IDE DAM I AATJES!
1IEDWE HUIL COURANT
ROBERT SURCOUF
P. J. JANSSEN,
0. H. V06ELZANG
Allerlei.
STADSNIEUWS
TE GUST.
BINNENLAND
FEUILLETON
KARPETTEN bij
Anegang, hoek Warmoesstraat.
GROOTSTE SORTEERING
LAAGSTE PRIJZEN.
Mr. Bomans over de Statenverkiezing.
1 EERSTE JAAR
VRIJDAG 2 JUNI 1916
No 34
REDACTIE: GEBOUW „ST. BAVO"
Vrijdag 2 Juni Tweede blad
f 4000 bij levensl. ongeschiktheid tot werken
500 bij overlijden
- 300 bij verlies van een hand of voel
- 850 bij verlies van een oog
- 106 bij verlies van een duim
75 bij breuk van een arm of been
Onze BLOUSES en ROKKEN
munten uit door goeden
pasvorm en afwerking
GROOTE HOUTSTRAAT 29.
Episoden uit het leven van een
KAPERKAPITEIN
•nellen en deelde verschrikt méiïë, dat SS San
de woning van den heer Arend, Middenweg
02, een bestelling had moeten afgeven; op zijn
schellen werd niet opengedaan doch hij had
zwakke hulpkreten gehoord.
Een agent reed onmiddellijk op de fiets van
den brenger van het onheilspellend nieuws naar
het opgegeven adres. Hij forceerde zich den
toegang tot het huis en vond tot zijn niet ge
ringe verbazing in de voorkamer op den vloer
de dienstbode aan de voeten gebonden liggen,
met een doek om den mond en een koord om den
hals.
He gedienstige, een Belgische vluchtelinge
van 22 jaar, was spoedig uit haar netelige posi
tie bevrijd, waarop een aandoenlijk verhaal
volgde hoe zij door eenige inbrekers was over
weldigd en gebonden. Zelfs hadden de onver
laten niet geaarzeld voor een moord en ge
poogd haar te worgen. Eenige striemen in den
hals zouden maar al te duidelijk het snood be
drijf der geweldenaars hebben getoond.
Nadat een grondig- onderzoek was ingesteld,
waarbij nergens aan de buitenzijde der woning
sporen van braak af geweldpleging werden ge
vonden, alleen de linnenkast stond open en
daaruit zouden de diewen volgens de dienstbode
geld gestolen hebben, werd de vrouiw naar bet
posthuis overgebracht.
In het posthuis onderwierp inspecteur Biere
de dienstbode aan een scherp vérhoor en nadat
haar het vuur na aan de schenen was gelegd
bekende zij dat het verhaal geheel verzonnen
was. Zelf had zij zich de beenen gebonden en
een doek om den mond gesnoerd alsmede een
beetje gewoigdl
Tevoren had zij uit de linnenkast een bedrag
van 300 ontvreemd en onder haar matras ver
borgen. Het geheel was niet slecht geënsce
neerd. doch onze snuggere Belgische had bui
ten den waard, in dit geval buiten de Water-
graaf meetrsche politie gerekend.
In het posthuis zullen haar romantische nei
gingen wel wat bekoeld zijn.
gmk|6iflM>od. Er heerscht te Den. Haag
suikeischaarschte. Een aantal kruideniers
bezitten geen kruimel suiker meer; sommige
hunner beschikken over een hoeveelheid
klontjes suiker, die zij intusschen enkel
voor klanten beschikbaar houden, andere
stellen de koopers op rantsoen door niet
ineer dan een half pond tegelijk te verkoo-
pen. Slechts enkele winkeliers hebben zulk
een behoorlijken voorraad opgedaan, dat, zij
het ook tegen eenige prijeverfcooging tij
elke gewenschte hoeveelheid afleveren.
HE 100.000.
Het „Eindh. Dagbl." schrijft:
Ze stapten hier uit, op z'n Paaschbest uitge
dost, een Zeéuwsche boer en een Zeeuwpche
boerin, en de menigte gaapte hen aan.
Wat ia 't goed ,dafc do Zo^Uiwen trouw blijen
aan hun hJetorisohe kleederdracht, die zoo'n
frische noot kan werpen in de alledaagsche
eentonigheid, die hier he©rsoht op straat.
jZij in ruischende zwarte zijde van boven tot
beneden, het heele hoofd prijkend van goud,
waartussohen de blauwe oogen schitterden als
ryke edelsteenen, met korte spannende mouwen
om de vleezige armen, die heel wat omvadem
den en egi paar gebruinde handen toonden,
wier vingeren vooral schitterden van goud. Hij
in liet kort gesneden pakje van fluweelzijde, een
poffend broekje, zilveren gespen op de lage
sohoenen en een hoedje op het schalkache kopje,
dat draaide naar den wind, met een overvloed
van zilveren knoopen en haken en èen zware
gouden ketting, die bengelde op den ingeriem-
den buik.
Ze waren uit voor hun pleïzier, en konden
zich wél een buitenkansje gunnen. Dé vroolijke
reizigers leefden dan ook dien dag als God in
Frankrijk en lieten zich na een boerenjongen
en een boerenmeisje, het aangenaam bespoeide
vette der aarde goed smaken.
Ze rustten niet na tafel, daarvoor hadden de
reizigers den tijd niet. Spoedig konden zij aan
getroffen worden in een autd-garag«f, waar zij
in 'de mooiste kast stapten, om zoonlie? te gaan
halen, die ergens in Brabant op kostschool is.
Wellicht gaat 'de jongen nu naar een voornamer
etablissement.
Zé hadden do 100.000 getrokken uit de
Staatsloterij, den heelen buit,
No. 1048.
1014
De vergadering waarin Mr. Bomans
Woensdagavond optrad voor anze katholieke
propaganda club is prachtig geslaagd. De St.
Bavozaal was flink bezet en herhaaldelijk
steeg eeni krachtig applaus op als teeken van
instemming met het gesprokene. Er heersch-
te veel enthousiasme onder de in groote
getal opgekomenen.
Be rede, die Mr. Bomans uitsprak, was
van groote propagandistische waarde. Ale
propagandist te midden van propagandis
ten optredende, deed hij een krachtige op
wekking hooren om aan te pakken, opdat
bij de Statenverkiezingen de drie candidaten
van rechte worden gekozen, om geen moei
te te besparen; en het werk dér propaganda
ter dege ter hand te nemen, om weder met
heilig vuur en bezieling ten strijde te trek
ken. s
Hij bracht opnieuw bezieling onder onze
mannen en wist hen te overtuigen van de
heteekeuis der Statenverkiezingen van thans
ten opzichte van de Kamerverkiezingen van
het volgende jaar. Wij houden ons over
tuigd dat na zijn kloek woord de onzen
zullen weten wat hun plicht is en dat wij
daarom hoopvol de Sta ten-verkiezingen te
gemoet kunnen gaan....
Spr. vermaande als goede katholieken al
tijd op de bres te blijven staan en niet alleen
in tijden van gevaar, maar ook in andere
dagen. Hij voor zich zou steeds een propa
gandist blijven voor de heilige katholieke
zaak, daar propaganda altijd noodig is en
in dit verband herinnerde spr. er aan dat
't aan de goed voorbereide propaganda is te
danken, dat bij de laatste gemeenteraads
verkiezingen aan rechts de zege ten deel
viel, dat onze mannen in den raad werden
gekozen.
Van Haarlem verwachtte spr. dat het hij
de Statenverkiezingen weder rechts en recht
zal gaan en dat men met vuur ten strijde
zal trekken voor Van Lennep, voor Mr.
Monnik en don 2en secretaris der katholieke
propagandaclub, geluk hü bescheidenlijk
zichzelf noemde.
In de Staten, zitten voor Haarlem rtedt
oen liberaal on een soc.-dem, indien men nt
daarnaast kiest een C.-H., een A.-R. en eer
R. K„ dan ie in de Staten een billijke event
j'redige vertegenwoordiging verkregen er
dat wil immers een Gort van der Lbacten
Onze beurt is 't nu om te overwinnen, oar
een geweldige uiting van coalitiek:acht t-
geven.
Met het Kruis vóórop kruisigt dc co-..cen
tra tie! Wreekt u op de concentratie, die Tal.
ma's invaliditeitswet voor goed wil verdon
keremanen en de arbeiders op 70-jarlgcr
leeftijd met een aalmoes van 2.— wil af.
schepen.
Mannen van rechte, laat ernet en waarach
tigheid u bezielen in nw striid wreekt n
ap de poppenkastmakerü van links in 1913
In 1917 dient aan 't régiem van de concen
tratie een einde te komen en dat zal er ko
men. Maar ^daartoe dient een voorposten
gevecht te zijn en dat is de Statenverkiezing
van 1916.
Op dan, mannen van Haarlem! Slaat tot
ridders en leden der Staten uw drift candi
daten! Indien de katholieken hun plicht
doen, dan zullen wij overwinnen. Van lieden
af dan gearbeid voor Christelijk Nederland
en ter vermeerdering van Christus' eer
Links wil God onttronen, maar dat zullen
wij niet dulden. Wie God onttroont, ont
troont den mensch eveneens, die naar Zijn
beeld is geschapen. Wij zullen overwinnen,
want ons is de hulp van God verzekerd.
Daarom nog eens: slaat hen tot ridders
en leden der Staten, nw drie can''" toni
(Donderend applaus).
Na een korte rustpooze leverde spr. eene
schitterende critiek op de hekende rede van
Mr. Fock en deed daarbij uitkomen, dat wij
niet strijden zullen tegen de nationale poli
tiek van dit ministerie en dat links de Ie
Kamer om wil hebben, omdat dit lichaam
aan de uitvoering der concenfcratiepolitiek
in den weg staat. Maar zoo zeide spr.
de vaste burcht, de Senaat zal zeggen: wy
zullen handhaven, opdat de heerlijke recht-
sche beginselen niet geheel zullen worden
verdonkeremaand!
Het gaat om te behouden wat wij hebben
en om in 1917 te veroveren. Als een David
TELEFOON 49
ONDER DAK.
Kent gij, lezer, de kleederdracht der Vlaam-
sclie vrouwen? Den ruimen, zwaren mantel bij
donkeren avond, bij guur weer en ontij O, wat
een genot voor een kleinen dreumes om mee te
mogen naar de kerk. Laat de kletterende regen
plassen, zooveel het wil; laat om een hoek van
een straat de wind huilen, zoo woest als liij kan,
onder den mantel van zijn moeder kan. hem
geen leed gesohieden. Er is beschutting aan allo
zy'den. Verborgen in de ruime plooien, wandelt
de kleine knaap in een geheimzinnig land, vol
van wonderlijke droomen....
- Zoo iets gevoelen wij thans ook, nu onze klei
ne Damiaatjes, nog niet sterk genoeg, om weer
stand te bieden aan het barnen van dezen on
heilvollen tijd, bescherming en heul komen vra
gen in de ruime kolommen van de ..Nieuwe
Haarl. Courant", die als een beschermende moe
der ons miniatuurblaadje in haar wijde mantel-
plooien behoedt en bewaart. Dank zij de
vriendelijke Scliutsvrouwe.
Beveiligd ia het nu tegen de woeste stooten
van den duurte-orkaan en tegen de verraderlijke
aanvallen van prijsstijging en omhooggaande
exploitatie-kosten.
MEDEDEELINGEN.
De Directie van „St Bavo" deelt mede, dat
do lijst van. vaste vergaderingen gedurende
Juni en Juli buiten werking is gesteld. Do oor
zaak daarvan ia te zoeken in de groote verbou
wing, waardoor tijdelijk sommige zalen buiten
gébruik moeten worden gesteld. Daarom móeten
allen, ook de houders van vaste vergaderingen
zich eerst overtuigen, of er wel een zaal beschik
baar is, alvorens een vergadering uit te sohry-
ven. Zoo het maar eenigszins mogelijk is, zullen
de houders van vaste vergaderingen op hun
gewone dagen aan oen zaal geholpen worden.
#De verbouwing van „St. Bavo" is opgedragen
aan de Firma Jonkbloedt, die nog vóór hot
aanstaande winterseizoen hoopt klaar te zijn.
Katholiek Haarlem mag blij zijn, nu weer een
belangrijk werk tot stand belooft te komen.
Aanstaanden Woensdag spreekt de heer
Kamerbeek, onlangs op do Meeting in het
Brongebouw gedoopt als „Roomsche Granaat"
in de groote zaal van „St. Bavo" over Belan
genstrijd en Klassenstrijd.
Wij twijfelen niet of honderden zullen naar
dezen vurigen redenaar komen luisteren.
Het Hoofdbestuur van de Afd. Haarlem
Ned. 11.-K. V.-B. verzond een schrijven aan het
Plaatselijke Steun-G'omité, inzako voorziening
van kleederen en schoeisel. Het schrijven had
in zooverre succes, dat. een gereedliggend ver
zoek aan het Nationaal Steun-Comité niet ver
zonden hoofde te worden.
De Vereeniging der Gem.-Werklieden ver.
loor door den dood een barer beste leden, den
heer P. Kaptijn, die nimmer een vergadering
der vereeniging had overgeslagen. R. I. P.
AGENDA, gebouw „St. Bavojfc;
Zondag 4 Juni.
Geen Bioscoop.
Maandag 5 Juni.
Leden Tabaksbewerkers 8^/2 uur. Onder
steuningsfonds 8M uur. Gecombineerde
schilders 9 uur. Esperanto 9 uur.
Dinsdag 6 JunL
Particulier, zalen 3, 4 en 5. Bestuur Tim
merlieden 8M uur.
Woensdag 7 Juni.
Mariabond 5 uur. Algemeen© vergadering
Ned. R.-K. Volksbond; spreker: Kamerbeek.
Donderdag 8 Juni.
Volkszang 8 uur. Groote Prop.-Verg. vau
Spoor- en Tramweg-personeelspreker: HelK
mond, 8uur.
Vrijdag 9 Juni.
Rederijkers 8K uur. Prop.-Club Volkr
bond 8^/2 uur. Jeugdorganisatie 8M uur.
Zaterdag 10 Juni.
Allerlei zaken, zaal 2. Contributie betalen,
zaal 8. Spaarkas, zaal 4. Arbeid Adelt,
zaal 6. Spaarbank, zaal 7.
NOTA. Zij, die hun vergadering in deze
Agenda willen aangekondigd zien, moeten uiter
lijk Donderdagavond 9 uur hun zaal bij den
kastelein van „St. Bavo" bespioken hebben.
Alle betalende «bonnés op dit Blad, die
In het bezit zijn van eene Verzekeringspolis,
zijn, volgens de bepaUngen op de polissen
vermeld, tegen ongelukken verzekerd voort
bij verlies van een wijsvinger
25 bij verlies van een anderen vin ge*
De uitkeering dezer bedragen wordt gega
randeerd door de „Hollandsche Algemeens
Verzekeringsbank" te Schiedam.
De vóór 1 October 1911 uitgegeven polissen
zijn niet geldig.
Wij hebben, met ingang van heden, in ons
Vrijdagsch biad een geregelden gast, dien wij
hier van harte welkom heeten.
De R.-K. Volksbond heeft met onze Courant
een overeenkomst getroffen, waardoor wij des
Vrijdags in onze kolommen zullen opnemen „De
Damiaatjes", die tot nu toe als afzonderlijk week
blaadje over het wel en wee van den Volksbond
hun tonen lieten hooren.
Wij zijn er zeker van, dat de leden, van den
Bond dit op prijs zullen stellenhet is vooral
bij de hooge papierprijzen en andere moeielijk-
heden een offer dat onze Courant brengt, zulk
een gedeelte van de reeds beperkte plaatsruimte
elke week af te staan aan de Haarlemsche afd.
-van den R.-K. Volksbond. Maar daartegenover
verwachten wij van de leden van den Bond hun
krachtigen steun voor de Courant, die immers nu
wel dubbel hun Courant is.
Mogen vooral de Volksbonders nu hl hun
arbeid er op zetten, dat er in den kring der
katholieke arbeiders in Haarlem spoedig geen
enkel gezin meer worde gevonden, waar niet de
katholieke courant de dagelijksche gast is, nu
deze op hare beurt het orgaan van de Bonds-
afdeeling zoo welkom te gast ontvangt!
COLIJN EN DE GENEESKUNDIGE
DIENST.
Ergerlijk is het dat de linkerzijde bij de
debatten over den geneeskundigen dienst
'Colijn aansprakelijk zocht te stellen .voor
de wantoestanden bij den militairen genees
kundigen dienst aangetroffen. Colijn is ern
stig te kort geschoten in, de vervulling; van
zij 11 taak verzekerde üe vrij-liberaal Ter
Spill op hoog en toon.
Zeker kan men er van zijn, dat In de
komende dagen, „de geneeskundige dienst"
opgeld, zal doen en gretig zal worden aange
grepen om Colijn's verdiensten .te verklei
nen
j Óver de stoutmoedigheid van dit bedrijf
staat men versteld, zegt „de JEtotterdammer".
jDe bloote herinnering aan de nuchtere fei
len is voldoende om het onbehoorlijke van
dit optreden te vonnissen.
1 „T.wep en half jaar iwas Colijn minister
en' in dien tijd deed hij wonderen. Hij gaf
een Dieuwe MiLitiewet, Landweer- en .Land
stormwet, bracht eene nieuwe Legerorgani-
'satie tot stand, kwam met de Kuatverdedi-
Jging. Dat alles tegen de oppositie van de
linkerzijde inde Tweede Kamer in, die bij
na unaniem haar tegen liet hooren.
„Bij 'deze groote hervormingen werd ook
de geneeskundige dienst niet vergeten eh
met de Verbetering van Üegpn tak Werd' een
ingrijpende aanvang gemaakt.
„Immers van hem gingen deze maatrege
len uit: Bevordering van den toeloop, der
Officieren van Gezondheid. Toekenning van
studiebeurzen voor aanstaande müitairê art
sen. Overeenkomst met burgerlijkè zieken-
inrichtingen, waarméde hij den juisten weg
aanwees voor de verpleging der militairen.
1021
17)
Inzonderheid had kapitein Schooter het op de
katholieke missionarissen gemunt. Viel
was dcypërIa°'f1verkondiSer in zijn handen, dan
ïïfde HiLt °w3 verloren :me" verhaalcle el-
pqn de wildé eilanrf£? £evangenen gewoonlijk
aan cie vilde eilandbewoners uitleverde die hen
voor hun dood de Uitgezochte folteringen dede!
pndergaan. Op deze wijze verdween dêtiids me
nig priester der missie, die zich afzonderlijk in
die breedten gewaagd had en terwijl hij op Bor
neo, Celebes of Timor een vreeselijken marteldood
stierf, achtten de zijnen hem zoolang op een
dier eilanden in volle christelijke werkzaamheid,
tot zij hem na jaren eindelijk voor verdwenen
•noesten verklaren.
De laatste dezer daden had Schooter op dat
gedeelte der kust van Java gepleegd, hetwelk
tegenover het eiland Mali ligt. Om dezen tijd lag
m de kleine Javaansche haven Kalima een kleine
Ripper voor anker, op welks voorboeg men den
"aanj „Vrouw Jansje" kon lezen. Naar dezen
am te oordeelen, scheen zij. vaa b^derlancfeeh^
van art. 5 der Landstormwet Be mogelijk-
Terwijl hij (dftoor zijn inschrijvingsregister
heid opende om een voldoend aantal ge
schikte verplegers te verkrijgen.
„Waarlijk als het gaat om de verwaar-
loozing van de zaken der landsverdediging
dan moeten Concentratie en S. D. A. P.
van Colijn afblijven. Schaamrood hebben zij
te zwijgen."
PROV. STATENVERKIEZINGEN.
's GRAVENHAGE. De anti-revolutionaire
Bondskiesvereeniging Nederland en Oranje
heeft candidaat gesteld den heer L. F. Duy-
maer van Twist, zulks in Üe plaats van
den heer K. Vink, die voor een candidatuur
heeft bedankt.
DEN HELDER. Definitief candidaat der
3 rechtsche partijen (ook van de christen-
Democraten) is Mr. J. B. Bomans te Haarlem
Als tweede candidaat zal worden gesteld
een Anti-revolutionair (nog niet bekend).
Daar de Chr.-Dem. (de fractie Staalman)
met rechts mede gaan de eendracht geluk
kig hersteld. Voor de 2 zetels krijgt men
dus een R.K. en een A. R. candid.aat.
LANDSTORMER-RAADSL1D.
In de Woensdag gehouden vergadering
van den gemeenteraad van Renkum, kwam
in behandeling de zaak aangaande verval-
len-verklaring van het raadslidmaatschap
van den heer G. iWolzak, waartegen deze,
krachtens art. 25 G. jW-, in verzet is geko
men.
In een nader adres betoogde W- nogmaals,
dat een vrijwillig landstormer, met 6 oefen
uren per week, niet geacht kan worden te
zijn: krijgsman in werkelijken dienst.
Nader praeadvieseerend handhaafden B.
en W. hunne meening dat de yervallen-ve.r-
klaring rechtens was. De elöt-alinea van
art. 23 G. W-, kan h. i. nimmer van toe
passing zijn op de Landstormwet vjui 1913.
Met 8—4 stemmen nam üe Raad het voor
stel van B. en (W. aan.
MR. W, S. J. VAN WATERSCHOOT
VAN DER GRACHT.
Men meldt uit Den Haag, dat de toe
stand van jiet Eerste [Kamerlid mr. S.
J. van Waterschoot van der Gracht, die
dezer dagen op. weg van Den Haagt naar
Scheveningen in de tram door een toeval
werd getroffen en die nu in het rust- en
herstellingsoord „Maris Stella" aan den
Seheveningsclien weg is opgenomen, bevre
digend is.
EEN BEZOEK AAN HET DOOFSTOM
MEN-INSTITUUT TE ST. MICHELS-
GESTEL.
In de „Katholieke Militair" geeft de huzaar
P. Dewald een indruk van een bezoek, 'dat on
langs militairen, ingekwartierd te St. Michiels-
Gestel, gebracht hebben aan het Doofstommen-
Instituut aldaar. Niet alleen katholieke, maar
ook niet-katholieke soldaten behoorden tot de be
zoekers en allen waren opgetogen over hetgeen
zij aanschouwden. Meer dan 200 militairen be
zichtigden, in groepen gesplitst, onder leiding
van de geestelijkheid, de verschillende afdeeilin-
gen van het mooie Instituut.
Maar het meest belangwekkende wachtte ons
nog, zegt de schrijver in bovengenoemd 'blaid de
openbare les der verpleegden. In het voor deze
aangelegenheid ingerichte gymnastieklokaal
woonden wij lees- en spreeklessen van de jon
gens bij. Spreekles van doofstommen, die immers
niet kunnen hooren en spreken? En toch spi-aken
zij allen, enkelen zelfs met normaal stemgeluid'.
En hooren beter nog dan wijzelfs het zeer
fluisterend wóórd, hun door den eerwaarden
Broeder-Onderwijzer toegesproken, ontging hun
oogen, niet. Want zij lezen de woorden van
iemands lippen af, zelfs zonder dat men bijzonder
geaccentueerd spreekt.
Eerst woonden wij de les voor meerendeels
zesjarige jongens bij, die, nauwelijks acht maan
den bezig, reeds gezamenlijk of elk afzonderlijk
éénlettergrepige woorden lazen, uitspraken en,
niet 'het minst: toonden er ook het begrip van
te hebben. De omstreeks vijftienjarigen, wier ken
nis ons hierna werd getoond, zullen den mees
ten onzer wel een licht schaamtegevoel hebben
bezorgd* toen ook hunne wetenschappelijke ken
nis bleek, o. a. op aardrijks- en geschiedkundig
gebied.
Welk een groot en grootsch werk was hier in
acht jaren aan die misdeelden verricht! En
welk eene opoffering getroosten zich de eerwaar
de Broeders en Zusters. Het woord van dank,
hetwelk den HoogEerw. Directeur en den ande
ren priesters en broeders na afloop voor hun
bereidwilligheid door den vaandrig Puintjes
weird gebracht, was* dan ook wel verdiend.
En wii gingen héén, vol bewondering voor
wat wij hadden gezien! En de niet-katholieken,
die wel eens lachen met „priesters en nonnen",
moeten zich niet weinig hebben geschaamd voor
hun laster oVer „domme paters" en „luie non
nen"!
Een njiet alledaagsche arrestatie. De poli
tie te Watergraafsmeer heeft dezer dagen
een waarlijk niet alledaagsche arrestatie ver
richt. Omsteeks 6 uur kwam een kruid juierg-
jongen op zijn fiets bij het politieposthuis aan-
nationaliteit te zijn, hoewel haar bouw aanmer
kelijk van den in Holland gebruikelijken afweek.
Overigens bekommerde zich niemand omtrent
het vaartuig, want Kalima was destijds eerst in
hare wording en men had meer te doen dan zich
om de scheepspapieren van een vreedzamen, klei
nen zeevaarder te bekommeren.
De voornaamste kolonist van Kalima was een
zekere Davidson, die met den kapitein van de
„Vrouw Jansje" zaken moest doen, want deze
had bij hem zijn intrek genomen, terwijl zijne lie
den zonder uitzondering aan boord hadden
moeten blijven. De beide mannen zaten in een
open veranda, welker bladerendak genoegzame
beschutting voor de zonnèstralen aanbood, rook
ten hunne Sumatra's en lazen de nieuwste cou
ranten, welker dagtedcening evenwel ettelijke
maanden oud was. Destijds was er bijna een vie
rendeel jaars noodig om een Europeesch blad
naar Java te zenden.
„Wel, wel, kapitein, die Napoleon is tot levens
lang consul benoemd geworden!" riep de kolonist
eensklaps uit.
„Ik las het reeds vroeg," antwoordde de aan
gesprokene, die niemand anders dan Surcouf
was. „Men zal binnenkort wel het bericht ont
vangen, dat hij koning of keizer geworden is."
„Spreekt gij m ernst?"
„Volkomen! Deze Bonaparte is een man, die
niet halverwege staan blijft."
„Aha! ziit gij £en bewonderaar van hem?"
«Neèn, of§$fiö& erfcen. dat hij een «epie ls.
Ik dien mijn vaderland en acht een ieder, die er
naar streeft het van den druk van Engeland te
bevrijden. In dit opzicht bezit de consul mijne
volste sympathie. Poch ik weet niet of hij den
eenigen weg, die naar het doel voert, zal inslaan.
Pe macht van Engeland wortelt in zijne koloniën,
men legge zijn invloed op den handel aan behoor
lijke bandenmen vérzwakke zijne bondgenooten
en versterke zijne tegenstanders, en wat weet ik
nog al meer! Ik ben geen consul en het is dan
ook genoeg, als hij de juiste middelen aanwend.
Pe hoofdzaak echter is de aanschaffing eener
vloot, die ontzag kan afdwingen. De consul is
zijn land en zijn vojk de politiek des vredes schul
dig. En als hij dit ter harte neemt, dan kent
hij slechts een enkelen werkelijken vijand en deze
heet Engeland, Deze tegenstander is evenwel
enkel met gunstig gevolg ter zee te bestrijden."
„Gelijk gij het in net klein doet, kapitein. Ove
rigens moet het voor een man van uwe bekwaam
heden een zekeren tegenzin verwekken om vreed
zame koopvaarders te kapen."
Waarom? Meent gij wellicht omdat deze han
delwijze eenige overeenkomst heeft met zëeroove-
rij? Kent gij een grooteren zeeroover dan Enge
land? Het doorzoekt en confiseert naar believen
de handelsschepen van bevriende mogendheden;
het sluit de havens der natiën naar goeddunken
het doodt den handel en daardoor de inkomsten
der volken; het maakt op deze wijze mil-
lionen vll|tige werklieden broodepos om alles
aan gish^ly^lte^engcn.JKftt jtift iajiet «root
doet, doe ik in het klein; terwijl het zich aan
natiën vergrijpt, die aan niets schuld hebben,
treed ik eerlijk en openlijk op tegen een vijand,
die zich even onmeedoogend als onverzoenlijk
toont. Veroordeel mij als gij durft! Heeft Enge
land niet honderlen kapers onder zeil? En wat
voor mannen zijn dat? Denkt slechts aan dien
nietswaardigen Schooter, die geen mensch maar
een duivel is. Zouden wij de wapens laten zakken
om ons lafhartig en zonder tegenweer te laten
verstikken? En al zou ik dit willen doen, dan zou
ik dat niet mogen, want ik heb heilige ver
plichtingen te vervullen. Op mijn schip heb ik
veertig wakkere mannen, die ik te voeden heb en
meen niet," dat dit mijne geheele familie is! In
Bengalen heb ik grijsaards, die in de Fransche
koloniën dienden, en van de Engelschen niets
ontvangen; ik heb talrijke gezinnen van kolonis
ten, die door den Engelschen kolonie-oorlog ten
gronde geridit werden; ik heb arme Fransdien,
die zonder middelen in den vreemde gingen,
dewijl zij door de revolutie verdreven werden
en nu eenig geld behoeven om een stukje land te
ontginnen; ik heb vrome mannen, die onder de
heidenen gingen, om het woord Gods te predi
ken, doch zich door de koelheid en het ongeloof
van de tegenwoordige richting in hun bestaan
bedreigd zien. Welnu! ik ben hun aller verzor
ger. Ik geef den invaliden jaarwedden, den ten
gronde gerichten schadeloosstellingen, den kolo
nisten ónderstand, den missionarissen bescher
ming en leyetiSópderhoud. frankrijk doet het
niet, dus doe ik het; in Parijs wordt geen een
der brieven geopend, waarin de in de verte ver
toevende kinderen des lands tevergeefs om hulp
smeeken. Wat zal er van hen worden, als Robert
Surcouf de wapens neerlegt en dan gedwongen
is de hand van hen af te trekken
Davidson sprong op om den braven zeeman
de hand te reiken. „Kapitein, ik weet dat alles,"
riep hij, „want ik zelf ben het immers doot
wiens hand zoovele uwer giften vloeien. Frank
rijk vermoedt niet welk een man het hier in dezen
hoek der aarde bezit en
Hij werd onderbroken; er trad een matroos
van Surcouf binnen, die zijn heer meldde, dat de
„Eagle" aan het oosteinde van het eiland eer
gisteren een plantage overrompeld en een pries
ter medegevoerd had."
„Wie zeide dat?" vroeg de kapitein.
„Zoo even heeft een Hollandsche kustvaardef
het anker laten vallen; van deze vernamen wij
het."
„Dus is het geen verzinsel. Ziet gij, Davidson,
dat ik niet rusten mag! Deze mensch wil de
premie verdienen, die de heeren Engelschen op
mijn hoofd gezet hebben; doch ik heb zijn spoot
tot op heden tevergeefs gezocht. Thans vind ik
het en nu zal ik hem mijn hoofd toonen. Adieu 1
Davidson, ik laat alles in den loop, want il
weet, dat wij elkander spoedig zullen wederzien.!
(Wordt vervolgd.),
