DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND.
De heer MrJ.B. ROMANS,
«Toe oorloIT"
I
NASSAULAAN 49, HAARLEM
GfOfiTE OPENBARE VERGADERINB
RUIME SORTEERING BLAUWE STOFFEN.
Witte Schoenen.
P. W. TWEEHUIJSEN,
op Woensdag 31 Mei a.s.
TELEGRAMMEN
Van hedenmorgen
SOCIALE BERICHTEN
THEOD. G. v. DUSSELDORP
5.
Telefoon 2144.
PAPIERGEBREK.
BINNENLAND
Dinsdag 30 Mei 1916
418te Jaargang
j maanden voor Haarlem en de agentschappen (kom eener gemeente)/1.60j
voor de overige plaatsen in Nederland per post f 2,-; per week voor Haarlem
en da agentschappen 0,t25| afzonderlijke nummer» 0,05.
Infercomiu. Telefoonnummers 1426 en 2741
Van !~5 regels f 0,75, Iedere regel meer 0,I5j buitenland per regel 0,201
advertentiën in de rubriek „Vraag en Aanbod" van l—-5 regel» 0,40, elkt
regel meer 0,10.
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
ËERSTE blad.
HAARUMSChT^LLEDAGJES N° 1931
de GESCHIEDENIS die ZICH
HERHAALT.
Hij was voorheen een groot man in de oogen
van de arme, verdrukte openbare onderwijzers.
Eu „hij", in zijn groote goedheid en met zijn
open oog voor de „rechten" van de arme „ver
trapten", beloofde hen dat hij ze rijk en geluk
kig zou maken! Maar toen was hij nog een
voudig oppositieman en onmachtig het „onrecht"
te keeren!
Als hij echter maar eens den scepter zou
zwaaien en zijn wil in de kleine gemeenschap
zou zegevieren, dan
Dat was het licht van het dagend geluk. En
de arme miskenden togen aan het werk om hun
bevrijder de macht in handen te spelen. Zij
zwoegden en werkten en alle middelen Waren goed
om het hatelijk kerkelijk juk af te schudden. Zij
slaagden Hun mannen werden de baas en „hij"
was de eerste onder hen. Zij lachten en feestten
en waren vol hoop, weken-, maandenlang.
Maar toen de nieuwe meester den toestand
zag, zooals hij werkelijk was en zooals de vroe
gere regeerders naar waarheid hem altijd had
den geschetst, toen moest hij erkennen, dat hij
te veel had beloofd en zijn beloften niet kon
nakomen.
En zijn vroegere bewonderaars,-de arme „ver
drukte" onderwijzers, waren teleurgesteld, wer
den boos, namen een motie van afkeuring aan
cn verbraken alle connecties met hem.
Arme „hij"!
Zoo gebeurde het in Schoten, waar de heer
Verton als socialistisch raadslid den onderwij
zers veel beloofde en als socialistisch wethouder
niets kon geven.
Wie noemt men ook weer de mannen der
schoone beloften?
AGENDA. 31 MEI.
Gebouw St. Bavo Smedestraat 23
Loden Eerbied in Gods Huis 8'A uur.
Propagandavergadering. Spreker Mr. Bo-
mans 8 'A uur.
Dretcboppalük Museum Jansetraat
Tl geopend eiken dag van 1(1—uur tegen
betaling van 2b eente. Uitgezonderd Zater
dagen «o R. K feoatdageu.
L1SSE 2 uur gemeenteraad.
Een sympathiek adres.
Een sympathiek adres, ai4ua kunnen wij noe
men het adres, dat aangaand© de levensmidde
len-kwestie door B. en W. van Amsterdam, Rot
terdam en Den Haag gericht is aan den Minis
ter van L. A. en H. Sympathiek vooral, omdat
het neergeschreven blijkt door mannen, die
weten, wat de practijk vereischt.
Zooals bekend, stelde minister Posthuma een
nieuw wetsontwerp omtrent do „Beschikbaar
stelling (van)- levensmiddelen" vóór, waarhij
de zorg der voorziening in, en de zorg van den
aankoop van de in elke gemeente benoodigde
levensmiddelen, bijna geheel en al opgedragen
werd aan elke gemeente afzonderlijk. Zeer te
recht wijst het dagelijksch bestuur van boven
genoemde steden deze zorg .van zich af. En wel
voornamelijk op grond hiervan, dat bij de door
Posthuma voorgestelde regeling de gemeenten
bij den aankoop der levensmiddelen elkanders
concurrent zuiden worden, waarvan, volgens het
adres „onvermijdelijk gevolg" zijn zal, dat
wegens het „tegen elkaar in lcoopen van ge
meenten," de „prijzen veel hooger" zullen stij
gen dan noodig is. Iïooger dan wanneer de Re
geering alleen als kooper bij de producten op
trad. Daarom stelt liet adres centralisatie yoor.
Daarom wil het voortzetting der tot nu toe in
dit opzicht gevolgde methode van beschikbaar
stelling der levensmiddelen voor de Regeering,
en van distributie door de gemeenten.
Voorts dringt hot adres er op aan .dat bij de
te wijzigen uitvoerregeling in liet land moet be
schikbaar blijven „de voor de bevolking ver-
cisclito hoeveelheden" levensmiddelen; en dat
wel „tegen redelijke prijzen," ook al zou deze
beschikbaarstelling belangrijke nieuwe offers
van het Rijk eischen.
Dit vermaan van het adres geeft onomwonden
weer, wat te dezer, zake in het volk leeft en is
eeuigermate te beschouwen als een afkeuring
van de tot heden door het ministerie van Land
bouw gevolgde uitvoerpolitiek.
Ten slotte wenschen de adressanten, dat de
levensmiddelen bij de nieuwe regeling voor een
ieder zonder onderscheid van inkomen zullen
beschikbaar worden gesteld. Zij wenschen geen
bepaling van een weistandsgrens. En met de
motieven, welke B. en W. tot deze opinie ge
leid hebben, gaan wij volkomen aecoord.
Als mannen van de practijk voeren zij aller
eerst de onuitvoerbaarheid aan om een wei
standsgrens te bepalen. Zij zouden zich ten be
wijze hiervan heuben kunnen beroepen op het
geen zich thans in de verschillende gemeenten
in den lande afspeelt bij de bepaling aan wie wel,
aan wie geen broodkaarten om reden van zeker
gebrek aan welstand moeten worden uitgereikt.
Meer uiteenloopende schikkingen werdén wel
»elden getroffen!
Als tweede motief brengen wü naar voren,
toegankelijk voor Katholieken
des avonds ten half negen ure
in het gebouw „ST. BAVO",
Smedestraat.
Spreker:
Candidaat voor de Provinciale Stalen,
met het onderwerp:
Het zwaard
uit de scheede".
Het Bestuur der Politieke
Propaganda-Club,
G. J. BRAAKHUIS,
1828 Voorzitter.
99
dat, indien allen van de nieuwe regeling zouden
kunnen gebruik maken, toch degenen, voor wie
dit in het algemeen minder noodzakelijk zijn
zou, later zouden getroffen kunnen worden
door belastingen ter „dekking van de door de
nieuwe regeling vereischte kosten. En omdat
aan de hier bedoelde bezittende personen, niet
alleen in de toekomst die hoogero kosten van
regeeringslevensmiddelen zullen „kunnen" wor
den opgelegd, maar omdat deze hun metterdaad
„zullen" worden opgelegd, zou het door de
adressanten geopperde denkbeeld om niemand
van de aanschaffing dier goedkoope levensmid
delen uit te sluiten, alleszins verdienen in het
wetsontwerp opgenomen te worden.
Indien nochtans de in het adres door de dage-
lijksche besturen onzer grooio steden neerge
legde sympathieke gedachten niet door Minister
Posthuma zouden worden gedeeld, zoo zijn zij
nog door de Kamerleden tct de hunne te maken.
OVERZICHT.
De Oostenrijkers lvebben nog weer nieu
we vorderingen gemaakt en zijn bij Roana
het dal van de Assa overgetrokken. Zij
hebben de Italianen bij Danova terugge
dreven en zijn op Üe d,alhellingen ten zui
den cn ten oosten daarvan opgerukt. An-
dero strijdkrachten hebben, na de verster
kingen op den Monte Interrotto te hebben
genomen, de hoogten ten noorden van Asia-
go, n.l. den Monte Zebio, Monte Zingarella
en Corno di Campo Bianco bezet. In het dal
van de boven-Posina zijn de Italianen na
hardnekkigen strijd uit hun stellingen ten
westen en ten zuiden van Bettale verdre
ven.
In een bericht uit het Óostenrijksch oor-
logsperskwartier wordt gemeld, dat de eer
ste phase van het offensief der Oostenrij
kers thans is afgesloten en dat het doel
bereikt is, dat men zich voor oogen had
gesteld. De OostenrijkHongaarsche troe
pen doorbraken n.l. de hoofdversperrings-
linie Arsiero-Asiago en een deel van de
permanente versterkingen aldaar zijn reeds
in hun bezit. Hieruit volgt, dat de verbin
dingen van de Italiaansche strijdmachten
aan de grenzen van Karinthië en bij do
Isonzo bedreigd worden en de Italianen wor
den belet om reserve-troepen naar liet Ison-
zo-front te voeren en een krachtig offen
sief aldaar te beginnen.
Het is te verwachten, dat thans een rust
tijd moet worden gegeven om weer op
krachten te komen en hierom is het niet aan
te nemen, dat het verdere offensief zich
met 'dezelfde groote snelheid zal ontwikke
len.
Do belangrijkheid der gebeurtenissen op
d'it 'front zal dus verminderen; maar daar
tegenover staat, dat onze aandacht voor-
loopig in beslag zal worden genomen door
hetgeen op den Balkan geschiedt. In Mace
donië n.l. blijkt weer meer beweeglijkheid
in den toestand te komen. Volgens een Reuter-
bericht 'zijn niet minder dan 25.000 Bulgaren
de Grieksche grens ten N.O. van Saloniki over
getrokken; die hebben een as, het Grieksche
grensfort Roepel, dat den pas verdedigde, en
de brug over de Stroema bezet, zonder dat de
Grieken zich daartégen verzet hebben.
Hiermede hebben de Bulgaren nu den eersten
stap gedaan tot dekking van hun linker flank
bij een opmarsch naar Saloniki. Dat zij nu de
Grieksche grens over zijn getrokken, is een feit
van beteekenis en vooral ook hierom, dat de
MIDDENSTANDERS
worden GRATIS verstrekt door het
Middenstandsbureau
10-12, 2—4.
Ie Etage.
„DE HANZE".
Telef. 2541.
Grieksche regeering zonder eenig verzet het fort
afstond. De Grieksche commandant seinde even
naar Athene, waarna een stuk werd geteekend,
waarbij de Duitschers en Bulgaren beloofden,
den Grieken het fort terug te geven, zoodra de
reden, waarom men het bezette, zou hebben op
gehouden te bestaan.
In latere Reuter- en Havasberichten
wordt nu wel gemeld, d,at het Grieksche
volk en de pers vertoornd is op de regee
ring en 'dat al zelfs wordt geëischt, dat
Griekenland zijn neutraliteit zal prijsgeven
en voor de Entente partij zal kiezen; doch
deze berichten zullen wel behooren tot de
middelen om eigenlijk en dergelijke agitatie
te wekken.
Evenals 'de Grieksche regeoring steeds
heeft geprotesteerd tegen de onzijdigheids-
schendingen 'der geallieerden, zoo heeft zij
dit nu ook gedaan bij de centrale mogend
heden.
De Grieksche regeering is daarbij consequent
gebleven. Nu zij de landingen en samentrekking
van geallieerden op haar gebied heeft geduld,
heeft zij dus ook geen bezwaar meer tegen
den intocht der Bulgaren.
Deze teekenen wijzen op een spoedige hervat
ting van den strijd op den Balkan, welke zeker
ook van groot gewicht zal zijn in verband met
de uitlatingen van den Russischen minister Sa-
sonof over Rusland's oorlogsdoel.
In 't bijblad vindt men een uittreksel
van Sasonof's verklaringen, waarvan vooral
van beteekenis is, de verzekering dat Rus
land geen agressieve bedoelingen heeft, geen
annexatie dus najaagt.
Maarintusschen houdt hij vast aan den
eisch van een uitgang voor Rusland naar het
zuiden naar Konstantinopel dus en de Dar
danelles of naar Bagdad, of een anderen uit
weg naar de Perzische Golf? hetgeen dan
toch een annexatie ten aanzien van Turksch ge
bied is.
Ten aanzien van de bezetting der Alands-
eilanden heeft Sasonof, voor de Scandina
vische staten, bevredigende verklaringen af
gelegd, welke daar wel een g;oeden indruk
zuilen hebben gemaakt.
VERSPREIDE BERICHTEN
Misschien mogelijk, maar toch onwaarschijnlijk.
Het off icieuse P. T. A. meldt, dat de Russen in 't
Erans-Kaspische gebied zeer uitgebreide petro-
leiimbrönnen hebben ontdekt; vérder onuitput
telijke lagen steenzout, glauberzout, zwavel en
kopererts.
In oorlogstijden worden dergelijke ontdek
kingen wel meer gedaan; merkt de -,,N. E .0"
terecht op. Men wachte dus nadere bijzonder
heden af. 'Gedurende den Russisch-Japanscbon
oorlog, werden in Japan „ontzaglijke rijke goud
mijnen" ontdekt, die echter na den oorlog, niet
aanwezig bleken.
KORTE BERICHTEN
Uitwisseling van invalide kjjgsgevaugenen.
De Britsche regeering heeft schikkingen ge
troffen met de Turksche, op denzelfden voet als
ruim een jaar geleden met de Duitsche, voor
de wederzijdsclie terugzending van ongeschikt
geworden krijgsgevangenen. aarschijnlijk zal
spoedig gevolg worden gegeven aan de overeen
komst.
Weer nieuwe kritiek in Engeland. In deze
week zal het liberale oorlogscomité in het La
gerhuis een debat uitlokken over Kitchener als
minister van oorlog, willen het Huis laten
uitspreken, dat de minister van oorlog in het
Lagerhuis dient te zitten, wat Kitchener als
peer niet kan. Daarbij schijnt het plan te zijn,
ook zijn beleid op verschillende punten aan te
vallpn.
DE DUITSCHERS EN BULGAREN IN
GRIEKENLAND.
ATHENE, 29 Mei. Havas meldt: De Bulga
ren zetten hun opmarsch binnen het Grieksche
grondgebied voort; zij zijn in de Stroema-vallei
afgedaald in de richting van Demir Hissardo
Bulgaren hebben de stad bezet, nadat de troe
pen haar ontruimd hadden.
De Grieksche regeering besloot te protestee
ren tegen de strategische ondernemingen van
de centrale mogendheden en Bulgarije in Mace
donië. De protestnota is gisteravond gezonden
aan de Grieksche gezanten, die bij de betrokken
mogendheden zijn geaccrediteerd.
De Koning is naar Athene teruggekeerd en
heeft dadelijk Skoeloedis bij zich ontvangen.
Alle Grieksche bladen bespreken het incident
druk.
GROOTE BRAND TE ST. PETERSBURG.
STOCKHOLM, 29 Mei. (Part.) In het minis
terie van marine éo St. Petersburg brak Donder
dagmiddag een hevige brand uit, die zich wel
dra mededeelde aan de archieven en de tele
fooncentrale. Onder de ambtenaren ontstond
een paniek, daar de trappeu door den verstik-
kenden rook niet te gebruiken waren. De minis
ter van marine Grihowitsj ontkwam ter nau-
wernood aan 't gievaar,door uit 'n raam te sprin
gen; admiraal Moeratjew kreeg zware brand
wonden. De schade is buitengewoon groot; vele
onontbeerlijke documenten werden vernietigd.
Het departement van zeevaart brandde volko
men uit. Meu vermoedt dat kwaadwilligheid in
het spel is.
EEN RUSSISCH OFFENSIEF TEGEN HET
DUITSCHE FRONT f
KOPENHAGEN, 30 Mei. (Part.) Te War
schau passeeren vele Duitsche troepen daar
men een hevig offensief der Russen op het
Noordelijk gedeelte van het Duitsche front ver
wacht. Duitsche vliegers hebben namelijk
waargenomen dat massa's treinen met troepen
in de richting van het Russische front gaan.
MGR. PEACOCK E. f
LONDEN, 30 Mei. (Part.) De vroegere pri
maat van Ierland, aartsbisschop Peacocke, is in
zijn woning te Blackroek in Ierland overleden.
Hij kreeg in Mei het vorige jaar een verlam
ming en moest toen zijn herderlijk ambt neder-
leggen.
Onze lezers weten het: het papier wordt hoe
langer hoe duurder, en bovendien voortdurend
schaarscher.
De prijzen worden zóó hoog, dat er wezenlijk
van papiornood moet worden gesproken.
Het gewone courantenpapier is al circa 150
pet. in prijs gestegen, wat bij Je kolossale hoe
veelheden papier, die de meeste gTOote couran
ten gebruiken, een meerdere uitgave beteekent,
die inderdaad duizenden guldens per maand
bedraagt.
Bovendien wordt den verbruikers het couran
ten- en ander papier zoo met mondjesmaat toe
gemeten dat do courantendrukker, wat zijn pa-
piervoorraad betreft, haast van den eenen dag
in den anderen moet leven.
Onze lezers kunnen ons in deze ernstige moei
lijkheid helpen. Nu de grondstoffen waarvan
het papier vervaardigd wordt vooral hout
hoe langer hoe schaarscher worden, maken wc
nieuw papier.... van de oude couranten!
En daarom verzoeken we u: brengt ons do
oude couranten, die immers na de lezing voor
u haast geen waarde meer hebben, terug.
Gaarne zullen we ze aan ons bureau in ont
vangst nemen. Aan ieder die ons minstens 10
K. G. oude 'couranten bezorgt, geven wij een
fraaie premieplaat ten geschenke! En gojhelpt
hierdoor mede om Uwe Courant het papier te
bezorgen, zonder hetwelk het nu eenmaal vlak
weg onmogelijk is om u, zij het dan ook in door
den nood der tijden geboden bescheiden om
vang, dagelijks het belangrijkste nieuws thuis
te bezorgen I
DE NED. REIS VEREENIGING.
Op de gisteren te Amsterdam gehouden
algemeene vergadering ie «en voorstel van
het hoofdbestuur cm gedurende 1916 twee
procent van alle reisspminen te storten in
de olgemeen e kas, goedgekeurd.
Aan de beurt van aftreding als bestuurs
lid waren de heeren A. E. N. Bakker, mr.
W. H. Drucker, jhr. mr. B. de Jong van
Beek en Donk, S. de Leve en A. P. du Mee.
De beer Drucker stelde zich niet herkies
baar. De voorzitter deelde mede, dat de
heeren Bakker en du Mee bij enkele candi-
daatstelling gekozen waren.
Een voorstel tot tijdelijke uitbreiding van
liet hoofdbestuur met ten hoogste twee le
den werd aangenomen, zoodat het bestuur
uit 17 leden zal bestaan.
Herkozen werden do heeren jhr. mr. B.
de Jong van Beek en Donk en S. de Leve
en gekozen de heeren. mr. B. J. F. Steinmetz
GHSOTOBE KEUZE
Barteljorisstraat 27.
TELEFOON 1770. 1080
en J. van der Heide. De heeren Bakker en
du Mee, die bij enkele eandidaatstelling ge
kozen waren, wenschten hun benoeming 14
dagen aan te houden.
STATENDLSTKICT
KATWIJK—LEIDERDORP.
Tot definitief candidaat der Rechlsche
partijen in KatwijkLeiderdorp is nu aan
gewezen de heer J. H. M. BALVERS, te
Hillegom.
De stemmingen in de kiesvereenigingen
leverden hot volgende resultaat:
Warmond
91
80
3
S
Hillegom
4Ü8
405
2
1
Lisse
105
91
7
J
Oegstgeest
73
5
65
1
2
Voorhout
25
25
Noordwij k
36
33
2
1
Voorschoten
35
4
15
16
Sassenheim
185
172
5
6
2
Katwijk
25
17
2
6
No.crdwijkerhout
58
54
1
3
Totaal
1041
886
102
48
5
De Uitslag te Zoeterwoude (188 st., waar
van 38 op den heer Halvers, 2 op Dr. Ta
verne en 148 op don heer Veelenturf, werd
niet bij het Oenir. bestuur ingeleverd.
PROV. STATEN-VERKIEZINGEN.
Amsterdam. In de gisteravond gehouden ver
gadering van den Bond van antirevolutionaire
kiesvereenigingen zijn candidaat gesteld de hee
ren, in distr, 1 mr. J. Verdam, distr. 2 J. Dou-
wes, distr. 3 mr. H. Bijleveld Jr., distr. 4 mr.
G. Seret, district 5 prof. mr. P. A. Diepenhorst,
district 8 W. de Vlugt, district 9 Th. Ruys Gzn.
Overigens zullen in alle districten de candidaten
der Kath. of Chris.-Hist. partijen gesteund wor
den!
DE NED. AMBULANCE VOOR DUITSCH-
LAND EN OOSTENRIJK.
Het centraal comité voor de Nederlandschs
ambulances voor Duitschland en Oostenrijk-
Hongarije deelt mede, dat de beide ambulances
geenszins worden ontbonden, doch alleen door
plaats- en personeelverandering eenige wijziging
zullen ondergaan.
DE PAUSELIJKE INTERNUNTIUS.
Naar reeds is gemeld, gaat de nuntius te
Brussel, tevens internuntius te Den Haag zijn
post verlaten. In zijne plaats wordt benoemd
Mgr. LocatelJi, thans internuntius té Buenos
Ayres en titulair-aartsbisschop van Thessalo-
nika.
Een brutaal heerschap. Te Breda is gear
resteerd zekére A. v. d. S., uit Tilburg, wious
aanhouding door den commissaris van politie
te Tilburg was verzocht. Dc gearresteerde gaf
zieh uit als Duitsch iugeneur en wist op die
wijze in verschillende pensions en hotels te Til
burg, Eindhoven, Hilversum, Den Haag, Dor
drecht en Breda oplichting te plegen. Hij huur
de kamers, leende zoo mogelijk nog geld en ging
als de kans schoon was er zonder betaling van
door.
STRIJE TEGEN ZONDAGSRUST.
(Wij hebben nu eens niet te gewagen van
eene actie voor Zondagsrust, maar van eene
tegen Zondagsrust!
Eenige dames te Ba-ara zijn aan 't pro
testeeren tegen de banketbakkerszaken al
daar die besloten hunne zaken op Zondag
gesloten te houden en dien dag geene be
stellingen uit te voeren. Zij achten dat die
winkelsluiting ten nadecle der gemeem'e zaf
zij n
Dit besluit der bakkers, dat genomen is
zonder overleg met, de klanten, zal 'blij
kens liet protest der dames haar zelfs
doen besluiten luinne inlcoopen op de week
dagen elders te doen of eene coöperatie "te
vormen.
Dat is nu toch wel wat al te bar!
VEREENIGING VAN TOEKOMSTIGE KA
THOLIEKE WERKGEVERS.
Op eene te Nijmegen gehouden vergade
ring is opgericht eene vereeniging van toe
komstige katholieke werkgevers. Goedge
keurd werden do statuten en het huishou
delijk reglement, waarvan wij onlangs een
en ander mecteaeelaen. Als voorzitter werd
gekozen de heer Leo Teulings van Den
Bosch en tot leden van liet bestuur werden
gekozen de heeren: H. A. J. M. Heyineyor,
uit Amsterdam; Dr. To.ny Jurgens, uit Nlj-
ymegen; P. L. M. van der Lande, uit Deven
ter; A. H. V. van'der Lugt, uit Rotter
dam; Frans Smulders Jr., uit Utrecht, en^
Louis Tielens, uit Maastricht.
AE BOSSCHE DIOCESANE
BOND.
Er is een keurig gedenkb
ter gelegenheid van het 1~
van' den Bosschön Diocese*
NIEUWE HmRLEMSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS t
PRIJS DEK ADVERTENTIËNi
JANSSTRAAT 29
1812
1040
Klesvereeniglng
totaal
Dalvers Taverne Veelen-
iiiff
onw.
