DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. ■ASSAULAAN 49, HAARLEM DE OORLOG telegrammen Witte Schoenen. P. W. TWEEHUIJSEN, BUITENLAND BINNENLAND SOCIALE BERICHTEN UIT DE PROVINCIE Vrijdag 26 Mel 1916 4lst« Jaargang abonnementsprijs t Intercomm. Telefoonnummers 1426 en 2741 Dit nummer bestaat uit twee bladen. EERTE BLAü. HAARUiaCHE ALLEüASJES K° 1928 VERSPREIDE BERICHTEN KORTE BERICHTEN Berichten an drie regels. GROOTSTE KEUZE Barteljorisstraat 27. TELEFOON 1770. 1080 KIK NUULEKQE MUIT maanden voor Haarlem en de agentschappen (kom eener gemeente)/l.«0| de overige plaatsen fn Nederland per post f 2,-y per week voor Haarlem voor en de agentschappen 0.125; afzonderlijk* nummert 0.0S, PRIJS DER ADVERTENTIËNi Van t5 regel»/o,7S, Iedere regel meer 0,15| buitenland per regel 8,20» advertentlSn in de rubriek «Vraag en Aanbod" van 1fi regels f 0,40, elk» regel meer 0,10. DE GEHEIMENISSEN VAN HET WITTEBROOD. Wellicht zijn er lezers, die zich hebben afge vraagd waarom bakkers, nu zij op Zaterdag van den Minister toestemming haüden om witbrood te bakken, het nu niet willen. Om deze nieuws- gierigneid te bevredigen drukken wij hieronder de motieven af, die in een telegram aan Minister I osthuma door den Ned. Bakkersbond hiervoor borden opgegeven. Het telegram zegt dat ae bewuste ministe- riëele bepaung voor het geheele bakkersbedrijf zeer nadeelig zal werken en dit nog meer zal ont wrichten, omdat: ten eerste: de mogelijkheid bestaat, dat do willekeur van H.H. burgemeesters in de eene gemeente wèl en in de andere, soms zeer nabu rige gemeenten géén .witbrood zal gebakken V' 'mnMweededat de keuze van den dag niet eene gelukkige is, omdat het publiek nu, eerst bij de israëlietische en den volgenden dag bij de Christen bakkerijen het witbrood kan koopen; ten derde: dat de prijs van het brood volgens de maximum-prijzen door Zijne Excellentie voor witbrood gesteld, niet in verhouding is met de prijzen van de Amerikaansche bloem, die thans reeds door de meelhandelaren voor f 24.a f 25.verkocht wordt en geen Inlandsche bloem meer aanwezig is, zoodat de eene bakker wèl en de andere niet in de gelegenheid zal zijn, om witbrood te bakken respectievelijk voor de maxi mumprijzen ten vierde: zullen tal van bakkerijen, wanneer ze niet vóór Vrijdagavond 12 uur mogen begin nen met witbrood-bakken, de uren, daaraan voorafgaande, niet kunnen benutten, omdat het bruinbrood den volgenden dag toch niet ver kocht zal kunnen worden; ten vijfde: dat in kleinere gemeenten, waar door de bakkers misschien wel een voldoende hoeveelheid witbrood zal kunnen gebakken wor den in den beperkten tijd, zooveel witbrood zal verkocht worden, dat er de eerstvolgende dagen geen vraag naar bruinbrood zal zijn en deze bakkerijen cius vrijwel zullen moeten stil liggen; ten zesde: dat de mogelijkheid bestaat, dat de bakkers, die niet weten kunnen hoeveel bruin brood ze moeten bakken na den witbrooddag, eene hoeveelheid bruinbrood zullen overhouden, die bij oudbakken worden als veevoeder verkocht zal worden. Het Centraal Bestuur verzoekt derhalve eer biedig een opschorten, zoo mogelijk, intrekken, van het laatste besluit in eene herziening van de bruinbroodregeling, doch bij een en ander over leg te plegen met de voormannen der Neder- landsche bakkerij. Door de bakkersgezellen zijn eveneens bezwa ren aan den Minister bekend gemaakt. Zij vree zen groote moeilijkheden voor de bakkerij. De arbeidstijd zal dan overmatig lang worden en zeker in tal van plaatsen meer dan 24 uur bedragen. Waar de Minister deze toestemming gegeven heeft met het oog op de bij de bakkerij aanwezige tarwebloem, vragen adressanten dit op voor de bakkerij regelmatiger wijze te doen «eschieden door toestemming te geven om den nwezigen voorraad te verwerken met het dage lijks bakken van klein witbrood (kadetjes, enz.) Ons dunkt dat onze lezers, na lezing en over weging van al deze bezwaren nu wel zullen be grijpen, waarom de bakkers, ondanks 's Minis ters toestemming, er op tegen zijn om ons des Zondags op wittebrood te vergasten. 27 MEI. AGENDA. Schouwburg J anew eg 8'A uur Bios- ccpe-exploitatic Herman Smits Voorstel ling „Maciete". OVERZICHT. De strijd in het Westen blijft zich, in het voordeel der Duitschers ontwikkelen. Nadat zij volgens liun eigen bericht het door de Eranschen gewonnen terrein in de bouwvallen van het fort Douaumont voor het grootste deel hadden heroverd, zijn zij er naai het Fransche bericht thans meldt ook in geslaagd de overige deelen van hét fort weer te bezetten, waarvan nu alleen nog de toegangswegen in Fransch bezit zijn. Ook de steengroeve ten zuiden van Douau mont is -weer in Duitsche handen. In deze Jieuwe gevechten verloren de Franschen mari aaa gevangenen en 14 machine geweren. Ook ten Westen van de Maas worden de gevechten nog verwoed voortgezet. Daar hebben de Franschen herhaaldelijk het door hen verloren dorp Cumières aangevallen, doch alle aanvallen mislukten. Met de verovering van Cumières hebben de Duitsche operaties ten westen van de Maa3, over de rivier heen directe aanslui- ing met het oosten van de Maas gekregen, *°odat de door de Duitschers bevochten 4ri Vt'rkregen linie thans niet ineer is bloot gesteld aan het' laatste Vooruitgeschoven u 'jo van vijandelijke' fiank. De Fransche bladen verbergen hun teleur stelling, gewekt door de mislukking! van de Fransche plannen, niet. Het „Journal" zegt, dat „de dag van gisteren (Woensdag) niet aan de hoop, die men koesterde, heeft be antwoord, evenmin als aan de inspanning en da offers van de laatste dagen." En de „Echo de Paris" meent, dat het Duitsche offensief op, den linkeroever, van de Maas een ernstige, zoo niet een verontrustende wending heeft genomen." Dit Mesopotamië luiden de berichten on gunstig voor de Turken, ffiel zijn de Turk- sche legerberichten nog steeds optimistisch, doch de Bussische mededeelingen over het opdringen der Bussen in het Turksche ge bied worden niet weersproken. Bovendien voorspelt het P. T. A. (St. Petersburgsche Telegraaf Agentschap), dat zeer belangrijke resultaten eerstdaags te verwachten zijn in Mesopotamië. Berichten uit particuliere bron over de vereeniging van de Russische voor hoede met het leger, van den Engelschen generaal Gorringe zoo meldt het P. T, A. verder gaven aanleiding aanmerke lijke strategische en taktische voordeelen op Duitschland en zijn bondgenooten te ver wachten. De gebeurtenissen op de wegen naar Mo- soei en Bagdad hebben vooral voor Perziö groot belang. Behalve dat Italië veel vluchtelingen uit Servië, Montenegro en Albanië herbergt, worden de midden-provincies thans ook overstroomd door reeds een 60.000-tal vluch telingen uit .de noordelijke grensstreken Men begint zich in officieele kringen van Italië den ook al ernstig ongerust te maken over den gang van zaken op. het Oosten- rijksche front. Mazziotti lieoft, in verband met den toestand daar, in den Italiaanschen senaat een interpellatie ingediend, waarin hij de regeering om inlichtingen vraagt no pens do militaire overeenkomst, door de geallieerden tor conferentie te Parijs getrof fen. Het moot de bedoeling! zijn van den interpellant, te weten te komen, waarom de gezamenlijke aanval der geallieerden ,op alle gevechtsterreinen uitblijft. Waren de geallieerden daartoe in staat, dan zouden zij er wel toe overgaan en de krijgskansen voor Italië zouden daarmee zeker een gunstigen keer nemen. Thans blijft het echter voor de Italianen nog allesbehalve gunstig gaan in Zuid-TiroL De Oostenrijkers dringen nog steeds verder op, en hebben nu ook ten noorden van het Sugana-dal vorderingen gemaakt, waar zij den Cima Cieta hebben genomen. Daar zijn zij verder, op eenige punten over de Maso- beek, een rechter zijriviertje van de Brenta, getrokken en Strisgen (Strigno) binnenge rukt. Ten Z. van het Sugana-dal, waar de troe- pen den Kempelberg waren overgetrokken, werden in oostelijke en zuidelijke richting weer vorderingen gemaakt en is de Corno dj Campo den Oostenrijkers in handen geval len, terwijl in het Brand-dal (Vallarsa) de Oostenrijksche troepen Ohiesa in bezit heb ben genomen. Al mochten de legerberichten den indruk al wekken, dat het offensief verminderde, uit. de laatste mededeelingen blfjkt, dat van een stilstand toch zeker nog geen sprake is. Hel vredes-debat, begonnen tussehen Beth- mann 'ilollweg en Sir Edward Grey, .wordt nu tussehen de Engelsche en Duitsche pers blijkbaar voortgezet. Daardoor heeft het veel van zijn belangrijkheid verloren en wachten wij liever af, wat do officieele personen elkaar nog zij het dan ook, door bemiddeling van Amerikaansche of andere journalisten zullen zeggen. Een offensief van de geallieerden op den Balkan I De „ïrankf. Ztg." bevat een bericht van een Zwitsorsck bureau, volgens hetwelk te Saloniki onder leiding van den opperbevelhebber van hot oostelijk leger der entente, generaal Ser- rail, een groote beraadslaging plaats vond, die door alle bevelhebbers werd bijgewoond. Ook do nieuwe Engelsche opperbevelhebber, gene raal Milna, en Servische officieren waren er bij tegenwoordig. Men zegt, dat er belangrijke besluiten werden genomen. Sinds enkele dagen worden de troepen optfieuw gegrocpcerl. Alle verschijnselen wijzen er op, dat het leger dei- entente een ernstig offensuef togen de Duitsch- Bulgaarsche troepen voorbereidt. Tot dusver werden 48.000 Serviërs aan land gebracht. Bui tengewoon groote hoeveelheden munitie, nieuwe batterijen cn paarden worden per soheopsgelegenheid aangevoerd. De censuur treedt uiterst streng op en houdt alle beriohten van militairen aard tegen. Ook uit Weenem komt een bericht, dat wijet op een ie verwachten offensief der Entente in Macedonië. Uit Athene wordt daar namelijk vernomen, dat de Entente van plan zou zijn te beginnen met een offensief tegen Monastir, om deze plaate te veroveren. Dan zou de Servische reegering weer op Servisch grondgebied worden geïnstalleerd. Een onderzeeboot overvaren. Uit Kopenhagen komt het beriokt, dat- het Zweedsche stoomschip „Angermanland" Dine- dag in de Oostzee by de Alande-eilanden in bot sing kwam met een duikboot van onbekende na tionaliteit. Op het allerlaatste oogenblik ont dekte men de periscoop en was een botsing on vermijdelijk. Van de duikboot werd niets meer gezien. Vermoedelijk werd de toren beschadigd, waarop de duikboot zonk. Men gelooft met een Engelsche duikboot te doen te hebben gehad, naar dien vorm van de periscoop te oordeeien althans. Het is in ieder geval uitgesloten dat het een Zweedsche duikboot is geweest. Het Portugeesche leger. Er is in Portugal een regeerings-decreet uitgevaardigd, waarbij de herkeuring wordt gelast van Portugeezen, die onder de 45 jaar oud zijn, en die waren afge keurd of zonder keuring waren vrijgesteld. ,Zij moeten zich voor 15 Juli laten keuren. Ook moeten zich laten keuren diegenen tue- echen.de 20 en 45, dia nog niet gekeurd waren, wijl zij nog niet dienstplichtig waren. Amerika en de geallieerden. Het departe ment van buitenlandsohe zaken te Washington heeft aan de Britsohe en Fransche ambassa deurs een gelijkluidende nota overhandigd waarin de vertoogen worden herhaald tegen Groot-Britannië en Frankrijk wegens het aan houden van legitieme Amerikaansche mails. Alles ten behoeve van het leger. De Russische minister van handel heeft een verordening met kraoht van wet uitgevaardigd, waarby de ge heet e zich in Rusland bevindende wolvoorraad wordt in beslag genomen, om deze aan de fa- briueken af te leveren waar de uniformen wor den vervaardigd. Deze regeling zal onmiddellijk in werking, treden en tegelijkertijd zijn voor de verschillende artikelen maximumprijzen vast gesteld. i Engelsche dwingelandij jegens neutrale sta ten. In „Morgenbladet" te Kriatiania wordt gemeld,diat te Valmouta thans 175 duizend vaten Noorsche walvisaclitraan liggen, vertegenwoor digende een waarde van meer dan 100 millioen kronen, die door Engeland wederrechtelijk wor den vastgehouden. Iedere Noorsche walvisah- vaarder wordt door Engeland vastgehouden. De U- cn mynoorlog. De Italiaansche stoom schepen „Teresa" en „Gagliano," het Fransche .s.s. „Saint Oorentan" en het Engelsche s.s. „Washington" zijn tot zinken gebracht. BESCHIETING van VERDUN. LONDEN, 25 Mei- (Part.) Volgens berichten uit Pary's wordt Verdun door de Duitschers sinds Maandag weder hevig beschoten. Duizen den projectielen zyn w de stad neergekomen, zoodat geheele wijken zjjn vernield en naar weing-huizen nog onbeschadigd zijn. PORTUGEEZEN NAAR HET ITALIAANSCHE FRONT! ZURICH, 25 Moi. (Part.) Volgens hier ont vangen berichten, die echter nog niet beves tigd werden, zullen Portugeesche troepen naar Italië worden overgebracht om tegen de Oosten rijkers te strijden. (Naar men weet, zijn Portugal en Oostenrijk niet met elkaar in oorlog. Dit bericht geven wij dus slechts onder alle voorbehoud. R e d.) HET VREDES-DEJ3AT IN DE ENGELSCHE EN DUITSCHE PERS. LONDEN, 25 Mei. (Part.) De „Pall Mali gazette," schrijvende over het vredes-debat tus, schen den Duitschen rijkskanselier en Grey, zegt: Niets bezorgt het meerendeol der En- geslchen meer koude rillingen dan het lezen van het gezwets over „vredes-ondorhandelin- gen," dat vanuit de hoofdsteden der neutrale rijken overgeseind wordt en het denken aan het beëindigen van dien stryd op grond van een of ander compromis, opgemaakt door den Paus of door een of ander president. Do geallieerden zyn van gevoelen dat de man, die om „vrede" roept, zonder dat hun taak ten einde is vervuld, direct ten gunste van het kwade werkt. Dit is een oorlog, die ten einde gevoerd moet worden en een beslissend einde moet maken aan de brutale bedreiging, die Duitschland gedurende de laatste veertig jaar tegen zijne naburen deed gelden. De „Globe" meent, dat de ecnig mogelijke vrede over het slagveld leidt. Slechts indien we het den Duitschors aan het verstand kunnen brengen, dat ze den oorlog verloren hebben en dat boven hun hoofd de verschrikkelijke gevol gen van een debacle hangen, erger dan die van Sedan, eerst dan zullen zo er toe gebracht kun nen worden om de voorwaarden te aanvaarden, welke de eenige zijn die de geallioerden met hunne handteekening zouden willen bekrach tigen. KEULEN, 25 Mei. (Part.) Naar aanlei ding van de rede van Grey in het Lager huis, schrijft de „Kölnieehe Zeitung": Wij zijki het eens met den heer Grey, dat het nutteloos is elkaar herhaaldelijk voorbij te praten. Wij kunnen hem niet begrijpen, hij wil ons niet begrijpen. Derhalve moet het zwaard beslissen. De „Kölnieclie Volkszeituug" schrijft: Wij vertrouwen Engeland noch de bekwaam heid, noclh de macht toe, een soor't van we- roldisoheidisgerecht' op zich te nemen. De rede van Grey bewijst, dat de tijd voor vredesonderhandelingen nog niet gekomen is. GRIEKENLAND. Een kabinetscrisis. Het Atheensclie blad Athinai meldt, dat Skoeloedis Vrijdag j.l. het ontslag van het Grieksche kabinet heeft aangeboden. Het ministerie zou alleen nog de loopende za ken afdoen. De vorming van een nieuw ka binet wordt volgens hetzelfde blad tegen het eind dezer week aangekondigd. De dirigent van do pauselijke kapel, heeft "het oratorium„In de treurdagen der Kerk voltooid en het den H. Vader opgedragen. Het blijft roerig in Oliina. Thans heeft Tseng Ji, do commandant van do provincie Stetsjoean, deze prov. onafhankelijk verklaard. De burgemeester Djakof van Kiëf, (Rus land) ia gevlucht. Er ontbreekt lV/2 mill, roe bel. Hij was bevriend met 'Soechomlinof. De inschrijvingen op de 4e Oostenrijksche oorlogsleening bedragen volgens mededecling tot' dusver 4326.9 millioen kronen. Volgens borioht uit Posen, is het spoorweg verkeer tussehen Bialystok en Prostew (Oost- Pruisen) dozer dagen weer heropend. Te Hermannsweder bij Potsdam is luite nant-generaal Bans von Dittmar, in leven com mandant van 't garnizoen tePotsdam overleden. Aan deh ouden vriend en opvolger van Max Reger, prof. Dr. Fritz Stein, heeft men be langrijke brieven van Max Reger ontstolen. Voor de haven van Havre is bij een aanva ring tussehen de stoombooten „Alta" en „Llee Chaussey", laatste gezonken. 6 man verdronken. GEEN VACANTIEKAARTEN. Ook dit jaar zullen geen vacanfiek'aar- ten worden afgegeven door de spoorweg maatschappijen. PROV. STATE N-VERKIEZING EN. - Schagen. Door da rechtsche partyen zijn gesteld tot candidaten voor de Prov. Staten Mr. A. Dorbeck te Alkmaar en P. .Verburg ta Noordscharwoude. Staking van geintcrnccrden. De te Deven ter werkende geïnterneerde Belgen en Engel schen hebben twee dagen achtereen den arbeid gestaakt. Zij hadden verschillende grieven over de voeding, het zakgeld, enz. Van militaire zjjde is een onderzoek ingesteld, dat vermoede lijk tot de verwijdering (terugzending naar do interneeringskampen) van een aantal belhamels zal leiden. De geopperde klachten werden mee- rendeels ongegrond bevonden. Kinderspel! Te Weesp waren eenige. jon gens aan het paardjespelen en zooal» hot op de echte paardenmanier gaat, had de voor paard fungeerende jongen hef touw in den mond. Hy schijnt dit om den hak te hebben laten zak ken, waarop de koetsier de leidsels wat te strak aanhaalde, zoodat dos paardenjongens keel werd dichtgeknepen on hij bewusteloos op den grond viel. Het duurde lang eer de strop was doorge sneden, doch de jongen bleef bewusteloos. Ge neeskundige hulp was noodzakelijk en na veel moeite gelukte het de levensgeesten weder op te wekken. Een noodlottig schot. Te Melick was gis ternamiddag een militair bezig op den zolder van de wacht met het poetsen van zijn geweer. Het wapen, dat nog geladen was, ging onver, hoeds af; het schot drong door de zoldering en trof den zioh in het daaronder gelegen vertrek bevindenden militair Ingenhut uit Vlodrop, die bijna op slag gedood werd. Door den bliksem getroffen. Te Opper does, (N.-H.) zijn gisteravond twee mannen en drie kinderen, yoor een onweer gevlucht in een schuurtje, door den bliksem getroffen. Een dor mannen, S. W., wu terstond dood; de anderen zyn versohroeid en doof geworden. Door een paard doodgetrapt. Men meldt ons uit Middelburg: Gistermiddag bracht de 17-jarige F. G. een jong paard naar de weide. Plotseling sloeg liet paard achteruit eu viel do jongen bewusteloos neer. Kort daarop kreeg hij; zijn bewustzijn terug. Hij werd naar het gast huis gebracht alwaar hij echter na een kwartier aan de gevolgen overleed. Een vrouw verbrand. Gisterennacht vat ten de kloeren van de 85-jarige mej. U. de M., wonende Prins Hendrikstraat te Arnhem, vlam aan liet nachtlampje. Pogingen tot blusschen mislukten en te vergeefs trachtte zij naar bui ten te komen. In den gang werd de ongeluk kige dame gisterenmorgen totaal verbrand ge vonden door de dienstbode die in het souster- rein sliep en die, wat wel wonderlijk is, niet» gemerkt had. COLLECTIEF ARBEIDS-CONTRACT OPGEZEGD. Gisteren heeft -te Amsterdam de algemeen» vergadering plaats gehad van den „Nederland- schen Bond van Boekdrukkeryen," onder voor zitterschap van den heer G. J. Thieme. Aanwezig waren, behalve het hoofdbestuur, 68 afgevaardigden, vertegenwoordigend 685' leden. In deze vergadering werd de volgende motie aangenomen „De Bondsvergadering van den „Ned. Bond van Boekdrukkerijen," overwegende, dat de bestaande collectieve arbeidsovereenkomst op vele punten verander ring behoeft, besluit: het Hoofdbestuur op te dragen, de werknemersorganisaties liet collectief contraot op te zeggen." ACTIE IN DE GOUD- EN ZILVER INDUSTRIE. Door de samenwerkende arbeiders-organi saties in de goud- en zilverindustrie, ia aan de patroons in Nederand een concept-con tract toegezonden, bevattende bet verzoek tot eene looneverhooging van 8 cent per uur, waarbij tevens vaststellende, dat het mini mum-loon voor de verschillende 6teden zal bedragen 25, 27 en 30 cent per uur, en voor bet vrouwelijk personeel 18 en 20 cent De bekende artikelen 1638 C en D van liet Burgerlijk Wetboek zullen geacht worden dwingend recht te bevatten en eveneens zul len de arbeiders(sters) 8 vaeantiedagen per jaar, uitbetaling van de erkende Christelijke feestdagen, en bij ziekte ten boogste 6 wekon 75 pet. van bet loon genieten. De onderhandelingen daarvoor met de pa troonsorganisatie gevoerd, leidden tot geen resultaat, zoodat thans het contract den pa troons individueel is aangeboden met ver zoek vóór 1 Juni as. antwoord daarop te ontvangen. SCHOTEN. Gemeenteraad. De Gemeenteraad vergadert op Dinsdag 30 Mei des avonds te 7-J4 uur. De agenda behelst o.m. een voorstel van den heer Magendans, tot het in behandeling nemen van het rapport der raadscommissie tot onderzoek naar het beheer der gasfabriek. HAARLEMMERLIEDE c. a. De waterloozing te Houtryjk. De stemge rechtigde ingelanden van den Vereenigden Binneupoldhr besloten in een gisteren ge houden vergadering tot benoeming van een commissie, die naast het Bestuur zal onder zoeken in hoeverre het mogelijk is verbete ring te brengen in de waterloozing der lam detrijen onder Houtrijk. Tot leden dier com missie werden benoemd de beeren 8. P. Vink, K. N. van Bourgonje, P. van Etsen, H. G. Kemper, N. Vriesekoop Pzn. en K. J, de Koning, alhier. H ALKMAAR. Gemeenteraad. Do Gemeenteraad heeft hot voorstel van B. en W. in betrekking tot hot ver4 leenen van financieelen steun voor een op. t4( richten concert- en schouwbuxggebouw in dezo( gemeente aanvaard. Over een amendement van, do beeren van den Bosch en mr. Leesberg, boi-j den R.-K., om aan de voorwaarde, dat in hotj bestuur of den raad van beheer twee door den| raad te benoemen personen ambtshalve zitting; zullen nemen, van wie ten minste één raaslid zaAj zijn, toe te voegendie naast toezioht op het fLj nancieel beheer ook belast zal zijn mot het toe-j zioht, dat in het gebouw geen opvoeringen,J vortooningen en vergaderingen zullen worden gehouden, die strijdig zyn met de algemeena( regels van orde en zedelijkheid, etaakten dé stemmen, zoodat, daarover in de volgende ver gadering zal moeten worden herstemd.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1916 | | pagina 1