DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND, DE NIEUWE COLLECTIE STOFFEN NASSAULAAN 49, HAARLEM f4000 f500 f300 f150 flOO f75 f60 f25 DE OORLOG vijf-en-twintig gulden uit. Dit nummer bestaat urr EERSTE BLAD Nabij en vèraf, TELEGRAMMEN Van hedenmorgen BINNENLAND THEOD. G. v. DUSSELDORP 5 Barieljorissfrsat 5. Telefoon 2144. insdag 21 Maart 1916 gQ3te Jaargang n° 8990 - Bureau van Redactie en Administraties Intercomm. Telefoonnummers 1426 en 2741 Alle betalende abonnés op dit Blad, die in het bezit zijn van eene Verzekeringspolis, zijn, volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de »Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank* te Schiedam. (De vóór 1 October 1911 uitgegeven polissen zijn niet geldig Heden keerden wij aan den heer JAC. v. d. EICKHOFF te Haar lem, die door een hem overkomen ongeval, zijn linkerpink verloor, Haarlem, 21 Maart 1916, De Administratie, TWEE BLADEN gratis. HAARLEMSCHE ALLEDAG!ES No. 1872 xuv. Oorlogsgevaar 7 ïlubf-1)6118 bezi* doen- h KORTE BERICHTEN IS COMPLEET. EEN ENGELSCH, EEN NOORSCH EN EEN DEENSCH STOOMSCHIP GEZONGKEN. EEN GEVECHT OP DE NOORDZEE; De Nederlandsche Scheep vaart bedreigd. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden voor Haarlem en voor de plaatsen waar een agent Bevestigd is (kom der gemeente)1,60 Voor de overige plaatsen in Nederland per post. 2, Per week voor Haarlem en de agentschappen - 0,12® Afzonderlijke nummers - 0,05 PRIJS DER ADVERTENTIES Van 15 regelsn 75 Iedere regel meer15 Buitenland per regelp 20 Advertentiën in de rubriek „Vraag en Aanbod' van 1—5 rege's 0 40 Elke regel meer e n bil levenslange onge- H« nuPHiid«»n bij verlies van een bij verlies van bij verlies van bij breuk van een bij verlies van bij verlies van een ®chiktheid tot werken overul«en. han{j „j voet een oog c s; een dujm arm of been een wijsvinger anderen vinger Zij, die zich met i April a.s. per kwar taal op ons blad abonneèren, ontvangen de tot dien datum verschijnende nummers De Administratie. WE O AAN VOORUIT! Na de negen-uur-sluiting de Zondagsslui ting. Peek en Cloppenburg sluit voortaan Zon dagsde banketbakkers denken er over, voortaan s Zondags alleen nog-maar de bestellingen uit voeren, die Zaterdags gedaan zijn. Waarom niet? Het kan best, en als het publiek zelf niet mede wil werken voor Zondagssluiting, dan 'doet het maar kwaadschiks gebeuren, en zijns °ndanks. En ochl Men zal eens ma-ken hoe gemak kelijk het gaat. Wanneer het maar eens moet en 'Pen niets meer kan bestellen. Hopen we dat de '^Hetbakkers nu eens voet bij stuk zullen hou- "eu en nimmer meer van hun- jongste stand- Punt betreffende Zondagsrust zullen afwijken, we twijfelen er niet aan, doch zien alleen de dure mogelijkheid van concurrentiegeest, die wellicht een of ander zou doen weifelen in zijn Koede voornemen. We zijn op den goeden weg. Ieder heeft recht °P zijn rustdag en God op de heiliging daar aan. Wat tot Zondagsheiliging kan medewer ken moet onze groote sympathie hebben en het Publiek moet zijne hooge medewerking daaraan verleenen. Het zij zoo! Nu de banketbakkers met één sprong over den uam willen komen, moeten meerderen volgen. Aan wie nu de beurt? AGENDA. 22 MAART. Gebouw St. Bavo Smedeetraat 23 Hoofdbestuur 8 uur. Concertzaal DeKroon 8 uur Liede ren- en Duettenavond Maria Gimibrère en Ger. Düberta. Statenzaal Prinsenhof IX uur Go hioenteraad. Bisschoppelijk Museum Jansstraat ï9 geopend eiken dag van 10—5 uur tegen detaling van 25 cents. Uitgezonderd Zater dagen en R.-K. feestdagen. *v mam ■m. Hoor sommige bladen - men kent de 01 a n"; Telegraaf Co. wordt in deze "rustige dagen die wij doormaken de eeht- ^aderlandsehe deugd vau koelbloedigheid en kalmte nu ten eenemnale overboord gegooid. Hat praat al over „tot den laateten drop- Pel bloede" en dergelijke uitdrukkingen, die &P oen redactiestoel in Amsterdam heel ge- '"akkolijk zijn te gebruiken, als men zélf „bui- k*n sebot" blijft. Intusschen mag niet verheeld worden, dat inderdaad het gevaar om in den wereldoor- op een of andere wijs meegesleept te kordon, op dit oogenblik grooter is dan ooit. Of we willen of niet en willen doet dat dan tooh, buiten de onverantwoordelijke "Pintsera van „De Telegraaf", zeker geen dkej Nederlander, het kAn gebeuren dat 9 erin worden gehaald, zoo goed als de dieeste, misschien alle, thans oorlogvoerende Pikeren den oorlog niet hebben gewild.,.. Doch men maakt dat gevaar niet kleiner, tnuT nu een &r(K,ten mond op te zetten, te °held«n en te fulmineeren. integendeel! men vergroot het, en daaren- 0 zou daardoor, in het ongelukkige en 1 V erhoopte geval dat men ons meesleurde jj. Bn moordenden krijg, ons weerstandsver- d 0&0ü danig geschokt zijn: wie kalm is in strijd, heeft een voorsprong! Pbuf/ dua taak der pers, op de eerste °ngemotiveorde ongerustheid en ®en te zaaien, maar er op aan te drin- ™t men het hoofd koel houde in deze gisdagen. koorts: om nie tdoor opwindende eg. bar„ 'aaiende berichten en artikelen de open val 'a&emng te vergiftigen, zooals ©en zeker tïouwB 16 Plicht van ons volk, met ver- ^kchtfln ,op Koningin en regeoring af te - - n. hoe deze crisis tot oolondna zal dnen. EEN HAARLEMSCH „ANNTJARIUM". Niet voor 't eerst is het, dat hier met blijd schap en voldoening kan gesproken worden van friseche, blije Roomsche actie onder de katholieke jongelingschap uit den midden stand in Haarlem, die in den ,3- K. Kring" haar passende organisatie heeft gevonden. Al herhaaldelijk heb ik het genoegen ge had, daarvan te gewagen, ook in deze ru- briek, en heden doe ik dat met des te meer voldoening nog eens, omdat de ,R. K. Kring" niet alleen zich toont een vereeni- ging die den Roomseheh geest begrijpt, die in bet jongelingsleven op gepaste wijs ge paste ontspanning brengen, maar óók naar hooger streeft, naar literaire ontwikkeling, naar geestelijke verdieping van smaak en toeleg. Vandaag n.l. is „Jaarboek 1916" van den R. K. Kring officieel verschenen: een flink boekdeel met kalender, jaarverslagen, arti kelen van daartoe genood igde medewerkers, bijdragen der leden in ongebonden en gebon den'stijl, varia, enz Ik noem dit boek een Haarlemselie „An- nnarium", niet alleen omdat het den vorm beeft van de jaarboeken onzer Nederland- eche studenten, en deze zij het op beschei den schaal in indeeling en opvatting na streeft, maar bovenal omdat dezelfde geest, die de „Annuaria" zoo blijde kenmerkt, óók in hét Jaarboek van den R. K. Kring tot uiting komt. Dat is de geest van uitberstend verlangon om zich te uiten, van óver-schuimende jonge levenskracht, van jeugdig enthousiasme en blij levens-optimisine door katholieke dege lijkheid naar 't ware doel hóé 11-gewezen, die er spreekt uit eel 'dit Jaarboek. Reeds het feit van 't verschijnen i« het stellen van een daad. Wij zijn onder de Roomsche jongeren de studenten dan uitgezonderd, en ook onder deze zijn het er toch maar betrekkelijk wei nigen veel leven naar buiten niet gewend. Zeker niet onder den middenstand, waar „het vak" zoo gauw den jongen man te pak ken heeft, waar zoo vaak zaken-doen en eon- huishouden-opzetten begin en eind vau alle gedachten en van alle aspiraties zijn.... En daarom is het zoo verblijdend, dat juist die jongelieden hier in Haarlem niet alleen hebben gesticht een goed-Roomsche club waar ze gezellig bijeenkomen, niet alleen daar „ontwikkelingsavonden" houden en on der elkaar debatteeren, niet alleen sp rek eis uitnoodigen op htm leesavonden, maar óók zooals in dit Jaarboek naar buiten op treden durven, bun Roomsch-zijn zich niet schamen, maar tevens laten zien dat hnn vereenlgihg den drang naar wat er mooi's leeft en blij en heerlijk en frisoh in 'een Roomsch jong hart, zorgvuldig tot uiting laat komen, onderhoudt en opkweektl Dat toont uiterlijk en innerlijk van dit Jaarboek. Uiterlijk: 't is een boekje vol smaak en distinctie. De kunst-medewerker aan onze Courant, de Haarlemselie jonge sierkunste naar Mathó van der Weiden, lid van den „R.-K. Kring", teekende er den band voor en de vignetten, en zoo werd dit Jaarboek ook ultterlijk een voorwerp van kunst en smaak, waarmee onze Roomsche jongeling schap kan voor den dag komen. En innerlijk: het is hier niet de plaats om den inhoud volledig-oritisch te bespreken, doch dit mag ik zeggen, dat wat de leden van den „R. K. Kring" in het „Mengelwerk" als hun bijdragen tot het Jaarboek geven, op merkelijk hoog staat, en verscheidene stukken zéér verdienstelijk kunnen worden genoemd. Zeker, er zijn leemten, zelfs fouten. De pro sodie is niet altijd in haar strenge regels ge volgd door hen die in gebonden stijl hun gedachten hebben willen weergeven, en 't proza kon op sommim bladzijden meer ge schaafd, meer verzorgd zijn dan het is. Doch voor een eerste proeve van een ver- eenigiug van jongelieden, die als zooda nig aan de sohoone letteren dan toch maar weinig hebben kunnen doen, is dit Jaarboek buitengewoon goed, opmerkelijk gekuischt van smaak, hoogstaand in samenstelling zoo wel als in bewerking. Stukken als de herinnering aan het op treden van Lodewijk de Vooht in den R. K. Kring, als de „Sombere dag in 't Gortje", als de beschrijving van een Dinsdagavond in den R- K. Kring zijn elk op zichzelf en ieder in hun verschillend genre opmerke lijke staaltjes van literaire beschaving en literaire gaven, goed gevoeld en goed uitge drukt. Ik noem nu deze drie, omdat ze van de proza-bijdragen mij het meest zijn opge vallen; de redactie (de jheeren H. Th. Fibbe, H. N. Smits en A. J. P^insenherg) heeft ech ter gezorgd, dat er geen enkele minderwaar dige bijdrage werd geplaatst: ook de andere prozastukken zijn stukjes van goeden vorm en goede gedachte. Het poezij-gedeelte ig niet zoo groot als ik wenschen moeht. Durven ze niet, de jonge lui, of zit er te weinig versificatiekunst on der de Haarlemsche Roomsche jongens1?.... Héél goed zijn de „Telegrammetjes", echt in studenten-almanak-stijlzijn ze héél, héél oorspronkelijk echter? 't Hangt me zoo hij, dat ik in dezen geest al eens iets lasl. De „Kerstgedachten" lijden, dunkt me, nog wat aan onvolkomenheid van kracht om uit te z e g g e n wat al goede gedachten de schrij ver wil zeggen, terwijl het laaiste versje versje „Aan...." laboreert aan een paar hoofdzonden op het stuk der verskunst, waarover de geadresseerde allioht zal heen stappen, maar die wij, nu de verzuchting zoo publiek is geuit en daardoor gemeen goed is geworden, niet met den mantel der liefda^oo. maar heeleméél bedekken kunnen Doch: in alles zit pit, durf, frischheid. Bravo! Ik heb nu nog te noemen: de bijdragen van de Kamerleden baron Van Wijnbergen en Van Vuuren, van de Hoofdredacteuren van „Maasbode" en Tijd", die in zéér lezens waardige artikelen eenige gedachten over het optreden der katholieke jongelingschap in den tegenwoordigen tijd op verschillend gebied uiten. Ook ondergeteekend© is veT- eerd, dat hij van zijn kant den grooten ka tholieken journalist Louis Veuillot „ten voor beeld" stellen mocht In dit Jaarboek. Een aantal „Varia"„ de Studenten-almanak ken en Annuaria wederom navolgende, be sluiten het hoek, dat een blij, een veelbelo vend en een vertrouwen^ wekkend hoek is. Met zulke jongelui is Roomsch Haarlem in de toekomst veilig: waar goede kunst en ware schoonheid in opgewektheid en met goeden smaak zóó worden gediend, mag men spreken van een heuglijke belofte die Room sche mannen later zullen inlossen, en van een goed voorbeeld voor de jongeren die na dezen komen zullen 1 F. S. OVERZICHT. De oorlog wordt op heden voornamelijk onder zee en in de lucht gevoerd. Op de eigenlijke oorlogsfronten is er weinig beweeglijkheid, wél daarboven, waar vliegtuigeskaders vooruit vlie gen om de vijandelijke kampen te bestoken. De onderzee-oorlog eischt weer dagelijks zijn offers, waarbij vooral juist schepen van neutrale staten ten offer vallen. En nog meer staat er te gebeuren indien waar blijkt, wat het Kopen- hagensche blad „Politiken" weet te berichten, namelijk, dat thans de Duitsche duikbooten oorlog zich ook over het Noordelijk deel van den Atlantischen Oceaan uitstrekt. 't Meest belangrijke te land schijnt te zijn, dat de Turken versterkingen hebben aangevoerd, wel ke hen in staat moeten hebben gesteld, den Rus- sischen opmarsch te stuiten. Althans uit Sint Petersburg zelf wordt gemeld, dat de Turken in de kuststreek van de Zwarte Zee op „ver scheidene punten" hebben getracht „vooruit" te komen. Van het Oostelijk front melden de Oosten rijkers nog, dat zij de bezetting van het hrugge- hoofd ten Noord-Westen van Uszieczko, wegens het gevaar aldaar door de Russen te zullen wor den omsingeld, over de Dnjester hebben terug getrokken. De Italiaansche Kamer heeft met een groote meerderheid van 394 tegen 61 stemmen vertrou wen in het Kabinet-Salandra uitgesproken. De debatten, die aan de motie zijn vooraf gegaan, waren meer rumoerig dan interessant. Van de rede, door Salandra gehouden, vermel den wij slechts, dat de minister-president de economische moeilijkheden, waarin het land ver keert, niet heeft ontkend. Hij betoogde echter, dat de regeering alles had gedaan, ze zooveel mo gelijk te temperen; als de Kamer meende, dat zij daarin tekort was geschoten, ware het plicht het Kabinet te vervangen. Ook vroeg hij een uitspraak van de Kanfer over de wijze waarop het kabinet den oorlog had geleid. Als zij meende, dat andere mannen het beter konden dan de leden van zijn ministerie, dan was het wensche- lijk, hen geen dag langer aan het roer te laten. Daarop volgde de stemming en Salandra mag blijven! Amerikaanscli-Deensche mail aangehouden. Uit Kristiania komt bericht, dat de Deensche mailboot Frederik VIII daar uit Amerika was aangekomen. De Engelseben. hadden te Kirk wall al de 403 zakken pakketpost van boord genomen. De gewone post hadden ze met rust gelaten. De U- en mjjuoorlog. Naar Tidens Tegn, van Kristiania, meldt, zijn Russische matrozen, af komstig van het Russische stoomschip ,.No- waja Sloboda," groot 1400 ton, uit Engeland te Bergen aangekomen en hebben zij daar verteld, dat hun schip den Sen dezer op de kust van Engeland was getorpedeerd. Vijf man waren door de ontploffing gedood en drie over boord geslagen. De Duitschers in Portugal. Volgens de ..Petit Parisieiv' heeft de Portugeesehe regeering be sloten om de in Portugal wonende Duitschers te verhinderen naar hun vaderland terug te koeren. Zij zullen in concentratie-kampen onder gebracht worden, indien de in Duitschland woonachtige Portugeezen daar geinterneerd worden. Goedkooper eieren. Volgens de „Frankf. Ztg." heeft de centrale inkoopsvereeniging be sloten den prijs van een kist eieren (1440 stuks) van 185 mark tot 155 mark te verlagen. Dit besluit heeft terugwerkende kracht van af 7 Maart. Do bevolking zpl dus weldra goedkoopor eieren kunnen krijgen. Vrees voor luchtaanvallen in Italië. De "Moss. Zeitung" verneemt uit Lugano, dat de profeet van Milaan wegens het gevaar van vijandelijke luchtschepen, verboden heeft, een optocht te houden, ter herinnering aan de Maart-dagen van 1848. Het feest had derhalve slechts plaats in het conservatorium. In do Zwarte Zee. Russische torpedoboo+en hebben bjj de Bulgaarsche kust een stoomschip, met benzine geladen, in den grond geboord. Zij werden zonder succes door vijandelijke vliegtui gen aangevallen, die aebt bommen hebben ge worpen. De bemanning van het stoomschip werd aan boord van de torpedoboot gebracht. Ook vleeschgebrek in Engeland. Tengevolge van de steeds grooter wordende opvorderingen van vleesoh vóór do Britsche legers en vloot, heeft het Engelsche ministerie van 'handel Woensdag in een officiëele nota een dringend beroep gedaan op het publiek om een spaarza mer gebruik van vleesch te makeu. De „Goeben". Het Grieksehe blad „Nea Heilas meldt, dat de „Goeben/' de waakzaam heid der Russische Zwarte-Zee-vloot verschal kend,^ er onlangs in slaagde eenige Duitsche officieren en kanonnen te landen in de Turk sche haven Trebizode, in Armenië. Adv. 4048 VLIEGERAANVAL IN HET WESTEN OP EEN VLIEGTUIGSTATION. LONDEN, 20 Maart. (Officieel.) Vanochtend vroeg hebben 50 Engelsche, Fransche en Bel gische vliegtuigen, vergezeld door 15 vecht- vliegtuigen, het Duitsche vliegtuigstation te Zeebiugge en het vliegkamp te Houltade aan gevallen. Naar het schijnt is aanzienlijke schade aan- goricht. Alle vliegtuigen, die gemiddeld 200 pond bommen bij zich hadden, zijn behouden teruggekeerd. Een Belgisch officier is ernstig gewond. DE VLIEGERAANVAL OP ENGELAND. BERLIJN, 20 Maart. (Officieel.) Een eska- er watervliegtuigen heeft gisterenmiddag de militaire gebouwen in Dover, Deal en Ramsgate overvloedig1 met bommen bestookt, ondanks hoviga beschieting deor de landbatteryen en vijandelijke vliegers. Er zyn tal van treffers met krachtige uitwerking waargenomen. Alle vliegtuigen zijn behouden teruggekeerd. LORDEN, 20 Maart. Het Noorsche stoom schip „Laugeli" is gezonken; er zijn 16 man gered, een is omgekomen. Het Engelsche stoom schip „Port Dalhousie" is gezonken. 7 leden der bemanning zijn gered, de anderen worden ver mist. En het Deensche stoomschip „Skodsborg" is gezonken; 17 leden der bemanning zijn gered; drie worden vermist. BERLIJN, 20 Maart. ..(Officieel.) Bjj de kust van Vlaanderen is hedenochtend tusschen drie Duitsche torpedobooten en een divisie van vijf Engelsche torpedojagers een voor ons gun stig afgeloopen gevecht geleverd. De vijand heeft het gevecht gestaakt nadat hij menigen vollen treffer had gekregen en is toen in volle vaart weggestoomd. Aan onze zijde zijn slechts lichte beseliadigin. gen. BULGARIJE EN DE H. STOEL. LUGANO, 21 Maart. (H. N.) Volgens da „Weensehe Reiehspost" moeten besprekingen hebben plaats geliad tusschen den koning van Bulgarije en den Weenschen pronuntius vorst Scapinelli. Het zou volgens Vatioaansche krin gen zjjn, dat er voorbereidselen worden getrof fen voor een Bulgaarsch concordaat. Bulgarije zal de bescherming zijner katholieke onderda nen op zich nemen en maatregelen treffen voor hun zielzorg en het schoolwezen en een gezant bij het Vaticaan benoemen. EEN ARRESTATIE. MILAAN, 21 Maart. (H. N.) Het Roemeen- sche blad „National'' meldt, dat de in Hongarije vertoevende Roemeensche diplomatieke koerier Tïandafiroscu is gearresteerd. De Boekareater correspondent van de „Secolo" verzekert dat da Roemeensche onderhandelingen met Rusland slechts suiker en kolen betreft. Duitschland heeft slechts toegestemd in den uitvoer van ge neesmiddelen en chemische producten. Het Galloper-vuurschip verdwenen. Het gistermiddag; te IJmuiden binneng© komen stoomschip „Amstelland" heeft ge rapporteerd, dat het lichtschip „Galloper" ver- dwtr ei is en dat in de nabijheid van de plaats van het lichtschip op twee mijl Zuid-West van de zwarte ton; een wrak ligt met den mast twee voet boven water. -De Galloper" is het Oostenlijkste licht schip voor den mond van 'de Theems. Aan de „Nieuwe Ct." kwam ter oore dat het licht schip zou zijn getorpedeerd. Wij vinden daar achter gceue bevestiging van. De zeelieden weigeren aan te monsteren. Te Rotterdam zijn ter bespreking van het toenemend gevaar van torpedeering en mij nen in de Noordzee en den mond van het FngUsch Kanaal door de Nederlandsche Zee- macsvereeniging „Volharding" to Rotterdam twee zeer druk bezochte vergaderingen van zeelieden gehouden. Do algemeene stemming dezer vergaderin gen was, dat, hoewel het open houden van de vaart noodzakelijk werd geacht, er met het toenemend gevaar geen zee kon worden gekozen, zoolang er van regeeringswege geen besehermende maatregelen voor de veiligheid werden genomen. Daarom werd beslo'ten, in afwachting van do maatregelen, die zullen worden genomen, niet aan te monsteren. Als veiligheidsmaat regelen werden door de vergaderingen vast- gesteld: Het verleenen van gewapend convooi door marine-vaartuigen; het geven van mij nenvegers, die een vloot van vertrekkende of thuiskomende schepen vooraf zouden gaan tot Duins en de vaart om den Noord van Schol,fend, in welk geval convooi eveneens noodzakelijk .werd geacht. Hei bestuur van Volharding" zai over deze kwestie hedenmiddag' een onderhoud aan het Ministerie van Binnenlandsche Zaken houden* Bemanningen van een achttal bemonsterde schepen, die gisteren hadden moeten uitvaren, betten besloten niet uit te varen voor de resultaten van dit onderhoud bekend zijn. Conferentie van reeders. Gisterenmiddag had eene conferentie plaats tusschen reeders uit Rotterdam en Amster dam en leden onzer Regeering.' Het doel van de conferentie was: met de regeering bet} rekingen te houden en bij haar enkele inlichtingen in te winnen in verband met liet toenemende gevaar voor de scheepvaart. Besluiten zijn op deze conferentie niet ge nomen. Tegenwoordig waren de ministers van Binnenlandsche Zaken, Buitenlandsehe Zaken, .Jüwl.hOiOT, Nüverheid en Handel en Marino.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1916 | | pagina 1