DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. I tmiunuiHKH DeheerMrJlBOMANS, ÜASSAULAAN 49, HAARLEM DE OfMLOSs telegrammen Witte Schoenen. P. W. TWEEHUIJSEN, rLö*s:»ST. ™2»X.-«4.t o.»5. op Woensdag 31 Mei a s. Van hedenmorgen BiHHENLAND Maandag 29 Mel 1916 <*isTe jaargang abonnementsprijs Intepcomna. Telefoonnummers 1426 en 2741 Dit nummer bestaat uit twee bladen, EERSTE 'BLAD. HAARUMSCHE ALLEi) ASJES H° 1930 ■Sa 0© Aig. ÜÜOEld» toegankelijk voor Katholieken des avonds ten half negen ure in het gebouw „ST. BAVO", Smedestraat. Spreker: Candidaal voor do Provinciale Staton. met het onderwerp: Hei zwaard uit d@ scheede". Het Bestuur der Politieke Propaganda-Club, G. J. BRAAKHUIS, Voorzitter. De Amerikaansche regeering heeft weer eens een nota gezonden aan Engeland en Frankrijk, inzake de aanhoudingen van de mails. De nota, hoewel in de opsomming der gewraakte gevallen scherp, is ten aanzien van de eischen welke de Amerikaansche regeering aan die van Engeland en Frankrijk stelt, vrijwel toeschietelijk. Wat o.a. van de waardepapieren wordt gezegd, noemt de Times zelfs een aanmerkelijke concessie van het oorspronkelijke Amerikaansche stand punt. President Wilson heeft weer een rede over den vrede gehouden en daarin de gedragslijnen aan gegeven, waaraan de regeering der Vereenigde Staten, bij eventueele vredesbemiddeling, zich zal hebben te houden. KORTE BERICHTEN WEER EEN REDE VAN WILSON gunste van den vrede. vergaan. HET ITALIAANSCHE HOOGVERRAAD. Algemeene Bond van R.-K. Kiesvereni gingen in Nederland. GROOTSTE KEUZE Barteljorisstraat 27. TELEFOON S77Ö. 1080 ■HE MULEI» GURU PRIJS DER ADVERTENTIËNI Van I—S regels 0,75, iedere regel meer /0,15i buitenland per regel 6,201 adverteniiën in de rubriek „Vraag en Aanbod" van 1s regeli f 0.40. eik# regel meer 0,10. VERDACHTE BEDELARIJ. Er wordt weer geklaagd ia de stad, dat straten en wegen onveilig gemaakt worden door perso nen, die den publieken weg hebben gekozen voor een bedrijf dat men vrijwel mag betitelen als „verdachte bedelarij". Vragen „om brood" aan de deur en op straat is niet zeldzaam, en tè velen loopen er in op den Kruisweg en in de Kruisstraat loopt gere geld een man die mannen aanhoudt om tabak of sigaren ofgeld voor tabak. Zaterdagavond nog, in de hel-verlichte Zijl straat, werden wij aangehouden door een man van omstreks 3035 jaar dus in de kracht van zijn leven, die ,,'n kleinigheid, asjeblieft" vroeg. Hij verdween, na een weigering, in een der win kels, vermoedelijk om daar 'n kans te wagen. 't Speet ons, juist op dit oogenblik met m de omgeving een politieagent te zien, dien wij dan zeker omtrent 's mans vreemde en voor het pu bliek ongewenschte handelwijze zouden hebben ingelicht. Opmerkelijk is het, dat zulke avond-bedelaars en bedelaressen in den regel alleenloopende wan delaars aanhouden en alleen dezulken met hun vragen lastig vallen. 't Is een verdacht bedrijf, waartegen niet ge noeg kan worden gewaarschuwd en waartegen wij hopen, dat streng toezicht zal worden ge houden. AGENDA. 30 MEI. "Gebouw St. Bavo Smedestraat 23 Spoor en Tram Groep V 8'A uur. Jeug dige Metaalbewerkers 8>a uur. Groote Kerk 1—2 uur Orgelbespe ling door den heer Louis Robert. (Zie pro gramma Stadsnieuws). Gebouw SL Marthavereen. Kleine Houtweg 13 Betrekkingbureau geopend van 34 uur. btiescboppaliik Museum Jaxwstraat Jt» geopend eiken dag van 105 uur tegen betaling van 20 cents. Uitgezonderd Zater dagen en R.-K. feestdagen. SCHOTEN nam. VA uur gemeente raad. HILLEGOM v.iri. 10 uur gemeenta- "beVÉRWIJK v.m. 9A uur gemeen teraad. De vergadering van den „Algemeenen Bond van R. K. Kiesverenigingen in Nederland", Za terdag j.l. te Utrecht gehouden, zal in de politieke geschiedenis van Néderland's Katholieken als een gebeurtenis van beteekenis worden aangetee- kend. De werkkring van den Bond zal worden ver ruimd, dat is, in weinige woorden, de betee kenis van de motie, die door Mr, van Schalk naar aanleiding van de, in één en dezelfde richting sturende voorstellen van Beverwijk enz., werd voorgesteld, en die met algemeene stemmen werd aangenomen. Het bleek, dat inderdaad „het karakter" van den Algemeenen Bond aan de katholieke kiezers niet meer voldoet. Zooals wij het Woensdag jl. zeiden: de werk kring van den Bond is te eng, de opzet ervan past niet meer in onzen tijd, en het is dan ook niet gelukt, den drang „van onder-af" naar een verruiming van den werkkring van den Bond, kortweg gezegd naar een meer „democratische" inrichting van onze katholiek-politieke centrale, nog langer af te wijzen. Wij verheugen ons daarover ten zeerste. Wat in verschillenden vorm en met allerlei middelen sedert een tiental jaren is gevraagd, waarop ook nü weer werd aangedrongen door de actie van de Beverwijksche Centrale en ande ren tot het doen opstellen van programs van aCtie dat is nog wel niet verkregen, maar de eerste stap ertoe is gedaanEn dat is al veel 1 Het bestuur van den Bond, dat blijkbaar na Mr. Koolen's aftreden ietwat meer naar directe voeling met het kiezersvolk zwenkt, heeft tot dien stap medegewerkt. Ook dat is verheugend. Hopen wij dat de te benoemen commissie de wenschen, die onder ons Roomsche volk leven, zal toonen te hegrijpen. OVERZICHT. Het Oostenrijksche offensief maakte op het ge- heele front in Tirol weer nieuwe gewichtige vor deringen. In het Sugana-dal zuidelijk van de Brenta, breidde het front naar het Oosten uit. De Italianen werden van den berg Civaron geworpen en ook de zuidelijke op Italiaansch grondgebied doorloopende linies, met inbegrip van de Elferspitze (Cima Undici) werden bezet. Westelijk van de Val d'Assa is het Oostenrijk- Hongaarsche front eerst doorgetrokken tot ooste lijk van den Campologgo tot aan Roana, waar mede de bedreiging van den versterkten sector Asiago-Sette Communi was toegenomen. Daarop zijn de Oostenrijkers op de forten aangerukt en hebben zij het pantserfort Comalo, ten Westen van Arsiero, bemachtigd en in het versterkte •omp van Asiago de permanente dalversperring in de Val d'Assa, ten Z.W. van den Monte Inter- rotto genomen. Ook in het westelijk gedeelte van het Astico-dal trokken de Oostenrijkers vooruit. Daar werd de berg Cimone genomen, welks top het geheele ge bied tot aan Arsiero overheerscht. De troepen- afdeelingen die over den Borcolapas doordron gen, hebben Bettale in het Boven-Posinadal be reikt en deze plaats ingenomen. Tot duver hebben, volgens een bericht van den oorlogscorrespondent van het „Fremdenblatt", de Oostenrijk-Hongaarsche troepen 250 vierkante K.M. Italiaansch gebied bezet. Het aantal der op het aanvalsterrein buitgemaakte kanonnen is tot 284 gestegen. De Italiaansche en Fransche pers klaagt er heftig over, dat Rusland geen offensief nog be gint om daarmede aan de Ententelegers op het Italiaansche front en het Verdun-fronf den zoo dringend noodigen steun te verleenen. De vlieger Gilbert weer ontsnapt. De Fran- sehe vlieger Gilbert, die in Zwitserland geïnter neerd ia, is Vrijdagnaoht weer ontsnapt. De vorige maal, toen hij; met verbreking van zijn eerewoord was gevludht, heeft Frankrijk hem teruggezonden en sedert dien heeft hij zijn eerewoord teruggenomen. Naar 't heet is men hem oohter op het spoor. De „Basler Naehrioh- ten" is ontsticht over 't geval. „In 1871 hebben we 90.000 geïnterneerden kunnen bewaken an nu nog geen negen" zegt hot black Twee torpedobooten op mijnen geloopen. Wolff seint uit Genève: De „Radical" meldt, dat 17 of 18 Moi op de Afrikaansche kust een Engelsohe en een Fransche torpedo-boot op mijnen geloopen en geheel verloren gegaan zijn. De bemanningen zijn gered. Het Fransche leger. De „Rundschau" ont leent aan de „Nouvelliate" te Lyon het besluit van het Fransche legerbestuur, waarbij de man schappen van de liohtingen 1913 tot 1917, waarvan de oproeping werd. uitgesteld, en de afgekeurden der lichtingen 1916 tot 1917, die thans bij medisch onderzoek goedgekeurd werden tusschen 10 en 16 Juni zijn opgeroepen. Een nieuwe kanonfabriek. Hongarije wil bij <3e andere naties niet achterblijven en gaat ook de onlangs opgerichte kanonnenfabriek, welke met de Oostenrijksche Skoda-fabrieken samen werkt, uitbreiden. Het maatschappelijk kapitaal wordt hiervoor gebracht van 18 op 40 millioen kronen. De Hongaarsohe regeering neemt hiervan voor 16 millioen aandeelen. Hoogverraad?? Volgens een bericht uit Lu gano wordt het plotseling ontslag van generaal Brusati, die voor een der beste generaals der Italianen werd gehouden, door de vrienden der Entente met groote voldoening begroet. Hij gold stoeds voor een tegenstander van den oor log en was tot het allerlaatste een overtuigd vriend van Duiteehland, terwijl hem het oom- mando over een legercorps in Zuid-Tirol was opgedragen. De U- en mijnoorlog. De Italiaansche stoom schepen „Levanco," „Birmaia" en „Moravia" en het Italiaansche zeilschip „La Pida" zijn tot zinken gebracht. Verder zijn het Engelsohe s.s. „Denewood", de Belgische lichter „Volharding" en-het a.s. „Hercules" (van nog onbepaalde nationaliteit) getorpedeerd of op een mijn geloopen. Voorts is in de Zwarte Zee een Turksche brik door een Russische duikboot tot zinken gebracht. De St. Pieterskerk te Leuven. De St. Pieters kerk te Leuven is weder voor de geloovigen ge opend. De kleine Leuvenaars hebben er op den dag der. opening hunne eerste H. Communie gedaan. TEN LONDEN, 28 Mei. President Wilson heeft heden voor den Bond tot sluiting van den vrede to Washington eene belangrijke redevoering ge houden, waarin hij er den nadruk op legde, dat de groote volkeren tot eene overeenstemming moeten geraken, welke gebasseerd is op hunne gemeenschappelijke belangen. Elk volk, zeido de president, heeft het recht zijn eigen regee ring te kiezen. De kleine Staten hebben dezelfde rechten als de groote. Hunne regeering en hunne integriteit moeten geëerbiedigd worden. De wereld heeft er recht op, beschermd te zijn tegen het gevaar, dat de vrede door een aanval verstoord worde. De Vereenigde Staten zijn be reid om samente werken met hen, die deze denkbeelden trachten te verwezenlijken. Presi dent Wilson verklaarde dat de oorlog zwaar op de V ereenigdo Staten drukt. Er moet een einde aan komen. Wanneer dit einde gekomen is, zal Amerika evenwel belang er bij hebben als de oorlogvoerenden, dat de vrede duurzaam zij. Indien de Vereenigde Staten het voorrecht heb ben het initiatief te nemen tot eene vredesbe weging onder de oorlogvoerenden, dan zal de bevolking wensohen dat de Regeering er op aandringe, dat een overeenkomst wordle getrof fen, waarbij, de onmiddellijke belangen van Amerika in aanmerking worden genomen. Ma- terieale voordeelen vraagt Amerika evenwel niet. Verder zal een universeels Entente tus schen de volkeren noodig zijn, teneinde do vol ledige veilligheid der open zee te verzekeren, zoodat alle volkeren gebruik van kunnen maken zonder bemoeielijkt te wordon. Geen oorlog zal begonnen mogen worden in strijd met de verdragen of zonder waarschuwing of zon der dat de oorzaken aan het oordeel der wereld worden blootgelegd. LONDEN, 2-8 Mei. Men beschouwt hier Wil son's redevoering als buiten gewoon belangrijk. Het is van groot gewicht, dat de President dit maal dien nadruk legt op Amerika's belang hij het tot stand komen van den vrede. Men neemt aan, dat Wilson deze verklaring niet zou heb ben afgelegd, indien hij geen bepaalde redenen had om te veronderstellen, dat bemiddelings pogingen, door de Vereenigde Staten in het werk gesteld, succes zouden hebben. Men acht het waarschijnlijk dat da werkzaamheid van Wilson het gevolg is van besprekingen, tijdens die onderhandelingen over het duikbootenvraag- stuk te Berlijn gehouden. EEN RUSSISCHE MlJNZOEIvER BERLIJN, 28 Mei- Na een verkenningstocht lang» de kust van Koerland ig gistermiddag een Russische mijnzoeker in den westelijken ingang van de Golf van Riga op een mijn geloopen en gezonken. NOODWEER IN SAKSEN. KEULEN, 29 Mei. (Part.) Uit verschillende plaatsen uit Saksen komen berichten over hevige onweders, welke oveneens een deel van Bohemen teisterden.In Markersdorf verloren bij een wolkbreuk, welke ontzettende verwoestin gen aanrichtte, vier mensclien het leven. De rivier trad buiten hare oevers en voerde zelfs verscheidene huizen mede. 300 Man militairen zijn aangekomen om bijstand te verleenen. In verschillende deelen des lands ondervindt het spoorwegverkeer groote vertraging. De Oostenrijksche Noord-Wester-apoorweg heeft de dienst gestaakt. De Elbe is bü Aussig in Bohomen over een afstand van zes K.M. in een meer veranderd. Tal van personen zijn door den bliksem gedood. LUGANO, 29 Mei. (H. N.) De „Popoio d'Ita- lia" eisoht dat de doodstraf zal worden uitge sproken tegen den dezer dagen gepensioneerden aanvoerder van de eerste Italiaansche leger groep, in Zuid-Tirol, den luitenant generaal Brusati. (Slot). Uit de rekening en verantwoording over 1915 van den penningmeester, den heer mr. J. N, J. E. Heerkens Thijssen te Haarlem, stippen we aan dat de ontvangsten bedroe gen 1373.S014, de uitgaven 298.1014, batig saldo 1075.20. Op voorstel van de verificatie-commissie werd de penningmeester van zijn beheer over 't afgeloopen jaar ontheven. Aan de orde ia vervolgens de periodieke verkiezing van bestuursleden en hun plaats vervanger, door het aftreden van de heeren jhr. mr. L. von Fisenne en W. J. van den Corput (Zuid-Holland I), mr. Max van Dam (Noord-Brabant I), A. M. J. E. A. baron van Lamaweerde en J. P. Vermer (Gelder land I) en de heeren dr. H. W. Takkenfberg en Dekkers (Groningen). Herkozen werden jhr. Von Fieenne, mr. Max van Dam en baron van Lamsweerde, terwijl voor Groningen geen lijst ingezon den was. Gekozen werden de heeren H. W. D. Hel- iebrekers in de vacature-van den Corput en notaris Vos in de vacature-Vermeer. Daarna moest voorzien worden in de vaca tures ontstaan door het bedanken van het bestuurslid voor Drenthe, dr. J. H. H. J. Lubberman en van het plaatsvervangend be stuurslid voor Noord-Brabant den Zeer- Eerw. hear pastoor O. J. W. van Winkel, die zich niet herkiesbaar 6telde. Gekozen werd do heer E. A. Ohms. Behandeld is daarna het stemplichtrap port, waarvan wij de inhoud indertijd mede deelden, dat Mr. van Rijckevorsel nader toe licht. De heer Hoffman te Gouda vraagt of de commissie ook gedacht heeft aan het vrou wenkiesrecht in verband met den stemplicht' en wat haar opinie daaromtrent is. Vervol gens merkte spr. op, dat een vergelijking met België niet geheel opgaat, omdat men daar meervoudig kiesrecht heeft. De heer v. Itijckevovsel merkt als zijn meening op dat invoering van het vrouwen kiesrecht het principe van stemjplidht niet in gevaar zal brengen en dat de commissie in haar rapport wel degelijk rekening ge houden heeft met het in België bestaande meervoudig kiesrecht. De afgevaardigde van Katwijk verzoekt de commissie te verklaren wat haar bedoe ling is met. .gematigde" stemplicht. Dit is spr. uit het rapport niet duidelijk geworden. Dat stemplicht de jacht naar kiezer» zou doen ophouden, meende spr. te moeten be twijfelen. De heer Van Rijckevorsel merkte op, dat met „gematigde" stemplicht bedoeld wordt het betrachten van loyaliteit hij de toepas sing van de wét op den stemplicht, m.a.w., dat niet alle gevallen van niet naar de stem bus te zijn geweest, zoo maar zonder meer worden gestraft. Deed men zulks wel, dan zou stemplicht heel spoedig impopulair on der het volk worden. Nadat nog eenige opmerkingen waren ge daan is ten slotte besloten op voorstel van Amsterdam I het rapport alsnog in de ver schillende kiesvereenigingen te doen behan delen en binnen een door het Bondsibestuur te bepalen termijn het resultaat dier studie aan den Bondssccrotaris bekend te maken. Behandeld w odd en daarna de voorstellen der af deelingen. Beverwijk had voorgesteld: De Alg. Bond van R. K. Kiesvereenigingen m Nederland wijzige art 2 van het Reglement zoodanig, dat het mogelijk is desgewenscht beginsel program voor de Kath. Staatspartij en voor de Kath. Soc. Gemeentepolitiek vast te stel- len. De voorzitter ontraadde dit voorstel en deed daarbij opmerken dat in den laatst en tijd een aantal kiesvereenigingen tot den Bond zijn toegetreden op voorwaarde, dat de Bond geen beginselprogram zal samenstel len. Do afgevaardigden van Amsterdam VI, Middelburg, Nijmegen en Zaandam steunen het voorstel. Nadat nog cenigo afgevaardigden het woord hebben gevoerd, wordt het vooistel- Beverwijk (met terzijde-lating van het on derdeel over oen gemeen program) vorwor- pen met 107 tegen 18 stemmen. Het tweede deel van het voorstel wordt daarop door Beverwijk ingetrokken. Hierop wordt zonder hoofdelijke stemming de vol gende motie van Mr. v. Schaik aangenomen: „De vergadering van den Algem. Bond van R. K. Kiesvereenigingen noodigt het Bestuur uit eene commissie te benoemen, welke onder vooropstelling, dat de Bond de vrucht is van een compromis en dat vóór alles de eenheid moet worden bewaard en de zelfstandigheid der aangesloten kieever- eenigingen moet worden geëerbiedigd, zal onderzoeken of en in hoeverre het wensche- lijk. en mogelijk is, eenige uitbreiding te geven aan het doel van den Bond en hare bevindingen in een schriftelijk rapport zal neerleggen." Voorstel van Katwijk: De Algemeene Bond van R. K. Kiesver eenigingen in Nederland trachte het daar heen te leiden, dat in het program der ka tholieke leden vaji de Tweede Kamer der Staten-Generaal t*en afzonderlijke paragraaf worde opgenomen over de oplossing van het mïddeustandsvraagstuk. Hierop is ingediend een amendement om aan het voorstel toe te voegen de woorden „en bet landbouwvraagstuk". De voorzitter deelde mede dat de R. K. Middenstandsorganisatie reeds over deze kwestie contact heeft gezocht en gekregen met de Kath. Kamerfractie. Hetzelfde is door Boerenbonden geschied, met betrekking tot het landbouwvraagstuk. Hierop trekt Katwijk haar voorstel in. Ingetrokken werden voorstellen van Maastricht om het vraagstuk van het vrou wenkiesrecht in nadere studie te nemen en om te bevorderen dat zoo spoedig mogelijk een of meerdere arbeiders afgevaardigd worden naav de Tweede Kamer der Staten- Generaal. Amsterdam I stelt voor: De Bond besluit tot de uitgave van een R. K. verkiezingsorgaan, waarin voor de a,6. verkiezingen der Provinciale Staten den R. K. kiezers voorlichting wordt gegeven in den huidigen politiek en toestand en gewe zen wordt op het groote belang, hetwelk mot den uitslag der verkiezingen nauw sa menhangt. De voorzitter deelt mede, dat naar aan leiding van het voorstel van Amsterdam stappen in de door die Kiesvereeniging ge- wenechte richting door het Bestuur zijn ge daan: vlugschriften, tot propaganda voor de verkiezingen zijn uitgegeven. Amsterdam trekt haar vooratol in. Een ander voorstel van Amsterdam I strekte om te benoemen eene commissie tot onderzoek naar de moest praetische wijze, waarop de leden der verschillende propa- ganda-clubs zich ten minste die mate van kennis op katholiek-sociaal gebied kunnen verschaffen, welke voor het naar behooren vervullen hunner verdienstelijke doch zware taak, vooral bij de verkiezingen in 1917, on ontbeerlijk is. De afgevaardigde van Amsterdam I wijst het verband aan tussehen het belang der Kerk en den uitslag der verkiezingen. Van de degelijke'vorming der propagandistenis, onder dat licht, het nut duidelijk. Het voorstel strekt om de noodige ge schooldheid der propagandisten te bereiken en vcor de toekomst aan de katholieke Staatspartij een corps onderlegde, krachtige werkers te verzekeren. Uit de strekking van het prae-advies heeft spr. opgemaakt, dat reeds stappen in de ge- wenschte richting d'oor het bestuur zijn ver richt. De voorzitter is het met het betoog van dien afgevaardigde eens. Alleen niet, wan neer hij de minderwaardigheid der propa gandisten als algemeen gangbaar voorstelt; hij zelf en vel en met hem ongetwijfeld hebben de grootste waardeering voor het werk en den persoon van den propagandist. De propagandacommissie, verleden jaar ingesteld, zal ongetwijfeld haar pogingen richten volgens de bedoeling van het voor- etel-Amsterdam. Amsterdam I trekt haar voorstel daarop in. Amsterdam III stelde voer het Bondshe stuur op te dragen op de samenstelling eoner lijst van sprekers veer de politieke propa ganda, met vermelding van eventueele on derwerpen aan de spreekbeurten verbonden voorwaarden. Na eenige discussie wordt het voorstel- Amsterdam aangenomen. Een lijst van sprekers zonder vermel ding hunner voorwaarden zal door den secretaris van den Bond worden aangelegd. Bij hein zijn inlichtingen daaromtrent te be komen. Eenn voorstel van Alkmaar: „De Algein. Bond van R. K- Kiesvereenigingen in Ne derland leide het zoo eenigszins mogelijk daarheen, dat slechts hij hooge uitzondering in 2 of meer Kamerdistricten eenzelfde persoon candid'aat worde gesteld; mocht zulks onverhoopt hier of daar toch nood zak el ijk of onvermijdelijk blijken en een candidaat in 2 of meer districten gekozen worden, dan zorge de Algemeene Bond er voor, dat in zoodanige districten, waaï krachtens dubbele keuze nieuwe verkiezin gen moeten plaats hebben, de voor da twee de verkiezing te maken kosten uit dë Cen trale kas vergoed worden," werd, nadat h«t bestuur overweging bad toegezegd, inge trokken. Het voorstel van Arnbem inzake diplo matieke en consulaire vertegenwoordiging werd ingetrokken. Mr. van Rijckevorsel brengt ten slotte dea voorzitter een woord van dank voor nol welkom, gebracht aan de toegetreden Br»- bantscho Kiesvereenigingen. Hij hoopt, dat de Brabantsche Kiesvereenigingen de h&az toekomende zeggingschap in den Bond sul len verkrijgen. Te bijna half zeven wordt do vergadering door den voorzitter met eea.woord van dank voor de belangstelling, gesloten.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1916 | | pagina 1