is;!'
C. BLEEKER Lz.
8 Eerste Roomsch Katholieke
naakelijk Brood
GELOOFS VERDEDIGING.
BINNENLAND
LETTEREN EN KUNST
Eiectrische Luxe-Broodfabriek
Landbouw en VlsscheriJ
BOEKBEOORDEELING
VRAGBNBUS
v RECHTSZAKEN.
KAÜPETTEÜ
1. «AH ESËUÏEfftSE,
Herschenen:
Wat er pleit tegen de beweging voor
Vrouwenkiesrecht.
Door J. M. STERCKPROOT.
Prijs 30 cents.
Verkrijgt», bij den Boekhandel en bij de Uit-
fevers N .V. „Drukkerij De Spaarnesiad". te
laarlem. 6432
Bij rechtstreeksche bestelling aan de Uitgevers
gelieve men postwissel van 32% ct. in te zenden.
Rood met zwa^t, gebloemd era
Katurel in diverse quaSsiei
en maten, zsiaaang de voe^asd
«streks tegen Fabrieksprijzen.
KATHOLIEKEN
sluit' uwe uerzekering bij de
Levensverzekering iaatsohippij
te HIJMESEll.
1024
door den aannemer Louis Jennekens voor
rekening van „Valkenburg Omhoog", zal het
nieuwe Openlucht-theater reeds hij den aan
vang van het zomerseizoen geiteed zijn, om
een schouwluetige menigte van minstens
duizend personen ruimschoots gelegenheid te
bieden tot veredeld kunstgenot.
DE KATHOLIEKE ILLUSTRATIE
van deze week bevat de volgende
PLATEN: Op den landweg tusschen Best en
Oirschot Mgr. J. O. H. Menten Lenteweel-
de in de Betuwe Het nieuwe gebouw der Ne
derlandsche groote stoomvaartlijnen te Amster
dam De nieuwe houten huisjes voor de geïn
terneerde Belgen te Amersfoort Een zeven-
tiend'eeuwsche boerderij uit Haren Negen fo
to's van Buitenzorg en omgeving 's Middags
op den IJsel Oostenrijksche transporten over
den Donau bij Belgrado De Duitschers koo-
pen Paaschlammetjes in Albanië Vijf oorlogs
foto's van Oost en West Morgendauw op een
spinneweb Oostenrijksche soldaten trekken een
vlot over den Weichsel Twee kiekjes van het
vermaarde kasteel van Stapelen, te Boxtel Een
Britsch vliegtuig geïnterneerd te 's-Hage H.
Versantvoort te Eindhoven Clementina Asse-
ler uit Nieuwkoop J. Gudden uit Eindhoven
W. Pecters uit Eindhoven Een zilveren Bis
schopsbeker.
TEKSTToch een door Mathilde Veni
Creator door Amanda Wolf Een oud lied door
fr. Berthold Westerveld door Agatha De
Haan Mobilisatieschets door Damasus Het
adellijk slot van Stapelen en het mirakel van het
H. Bloed te Boxtel.
Bezorging op ieder> gewenschf
tijdstip in alle omliggende dor
pen.
HEMRi J. CAMELS.
V r. Ik geniet vergoeding, omdat mijn man
bij den landstorm is. Wanneer ik nu ga verhui
zen naar een andere plaats, krijg ik daar dan
ook vergoeding? Mijn man is van de landstorm
1912, zou hij, v. aimeer hij geoefend is, kans
hebben naar huis ie gaan of moeten ze nog lan
ger dienen?
A n t w. Waóneer u voor vergoeding in aan
merking komt, krijgt u dat ook wanneer u zich
in een andere plaats vestigt. Ook nadat uw
man afgericht is, blijft hij onder de wapenen,
zooals de toestand nu is Wanneer hij weder vrij
zal kunnen zijn? Wie kan daarop een antwoord
geven
Vr. vac S. j. S. te A.
An t w. Wendt u tot een internationaal adver
tentiebureau. Waar u inlichtingen omtrent solidi
teit kunt verkrijgen, zouden wij niet kunnen zeg
gen. Misschien bij den secretaris van Bloem
bollencultuur.
V t. Wanneer kan een dienstbode haar betrek
king opzeggen om recht te hebben den gods
penning te behouden. Zij is 3 Mei in betrekking
gegaan en ontvangt haar loon per maand.
A n t w. Dë godspenning wordtgeacht ver
diend te zijn, wanneer de dienstbode langer dan
drie maanden in dienst is geweest
V-r. Mijn dochter is drie maanden in haar
dienst geweest en heeft haar betrekking zelf op
gezegd. Heeft mevr. recht om de 5 gld. gods
penning af te houden?
Antw. Zie antwoord op voorgaande vraag.
V r. Ik heb nog een oude zilverbon van één
gulden waarde. Nu heb ik gehoord dat die inge
wisseld kunnen worden. Hoe en waar moet ik
dat doen?
A n t w. Zend uw zilverbon op naar het z.g.
Oost-Indisch Huis, Damstraat, te Amsterdam.
Zend de bon op per brief en doe er tevens een
postwissel in met uw adres
V r. Welke is de kortste fietsweg van Lisse
naar Deventer, en hoeveel kilometer is het?
Aniw. Lisse, Leimuiden, Mijdrecht, Ter Aa,
Loosdrecht, Lage Vuursche, Soest Amersfoort,
Voorthuizen, Apeldoorn, Deventer, afstand ruim
12b K.M.
V r. Zijn de boeken van Hervey, in het Hol-
lanclsch vertaald, van Roomsch en oorsprong?
A n t w. U bedoelt waarschijnlijk Harvey, de
Engelsche physioloog. Of deze katholiek was,
weten we niet zeker. Weet een onzer lezers het
wellicht?
V r. Weet u ook een dokter tegen het uitval
len der haren? Zoo ja, waar en wie?
A n t w. Dergelijke adressen kunnen in deze
rubriek niet opgegeven worden.
Vr. Ik heb gehoord, dat als men nu geld
van de spaarbank wil halen, geld wordt afge
houden, nl. als men 100 gulden wil hebben, krijg?
men maar" f 70 Het overige is vooi de regee
ring. Nu zou ik gaarne willen weten of "dat
waar is.
A n t w. Natuurlijk niet,
V r. Kunt u mij een middel opgeven, tot het
verdrijven van luis uit mijne rozenstruiken zon
der de rozen te beschadigen?
Antw. Eerst de struiken natgieten, daarna
besprenkelen met tabaksstof, vóórdat de knoppen
Kwreekenij,, Erica". Doodweg,
SCHOTEN bi] HAARLEM
Telefoon No. 2686.
T O I N-A RGHETECTUUR,
Omgang met andersdenkenden.
ten om de huren te verdubbelen. De verschrik
kelijke hongersnood, welke van 1840 tot 1849
heerschte, had vermeden kunnen worden als de
landlords niet zulke hooge huren hadden ge-
eiseht. Engeland gaf toen aan de arme Ieren
geen broodneen, men verschafte werk aan de
menschen, die tot werken nauwelijks meer in
staat waren. Het is verder genoegzaam bekend
hoe van 1849 tot 1800 de Ieren bij massa's van
dc velden en uit bun woningen werden verdre
ven, omdat de Engelsche grondbezitters groo-
ter verdiensten meenden te kunnen maken door
hunne gronden in vetweiden om te zetten. Ue
„Dictionary of statistics" geeft aan, dat in dien
tijd 375.(JOU gezinnen dakloos weiden. Dit alles
dient wel te worden overwogen, als wij de En
gelsehen met minachting hooren verzekeren,
dut Ieren voor geen beschaving vatbaar zijn.
Maar hoe is het mogelijk, dat een volk op hoo-
ger peil komt te staan, wanneer de levenskracht
van dat volk op dusdanige wijzo wordt lam ge
slagen en alle gezonde energie onmogelijk wordt
gemaakt? Van alle „kleine" staten heeft Ier
land wel het meeste recht, om proefondervinde
lijk over Engeland een woordje mee te spreken.
1407
HET ENGELSCHE SCHRIKBEWIND
OVER ONZEN HANDEL.
Wij hebben al vroeger verscheidene staal
tjes medegedeeld van de wijze waarop de
Engelschen onzen neutralen handel contro
leeren, bemoeilijken en er een waar schrik
bewind over uitoefenen.
Die staaltjes zijn met hondertien andere
te vermeerderen: juist dezer dagen verna
men wij wederom van eenige handelingen
die wel waard zijn om vermeld te worden.
De gevallen, dat door de Engplsche lega
tie in 's Gravenhage bij een Nederlandschen
handelaar een accountant wordt thuis ge
zonden, die de boeken van dien handelaar
komt nazien, er afschriften en uittreksels
uit neemt,'eu op die wijze aan het Engelsch
gezantschap een volledig dossier vormt,
van de handelsrelaties enz. onzer Neder-
landsche kooplieden, zijn legio. Die deelen
,we niet eens meer mede.
Maar karakteristiek is toch wel, en voor
meaedeeling niet ongeschikt, het merkwaar
dige antwoord, dat de Engelschman die op
deze wijze onzen Nederlandsche handelsman
terroriseert, gaf aan een Haarlemsch inge
zetene op de vraag: „Met welk recht hij
onderzoek van diens koopmansboeken eisch-
te?" De Engelschman gaf glimlachend ten
antwoord: „Met het.recht van de sterkste 1"..
Dit typeert de heele zaakl
Even typeereni voor deze Engelsche ma
nieren is het voLgende.
Een groote handelsfirma in Amsterdam
en in Oost-Indië gevestigd, die daar verschil
lende agenturen heeft (w.o. van de Nord-
deutsche Lloyd, maar natuurlijk ook vele
Engelsche) is geplaatst op de „zwarte
lijst," die volgens „De Tijd" zoo on
schuldig is eu waarvan men totaal geen last
behoeft te hebben.
Jawel!
Het gevolg van die plaatsing op de En
gelsche „zwarte lijst" is dat bedoelde firma
in Indië géén zaken meer kan doen, dat
hare telegrammen van Amsterdam of naar
Amsterdam eenvoudig door dc Engelschen
worden aangehouden, dat hare correspon
dentie door de Engelschen wordt vernie
tigd.
4*
Maar het fraaiste van al is dit: de groote
concurrent van de firma op de plaats in
Oost-Indië, waar zij is gevestigd, is.de
Engelsche consul, die dan ook wel -gezorgd
heeft voor de plaatsing op de „zwarte lijst")
En deze concurrent, die op die manier han
dig zich van een mededinger heeft ontsla
gen, pikt nu gemoedelijk alle agenturen in,
welke de bewuste firma heeft, en zendt aan
de klanten van de firma mededeeling, dat
voortaan hij als agent van de verschillende
huizen optreedt, nu de betreffende firma
bij den handel is bemoeilijktl
Dit staaltje van Engelsch optreden, waar
aan géén klacht bij de Engelsche regeering
iets blijkt te veranderen, is wel het sterkste
dat we nog hoorden!
HOE ZIT DAT?
De „Telegraaf" brengt de vrijzinnige leden
der Tweede Kamer leelijk in opspraak.
Zij heeft nu al tot vier Kamerleden, van ver
schillende linksche fracties, gezegd, dat minis
ter Bosboom ongeschikt is .en weg moet.
Geen der vier he'eren heeft het voor minister
Bosboom opgenomen.
Nu, een ideaal minister is deze man, die in
dertijd de onhandigheid beging, bij wijze van
verontschuldiging te zeggen, dat hij enkel meer
op z'n zenuwen leefde, niet
Maar over ideaal minister of niet ideaal mi
nister hadden de heeren het niet.
,Ze wisten niets anders te zeggen alle vier
danvalt Bosboom dan krijgen we Colijn.
Dus om Colijn te weren houden ze Bosboom.
Bosboom achten ze ongeschikt, Colijn den
man van het oogenblik, maar Colijn is een
man van rechts.
Daarom verdragen ze Bosboom met zijn on
geschiktheid en wagen er de landsdefensie in
zoo hachelijke omstandigheden aan.
Het is eenvoudig ellendig, aldus „Het Hzgn."
terecht-.
Moeten we nu waeliten tot de „Telegraaf"
een vijfde, een zesde vrijzinnig Kamerlid ont
meet en van hen hetzelfde bescheid ontvangt:
ge hebt gelijk, Bosboom is de man niet, maar
valt Bosboom, dan krijgen we Colijn, of zul
len de vrijzinnige Kamerfracties, na ingesteld
onderzoek, het volk komen geruststellen met de
verklaring, dat de mededeelingen van de „Tele
graaf" fantasieën zijn?
Dient hier geen klaarder, zelfs heel klare
wijn geschonken te worden?
EEN ROMEINSCH OPENLUCHT-THEA
TER TE VALKENBURG.
Wederom zal dit aantrekkelijk Limburgsch
plekje met een nieuwe bezienswaardigheid
verrijkt worden.
In het schilderachtig Rotspark, recht te
genover de natuurlijke mergelgrot, de zoo
genaamde „Heksenkeuken", is men bezig de
grondslagen te leggen voor een Openlucht
theater naar Romeinsch model, zooals het in
Vitruvins' „Bouwkunst" uitvoerig wordt be
schreven.
In den tonigen zandsteen van het Geul
dal worden concentrisch boven elkander, een
vier-en-twintigtal treden of „grading" ge
bouwd elk één meter diep- en veertig
centimeter hoog die evenzoovele rijen zit
plaatsen zullen bieden aan een belangstel
lend publiek.
Links en reelits van deze zitplaatsen géven
vlakoploopende trappen een gemakkelijken
toegang tot elk der treden van het cirkel-
segment, terwijl in het midden een derde
ruime trap zoowel de bruikbaarheid als de
sierlijkheid van het Kunstwerk verhoogt.
Ontworpen door den steeds jeugdigen
„Altmeister" Dr. P. J. Cuypers en uitgevoerd
1004
EEN NUTTIGE EN VOORDEELIGE
ZOMERVRUCHT.
Als men een erg vervuild perceel grond heeft,
kan het. wel eens noodig zijn in het voorjaar te
braken. In vroeger jaren was het op onze zand
gronden haast regel, dat een gedeelte van het
bouwland gebraakt werd, wijl men algemeen
te weinig mest had. Maar tegenwoordig ver
gunt het gebruik .van kunstmest ons van al onze
gronden een voldoenden oogst te halen.
Als dan overmaat van onkruid eens tot een
voorjaarsbraak dwingt, dan kan op zulk een
perceel nog een heerlijk gewas koolrapen wor
den verbouwd.Deze vrucht eisckt een diep losge-
werkten, bezakten, doorlatenden, voehthouden-
den bodem, die goed van mest ia voorzien. Kool
rapen zijn hoogst dankbaar voor een Kalkbe-
mesting, wanneer die aan de voorvruckt is ge
geven..
Daarbij kan ook de noodige hoeveelheid Kali
en phosporzuur worden verstrekt. Maar aange
zien koolrapen nog al veel kali verlangen, zul
len de boeren over het algemeen liever eerst in
het voorjaar 1500 K.G. kainiet en 800 K. G. su-
perphosphaat per H. A. uitstrooien en onder
werken. Als dit niet te laat gebeurt, kan tevens
nog 1000 K. G. kalk mede ondergeploegd wor
den. In den zoo toebereiden grond kan men half
Mei do koolrapen zaaien an daarbij 100 K. G.
chilisalpeter per H. A. ineggen. Drie of vier
weken later strooit men nog 200 K. G. chilisal
peter als overbemesting.
Wil men ze verplanten» en gaat heel
goed, dan worlt in de eerste helft van Mei op
een zeer vruchtbaar kweekbed gezaaiden van
half Juni tot Augustus uitgeplant. Zoodra dc
plantjes op het vrije veld weder recht staan,
wordt overbemest met 300 K. G. obilisalpeter
per H. A., liefst in één keer. De koolrapen
groeien dan snel en de wortel of knol, die wei
nig gevoelig is voor een weinig nachtvorst,
groeit nog tot laat in den herfst door.
Dit gewas kan uitmuntend dienst doen als
veevoeder, maar is ook voor mensoheüjk gebruik
geschikt. In tijden van schaarsohto, zooals
tijdens den tegenwoordigen oorlog, kan men
de koolrapen soms tot goeden prijs verkocht.
DE VOLKSMISSIONARIS JEG. ,37.
De Mei-aflevering van dit maandschrift
boeit door echt degelijke godsdienstige lec
tuur. In een eerste artikel „Oorlogsbeschou
wing" getiteld, wordt gewezen op Chris
tus, den Vorst des vredes, den hoeksteen,
door modern ongeloof bij den bouw van den
tempel der beschaving zonder God ver
worpen. Een fijne schets, „De Keven Maag
den" en het stukje „Ter eere vau O. L.
Vrouw in 't Zand" wijzen qp de „Hulp der
Christenen" en de „Behoudenis der Kran-
ken," die te Roermond in haar wonderbeeld
zoo vurig vereerd wordt en zoo rijkelijk
baar gunsten uitdeelt. Ook op Sint Jozef,
den patroon van een goeden dood, wordt
terecht in dezen tijd van ontzettend bloed
vergieten gewezen.
In het tiende hoofdstuk van „Stille Krach
ten" gunt ons de Z.E. Pater Kronenburg een
bLik in de ziel van den IIoogEerw. i'ater
üomen. Wat heerlijkheden mogen wij daar
aanschouwen. De meeste bijzonaerheden zijn
ontleend aan mededeelingen van Zijne Emi
nentie Kardinaal van Rossum.
De boeiende voortzetting der apostolische-
reisbeschrijving naar de Boven-Marowijne,
eenige pittige stukjes ouder de rubriek
„Neem en lees," .en drie fraaie reproducties
van kunstplaten sluiten jdeze leerzame af
levering. A. F,
Vr. Mijn dochter had tegen Mei haar be
trekking opgezegd, doch mevrouw heeft haar
weer gehuurd tot Augustus, eu nn den
dient-1 met C weken opgezegd. Heeft zij daar
recht op? Kan zij tot Augustus haai- loon
verlangen?
Antw.: Mevr. kan alleeu tegen Augustus
deu dienst opzeggen. U kunt dus loon ver-
langen tot Augustus.
V r. Ik heb een zoon, die bij een hoer is
gehuurd met de week. Maar nu kwam hij
Maandagmorgen een uur te iaat. Hij had
zich verslapen en nu werd bij op ëtaanden
voet ontslagen. Heeft hij nu nog reebt op een
weck huur? Zoo ja, lot wien moet ik mij
dan wenden?
Antw. A.1 b dit het eenig misdrijf i» van
uw zoon, dan is o.i. nog een loon ver
schuldigd. Wanneer de patroon onwillig
blijft te betalen, dan moet u zich maar met
'n bbriefje van onvermogen wenden tot 't con
sultatiebureau, dat eiken Vrijdagmiddag om
half twee zitting houdt in het Daleis van
Justitie aan de Jansstraat, alhier.
Vr.Kunt u mij ook een adres opgeven
voor ten automaat-chocolade?
Antw.: Uw vraag behoort tehuis onder
de advertentierubriek. We kunnen ze hier
niet beantwoorden.
Vr. Kunt u mij den kortstee weg opgeven
om vau Krommenie naar Amsterdam te
gaan, naar de meeting op Tolhuis; liefst zon
der overzetting?
Antw. Van Krommenie naar Zaandam;
vandaar langs den Zuiddijk (langs zijkanaal
G.) en verdei- langs het IJ.
V r. Welke is de kortste weg per fiets van
Notordwijk naar IJinuiden?
Antw.: Noordwijk, Noordwijkerhout. Rui-
genhoek, Vogelenzang, Overveen, Bloemen-
daal, langs Meeremberg, de ruïne van Bre-
derode, Driehuis, IJmuiden.
V r. Kan men schadevergoeding eischen,
wanneer het electrisch licht weigert en al
dus de winkel den gebcelen Zaterdagavond
(een drukken verkoopavond) in volslagen
duisternis gehuld is? Ik woon iu Kromme
nie.
Antw. In den regel staat iu de voor
waarden vermeld, dat de Centrale zich niet
aansprakelijk fctelt voor schade uit derge
lijke stoornissen ontstaan. Dat zal zeer waar
schijnlijk ook bij u wel het geval zijn. In-
tusschen moet elk geval op zich beoordeeld
worden.
ONZE TUINBOUWVRAGENBUS,
beantwoord door deu heer W. A. IJzerdraat.
opengaan.
Speciaal adres voor
1049
FAILLISSEMENTEN.
Failliet verklaard: 9 Mei, de nalatenschap
J. de Rijke, landbouwer, Staveniese.
10 Mei. A. Jansen, landbouwer en groente-
bouwer te Zwolle.
Geëindigd door het verbindend worden der
uitdeeliugslijst de faillissementen: A. E.
Querido en J. Ivuyt, wed- Querido, leden der
firma E. A. Querido J Zoon, Amsterdam.
L. van Heest, kantoorbediende, laatst wo
nende te Heemstede. W. Schipper, koop
man en winkelier, Wijk aan Zee. W. Glan-
dorf, winkelier in sigaren te Purmerend.
Opgeheven de faillissementen G. J. vau
Doorn, smid en gasfitter, 's Gravenhage; J,
A. Bouma, filiaalhouder, v/h. wonende to
Utrecht, thans te Rotterdam.
Wij óók weten wel, dat zaken "Zaken zijn,
en men noch op de markt, noch op de beurs,
noch op 't kantoor, iemand eerst naar zijn ge
loof behoeft te vragen.
Wij óók weten wel, dat de kwestie van
den omgang met andersdenkenden op den preek
stoel, of liever nog in de Katechiamuskamer
thuis behoort.
Wjj óók weten echter even goed, dat er
nog andere plaatsen zijn, behalve markt en
beurs en kantoor, bijvoorbeeld: spoorwegcoupé,
itudentenkroeg en cantine, waar het contact met
andersdenkenden, als zoodanig, zich voelen laat,
reeds vóór men iemand naar zijn geloof ge
vraagd heeft.
Wij óók weten even wél, dat velen, soms
juist die er 't meest behoefte aan hebben, het
Katheehismus-onderricht vergeten zijn, en, op
den zeldzainen Zondag, dat die omgang in de
vroegmis-onderrichting te sprake kwam, toeval
lig alleen naar de Hoogmis gingen.
En tooh ie er op 't oogenblik in Nederland
geen enkele provincie meer, waar de Katholiek
niet vaak dag in dag uit de Katholieke begin
selen over den omgang met andersdenkenden in
toepassing te brengen heeft.
Neem het aan als ernstige Zondag-middag -
lectuur, beschouw het als verdiende propaganda
onzer mooie Katholieke beginselen, doe ge
lijk ge wilt, maar lees eens wat hier volgt.
De Katechisinus noemt onder de nummers
318 en 319 vier Katholieke plichten jegens niet-
Katholieken
Eerste plicht: „wij moeten de niet-
Katholieken oprecht beminnen."
Tweede plicht: „wij bekooren veel voor
hen te bidden."
Derde plicht: „wij moeten in den om
gang met de niet-Katholieken een al te groote
gemeenzaamheid vermijden."
Vierde plicht: „wij mogen geen deel
hebben aan hunne kerkelijke handelingen."
De tweede en de vierde plicht zijn de moei
lijkste niet. Dagelijks in het morgengebed zeg
gen: „Zoet Hart van Jeeus, ontferm u over ons
en onze dwalende broeders! Heilige Martelaren
Van Gorciim, bidt voor ons en onze dwalende
broeders," dikwijls een H. Communie en het
Rozenkransgebed opdragen vooi' de d walenden en
zondaars, nu en dan, te midden van wereldscb
gewoel 't hart tot God verheffen en smeeken:
„Mijn Jesus, barmhartigheid voor al isze dolen
de broeders en zusters 1" dat is zoo moeilijk
niet,.dat kan zelfs een sleur wordea!
Geen deel nemen aan de kerkelijke handelin
gen der Andersdenkenden, is ook zulk een zware
plicht niet. We stellen ons tevreden met deze
kleine herhaling: wie, zij 't dan ook uit nieuws
gierigheid of lichtzinnigheid, Protestantsche
of Joodsche of Jansenistische of andere niet-
Katholieke godsdienstoefeningen bijwoont,
laadt den schijn op zich vau instemming met
de dwaling, geeft ergernis en stelt zich bloot
aan het gevaar van geloofstwijfel.
Aan den eersten plicht echter7,de niet-
Katholieken oprecht beminnen," liggen begin
selen ten grondslag, die in onzen tijd nimmer te
veed overwogen worden.
Om drie redenen moeten wij de niet-Katho-
Meken oprecht beminnenomdat Christus zulks
ook gedaan heeft en nog doet, ornaat wrj
ronder oprechte liefde geen &üe<lo pogingen*
kunnen aanwenden om hen te bekeereu, om-
lat wij zonder oprechte liofde dikwijls gevaar
zullen loopen hen te ontstichten.
1. Christus bemint oprecht de uiet-Katlio
vieken. Niet alleen voor u en de andere Katho
lieken, maar ook voor de andersdenkenden is de
Tweede Persoon der Allerheiligste Drieëenheid
mensch geworden, heeft HÜ geboren willen
women in een stal en win en sterven op een
kruis, stelde Hij Kerk en Sacramenten in.
Verklaart Sint Paulus niet: „Eén God is er,
één Middelaar ook tusschen God en de uien-
schen, de mensch Christus Jesus, die zioh zeiven
gegeven heeft tot losprijs voor allen." „Voor
allen," staat er. Niemand ia dus uitgezonderd,
noch de ellendigste zondaar, noch de hardnek
kigste ketter, noch de lichtzinnigste heiden.
Christus zoekt hen. allen en ieder, gelijk een
herder een verloren schaap, een arme vrouw een'
verloren geldstuk zoekt, gelijk deu ouden vader
zijn verloren zoon, die terugkeert, in Lefde en
genade aanneemt.
En Hij wil ook, dat wij die oprechte liefde
navolgen. Daar gaat een Jood van Jerusalem
naar Jericho. Door roovers overvallen, van geld
en kleed beroofd, met wonden overdekt, wordt
hij halfdood langa den weg achtergelaten. Daar
komt een Samaritaan voorbij. Joden en Samari
tanen waren elkander vijandig gezind. Doch de
Samaritaan heeft medelijden, springt van zijn
lastdier af, verbindt de wonden van dien Jood,
laadt hem op zijn lastdier, en betaalt al de on
kosten, die in 't hótel voor dien Jood gemaakt
worden. jZie, zegt Christus, zóó moet gij uw
I evenmensch beminnen. Al is hjj uw grootste
vijand, al is hij Jood, of Protestant, of Heiden,
of wat dan ook, ge moet hem zoo oprecht bemin
nen, dat ge hem helpt en bijstaat in zijn nood.
In den zomer van het jaar 1847 reed Paus
Pius IK in een der straten van Rome, toen hij
van uit zijn rijtuig een oude man op den grond
zag liggen. De Paus deed de paarden inhouden,
en vroeg, wat er gaande was. 't Is maar een
Jood, Heilige Vader," ontving hij ten ant
woord. Verontwaardigd over zulk een minach
ting, stapt Pius uit zijn rijtuig, helpt zelf mee
den ongelukkige in 't rijtuig dragen, voert hem
mee naar het Vaticaan, en zendt aanstonds
zijn eigen lijfarte en de noodige verpleging.
Pius dacht toen zeker aan de parabel van den
barmliartigen Samaritaan, en aan het voorbeeld
van Christus.
2. Zonder oprechte liefde kunnen wij ook
geen goede pogingen aanwenden, om de met-
katholieken te bekeeren. En 't is toch onze
plicht, zoo niet altijd door woorden, dan ten
minste door een goed voorbeeld de dwalenden
tot bekeering aan te zetten. De gewone regel in
deze orde, waarin wij leven, is, dat God niet
onmiddellijk, maar door tusschen person en, een
niet-katholiek katholiek maakt. Gelijk Hjj, om
ons te voeden, te verwarmen, te verfrisschen,
niet onmiddellijk op ons inwerkt, maar door
middel van zon en stof verbranding ons ver
warmt, door middel van water en wind ons ver-
frischt, zoo gebruikt Hij, in den gewonen regel,
den mensch, om den mensch te bekeeren. Wan
neer'gij nu, zelf katholiek zijnde, zelf den schat
des geloofs, zelf het onderpand van 't eeuwig
geluk bezittend, niet brandt van verlangen dat
geluk ook aan uw evenmensch te bezorgen, dan
kan zulks alleen maar voortkomen uit een ge
brek in onderhouding van dat tweede groote,
gebod, dat naar Christus' .uitspraak, gelijk is
aan het eerste: „Bemin uw evennaaste gelijk u
zeiven." A
3. Daar komt nog bij, dat wij zonder op
rechte liefde jegens de niet-katholieken, dik
wijls gevaar zullen loopen, hen te ontstichten,
ergernis te geven. Wanneer wij tegenover
andersdenkenden niet beleefd en voorkomend,
niet hulpvaardig en inschikkelijk zijn, dan be
ginnen zij immers te denken: „Nu, die katho
lieken onderhouden ook slecht het liefdegebod
van hun Christus!" Wanneer wij hun ter gele
gener tijd nooit eens blijk geven van ons mede
lijden met hun dwaling, dan beginnen zij im
mers te denken: ,,'t Schijnt, dat die katholieken
zelf maar half golooven, dat hun Kerk de
eenige ware isl" Wanneer wij ter gelegener tijd
nooit eens door een woord, of een boek, of een
courant, de niet-katholieken, waarmede wij om-
gaan, tot kennismaking aanzetten van ons Ka
tholiek Geloof, dan beginnen zij immers te den
ken: „Die katholieken laten ook maar een ïedert
aan z'n lot over; jjver voor 't geloof zit ei bij
hen niet inl"
Weest dus tegenover hen zoo eenvoudig aui
duiven 1 In allen eenvoud nws harten laat gl)
hen ter gepaster tijd merken, dat gi) hen offl
Christus' liefde liefhebt, om Christus held
verlangt hen voor tijd en eeuwigheid
te zien, om Christus" liefde hun het Katholi
cisme aanbeveelt. J
Maar hier behoort noodzakelijk een „IV or
vervolgd" bij.
J. ZEU, S. J.
