(DIE I UIL MUIT
ILMTSTE OEI 1BBEVILLES
UI «KUIL
Weiser gnnst
P. J. JANSSEN,
I
STADSNIEUWS
Donderdag 6 Juli -Tweede Blad
JEUGDORGANISATIE»
LOOPERS bij
Anegangg, hoek Warmoesstraat
FEUBLLETOHI
oi L 'n.de han<1-
Ia de Centrale Raadsvergadering van den
Ned R. K. Volksbond die vandaag hier ter stede
(Wordt gehouden, komt o.m. aan de orde een
rapport over een, door het C. B. ingesteld onder
hoek „inzake de opvoeding der schoolvrije
jeugd."
i Dit onderzoek is ingesteld met medewerking
Öer afdelingsbesturenhet moge hier gezegd
zijn, dat het waarlijk jammer is dat het Haar-
jjemsche afdelingsbestuur onder de 28 besturen
13, die geen inlichtingen inzonden: op het stuk
'yan het patronaatswezen is ook over den toe-
Stand hier ter stede wel wat te zeggen.
Het blijkt uit het rapport, dat de Patronaten,
jwaar ze zijn gevestigd (dat is lang niet overal
en óók lang niet in voldoende mate) zeer nuttig
,\verk doen, maar dat niet overal verband be-
Staat Juschen de patronaatsbesturen en de so
ciale organisaties, met name den R. K. V. B.
Het ideaalkatholieke school-patronaat-katho-
lieke vakvereeniging, wordt lang niet overal in
het oog gehouden, en terecht stelt dan ook het
Hoofdbestuur in de derde conclusie, dat de af-
tieeimgen van den Bond zooveel mogelijk „ad-
spirant-vakafdcelingen" moeten stichten.
Wij zouden zeggen; mits dan diet verband
dezer aspirant-afdeelingen mèt de patronaten
maar eens goed worde geregeld.
De conclusies van het Hoofdbestuur geven
jgeen duidelijk beeld van hetgeen men eigenlijk
vóór-heeft. Is dat omdat men gevoeligheden
heeft te ontzien, verschillende toestanden die be
staan moet sparen, en niét kan doen wat men
Vil?
Wij weten het niet.
Maar dit weten we: een gezonden toestand
zal men nooit verkrijgen, wanneer de sociale
voormannen op verschillend gebied niet loyaal
en openlijk samenwerken.
Wat in deze materie moet geschieden is: on
verwijlde samenwerking van de Diocesane or
ganisatie der patronaten, het hoofdbestuur der
jst. Josephsgezellen en dat van den Bond. Die
'drie moeten zijn het, die het vraagstuk der
„schoolvrije jeugd" in verband met de patro-
'naatskwestie en de vakvereenigingskwestie defi
nitief moeten regelen.
En zoo spoedig mogelijk!
Want er is al te lang getalmdhet verlies van
jeugdige arbeidskrachten, die tusschen de school
'eh de vakvereeniging in worden gewonnen voor
de socialisten, is niet alleen in de groote steden,
maar ook elders zéér groot.
Daar moet komen, wil de toestand goed wor
den, één groote, uniforme, naar een welover
wogen plan samengestelde en centraal-bestuurde
(organisatie, die alle jongens uit den werk-
imansstand omvat, van de school tot aan de
vakvereeniging. Ongetwijfeld kan de geestelijk
heid hiertoe krachtig medewerken, terwijl de
organisatie der schoolbesturen,' de St. Bavo-
bond, eveneens hulp kan verleenen.
Zooals men nu ervoor staat, en met het rap
port van het hoofdbestuur voor ons zien wij in
(alles wat men doen wil, weliswaar goedbedoelde
pogingen, maar tochlapwerk
j De Jeugdorganisatie" in ons Diocees in ééne
[krachtige, alles-regelende hand.- zTedaar wat
jWij meenen dat niet alleen nuttig, maar ook
noodzakelijk is. En mogelijk l
GEMEENTERAAD.
r (Slot der vergadering).
Te 8K uur wordt de openbare vergadering
Wopend.
Aan de orde is 't agendapunt aangaande
Ons Gasthuis.
B. en W, stellen voor:
f I. Aan dr. C. W. J. Weeterman met in-
Jtuhg van 1 Augustus lÖlB eervol ontslag te
jjerleenon uit zijne betrekking van geneesv
Jeersdirecteur vaji het St. Elisabeth's of
groote Gasthuis, onder dankbetuiging voor
.de vele en gewichtige diensten gedurende een
*eeka van jaren aan hot Gasthuis bewezen.
'II. Aan mevr. do wed. E. M. den Berger-
wénard met ingang van 1 Augustus 1916 eer-
*01 onslag te verleenen uit hare betrekking
,*an besturende zuster van het St. Elisabeth's
of Groote Gasthuis, onder dankbetuiging
l*Oor de diensten aan het Gasthuis bewezen.
I Verder om vast te stellen eene verorde
nt?* tot wijziging yan de verordening op
Jhet St. Elisabethe of Groote Gasthuis te
"Haarlem, houdende in eenige door hen voor
gestelde veranderingen van 't bestuur van *t
(GROOTSTE SORTEERING
LAAGSTE PRIJZEN
l 3012
Gasthuis en vervolgens om te bepalen dat
Vir. H. Ij. van Linden van den Heuvell met
ingang van 1 Augustus 1916 zal zijn genees
heer-directeur van het St. Elisabeth's- of
Groote Gasthuis.
De beer KXEYNENBERG zegt dait de raad
met leedwezen kennis ervan nam dat de beer
Westerman wenscbt heen fe gaan en rele
veert den enormen arbeid van hean in lieit
Gasthuis. De arbeidsuren zijn van dien aard,
dat men haast niet snapt hoe voor den heer
Westerman tiid overblijft voor wetenschap
pelijk onderzoek. En toch de beer W. doet
niet ééne operatie zonder dat door hem een
paar studiewerken worden opgslagen.
Wil men den heer W. behouden, dan moet
men hem van arbeid ontlasten en moet men
hem «on uitwonend assistent ter hulp geven.
Spr. dient in een voorstel om B. en W. uit
te noodigen in overleg met de Regenten van
't Gasthuis alsnog stappen te doen om den
heer Westerman te behouden voor 't Gasthuis.
De VOORZITTER zegt, dat B. en W. in
't belang van 't Gasthuis gaarne die taak zul
len aanvaarden.
Het voorstel wordt nu aangehouden, be
halve dat aan mevr. den BergerPénarö
het verleende ontslag eervol wordt verleend.
Bouw van arbeiderswoningen.
B. en W. adv keer en goedgunstig op een
verzoek van de vereeniging „Maatschappij
tot verbetering der huisvesting van minver
mogenden te Haarlem," toegelaten als ver
eeniging, uitsluitend werkzaam in het be
lang van verbetering der volkshuisvesting,
óm een voorschot groot f 27,160 ter tege
moetkoming in de kosten voor den bouw van
5 tweegezins-arbeiderswoniugen.
Wordt aangenomen.
De duurtetoeslag.
In verband met een ingekomen adres van
leden van het politïekader stellen B. en W.
voor om te besluiten met intrekking van een
vorig raadsbesluit, aan allo personen in
'dienst der gemeente, die gehuwd of onge
huwd de zorg hebben voor een "wettig gezin,
een duurtetoeslag van 1.per week te ge
ven, benevens 0.25 per week voor elk kind
beneden de 16 jaar.
Do boeren POPPE en BREGONJE dien
den hierop een amendement in.
De lieer POPPE verdedigt 't amendement
van hem en den beer Bregonje, dat strekt
óm do minstbezoldigden in dezen duren tijd
't meest te steunen, berekend van 2.10 per
Week en daarna dalende en om den kinder
toeslag te bepalen voor elk kind op 15 pet.
van den week- of maandtoeelag.
De beer BREGONJE betoogt, dat, daar de
economische crisis in de laatste maanden eer
verscherpt dan verzacht ie, men ook de toe
slag dient te veranderen en den minst bezol
digden wat meer te geven. Laabitbedoelden
kunnen nn met hun salarissen er niet komen.
De VOORZITTER zet uiteen dat aan het
voorstel van de beeren Poppe cjs. eenige be
zwaren zijn verbonden en dat aanneming
ervan niet aanbevelenswaardig is. Hij doet
opmerken, dat men niet moet vergeten, dat
1de lieden met hoogere inkomens ook een
moeilijken tijd medemaken en dat 1.—
dien" men geeft aan iemand met 14 per
week voor dien man meer waarde beeft dan
voor iemand die meer salaris beeft.
De beer MODOO zegt, dat inderdaad sinds
October 1915 de toestand voor velen moeilij
ker is geworden en dat hem bet yooretel-
Poppe volkomen logisch toeschijnt. Hij
meent, dat naarmate de tijden moeilijker
worden, de toeslag moet worden verhoogd
en za.1 stemmen vóór het voorstel-Poppe.
De VOORZITTER deelt mede, dat de toe
slag naar die nu is, aan de gemeente 40,000
per jaar koelt en dat volg'ens bet voorstel van
B. en W. daarbij nog 18,000 per jaar zal
kosten.
De beer HEERKENS THLTSSEN infor
meert wat het voorstel der hoeren zal kos
ten en betoogt,-dat men toch over de fman-
tiën zoo taaar niet mag heenloppen.
De heer BREGONJE acht dat men in de
zen niet bovenal op de finantien mom
ten, maar er voor moet zorgen dat de ueden
in dienst dei" gemeente niet aan ondervoe
ding gaan lijden.
Do beer POPPE spreekt in eenzeltden
geest en haalt daarbij aan walt een jicbaam
als de H.IJ.S.M. deed voor de in zijn dienst
zijn den.
Het amendement-Poppe wordt aangeno
men met 17—11 stemmen. Tegen stemden de
beeren Lassehuit, Wenitlliolt, Koen, Timmer,
v. d. Berg, de Breuk, Lcosjes. Hoog, Rib-
bius, Andreae en Ileerkens Tbijsscn.
Mitsdien is bet volgende besloten:
Aan personen in dienst der gemeente Haar
lem, die gehuwd zijn of, ongehuwd zijnde, do
zorg hebben voor eeu wettig gezin. en wier
inkomsten niet meer bedragen dan j 1500
Per jaar, wordt een tijdelijken toeslag op bun
aslaria of loon verleend en een tijdelijken
toeslag voor ieder inwonend kind beneden
de 16 jaar.
A. De toeslag op bun salaris bedraagt:
By" een weekloon (zonder eenige aftrek):
van 12 tot en met 13 2.40; van boven
13-14 2.80, van boven 14—15 2.20;
van boven 15—16 f 2.10, van boven f 16—17
f2.—, van boven f 1718 f 1.90, van boven
f 18—19 f 1.80; van böven f 19—20 f 1.70, van
boven f 20—21 f 1.60, van boven f 21—22 f 1.50,
van boven f 2223 f 1.40, van boven f 2324
f 1.80, van boven f 24^-25 f 1.20, van boven
f 25—26 f 1.10, van boven f 26—80 f 1— toe
slag per week.
Bij een jaarloon (zonder eenige aftrek)
Van 600650 10.40; van boven f 650—700
f 9.97, van boven f 70O—7.50 f 9.53, van boven
f 750-800 f 9.10, van boven f 000-850 f 8.66,
van boven f 850—900 f 8.23, van boven f 900
tot f 950 f 7.80, van f 950—1000 f 7.37, van
boven f 1000—1050 f 6.93, van f 1050—1100
f 6.50, van f 1100—1150 f 6.06, van f 1150—1200
f 5.63, van f 1200-1250 f 5.20, van f 1250—1300
f 4.76, van f 13001500 f 4.33 toeslag p. maand.
B. De kindertoeslag bedraagt voor elk
kind 15 pet. van de week- of ma and toeslag,
welke door den betrokken persoon wordt ge
noten, berekend in gekeele centen. Hierbij
worden een halve cent of daarbeneden ver
waarloosd, daarboven voor een gebeden cent
genomen.
O. Aan hen, wier inkomen de vermelde som
van 1500 overschrijdt en daardoor minder
zouden ontvangen, dan zjj met den toeslag
zonden genieten, indien bun inkomen lager
zou zijn, wordt dat verschil bijbetaald.
Onze politie.
Inzake bet bekende adres der politie-agen-
ten-vereeniging „V. Z. o. S." over de beken
de 2 overuren hebben B. en W. het advies
ingewonnen van den burgemeester, die op-
Merkt dat bedoeld besluit nooit zóó is op
gevat, dat oio twee uur „nadienen" tot de
„overuren zouden behooren. Ze behooren al
jaren lang tot den normalen dienst. De bur
gemeester merkt echter óók op dat er geen
bezwaar tegen is, vanaf 1 Juli die 2 nur na
dienen wèl als „overuren" te beschouwen.
B. en W. deelen mede dat zij zich met deze
meening ten volle kunnen vereenigen en
stellen voor bet adres in hunne banden ter
afdoening te stellen.
De beer BRUCH bepleit uitbetaling
van de twee overuren in geding van 1 Ja-
uuari 1908 af, op grond dat dit aan de agen
ten rechtmatig toekomt en dat bet raads
besluit in kwestie niet goed zou uitgevoerd
zijn.
Mede namens de beeren Wolzak, v. Iiemt,
Klein en Bregonje dient spr. in een voor-
Stol om to be luiten, dat van 1 Januari 1908
af alsnog de 2 overuren zullen worden uit
betaald aan de agenten.
De heer BREGONJE betwist, dat het niet
in de bedoeling zou hebben gelegen om de 2
uren in geding le beschouwen als overuren
in den «in van bet raadsbesluit van April
1908 en betoogt, dat bet recht aan de zijde
van de ageniten is.
Do beer ANDREAE vindt 't niet juist om
indieu men eenmaal een besluit van weers
kanten in één zin opvat en had de politie-
vereeniging dat niet .gedaan, dan was zij
eerder voor bare rechten opgekomen nu
opeens na 8 jaar te zeggen, dat men uit de
woorden ervan iets anders kan lezen. Hij
kan daarom niet- medegaan met liet voorstel
'Ier heeren Bruch e-S".
Do heer KLDIN herinnert eraan, flat de
noliiievereeniging wel degelijk eerder heeft
getracht om de overuren uitbetaald te krij
gen en dat men daar)'" volgde den bierar-
ehischen weg en zich T "dde tot den inspec
teur.
De beer ANDREAE erneemt dat, mdien
dat aldus-is, dit de zafek verandert. Echter
wil hij ten dien aanzien eene officieele in
lichting ontvangen.
De VOORZITTER zeg-j dat de poliüevek-
eeniging zich officieel noch tot den raad,
noch tot B. en W. wendde.
De beer MODOO verklaart te zullen stem
men vóór het voorstel dor heeren Bruch es.
lie heer VAN XIEMT bepleit aanneming
van bet voorstel der beeren.
De heer BRUCH bevestigt, dat de politie
agenten reeds eerder over de zaak zich tot
bun chef wondden en deelt mede dat in 1913
een paar i genten met hem er reeds over
praatten. Hij bepleit verder een zich bonden
aan de woorden van t besluit van 190S.
De VOORZITTER deert mede, dat een on
derzoek' hem tot de overtuiging bracht dat
het niet in de bedoeling heeft gelegen om d
2 uren als overuren te beschouwen en dat de
dllS 0XZI 3 ANDREAE zegt dat indien de
De beer AlNJRee(k met dm hwr Brvicll
beeren m E veel aan de zaak veran-
over praatten, u*1
dfre' waar7TTTER flat ften adres
I eo, !Ss M° Taa (le Politievereeni-
de beeren moeite om van dio 2 uren af te
k°Deebeer VAN E® deelt mede, dat
De neei ai ook hem a(?e,Iten over
een paar jaar ge gpraken.
-rv,3 wTaETEFEBS ^formeert of indien
,t 06 ^fi heoren Bruch wordt aan-
t voorstel v an onneerden of hunne
genomen, ookaanE^ zai gwctieden_
INVAAR '/VlWER antwoordt bevestigend
6 VOORZIi tmeeren Bcnr,h n n WA,„H
ervi
De
aangenomen met 23—5 stemmen. Tegen stem
den de heeren; Wentholt, do Breuk, Doosjes,
Ileerkens Thijssen en Ribbius.
Salarieering der politie.
Vooi-stellen der heeren Poppe c.s. en Bo-
mans en Klein aangaande een nadere rege
ling van de jaarwedden der politie-agenten.
De Burgemeester adviseert bet voonstel-
Poppe, om de jaarwedden der agenten te
verlioogen, niet aan te nemen. B. en W. gaan
met dit advies accoord.
De lieer POPPE geeft een aantal becijfe
ringen ten betooge, dat Haarlem wat aan
gaat de salarieering vn de politie bij een
aantal ande e door hem genoemde plaatsen
ten achter staat en betoogt dat men zich niet
op een plaats als Leiden kan beroepen, daar
in die gemeente de loonen laag ziin en ook
de bezoldiging van de politie slecht-is.
De heer KLEIN verdedigt het door hem
ingediende voorstel, zich daarbij beroepende
op de toelichting en o-p de artikelen van mr.
Bomaus in de Nieuwe Haarl. Ct. Hij haalt
verder aan, dat men in Eindhoven en nu
spreekt de tegenstander nog wel yan 't
„donkere zuiden" nog méér salaris dan
bier geeft en beroept zieb ten aanzien van
de bepaling.van 't loon op eene uitspraak van
prof. Aengenenit.
De heer BRUCH verklaart zich-in 't alge
meen voor een goede salarieering van de
politie, daar men dan goed personeel zal
krijgen, dat zich met - animo aan de taak
wijdt.
Wil men goed personeel hebben, dan moet
•men 'f go" Jarig geven. Men dient niet te
vergeten, dat mi de taak der politie een
andere is dan vroeger, dat zij nu meer pre
ventief moet optreden.
Omdat 't niet raakt de interne organisatie
van de politie, vindt spr. 't voorstel der hee
ren Bomans en Klein preferable boven dat
der heeren Poppe c.s. Overigens zijn beide
voorstellen wat aangaat de algemeene strek
king hem lief. Hij meent dat aan den raad
is 't budgetrecht van de politie.
De VOORZITTER verdedigt met c?n en
kel woord zijne.mèening in zijn advies aan
B. en W. geuit. Hij meent dat de politiek zich
van de zaak der politie heeft meester ge
maakt en acht dat verkeerd.
Do heer KLEIN herinnert dat van zijn
kant juist 't voorstel is ingediend,, nadat de
verkiezingen waren geëindigd, om 't niet als
een propagandamiddel te bezigen en dat het
bü hem* alleen op de zaak van de salariee
ring aankomt."
De heer NAGTEAAM zegt -dat 't hem niet
was te doen om mot anderen te concurreeren.
De beer BRUCH dient mede namens de
beeren Andrepe, Wolzak, v. Liemt en Kley-
nenberg een voorstel in om de salarissen te
bepalen np 725 bij voorloopige aanstelling,
op 750 bij eene definitieve met 4 tw- --jaar-
liiks'che verboogingen van 50, ongeacht de
klasse waartoe zij behooren.
De VOORZITTER wil liever spreken yan
8 tweejaarlijksche verhoogingen van 25.
Dc heer P.RUCH verandert 't amendement
in dien zin, dat er in wordt gesproken van
vier driejaarlijkseUe van f 50.
Dit voorstel wordt z.b.s. aangenomen. De
beeren POPPE en KLEIN trekken hunne
voorstellen in.
De soc.-deni. onderwijzers.
B. en W. stellen voor op het adres der
soe.-democratiecbe onderwijzers °m hooger
salarissen, afwijzend te beschikken.
Wordt aangehouden.
Het schoolgeld op de Handelsschool.
Ingevolge eene opmerking van den minis
ter van Bihnenlandsehe Zaken ste len B. en
W. voor om aan art. 9 der verordening tot
heffing van schoolgeld op de Handelsschool
me' "Tweejarigen cursus, vastgesteld bij
Raadsbesluit van 22 Maart 1916 no. 18, toe te
voegen eene (nieuwe) zinsnéde, lnider.de:
„Ten aanzien van ouderlooze leerlingen
wordt rekening geboud^j, met hunne eigen
inkomsten; het inkomen van voogden en ver
zorgers komt slechts dan in aanmerking al-s
maatstaf voor Eet te betalen schoolgeld, wan
neer dezen de voogdij, onderscheidenlijk de
verzorging, vrijwillig op zich genomen beeft."
- Wordt aangenomen.
Grondverïmring.
Door M. van Breemen verzoekt de gemeen
te in buur te bekomen een stuk grond, groot
ongeveer 637' vk. M„ gelegen tnsseben de
spoorbaan der H. IJ. S. M. en bet terrein
„de Pboenix".
ïn verband met zijn voornemen om bedoel
den grond, tezamen met een gedeelte van
het bij verzoeker tot 1 April 1933 in erf
pacht zijnde terrein „de Pboenix", aan der
den te verhuren, verzoekt bij dat de huur
zal eindigen gelijktijdig met de erfpacht.
B. en W. adviseeren aan dat verzoek te
voldoen.
Wordt aangenomen.
Ambtenaren van bet Bur
gerlijk Armbestuur.
Voorstel van R. en IV. tot vaststelling
van een Reglement voor 'de ambtenaren in
dienst van bet Burgerlijk Armbestuur met
ingediende amendementen van den hear
Klein en van de beeren Poppe en Spiesz.
)VVordt aangehouden.
Benoemingen.
Als definitief 1 eeraar in plant- en dier«
kunde aan het Gymnasium wordt voorge
steld te benoemen de beer Dr. A. H. Blaauw
alhier.
Benoemd wordt dr. Blauw.
Voor leerares in de Ned. Taal aan dfi
Middelb. Meisjesschool met 6-jarigen cursus
is de volgende aanbevelingslijst opgemaakt:
Mej. A. ven JVolzogen Kühr te 's Graven-
kage en Mej. Dr. J, M. Keyman, alhier.
Benoemd wordt de eerst aanbevolene.
Voor leeraar in de Ned. Taal aan de
H. B. 5-jarigen cursus worden aanbevo
len de heeren: 1. Dr. G. E. Opstelten, 2.
A. A. van Rijnbach, 3. P. Hans Szn:
Benoemd wordt dr. G. E. Opstellen.
Als onderwijzer aan de buitengewone
school voor L .0. wordt aanbevolen de heer
J. A. van den Berge te Velsen.
Benoemd wordt de heer van den Befge.
Rondvraag.
De heer v. d. BOOGAARD brengt ter
sprake den rijstverkoop vanwege het le-
yensmiddelenbureau in een winkel in de
Groote Houtstraat. Hij deelt mede dat eeni
ge winkeliers hadden medegedeeld dat de
voorwaarden te bezwarend waren, doch dat
anderen wel de~ rijst liadjden wili-en ver-
koopen, welke-Jaatsten mededeeling ontvin
gen, dat zij de rijst niet zouden ontvangen,
omdat bet levensmiddelenbureau zelf de dis
tributie zou ter hand nemen, met uitslui
ting dus' van de winkeliers.
Tegen dat laai ste komt hij op, daar dus
de winkeliers en de middenstanders wor
den terzijde gesteld en hun een deel van
hun verdiensten wordt ontnomen. Naar aan
leiding daarvan doet hij opmerken, dat even-
als anderen, ook de winkeliers onder den
nood der tijden lijden die, zegt spr.,
niet om een duurtetoeslag kunnen vragen
en dat zij in,hun zaken worden belem
merd. Voor lien is 't een bard ding te on
dervinden moéten, dat. door 't optreden van
't levensmiddelenbureau huu nooden nog
worden verzwaard.
Spr. stelt deze vragen: le. Waren de
moeilijkheden terzake van den rijstverkoop
van dien' aard, dat zij niet waren te onder
vangen en tot een eigen verkoop moest
worden overgegaan; 2e. Zal de winkel al
leen dienen tot een tijdelijken verkoop van
rijst of later ook van andere levensmidde
len. 3e. Verplaatst men nu niet d-e moei-
lijkbeden van de arbeiders naar de midden
standers?
De VOORZITTER antwoordt de de voor
de winkeliers verzwarende voorwaarden van
Regeeringswège zijn opgelegd, dat alleen
een paar winkeliers de rijst wilden verkoo-
pen en. dat 't levensmiddelenbureau daar-
op twee vergaderingen tot de conclusie w -
gekomen, dat 'ir niet andérs gaat dan in
een eigen winkel. Voor zicb is spr. daar
niet voor, dan in den uitersten nood.
Op de le vraag antwoordt spr. beves
tigend, op de 2e wat aangaat liet le gedeelte
eveneens en wat aangaat 't tweede gedeelte
er van, dat is nu nog niet te zeggen. Op 'd-e
3e vraag- antwoordt sjir.Ja zeker, maar
dat kon nu eenmaal niet anders. In 't al
gemeen is spr. er voor, dat voor den ver
koop van regeeringslevensmiddelen zoo veel
mogelijk dc liandel als tusschenpersoon zal
worden gebruikt.
De beer ELFFERS. deelt mede, 3at een
40-tal winkeliers de rijst wel wiklen verkoo-
pen en dat bij vernam, dat naast den winkel
:n de Groote Houtstraat elders nog twee
wnnkels zullen worden geopend. Op die ma
nier wordt aan de winkeliers een concur
rentie aangedaan, die geen pas geeft.
De beer NAGTZAAM zegt, dat bet ver
schaffen van rijst is een noodmaatregel,
waarbij haast diende te worden betracht en
dat men bad gedacht de winkeliers kunnen
wel eens de rijst niet verkoopen, al zeggen
zij dan 't wel te willen, doen.
Op dit gebied, gaat spr .voort, lieeft 't
Ievensiuiddelenbureau eenige ervaring opge
daan met de groenten en de peulvruchten,
waarvan veel niet aan de stadgenooten ten
goede kwam, maar uit de stad werd uitge
voerd. Indien jpen d,at wilde voorkomen,
dan bad men wel een 25-tal controleurs
noódig. De ervaring leert, dat men velen
geen minuut uit 't oog kau verliezen of ze
gaan knoeien en voeren de waren de stad
uit.
Spr. deelt mede dat een winkelier Op
een Zaterdag een 1Ö0 K.G. bruine boonen
had ontvangen en dat daarvan des Maan
dagsochtends niets meer ter verkoop aan
wezig wras. Dat is onmogelijk. Wat aan
gaat het vet ontving spr. uit Den Haag
bericht, dat overal elders de winkeliers er
mede knoeien. Alleen hier waar ,t Bureau
zelf de distributie ter band neemt, gaat 't
goed. Bet resultaat is, dat indieu van
hieruit men vet bestelt het dadelijk komt
en dat men elders moet wachten.
Nu bestond bij het levensmiddelenbu-
(8)
„Mijn Gilda!" sprak Elisabeth, met onge
wone beminnelijkheid in de stem: „nu alweder
hierZeg me, v/as uw vader niet gastvrij genoeg
°f was het gezelschap der zeemeeuwen u minder
aangenaam, dan dat van onze bevallige "hof
jonkers, dat gij zoo spoedig, wederkeert?
Doch hebt gij in die weinige dagen alles ver
leerd, wat gij hier zoo volmaakt kendetde edele
kunst om uwe schoonheid te verhoogen dóór de
Pracht van kleeding en opschik? Waarom die
panen, waarom die wanhopige blik? Is uw
hart getroffen door een pijnlijken slag
i „O koningin, wees niet zoo wreecf als mijn
i mder!" en zij wierp zich voor de voeten der
'v°rstin„wees niet onbarmhartig 1"
„Maar kind, wat deert u?"
1 „Mevrouw, leen een gunstig oor aan mijne
«mcekingen. Ik ben diep rampzalig!"
„bpreek, Gilda! Wat is er gebeurd?"
Inn ouw> van nacht heeft men een jonkman
ihoor!" 1?wcr gebracht, beschuldigd van onge-
lamheid jegens de wetten."
Het gelaat der koningin werd strenger.
„En gij bemint dien jongen man?"
„Meer dan ik in woorden kan uitdrukken,
want hij is mijn doodgewaande broeder!"
„Uw broeder, Gilda. Ik wist niet dat uw vader
een zoon had."
„Hij wist het zelf niet, tot vóór eenige dagen
toen mocht hij hem terugvinden, helaas, om hem
weer spoedig te verliezen
Maar wat is dan zijne schuld?"
„Hij is Katholiek
De koningin fronste hare wenkbrauwen.
en priester" stamelde Gilda.
Elisabeth zweeg en zag onheilspellend voor
zich uit.
„En wat zegt uw vader?" vroeg zij koud.
„Gij kent hem, mevrouw; en schoon zijn hart
voor Reginald spreekt,, huldigt hij de wet door
zijne daden."
„Trouwe dienaar! Ik herken hem hieraan.
Lord Abbeville was eens een der steunpilaren
.van mijn troon en,thans blijft hij nog een ver
knochte" vriend; liij toont zich een tweede Bru
tus."
„Ach mevrouw, wees gij dan baimhartig! Ge
nade schenken is het schoonste voorrecht van
een vorst."
„ïk mag uw vader niet tegenwerken, Gilda!
Is de ontaarde zoon der Abbevilles gevangen
in de uitoefening zijner goddelooze bediening,
dan is bij: des aoods schuldig en mijn woord
Alleen kan hem .redeten -
y-v ent-eek da* dan uit! Hij is nog
.O mevrouw, 6P .-,„nas". had zii -willen zen-
machtigt zoo met, aan haar werk.
En zij zette.zicn enjvje, niidn- cii
„U mevrouw, 1 .ffaas". had zij willen zeg-
zoo jong: („Z°0 bestierf op hare lippen.)
gen, doch het WJW rPkeJr, zoodra uw vader mij
„Ik zal het uiisp nimmer."
met,
tn zij zette.zici snikte Gilda^ „gij waart
t0C Vraag'het uw vadel', Gdda!,Hii heeft thans
Vertrek nu, gij ziet dat ik met werk ben over-
'a Gilda boos? en va '^sloten, doch met de wan
hoop in het hart, v,ertrek'
In hare kamers E H] hevel alles
voor haar vertrek tGr' te maxen; zij ging
terug naar Duricaiie
IX.
Lord Rich d was aljeen ln zijn kabinet. Te-
Ènree.'s had Archibald dien morgen verzocht
verves (s had Archibald d. n morgen verzocht
hem aan ie o oor en; tevergeefs trachtte hij zijn
meester te overreden eenig voedsel te gebruiken;
de graas an woo: side nie i tij bleef aan het taam
staan, de oogeu op den Oceaan gevestigd, de
handen over de borst gekruist; die weinige
dagen schenen als maanden over zijn hoofd te
zijn gegaan; de iel!e smart van eenige weken
had het werk van talrijke jaren verricht; de fiere
mqn scheen e.en nuiisaard. Plotseling richtte hü
het hoofd op: een'geheime deur, waarvan hij
alleen den sleutel meende te hebben, kraakte op
hare hengsels en Gilda trad binnen, bleek als de
dood, een beeld van rouw en smart.
„Vader!" riep zij, en schrikte tèrug bij het
2ien van zijn verouderd gelaat.
„Gilda! Hoe komt gij hier en wat wilt gij?"
„Ik kom van de koningin, mijn vader; ik heb
haar tun Reginald's leven gesmeekt
Lord Richard gevoelde dat hij bleeker werd,
en wendde het hoofd om.
„Zij heeft zijn leven vertrouwd aan uw oor^
deel; zeg dus één woord vader, en zwijgen
De graat verroerde zich met en bleet zwijgen.
Fieve vader gij kunt toch onmogelijk willen
dat uv stamhouder ten dood worde gevoerd als
een misdadiger l Zeg aan de koningin, dat gij
zijne vrijheid wilt."
't Zelfde stilzwijgen. Gilda voelde haar moed
zinken; de tranen sprongen in haar oogen.
„Vraag dan ten minste zijne verbanning, va
der, indien gij hem niet meer voor uwe oogen
duldt; maar door hardnekkig te zwijgen, onder-
teekent gij zijn doodvonnis, wanneer is net ge
hoord, dat eene zuster haren vader smeekt, zijn
eigen kind te redden, en deze doof blijft? Aoli.
ik smeek u, zeg één woord, een enkel, het zal
beslissen over Reginald's leven."
Maar geen 6pier van Lord Richards ge»aat
vertrok zichhij sloeg geen acht op zijne smee-
kende dochter.
„Vader 1" kermde Gilda, „hoort gij mi] dan
niet? Ik smeek u voor het kind uws harten, vooi
uw oudsten lieveling, die een schandelijken dood
gaat sterven! Hij draagt uw naam; hij is de
laatste van ons roemrijk geslacht; hij is her
evenbeeld zijner moeder, die gij meer hebt bemind
dan de mijne. Ge moet hem redden, gij zijt im
mers geen Romein of een barbaar! En slechts
Romeinen of barbaren vermoorden hunne kin
deren!"
Zij- had hare armen om zijn hals gesiagen,
haar prachtig hoofd op zijn schouder neerge
vleid, en in die omhelzing voelde zij hoe al zijne
ledematen trilden, hoe zijn hart angstig klopte.
Dit gaf haar moed.
„Ik weet dat hij dwaalt; maar is zijne opvoe
ding daar geen schuld van? Wie weet oi hij niet
gehoorzamen zal, indien gij hem uw nart opent,
mdien gij, in plaats van hom te verstooten. hem
de plaats gunt, welke hem toekomt! Wees niet
zoo wreed, vader l Hoor naar hetgeen uw hart
zegt; die stem is de ware. De koningin is gena
diger dan gij. Laat uwe vooroordeelen rusten,
vergeet dat gij lid der Engeische Kerk zijt en
bedenk alleen, dat gij vader zijt; vergat dat
Reginald katholiek en priester is her'na" "J
slechts, dat hij uw eenige zoon tol sme<*
u om, verwoest ons beider leven niet. tens
reeds heeft dat verschil van godsdienst uw hu t
in rouw gedompeld, laat het nu niet ten tweeden
male zóó zijn."
Wordt vervotc^LX.
Do VOORZITTER deelt mede, fiat B. en
W. overnemen 't gewijzigde voorstel van den
den beer Bruch.
