UIT DE PROVINCIE
UIT BEVERWIJK.
UIT DE ZAANSTREEK
KERKNIEUWS
LEGER EN VLOOT
SOCIALE BERICHTEN
&HADS NIEUwS
Ha ra tais ©ra hoi.
ONS GROENTETUINTJE.
ui.
de Edo-voorhoede deed direct den bal naar
den kant der Militairen verhuizen. Edo doet
aanval op aanval, doch de achterhoede zui
vert steeds 'l terrein. Een voorzet van Zand-
stra werd door den keeper corner gewerkt,
welke niets oplevert dan weer corner, welke
door Hemelrijk wordt voorgezet, weer bij
hem terug beland1 en met een schitterend
schot geeft hij den keeper het nakijken. 1—0.
Enkele doorbraken der Militairen leveren
niets op. Edo speelt thans bijna geheel op
de helft der Militairen. Enkele corners wor
den nog genomen, doch de achterhoede re
tourneert alles. Met dezelfde stand wordt
gedraaid. De Militairen, thans met.een Edo-
speler versterkt, doen al hun best om gelijk
te maken, wat hun bijna gelukt. De midden-
voor-speler brak door de geheele verdedi
ging heen, doch de 'Kiefte wist door tijdig
uitloopeu een zeker doelpunt te verhinderen.
Edo neemt weer geheel het spel 'in handen.
Hit een doorbraak der Militairen komt de
gelijkmaker, doch wordt geanmilleerd door
buitenspel. De pressie op bet Militaire doel
wordt grooter en succes blijft dan ook niet
uit, als v. d. Hurk den bal toegepeeld krijgt,
snel de achterhoede passeert en onhoudbaar
doelpunt. 2—0. Nog éénmaal weet P. Zand-
sfra via een achterhoedespeler bet net te
vinden 3—0. Met dezen stand komt het ein
de. Bij de Militairen speelde de achterhoede
.zeer goed. Bij Edo Sparrenboom, Hemelrijk,
Huifrok en P. Zandstra als uitblinkers. De
keeper bad een zeer gemakkelijkén dag.
GEMEENTERAAD.
Vergadering van den Raad dezer gemeente
op Woensdag, 22 Maart 1916, 's namiddags
te half twee in de Statenzaal (Prinsenhof.)
De volgende zaken zullen aan de orde
worden gesteld:
1. Mededeelingen en ingekomen stukken.
Verzoekschrift leeraar gymnasium, om eer
vol ontslag. 2. Voorstel B. en W.W. vast-
stdbng staat onvoorziene uitgaven, dienst
1916, met advies Commissie van bij stand be
heer gemeente-financiën. 3. Id. id. dienst 1915,
met id. 4. Id. id. goedkeuring le suppletoire
begrooting, dienst 1916, St. Elisabeth's of
gioote gasthuis. 5. Id. id. vaststelling jaarwed
de Directeur gemeente-gasbedrijf. 6. Id. id.
beschikbaarstelling gelden inrichting vee-'
ituü ktplaats. 7. Id.-L. J. C. Poppe e. a. in zake
duuite-toesiag; met schrijven B. en W.W.
ea verzoekschrift afd. Haarlem Chr. bond)
N«u. gemeente-werklieden en onderafd. „ge
meentewerklieden" Ned. R. K. Volksbond,
a ia. Haarlem. 8. Id. B. en W.W. intrekking
verordeningen heffing en invordering staan
geld kermis. 9. Id. id. wijziging plan van uit
breiding voor de gronden ten zuiden van den
Zij.'weg en ten noorden van de Oranjestraat.
10 Id. id. afkoopbaarstelling erfdienstbaarhe-
oen ten behoeve van perceel sectie A no.
3)70 (voormalig buitenverblijf Zijlweg.) 11.
Id. id. vaststelling nieuwe rooilijnen Begijne-
steeg. 12. Id. id. id. nieuwe rooilijn gedeelte
ZniderschooLsteeg noordzijde. 13. Iijl. id. aan
koop grond Begijnesteeg. 14. Id. id. id. Zuid-
de; schoolsteeg. 15. Id. id. verzoekschrift se
cretaris bestuur rijtuig- en wagenmakerspa-
trconsvereeniging, werkzaamheden aan rol
lend materieel. 16. Id. id. regeling school-
ge„; H. B. scholen en Handelsschool. 17. Voor
dracht id. benoeming onderwijzer school voor
wtgebreid lager onderwijs lett. O. 18. Id. id,
id. ed. school no. 6.
ONBESTLBARE STUKKEN.
Lijst van onbestelbare brieven en brief
kaarten, waarvan de afzenders onbekead zijn.
Terugontvangen in de le helft der maand
Waart 1916.
Binnenlandsche Brieven.
A. v. Arkel, Amsterdam. D. v. d. Berge,
Gen den, W. v. d. Brakel, Haarlem. Bureau
„Telegraaf," Amsterdam. Burgemeester Haarl.
liene, Spaarnwoude. China Export en Co.,
Amsterdam, v. d. Duin, idem. E. G. van
Eerde, Rotterdam. G. J. Ensink, Bemmel.
Frisico, Amsterdam. Goesing, idem. Nelly v.
Helden, idem. W. Henrious, Zaandam. Ch.
V. Heymans, Amsterdam. Joh. v. d. Hust,
Geprebel. F. toe Laer, Den Haag. H. v. d.
Loo, Amsterdam. A. Looijen, idem. Meijer,
Arnhem. H. J. v. d. Munnik, Leeuwarden.
Postbus 63, IJmuiden. Idem, Idem. W. J.
P'ole Jr., Haarlem. C. W. Reuven3 v. Bem-
meien, Huize Vreewijk, van Ried, Amster
dam. Max Veeren, Nijmegen. W. Verdonk,
Haarlem. O. VerkerkMenses, Idem. Lola
Versteeg, Idem. W. F. Visser, Rotterdam.
Briefkaarten Binnenland.
F. v. d. Berg, Amsterdam. W. J. O. Ble-
CGurt, Heilo. B. A. Blinde, Amsterdam. P.
Bruins Slot, Rotterdam. F. Coetien, Grons-
veld. A. J. W. v. Dam, 10e Inf. Brigade. E.
Pijiistra, idem. van Goch, Amsterdam. H.
cie Graaf, idem. Huijter, Alkmaar. Cor Jonges,
Amsterdam. H. Klein, Idem. G. Klopper, Zui-
öijk. H. Klüijt, Amsterdam. E. do Latig, Lei-
jen, Lettenmeijer, Schoten? de Looze,? Ma
nnessen, Amsterdam. G. Martin, Hilversum.
J H. Meijer, Den Haag'. W. ter Meulen,
Haarlem. A. Peetoom, Amsterdam. H. Ver-
Hoef, Den Haag. Idem, Idem. Ph. Verhove,
IPjswijk. Wagner, Haarlem. Wed. de Wed,
Amsterdam. J. Wijdeman, Schictlamsche weg.
W. v. Wijngaarden, Amsterdam.
Buitenlandsche Briefkaarten.
E. J. F. Broome, St. Michaël, (Barbados.)
M. Bramson, Londen. W. Gehrmann, Ber
lin. M. Jensen, Kristiania. E. Mondantz, Dus-
scldorf. Fr. Moïer, Basel. Idem, Idem.
Eenevens één brief en elf briefkaarten zon
der adres.
Nota. Aan de afzenders wordt aanbevolen,
hun adres op de stukken te vermeiden, opdat
deze bij onbestelbaarheid aan hen kunnen
werden teruggegeven.
BLOFVFND A AL.
Gevonden voorwerpen: Terug te be
komen bijMevr. Eidick Thieme, Kleverlaan
1, te Bloemendaal, een hondenhalsband; H.
Bclsenbroek, Boschlaan 1, te Bloemendaal,
een Snoeimes; Zandvoorterweg! lc, te Aerden-
hout ,een tienrittenboekje E. S- M.-traject
AerdenhoutHaarlem; aan het bureau van
politie te Overveen, een Duitsch boekje met
pcstzegelmerken; een bus met inmaakgroen-
ten; een handschoen.
Komen aanloopèn bij A. van de Wetering,
Bloemendaalsche weg 214, te Overveen, een
kit.
IJMUIDEN.
Onbestelbarestukken. Lijst van on
bestelbare brieven en briefkaarten, waarvan
de afzenders onbekend zijn. Terugontvangen
in de le helft der maand Maart. 1916. Brieven
binnenland. Grietje Bennen, Nijmegen. In
specteur Belastingen, 2e afd., Haarlem. Ne-
cerl. Overzee Trust Mij., 's Gravenhage. G.
Plug, den Helder.
Briefkaarten binnenland. L. den Duik, Sche-
veningen. O. Kielen, schipper, Texel. D. de
Koning; Schoonhoven. Corneii8 van Perstein,
Mej. B. Wiebenga, Groningen.
Brieven buitenland. Gustaf Reimers, Dan-
zig.
Briefkaarten buitenland. Frl. Chr. Clauhsen,
Bcrkum. Müller, Neustadt i/M.
ALKMAAR
Personalia. Te1 Den Haag slaagde voor
het machinisten-examen de heer J. C. Ver
beek, van hier.
HEEMSKERK.
Kruisverband. Donderdagavond had
een ledenvergadering plaats bij den heer Koe
dijk. Ofschoon meer leden hadden tegenwoor
dig kunnen zijn, was de vergadering zeer ge
animeerd. De propaganda werd flink bespro
ken en dank den ijver der propagandisten
mag van die propaganda veel verwacht wor-
i,en. Ook werden de plannen besproken voor
de najaar-campagne, waartoe vooral dp Wel-
Eeiw. Heer kapelaan zijn krachten zal geven.
Een groote opbloei is nu te wachten. Twee
leaen gaven zich nog op als geheelonthouder,
teiwijl een nieuw lia zich opgaf en geïnstal
leerd werd. De volgende vergadering zal ifi
Mei plaats hebben.
NOORD WIJK.
Ziekenkas. Gisterenavond hie'd de Zie
kenkas „St. Joan de Deo," onder-afdeelingi
van den R.-K. Volksbond, een goed bezochte
vergadering. Do voorzitter deelde mede, dat
de voorzitter, de secretaris en de penning
meester van de Ziekenkas hun functie heb
ben neergelegd, zoodat er een nieuw bestuur
moest worden gekozen. Na eenige besprekin
gen verklaarde de heer L. Does, (penningm.-
zich bereid zijn functie nog een half jaar te
blijven waarnemen. De andere vacatures
worden aangevuld door de verkiezing van
tceren Job. Vink en W. de Groot.
De eerste wordt secretaris, de tweede voorz.
Besloten werd zeer spoedig! een vergade-
rirg uit te schrijven, waarop reglementswij
ziging aan de orde zal worden gesteld.
Op voorstel van den voorzitter werd beslo
ten om voor personen boven den gestelden
leeftijd nog eenigen tijd de gelegenheid open
te stellen tot de Ziekenkas toe te treden.
Eindelijk nog deelde de voorzitter mede,
d .t a.s. Maandag tusschen 8 "en 9 de bonds
leden voor de.laatste maal gelegenheid zul
len hebben brandstoffen te bekomen van het
brandstoffen-comité.
De Vlaamsche strijd. Een talrijk uitgele
zen publiek was opgekomen, teneinde den
volksdichter René de Clercq te booren spre
ken over bovengenoemd onderwerp. En waar
lijk, te/midden van deze ontzettende tijden
i3 het voor ons Nederlanders, taalgenooten
toch van de Vlamingen, wel eens goed te
'hoeren op welk een wijze de taalstrijd door
de Belgische regeering werd onderdrukt. On
getwijfeld hebben de aanwezigen uit hetgeen
zij dien avond gehoord hebben, bet bezit
eei.er eigen, schoone taal leeren waardéeren
en mogelijk dat zulks zal bijdragen om het
steeds toenemende Germanisme bij ons te
weren en ons schoon Nederlandseh ongerept
en fier te bewaren-
Wat nu .den heer de Clercq betreft, deze
munt niet uit door groot redenaarstalent of
schoonheid van voordracht.
Niettemin wist de spreker zijn gehoor te
boeien, eerstens omdat hetgeen hij naar vo
ren bracht niet alleen getuigde van groote
liefde voor de Vlamingen en bun taal, maar
tevens een helder licht wierp op de stelsel
matige onderdrukking der Vlaamsche taal
door de Belgische regeerders. Met de groot
ste aandacht werd de bijna twee uur lange
rede van den beer De Clerq aanboord en
wel niemand der aanwezigen zal huiswaarts
gekeerd zijn, zonder groote .sympathie te ge
voelen voor onze onderdrukte taalbroeders
en hunne leiders.
Dót te bereiken was liet doel der bijeen
komst en als zoodanig is zij dan ook schit
terend geslaagd.
Hieronder oen kort overzicht van de inte
ressante redevoering.
Na gewezen te hebben op het feit, dat ons
land met de Vlamingen een tijd lang de
zelfde geschiedenis beeft gehad, ging spre
ker na dat van de ongeveer 7 A millioen
inwoners van België, i'A millioen de Vlaam
sche taal spraken en ruim 3 millioen de
Fransche taal. Beide deelen waren volgens
de spreektaal geheel van elkaar gescheiden.
Daarin wilde men verandering brengen: één
volk, één taal was bet parool, waarvoor bet
dus noodig was een der beide talen stelsel
matig uit te roeien.
Men koos daartoe echter niet dé minder
heid, doch de meerderheid: de Vlaamsche
taal'. Waren de Vlamingen destijds flinker
geweest, zij zouden zulks niet gedoogd heb
ben, doch door vreemde overheersching was
allo geest tot verzet geweken.
Men liet toe dat de staatsambten uitslui
tend in banden van Franschgezinden kwa
men. Ook op economisch gebied werden de
Vlamingen achtergesteld, hetgeen bleek uit
uit hetgeen «preker ons vertelde omtrent den
aanleg van spoorwegen, de overbevolkte
scholen en de abnormaal hooge belastingen.
Men wist pas dat men Belg was als er be
lasting betaald moest worden. De recht
spraak geschiedde uitsluitend in het Fransch,
in 't leger bediende men zich van 't Fransch
en op do scholen wa6 hét niet anders gesteld.
L bet daarom te verwonderen dat de Vla
mingen over het algemeen vreeselijk ten
achter zijn.
België bezit 4 Hoogeschoolen, waar alleen
in 't Fransch onderwezen wordt. Een gemak
kelijke oplossing ware het geweest zoo van
cie twee Rijks Hoogescholeu er één Vlaamsch
was geweest, doch dan werden aangekweekt
int.llectuccie Vlamingen en dat moest ver
hinderd worden.
Thans wordt het den Vlamingen moeilijk
gerraakt, omdat hun door de Duitscliers, de
ovenveldigers, een Vlaamsche Hoogeschool
wuiOt aangeboden.
Zulks is echter geen gunst, ma'ar.-'n recht,
en daarom dient men het als zoodanig: te aan-
vaiiden.
Hel' verdrufcingsstelsel heeft economisch
schrikkelijke gevolgen gehad; üoor het gebrek
aan voldoende vakscholen is de Vlaming
a.een voor grof werk geschikt. Men vindt
hem in de mijnen of in Frankrijk, -teneinde'
daar zwaren veldarbeid te verrichten. De
s'fjste werkkrachten op fabrieken en werk
plaatsen zijn meest Walen, Engelschen of
Du.'lfchers.
Van de Volksvertegenwoordigers kon men
geen steun verwachten; als 't in hun poli
tieke kraam te pas kwam, kreeg men de een
of andere wet waarin altijd groote mazen wa
ren en welke moest dienen om den steun
der Vlaamsche kiezers te verkrijgen.
Cm aan dat alles een einde te maken, is
zeil bestuur voor de Vlamingen dringend noo-
aiar!
Den eersten stoot aan de Vlaamsche be
weging gaven kunstenaars als Consience, Be-
looit e. a. Na hem kwamen meerdere weten
schappelijke menschen.
De bewusten onder het Vlaamsche volk
sj. raken zich uit voor hunne rechten.
Daar kwam de oorlog, de Godsvrede werd
ge teekend en de Vlaamsche beweging liet
men rusten. Al spoedig werden dë Vlamingen
•'citei verdacht gemaakt en men wist zulks
niet beter te doen dan door de Hollanders
bun taalgenooten, te betichten dat zij de
Duitschers hadden doorgelaten.
Vervolgens noemde spreker het prijsgeven
aer neutraliteit door de Belgische regeering
een overstandige daad; daardoor is den Du't-
schers een motief in handen gegeven om er
niet uit te gaan. Heftig protesteerde hij tegen
hot praatje dat men zulks had gedaan om
Parijs te redden. Daarvoor had de Vlaming
zelfs geen dorpje ovérl
Na nog uitdrukkelijk te hebben aangetoond,
dat het Nederlandsche volk niet moet zijn
pr* i-Engelsch, pro-Duitsch of pro-Fransch,
maar pro-Ned r.andsch, eindigde spreker zijne
boeiende redevoering met een schitterende
poroatie waarin de wederopbloei van het
Vlaamsche volk en bun taal in het vooruitz'cht
weid gesteld.
.va een korte pauze droeg hij nog eenige
zijner eigen verzen voor, waarin personen
en feiten uit eigen leven door dezen volks-
dxLter werden bezongen en waarvan er ve
le ook in ons land bekend en geliefd zijn.
We ondervonden bij deze voordracht de eigen
aardige bekoring welke steeds uitgaat van
gedichten welke door den vervaardiger zelve
wo'iden voorgedragen. Het was in een woord
prachtig en vormde een waardig slot van
dezen welgeslaagden avond.
KROMMENIE.
De nieuwe burgemeester. In de burgemees
ter-vacature alhier, ontstaan door het over
lijden van den heer Lammerecliaag, is bij
Kon. besl. de beer H. Klerk Jzn. benoemd
tot burgemeester.
LITURGIE EN BIDPRENTJES.
Den Liturgiscken geest te verlevendigen
onder de geestelijkheid, kennis der Liturgie
te brengen onder de leeken, is het streven
der Liturgieten, het doel der Liturgische
vereenigingen, reeds in vier der Nederland
sche Bisdommen opgericht. In preek, onder
richting, catechismus en cursus wordt ge
tracht liaar doel te bereiken; grootere en
kleinere boeken en geschriften (Misboeken,
vlugschriften, blaadjes) kwamen van de pers.
Het H. Misoffer, de Sacramenten, zegenin
gen, kerkelijke plechtigheden waren liet on
der werp van zoo menig boek of artikel. Zoo
gaf de Utrechtsche Liturgische Verceniging
al eenige blaadjes uit, o.a. „Op het Kerk
hof", voor haast geen geld te bekomen bij de
^Bibliotheek der Liturgische Vereeniging, Se
minarie Kuilenburg, en waarin ons de be
grafenisplechtigheden worden voorgebeden.
Maar nog een gemakkelijker middel om de
menschen iets van de dooden-liturgie te lee
ren, hebben we in de bidprentjes. Dat mid
del is misschien nog zoo goed als niet toe
gepast maar waarom zouden we het niet
doen? Wat zijn bidprentjes veelal? Een ver
heerlijking van den doode om zijne betoonde
of niet-betoonde deugd, een bulle van heilig
verklaring. En hoe dan nog? Met meermalen
verwrongen teksten uit de H. Schrift, uit
de Vaders en Kerkelijke schrijvers; die, voor
al wat de laatste betreft, dikwijls nog niet
eens authentiek (echt) zijn. Maar waar
om zullen wij anders doen dan de Kerk?
De Kerk canoniseert pas, als ze volkomen
overtuigd is van iemands heiligheid, en an
ders bidt ze, <bidt ze voor de overledenen.
Laten wij dat óók doen. En laten de bid
prentjes dan ook bid-prentjes worden.
Treed niet in bet gericht met Uwen die
naar, Heer (Non intres), Ten paradijze ge
leiden u de Engelen (In paradisum), de ge
beden bij het geopende graf zijn op de ge
dachtenisplaatjes niet misplaatst. Men be
reikt daardoor een verspreiding van Litn,r'
gische kennis, maar vooral ook, er zal meer
gebeden worden voor de overledenen. Men
maakt dan wel geen Bullen van heiligvej''
klaring, maar echte1 b i d-prentj es. En lD
deze kan de geestelijkheid zoo goed als m!e6
doen.
Wijk aan Zee. C. FLOOR, pastoor.
ZEEMILICIENS..
Gevolg gevende aan den bij de behandel in?
in December j.l. van het wetsontwerp tot het
•langer in dienst houden van ingelijfden bij
militie in uitzicht gesteldcn maatregel, is than9
door den Minister van Marine bepaald, dat de
zeemiliciens die in normale omstandigheden op
1 Augustus 1914 recht op ontslag zouden lub
ben gekregen, in hoofdzaak dus zij dip belmoren
tot de lichting 1909 ïd den loop der maand
Juni a.s. met voorloopig klein verlof, huis
waarts gezonden zullen worden. De juiste
datum zal nader worden vastgesteld.
De zee-miliciens-kustwa.ehter dier lichting
zullen eerst met half September 1916 met zoo
danig verlof gezonden worden, op welk tijdstip
de kustwachters der lichting van dit jaar vol
doende zullen zijn opgeleid.
Het ligt in de bedoeling belanghebbende0
die zulks wenscben, toe staan in werk dijken
dienst te blijven en ook de gelegenheid niet
uit te sluiten om op te kennen gegeven verlan
gen op een later tijdstip dan het vastgestelde
met verlof te mogen vertrekken.
EEN SYMPATHIEK WOORD.
De commandant der 2e divisie, generaal
majoor W. F. Pop, heeft, naar de „Avp." meldt,
bij het neerleggen van zijn functie als divisie
commandant volgende dagorder uitgevaardigd.'
„Het heeft H. M. de Konngin behaagd
bjj Besluit van 11 dezer no. 27, onder eervoll®
ontheffing uit mijn tegenwoordig command®;
in rang en ouderdom van rang over te plaatse®
bij' den generalen staf en mij te benoemen te'
sous-chef van dien staf.
Dientengevolge leg ik heden bet bevel ov®'
de 11e Divisie neder.
Hoe bijzonder gelukkig ik mij acht den lande
in mijn nieuwe functie te mogen dienen, toch
neemt dit niet weg. dat het mij leed doet van de
Divisie te scheiden, welke ik bijna 2A jaar de
eer liad aan te voeren.
Dit is voor een groot gedeelte toe te schrij
ven aan den goeden geest dien ik in zoo ruime
mate bij u heb aangetroffen. Bewaar dien geest
van samenhang en samenwerking zorgvuldig»
bij zal u de kracht schenken om, ook in moei'
lijke omstandigheden, uw plicht getrouw
vervullen.
Voor den steun en de medewerkng, die
bij het uitoefenen van mijn commando van 11
ontvangen heb, breng ik u mijn bijzonderen
dank.
Het moge u allen, in elk opzicht wél gaan.
Onze lezers herinneren zich. teekent d®
„Avp." hierbij aan, dat van dezen divisie-®01®'
mandant meermalen een order ia uitge^*""'
waaruit ernstig streven bleek, om de goede ver
standhouding tusschen officieren en de ond®r
hen dienenden te bevorderen en waarin hij o.nt*
den nadruk legde op de noodzakelijkheid dat d®
ondergeschikten vertrouwen konden stellen
hun meerderen.
DE KATHOLIEKENDAG TE GRONINGEN-
Op den eersten Katholiekendag voor jGronin-
gen en Drente op den tweeden Pinksterdag
k treden in de secties de volgende sprekers op'
voor „Christelijke Oharitas" dr. R. Egkel, in
specteur van de volksgezondheid, te Nijmegen
voor do arbeidersorganisatie de heer A. Engels
te Leiden, voor den middenstand de ZeereerW-
dr. J. van Beurden, Heeswijk; voor het Kruis-
verbond de Weleerw. pater P. E. Otten, O.P-'
Huiseen; voor de Mariavereeniging mevr. A
Steenhof-Smulders te Baarn. voor „Ontwikke-
ling" en „Katholiek Leven" pater J. v. d"
Kant S. J., te Groningen; voor de Patronat®''
A. Vonk, hoofd der R. K* School te Montfoort-
De spreker voor de Landbouw is nog niet be-
kend.
In ons vorig artikel hebben, we gezign, wat
alzoo in een kouden bak kan worden, gezaaid,
3n volledigheidshalve'swillen wij dit thans ver
volgen.
Op het eind van Januari wordt prei en uien
in den kouden bak gezaaid. Bij deze gewassen
noet de aarde in den bak goed dicht bij heit glas
jebracht worden, anders krijgt men spichtige
planten. Dan kunt u wel onthouden, dat. het
lang di<jh.t zitten der ramen en de groote af
stand van grond tot glas voor de planten ni»t
bevorderlijk is. Deze omstandigheden veroorza
ken een geweldig uitgroeien in de lengte en
een teer Stengel gestel. Maar van den anderen
kant is het ook zeer verkeerd om het glas zóó
dicht bij den grond te houden, dat het blad het
raam raakt. Dat geeft veelal brandplekken. In
het algemeen is aaD de bovenkant 20 c.M. en
onder 10 c.M. eene geschikte maat. Voor wie
bloemkool teelt in den bak, behooren de ruim
ten wat hooger genomen. Bq prei en uien is
een centimeter of vijftien gemiddeld voldoende.
Als deze plantjes nu groot genoeg zijn, dan
worden ze buiten verspeend, dat is in den open
grond ter plaatse uitgeplant. Ook worteltje»
laten zich prachtig in den bak vervroegen. Ik
zaai geregeld worteltjes met radijs gemengd, in
mqn bakken uit. Radijszaad komt veel gauwer
op dan wortelzaad, en veelal zijn de radijzen
reeds oogstbaar, als d# worteltjes nog kwalijk
zijn te zien. Trekken wij nu voor de consumptie
dagelijks wat radijsjes uit, dan houden wij ten
«dotte een worteltjes-veldje over, en daar ataan
dan do worteltje» niet te dicht op elkaar, omdat
de radijzen er tusschen stonden. Bij het enkel
worteltjes zaaien, moet men geregeld een flink
deel uitdunnen, anders hebben ze geen groei-
ruimte.
Tegen Mei zijn dan de worteltjes oogstbaar,
als ze in Januari zijn gezaaid.
Een belangrijke zaak is nog het teelen van
erwten, peulen, doppers en tuinboonen in den
bak.
Begin Februari meestal legt men de vroege
Bloemendaler en Aprildopper op regels van 5
c.M. afstand, mannetje aan mannetje in den
regel. Zoo gauw de erwten boven komen, moet
worden gelucht, om ijl-opschieten te voorkomen.
Zijn ze ongeveer een centimeter of acht, dan
worden ze uit den bak gespit, en in den vollen
grond uitgeplant, zoo diep, da,t ze er kwalijk
bovenuit steken.
Voor het planten, worden de wortels wat in-
geknepen, dat is, er worden eindjes afgesneden,
geknipt of tusschen de nagels afgeknepen.
Om nu achtereenvolgens doppers te kunnen
genieten, is het goed, om Mei-doppers uit te
zaaien, als men de eerstgenoemde soorten heeft
geplant. Die Mei-doppers zaait men buiten.
Wat wij hier hebben verteld van doppers geldt,
ook van peulen.
U lierinnere zich nu wel, dat u bij het zaad
bestellen, vreege soorten bestelt voor het bak-
zaaien, anders komt het falikant uit.
Ook bij tuinboonen, of groote boonen gaat
men aldus te werk. Vooral mag ik er wel op
wijzen, dat uw boonen of erwten enz. niet te
diep in den regel kernen, 2 3 c.M. is voldoen
de.
Op deze wijze heeft men eerder zijn gewassen
oogstbaar, en zelfs wordt wel beweerd, dat de
aldus behandelde planten veel minder laat van
ziekten hebben dan de direct ter plaatse uitge
zaaide.
Nu kan ik niet zeggen of zulks waarheid be
vat, want noch bij de eeno noch bij»do andere,
manier heb ik last van ziekte op mijn proef-
veldje gehad.De voornaamste oorzaak van ziekte
in de peulgewaasen is gelegen in de groote
vochtigheid van den grond.
Een nat voorjaar, en daarbij een watervast-
houdenden grond maken dat de peulgewassen
rotten. Nog een andere erwtenvijand is de
erwtenkever. Deze legt zijn eitjes in de jonge
zaden en als men nu die erwten uitzaait, dan
verspreidt men zóó de kwaal. Voor den leek
is eèn bestrijding van die kwaal geen doen, en
alleen trachten zijn zaad te betrekken van een
flinken zaadhandelaar zal waarborg geven.
Heeft men nu maar een. beperk te tuintje, dan
is het soms begrootelijk om een deel van zijn
bakken in te richten voor bet vóórkiemen, doch
zooals ik vroeger al schreef zou men kunnen
doen, wat ik deed en nog wel doe, een bodem
loos margarinekistjo met wat stukken ruit er
op, geeft u ruimte voor heel wat erwten, en
go houdt uw bak vrij voor effectieve cultuur.
Boonen worden eerst later gezaaid. In begin
April begint men hiermee veelal. Men logge
de boonen echter niet te dicht opeen, want dan
maakt men veel kans, dat na een paar dagen
van geen zon, de opgekomen boonen omvallen.
De boonen worden echter piet buiten overge
plant, doch blijven waar ze zijn in den bak.
Daarom is voor den gewonen liefhebber deze
boonenbouwerij niet doenlijk, omdat hij over be
perkte bakruimte beschikt.
Beter en met meer succes zal de teelt van
postelein voor hem zijn. Half April kan men
hiermede in den kouden bak beginnen. De gronl
eischt echter een zeer zorgvuldige bewerking,
omdat het. zaad zoo uiterst fijn i». Zeer fijn
hoort de bovenlaag verkruimel 1 te zijn, wil
men sucoes hebben. Men neemt dan per vier
kanten Meter 10 gram zaad en vermengt dit
met krijtwit. U zult wel begrijpen waarom?
Posteleinzaad is donker van kleur en zaaiende
heeft men geen gezicht erop, of men overal wel
geraakt heeft. Daarom witkrijt er door of fijn
wit zand, dat maakt, dat men weet, waar men
raakt met zaaien. Na het zaaien harkt men heel
efkens het zaad in en slaat den grond daarna
met een plankjo wat dicht. Ik gebruik hiervoor
altijd het deksel van den houten aselibak. Daar
zit tevens een handvat aan!
Bij dit gewas is luchten niet noodig. Hoe
meer warmte men ophoopen kan, hoe beter.
Mee3tal komt het zaad na 24 uur al op.
Zaait men dit zaad buiten, dan dient men den
eersten dag een natte zak er op te leggen om het
uitdrogen van den grond te voorkomen.
Een veelvoorkomende cultuur in den kouden
bak is de komkommer-cultuur. Deze cultuur is
voor den bcröepskwqelcer zoo omslachtig en
zorg-eiscbend, dat ik over deze cultuur all.
een ganschen brief zou kunnen vullen. Het op-
kweolcen der pitten in don pittenbak, het
snoeien der komkommers enz. zijn gebeele
hoofdstukken in die teelt.
De leek kan een pear pitten in een bloempot,
half vel aarde zaaien, en deze in den bak doen
opgroeien. Is bet plantje boven den pot uitge
groeid, dan vult men den pot geheel, giet de
kluit goed nat en slaat de plant uit den pot,
cm baar vervolgens in den bak te planten.
Om nu een goed ontwikkelde plant te krijgen,
moet men, als de plant een blad of vier beeft,
de rest weggesneden. Daardoor maakt ze zij
takken, en krijgt men een meer gedrongen ge
was. Uit die zijtakken groeien de vruehttakken,
die men niet meer dan één komkommer moet
laten geven.
Ook 's najaara kan men heel geschikt zijn
bak weer gebruiken.
Gedurende den zomer evenwel beperkt zich
het gebruik veelal tot komkommers of melo^
nen-teelt.
Ik zou u raden, als u een liefhebber is( ook
eenige meloenen zomers te telen, nog eer dan
komkommers. Deze laatste zijn voor een P®8*
centen aan den wagen te koop en meloenen kos
ten nogal duur. Toch is het een heerlijke vrucht
zoo'n meloen, en daarom wil ik dezen brief he
sluiten met eenige wenken voor den teelt va°
meloenen.
Wil men meloen telen, dan moet men goedbe-
mesten grond gebruiken. Nu maakt men in züu
bak een paar heuveltjes van een handbreedte
hoog, en zet daarin de pit. Dit doet men, omdat
anders de pit zeer spoedig rotten gaat.
Bij het gieten vloeit het water van het hen'
veltje af. Als nu de plant drie volwasse®
bladeren heeft, dan knijpt men, wat boven h®'
tweede blad zit weg. Men krijgt dan weer
takken, evenals bij den komkommer hebben de2*
zijscheuten een blad of acht, dan knijpt
alles boven het zesde blad eraf. Uit de hoek0®'
waar blad aan rank zit, komen dan de vruo®
scheuten. Hieraan komen de vruchten. W8®
neer deze nu zoo groot geworden zjjn als n0®
klein kopje, dan knijpt men weer alle®
vruchten èn stelen, boven de eerste vrucht
zorgend, dat nog twee bladeren boven
vrucht blijven. Nu kunnen deze 'vruchten
goed ontwikkelen, omdat er maar weinig n°
aan zijn.
Gaat het steeltje van de vrucht
dan is dat voor u een teeken, dat ze HJP
lo*
snijdt u ze er af en laat ze een pa®r
in den bak narijpen. U zult dan een beer
versnapering op uw tafel kunnen hebben 1
behalve wat moeite, weinig kost.
FLORID
