HEIDE HUIL COURANT
BE TOüLTC
J. JANSSEN,
Zandvoort tegen Rome.
BUITENLAND
mmmEMLMm
grootste sorteering
KARPETTEN bij
Dinsdag 9 Mei
Tweede Blad
488© bi) levensl. ongeschiktheid tot werken
73 bij breuk van een arm of been
- 80 bij verlies van een wijsvinger
LAAGSTE PRIJZEN.
wegang, hoek Warmoesstraat.
VERSPREIDE EERICHTEN
OORLOGSALLERLEI
IV.
is
Berichten m örïe regels. -
Alle betalende abonnês op dit Blad, die
'h het bezit zijn van eene Verzekeringspolis,
*lin, volgens de bepalingen op de polissen
Vermeld, tegen ongelukken verzekerd voors
-bij overlijden
bij veriies van een hand of voet
- SS© bij verlies van een oog
1 183 bij verlies van een duim
25 bij verlies van een anderen vinger
De uitkeering dezer bedragen wordt gega
randeerd door de „Hollandsche Algemeens
Verzekeringsbank" te Schiedam.
De vóór I October 1S11 uitgegeven polissen
zijn niet geldig.
BELGIE'S TOEKOMSTIGE
BONDGENOOTEN.
In de „Fortlinightly Review" van April staat
ecn artikel van een liand die daarin reeds lit-r-
l'aaldeljjk de pen voerde (o. a. 10 ,;uar geileden
Q>»> een staatkundig-militair-economiseh ver-
tusschen België £n [Nederland aan te Le-
VtT?n) waarin liet opgeven van de Belgische
®°utraliteit wordt aangeprezen. liet is, nu ge
lijk
vroeger, geteokend met den schuil naam
»En Vedette" en getiteld: „The imposed neu
trality of Belgium."
is a den vrede, zoo betoogt de schrijver, zal
België, daar het niet sterk genoeg is om enkel
op zichzelf te rekenen, naaf bondgenooten moe
ten omzien.
Bij het nagaan, wie daarvoor in aanmerking
komen, richt „En Vedette's" oog zich het eerst
op Nederland, omdat hij reeds voorheen een
nauwe aaneensluiting tusschen die twee landen
bepleit heeft. Maar er is niets van gekomen.
En nu? Ziellier de voor ons weinig vleiende
termen, waartoe de positie van dit oogenblik
den schrijver aanleiding geeft:
„Het is goed over deze dingen ronduit te
spreken. Indien Nederland zyn onzijdigheid
tot het eind van den oorlog volhoudt, zijn wij
er niet zeker van, dat de populariteit van dit
bondgenootschap even groot zal zijn op het
oogenblik van den vrede als zij was in 1914,
Want België" zal dan een wreed en bloedig.
Qdperk hebben doorgemaakt, terwijl Neder
land zich zal hebben vastgeklampt aan een
Voordeelige en lafhartig neutraliteit. Do kan
sen van een Nederlandsch-Belgisch verbond
hangen af van de houding der regeering van
Koningin Wilhelmint in de beslissende epi
soden van de worsteling, die Europa zal be
vrijden van een Duitsche overheersching. Er
zijn heel wat voor Holland gunstig gezinde
elementen, maar niemand zal bet beschouwen
als een oprechten vriend indien bet niet naar
een hoog-ere -rol zal gestreefd hebben dan
naar die van de huiskat der Wilhelmstrasse."
De schrijver beveelt daarop een Fransch-Bel-
gisch bondgenootschap aan. Do vroegere droom
van een annexatie van België door Frankrijk
zal immers thans wel voor goed tot het verleden
behooren; Engeland moet dan zijn oud wan
trouwen tegen Frankrijk opgeven. „Het is te
hopen, dat "de oorlog gevolgd zal worden door
een wel omschreven Fransch-Engelsch bondge
nootschap, waarvan een overeenkomst met Bel
gië de natuurlijke aanvulling zal zijn." £00 zal
°ok in Afrika een bestendige samenwerking
Verzekerd worden.
De schrijver besluit:
Evenals Frankrijk heeft Engeland het Bel
gië van 183031 gemaakt; het zal zijn deel
hebben gehad in de bevrijding van dat land
door dezen oorlog; en het zou zijn eigen
schuld zijn, indien het geen aanzienlijk aan-
__jleel nam in de vorming van een werkelijk
1014
onafhankelijk en werkelijk souverein België
met een nieuwe bestemming."
In deze woorden, zegt de „N. Ct.", vindt men
weder die typisch-Fransohe zienswijze terug,
volgens welke het bewarén van de neutraliteit
in dezen wereldoorlog eigenlijk een op zich zelf
afkeurenswaardige, ja verachtelijke houding is.
Als een soort van straf wordt ons het verbeuren
van een bondgenootschap met België voorge
houden.
Wij hadden al lang moeten meevechten, zoo
hooren wij in het belang van België. Wij
moeten nog meedoen, in het belang van Frank
rijk. Van de vraag of het ook noodig is in het
belang van Engeland, schijnt de schrijver min
der zeker. Maar of het voor het belang van
Nederland noodig, onvermijdelijk is die
vraag komt voor hem zelfs niet in overweging.
Toch is die vraag, in dit tijdsgewricht, voor
ons de eenige, welke beslissend mag zijn. En
daarom zijn degenen, die haar in hun oordeel
vellingen en vermaningen totaal vervaarloo-
zon, onze vrienden niet. Wij moeten voor hen op
onze hoede zijn en blijven. Op onze hoede voor
Belgische aspiraties als van „XXe Siècle," die
sedert eenigen tijd een afzonderlijk statistisch
rubriekje heeft geopend om onzen rechtmatigen
buiten!andschen handel bij de geallieerden ver
dacht te maken onder .veelzeggende opschrif
ten als: „Ce que les Boches re<?oivent des Hol
landais." Op onzo hoede voor al degenen, die
tegelijk den naam België en het woord „annexa
tie" in den mond nemen annexatie, actief of
passief, geestelijk of staatkundig.
Gevecht met een onderzeeër.
Het groote stoomschip „Doukalla van de
Compagnie de Navigation Paquet te Marseille
is door een vijandelijke duikboot aangevallen.
Kapitein Ambrosselli en Mongut, de eerste
officier, stonden juist op de brug, toen zij op
600 a 700 meter het zog opmerkten van een
duikboot. Onmiddellijk werd order gegeven den
steven te wenden en dank zij de goede navigatie
ontkwam de „Doukalla" aardde torpedo, die een
meter van de achtersteven voorbij schoot. Een
uur later zag men op de „Doukalla" de periscoop
der duikboot, waarop nu verscheidene welge
richte kanonschoten werden gelost. De „Dou
kalla" is gisteren te Toulon aangekomen.
Be scheuring in' de Duitsche Soc. Bern.
partij.
Het bestuur der sociaal-democratische par
tij in Duitschlani heeft den uitgevers van
de „Vorwarts" verzocht, den hoofdredac
teur van het orgaan, dr. Meyer, met uitbe
taling van zijn salaris over de opzeggings
termijn, van zijn post te ontheffen. Dr.
Meyer had schriftelijk en mondeling de af-
deelingen aangespoord, geen bijdragen meer
aan het partijbestuur af te dragen en bet
partijbestuur was van oordeel, dat zulk op
treden, leidende tot ontwrichting van de
partij, van den leider van het partijorgaan
niet kon worden geduld. Alvorens den bo-
vengenoemden stap te doen heeft het par
tijbestuur zich achtereenvolgens tot de pers
commissie en tot de controlecommissie ge
wend, in beide gevallen echter zonder ge
volg.
Dr. Meyer heeft nu zijn ontslagbrief thuis
ygekregen, een feit, dat door de redactie
der Vorwarts als een nieuwe gewelddaad
van het partijbestuur wordt gekenschetst.
FRANSCHE EN DUITSCIIE
GEWONDEN ONTMOETEN
ELKANDER.
Na een pauze van eenige weken werd dezer
dagen het transport van herstellende gewonden
en zieke gevangenen uit de legers van I rank-
ry'k en Duitscliland weer in Z witsel rand opge
nomen. En nu wilde het toeval, dat' de beide
eerste groepen elkander in het station Bern
ontmoetten! De Franschen kwamen over Kon-
stnnz, de Duitschèrs van Lyon; en beide groe
pen zouden over verschillende Kur-stadjes van
Zwitserland verdeeld worden. Het Zwitsersche
comité is bij het onderbrengen der gasten na
tuurlijk erop uit dat zij het eerst ergens komen,
waar de bevolking hun goed gezind is, ten
tweede dat de hemelsbreedte tusschen Fransche
en Duitsche kolonies groot genoeg is, om te
voorkomen, dat de vroegere tegenstanders een
ongewenselite ontmoeting zouden kunnen heb
ben met de gevolgen van dien. En terwijl men
tot dusverre ook had kunnen vermijden dat de
transporten elkander troffen, had het toeval
dozen keer anders beschikt, en liepen de beide
Wanneer hebben we verandering, wan-
beer "ontwikkeling?
Er is verandering als men anders wordt
^»n men tevoren was.
Er is ontwikkeling als men, zichzelven
I ij v e n d, in bloei en wasdom toeneemt;
Bijvoorbeeld.
In het begin der achttiende eeuw had men in
"Eurpoa 0. m. tweo naties: Holland en Polen.
Zijn ze gebleven wat ze vóór twee eeuwen
^'ftren? Neen! Maar met onderscheid. Polen
^erd in stukken gesneden, heeft eenheid en
handigheid verloren, is door drie vraatzucht
0 haburen opgeslokt, in één woord Polen is
1 t d e r d en hoezeer veranderd
IV at Holland betreft, zeer zeker heeft dit ge-
jweldige wijzingingen ondergaan, maar, God
dank, is het zieh-zelf gebleven. Holland heeft
*ich ontwikkeld.
Ander voorbeeld. Neem u zelf maar, vergelijk
totven verschillenden leeftijd van nu en voor der-
t'S jaar, alles heeft zich aan u ontwikkeld....
Behalve, helaas, mijn haren.
Daarvan afgzien (wat heusoh niet moei-
'Jk valt) heeft al het andere zich enorm ontwik-
e'd- Hier spreek ik van o_n t w i k k e ling,
w
aht hoe ook toegenomen in verscheiden zin,
h nochtans dezelfde gebleven.
Natuurlijk ben ik vooruitgegaan, maar...
"at
is
nu eenmaal de algemeene wet.
Voortreffelijk, de algemeene wet van ont
wikkeling omvat al wat goed en kostelijk is op
wereld. En zoudt Ge de Kerk hiervan willen
utzonderen Maar Jezus zelf heeft in zoover llij
mensch was, aan die wet gehoorzaamd en is
toegenomen niet enkel in lichaamsgTootte maar
ook in wijsheid en verdiensten.
Stond Hij als mensch altijd na zijn
lijden niet no ghooger dan daarvóór?
De Kerk heeft als haar Hoofd gedaan, en
heeft zich ontwikkeld. Ontwikkeld in onder
scheiden deugden, dank zij de Heiligen die Zij
van eeuw tot eeuw heeft voort gebracht; ont
wikkeld in vruchtbaarheid dank al de nieuwe
liefde-werken, die £ij naast de oude wist aan te
kweeken.
En hier komt nu de groote kwestie, waarom
trent we uiteengaanis de Kerk vooruitgegaan
ook in de bedeeling der waarheid?
Zeker is Zij vooruitgegaan, maar niet ver
anderd.
Hier zijn wc aan 't delicate punt.
Welnu, hier moeten we precies zijn.
Gij beschuldigt de Kerk te veranderen, Ge zoudt
gelijk hebben als Ge zeggen kondt: Op dit stuk
hield de Kerk eertijds dit leerstelsel, maar
sedert heeft Ze erkend daarin te dwalen, heeft
Ze haar leerstelingen herzien en onderwiist
vandaag iets anders. Maar kunt ge één
enkel punt uit de Roomsche Kerkleer naar
voren brengen, dat dit waar maakt? Niet één!
En de Onbevlekte Ontvangenis dan.
Dat evenmin. Om van verandering te kun
nen spreken, had de Kerk op een gegeven tijd
treinen bijna gelijktijdig binnen inr het station
van Bern, overgens ook de stad, waar het Fran-
sche en het Duitsche taalgebied van Zwitser
land aan elkaar grenzen.
Het Berner blad „Der Bund" geeft van deze
ontmoeting een levendige beschrijving. Na een
sympathieke schets van den „Franzosenzug" en
den „Deutschenzug" vlak na het binnen-stoo-
nien, vertelt de verslaggever over de ontmoe
ting het volgende
„Intusschen had zich tusschen den vijanden een
vroolijk gesprek ontsponnen, dat in het Fransoh
Werd gevoerd. De Duitsche studenten begon
nen: „Hebben jullie prettig gereisd?"
„Merci, heel best, en jullie?".... „Wanneer
ben jullie van Konstanz vertrokken; hebben jul
lie daar lang moeten wachten?"„Gaat het
overigens goed?".... „Merci, heel best; maar
dat Kriegsbrot!"„Nu ja, maar dat van
jullie in Frankrijk is niet veel beter; enfin, nu
krijgen we allemaal Zivitsersch brood „Ja>
dat zal smaken!'.... „Waar gaan jullie naar
toe?„En waar komen jullie vandaan?"...
„En jullie?".... Zoo keuvelden ze vriendelijk
heen en weer. Nu en dan tapt er een rake mop,
en dan klinkt er door de wagens een schateren
de lach. Over Verdun is hun meening Verdeeld.
De Franschen beweren, dat de Duitsche troe
pen terugtrekken. De Duitschèrs antwoorden
daarop, dat het juist andersom gaat. „En wan
neer zal er vrede gesloten worden?" vragen de
Duitschèrs. „Vandaag al, wanneer jullie wi.lt,"
zeggen de Franschen.
„De tien minuten oponthoud voor de Duit-
schors zijn voorbij. Wij drukken vele handen,
cn do trein met zijn 517 reizigers zet zich lang
zaam in beweging. Een piepjong „Einjahriger"
roept den Franschen neg toe: „Voor ons is de-
oorlog uit"Uit de rijen -der Franschen
klinkt het terug; „Allons, wij willen vrienden
zijn!"„Tot weerziens!" roepen en wuiven
de Duitschèrs. En terwijl do trein onder de sta
tions-kap wegglijdt, werpen de vijanden elkan
der nog bloemen toe, die echter door niemand
kunnen worden opgevangen. (Als voorzichtig
heids-maatregel stoppen deze treinen aan ver
uit elkander liggende perrons)".
Tot zoover de beschrijving van d eontmoeting
dezer „vijanden". Doch er komt in het prettig-
geschreven verslag van den Berner journalist
nog een andere passage voor, die ook de moeite
van het navertellen waard is, en weer een heel
anderen kijk op de heide „vijanden" geeft. Tot
dusverre gold zijn verhaal n.l. alleen de man
schappen, dus de onderofficiei'n en minderen.
Maar hij schetst ons ook de officieren en hoo-
ger-geplaatsten; en wij vinden dan weer terug
de karakteristiek dezer commandanten, zooals
wij die reeds vroeger in zoovele militair© cn-
tieken en beschouwingen aangeteekeud vonden.
Een paar 7.inuen teckenen al voldoende.
„De Eransche officieren zijn uit de wagens
gestapt, en mengen zich onder de genoodigden
op het perron. Men begroot elkander op zeld
zaam hartelijk^ wijze. In gesprekken met dames
neemt de Fransche officier zijn kepi afOn
der de „commandants" bevinden zich eenige
oudere officieren, doch ondanks hun leeftijd is
hun blik feeder en vrier lelijk; en zij bewegen
zich in een kring van joroe dames op nllórcbar-
rnantste wijze. Fijno manieren kenmerken
ook vooral dén Tnroo-of ficiprDe interes
santste figuur onder hen is zonder twijfel do
„Alpin;" hij is het ideaïo beeld van den kunste
naarDe meeste officieren schijnen heen-
wonden te hebben; enkelen steunen nog op
krukken. Maar hun galanterie is daarom niet
minder perfectEen der zusters van het
Roede Kruis kwam te vallen, en de Inhoud van
haaT mandje rolde over het perron. Fen Bel
gisch kolonel, blind aan het rechteroog, kwam
haastig aaneeloopen en hielp do verlegen zuster
al haar lekkernijen veer^bijeen te zamelen..."
Van de Duitsche officieren kan deze sympa
thieke Berner niet meer vertellen dan den vol
genden ijzig-kouden zin: „Bij het vertrek van
den „Deutschenzug" bemerkten wij 'een rijtuig
met gesloten venters, waarachter officieren
zitten, verdiept in de lectuur van Zwitsersche
kranten.
JOFFRE'S MAALTIJDEN.
De „Daily Expres" bevat het volgend vermn-
kelijke verb n al omtrent generaal Joffre's leven
in zijn hoofdkwartier.
De chef-de-cuisine van een beroemd Füjjsch
restaurant is de kok van generaal Joffre aan
diens hoofdkwartier. Dit is het gevolg van een
toevallige gebeurtenis. Hy was n.l. op de ge
wone wijze gemobÜMöWd en toen de minister
van oorlog bevel gnb dat de mannon zooveel
I mogelijk in het leger dezelfde soort werk moes-
ten doen als zij in het bugerlijk leven gewend
waren, werd onze chef weer kok.
Hij is echter ongelukkigerwijze niet ingeno
men met den eenvoudigen smaak van zijn pa
troon. Hij zegt, dat de generaal liever uitge
kookt soepvleesch eet dan de fijnste producten
der culinaire kunst,'zooals bijv. filet van tong
in witte wijnsaus. Joffre is bovendien dol op
witte kooi, en wil bij lederen maaltijd een salade
hebben, die hij met hargekookte eieren eet en
rijkelijk mét Engelsohe sausen overgic-t.
Op zekeren dag kwam Clemenceau bij den
generaal lunchen en bracht tot groote woede
van den chef-de-cuisine zijn eigen lunch mede.
Hij reikte den chef een doos met macaroni over
eu.droeg hem op die in water te koken, met
niet te veel zout. Toen nam hfj bananen, uit een
papieren zakje en zeide den kok, dat hij die op
tafel moest leggen. Joffre en Olêmeiiceau dron
ken mineraalwater bij de lunch, maar de vroe
gere ministers moest zijn dessert missen, want
de generaal nam een der bananen en at doze
met zoo groote smaak op, dat Clemenceau hem
ook de andere aanbood, die Joffre dankbaar
aannam.
Als generaal Foch bij den generalissimus gaat
lunchen, dan vraagt hij altijd een tablet choco
lade cn twee „croissants," de bekende halve
maanvormige luxe-broodjes, waarop, de Parijze
naars zoo dol zijn en die zij sedert het begin van
den oorlog hebben kunnen- krijgen.
President Puinca.ré's kok heeft dikwijls voor
den Keizer gekookt, toen hij nog chef was bij
den Franschen gezant te Berlijn, Jules Öambon.
Het was deze artist want zoo noemde de Kei
zer hem die onlangs de lunch voor tachtig-
personen bereidde, toen de gedelegeerden der
Entente op liet Elysce de gasten van den Presi
dent waren.
te La Boohel-le (Frankrijk) zijn 95 man gedoodj
5 fabrieken in den omtrek werden mede vernield
Tengevolge van een vliegongeluk te Gos-
gert, Engeland is korporaal Giddins gedood
i;em vergezellende officier 'gekwetst.
Generaal Poetnik, de opper-bevelhebber
van het ServL -he leger, is wegens ziekte afge
treden. Luit.-kol. Vasitsj volkt hem op.
AMEEIK A.
De staking te New-York breidt zich uit.
Volgens do Fransche bladen noemt do sta
king te New-York een ernstige wending. Er
staken thans 100.000 havenarbeiders en 40.000
andere arbeiders hebben zich bereid verklaard
eveneens het werk neer te leggen. Volgens de
New-York Herald" is het te Braddook (Penn,)
tot ernstige onlusten onder de metaalwerkers
gekomen. De troepen waren gedwongen te
schieten, waarbij 6 dood en vielen en 20 perso
nen verwond werden. Daar men bevreesd is
dat de stakers weerwraak wiüen nen n, zijn
er 2 regimenten van de militie naar deze ad
gezonden. Volgens andere berichten staken er
te New-York 30.000 metaalwerkers. Vele werk
plaatsen zijn gesloten en men is bevreesd- dat
andere arbeiders zich hij de stakers zullen aan
sluiten..
ZWITSER L A N D.
Een 198-jarige prinses.
Heden, 9 Mei, 'viert te Bern Prinses Léon-
ville Iwanewa do Sayn-Wittgenttein-Sayn
liaar 100sten verjaardag. Zij werd te Moskon
geboren en heeft d-oor haar verkeer in Rus
sische hofkringen Czaar Alexander I en
Cznar Nieolaas I gekend. De revolutie van
1848' heeft zij te Parijs meegemaakt. Later
verkeerde zij veel aan l:ct France!)o Hof van
het tweede keizerrijk.
Zij is nop- heel helder van geest en zinnen.
Over den tegerwoordigen oorlog laat ze zich
echter Jieeleniaal niet uit.
Volgens berichten,uit Madrid is lipt plan
voor een nieuwe Spaan-scho leening, die 1 mil
liard peseta's~zal bedragen, gereed.
Princip, de moordenaar van Serajeivo, ligt
op stervenhij" lijdt, aan long-tubereulose en
geestelijke overspanning.
In de weverijen van het departement Isèro
is een staking uitgebroken. Men verwacht dat
de algemeene staking afgekondigd zal worden.
Drieduizend Engelsche vrouwen zullen
voor landbouwarbeid worden opgeleid te Baw-
try, in Yorkshire.
Door den Koning van Spanje zal in de eerst
daags te houden troonrede nogmaals de neutra
liteit van Spanje worden bevestigd.
Het Rhöne-Marseille-kanaal, dat 1.1. Zon
dag feestelijk is geopend, is 77 K.M. lang 22
M. breed en 3 M. diep en kost 53 Mill. fr.
Bij de ontploffing in do chemische fabriek
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij Koninklijk besluit
is W. de Geus benoemd tot burgemeester der
gemeente Broek in Waterland;
is, met ingang van 1 Juli
lo. de aan den oud-hoogleeraar J. A. Snij
ders C. Jzn.verstrekte opc.racht tot het geven
van ouderwijs in de electro-techniek aan de
Technische Hoogeschool te Delft, ingetrokken
2o. benoemd tot tijdelijk buitengewoon leeraar
in de afdtelihg dei werktuigbouwkunde, seheeps-
bouwkunde en electro-techniek aan de Technisciie
Hoogeschool te Deilt, om onderwijs te geven in
de electro-techniek. jhr dr. G. J Elias te Haar
letn.
STANDEN-VERTEGENWOORDi
I11 aansluiting met het reeds vroede Jr
ons blad vermeldde, kunen wij mededeeleu,
dat Zaterdag 6 Mei een vergadering heeft
plaats gehad, van verschillende vooraan
staande personen, tot eonstitueering eoner
vereeniging genaamd ,.R, K. Yereeniging
Ons Politiek Recht". De vereeniging stelt
zich ten doel: in de pub! iekreektr lijk e licha
men een billijke vertegenwoordiging van cu
maatschappelijke standen te bevorder 11 et
traClit dit o.m. te bereiken door met allf
haar ten dienste staande en binnen het raaui
der Katholieke Staatspartij gepaste en ge
oorloofde middelen, leden van den katholie
ken arbeidersstand gekozen te krijgen in de
pub!iekrechtchijke lichamen en het verleenen
van mo-reelen en finantieclen gteun aan E.K.
Kiesverenigingen, welke inderdaad werk
zaam willen zijn aan het genoemde doel.
Zooveel mogelijk zullen plaatselijke oorai-
te's gesticht worden, die ter bereiking var
liet doel der vereeniging werkzaam zulle,:
zijn.
Binnenkort zal wederom een vergadering
plaats hebben, waarin bet reglement in zijr
gei:rel afgehandeld en een definitief bestuur
gekozen zal worden.
HET WITTEBROOD'VERBOD.
Het .centraal bestuur van den Ned. B; k-
kersbond heeft een adres verzonden lan
den Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel, waarin wordt verzocht liet verbod
tot het bakken van wit brood op te heffen
I11 het adres wordt uiteengezet dat de
bakkers door het verbod op hoogst eras re
wijze in hun bedrijf worden benadeeld. Er
wordt betoogd, dat veio particuliere zelf wit
brood bakken en dat bovendien, op vele
plaatsen het verbod niet wordt opgevoUd.
Aangezien roggebrood minder smakelijk is
om te eten met bruin brood, vermindert ook
het debiet daarvan.
Het be.jt'uur is van oordeel dat do voor
raad tarwebloem bij grossiers en bakkers
zoo groot is, dat daardoor het bakken van
witbrood gedurende verscheidene weken mo
gelijk zal zijn.
EEN. MARITIEME TENTOONSTELLING.
Het voornemen bestaat 26, 27 en 28 Mei a.s.
in de kimstzaal d'Audretscli ta Don Haag
een maritieme tentoonstelling to houden,
waarop behalve verschillende zaken i
scheepvaartgebied, de voorwerpen door het
personeel der marine kustwacht vervaar
digd, zullen worden tentoongesteld.
Behalve verschillende modellen van sche
pen _en van voorwerpen, den scheepsbouw,
do visscherij, de kustverlichting en het red
dingwezen betreffende, zullen ook voorwer
pen welke in verband met den tegenwoordi-
gen oorlog van bijzonder belang zijn, wor
den tentoongesteld.
Onder meer zullen er torpedo's, mijnen en
verschillende collecties photografieën van
mijn- en torpedo vernielingen zijn te zien.
De tentoonstelling welke van het Depar
tement van Marine en de Vereeniging „On
ze Vloot" uitgaat, wordt gehouden tijdens
de herdenking van Ket 10-jarig bestaan van
laatstgenoemde Vereeniging, terwijl het ba
tig saldo bestemd is voor het Fonds tot
steun van de huisgezinnen van het mindere
marinepersoneel.
Onkruid tusscheiï de tarwe. Te Gulem-
börg heeft zekere N. v. W. over een paar
stukken land, toebehoorende aan iemand,
waarmede hij op jiiet al te besten voet stond,
onkruid gezaaid. De gebruiker van dien
moeten onderwijzen, dat de erfzonde op alle
menschen was overgegaan zonder uitzondering,
ook op Maria, eu hl ter, vlak omgekeerd, moeten
verklaren, dat de H- Maagd daarvan was uitge
zonderd. Dén pas was er Van verandering
sprake.
En heeft de zaak zich zoo niet toedragen.?
Geen kwestie van- Al in ,'t begin heeft de
Kerk het leerstuk der erfzonde afgekondigd,
maar eveneens van het begin hebben haar leer
aars verklaard dat als zij spraken van■overcr
ving op allen, zij er niet, aan dachten de II.
Moedermaagd hierbij in te sluiten.
En zijn van wat u daar beweert nog sporen
over?
Zeker zijn er die- Neem het eerste Theolo
gisch Handboek ket beste, open het bij het
hoofdstuk wat ons bezighoudt. Hier hebt go 'n
oude traditie, die aan Andreas den Apostel dit
woord toeschrijft: Wijl de eerste mensoh ge
schapen werd -uit aaide zonder smet, zoo was
noodzakelijk, dat de volmaakte Mensch, de Zoon
van God, uit een vlekkedooza Maagd geboren
werd. Hier staat een woord van den H.
Ephraim: Maria deelt met I-.va het voorrecht
van oorspronkelijke gerechtigheid. En hier van
den grooten AugustinusWanneer van zonde
sprake is, moet men daarbij Maria's naam niet
noemen. Zeggen die woorden iets, ja of neen?
Zeker zeggen ze dat men sinds lang in de
Roomsche Kerk aan Maria's Onbevlekte Ont
vangenis geloofde, maar nu tusschen ons: is het
een nieuw dogma, ja of neen?
Antwoord eerst eens op deze vraag: Zoo
ongeveer in 1846 heeft Leverrier een planeet
ontdekt, die hij Neptunus noemde. Nu: ja of
neenl Wat dat een nieuwe planeet?
Ik maak hier onderscheid.
Kjjk, n ook al.
Ja, natuurlijk maak ik onderscheid. De
ontdekking was nieu\v, maar de planeet was
dit allerminst.Ze is pas gevonden, doch ze be
stond van ouds.
Perfect, en kan men, nu ze in den Sterren
atlas beschreven staat, kan men door 't feit dier
inschrijving vandaag de Sterrekunde beschul
digen, dat zij veranderlijk is?
Neen, dat kan men niet, ze is een stap
vooruitgegaan.
Heel goed, doen wij nu een stap vooruit
van de sterrekunde naar de theologie, van
Leverier tot Pins IX ,van 't observatorium naar
't vatieaan.
En dalen we uit het firmament omlaag.
Neen blijf daar, want dat hebben we voor
de vergelijking noodig. Er staan dus sterren aan
het firmament, die daar even lang ala de ande
ren fonkelen, maar die ons sedert kort bekend
zijn. Op den dag der ontdekking is de hemel
niet van constellatie veranderd, maar onze
wetenschap vooruitgegaan. Dat is nu het beeld
onzer Kerk. God heeft ons heel een firmament
van Godsdienstwaarheden te aanschouwen en te
ontcijferen gegeven. Onder die waarheden zijn
er die schitteren als de zon, het volstaat zijn
oogen te openen om ze te zien en met eersten
blik heeft de Kerk ze opgenomen en er ons op
gewezen. Ook zijn er andere, pi sar dia niet
schitteren met zoo hellen glans; er was tijd tos
noodig, er waren instrumenten toe noodig, dat
wil hier zeggenstudie en gebed om ze
te onderkennen; om ze in 't schemerduister te
zien afteekenen en ze zoo klaar voor het óog der
ziel te brengen, dat het gewaagd werd ze te
loochenen en iedere twijfel aan haar bestaan
tegen den Katholieken geest indruischte. Zoo
dat gevolgelijk de wensch algemeen werd om ze
als het ware buiten gedrang te krijgen. Aan
dien wensch is gehoor gegeven en..het dogma
werd afgekondigd-
De afkondiging van een dogma is dus niet
het uitvinden van een waarheid, maar
enkel en alleen: die waarheid buiten debat, bui
ten hot slagveld der mceningen brengen. Do af;
kondiging doet aan de waarheid zélf niets a{
of toe, versterkt alleen haar graad van zeker
heid voor wie in een onfeilbaren Paus geloo-
ven. De Kerk verandert de waarheid aiet, docli
laat haar onder de weldoende wet van vooruit
gang groeien en groot worden. Ontwikkelt het
huisgezin, ontwikkelt ons vaderland zioh niet?
Uw kinderen groeien op maar blijven toch uw
kinderen en hun ontwikkeling maakt ze u nog
liever. Welnu, onze Kerk gaat steeds zich
zelf blijvend vooruit, en naarmate haar in
vloed ten goode stijgt en onze zekerheid aldoor
aangroeit, heeft Zy ook het recht onze dank
baarheid te zien groeien, onze liefde en onze
trouw.
MAX.
