DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND.
Uitnoodiging
l'Oeiivre de I'lntronisatioii Ju Sacré Coeur dans les families
NIEUWE IMRLEMSCNE COURANT.
DE HiEü Wë C&LLECT!E STOFFEN
NASSAULAAN 49, HAARLEM
f4000 f500 f300 f 150 f 100 f75 f60 f25
ZEw. Pater Mateo Crawley Boevey,
DE OORLOG
ter bijwoning van eene Conferentie, door den
attaché diplomatique van het Gezantschap van
Peru bij den Heiligen Stoel, over
op VRIJDAG 31 MAART, des avonds half-9,
in de groote zaal van de ST.-JOZEFS-GEZEL
LEN VEREENIGING, Jansstraat 59.
Toegangskaarten voor deze vergadering zijn
verkrijgbaar vanaf Maandag 27 dezer, 's morgens
9 uur, aan het Bureau van onze Courant, en
bij de boekhandelaren H. Goebergh, Ged. Oude
Gracht, en Schipper's Boekhandel, Gr. Houtstr.
EERSTE BLAD
UIT DE STATENZAAL
Nalezing van de Raadsvergadering
THEOD. G. v. DUSSELDORP
5 Barteijorisstraaf 5. - Telefoon 2144.
Donderdag 23 Maart 1916
<}U5re jaargang n° 8992
- Bureau van Redactie en Administratie i -
Intercomnv Telefoonnummers 1428 en 2741
Alle betalende abonnés op dit Blad, die in het bezit zijn van eene Verzekeringspolis, -zijn, volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voon
M bil verlies van een bij verlies van bij verlies van bij breuk van een bij verlies van bij verlies van een
scMkthAd tot werken bi' overlijden. hand of voet a a een oog k een duim a it arm of been it een wijsvinger a anderen vinger :i
De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de «Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank* te Schiedam. (De vóór 1 October 1911 uitgegeven polissen zijn niet geldig^
H. KRAETZER, secr.
(Vriendenkring van het Allerh. Sacrament:
D. JAN SE, voorzitter.
W. ROBBERS, le secretaris.
Vereeniging der eeuwigd. aanbidding van
het Allerh. Sacrament (afd. Haarlem):
Mevr. Wed. J. J. F. BEYNES, pres.
Mcj. J. D. C. LOOMEIJER, secr.
R.-K. Kring:
H. J. GANZENBOOM Jr„ voorzitter.
H. TH. FIBBE, le secr.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWEE BLADEN
HAARLLMSCHE ALLEÜAGIES No. 1874
katholieke lectuur voor
MILITAIREN,
Aau onze militairen is, naast een pakje van
moeder, een brief van de vrouw of van het meisje,
"iets zoo welkom ais een dagblad met nieuws,
aieuw nieuws, dus een dagblad van jongen
datum.
Onze lezers kunnen hier een goed werk doen
door onze militairen van goede lectuur te voor
den, dus aan onze R. K. Militairen hun Room
sche courant toe te zenden.
Hier is ook gelegenheid tot krachtdadige pro
paganda. Want niet alleen dat onze Roomsche
jannen in hun overtuiging worden vastgehou
den en vastgezet, maar'men wint door het zen
den van katholieke lectuur nog dit dat elke
Piaats, die door het goede wordt ingenomen, ver
eren is voor het kwaad. Met genoegen her
inneren wij ons verschillende wachtposten, alge
mene ontspanningslokalen enz., waar bijna
troffe^d Roomsche couranten werden aange-
bpülei?i.^an £oede werk doen door gelden
nem aar 'e s'e"en vo°r het nemen van abon-
cWenten De administratie belast zich dan wel,
ofu,P?Weilscki' met de verzending van adressen,
lozin men verJ)indt zich ooi onmiddellijk na
tfefra„iVan,de eigen courant deze per post (on-
nl aan een adres te doen toekomen.
MikhpiH k u moeten natuurlijk hun aantfekke-
'U behouden. Waarom zii dan ook uiterlijk
den volgenden mórgen ter bestemder plaatse
moeten, zijn. Wat vooral gewaardeerd wordt door
de militairen, zijn natuurlijk de illustraties.
Men overwege dus of men in deze richting
niet wat licht in het sombere leven der mili
tairen, vooral in forten en op eenzame posten,
zou kunnen brengen. Het behoeft niets te kosten,
dan wat moeite.
24 MAART.
Smedeëtraat 28
AGENDA.
Gebouw St. Bavo
Rederijkers 8H uur.
Het wa3 niet kwaad, al kon men vooruit
weten dat 't niet baten zou dat de heer de
Breuk gisteren den heer Poppe in verband met
opmerkingen dié dit raadslid had gedaan bij de
behandeling der gemeentebegrooting over ver-
waarloozing van bestratingsmateriaal, en welke
na 'n onderzoek waren gebleken kant nog wal te
raken, onder 't oog bracht dat 't geen pas geeft
om tegen ambtenaren in 't openbaar beschul
digingen te uiten, maar dat, wanneer men aan
merkingen heeft, men zich daarmee tot B. en W.
nioet wenden. Dan wordt natuurlijk de zaak
onderzocht
In het onderhavige geval gevoelden niet alleen
ambtenaren maar ook werklieden zich gekrenkt
door onjuiste ten laste leggingen. Wat deert dat
echter den heer Poppe! Die, wij zeiden dat reeds
meer, staat nu eenmaal voor niets. Indien hij in
den Raad maar reclame voor zichzelf kan
maken, dan bekommert hij zich er in 't geheel
niet om, al is hij dan lid eener zich noemende
„arbeiders"-partij, of hij werklieden grieft en zich
uit op eene voor hen onaangename wijs. Hij heeft
daar gladweg maling aan
Dat bleek uit den bruten toon, 'dien hij aan
sloeg in zijn antwoord aan den wethouder, en
die hem in zijn ware gedaante deed zien, als de
man, die afgaat op praatjes van anderen en die
dan in den Raad er maar op los kletst. Echt de
tactiek der soc.-dem En die dan daarbij poseert
als de man, die 't gemeentebelang behartigt.
Heel 't optreden van den heer Poppe, zijn vol
houden van eenige zijner beweringen, hoewel een
nauwkeurig onderzoek had aangewezen dat ze
onjuist waren, is allerrriisselijkst!
Terecht oordeelde de heer De Breuk, dat men
in eene openbare raadszitting d. i. de plaats
waar zij zich niet kunnen verdedigen niet
aan ambtenaren alles mag aanwrijven en 't deed
sympathiek aan. dat de wethoude't opnam voor
de ambtenaren en den heer Poppe beduidde dat
men in den Raad ook de belangen van ambte
naren dient te behartigen en dal dit ook de plicht
van raadsleden is.
Wij stemmen daar volkomen mee in. Maar
evenmin dan ook in eene openbare raadszitting
tegen anderen beleedigingen en.beschuldigingen
geuit, gelijk is geschied in de vorige raadszit
ting toen de heer Modoo in de worsten-historie
voorlezing deed van 't rapport van den Directeur
van 't openbaar slachthuis zooals de heer mr.
Bomans in den breede aantoonde, waarvan de
handelaren in bereide vleeschwaren en de worst
fabrikant Meester allerlei nadeelige gevolgen
kunnen ondervinden en finantiëel benadeeld' kun
nen worden.
Ook ririt geeft geen pas! Na 't rapport van
den heer Bartels, dat men ia ons vorig nummer
ia zija geheel heeft kunnen lezen, is aan de
juistheid van dat van dien heer van Oijen gerech
te twijfel gerezen. De heer Bomans liet daar
den votlen nadruk op vallen en drong aan op
een nader onderzoek naar dat rapport, terwijl hij
verder den wethouder de vraag stelde of deze
handhaaf de diiens verklaring inzake de redenen
van het verzet der handelaren tegen de centrale
keuring, die zoo grievend voor die handelaren
was!
Het antwoord van den heer Modoo op de
laatste vraag was allerminst zooals men dat had
mogen verwachten. Dat de wethouder de zaak
eerst nog eens wil onderzoeken, alvorens zich
nader te verblaren, daar kunnen wij inkomen!
Dochdat hij nu eerst zeidie, dat hij niet weet
of hij zich zóó had uitgelaten over de redenen
der bezwaren van de handelaren als men hem
nu voorhield en daarna, dat hij, indien hij dat
had gedaan, daar gronden voor had, waarop' hij
vervolgens feitelijk 't door hem in de vorige ver
gadering gezegde nog wat aandikte, dat kan nu
toch waarlijk niet door den beugel
In des wethouders antwoord viel weder waar
te nemen dat insinueerende, waar wij een vorigen
keer reeds de aandacht op vestigden. Op een
onpartijdig buitenstaander maakt 't den indruk,
dat de heer Modoo in dezen niet speelt le beau
róle. Hij doet daarmede afbreuk aan de wethou-
derlijke waardigheid en schaadt deze.
Ridderlijker is, indien men ongelijk heeft, dat
ook te bekennen en 't doen van amende honorable
ontsiert niet den mensch, maar eert hemInmid
dels is t laatste woord in deze zaak nog niet
gesproken. De wethouder zeide een nader onder
zoek toe en beloofde daarvan den raad de resul
taten te zullen mededeelen. Wellicht dat dan de
wethouder ook intrekt de grievende beschuldiging
door hem een vorige keer geuit aan 't adres der
handelaren!.
Vrij lang discussieerde de Raad naar aanlei
ding van amendementen van den heer Wolzak
over 't beginsel van eene progressieve school-
geldiheffing bij 't middelbaar onderwijs naar
gelang van de finantiëele draagkracht der
ouders van de leerlingen, waarbij 't punt van
uitgang was dat dit schoolgeld tenminste eeniger-
mate den kostenden prijs nabij dient te komen.
Het was daarbij den heer Wolzak meer te doen
om 't beginsel dan om de cijfers in de amende
menten genoemd, waarom hij ten slotte de amen
dementen introk en zijne wenschen in eene motie
belichaamde. Voor 't beginsel van de amendemen
ten is veel te gevoelen.
Gelijk bij alle „openbaar onderwijs", ontvan
gen ook bij 't middelbaar onderwijs velen feitelijk
„bedeeling", doordat zij bij lange na niet den kos
tenden prijs van het onderwijs betalen; hoewel zij
dat hest kunnen. Voor dat meerdere wat Jt onder
wijs kost dan t schoolgeld bedraagt, is de ge
meentekas goed!
Dit is een toestand waaraan hoe eer hoe beter
een einde dient te komen. Betaling van schoolgeld
naar finantiëele draagkracht daarentegen ver
dient toejuiching, mits daarbij 't minimum-
schoolgeld niet te laag worde gesteld, om te voor
komen dat men de kinderen niet maar klakkeloos
naar de H. B. S zendt.
Tegenstanders eener progressie openhaalden
zich in 't debat niet, maar wel was er verschil
over eene opklimmende of een dalende progressie.
Dit maakte dat de heer Wolzak eerst de motie
veranderde en er een grens ia «telde en haar
daarna weder in haar oorspronkel ijken vorm her
stelde. Ten slotte is de motie met 2012 stem
men verworpen.
Daarmede is echter niet gezegd, dat de Raad
zich uitsprak tegen 't beginsel van progressie.
De stemming was om allerlei redenen geen
zuivere. Had de heer Wolzak iets practisch willen
bereiken, dan had hij moeten volgen den raad,
dien èn de Voorzitter èn de heer v. d. Berg hem
hadden gegeven, nl. haar intrekken en haar later
indienen, los van 't aanhangige voorstel van B.
en W.
Wat was de zaak? B. en W. hadden hun voor
stel alleen ingediend ten einde te bewerken dat de
Handelsschool met driejarigen cursus in aanmer
king kan komen voor eene subsidie van het Rijk
en van de Provincie, en, indien nu B. en W. hun
voorstel in den zin der motie zouden moeten om
werken, dan gaf dat vertraging en bovendien
meenden B. en W. dat 't nu niet de tijd is om de
schoolgeldheffingen finantiëel te wijzigen.
Om die redenen stemden nu kennelijk eenigen
tegen de motie, die overigens 't beginsel eener
progressieve schoolgeldheffing toegedaan zijn.
Anderen deden 't waarschijnlijk omdat ten slotte
de eerst er in gestelde grens er weder, uitgenomen
was. Altemaal redehen waarom de heer Wolzak
verstandiger had gedaan om de motie in te trek
ken en haar later afzonderlijk in te dienen.
Er ia nu eene motie van den heer Kleijnenberg
in de maak!
Bij die behandeling van 't voorste! inzake wijzi
ging van 't plan van uitbreiding van gronden
ten zuiden van den Zijlweg en ten noorden van
de Oranjestraat, hadden eenigen eerst allerlei
aanmerkingen ten aanzien van den stratenaanleg.
Dochde Voorzitter wist raad! Hij liet eèn
paar teekeningen halen enmen zag gebeu
ren, dat de raadsleden zich in 't midden van de
zaal in een kringetje schaarden om de teekenin
gen te bezichtigen. Dat hielp! Want ten slotte is
'f voorstel z. h. s. aangenomen
Op eene vraag wat er met de villa van den
heer v. d. Poll zal geschieden, antwoordde de
heer de Breuk, dat men zal trachten er eene
bestemming voor te vinden of haar anders zal
verhuren.
Ten slotte valt nog te memoreeren: le dat het
in het voornemen van B en W. ligt in de maan
den Juni en Juli eenmaal per w«k avond-caril
lonbespeling te doen geven en 2e dat de Raad
besloot om den duurtetoeslag ook aan gemobili-
seerden te geven.
OVERZICHT.
Het blijft maar roerig aan het Fransche front.
Er gaat haast geen dag voorbij of de legerbe-
richten melden groote bedrijvigheid van dé artil
lerie. Men kan er dus zeker van zijn, dat de
strijd om Verdun nog niet geheel ten einde is.
Het schijnt dat de Duitschers met hun plaat
selijke aanvallen, op verschillende punten van
het front naar de zwakste plek zoeken om dan
ten slotte een beslissenden slag te wagen.
De Duitsche generale staf in het Westen houdt
zich sedert eenigen tijd ook al bezig met het tellen
der door de Duitsche vliegers afzonderlijk be
haalde successen. Zoo word't nu gemeld, dat drie
vijandelijke vliegtuigen ten noorden van Verdun
buiten gevecht gesteld zijn en dat daarmede lui
tenant Bölke zijn dertiende en luitenant Parschau
zijn vierde vijandelijke vliegtuig geveld heeft.
De groote offensieve ondernemingen van die
Russen zijn nog omvangrijker geworden. De pun
ten van aanval zijn talrijker geworden en de
aanvallen zelf op verschillende plaatsen elkaar
dag en nacht onafgebroken opgevolgd.
De krachtigste aanval was volgens het Duit
sche stafbericht, weder gericht op het front ten
noordwesten van Postawy, doch werd met groote
verliezen voor de Russen afgeslagen. Ook ten
zuidien en zuidoosten van Riga, bij Friedrich-
stadt, ten zuiden van Dunaburg, ten noorden van
Widzy, tusschen het Naroez- en Wisnieczmeer
•werden de Russen teruggeworpen.
En al melden de Duitschers, dat het den Rus
sen op geen enkel punt is gelukt eenig succes te
behalen, mag toch niet worden over het hoofd
gezien, dat deze Russische offensieve beweging
van groeten invloed zal zijn op de overige fron
ten; temeer nog wijl zij ook in het zuiden de Oos
tenrijkers met een nieuwe offensieve actie in be
weging weten te houden.
Ook van daar wordt gemeld, dat de bedrijvig
heid der Russen op een groot gedeelte van het
front is toegenomen. De Oostenrijwsche stellin
gen zijn voortdurend door de Russische artillerie
beschoten. Aan de Strypa en in de streek van de
Kormyn hebben afdeelingen Russische infanterie
uitvallen gedaan; evenals in Oost-Galicië, waar
een Russische afdeeling, ongeveer ter sterkte van
een bataljon, bij zulk een uitval 3 officieren aan
IS COMPLEET.
Adv.
4043
dooden en meer dan 150 man aan gevangenen
verloor. Ook hier wisten de Russen geen vorde
ringen meer te maken; doch de teekenen wijzen
er op, dat de strijd in het Oosten weer algemeen
zal worden hervat.
De Duitschers en Oostenrijkers brengen reeds
groote troepenmassa's in Kovel bijeen, daar men
ook daar een ernstige aanval van de zijde der
Russen verwacht.
De éénheid, welke de gealliëerden op handels
gebied trachten te bewerkstelligen, dreigt de één
heid in Engeland zelf te verstoren. Er is oneenig-
heid over de afvaardiging, wijl de vrijhandelaren
en protectionisten ieder voor eigen streven een
afgevaardigde wenschten. De „Star", die de bewe
ging der protectionistische pers tegen de afvaar
diging van minister Runciman afkeurt, zou het
een goede politieke zet noemen, Runciman door
Hughes te doen vergezellen.
VERSPREIDE BERICHTEN
KORTE BERICHTEN
HUK HMBLEMSCHE COUMIT
ABONNEMENTSPRIJS t
voor Haarlem en voor de plaatsen waar een agent
Per 3 maanden
levestigd Is (kom der gemeente)
Voor de overige plaatsen in Nederland per post
Per week voor Haarlem en de agentschappen
Afzonderlijke nummers
1,60
2
0,12*
0,05
PRIJS OER ADVERTENTIEN i
Van 1—5 regels 0,75
Iedere regel meer. 0,15
Buitenland per regel 0,20
Advertentiën in de rubriek „Vraag en Aanbod' van 1—5 regels 0,40
Elke regel meer0,19
Afzonderlijke nummers
Het bijwonen dezer vergadering wordt
warm aanbevolen doort
Namens de plaatselijke geestelijkheid:
G. STOFFELS, Deken en Pastoor.
Plaatselijk Comité der K. S. Actie:
Mr. F. HAGEMEYER, president.
JACQUES KAMERBEEK, secretaris.
R.-K. Vrouwenbond, afd. Haarlem:
Mevr. VAN DIEREN BIJVOET, pres.
Mevr. VAN DE Ü1UEXDT, le secr.
«Geloof en Wetenschap":
J. ROODNAT, voora.
Zij, die zich met I April a.s. per kwar
taal op ons blad abonneeren, ontvangen
de tot dien datum verschijnende nummers
GRATIS.
Dé Administratie.
Paleis van Justitie Jansstraat
haif twee Bureau van consultatie.
Meisjespatronaat St. Roe a Masaaolaan
50 714—8M uur Spaarbank.
Bisschoppelijk Museum Jansetraat
79 geopend eiken dag van 105 uur tegen
betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zater
dagen en R.-K. feestdagen.
BLOEMEND AAL Hotel „Van oude het
Raadhuis" 8 uur Vergadering R. K.
Kiesvereeniging.
VELSEN nam. 114 uur gemeenteraad.
De brief van Kardinaal Mcrcier.
Via Bern weet Havas te berichten, dat Kar
dinaal Mercier op den brief van generaal Ven
Bissing geantwoord heeft dat de houding der
Duitsche regeering ten aanzien van de uitoefe
ning van het bisschoppelijk recht onwettig ia
geweest. De Belgische bevolking heeft, gelijk
heel de wereld kan getuigen, zegt hij, onder de
Duitsche overheersching een rustige en waar
dige houding aangenomen.
De Kardinaal wijst ten slotte de bschuldi-
ging terug als zou hij de bevolking willen op
winden.
De Antwerpsche briefschrijver van de „Mb."
zendt een samenvatting van den brief van Kar-
dinaal Mercier, waarvan echter door den Duit-
schen censor enkele stukken zijn weggeknipt.
Woordelijk ontleent hij o.m. de volgende belang
rijkste citaten uit het herderlijk schrijven.
„De overtuiging natuurlijk en bovenna
tuurlijk gesproken van onze eindzegepraal is,
dieper dan ooit, in onze ziel geworteld. Had zij,
overigens, kunnen aangetast worden, de stellige
verzekeringen van niet weinige belanglooze en
aandachtige toeschouwers van den algemeenen
toestand, namelijk uit Noord- en Zuid-Amerika,
die mij hunne meening deden aankleven, zou
den die overtuiging in mij terug hebben beves
tigd.
„Zij zullen de bovenhand hebben; twijfelt er
niet aan; maar wij zijn nog niet aan 't eind
van ons lijden.
„Frankrijk, Engeland, Rusland hebben er zich
toe verbonden gcenen vrede te sluiten, zoolang
België zijne volkomen onafhankelijkheid niet
heeft heroverd en ruimschoots wordt schade
loos gesteld. Italië trad op zijn beurt de over
eenkomst van Londen bij. De toekomst is niet
twijfelachtig voor ons. Maar wij moeten haar
voorbereiden."
En verder:
«Zijn wij niet allen, steeds, meer dan de lelie
op het veld en het vogeltje op den tak, in de
hand des Allerhoogsten?
„Maakt uw plannen, richt uwe batterijen, re
gelt uwe bewegingenhet blfjftsteeds waar dat
de menseh wikt en God beschikt. „Niet een
groot leger is he^ zegt de Psalmist, dat den
koning behoedt het paard is onmachtig het be
houd te verzekeren; zijne kracht is geen waar
borg voor onze ontzettingWij hopen In
den Eeuwige; Hij is onze hulp en ons schild"
Beeldt u, eene oorlogvoerende natie in, verze
kerd van hare legerkorpsen, van haren schiet
voorraad, van hare bevelvoerders, op weg naai
de zegepraal; late God in de gelederen de kie
men eenei besmettelijke ziekte zich voortzetten,
en op den eigen stond, worden de gunstigste
vooruitzichten teleurgesteld.
„Ook, boven alles, stelt uw betrouwen op
God.
Zooals men ziet, verschilt de laatste noorde
lijke aanhaling nog ai aanmerkelijk van de voor-
stelling, die van Duitsche zijde van dat deel
van het herderlijk schrijven gegeven is.
De Engolsche dienstneming. De „Daily
News" verneemt dat de oproeping der tweede
reeks van 8 groepen van ingeschreven' gehuw
de mannen, van den leeftijd van 27 tot en met
34 jaar, Zaterdag of Maandag aal verschijnen,