«ME «MUL COURtHT
RIJWIELBANDEN
buitenland
Zandvoort tegen Rome.
BE OORLOG
Schagchelstraat 7-9 bij de Anegang
BINNENLAND
Alienei.
STARSfüüEtmS
uoecfkoopsf Ade*es
H. J. v. dl. MEER,
Maandag 8 Mei
Tweede Blad
VERSPREIDE BERICHTEN
duitschland.
Berichten in drie regels.
sL, IH.
nh!t^lTb>1linding! God lwen> nadat
DE VOEDINGSWAARDE VAN BRUIN
BROOD.
Noorwegen en Holland hebben reeds toegezegd
terwijl van Spanje, Roemenië en Griekenland
het antwoord nog wordt verwacht. Het voorzit
terschap zal berusten bij den Zwitsersehe bonds
raad.
-De nieuwe duikboot-oorlog.
Het schijnt, dat de nieuwe Duitsehe instruc
ts reeds voor eenige dagen aan de gezagvoei-
der U-booten is bekend geworden en dat
^Zen die reeds in practijk brengen, a tiaus
Kristiania wordt gemeld, dat bet Roorsche
«chip „Memento" op 2 Mei by Harleptxd door
een Duitsehe duikboot werd aangehouden en,,
nadat liet scliip onderzocht en de bemanning
gelegenheid gegeven was in de reddingsbooten
te gaan, in brand is gestoken, daar de lading
uit hout, dus uit contrabande bestond. De man
schappen werden door de Duitschers hoffelijk
behandeld en bun werd voldoende tijd gelaten.
Zij werden later door een ander schip opgepikt.
Zij deelden mede dat nog drie andere scliypen,
waaronder een ^wecdsch, eveneens aangehou
den en in brand gestoken zijn. Een zeppelin, zoo
wordt nog gemeld, was in de buurt van de duik
boot zichtbaar.
Schatten in gezonken schepen.
Een correspondent van de „Daily Telegraph
schrijft: Volgens te New-York gepubliceerde
^richten zal de „Inter-Ocean Submarine Engi
Company" binnenkort een aanvang
0lal'en met de berging van ladingen edel metaal
'ea andere kostbaarheden, die tengevolge van
den oorlog Op zee, zijn gezonken.
Tot de talrijke schepen, die da genoemde on
hernemende maatschappij denkt te bewerken,
zal ook de „Lusitania" behooien. Naar schat
ting- zal zij goederen tot een waarde van
720,000,000 gulden kunnen halen uit schepen,
die thans tot op een diepte van niet meer dan
130 meter onder de oppervlakte der zee liggen.
De voorzitter der maatschappij is de gepen
sioneerde schout-by-nacht van de marine der
Vereenigde Staten Chester, en een groot aautal
voorname bankiers, o.w. George F.' Baker, zal
de noodige gelden verstrekken. De leider der on
derneming is de Amerikaansche gepensioneerde
Chief Gunner Stillson, die indertijd de plannen
heeft gemaakt voor het lichten van den onder
zeeër F 4 in de wateren bij Honoloeloe en die
verschillende uitvindingen voor de vergemakke
lijking van diepzeeberging en duikersarbeid ge
daan moet hebben.
He maatschappij hoopt te zullen kunnen sa-
rr'®'iwcrken met de zee - verzek er i n g- n i a a t s ch ap -
die de verzeker ingaso mm en op de gezon-
eh schepen hebben betaald en die, zoo zij het
v°orstel der maatschappij aannemen, 810
Van de waarde der geborgen goederen zullen
ontvangen.
Uitbreiding van het mijnengevaar.
Nog een transportschip vergaan.
Een Griekaoh stoomschip, dat in den Piraeus
is aangekomen bericht volgens de „Neon Asty",
dat Duitsehe en Oostenrijkselie duikbooten
mijnen, hebben gelegd in do straat van Otranto
en aan beide zijden van de straat van Messina,
waardoor deze wateren, die tot nu toe vrij
waren, voor de vloot van de Entente zijn afge
sloten. Naar de „Nea Himera'' van betrouw
bare zijde verneemt, is in de Middellandsche zee,
behalive het stoomschip „Russell" nog een tran
sportschip met 600 man aan boord', op een mijn
geloopen en gezonken. Slechts weinig opvaren
den zijn gered. De lijken worden door de Engel-
®0hen opgeviseht en op Malta hegraven. Alle
dateren om Malta zijn vol mijnen. Het Engel-
stoomschip „Lidney" ontmoette op zijn
van Malta naar Korfoe verscheidene
^Ünen en ontsnapte driemaal aan een
frroot gevaar, daar de mijnen die het passeerde,
terstond achter het schip ontploften.
Congres van neutrale staten.
Hit Bern wordt gemeld, dat naar het voor
beeld van de conferentie dre Scandinavische
anden, dezen zomer te Bern nog een congres
van neutrale staten zal plaats hebben, waaraan
leiders van de buiten! andsebe ziaken dezer
Rten zullen deelnemen. Denemarken, Zweden,
1019
F R A N,K R IJ K.
Z.Em. Kardinaal H. I. Sevin t
In ons nummer van Zaterdag meldde ons
een telegram uit Parijs liet overlijden van
Z.Em. Kardinaal Sevin, aartsbisschop van
Lyon, protector van den Internationalen
Pr i esterbon d „Pro Pontifiee et Ecclesia."
Z.Em. Kardinaal Hector Irenée Sevin was
geboortig van Simander, waar hij den 22en
Maart 1852 voor het eerst het'levenslicht
aanschouwde.
Reeds vroegtijdig gevoelde hij zioh tot den
priesterlijken staat geroepen en met grooten
ijver volgde hij de colleges, waardoor hij een
voorbeeld was voor zijn mede-studenten. Ten
jare 1876 priester gewijd, trokken zijn voor
beeldig godsdienstig leven en^ijn groote ge
leerdheid spoedig de aandacht van zijn over
heid en werd hij eerst benoemd tót professor
aan het seminarie en vervolgens ook tot
vicaris-generaal van het diocees Belley.
In 1908 volgde ziine benoeming tot bis
schop van Chalons en na den dood van Kar
dinaal Conillié, werd de bisschop van Cha
lons in diens plaats tot aartsbisschop van
Lyon benoemd.
In het consistorie van 25 Mei 1914 ontving
Mgr. Sevin van Pans Pins X den Kardi
naalshoed.
Thans is hij na een arbeidzaam en vrucht-
haar leven tengevolge van een blinde darm
ontsteking, op 64-jarigen leeftijd overleden.
De vorstendommen Scliwarzburg.
De gemengde commissie uit de landdagen
der twee vorstendommen Scliwarzburg zijn
lot cent geworden over de vereeniging van
de twee staatjes. Be zetel der regeering zal,
als het plan gelukt. Arnstadt zijn, de land
dag zal bestaan uit 4 door den vorst benoem
de, twaalf li oogst aan gesl a gen e en zestien ge
kozen leden,
In Denemarken heerscht zulk een behoefte
aan schepen, dat twee vaartuigen, gebouwd in
1776 en 1786, weer in de vaart zijn gebracht.
Te New-York zullen officieele Biitsche
oorlogsfilms worden vertoond, die in Engeland
en de Noordzee zijn genomen.
Volgens de Dimineata, zullen de Roemeen-
sclie Kamer en Senaat van 14 tot 2-3 Mei in een
buitengewone zitting bijeenkomen.
De loonen der mijnwerkers te Durham zijn
opnieuw met 10 pr. verhoogd, woordoor ze nu
88% pr. boven den ouden standaard staan.
Dr. D. BOS t.
In den ouderdom van 53 jaar is te Den
Haag overleden dr. D. Bos, lid der Tweede
Kamer.
De overledene, die reeds geruimen tijd lij
dende was, was een der voormannen van de
vr i.7. i n n i gr-d cmotralen. Hij ha<l si rats 1901 in
de Tweede Kamer zitting. Vóór dien tijd was
hij eerst leeraar aan het gymnasium te Win
schoten' en daarna Behoolojiziener.
De vrij'z.-dem. vonden in hem een talent
vol woordvoerder. In.het parlementvoerde
hij meermalen 't pleit voor vakonderwijs en
betoonde hij' zich coneiliant tegenover do
rechterzijde wat aangaat onze ei&chem op
onderwijsgebied. Na de Kamerverkiezingen
van 1913 ontving dr. Boe eene opdracht tot
kahinet-formatier, die hij echter niet kon ten
uitvoer brengen, daar de soe.-dem. weigerden
in een vrijzinnig-soc.-dem. ministerie zitting
te nemen.
In 1914 werd hij belast met de regeling van
't Middenistandserediet en door zijn pogingen
kwam de Middtenstandscredietibank tot stand.
Verder werd hij benoemd als voorzitter der
Bcvredigingscommiesie en als voorzitter der
Staatscommissie voor de Oorlogswinstbelas
ting. Onder alle partijen stond de overledene,
een. man van veel werkkracht en talent, in
hoog aanzien.
De teraardebestelling van Chiet stoffelijk
overschot zal Woensdagnamiddag plaats
hebben, om 1 uur uit da woning van den
overledene aan het Sweelinckplein in den
Haag naar Oud-Eikenduin en.
EEN ONJUISTE VOORSTELLING.
In eene officieele mededeeling-vanwege de
Engelsche Eegeêrmg gepubliceerd inzake
het opeisehen van een gedeelte laadruimte
der schepen* die Engelsche kolen hunkert
en het aanhouden van Nederlaoidsdhe sche
pen, die Duitsehe hnnkerkollen in hebben,
wordt o.m. gezegd:
^ait and see!
^ainee is aan het woord:
de eeuw was het beschoren het leer
de Vnn klaria's onbevlekte ontvangenis vast
"kosStC^e:a' ^erd reeds in 1140 de stelling uit-
bde U' dat klaria vrij was gebleven van
7,(-i.e^Z01lde' de abt Bernard van Glairveaux
»en kr^jP- bestreed zulks, evenals de grootste
..inaH©r scholastieken, de „doctor
inklaart^beniaa Aquinas (-j- 12-74) die ver
roer moet worden dat het vleesoh
„Tegen hem omvangen geweest."
Duns Scotus op%_L0 Hranciskaner Johannes
wvlekte ontvangenis"^ ^s°8) om Maria's onbe-
>,den over dit punt de ;ij .dhaven -En fel "tre"
wkanen tot dat door PiU8iyi°anen en Vranois-
>,W 1854 het decreet is bekraem-^T
d6 st' P1~
t'GoddftP i ®PPer, maar aan een schepsel
oddelyke eere heeft toegekend!"
Pa l6 mijn hoed opeten, als eik protestant
jt iv eTl Van dlt ver8,*«« nlet in ®Un ziel van
0 amgen overtuigd is:
',!]'stens, dat de Roomsnha Kerk zioh hier
„Nederland heeft ook het verreweg groot
ste gedeelte van de landbouwproducten, die
gewoonlijk naar Groot-Brittannië weiden
uitgevoerd, naar een ander kanaal geleid."
Terecht zet het Hbld. uiteen, dat hiermede
een ganseh onjuiste voorstelling van den
stand van zaken wordt gegeven.
Het blad doet opmerken, dat van eene lei
ding in de een of andere richting nimmer
eprake is geweest en vervolgt dan:
Onze handel voer op het altijd gebruike
lijke kompas, dat wijst naar de meest be
geerde havende markt, waar de hoog
ste prijzen betaald worden. Als goede bu
sinessmen zullen de Engeleohen dat he
grijpen.
Wat is nu het geval?
Terwijl Engeland vóór den oorlog duizen
den varkens, millioenen kilo's boter en
eieren uit ons land betrok, zijn de prijzen
dier artikelen in Centraal Europa, ten ge
volge van Engeland's economische blokkade,
dermate gestegen, dat het kompas een an
dere richting aangaf dan tot dusver.
Van leiding was en is daarbij geen
sprake. En wanneer we op ontdekking uit
gaan naar de ooreaak dier verandering,
dan vinden we die nie t in Nederland, noch
in Duitschland, doch in Engeland zelf, dat
d'oor zijn blokkade de internationale mark
ten van aanzien deed veranderen.
Wij beoordeelen noch de rechtmatigheid,
noch de doeltreffendheid dier blokkade.
Maar het gaat toch ook weer niet aan Ne
derland de begrijpelijke gevolgen daarvan,
zoöSls die zich in den vrijhandel openharen,
te verwijten.
BRUTALE THEE-VERVALSCHING.
Dr. Van Hamel Roos schrijft in het Maand
blad t. d. Verv.:
„Wij hadden gelegenheid in ons nit een
der militaire centra hier te lande gezonden
thee een zeer brutale vervateching te eon-
•stateeren. Het bleek ons dat behalve een
minder soort thee, de volgende hestanddee-
len in belangrijke mate aanwezig waren:
schillen en schalen van allerlei zaden en
vruchten,stukjes hout, houtekool, thee-
lcod-stukjes en andere onzuiverheden.
„Het spreekt vanzelf dat behalve dat de
kooper, in caeu de militaire cantine, schro
melijk bedrogen wordt, een als thee bereid
aftreksel uit een dergelijk mengsel van al
lerlei vuilnis, schadelijk op de gezondheid
moet inwerken. Wij hefbhen maatregelen ge
nomen opdat de militaire autoriteiten van
deze zaak kennis kunnen nemen en vertrou
wen dat de schuldigen in dezen hunne straf
niet zullen ontgaan.
Een streng toezicht op hetgeen aan onze
militairen in cantines geleverd wordt, is na
tuurlek siteeds werscheiyk, doch wordt ge
biedend, waar het blijkt dat de meest grove
vervalsehingen, zooals in casu, gepleegd wor
den."
HET INSTITUUT VOOR DOOFSTOMMEN
TE ST. MICHIELS-GESTEL.
Wy ontvingen het verslag over het Insti
tuut voor doofstommen te St. Michiels-
Gestel over 1915.
Het begint met een breedvoerig verslag
van de plechtigheden ter gelegenheid van
het 75-jarig bestaan van hét Instituut, waar
van indertijd door ons. mededeeling is ge
daan. Dan volgen eenige mededeelingen
aangaande het aantal leerlingen en verpleeg
den. Daaraan ontleenen wy:
Het jaar 1916 Begonnen wy' met 235 kwee-
kenngeri, 113 jongen® en 122 meisjes lil ilcn
loop des ja ars worden aangenomen^14 lon
gen* en 9 meisjes, ontelagen 10 jongens en
7 meisjes, terwijl een jongen en een meisje
zijn overleden.
Aan het eind© van het jaar 1915 bedroeg
dus het aantal doofstommen* dat onze in
richting bevolkte 238: nb 115 jongens en 123
meisjes. Onder deZ'in zijn begrepen 59' ver
pleegden, 21 jongens en 38 meisjes* 'allen op
en enikele uitzondering na ouddeenlingen
van ons Instituut, zoodat het aantal leerlin
gen op 31 December 1915 bedroeg 179, waar
van 94 jongens en 85 meisjes.
Bijzondere redenen tot tevredenheid bood
ons het onderwijs. Geen goed onderwijs is te
verwachten zonder goed geschoolde en met
ijver bezielde onderwijzers en onderwijzeres
sen. Dit geldt vooral van het doofstommen
onderwijs. Ontbreken daarbij de noodige
theoretische kennis en ervaring, in 't bizon-
der een groote mate von toewijding, dan zijn
zelfs geen middelmatige resultaten te ver
wachten.
Een woord wan bisoudere waardeering
meent het Bestuur te "ien opzichte met be
trekking tot zyn onderwijzend personeel in
dit verslag te moeten uitbrengen. Veel meer
toch werd in het verloopen jaar door onze
onderwyzeoL-s en onderwijzeressen gedaan dan
het Bestuur van hen mocht eischen.
Een buitengewoon succes haddien in het
afigeloopen jaar de geestelijke oefeningen,
tijdens de vacantie voor de oud-leerlingen
gehouden. Nimmer kwamen onze oud-leer
lingen in zoo grooten -getale op.
Niet minder dan 281, n.l. 138 jongens en 143
meisjes woonden ze hij. De oefeningen wer
den grootendeels geleid door de Zeereerw.
Pater Minderbroeders E!zearins en Otho en
dienden mede tér inleiding van de groote
feestviering op 16 Augustus ter herdenking
van het 75-jarig bestaan van hef Instituut.
Wy hopen, dat de Eerw. Heeren Geestelü-
ken ons in dit schoone werk, dat voor de
doofstommen van zoo groot geestelijk belang
is, krachtig zullen blijven steunen en hun
doofstomme parochianen zullen aansporen
die geestelijke oefeningen te gaan bijwonen.
Verder wordt in het verslag melding ge
maakt van de belangstelling van velen
waarin het Instituut zich mag verheugen.
Uit 't geheel blijkt wat beerlyke vruchten
dit instituut afwerpt voor bet UideJijk en
gees tel yk welzijn der Nederlandsche katho
lieke doofstommen. Onder herinnering, dat
voor Haarlem correspondent is dr. L. C.
•Proot, bevelen wy den arbeid van dit Insti
tuut in aller finantieelen steun aan.
HET „ROODE SPOOK".
Van liberale zyde wordt ons verweten, dat
wy bij de komende Statenverkiezingen „met
bet roode spook werken". En wordt dit zelfs
belachelijk genoemd.
Hoe men de waarschuwing tegen een radi
caal-socialistisch bewind, welks komst door
een linksche stembus-overwinning zal wor
den bevorderd* tot het werken met een
spook durf te verklaren, is pioeilyk te ver
staan.
Hier kan van geen fantoom, geen spook
sprake zyn, maar van realiteit, van werke-
lykheid, zooals de „Rotterdammer" nog éeus
aantoont:
„Dat de concentratie op zioh zelf geen
werkende meerderheid in de Staten-Generoal
kan verkrygen, staat als een paal hoven
water.
Dat zy zonder zulk een meerderheid zou
willen regecren is na het gebeurde in den
zomer van 191? niet zeer waarschijnlijk. En
indien zy het wel zon willen, zou zulk ecu
kabinet van de socialistische Kamerfractie
absoluut afhankelyk zyn.
In 1913 heeft Dr. Bos de portefeuille in
handen gehad voor een radicaal-socialistisch
kabinet. jDat dit niet is gelukt, stuitte af
op den onwil der socialisten en daarop al
leen. Dat door vele invloedrijke leden der
S. D. A. P. die onwil niet werd gedeeld, staat
vast. Dat die onwil eerlang zal verdwijnen,
is zoo goed als zeker.
Dat dertkalve elke versterking der linksche
partyen noodwendig een stap vooruit is op
den weg naar een radicaal-socialistisch be
wind, kan alleen hij niet zien, die het niet
wil zien.
Het is zóó weinig een spook, dat het eerder
tastbare werkelijkheid is, die we reeds in
1913 byna hebben gehad. En er gaat haast
geen dag voorhy, dat niet de liberale woord
voerders de socialisten aanmanen, om rnede
de verantwoordelijkheid voor het bewind te
aanvaarden by een eventueele overwinning
der linksche partyen."
Wil men dit nu belachelijk noemen, ons
is het wel.
Ook hier geldt, dat wie het laatst lacht,
het beste lacht.
DE „TERSCHELLINGERBANK".
(Officieel). Het departement van Marine
dëelt mede, dat in verband met het volgen
van de route benoorden Schotland door de
scheepvaart, eerstdaags het lichtschip „Ter-
scbellingerbank" weer zal worden uitgelogd.
De datum zal nader worden hekend gemaakt.
De officier van gezondheid G. Prins, die
by militairen, reeds sedert Augustus 1914
verplicht bruin brood te eten, een onderzoek
heeft ingesteld naar de verteerbaarheid van
dezo broodsoort, deelt in het T. v. G. een
en ander mede over de resultaten van dit
onderzoek.
Hij bevond, dat verreweg het grootste aan
tal magen by bruinbrood een' aanzienlijke
vermeerdering in maagsap- of maagzuur
geeft; in het algemeen is dit dus een voor
deel, het zemelenibrood wordt beter verteerd,
althans wat de maagspijevertering betreft.
„Daar het ongehuilde meel de darmperis-
caltiek bevordert, wat toch wel als een zeer
gunstig moment te beschouwen is, kunnen
wy veilig aannemen, dat het bruinbrood uit
een voedingsoogpunt ver hoven bet witbrood
te verkiezen is. Dit neemt echter niet weg,
dat, wat een voordeel in het algemeen kan
zijn, een nadeel in het bijzondei' met zich
meebrengen kan.
Patiënten, die reeds hyperaciditeit of hy
persecretie hebben, kunnen den onaangena-
men invloed van het afscheiding bevorde
rend vermogen van het bruinbrood dubbel
ondervinden, en dus heter doen* het te ver
vangen door wit brood; voor patiënten met
'een maagzweer, chronische gastritis, maag
kanker enz. lykt het bruinbrood my zeer he
slist tegenaangewezen."
De schryver acht dus het bruinbrood over
het algemeen uitnemend geschikt als volks-
voedsel; het bevat meer plantaardige eiwit
ten en doet de afscheiding der sappen, die
deze eiwitten verteren, toenemen.
Wy zyn dus, nu wy eenigen tyd bruin
brood zullen moet ei.eten, waarmede in 't
geheel niet 6lecht af!
DB CONFECT1K-KLEEDING.
Welken invloed heeft het sluiten van de
Duitsehe grenzen, voor eonfectie-kleeding?
Deze vraag .w-erd gedaan aan enkele def
voornaamste handelaars in eonfectie-klee
ding en men deelde in antwoord daarop hot
volgende mede:
In de confcctie-kleedingindustrie zijn twee
takken: de heeren- en jongeheerenk leeding
en de dames- en meisjeskleeding.
V at de eerste betreft kunnen we in eigen
land .voldoende voorzien. De Industrie heeft-
zich in de laatste jaren zeer ontwikkeld en
de laatste anderhalf jaar hebben we zoo
goed als geen goederen uit. Duitschland be
trokken, wel echter uit Engeland.
Do fabrieken te Tilburg leveren in hoofd
zaak de stoffen waaruit de conefctiekleeding
wordt vervaardigd.
Over do leveringen was men echter niet
al te' best te spreken, omdat de orders zoo
traag afkomen Ür.ders bijvoorbeeld die be
steld zijn in November, zijn nog niet uitge
voerd. Het vermoeden bij zeer velen van
do groothandelaren in confectiegoe-
deren bestaat dan ook, dat de fabrieken
leveren naar het. buitenland; niet naar
Duitschland, maar naar Engeland cn zelfs
naar Japan.
Of dat sluiten van de Duit&che grenzen
invloed zal hebben op do lamesconfectie
kan nog niet- gezegd worden. Ook in deze in
dustrie is men in ons land in den laatsten
tijd enorm vooruit gegaan, maar er kwam
toch nog veel uit Duitschland. Nu kan het
zijn, dat men die industrie nog meer uit zal
breiden en aan de vraag wel het hoof kan
bieden als de noodige grondstoffen geleverd
kunnen worden.
De eerste maanden zal het sluiten van de
Duitsehe grenzen op do confeetieindustrio
in het algemeen weinig invloed hebben.
De zomerstoffen zijn alle reeds in Febru
ari binnen gekomen én wat (daarna nog na-
druppelt is betrekkelijk van weinig invloed
op het, geheel. Voor het winterseizoen stond
men. wat de damesconfectie betreft, nog
voor oen open vraag, maar, ernstig werd
de toestand in het geheel niet ingezien.
EEN KOENE ZWEMSTER.
Men schreef aan het „N. v. d. D. v. N.-I.", dat
aim den Kleinen Boom te Batavia een jonge
dame mej. N., beambte der posteryen, twee In
landers het leven redde, die op het punt stonden
te verdrinken. Na zich van de bovenkleederen te
hebben outdaan, sprong zy te water en hielp
beiden, een ouden Inlander en zyn kleinzoon,
den wal te bereiken.
Een ooggetuige die op dat oogenhlik in de
nabyheid zeilde, vernam van de geredden het
volgende
„Dezen vertelden, dat zij uit vissohen waren
gegaan, toen hun „sampan" op onverklaarbare
wijze plotseling lek raakte. Met beide handen
hadden ze getracht het water te hoozen, doch
konden dat niet lang uithouden. De prauw liep
hoe langer hoe meer vol. Toen he' ben ze ge
tracht de aandacht van den vasten wal tot zich
te trekken en dit is hun wondervol gelukt.
Dc oude man verhaalde hoe de dame hem had
gesteund toen hy reeds dreigde te zinken, hoe
het haar daarop met de uiterste krachtsinspan
ning eindelijk gelukte de „sampan"- om te
gooien, waarop zy hun had beduid om zicli aan
te boot vast te houden, terwyl de dame zelf ai
zwemmende het vaartuig voortsleepte en....
zoo bereikten ze eindelyk den vasten wal.
De dame was toen. hard weggeloopenna
den ouden man een rijksdaalder in de hand te
hebben gestopt."
PROV. BOND VAN R. K. KIESVEREE-
NIGINGEN IN NOORD-HOLLAND.
Dc politieke toestand.
Op de hedenmiddag in St. Bavo alhier ge
houden vergadering van den Prov. Bond
van R. K. Kiesvereeni,gingen in Noord-Hol
land hield mr. Paul J. Reym<?r, van Hilver
sum, een rede. over den politieken toestand.
Met het jaar 1916 zyn wy aldus spr.
weder een belangryk verkiezingsjaar bin
nengegaan, omdat in de Junimaand van dit
jaar de verkiezingen voor de Provinciale
Staten moeten plaats hebben.^ Inzet van
den stryd is de booze en onwillige recht
aan het Woord Gods heeft te buiten gegaan
met aan een schepsel goddelyke eer toe te ken
nen.
Tweedens, dat de Roomsehe Kerk zioh hier
aan het Woodr Gods heeft te buiten gegaan
met op eigen houtje Geloofsartikelen te produ-
ceeren.
Vandaar twee deden in dit artikel.
Die onbevlekte Ontvangenis, zoo vraagt de
Protestant, heeft dat voorrecht door uw
Kerk ten gunste van Maria opgevorderd niet
misleidend veel van goddelyke eer aan een
schepsel bewezen? Waar ia die uitzondering op
de gewone toedracht van mensebelyk geboren
worden goed voor? Dat de Zone Gods by zyn
geboorte op wonderbaarlyke manier ter wereld
'kwam, begryp ik; daar wy van Jezus weten, dat
Hy God was. Kan nu die eene uitzondering niet
volstaan Moest Maria Hem ook hierin op zyde
streven? En jouden we den Godmensch geen
hoogere eere toebrengen, met voor Hem alléén
een dergelyk voorrecht öp te vorderen?
Juist zooals we zeiden, de Protestant weet
door de bank niet wat de Onbevlekte Ontvan
genis beteekent en zoekt die.waar ze niet te
vinden is.
Beschouw de zaak in haar ware beteekenis,
neem ze gelyk ze is en de moeilykheid versmelt
als sneeuw in de zon.
Alvorens te gaan zegtgen wat de Onbevlekte
Ontvangenis wél is, willen we eerst eren on-
derstreepen wat ze niet kt
Het zal u verwonderen te vernemen, dat er
voor Maria geen kwestie was van eenige uit
zondering op, de gewone mensehelyke manier
van geboren worden .Ia dit opzicht kwam Zy
ter wereld als alle mensehenkinderen, als U en
ik, door dezelfde oorzaken en eenzelfde proces,
als waarlang swij' bet levenlicht aanschouwden.
Jozef was de Voedstervader van Jezugj maar
Joachim was de echte vader van Maria. Voor
Haar zoowel als voor ons, kwam de geheim
zinnige wet in werking; die rader en moeder
beiden in de Goddelyke wet der schepping dee-
len doet.
Zoo hier geen wondervolle inbreuk op die
wet; die was er niet voor Maria, die was er voor
Jezus alléén. Ziedaar dus kort en kraohtig, wat
de Onbevlekte Ontvangenis niet is.
Maar wat ter wereld was ze dan wél?
Maria's Onbevlekte Ontvangenis slaat enkel
op haar ziel.
Gij weet niet waar, dat het God is, die de
zielen sohept.
Dus: hier geen wondervolle inbreuk op die
ziel door God geschapen werd.
Welnui, öp, dat eigen oogenbJik zoo leert
de Kerkheeft Hy die ziel van de erfzonde
gevrijwaard, waarin Ze als alle kinderen van
Adam doelen moest.
Zooals bij, alles in Maria valt hierl op te mer-
ken, dat dit voorrecht Haar wordt toegekend
alleenlijk om wille der Godheid van Christus,
haai grooten Zoon.
Is Christus waarlyk Gods Zoon, zoo ging het
voor Hem niet aan vleeseh en bloed aan te ne
men uit een menselielijk wezen dat zelf zij
het dan ook niet persoonlyke schuld toch met
den smet der erfzonde behept was. Wie met ons
op den bodem van Christus' Godheid staat en
Diens mensöhwording noodzakelyk acht, juist
om ons menschen van Adam's schuld te verlos
sen; wie alzoo op den bodem der door de Schrift
geopenbaarde Leer staat, kan niet ontkomen
aan dezo gevolgtrekking: dat de inwerking
der zonde op Christus zelf zich dén slechts laat
uitschakelen, wanneer Diens moeder vry van de
vlek der erfzonde voor ons oog verschynt.
Wat het feit der Onbevlekte Ontvangenis
aangaat hoor ik z© in Zandvoort zeggen
moet ik gewonnen sphl geven. Ik stem toe, dat
er langs de zaak is heengekeken.
Zooals ze me nu voor oogeh staat, kunnen we
er betrekkeJy'k vrede mee hebben, alleen maar....
Aha! Er komt nog een maar.
Alleen maar vind ik dit het vreemde, dat
zulk gewichtig Leerstuk pas zestig jaren oud
is. Een nieuw dogima dus. Want wat beteekent
zestig jaar op de twee duizend sinds Christus'
komst verstreken?
'n Bedroevend beetje, dat zegt u wel.
Dus u geeft toe.... 'n nieuwigheid. Nu
redeneer ik zoodus verandering in de
Leer uwer Kerkl Terwijl de Roomsehe Kerk
uit den treure verklaart-, dat haar, Leer nooit
Pi .te nimmer verandert. Wie roimt sick dasz
zusammen? Bossuet heeft over het Protestan
tisme l'Histoire des variations
geschreven, waarom spandeerde hy die wijsheid
niet aan zyn eigen Kerk?
De ïnoeilykheid keurig voorgesteld
hoop ik even keurig te beantwoorden. Maar
houdt my dit ten goede aan uw bezwaar kan
men 't verwyt niet maken, wat u de Kerk voorde
voeten werpt, van namelyke iets nieuws ter
tafel te brengenl
O, ik heb de pretentie niet dat zélf te heb
ben uitgevonden.
En daar doet Ge wys aan, want daar zyn
zoo iets als 1500 jaar verstreken, sinds een oude
Heilige, Vincentius van Lerin diezelfde moei
lykheid gemaakt en.... beantwoord heeft in
een boek dat we nóg bezitten. En ziehier in
twee woorden saamgeknepen wat by daarop
'LQ -yftj
De Kerk kan niet veranderen en ver
andert niet.
Maar de Kerk kan zich ontwikkelen e»
doet dat van dag tot dag.
Ho hol is dat niet je reinste spitBvondijfr
beid? Die fyne distinctie gaat boven het gewo
ne menschenverstand, want zeg nu zelf; ont
wikkeling en verandering is dat
geen lood om oud ijzer?
Dat zullen wye zien.in een volgend a
tikel.
MAX.
