R.-K. feestdagen.
—4-
Adv. 4027
OVERZICHT.
oorlogsgebeurtenissen van belang zijn er
niet gebeurd; er wordt in bet Westen bier
en daar nog wel met eenige hevigheid een
artillerievuur onderhouden en zelfs kwam
het nog wel eens, tot een aanval van een
der beide zijden, doch in den toestand is
daarmee nergens eenige verandering ge
bracht
Ook in de berichtgeving over het bezit van
den Mort Homxne is nog geen wijziging ge
komen: beide partijen blijven vandaar aan
vallen van den vijand melden, welke met
ernstige verliezen voor den vijand werden
afgeslagen.
Vermoedelijk hebben beide partijen gelijk
en wordt liet raadsel hierdoor opgelost,
dat de Franselien den eenen en de Duitschers
een anderen top van den Mort Homme be
zetten. Want do Duitschers noemen, zoowel
op hun kaarten als in hun berichten, den
top 265 Mort Homme, terwijl de Franschen,
ook op de kaarten, die de Fransche bladen
publiceeren, heuvel 295 den naam van Mort
Homme geven.
Op die wijze is het dus ook te verklaren,
dat er tegenspraak moet zijn tusechen de
Duitsche en Fransehe berichten over het lot
van den Mort Homme, daar met dezen naam
telkens ieder van beide partijen eenen an
deren heuvel op het oog heeft.
Het Oostenrijksche strafbericht meldt, dat
de Italianen hun aanvallen in het Isonzo-
gebied weer hebben gestaakt en dat alle be
dreigde stellingen in het bezit der Oosten
rijkers zijn gebleven. Het offensief der Ita
lianen bleef dus ook nu weer zonder resul
taat
De politieke gebeurtenissen in de oorlog
voerende landen volgen elkaar als op-den
voet. Eerst de kabinetswijziging in Rusland,
toen een portefeuille-wisseling in Italië,
daarna de kabinetscrisis in Portugal, ver
volgens bet aftreden van den minister Van
Marine Tirpitz in Duitsehland en "nu weer
het ontslag van den Franselien minister van
oorlog, Galiiéni.
De beide laatste gevallen maken van alLe
wel den meesten indruk, ook in bet buiten
land. Van beide beet bet, dat zij hun ont
slag namen wegen sgezondheidsredenen;.
doch eveneens in beide gevallen staat bet
wel vast dat liet niet alleen ie om redenen
van gezondheid, maar dat ook de oorlogs
politiek een groot© rol vervult in bet geno
men ontslag. Wanneer men achter de coulis
sen kon zien, zou men allicht ook andere
geschriften onder de oogen krijgen, dan at
testen van geneesheeren.
De opening der Vlaamsche Hoogeschool.
Het Groot-Nederlandsch Persbureau meldt
Wij vernemen uit Brussel, dat er maatre
gelen worden getroffen, om reeds na de Paasch-
v a cant ie de Vlaamsche Hoogeschool te Gent
•te openen. Onder de professoren der vroegere
Fransche Universiteit beeracht verdeeldheid
voor wat aagaat het al of niet doceeren in do
Nederlandsche taal. Verscheidene Vlaamsche
hoogleeraars van naam hébben hunne medewer
king toegezegd. De anderen zullen, voor zoover
als mogelijk, door Vlaamsche en Hollandsche
geleerden worden vervangen. Het schijnt echter
vast te staan dat geen enkel Duitecher noch
Oostenrijker als professor of. docent zal worden
aangesteld.
Door do Vlaamsche studenten wordt, bijzon
der to Antwerpen, krachtig gewerkt ten voor-
deele van het bezoek der toekomstige Vlaara-
scha Hoogeschool. Te dien einde werd eon
Vlaamsch Nationaal Studentenverbond gesticht
dat in de verschillende Vlaamsche Provincies
afdeeiingen telt.
Men meldt ook, dat er ernstig sprake is van
aan do® in Duitschland als krijgsgevangenen
verblijvende Belgische Studenten de gelegen
heid te verschaffen, om hunne studies te Gent
voort te zetten. Zij zouden dan in deze stad wor
den gehuisvest, op dezelfde wijze als de Belgi
sche geïnterneerde studenten hier in Holland
te Utrecht en te Delft werden bijeengebracht.
De Nederlandsche taal in het Lager Onderwijs
in Vlaanderen.
Het Groot-Nederland-cli Persbureau meldt:
Met ingang 1 Mei zullen in Vlaanderen
nieuwe bepalingeu in voege komen betreffen
de bet gebruik der moedertaal in bet lager
onderwijs.
De zoogenaamde gemengd® klassen (waarin
Vlaamsch- en Frahsélisprekend© kinderen
samen-zaten) worden overal afgeschaft.
In hot gebied van groot Brussel-alleen, ver
dwijnen tengevolge van dezen maatregel 207
tweetalige klassen; de leerlingen hiervan wor
den volgens hunne moedertaal,- in geheel
Vaamsého of geheel Fransche klassen inge
deeld. Het getal der Vlaamsche klassen die al
dus gevormd worden, deels in vervanging der
tweetalige, deels waar er vroeger alleen Fran
sche klassen waren, bedraagt ruim 300 voor de-
hoofdstad aflleen. Voor Brussel en de taalgrens
gemeenten kunnen uitzonderingen op :len regel,
dat de taal der ouders voertaal moet zijn, wor
den toegestaan; in dat geval is het onderzoek
naar de taal welke het kind werkelijk het best
kent aan strenge controle onderworpen.
Voor het zuiver Vlaamsch gebiod daaven-
tegen worden hoegenaamd geen uitzonderingen
toegestaan. De moedertaal zal er in alle klassen
en in alle vakken voertaal zijn.
Getuigschriften, diploma's boeken, schrifte
lijk verkeer met de ouders enz. moeten in de
voertaal zijn opgesteld. Do onderwijzers moeten
in 't vervolg in staat zijn les te geven in de
taal van de klas.
Ongeval in een O.-H. munitiefabriek.
Het Korr. Bur. to Weenen meldt: In de muni
tiefabriek te Wöllersdorf is gisteren bij de over
brenging van slaghoedjes een ongeluk gebeurd.
De werkman die de slaghoedjes hanteerde heeft
vermoedelijk er een laten vallen en dooi de ont
ploffing ervan is een deel van de andere in het
lokaal aanwezige slaghoedjes ontploft. Er zijn
vier menschen omgekomen en het lokaal is ge
deeltelijk vernield.
Korten tijd geleden is een dergelijk ongeluk
gebeurd, doordat een werkman uitgleed en op
een met ontplofbare stof gevulle kist viel. Vijf
mensehen zijn toen aan hun wonden ^verleden.
Minister Galiiéni treedt af.
Hoewel al eens in de Fransche pers werd
tegengesproken, dat de minister van oorlog zou
aftreden, toch is liet er van gekomen en heeft
Galiiéni aan den minister-president Briand
een brief geschreven waarin hij dezen zijn ont
slag als minister van oorlog aanbiedt,
„Zooals ik u verleden week gezegd heb, zoo
luidt zijn schrijven, schieten mijn krachten, die
ik uitsluitend en zonder ophouden aangewend
heb in dienst van het land, nu te kort. De ge
neesheeren erkennen, dat ik thans niet meer in
staat ben om met al de noodige kracht de hooge
functies uit te oefenen, die mij zijn toever
trouwd en zij verzekeren mij, dat een tijd van
volstrekte rust en nauwlettend© verpleging on
vermijdelijk ziin, wil het mij mogelijk zijn op
nieuw den actieven dienst te hernomen. Ik
vraag u dus mijn ontslag als minister van.oor
log te aanvaarden."
Minister Briand, de minister-president, heeft
daarop het antwoord gezonden
„Ik kan slechts kennis nomen van uw aftre
den door u nl de droefheid uit te spreken,
waarmede ik uw besluit ontvang en dio alle
ministers, uw collega's, met mij deelen. Ik
hecht er aan u te zeggen hoezeer het mij spijt,
dat uw gezondheidstoestand do regeering uw
medewerking ontneemt, die haar bij haar werk
voor 't land9 defensie van zooveel waarde was.
Ik hoop dat gij, bevrijd v?m de ongesteldheid,
die u voor het oogenblik dwingt rust t© nemen,
weldra weder uw post in het gevecht ten dienste
van het vaderland zult hernemen."
Naar wij gisteren reeds konden melden, zal
Galiiéni worden opgevolgd, door Generaal
Roqiies.
Do nieuwe Fransche mini^cr van oorlog is
to Mraseille, op den 28 December van liet jaar
1856 geboren. Hij hoorde tot het leger van
generaal Galiiéni en is, volgens Havas, een
technicus en een organisator van den eersten
rang.- Als legeraanvoerder boezemde hij liet
grootste vertrouwen in, en gedurende dezen
oorlog onderscheidde hij zich herhaaldelijk door
zijn hoog© intelligentie, zijn bewonderenswaar
dige militaire eigenschappen, ziin methode, en
zijn vastberadenheid. De troepen waren bij ver
schillende gelegenheden getuigen van zijn dap
perheid, waarvoor hij ook onlangs bij leger
order is vermeld.
Een duikboot opgebracht. Men meldt uit
IJmuiden aan de ,,N. R. 0.:" ITet^Ncderland-
sclie stoomschip „Berkelstroom," gisteren van
Londen binnengekomen, moet gezien hebben,
dat een groote Duitsché duikboot de Theems
werd opgebracht. Vermoedelijk is het de U 7
geweest.
Adv.
Desertie vau „vrijwilligers." De „Daily
Mail" schrijft, dat velo jongelui, die zich voor
den dienst hadden cpgegeven, verhuisd zijn,
zoodat hun toegezonden oproepingeu als onbe.
stelbaar terugkomen. Zij zullen thuis nog een
waarschuwing ontvangen en indien ze zich
daarna niet melden, beschouwd worden als
deserteurs.
Aan de Besarabisclie grens. Tu d© buurt van
Czernowitz zijn tengevolge van den sterken
dooi en den geweldigen sneeuwval gedurende
de laatst© weken, groote overstroomingen voor
gekomen. De spoorwegverbindingen loopen
daardoor gevaar en de storing in het verkeer
brengtvertraging-in de troepenbewegingen mede
Daar de voornaamste lijnen voor militaire doel-
einden worden gebruikt is het verkeer voor,
particulieren zoo goed als geheel stop gezet.
Do Duitsche vloot. Kapitein Pcrsius zegt
dat door het onvermoeide werken van Tirpitz
in 10 jaren tijds de Duitsche vloot van da vijfde
op de tweede plaats gekomen.
Samenwerking der geallieerden. De „Times"
verneemt dat de vólgende conferentie van do
geallieerden te Rome zal plaats hebben en dat
Lloyd Georg© en misschien ook Edward Oyer
daaraan zullen deelnemen.
Geen stakingen meer in Zuid-Wales. Op'
verzoek van de regeering hielden de mijn
eigenaars en vertegenwoordigers van de mijn-'
welkersfederaties in Zuid-Wales gisteren te,
Londen een vergadering, waar besloten werd
ter voorkoming van nieuwe werkstakingen een
einde to maken aan de netelige kwestie; voor-!
taan zullen alle mijnwerkers moeten rijn aange
sloten bij een dér erkende trade-unions.
Een hospitaal verbrand. Naar uit Konstan-
tinopel wordt geméld, is daar het hospitaal
van het Hongaarsche Roode Kruis door brand
vernield. Er werden 352, meest zwaar gewonde
soldaten in verpleegd, onder wio een paniek
uitbrak. Het is den wachters gelukt alle zieken
in den tuin van bet hospitaal in veiligheid
brengen.
Z U I D-A F R I K A.
Een gedenkteeken in de Kaapprovincie,
Bij Cookhouse in d© Kaapprovincie is een
eenvoudig gedenkteeken onthuld ter herin
nering aan Slachters Nek, de terechtstelling,
ongeveer ©en ©euw geleden van Bezuiden*,
hout en eenige andere verzetplegers tegen
de Britsche heerschappij. Generaal De Wet
en oud-President Steyn waren uitgenoodigdj
aan de plechtigheid deel te nemen. Zij :wa-;
i©n echter afwezig. Als spreker frad op dr;
Ma.an, de hoofdredacteur van „De Burger",
die er op wrnes, dat het de bedoeling was,
van de oprichters van het gedenkteeken omj
do herinnering levendig te houden van gen
ongelukkige espisode uit de geschiedenis van
Zu d-Afrika.
Alen had der regeering verzocht aan da
LXXXIII.
WEEKPEAATJE.
j, ^"an de week heeft d'r een belangrijke ge-
®hrteais plaats gehad.
U "een, ik bedoel uiet dat droeve geval met
g, wTubantia". Daarover moet ik nu zwij
gt'want onze Courant heeft al zoo vol ge-
met Tubantiana.
w1 heb een. gebeurtenis op Eet oog, die in
e eigen «tad heeft plaats gehad. Het is
ve,.,aa.*'vergadering van de St. Vincentius-
f]aae(Higiug. Het verslag ervan staat er van.
v9 k pa© in. Dat is ook al wèer de schuld
4ie dien Duftschen U-kapitein. Want als
tv( ®tlet mo roekeloos-onvoorzichtig was ge-
was de Tubantia niet getorpe-
tereU'. c'an de courant d'r niet die bit-
orhalen van behoeven te doen, en dan
hlaai 1 ®en veel mooier stuk voor in de
'elf "ebben gestaan. Niet, dat het stuk-
rdt °Ü1 Haar wel hetgeen erin vermeld
Soi. [taf; "Vincëntius" werkt in Haarlem
I- dai kunt u lezen in het vrij-Iange ver-
iü er vaDda*'X over die jaaryergade-
de krant 6taat. Hadden we volledige
genoegdoening en volle eer moeten geven aan
den schitterenden arbeid van „Vincëntius",
dan zouden we er misschien nog veel meer
van verteld moeten hebben. Misschien. Maar
ik geloof toch van niet.
Het werk van Vincëntius wil een stil-wel-
doen zijn vooral, en juist daarom is het des
te mooier. „Vincëntius" houdt er niet van,
dat haar werk aan de groote klok gehangen
wordt. Dat pdst niet bij haar arbeid en zou
niet zijn overeenkomstig het voorbeeld van
haar groote stichters en voorgangers.
Daarom dus zijn we niet zoo breedvoerig
gelreden in de wiskunstig-correete, niets-ver-
getende, uitvoerige beschouwingen .van den
secretaris, die dat groote gedetailleerde jaar
verslag heeft uitgebracht, en daarmee weer
een reuzentaak heeft volbracht.
Daarom hebben we uit den dichten, geuri-
gen rozentuilt, dien „Vincëntius" Donder
dag als vrucht van haar werk aan weldoe
ners en belangstellenden in den vórm van
dat verslag liet zien, slechts enkele naar
we hopen van de schoonste rozen geplukt,-
om die aan onze lezers te kunnen loouen, ais
een bewijs van wat Vincentous deed. Daar
mee wilden we brengen de vruchten van
Vincëntius' lijden en strijden.
Edoch.... rozen hebben doornen, zelfs de
schoonste. Eu de. onze zijn er evenmin vrii
van.
Die doornen van Vincëntius' overigens zoo
wondermooie rozen zijn de.... uitgaven, die
we met een ze kerf prozaïsche juistheid heb
ben vermeld naast de poëtische schoonheid
van de vruchten van Vincëntius' liefdadig
heid.
De uitgavende kosten.
Dertigduizend blanke guldens heeft Vin
cëntius in 1915 omgezet!
Dat zou niets zijn, gezien den ontzaggelij
ken arbeid, die er door tot stand komt. Iedere
zaak heeft haar uitgaven, haar kosten.,..
Maar daartegenover moeten inkomsten
staan; anders immers is iedere'zaak, zonder
meer, verloren.
Welnu, „Vincëntius" heeft zeker inkom
sten. Anders zou ze ook verloren zijn. En
„Vincëntius" klaagt niet, dat ligt niet in
haar aard. Ze weet, dat als de nood aan den
man komt, er steeds zijn, die het voor haar
willen opnemen. s
Laten wij dat voor ditmaal eens zijn. Laten
wij onze lezers en -lezeressen mogen verwij
zen naar het verslag in onze Courant. Laten
wij- hun doen genieten van Vincëntius' ro
zengeur. Maar dan vragen wij ook/dat gij
u daarna wilt ontfermen over „Vincëntius",
die bij alle schoonheid en geur .van haar
bloemen niet is kunnen ontkomen aan de
pijnen van de doornen.
En dan sporen we met aandrang en
kracht aan, om „Vincëntius", die .zulk on
misbaar jRerk verricht en zoo grootsch en
toch stil weldoet, royaal te bedenken met
gelde!ijken steun, en niet minder met mo-
reelo hulp.
Want ieder moer ervan overtuigd zijn: het
is goed besteed. En waar kan men beter ge
ven'!
OORLOGSDAGBOEK
(van 11 tot 17 Maart).
11 Maart. In Duitsch Oost-Afrika heeft
generaal Smuts overwinningen behaald voor
de Britten.
De Eugelschon zijn in Messopotamië weer
teruggetrokken.
Twee Fransche stoomschepen en een Noor-
seho bark gezonken.
Duitsche vliegtuigen bombardeeren een
Rissiecii eskader in de Zwarte Zee.
12 Maart. De Duitschers vorderen ten
noorden van do Aisue; ze deden groote aan
vallen bij Vanx en omgeving.
Do Oostenrijkers hebben do Italianen tot
dicht bij Valona teruggedrongen.
De Russen hebben in Perzië de stad Ke
il nd bezet.
13 Maart. Groote oorlogsraad der geal
lieerd ëu.
Een Russische torpedoboot door een mijn
gezonken.
Twee Engelsche stoomschepen getorpo.'
deerd.
Een Engelsche hulpkruiser op een mijn
geloopen en gezonken.
Het Ned. ss. .Zaandijk" op een mijn geloo-j
pen en beschadigd.
14 Maart. De Duitschers hebben ean
deel van het dorp Vans weer bezet
Aan het Isonzo-front is de activiteit de?
Italiaansche artillerie toegenomen.
15 Maart. De strijd bij Verdun is be-
de.ard; hier en daar nog artillerie-duels.
Op het ltaliaansch-Oostenrijlkschó Xrontj
wordt heviger gevochten; de Italianen heb-'
ben bij San Martiuo succes behaald.
16 Maart. Links van de Maas, bij het(
Bois des Corheanx en den Mort Homme, vor
derden de Duitsche troepen in hun weer*
nieuw opgezet offensief vrij belangrijk.
Groot-admiraal von. Tirpitz, de Duitsche
rijksminister van marine, treedt 'af. AdmL
raai von Capelle zal hem opvolgen.
Het Nederlandsche stoomschip „Tubantia"
(14,200 ton) van de Kon. Holl. Lloyd, bij den.'
Noord-Hinder getorpedeerd en na 3 uur ge*
zonken. Alle opvarenden zijn gered.
(Wordt vervolgd^
