DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND.' K.POLITIEKE PW111-CÜ :n.issf.pï«T.- NASSAULAAM 49, HAARLEMS DE CgliftLOS Witte Schoenen. P. W. TWEEHUIJSEN, Nabij en vèraf. TELEGRAMMEN Barteljorisstraat 27. Van hedenmorgen. BINNENLAND Woensdag 31 Mei 1916 <siSïe Jaargang abonnementsprijs lnier>comm> Telefoonnummers 1426 en 2741 Wegens den feestdag van 's Heeren Hemelvaart, zal de Nieuwe Haarlemsche Courant morgen NIET verschijnen. Dit nummer bestaat uit twee bladen. EERSTE BLAD. HAARLEMSCHE ALLEOAGJES N° 1932 Het bestuur noodigt dringend alle propagandisten en zij, die genegen zijn bij de a.s. verkiezingen mede te werken, uit om de vergadering der Propaganda- club, die a.s. Vrijdag 2 Juni, des avonds ten half negen ure in St. Bavo, Smede- straat, gehouden zal worden, bij te wonen. (1829) VERSPREIDE BERICHTEN KORTE BERICHTEN GROOTSTE KEUZE TELEFOON 1770. 1080 „VIJANDEN VAN ENGELAND". DE AANGEHOUDEN NEDERLANDSCHE MAILS. KffE HUSLEMSCHE MHT PRIJS DER ADVERTENTIËNl Van 1—5 regels 0,75, Iedere regel meer 0,15; buitenland per regel 0,201 adverfentiën in de rubriek «Vraag en Aanbod" van 15 regela 0,40, elke regel meer 0,10. 4 AARDBEIEN ALS GENEESMIDDEL. Wat niet iedereen weten zal, is dat er zooveel waarheid schijnt te schuilen in de bekende volks- meening, dat aardbeien zoo'n prachtig genees middel vormen tegen jicht en rheumatiek. Nu wij zoo zoetjes aan in den aardbeientijd komen, is het wel aardig dit te weten. Twee scheikun digen, de heeren Portes en Desmoulière9, von den in het sap dezer vrucht, en wel in bijna al hare variëteiten, een der werkzaamste middelen tegen jicht en rheumatisms, namelijk salicylzuur. Hiermee had genoemde volksmeening een wezen lijken grond gevonden. Door het vinden van dit salicylzuur werd ook verklaard het voorkomen van uitslag en de koorts, die dikwijls het gevolg zijn van aardbeien eten. De „Vox Med.", waaraan wij enkele dezer bij zonderheden ontkenen, merkt nog op dat de door de natuur bereide geneesmiddelen een veel krachtiger werking hebben dan dezelfde dosis van een chemisch preparaat. AGENDA. 1 JUNI. Bron gebouw (Park) 8 uur Oon- certvereendging Haarl. Muziekkorps Con cert. IndenHout—half 3 Concert Haarl. Muziekkorps. jAGENDA. 2 JUNI. Gebouw St. Bavo Smedestraat 23 Jeugdorganisatie. Metaalbewerkers Ver trouwensmannen. Rederijkers 9 uur Ledenverg. A.-R. Kiesvereeniging. Groote Kerk van 7A-S'A uur Avondorgelbespeling door den beer Louis Robert. (Zie programma stadsnieuws). Paleis van Justitie Jansstraat Ualf twee Bureau van consultatie. Meisjespatronaat St. Rosa Nasaeulaan W 7Hi—8H uur Spaarbank. BissohoppsJük 14 laeum Juustrast 79 geopend eiken dag ran 10uur tegen oeteliug van 2b eeuta. Uitgeaonderd Zater dagen en R.-K. feestdagen. VELSEN nam. VA uur gemeenteraad. LVII. DE KATHOLIEKEN EN HUN KRANT. Dit is een woordje uit de praktijk, en ik schuw niet om dan maar eens uit onzen eigen kring te gaan klappen en de dingen bij hun naam te noemen. We hebben het in Haarlem en in de om streken, in verre omstreken, dan toch lang zamerhand zóóver gebracht, dat de katho lieken in hun krant ook hun orgaan mo gen zien, hun spreekbuis en li u n verte genwoordigster naar buiten. Dat onze-Room sche menschen in hun krant een soort van geestelijk centrum vinden, een band die ben biudt buiten de persoonlijke betrekkingen om Maar nu we zóóver zijn gekomen, liebben wij daarvan ook de consequenties te aan vaarden. Hot is vreemd, maar een Roomsche krant .lykt soms wel eens anders te worden be schouwd als een nieMRoomsche. De niet- Roomsche courantoch, dat is een af faire als een andere, maar een Room- «sebe courant, die moet de Roomscbe zaak dienen en.... daarom verlangt men van haèr dat ze stuurt in de richting die elke Roomsche kring wil volgen. En als die Roomscbe kringen nu eens van opinie ver schillen? Dan neemt degene die niet in alles z ii n meening ziet gehuldigd en ge steund, dat aan do krant kwalijk!.... Die boosheid neemt nu wel niet zoo'n groote vaart, maar ze is van tijd tot tijd merkbaar, en ik vertel hier geen geheimen als ik zeg, dat 't aan een Roomscbe redac tie juist om. die zéér verschillende mee- ningsui tingen uit verschillenden kring van (onze ha hoheke samenleving, soms zéér moeilijk valt, zonder links of rechts aan- vtoot te geven, te sturen in den naar hare eerlijke meening rechten koers, die voor een courant, welke voor allen is, past Oef, dat is er uit! Het doelt niet op ge beurtenissen van vandaag of gisteren, niet op bepaalde feiten, maar op ervaring van jaren En het moest eens gezegd, juist omdat de band die een Roomscbe redactie met hare lezers vindt, zooveel sterker en intiemer ie dan die, welke schrijvers van niet-confessioneele bladen verbindt met den lezerskring daarvan. Een voornaam ding in een katholieke ikrant is dunkt mij dat alle richtin gen, stroomingen, fracties onder ons de gelegenheid hebben, zich daar te uiten. En hierin ligt tevens de noodzakelijkheid van beperking, van streng maat-houden. Het gaat in de beele maatschappij zóó: het recht van iedereen, de vrijheid van een ieder, is uit zichzelf alweer de beperking van ieder's recht en de inperking van au- derman's, en óók dus omgekeerd van uw eigen, vrijheid. Om zelf vrij te zijn, moet men ten bate van anderman's vrijheid, iets van zijn vrijheid opofferen. Zóó is het ook met de katholieke krant. Juist omdat ze is en moet zijn van allen gezamenlijk, kan en mèg ze niet zijn de spreekhuis van ééne richting uitsluitend, kón en mag ze ook niet naar ééne strooming gehéél drijven, is zij verplicht het midden te houden. Partijkiezen waar het principiëel-Room- sche zaken geldt maar voor. het overige (zonder daarom de persoonlijke meening van de redactie onder stoelen of banken te steken) het midden houden en de vrijheid voor elkeen openstellen, andere denk beelden in katholieken zin tegenover de hare te zettendat is, geloof ik, Room- sche jonrnalistenplidht. Dat is niet ge makkelijk, en er zal wel eens „in en buiten de muren" tegen worden gezondigd men schen zijn we allen! maar ik durf te zeggen dat de Roomscbe pers in ons vader land over het algemeen nauwlettend waakt, aldus haar plicht te vervullen. Daartegenover heeft het Roomsche pu bliek, dat immers een Roomsche krant als n o o di zake! aji k aanvaardt, tegenover de katholieke pers óók plichten te 'vervullen. Die betrekking tusschen publiek, lezers kring en krant bestaat zéker niet aan den anderen kant, bij de niet-confessioneele kranten! Een katholieke krant is er voor de ka tholieken, voor hun hoogste immers grodsdienstige en zedelijke belangen op de eerste plaats. Daaruit wordt geboren die betrekking tusschen lezers en krant, die de noodzakelijkheid van daadwerkelijke mede werking van allen schept. Individueel kan dat natuurlijk niet altijd tot uiting komen, maar hier hebben bo venal de vereenigingen een plicht die zij nooit mogen vcrwaarloozen. Trouwens, daar mee doen ze niet alleen aan de krant, maar op de eerste plaats aan zichzelf goed! Want het is toch maar een feit: het Rooimsche vereend gingsleven heeft de Roomsche krant nóódig. Wanneer dan in vereenigingskriu- gen maar erom wordt gedacht, dat de krant (al is 't juist nog niet voor de publiciteit) óók worde ingelicht omtrent vereenigingszaken, wanneer de vereeniging niet direct de hulp der krant noodig 'heeft, dan eerst doen de katholieke vereenigingen hun plicht tegen over kun courant,... Daar zijn wel eens vereenigingen in den lande, die hun vereenigingszaken het liefst behandelen in eigen kring, zonder „de pers", die, vaak terecht, publiciteit van verschil lende zaken niet gewenscht achten. Het lijkt een paradox, maar ik zou zeggen, dat in züllc geval het méér dan ooit noodza kelijk is, dat men dénde katholiek© krant, laat ik liever zeggen: 'den Roomscihen krantenman, erbij hale! Ieder journalist hij ons heeft er ervaring van, dat er wel eens dingen in de courant komen, die beter niet, of beter anders waren gemeld.... maar die voor „de pers" waren verzwegen en juist dó ar om uu tot ongewensckte gevolgen leidden! Ten slotte zou ik nog dit willen zeggen, dat van een Roomsche krant moet vrij blij ven alle persoonlijke sympathie of tegenzin. De krant is er, als zóódanig, voor héél bet Roomsche gezin, en wat de krant ooit schrééf over deze of gene kwestie, in deze of gene polemiek, moge door den een of ander worden afgekeurd, doch dit mag geen reden zijn om de 'krant voortaan voorbij te gaan. Dan lade men de schuld maar op de schouders van den jounalist, die er dik wijls volmaakt onschuldig aan is, maar die het dragen kan..,, ook hij hem immers is de Roomschezaak, die bevordering van heel ons mooie Roomsche leven in kerk en school en sociale actie, altijd nummer één! Op dezelfde wijze mogen feilen van bericht gevers en correspondenten (sterker nog: zelfs van bezorgers of agenten die niet op tijd komen!) nooit aan „do krant" worden gewroken. Katholieken, steunt u w courant, dat zij in onze Roomscbe wereld het devies van allen, een devies dat in bet algemeen gesproken in deze streken God zij dank als strijdleus is aanvaard, waardoor wij al héél wat Roomsche actie hebben kun nen tot stand' brengen, en dat naar i'k van harte hoop voortdurend zal blijven het wachtwoord, in vereenigingen klinkend1 zoowel als bij individueele personen aks juist erkend, tot meerderen Vooruitgang van t politieke en sociale Roomsche lieven in deze stad en streken. F. S. OVERZICHT. Gelijk verondersteld werd ontwikkelt zich het offensief der Oostenrijkers niet meer in dat snelle tempo der eerste weken. De belangrijkste vordering, welke in de jong ste legerberiohten wordt gemeld, is de bezet ting van bet J>antseri'ort Punt a Corbin, ten noord-oosten van Arsiero. Ten westen v^n Arsiero hebben de Oostenrijkers nog den overgang over de Posina geforceerd en zich in 't bezit gesteld dêr zuidelijke oeverhoog ten. Do Italianen, die nu blijkbaar de lang verwachte versterkingen hebben gekregen, maken gebruik vau de omstandigheid, dat de aanvallers eeriige rust behoeven om op verhaal te komen en beginnen nu een krachtiger tegenactie te ontwikkelen. Ook van het westelijk front worden weer verwoede gevechten gemeld. De Duitscliers hebben volgens hun gewone tactiek van schoksgewijze 'aanvallen den Franschen weer gevoelige slagen toegebracht en het front hier en daar weer ingedeukt. In hun legerbericht van Maandagavond, dat wij gisteren in een gedeelte onzer op lage nog mededeelden, meldden |de Fran schen reeds het verlies van een tot 300 meter lange loopgraaf tusschen den Mort Romme en Cumières. Van deze overwin ning zeggen 'de Duitschers, in hun (later afgezonden) communiqué, dat zij hier de Fransche stellingen in hun geheel© uitge- strektneid hebben bezet en er 1313 krijgs gevangenen maakten. De Franschen erken nen op hun beurt doze aanvulling van het bericht, door in ©en volgend stafbericlit me- do te cfee'len, dat zij ook meer ten Oosten hun troepen nu hebben moeten terugtrek ken, ten zuiden van den weg Béthincourt- Cumières. Ten Oosten van do Maas brachten de Duitschers den Franschen ook nog eenige stool en toe en verbeterden daar, door plaat selijk vooruitschuiven hunne nieuwe linie in het bosch van Thiaumont. Van den Balkan verder nog geen ander nieuws, dan dat de overbrenging van de Servische troepen van Korfoe maar Saloniki tot een goed einde is gebracht en dat ook do Servische regeering naar Saloniki is over gebracht. Slechts d& minister van OBinnen- landsche Zaken is <>P. Korfoe gebleven. Zoowel in militair als politiek opzicht komt Griekenland moer en meer in de ver drukking, zoodat het voor de .regeering al door moeilijker wordt haar,toch al vreemd soortig, onzydigbeidsstandpunt te handha ven. In Duitsch Oost-Afrika hebben de Engel- sciie troepen de Duitschers genoodzaakt Nou Langenburg te ontruimen. Daarop, heb ben de Engelschen de stad bezet en groote hoeveelheden munitie, levensmiddelen en voorraden van allerlei aard buitgemaakt. Verder is door hen een Duitsch garnizoen, dat Namena (23 mijl011 ten O.N.O. van Aber- corn) bezet houdt, ingesloten. Een conferentie gewenscht} Uit Amsterdam ontving de „Voss. Ztg." van den. correspondent, Sohweriner, een mededee- ling omtrent het vredesstreven in Amerika en de Engelsche opvattingen hieromtrent, op grond van mededeelingen van den Engelschen zegsman van dezen correspondent. De corres pondent zei daarin volgens het „Hbl." o. a.: Dat men in Engelse vredeskringen liever dan bemiddeling, de uitzending zou zjen van eell vertegenwoordiger uit eik der oorlogvoerende staten naar een neutraal land, om daar de wederzijdscke eisehen in een conferentie te for muleeren. Naar dit denkbeeld neigen ook de sociaal-democratische partijen der geallieerden en de vredesmissie van Ford in fweden meer dan naar een bemiddeling. Ook de bemiddeling van den Paus wordt niet door alle verbonden landen gewenscht. Pmicipiecle tegenstanders hiervan zijn vooral Frankrijk en Italië. Koning Alfonso van Spanje en de Koningin van Nederland zijn, naar do opvatting van de Engelsche vredesvrienden de eenigen die uit zich zelf gedelegeerden der oorlogvoerende landen zouden kunnen uitnoodigen, waarbij de koning van Spanje of de Koningin van Neder land zelf of bun minister-president alleen het doel der samenkomst zouden uiteenzetten en in de eerste zitting het voorzitterschap zouden moeten waarnemen. Een Engelsche lord ver klaarde,'dat geen van de oorlogvoerende sta ten zulk een samenkomst zou. weigeren; het kwam er; vooreerst op, aan de misverstanden op. to helderen, hetgeen alleen door de betrokkenen zelf kon geschieden. De redevoeringen van Grey en den Rijkskanselier zouden deze op vatting hebben versterkt. Ook 'n levensmiddelendictator in Rusland. Rusland krijgt ook zijn „levensmiddelendicta tor". Officieel wordt medegedeeld, dat de raad van het ministerie van binnenlaudscbe zaken, Kowalewski benoemd is, om voor geheel Rus land alle vraagstukken, de levensmiddelen be treffende, te behandelen. Iiij heeft een uitge breide volmacht gekregen. Chicago een Duitscho stad. De „Illinois Staaiszieitung" het groote Duitsche orgaan van het centraal Westen der-Vereenigde Sta ten, geeft een overzicht van de uitgebreidheid van het Duitsche element te Chicago. Volgens het blad zouden te Chicago niet minder dan GOO.ÜOO Duitscliers wezen. 58% der apotheken, 50 van allo eigendommen buiten de zaken wijk gelegen, 42 van allo kruidenierswinkels, 33 der deposito's in de Spaarbanken en 30 der automobile verloven bevinden zich in handen van Duitscliers. Het aantal in Engeland gesneuvelden. Bij de aanvallen op Engeland, uit zee en uit de lucht, zijn 2166 slachtoffers gemaakt, naar Herbert Samuel in het Lagerhuis heeft meegedeeld. Bij de 3 zeeaanvallen zijn 61 mannen, 40 vrouwen en 40 kinderen gedood, en 611 mensclieu ge wond bij de 44 luchtaanvallen 222 mannen, 114 vrouwen en 73 kinderen gedood, en 1005 men- sclien gewond; in totaal dus 550 dooden eu 1616 gowonden. De Amerikaansclie maildienst. Tague, lid van het Amerikaansehe Huis van Afgevaardigden heoft een voorstel ingediend om de post tus schen de Ver. Staten en onzijdige landen met Amerikaansehe oorlogschepen over te brengen. Do U- en ïnjjnoorlog. Reuter meldt uit Lon den het Lloyds'-bericht, dat bet Britsijlie- stoom schip „Soutligarth" is getorpedeerd. Van de be manning zijn 22 leden gered. Ook liet Engelsche s.s. „Dalegarth" is gezonken. De toestand in Noord-Italië. Hot spoorweg verkeer tusschen Milaan en Venetië zal slechts met 2 treinen dagelijks geschieden. Het is streng verboden om te reizen in do provinciën Verona, Vicenza, Padua en Venetië. Volgens Zwitser'sche bladen is binnenkort bet volledig sluiten der Italiaansche grens te verwachten. Ook zal het stoombootverkeer met Lugano wor den stop gezet. Italiaansche vluchtelingen. Om de steeds aangroeiende massa van vluchtelingen uit Trentino onder te brengen, lieeft men thans ook te Rome de schoollokalen voor hen beschik baar gesteld. DUITSCHLAND EN DE JONG-VLAAMSCHE BEWEGING. BERLIJN, 30 Mei. (Part. B.) Sinds de laat ste maanden volgt de openbare meening in Duitschland met steeds groeiende belangstel ling iïe ontwikkeling van de Jong-Vlaamsche beweging in België. Met voldoening stelt men vast, dat de bezetting van België door de Duit sche troepen geenszins de actie der Vlaamsche bevolking verlamd heeft, doch deze veeleer nieuw leven heeft geschonken, terwijl de hou ding van de Duitsche overheid in het bezette gebied, welke zoo gunstig afsteekt bij die, door de Belgische Regeering aangenomen, de leider» der Vlaamsche beweging met nieuwe lioop heeft vervuld. Steeds meer doet zich ook hier de drang gel den om de betrekkingen met bet Vlaamsche volk nauwer aan te halen en beter bekend te worden met het streven zijner voormannen. Een treffende wijze daarvgn kan gevonden worden in de bijeenkomst, welke op initiatief van Rijksdagafgevaardigden, tot alle politieke partijen behoorendo, gisteren in de fittings- zaal van den Rijksdag gehouden werd. Voor een talrijk publiek werd hier het Vlaamsche vraag stuk behandeld. De centrumafgevaardigde, Freiberr Von Rechenberg leidde de vergade ring. Eerst werd van Duitsche zijde het woord ge voerd door professor dr. Von Schuitze-Qaever- nitz. Deze zette uiteen, dat België geen natio nale en geschiedkundige eenheid is, doch veel eer eene politieke conceptie van de Europoesohe diplomatie, n.l. van Engeland en Frankrijk. Hij wees er op, dat Walonië door taal en kui tuur een stuk van Frankrijk is, van welks noordelijke provincies het zich in geen enkel opzicht onderscheidt. Hiertegenover staat Vlaanderen, dat Duitscli-(Frankisch) is door zijne afstamming en Nederduitsch dooi' zijn taal. Wij, Duitschers hebben bet innigste be lang er bij den broederstam der Vlamingen niet ten gronde te laten gaan. Buitendien zal het ge ruststellend en aangenaam op Holland inwer ken, indien onder Duitsche bescherming in Vlaanderen eenNederlandsche kuituur opbloeit. Vervolgens legde de ingenieur Kimpe uit Lier do wenschen van zijn volk voor de toekomst bloot, beschouwt vanuit doelbewust Vlaamseh standpunt. Met aandrang wees hij erop, hoe wei nig tot nu toe in den Belgischen Staat de Vlaamsche stam tot zijne rechten komen kon, en dat die stam ook in een hersteld België niet meer tot zijn recht zal komen. Hierdoor wordt de zaak van het Vlaamsche volk een zaak voor de gehoelo Vlaamsche wereld en het staat aan Duitschland om de toekomst van dit lid der Oer. maanscho volkerenfamilie te verzekeren. DE ITALIAANSCHE KONING ONGESTELD. LUGANO, 31 Mei. (Part.) Volgens bericht uit Milaan is de Koning van Italië ongesteld. De artsen adviseerden hem echter tever geefs geen inspannende werkzaamheden te verrichten. Door de Koningin en Giolitti werd hij in het Hoofdkwartier bezocht. GEEN DUIKBOOT-MAILDIENST TUS SCHEN DUITSCHLAND EN AMERIKA. KEULEN, 31 Mei. (Part.) De „Kölniache Zeituug" spreekt liet bericht van de „Evening Mail" tegen, volgens hetwelk de Hamburg- Amevika-lijn een trans-atlantisclien duikbooten- dienst tusschen Hamburg en New-York zou in stellen. DE PRINSES JULIANA. Naar bet „N. v. d. D." verneemt, zal de „Prinses Juliana", een der opgelegde sche pen van de Maasoliappij Nederland, toch nog een reis naar Indië maken, uitsluitend voor gouvernementepassagierë. Uit Londen wordt gemeld dat de gebroe ders Van Udcn te Rotterdam, 'eigenaars van het stoomschip „Maashaven", "dat op 26 April bij 't Gullopervuurschip op een mijn gestooten is en daarna bij Gravesend aan den grond is gezet, blijkens een uitspraak van de Scottish Court of Sessions van 19 Januari tengevolge van hun handel met Duitschland, „als... vijanden van Engeland worden beschouwd." Vandaar dat het schip in Engeland niet mag worden gerepareerd dan onder voorwaarde, dat het aan een Engelsche firma in huur wordt afgestaan. De „Hattgscho Crt." teekent bij dit be richt aan: „Do Engelschman ziet in (deze dagen niet op een enormiteit. Men drijft neutralen han- dei.-Geschicdt dat ten bate ook van Enge land, dart is men aan do overzijde van het Kanaal wei zoo goed er niets op tegen te hebben: doch voert uw handelsbelang, ove rigens zonder eenige vooringenomenheid, u naar Duitschland, dan zijt go „tegeu Enge land", „vijand^ van Engeland". Dat is liet recht van den vrijen, neutra len handel, zooafs meü 'dat in Engeland' tegenwoordig begrijpt! Reeds meer dan eens werd het verzoek gedaan om, wanneer Neuerlandsche mailer van onze Nederlandsehe schepen onrecht matig worden afgenomen, later althans te willen meiledeelen, met welke echepen die mails, na in Engeland onrechtmatig aan eeneuur te zijn onderworpen, naar onze ko loniën en de andere landen van bestemming worden doorgezonden. Dit zou voor de brief schrijvers hier te lande het voordeel heb-, ben, dat zij dan ten minste ongeveer konden berekenen, wanneer do door ben verzonden brieven bunne instemming zouden bereiken. Ter bevocgder plaatse hebben wij aldus do N. R. Ct. one om inlichtingen gewend! of het niet mogelijk zon zijn, aan dezen billijken wenseh tegemoet te komen. Wij vernemen thans, dat op een door onze post administratie tot .de Engelsche postadmini stratie gericht verzoek, ie worden ingelicht met welk schip een door de Britsche auto- riteit van een Nederlandsehe boot afgehaal de mail wordt doorgezonden, het antwoord is ontvangen, dat er bezwaren zijn om aan dat verzoek te voldoen. Eén stierengevecht. Een losgebroken stier heeft te Rotterdam heel wat consterna tie verwekt. Het dier rende door de Spoor wegstraat, over het Oostplein, naar de Ad miraliteitsstraat en kwam zoo op de Admi raliteitskade, waar hij eindelijk werd tegen gehouden. Een agent van politie loste een paar schoten uit ziju revolver op het woeeto dier, doch d© kogels ketsten van zijn harden kop terug. Een inspecteur van politie vuurde eveneen» ep den kop van hét dier, doch met hetzelfde resultaat. Ten slotte is liet een be ambte van het abattoir gelukt het dier met een revolverschot te vclLm. nadat ook de

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1916 | | pagina 1