tlHlOUW BANK Gemeentel. Vischverkoop lederen dag versche aanvoer. KAAIJ's PIANO'S eg 0R6ELS. i-i ©eCdcbcha Qowumt B I BINNENLAND Allerlei® STAÏEN-ÜENERAAL LETTEREN EN KUNST niiiveHentiën. ie UTRECHT op de vischmarkt in den uitersten hoek. üoieering voos* heden s Harde Bokking 5 a Scheivisch 8 cf. p. Kabeljauw 10 Schel 9 Wijting 8 80 ct. p end. De Nederlandsche Credietbank. Tel. 23, Nieuwe Gracht II, Haarlem Tel. 23. Effecten - Wissels - Coupons. i. DE HAAN, OE Sf'HARNE-^ANK Nieuwe Gracht 98 HAARLEM, DEPOSITO-RENTE a KhRKNlCUWb 4 EEN* PALSTAANDER VOOR DE OPEN BARE SCHOOL. erstrekt op gemakkelijke voorwaarden gelden ter leen aan andbouwers nenngdoen- i n en anderen. den Heer L. J. VflLLENTGOtL C.mt-Ontvanger te Halfweg ay w.en schriftelijk of monde ling nadere inlichtingen zijn te verkrijgou. ft A A IJ» li r* Rookt altijd 1015 u VVVHMIV 99 99 99 99 99 99 1194 99 99 99 Verhuurt SaffLokuttu. van verschillende afmetingen in haar gepaateerde ea brandvrij* kluis; Huurprijs van f 5.— tat f 50.— 1002 Eerste klasse merken. Langdurige garantie. Stemmen per keer en per abonnement julianapark 62, Schoten. Voorheen stemmer bij DUWAER en NAESSEiiS 1042 Kapitaal f 1.000.000.— Geplaatst en volgestort f 500.000.- Mat 1 das opzegging 1 maand 1 jaar i; 2 - -®v« ff 1013 is voer LEIDEN en OMSTREKEN het aangewezen 2 Dagblad voor Advert en tiia. Vraagt Proefexemplaar. I 1008 Bakkum. Twiek; J. C. Bakker, Heemstede; P. van Biezen, Den Haag; G. Blouwboer, St. Maarten; R. van der Blonk, Markenbinnen; J. J. Bolland, Den Hang; G. J. C. Droogen- Lroek, Den Haag; D. Evcleens, Aalsmeer; B. R. de Haan, Den Haag; A. Hendriks, idem; IC. Hengeveld, ide.n; J. Helmer, Amersfoort; C. C. A. Kries, Laren; B. A. Lacroix, Den» Helder; G. J. H. Mattliijsohen, Wassenaar; J. I'. Polling, Sloten; N. H. Reindens, Amster dam; C. Roggen, Terschelling; J. T. W. Snel, Rottei*dam; R. J. Talen, Amsterdam; B. C. M. M. Veerman, Den Haag; G. Warner, Den Helder; J. A. Zoutendijk, Zeist. Op 4 Mei 1916 begint de cursus. DE VRUCHTEN VAN HET SOCIALISME. „De Tijd" schrijft; Het socialisme maakt moeilijke tijden door. IV ij hebben het bij het begin van den oorlog be leefd, dat Karl Marx, de vader van het socialis me, door den bekenden Fransehen socialist Ciuillaume een „boche" werd genoemd „met al de onhebbelijkheden aan dien naam verbonden." Ln sedert is van eenig internationaal verband geen sprake meer. De aanhangers van de drie voudige ,euze „Vrijheid, Gelijkheid 'en Broeder schap" staan thans met moordenden strijdlust tegenover elkander. Er heerscht onder hen niet alleen internatio nale, maar ook nationale verwarring. Zelfs in on3 land ziet de S. D. A. P. zich groepen ont vallen, waarvan ze het verlies wel niet durft of wil erkennen, doch welks verlies haar toch ont stemt en met vrees de toekomst doet inzien. Naast de S. D. A. P. bestaat de S. D-. P. met als leider D. Wijnkoop; voorts heeft men de nnarchitsen, vrije- en Tolstoyaansclie socialis ten met Domela Nieuwenhuis, ds. Schermer- horn en ds. Boers als geestelijke voorlichters; Christen-socialisten en de goep der Revolution- naire Socialstsche Vereeniging van mevrouw Roland Holst en A. B. Soep, daarbij behoort als hekkensluiter de „Socialistische Jeugdbond", welke zich weer van de Socialistische Jeugdor ganisatie heeft afgescheiden, terwijl een grap penmaker ons vertelde, dat zelfs een organisatie van socialistische en anarchistische zuigelingen in voorbereiding is. De socalistische diamantbewerkersleider HenrixPolak noemt dit allegaartje in zijn Week blad een „coalitie van buitennissiglieden, welke een kamp voert" wij citeeren voort „met de van oudsbekende middelen van zulke elemen ten: de verdachtmaking, de beleediging, de halve waarheid, de leugen en den laster." Verdachtmaking!.beleediging!.halve waarheid!.... leugen!.... laster!.... De leden van die door Polak gewraakte coa litie schijnen zich met bovenstaande kwaliteiten ncgal vertrouwd te hebben gemaakt. Voor zulk een breede toepassing van genoem de eigenschappen moet echter, dunkt ons, een leerschool noodig zijn geweest, hoewel wij gTif aannemen dat de natuurlijke aanleg een mee tellende factor was. Welke was die leerschool? Niet de burgermaatschappij, want daar voel den zij zich niet thuis en konden zij geen vrede zinden. Zij verklaarden socialist te zijn, werden lid der S. D. A. P., lazen „Hef Volk" en andere socialistische geschriften en.... de opvoeding werd voltooid. Nu willen de leerlingen den meester overtref fen, en proeft de S. D. A. P. de wrangheid der vruchten van haar sinds jaren toegepast opvoe- H'ncssvsteem I STAKING VAN MELKLEVERING. Tn een te Utrecht gehouden vergadering van den melkveehoudersbond in de provincie Utrecht is met algemeene stemmen besloten, tot het staken van de melklevering over te gaan, 7.00 lang niet voldaan is aan den eisch van den hond om den productie-prijs van de melk te be palen op 10 cent. Het hoofdbestuur zal er zorg voor dragen dat de ziekenhuizen voldoende melk Vriigen. DE NAWEEëN. Nog veel te weinig wordt, ook in onzen kring, nagedacht over de gevolgen, die, na het herstel van den vrede, uit den doorleefden oorlogstoe stand zullen voortvloeien, zegt „De Standaard." Toch zullen die naweeën een zeer bedenkelijk karakter dragen, Niet aanstonds in het voorjaar, als in het na jaar de vrede gesloten zal zijn, maar na afloop van de eerste gisting, die vanzelf onmiddellijk uit het ophouden van den oorlog zal voort vloeien. Laat het desnoods nog twee jaar na het herstel van den vrede meeloopen, maar dan zal naar alle waarschijnlijkheid, de crisis voor de deur staan. Gelijk het nu toegaat, is finantieel 't hek van den dam. We zwemmen in de millioenen en hoe hoog ook telkens weer de tekorten klimmen, er kan altoos weer geleend, en om die leening te dekken, verhoogt men doodeenvoudig de som die uit de belastingen moet komen. Waar in de Staten-Generaal gemeenlijk tot over een luttele halve ton letterlijk gebakkeleid wordt, gaan thans aanvragen van vier, vijf mil- lioen er grif door. En blijkt dan al spoedig, dat 't leven in dezen tijd voor den arbeider niet alleen, maar ook voor den kleinen burger te duur'ga at worden, zaodat zelfs de zuinigste huishoudster niet meer rond komt, welnu dan daagt er uit alle hoeken steun en hulp. Vooral „duuxtetoeslag" is de gelief koosde term geworden. JZoolang nu de oorlog aanhoudt, loopt dat wel. Immers liet is nu eenmaal een abnormale toe stand. Maar natuurlijk moet, zoo als de vrede weer wordt ingeluid, schier op staanden voet dat abnormale weer in in het normale worden om gezet. Alle „Steuncomité" valt dan weg. Van duur- tetoeslag is dan geen sprake meer. Met den oor logstoestand is het dan uit. En dan komen do naweeën. Onze Staatsschuld staat dan in 't Zenith. Rente en aflossing zullen kolossale sommen blijven vorderen. De grootere gemeenten zijn dan boven haar kerf gegaan, en moeten allerlei tekorten inhalen. De oorlogswinst heeft dan uit. De prijzen der producten zullen dalen. En niet alleen de Gemeenten en het Rijk, maar althans in de niet-rijke kringen, ook de gezinsfinnn- tiën, zullen geheel in de war zijn geraakt. En de vraag: Wie zal dat betalen? zal ons letterlijk gaan martelen. Handel, Scheepvaart en Nijverheid zullen dan wel weer opleven, maar van de lasten zal niets afgaaneer zullen ze nog stijgen. En wat niet minder zorgen zal baren is het niet te loochenen feit, dat onze Defensie hier en in de Oost, opnieuw schatten zal vorderen. Na Napoleons val volgden er ook in ons land zoo armelijke dagen. Thans zal 't weinig beter loopen. Zoo niet nog erger. In „Onze Eeuw" polemiseert de heer C. K. Elout die in dat tijdschrift het Binnen- landsch Overzicht verzorgt tegen den nr- beid der Bevredigings-commiesie. Zoo zegt hij over de voorgestelde wijziging van art. 192. „Deze nu, met haar loslaten van de alomtegenwoordigheid (sic) der openbare school en haar financieele gelijkstelling van openbaar en hijzonder onderwijs zonder ge lijkstelling van verplichtingen, beteekent m.i. het doodvonnis van eerstgenoemde school. Al zal dit misschien eerst op den langen duur voltrokken worden." Hij noemt dit vooruitzicht „niet be moedigend" en verzekert, dat men nu, krach tens het Grondwe ts-artikel, „niet principieel, maar wel feitelijk, de bijzondere school als regel en de openbare als aanvulling (zal) krijgen," waarna hij besluit: „Mocht men nu een volkomen faire con currentie tusscheu bijzonder en openbaar on derwijs verwachten, dan zou men nog gemak kelijker in den komenden toestand kunnen berusten. Maar wat dat betreft, heeft liet bijzonder onderwijs zioli een leelijken naam verworven. Pastoor en dominee zullen er wel voor blijven zorgen, dat de kinderen, met bo- venaardsche hulpmiddelen (wat clit laatste belangt: de kerkelijke armenzorg) overgehe veld worden van de openbare naar de bijzon dere school. En dat zal nu gebeuren met de volle 100 pCt. aan Staatssteun, Bevrediging? Zij zal dan nu misschien kernen in politie- ken zinschoon zoowel de ervaring met vroegere „pacificaties" nis de stemmen, die thans reeds uit de rechtsche pers opgaan, moeten doen twijfelen aan haar duurzaam heid. Maar in educatieven zin? Ik geloof 't niet. En dat lijkt my zeker: Wanneer dit Art. 192 wordt aangenomen, zullen wij dé open bare school, die tientallen jaren lang de na- tïonaré school Is geweest aan wfe Nederland zeer veel heeft te danken, hebben wegge- pacjficeerd." Men ziet aldus 't „Centrum terecht de oude pal sta anders-geest werkt nog steeds na. En dit wel vooral uit den hoek der vrij- of conservatief-liberalen, in wie ook som mige katholieken wel eerls bondgenooten meenden te zien in den strijd tegen..., de democratie! Niet alledaagsch! Naar men verneemt heeft zich het niet alledaagsche geval voorge daan, dat sinds 11 April j.l. in het gebouw der Tweede Kamer een splinternieuw rijwiel heeft gelogeerd, waarvan de eigenaar zich niet heeft aangemeld. Thans is het rijwiel aan de politie ter bewaring gegeven. Een zonderlinge baars. Reeds drie jaar verschijnt eiken zomer in een sloot te Berken- woude een baars, die op een plons in het water aan de oppervlakte komt, om zich uit de hand te laten voeren. De baars komt op geregelde tijden op deze wijze zijn maal wormen halen en is zoo weinig scliuw, dat hij zich onbevreesd laat grijpen. Elke herfat verdwijnt de visch weer om tegen half April terug te keeren. Een belangrijke aanhouding. De politie te Amsterdam heeft een bewoner der Fokke Si- monszstraat aangehouden, die verdacht wordt betrokken te zijn bij de oplichting van 22.000, waarvan onlangs een bankinstelling daar ter stede het slachtoffer werd. Eveneens wordt hij ervan verdacht, betrokken te zijn hij den dief stal van 2000 uit de brandkast der firma Ge- soher en Kemper op den Nieuwendijk. Dezer dagen werd in verband met laatstgenoemde zaak door de justitie huiszoeking in zijn woning gedaan, doch toen was de vogel gevlogen. Ontrouwe portier. Een agent van politie te Amsterdam heeft een 20-jarige portier aan gehouden, verdacht van verduistering van post zegels ter waarde van 538 uit een portiers loge van een bankgebouw aan de Heerengraclit. Leeljjko val. Te Ede is een ernstig onge luk voorgevallen. Een milicien-soldaat van het lie regiment infanterie was bij een velddienst oefening in een boom geklommen als observa tiepost, doch viel er uit, met het gevolg, dat de bajonet van zijn geweer, dat onder den boom stond, hem aan de achterzijde in het liohaam drong en er aan de voorzijde met de punt weer uitkwam. Zijn toestand is bedenkelijk. Een autoongeluk. Te Amsterdam is per autoziekenwagen een man naar het Binnengast huis vervoerd, die op den Hemweg door een auto was aangereden en daardoor vermoedelijk een been had gebroken. De man sprong plotse ling op zijde, toen de auto vlak bij hem was, van daar de aanrijding. Door het plotseling remmen viel de auto onderstboven in een sloot, waar door een van de twee in dat voertuig gezeten hoofdofficieren eene lichte hoofdwonde be kwam. De andere hoofdofficier en de chauffeur kwamen met den schrik vrij. Gestikt. Men meldt uit Weert: In het ge hucht Bosch-over-Beek onder deze gemeente, begaf een landbouwer zich in den beerput bij zijn huis om daar e®niir werk te verrichten. Ongerust over zijn lang uitblijven begaf zijn vrouw zich insgelijks in den beerput, doch keer de evenmin terug. De dochter, later eveneens op onderzoek uitgegaan, werd ook niet terugge zien. Inmiddels te hulp gekomen buren vonden moeder en dochter dood, tengevolge van ver stikking terwijl do man in zeer zorgwekkenden toestand verkeerde. ZICH VERGIST. Op zekeren dag zette Piron, de vermaarde dramaticus derlSe eeuw, vermoeid van zijn wan deling zichop een bank, bij een der deurposten van „la Conférence" (bij het terras der Tuile- riën). Nauwelijks zit hij daar, of hij wordt van links en rechts gegroet door voorbijgangers, dio kwa men en gingen. Piron nam zijn boed of, diep of niet diep, al naar de hoedanigheid der personen. O-O, zei hij bij zichzelf, ik ben bekender, dan ik dacht. Dat Voltaire niet hier is, om ge tuige te zijn van de hoogachting, die ik op het oogenblik geniet. Hij voor wien ik vanmorgen bijna geknield heb, zonder dat hij zicli verwaar digde er op te antwoorden, dan met eene lichte beweging methet hoofd. Terwijl hij dit overwoog gingen de voorbij gangers voort met groeten en de dTcTiter ging voort met terug te groeten, totdat die oefe ning met zijn hoed hem eindelijk te vermoeiend werd. Hy nam zyn lioed af, en stelde zich tevre den met te buigen tegen hen, die hem groetten. Onverwachts kwam er .een oude vrouw naar hem toe en wierp zich voor hem op de knieën. Piron was verwonderd en omdat hij niet wist ivat zij wilde, zei hij al te bescheiden: Sta op, goede vrouw, sta op. Gij behandelt mij als de maker van een heldendicht of een groot drama. Gij vergist u, die eer heb ik nog niet, ik heb tot nu toe pas marionnetten laten spreken. Maar toen het oudje geknield, met gevouwen hap den bleef liggen, zonder te luisteren, meen de Piron op te merken, dat zij hare lippen be woog en tot hem sprak. Hij boog zich voorover en luisterde. Ilij hoorde dat ze werkelijk iets tusschen haar tanden mompelde, 't Was een „Wees gegroet," dat ze richtte tot een beeldje van de H. Maagd, dat vlak boven de bank, waarop Piron zat, aan de deurpost was ge hecht. Hij keerde zich om en zag nu, dat alle groeten, die hij aan zijn adres dacht, tot het beeldje gericht waren. Ziedaar de dichters, zei Piron, die 's avonds openhartig aan een zijner vrienden het voorval vertelde, zij gelooven, dat de heele wereld lien bewondert, terwijl de menschen slechts weten, dat ze bestaan. TWEEDE KAMER. (Zitting van gisteren). Staatsbedeeling. Bij de gisteren voortgezette behandeling der artikelen is na eenige discussie art. 5a door den Minister ingetrokken en is art 7, nadat een daarop door den heer Rutgers in gediend amendement was verworpen, als volgt vastgesteld: (1) De ouderdomsrente bedraagt 104 gulden per jaar. Echter bedraagt zij voor echtgenoo- ten, aan wie beiden een ouderdomsrente is toegekend, voor ieder 78 gulden per jaar. (2) Indien de eerste rente-uitkeering aan een persoon, wiens echtgenoot in het genot van rente is, rentetermijnen over meerdere weken omvat, wordt over ieder van die we ken, waarover de echtgenoot rente genoot of alsnog aanspraak op ïtmte heeft, slechts een bedrag van één gulden toegekend. Behandeld.- is verder een amendement van den heer Van Veen op art. 33, waarvan de bedoeling is het beroep over te dragen van Gedeputeerde Staten naar de Raden van Be roep en den Centralen Raad van Beroep. Het amendement is na eenige gedachten- wisseling met 5612 stemmen verworpen. Ten slotte 'kwamen nog aan de orde de ar tikelen 17 en 19, regelende de vergoeding van het Rijk aan de gemeenten met eenige daarop ingediende amendementen. Dienaan gaande kwam men gisteren nog niet tot eenig resultaat. In den loop der zitting is nog besloten om indien Dinsdagmiddag de Ouderdomsrente niet is afgehandeld, Dinsdagavond te verga deren en om na de Oorlogswinsthealsting aan de orde te stellen: Indische oorlogBcre- <15 et en, verdedigt ngsbelastii.g, ontwerp-Bos liet M.U.L.O-wetje enz. Verder is het ontwerp Molest-risieo z.h.s. aangenomen. PRIJSVRAAG. De Vereeniging „Roomseh Tooneel" te Rotterdam schrijft een prijsvraag uit voor een tooneclstuk. Aan de voorwaarden tot deelneming laat het bestuur de volgende toelichting voorafgaan: Het is een feit van algemeene bekend heid, dat verreweg het grootste gedeelte der schouwburgbezoekers het tooneel als ontspanning beschouwt. Een tooneelstuk wordt door het publiek dan ook hoofdza kelijk beoordeeld paar zijn waarde als amu sement. Wij die voor ons hoogere eischen stellen, moeten niettemin met deze omstandigheid rekening houden. Het is immers bij herha ling gebleken, dat stukken van zeer hooge artistieke en litteraire waarde het publiek niet konden bevredigen. Dit mag in zeker opzicht te betreuren zijn, het feit blijft nochtans bestaan, en bij onze eerste prijsvraag wenschen wij de aan dacht der inzenders hierop te vestigen. De bestaande .tooneel-literatuur biedt wej een zeer groot aantal auiusements-stukken; voor èen icoomscn Töoneei zyn deze eenter grootendeels ongeschikt. Toch zullen deze stukken op den duur het publiek het meest voldoen, maar daardoor zal dan ook op too- ncelgebied een .toestand geschapen worden, die hoe langer hoe verder verwijdert van het doel, dat een Roomseh Tooneel zich' stellen moet. Wij willen daarom trachten, door het uit schrijven van .een prijsvraag, onze tooneel- literatuur te verrijken met stukken, die bè- halve letterkundige waarde ook de verdien ste bezitten, onderhoudend te zijn. Boven dien het tooneel moet immers beschavend en veredelend .werken zal de moraal vol komen in harmonie met de leer der Kerk moeten zijn. Als een geschikt onderwerp ter behan deling komt ons voor een of ander actueej vraagstuk, bijvoorbeeld het gemengde hu welijk. Dit is echter reeds herhaalde malen ten tooneele gevoerd en wij geven dit on derwerp dan ook uitsluitend als een „bij voorbeeld." Uitgesloten zullen zijn: Historisch en Bij- belsch drama en het Zangspel. In aanmerking komen zoowel blijspel tooneelspel en ook drama; het laatste is echter het minst gewensch't. Het stuk mag 3 of meer bedrijven bevatten, maar moet in ieder geval groot genoeg zijn om een geheelen avond te vullen. Met het oog op uitvoeringen op kleine tooneeleu met beperkt materiaal is het aan te bevelen, alle bedrijven zoo mogelijk in hetzelfde dlécor-Jse doen spelen, of althans zoo weinig mogelijk wisseling van décor te doen plaats hebben. Verder mag het stuk, dat wel hoofdzake lijk door dilettanten zal gespeeld worden, van niet te groote bezetting zijn. Totaal vijf of ^es hoofdrollen (mannen en vrou wen) en tvenzoovele bijrollen moeten on geveer als maximum worden aangenomen. (Figuratie niet inbegrepen.) Wij hebben gemeend goed te doen bij deze eerste prijsvraag ons standpunt en pnze eischen eenigszins uitvoerig uiteen te zetten om (laardoor to verkrijgen, wat op het oogenblik voor het „Roomseh Tooneel" het meest gewenscht is. Het stuk moet in proza geschreven zijn in de Nederlaadsche taal en mag niet rëeda! vroeger zijn opgevoerd of in druk ver schenen. Vertalingen komen piet in aanmerking". Voor zoover inzendingen niet zijn „ge typt," moeten zij uitgeschreven zijn door een andere hand dan die van den auteur. Alleen Katholieken mogen mededingen. Indien na de uitspraak der jury zou blij ken, dat de bekroonde inzender niet aan deze voorwaarde .voldoet, vervalt de aan hem toegekende bekroning. Er wordt slechts één prijs uitgeloofd, na melijk f 250. Het bekroonde stuk blijft eigendom der Vereeniging „Roomseh Tooneel" te Rotter dam. Indien naar het oordeel der jury geen der ingezonden tooneelwerken geheel voldoet aan de vobr het verwerven van den prijs gestelde eischen, .wordt het bedrag van f 250 verdeeld o der de inzenders der drie beste stuüken en wel als eerste prijs f 125, tweede prijs f 76 en derde prijs f 50. De aldus bekroonde stukken blijven eveneens eigendom der .vereeniging „Roomseh Too neel". De niet bekroonde stukken blijven ter be schikking der inzenders, doch kunnen voor latere opvoeringen altijd nog in aanmerking komen. Inzendingen moeten .op de gebruikelijks wijze met ,een motto geteekend zijn en ver gezeld van ,een gesloten couvert, dragenda hetzelfde motto en waarin zich naam eq' adres van den schrijver bevindit. Stukken moeten vóór 1 October 1916 fran co gezonden worden aan den heer Jac. P. M, van Dijk, Voorzitter van „Roomseh Too neel", Berkelschelaan 16a, Rotterdam. De Jury-bestaat uit de heeren: P. Hya cinth Hermans ,0. P., Redacteur Maasbode; L. J. M. Hazelnet, Redacteur Maasbode; H, j. A. M. Stein, leeraar in de vransche taa] te Rotterdam en aan de R-K- Leergangen te 's Bosch. Dr. W- Huddle&toa Slater, Arts te Rotterdam. Een bestuurslid van „Roomseh, Tooneel". Z. D. H. Mgr. W. van de Ven, Bisschop van '6 Bosch, heeft benoemd tot kapelaan te Tilburg (parochie Heikant) den weleer#, heer A. J. van Rijswijk en tot kapelaan te Afferden dén eerw. beer J. F. A. van Erp, priester van bet Seminarie. ■ariegenwoortügu door 1028 <N -•Sf-zxer. e fi 9 f» ff ff n fi 6 ft ii m I ca m

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1916 | | pagina 6