DAGBLAD voor NOORD- en ZtJID®HOLLAND*
Uitnoodiging
i'Qeuvre de Nntronisation du Sacrs Coeur dans les families
MASS AULA Al» 49, HAARLEM
f 4000 f 509 *300 f 150 1100 *75 f 60 *25
ZEw. Pater Mateo Crawley Boevey,
de OORLOG
ter bijwoning van eene Conferentie, door den
attache diplomatique van het Gezantschap van
Peru bij den Heiligen Stoel, over
op VRIJDAG 31 MAART, des avonds half-9,
in de groote zaal van de ST.-JOZEFS-GEZEL-
LENVEREENIGING, Jansstraat 59.
Toegangskaarten voor deze vergadering zijn
verkrijgbaar vanaf Maandag 27 dezer, 's morgens
9 uur, aan het Bureau van onze Courant, en
bij de boekhandelaren H. Goebergh, Ged. Oude
Gracht, en Schipper's Boekhandel, Gr. Houtstr.
EERSTE BLAD
urr
Stadsbelangen en de
Katholieke partij.
TELEGRAMMEN
Van hedenmorgen
BINNENLAND
laandatf 27 Maart 1916
409te Jaargang n° 8995
Bureau van Redactie est Administraties
Intercemm. Teietoonnummers 1426 en 2741
Alle betalende abonnés op dit Blad, die in hef bezit zijn van eene Verzekeringspolis, zijn, volgens de bepalingen op de polissen vermekl, tegen ongelukken verzekerd voori
De uitkeering dezeï bedragen wordt gegarandeerd door de «Hoilandsche Algemeene Verzekeringsbank* te Schiedam,
(De vóór 1 October 1911 uitgegeven polissen zijn niet geldig,*
NIEUWE HAARLEtëSCHE COURANT.
DIT NUMMER BESTAAT
TWEE BLADEN
HAARLLMSCHE ALLEQAGJES No. 1877
KORTE BERICHTEN
HIK HMUM» CMRHT
ABONNEMENTSPRIJS i
P» s maanden voor Haarlem en voor de plaatsen waar een agent
aevestigd la (kent der gemeente)
voor de overige plaatsen In Nederland per post,
Per week voor Haarlem en de agentschappen
Afzonderlijke nummer»
1,#0
2,—
0,12*
0,05
PRIJS DER ADVERTENTIENi
Van 1—5 regels 0,75
Iedere regel meer. 0,15
Buitenland per regel0,29
Advertentiën in de rubriek „Vraag en Aanbod' van 1—5 regel» 0,40
Elke regel meer0,19
ruzunaeiujMv muihihw» - - -
hil verlies ven eett hij verlies V3.il bij verlies V3n
ï?hiktheidtotwe"lfen bij overlijden. hand of voet eenoog een duim :t
bij breuk van een
u arm of been ts
bij verlies van een
it anderen vinper :i
bij verlies van
een wijsvinger
Het bijwonen dezer vergadering wordt warm aanbevolen door:
Namens de plaatselijke geestelijkheid:
G. STOFFELS, Deken en Pastoor.
Plaatselijk Comité der K. S. Actie:
Mr. F. HAGEMEYER, president.
JACQUES KAMERBEEK, secretaris.
lteK. Vrouwenbond, afd. Haarlem:
Mevr. VAN DIEREN BIJVOET, pres.
Mevr. VAN DE GRIENDT, lo secr.
„Geloof en Wetenschap": -
J. ROODNAT, voorz.
H. KRAETZER, seer.
Vriendenkring van het Alierli. Sacrament:
D. JANSE, voorzitter.
W. ROBBERS, le secretaris.
Vereenigino- der eeuwigd. aanbidding van
bet Allerh. Sacrament (afd. Haarlem);
Mevr. Wed. J. J. F. BEYNES, pres.
Mej. J. D. C. LOOMEIJER, secr.
R.-K. Kring:
H. J. GANZEBOOM Jr, voorzitter.
H. TH. FIBRE, le secr.
ONZE WORST.
Ergens in Limburg (niet in Maastricht)
Werden we dezer dagen voorgesteld., „Ha,
zoo, u woont in Haarlem?" informeerde on
ze vriendelijke, nieuwe kennis. „En hoe gaat
het met de worst?" vroeg hij ondougeind
verder.
„Dank u, geconsumeerd waarschijnlijk,
maar de zaak is nog in onderzoek," een,
haar onze meening, minzame buiging ver
gezelde dit, ons antwoord.
Onze Haarlemsche worstgeschiedenis is
beroemd en wordt nóg beroemder.
Sinds de slachthuiskeuring op een goeden
dag, als een Zeppelin, boven de hoofden
onzer Haarlemsche handelaren in toebereide
"leeschwaren kwam drijven, hebben deze
den kleinen oorlog verklaard aan dien
h. i. noodeloos lastige» en kostbaren, maar
bovendien oupraciLchea maatregel, fn hoofd
taak gaat de krijg tegen den directeur van
het openbaar slachthuis, die als de bestuur
der van het lastige onding wordt beschouwd.
Aan scherpte liet deze strijd niets'te wen
cellen over. Aanhoudend vlogen allerlei
Projectielen in den vorm van papieren adres-
Sen en klachten in de raadszaal, maar han
dig en onhandig wist de directeur wien
het eigenlijk steeds aanging de slagen te
Pa reereu.
Na de ondeugende krijgslist van den heer
Pieiage, die afgekeurde worst weer goed
gekeurd wist te krijgen tot groot vermaak
van het neutrale Nederland beging de
heer van Oyen een domme zet. Hij loste
kanjer van een torpedo tegen de zaak
,rat> den "heer Pieiage, echter, dit zij tot eere
van een directeur gezegd, nadat hij den
•'eer Pieiage behoorlijk gewaarschuwd had.
De torpedo, in den vorm van een stevig
rapport, trof in den beginne goed. De eer
en goede naam van een 'degelijk handels
man werd doorboord en met die van den
teer Pieiage de eer en goede naam der an-
e£ö vleeschhaudelaren.
Daar hadt je de „Tubantia-kwestiei" Zon-
dat dn naam van den heer P. maar
^"igszins was genoemd, schoot do direc-
r Ur ®r op af en trachtte hem te torpedee-
in volle raadszaal. De torpedo-jagers
^amen echter onmiddellijk ia actie cn
ven den directeur en diens slachthuiskeu-
Zie: zóó werd het proces der vleesch-i
handelaren geboren tegen Üe insinuaties
van den.directeur en dén. heer Modoo. On
derwijl stuurde de firma Loomeyer en Co.
den directeur nog een dicke Bertha op zijn
dak in den vorm van een chemisch onder
zoek naar de veroordeelde worst. -
Of het projectiel ingeslagen is, weten wij
niet. Hot antwoord van den directeur moet
nog worden afgewacht. iWe wachten als
neutrale toeschouwers met belangstelling het
verdere verloop van den strijd af.
Maar onhandig was de directeur met zich
zóó te vertoornen dat hij het bekende rap
port de wereld inzond. Kalmte, kalmte al
leen brengt ook in zulke dingen laadl
AGENDA.
28 MAART.
Gebouw St. Bavo Smedestraat 23
Algemeene vergadering Dioces. R. K. Vrou
wenbond 11X uur. Leden Kalk- en Steen
bewerkers 8 uur. Ziekenfonds St. Joseph
8H uur.
S oeietei t Vereenigin g—-8 uur
Zevende BachconcerU
Groote Kerk 1—2 uur Orgelbespe
ling door deer heer Louis Robert. (Zie pro
gramma Stadsnieuws).
Gebouw St. Marthavereen. Kleine
Houtweg 13 Betrekkingbureau geopend
van 3i uur 's middags.
Bisschoppelijk Museum Jans6traat
79 geopend eiken dag van 10—6 uur tegen
betaling van 26 oen te. Uitgezonderd Zater
dagen en R.-K. feestdagen.
BEVERWIJK ÖK uur gemeenteraad.
LISSE 11 uur gemeenteraad.
Lokaal Ged. Voldersgraeht 22
(vroegere RijksleersehtHd) herijk van ma
ten en gewichten vau 8K—12 en van 1—4
uur voor de Groote Houtstraat.
3 weer eene de volle laag.
In de jongste bestuursvergadering van'de
R.K. Centrale Kiesvereeuiging te Haarlem
mermeer is een belangwekkende discussie
gevoerd, die juist iu de tegenwoordige om
standigheden wel eens naar voren mag wor
den gehaald.
Daar werd n.l. door den heer Habots,
van Uithoorn, cle noodzakelijkheid betoogd,
dat de Kamerleden en de leidende machten
in onze Katholieke politieke partij, eens
wat méér de aandacht mogen wijden aan
middenstandsbelangen. Ook nu*. Rits sloot
zich daarbij aan, cn achtte het zéér ge-
wenscht, dat in het „Katholieke Staatspro-
gram" ook de middenstandsbelangen aan de
ordo worden gesteld
De Centrale-zelf zal spoedig een motie in
dezen geest te behandelen' krijgen, en on
getwijfeld aannemen.
En dan?
Het komt ons voor, dat het aan do orde
stellen van een herziening van het inder
daad zonder eenigen twijfel verouderde
„program" dat de Kamerleden 26 Oct. 1896
hebben opgemaakt, en dat zonder veel om
haal tot het „Katholiek Staatsprogram" is-
verklaardj omdat de R.K. Kiesvereenigingen
overal zich op deze verklaring hebben ge
baseerd,. het komt ons voor, dat het aan
de orde stellen eener herziening hiervan
niet zoo'n eenvoudige zaak is als men op
het eerste gezicht zou kunnen meenen.
Op den achtergrond van wat de heerenl
Habeta en Rits opmerkten staat de vrees
voor achterstelling van de speciale midden
standsbelangen door de Kamerleden, en
juist over ditzelfde wordt al sinds tijden
geklaagd eenerzijds door de arbeiders, an
derzijds door de landbouwers.
De klacht'der eersten lijkt ons in dezen
„socialen" tijd wat overdreven, maar
nu van den roÓden kant tegen Alle staats
recht in, voor het speciale „arbeidersbelang"
gezegd wordt op .te komen, nu alie par
tijen, behalve de rechtschen, één of meer
uit den arbeidersstand onder hun leden tel
len, i3 het toch opmerkelijk dat de katho
lieke ^n de cliristelijk-historische Kamer
fracties den „arbeiders-afgevaardigde" (om
dat oneigenlijke^ woord nu eens te gebrui
ken) niet kennen.
Passtoors, die ar bei Ier is geweest en de
arbeiders kefit als weinigen, heeft men er
buiten gehouden
Met de landbouwer.,, in het algemeen ge
meen gesproken met degenen die iu den
ruimst en zin des woords onder „land- en
tuinbouw" zijn. te rangschikken, is het al
evenzoo gesteld. Jan Truyen gold vroeger als
hun speciale pleitbezorgerdoch in den
laats ten tijd is er van eenige bijzondere
zorg.voor hun belangen door andere Kamer
leden niet veel gebleken, en om het maar
ronduit te zeggen hebben b.v. de bollenlian-
delaren en kweekers in onze streek voor
hun zéér bijzondere en zéér eigenaardige
belangen de medewerking van 'een deskun
dig Kamerlid buitengewoon sterk gemist!
Wat nu middenstandsbelangen betreft: on
ze katholieke partij heeft den wakkeren en
ten volle deskundigen middenstands-kam
pioen mr. Aalberse voor zich, doch hij
staat alléén, en het feit dat de bestrijding
der oneerlijke concurrentie waarom de ge
heels georganiseerde middenstand al tien,
twaalf jaar riep, enkel en alleen ten slotte
kon tot stand komen door het ongewone
middel van een particulier wetsvoorstel van
één der Kamerleden, ia even beschamend
voor 't gebrek aan zorg voor de midden
standsbelangen dat eruit spreekt bij de
Kamer, als het lioog-eervol is voor mr.
Aalberse, dio hot eindelijk en ten slotte
tóch erdoor wist te krijgen
Nu zal dan de R.K. Centrale van Haar-
mermeer roepen om opneming van inidden-
standszorg in het „Katholiek Staatspro
gram".
Versohillende katholieke gemeentepolitici
wenschen van den „Algemeenen Bond" een
„Katholiek gemeenteprogram", wat natuur
lijk vooral neer zal komen op formeele om
schrijving en vaststelling van maatregelen
ten behoeve van-de minder-bedeeldea en
dè arbeiders.
De boerenstand roept zelfs al om de vor
ming van een „agrarische partij"
Wat is er achter dit alles te zoeken?
D i t, dunkt ons, dat in de Katholieke
Kamerclub, in het getal der katholieke Ka
merleden, gewenscht wordt het intreden van
wat méér „specialiteiten' uit dén kring der
standen-zelf, wier belangen inen wil bepleit
zien.
En eerlijk gezegd zien wij daarin ook de
éénige oplossing van tie móeiolijkhedeii
waarin we in dezen tijd van zoo scherpe
afscheiding der verschillende „stands"-be-
langen, zijn geraakt.
Do tijden" zijn -veranderd. Burgemeesters
zijn niet meer, als voorheen, alléén magi
straten met een eerepostDe Kamerle
den worden niet langer enkel en alleen uit
do gefortuneerde advocaten geroer u teer d.
Gemeenteraadslid te ziju is niet meer zooals
vroeger, het bewijs dat men bij de „upper-
ten" behoort.
We zullen ons, wat de practijk der ver
zorging van „stauds"-belangen in 's lands
regeering Betreft, daarnaar hebben te voe-*
gen, cn onze katho.ieke partij mag in dit
opzicht bjj de andere niet achterblijven.
Hoe, dat is een vraag der practijk. Of er
in de kringen der verschillende standen;
werklieden, middenstanders, tuinbouwers,
landbouwers enz, mannenlijn te vinden die
energie, tijd en wetenschap bezitten, om
volksvertegenwoordiger te worden, dat
zal telken reize moeten worden uitgemaakt.
Maar dit staat o.i. vast: iu onze katho
lieke staatspartij moet van nu af aan wor
den rondgezien naar zulke mannen, juist
om de behoeften die zich, door den drang
des tijds, gaan voordoen. Wij kunnen en
wij moeten" in dezen bij de andere staats
partijen niet achter komen, en het is
dunkt ons goedé politiek in tweeërlei
beteekenis, om in dit opzicht tijdig de ba
kens te verzetten naar het getij
OVERZICHT.
De veelvuldige Duiteche luchtaanvallen
op Engeland zijn eindelijk eens beantwoord
met een aanval van Engelselie watervlieg
tuigen in Noord-Sleeswijk, waar de Duit-
sckers een elation hebben voor luchtschepen.
En al is het maar waar, wat Wolft bericht,
dat er slechts bommen zijn geworpen in den
omtrek van de Hoyersluis en dat daarmee
geen echade werd aangericht, de Engelsehen
hebben toeh, naar zij zelf melden, den Duit-
eek cis op zee aanmerkelijke verliezen toege
bracht; immers niet minder dan tien Duit
eche patrocljevaartuigen zouden zij in den
grond hébben gehoord. Daartegenover ech
ter hebben de Engelschen zelf het verlies van
een torpedojager en drie watervliegtuigen te
boeken.
Over het algemeen is men van meening,
dat de rust in den strijd om Verdun maar
weer van slechts korten duur zal zijn. Het
artillerievuur wordt op verschillende plaat
sen herhaaldelijk opnieuw aangevangen, zoo-
ilat uien er op voorbereid blijft, dat de strijd
zal worden hervat. Overigens slechts plaat
selijke gevechten, soms op korten afstand,
doch zonder beteekenis.
Do berichten uit het Oosten, zoowel de
Duitsche, Oostenrijkscbe als Russische, stem
men over de gcheele linie hierin overeen,
dat nergens eenige verandering van betee
kenis in den toestand plaate had en dat de
strijd op verschillende punten van het front
met verwoedheid worden voortgezet, waarbij
hier de Russen en daar weer de Duitechors
of de Oostenrijkers het offensief hebben.
Naar aanleiding van het torpedeeren van
het Fransche stoomschip „Sussex" is de en
tente-pers weer druk in de weer om de Arne-
rikaansche regeering tegen de Duitecho op
te zetten. Het heet namelijk weer, dat Arne-
rikaausche onderdanen aan boord waren en
de mogelijkheid moet niet uitgesloten zijn,
dat zelfs een 8 tal worden vermist. Algemeen
wordt dan ook verwaeht, dat opnieuw een
notawisseling tusechen Washington en Ber
lijn zal aanvangen.
En dan?
Van een Amerikaanseh schip. Volgens de
„World" heeft de Engelselie kruiser „La.uren-
tic" op de rede van Sjanghai het Amerikaan
seh© atoomschip „Ohina" aangehouden en 28
Duits-citers, 8 Oostenrijkers en 2 Turken van
boord gehaald. De kapitein heeft door den
Amerikaanseh en consul hiertegen doen protes
tveren.
Ook dat is noodig! De Engelscho regeering heeft
'n commissie benoemd om 'n onderzoek in te stel
len naar de oorzaken van do vertraging, die het
onderzoek van neutrale schepen ondervindt,
welke naar Britsclie havens worden opgebracht
en-om middelen tot verbetering aan te bevelen.,
Russische schandalen. De Birsjewija Wjedo-
mosti meldt, dat zich op de lijnen van den Mos
kou-Winda we llybinsk-spoorweg een nieuw
schandaal heeft voorgedaan, daar wagens, die
voor het vervoer van proviand naar het front
bestemd waren, aan particuliere kooplieden zijn
afgestaan, niettegenstaande hot verboden is,
goederen van particulieren te vervoeren.
Oorlogs-iandverhuizing. Vole Oanadeesche
vrouwen, onlangs weer 6 honderd, wier echtge-
nooten in het Engelselie leger dienen, komen
naar Engeland, ten deele gedreven door den
weusck om dichter bij liun mannen aan het
front te zijn ten deele omdat zij meenen dat in
Engeland het leven goedkooper is dan in
Canada.
De priester aan hot front. De Duitsche Fran
ciscaan P. R. Riffeeer is reeds met vijf eere-
teekenen beloond, n.l. met hét kruis van ver
dienste 2e klasse, de Frans-Jozeforde, het
IJzeren kruis le en 2e klas en de koninklijke
Beiersclio Ludwigorde; bovendien ontving bij
den majoorsrang.
De vierde Duitsche oorlogsleening. Naar het
Wolff-bureau meldt is het totaal van de oor
logsleening Vrijdag nog met 6,000,000 mark
toegenomen. Zaterdag bedroeg bet totaal
10.667.000.000 (of 10 milliard, 667 milllocu
mark). De bedragen uit het buitenland en van
het front zijn nog niet ingekomen.
Het papiergebrek. De Pruisische ministeriel
dringen in de staatscourant met klem op srxaar-
zarnen omgang met papier aan. Voor offieieele
stukken zal voortaan ook klein formaat papiet
worden gebezigd en officieeïe bekendmakingen
zullen kort en bondig worden gesteld.
De U- en mijnoorlog. Do Engelscbe stoom
schepen „Senaybridge" en Saint Cieilia" zijn
gezonken. De bemanningen zijn gered.
EEN ENGELSCIIE VLIEGERAANVAL IN
SLEESWIJK-HOLTSTEIN. -
LONDEN, 26 Maart. (Officieel.) Engelsche
watervliegtuigen hebben gistermorgen een aan
val gedaan op de Duitsche luchtschip-hangars
in Sleeswijk-Holstein' ten oosten van 't eiiaud
Sylt. De watervliegtuigen werden tot dicht on
der de Duitsche kust geconvoyeerd door een es
kader van lichte kruisers en torpedojagers.
Drie watervliegtuigen worden vermist. De
torpedojagers Laverock en Medusa zijn met
elkaar in aanvaring gekomen; men vreest dat
de laatste tengevolge van het stormachtige
weer verloren is gegaan; de bemanning ia in
veiligheid. Onze vernielers hebben tien Duit
sche gewapende patrouille-booten tot zinken ge
bracht.
Betreffende den luchtaanval zelf zijn no(
geon nadere bijzonderheden gemeld, maaj, te
oordeelen naar berichten in de Deensehe pers,
schijnt hot doel bereikt te zijn.
BERLIJN, 26 Maart. Van twee, door een
eskader* van kruisers en torpedojagers bege
leide moederschepen zijn gisteren in de vroegte
vijf Engelselie watervliegtuigen opgestegen.
Zij 'hebben een aanval willen doen op onze han
gars in Noord-Sleeswijk. Niet minder dan drie
•vliegtuigen, waaronder één oorlogvliegtuig, zij»
door de tijdig verwittigde afweerposten op het
eiland Sylt en ten oosten daarvan, tot neder
dalen gedwongen. De inzittenden, vier Engel'
scho officieren en een onderofficier zijn gevan
gen genomen. Bommen zijn slechts geworpen
in de buurt van de Hoyersluis. Er ia geen
schade aangericht.
HET GEVECHT IN DE NOORDZEE VAN
29 FEBRUARI.
BERLIJN, 26 Maart. Naar aanleiding van
het Reuter-bericht over 't gevecht in de Noord
zee van 20 Februari, volgens hetwelk de Duit
sche hulpkruiser „Greif"gedurende het ge
heels gevecht de Noorsche vlag heeft gevoerd,
schrijft Wolff's Bureau: Het spreekt van zelf
dat de „Greif/' ze moge zich van tevoren al van
de geoorloofde krijgslist hebben bediend, bij
het begin van het gevecht de Duitsche oorlogs-
vlag heeft gelieschen.
Omtrent het verdere Reuter-bericht: dat
Engelsche torpedojagers ter gelegenheid van
het zeegevecht van 29 Februari een .Duitscha
duikoot tot zinken zouden hebben gebracht»
verneemt Wolff's Bureau van bevoegde zijdal
dat het berioht vru het in den grond boren
van een Duitsche duikboot onjuist is.
DE DUITSCHE DUIKBOOT-VERLIEZEN.
BERLIJN, 27 Maart. „Aftenposten'' behelst
een bericht van baar Farijschen correspondent,
volgens hetwelk van 6 Duitsche duikbooten,
die aan de kust van Marokko haar brandstof
voorraad aanvulden uit onzijdige schepen, ar
2 door een Engelsch eskader zijn vernietigd.
Hieromtrent verneemt het WoJff-burcau van
bevoegde zijde, dat het bericht geheel ""Rit d«
lucht is gegrepen. Met groote regelmaat her
halen zich in de vijandelijke, gedeeltelijk ook in
de onzijdig» pers, dergelijke leugenberichten
over beweerde verliezen van duikbooten der
centrale mogendheden, waarvan de doorzichtig*
bedoeling is eigen onmacht tegenover de gevoe
lige en steeds toenemende verliezen van sche
pen te verbloemen.
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij Koninklijk besluit is met ingang van 1
April benoemd tot lector in do faculteit deB
letter".n en wijsbegeerte aan de Rijksuniver
siteit to Groningen, om onderwijs te geven in
de nieuwe Fransche taal en letterkunde, JJ-
