DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. NASSAULAAN 49, HAARLEM BUITENLAND DE OORLOG. DOHXEli's Roeden bovenal! in 't pech Heelal! korte behiohteb THE0D. G, v. DUSSELD0RP 5 BarteljorisM 5. Teleioon 2144. Flanel Cosfuums Wan hedenmorgen BINNENLAND STATEN-OENERAAL Saterdag 15 Jul! 1916 4]ste Entercomnia Telefoonnummers 1426 en 2741 Dit nummer bestaat uit vier Waden, waar ander het Geïllustreerd Zondagsblad in acht bladzijden. EEÜSTE BL&O. HAARLEMöCHl ALLEOAGJES H° 1986 3022 Barteljorisstr. Hoek Gr. Markt Tel. 899 VERSPREIDE 8ERICHTES9 3034 Witte Schoenen Gekleurde Schoenen Berichten in drie regels. Het nieuwe onderwijsartikel en de Grondwet HOME HUMIKCUE MMT A50KNEMENTSPRI3S i Per S maanden voor Haarlem en de agentschappen (kom eener gemeente) 1,60; voor de overige plaatsen in Nederland per post f 2,— per week voor Haarlem en de agentschappen 0,125; afzonderlijke nummer» f 0,05. PRI3S DER ADVERTENTIËNI advertentiénTn3de rubriik^Vrllf'eTT k h-5*' bul'enland Per re2el f 0,2 0» regel meer 0,10. 3 60 Aanbod vaD 1—5 regel» 0.40, elk» O V E U Z I C H T. I11 het artikel van do .Times", dat wij in ons nummer van gisteren citeerden, werd behalve teleurstelling over de geringe resul taten van bét eerste offensief der Engel sehen, de verwachting uitgesproken, dat de aanval op de tweede Duitsche linie aan gaande zou zijn. Toen wij ons overzicht van gisteren schre den, konden wij nog niet gelooven, dat op hetzelfde «ogenblik het tweedo offensief nlïeeth, begonnen was. Toch was dit zoo. bleeds, ju den middag bereikte ons het eerste telegram, het offieieele bericht, dat de En- te K-c hen, bij bet aanbreken van den morgen he tweede Duitsche verdedigingslinie over eeu breed front waren aangevallen. De En- Sclsehe troepen zoo luidde verder liet be- doht, dat wij nog in een gedeelte onzer op- hige konden opnemen drongen over een 'l'<)ntbreedte van 4 K.M. in de stellingen van ''oti vijand en veroverden verscheidene sterk Verdedigde plaateen. Eu in den vooravond ontvingen wij de h'iegrammen met nadere bijzonderheden 0v'er den nieuwen opmarsch. Nu waren het 'le officieuze berichtgevers, de oorlogscorres pondenten, die nog- voordat de generale Maf daarvan mededeeling deed te Londen ''eten weten, dat de Engelsche troepen aan 'et Sohime-front, de dorpen Longueval en ""•zentin le Grand genomen en den vijand ll't et Srones-boschje verdreven hadden. Intnsschen werden de heyige gevechten 'Oorlgozet en vermeerderden de Engelschen ^stadig hunne winsten met het resultaat, e zo thans volgens hun eigen laatste de tweede linie van den vijand DE TELEFOONDIENST. In de vergadering van de vereeniging „De Nederlandsche Dagbladpers" is dezer dagen ernstig geklaagd over den onhoud- baren toestand bij den jntercommunalen, te lefoondienst. Het is te liopeu dat die klaclit bij de Regeering eens ooren vindt. liet is bepaaldelijk ook hier .ter stede, bij de groote uitbreiding dje het interlocale verkeer heeft gekregen, méér dan erg, zoo tang als er moet gewacht worden op. aan sluiting bij aangevraagde gesprekken. Mét het Zuiden des lands, Limburg en Noord-Brabant, is telefoneeren zoo goed als ondoenlijk, wil men niet gedoemd zijn uren te wachten. Op verschillende tijden van den lag is verbinding met kleinere plaatsen al héél moeilijk te verkrijgen, en zelfs "drin gende gespr-'-kén ondervinden buitengewo ne vertraging. Natuurlijk ligt dit-alles niet aan het per- toneel, dat doet wat het kan en speciaal hier ter stede zoo welwillend mogelijk is, zelfs al is het kleinte "klein, naar wij hooreu. Maar het is de schuld der regeering, lie ook na het overnemen der Béü-Telc- foon-Maatschappij niet door uitbreiding der netten en vergemakkelijking van het tele- oni- k verkeer aan het publiek tegemoet kwam, dochals 't kan de communicaties slechter maakte en daarenboven de tarie- v ma opsloeg! Of de vereeniging „De Ned. Dagbladpers" iets zal bereiken met hare klacht, zal de vraag zijn, maar dat mag geen reden zijn om te zwijgen! - Ook uit het publiek moesten meer klach ten hierover opgaank AGENDA. 16 JULI. Uebouw St. B a v o Smedestraat 23 Witte Bioscoop 2—4—8 uur. Inden Hout half 3 Concert Haarl. Muziekkorps. B u L t e ns o e i e t e i t Trou moet Blyekeu *7 8B uur Concert door de Muziekveree- °lgiug „Harmonie", B r o 11 g e b 0 u w (Park) 8 uur Con text vereeniging Haarl. Muziekkorps Con cert. Schouwburg J a n s w e g 8%. uur Uast- voorstelling /Louis de Vriendt en Poldi Sorell. AGENDA. 17 JULI. Gebouw St. B'a v o Smedestraat 23 Witte Bioscoop 8 uur. Leden Sigarenma kers 8,'4 uur. Ondersteuningsfonds 8)4 uur. Esperanto 8 uur. Patroons Schoenmakers 8Z uur. St. Elisabeths-G-ebouw Jan6shr. 4b van 2-2'A uur aanvrage om vereter- kende middelen voor arme zieken der St. Elisabeths-Vereeniging. "Bisschoppelijk Museum Jansstraat 19geopend eiken dag van 10o uur tegen betaling van 25 cents. -Uitgezonderd Zater- m en R.-'E. feestdagen. bezetten van Bazentin-Petit tot Longueval. Het Duitsche hoofdkwartier, dat ook mel ding maakt van de gevechten op het Somme- front, zegt dat aan weerskanten van de Somine een nieuwe, hevige strijd is ont brand. De Eugelsclien, zoo vertellen de Duitseliers, vielen iu het vak van het bosch Mametz—Longueval aan en herhaalden hun inspanningen hij het Tronqs-iboselije, waar zij den vorigen avond reeds door een snellen aanval van Duitsche reserves gevoelig ge troffen waren. In dit Duitsche bericht worden dus nog geen verliezen erkend, hoewel tussehen de regels door wel te lezen is, dat de Duitseliers hier klappen kregen. De gevechten duren voort en nu is maar de vraag of de aanval lers zich zullen kunnen handhaven en nog meer winst maken of dat de Duitseliers in staat zullen zijn met de tegenaanvallen een gedeelte hunner verloren positie te herwin nen. Op het Oostelijk front is de toestand, niet tegenstaande de verwoede gevechten welke er geregeld worden geleverd, onveranderd! gebleven. Het Russisch offensief leverde de laatste dagen den Russen geen noemenswaar dige succ*essen meer op. Op hun Turkseh front in den Kaukasus daarentegen hadden de Russen thans weer meer succes. Zij heb ben daar. eenige Turksche stellingen ten westen van Erzeroem aangevallen en namen verschillende versterkingen in hun bezit. Van de overige fronten geen vermeldens waardig nieuws. De onderzee-reis van de „Deutschland." De van Engelsclie zijde geuite bewering, dat. de reis van de Duitsche duikboot dwars over den oceaan geen buitengewone daad van zeemansbeleid is en dat tien duik booten, voor Iingeland's rekening in Canada gjobouwd, reeds vroeger den oceaan waren overgestoken, vindt tegenspraak in de „Frarikf. Ztg." Het blad wijst er op, dat de „Deutschland" van Bremen tot Baltimore een afstand van 4200 zeemijlen heeft afgelegd, zonder onderweg er gens te kunnen binnenloopen en zonder onder weg ergens voorraden te kunnen innemen. De Oanadcesche duikbooten zijn indertijd in twee «Toepen overgevaren, één direct naar Engeland, de andere naar Gibraltar, afstanden van 2500 en 2700 zeemijlen, dus een heel wat minder verre reis dan de „Deutaehland" maakte. Bovendien voeren zd gezamenlijk en onder be scherming van begeleidende schepen, zoodat ze onderweg hun voorraden konden aanvullen, wat de Duitsche-duikboot niet kon doen. In verband met diit laatste wordt van andere zijde er aan herinnerd, dat in een Engelsch- Amerikaanach bericht al is beweerd, dat de „Deutschland" door neutrale stoomschepen zou zijn begeleid. Evenwel valt niet te ontkennen, dat met <-e overvaart van <to „Deutschland" een mees terstuk van zeemanskunst door den gezagvoer der lvönig is geleverd. De „Bremen," het zusterschip van de „Deutschland." Iu de berichten omtrent de reis van de „Deutschland" over den oceaan is sprake ge weest van een tweede Duitsche duikboot? de „Bremen,' die ook al onderweg zou zijn. Iu verband hiermee werd al aan- de „Daily News" bericht, dat de „Bremen" reeds meer dan een maand geleden Kiel zou hebben verla ten, maar dat men er sedert niets meer van beeft vernomen. Echter meldt de te Rio de Janeiro verschij nende courant „Rua", dat het zusterschip van de „Deutschland" daar, volgens een door de Brazi- liaansche regeering ontvangen bericht, binnen 10 dagen verwacht wordt. Wij zullen eenig geduld dus nog* moeten be oefenen om de juistheid dezer berichten uit. de feit-en te leeren kennen. Dé omgekeerde wereld. Uit Marïenbad, do bekende badplaats in Bolie- men voor lijders aau vetziekte, wordt aan de „Berliner Zei tun g am Mi'ttag" geschreven: De oorlog zet werkelijk alles op z'n kop, Vroe ger ging men naar Harieubad om mager te worden en nu om dik te worden. De verzorging is in Marïenbad even rijk als in vredestijd. Alle levensmiddelen zijn in onbegrensde hoeveelheid aanwezig en de prijzen zijn werkelijk matig. Een beperking in. het verbruik door kaarten is alleen bij het brood ingevoerd. Maar men'krijgt zoogenaamd „Kui-"-ge},a]i- het zuiverste tar wemeel. Alle andere levensmiddelen: eieren, vleescb, boter, melk, kan men koop-en zooveel men wil. Voor de badgasten zijn zelfs de vleesch- looze dagen afgeschaft. En vetlooze dagen be staan evenmin. "V ol pension kost zeven tot tien mark per dag. De spijskaarten van de groote res taurants noemen, naast andere gerechten, twin tig verschillende vleesehgerechten op. De schouwburg speelt eiken avond en de.badkapel geeft vier maal per dag concerten. Iu oorlogstijd. s Morgens om zeven uur aldus verhaalt de „Figaro was er in een achteraf straat van Mcntmartre een heel® oploop. Twee auto's hiel den daar stil ea een ervan kwamen.... twee Duitsche infanteristen, leelijk, baardig, somber, hun grauwe uniformen versleten en be- niodderd, hun oogen achter reusachtige, dikke brillenglazen verborgen. Uit de tweede auto" stapt een poilu, in gezelschap van een pleegzus- te van het roode kruis. Het publiek loopt te lioop ondom dit gemengde gezelschap; er wordt gedrongen, van alle kanten klinken uit roepen, zelfs dreigementen. Zijn die twee mis schien ontsnapte krijgSgevangenen, of worden ze met afkem-ïrig-g waarj;g0 vriendelijkheid rondgeleid om do schoonheden van Parijs te bezichtigen? Niets van dit alles. Een man met een ingewikkeld toestel verschijnt en de nieuws gierige spanning yan menigte lost zich op in een hartelijk gelach. De gewaande Duitsche infanteristen en de anderen hooren bij een bios coop-firma, die hier eenoorlogsfilm komt draaien. Geen banden en benzine verspilling. „Daily Mail" sputtert over de groote kosten veroorzaakt door het overdreven ge bruik van auto's zoogenaamd voor legerdoeJ- ei nden. Sedert het „AJg. Departement" naar liet vroegere Keyeer-Hotel, dat thans Adastral House k^et, op den. hoek van de Emibanke- nient, werd verplaatst en de zakenmeui-jchen in de City het dus in hun onmiddellijke na bijheid hebben, werd van meer dan een zijde de opmerking gemaakt, dat men bij „Oorlog" niet schijnt te weten, wat zuinigheid betee- kent. Op een gegeven oogenblik, aldus het blad, stonden voor Adastral Home 27 auto's, waaronder wagens voor minstens vier perso nen. Verscheidene van deze karren hadden ieder niet minder dan acht banden, namelijk twee op elk van de achterwielen en voorts nog twee reservebanden, alles van de beste en zwaarste soort. Verder beschikken sommige wagens niet alleen over een militairen chauffeur, maar bovendien znt ei nn-cust bet stuurwiel no^f zoo iets als een palfrenier en dat alles om één enkelen officier weg te brengen. Dikwijls ge beurt het, dat wagens eu menseheu uren lang moeten wacMen eu dan ten slotte een der heeren officieren van Adastral House naar Whitehall mogen, rijden, hetgeen met een hunrtaxi een shilling zou kosten. Maar er is ook nog een tram, die lang» de Embankment rijdt en zijn passag^rs voor- één penny van Westminster naar Blackfnars brengt. Zou het gebruik daarvan niet onder de oorlogs- ïlintSen JDaUy Mail." Do Russische censuur. Volgens de- Wedjor- nija 7.ijn den 7den Juli e Djen, de Rjetsj en de Sowre Memodeslowo door de censuur verboden wegens hun kritiek oP «e Vroegtijdige sluiting van de Doema. Duitsche duikbooten m de Egeische zee. In een brief aan de „Stampa afkomstig uit Salo nika worden de buit<>n8'ewono moeilijkheden ge schilderd om van pireaus naai Saloniki ie ko men .De zee wemelt van Duitsche duikbooten dié door ontelbare SPw"neV °vM de routos der schepen worden ing«ll%lt' Weliswaar vermeden do kapiteins de normale route maar ondanks i'-T't liet gevaar zeer groet, aat dozen voorzorg1 bul11' 1 de schepen in don g°d EEN ITAUAANSCHE T0BPED0.I4BEB IK DEN GR°ND GEBOORD. WEENEN, O '•Ufficieel). Een onzer duikbooten iieeft in den "«-middag van den 10en dezer in de 'Straat van trant-o een' Italiaan- schen torpedojager ''a" type Indomito in den grond geboord. v EF,N ENDELSCIïE HULPKRUÏSER EN DRIE BE WAK IN GS VAARTUIGEN (3ETORPEDEERD. BERLIJN, 14 Jult' (Gffic'eel.) Den Hen dezer heeft een onzer duikbooten in do Noord zee een Engelschen bulpkruisgj. Van ongeveer 7000 ton vernietigd- Denzelfden dag zijn door aanvallen van duikbooten drie gewapende En gelsclie bowakingsvaartuigen in deu grond ge boord; ito bemanningen zijn gevangen genomen en een kanon is buitgemaakt. VLIEGERAANVAL OP PADUA. WEENEN, 14 Juli. (Officieel). In den nacht van 13/14 dezer beeft een smaldeel onzer zee vliegtuigen de militaire en spoorweggebouwen te Padua gebombardeerd. Ofschoon sterk be schoten, zijn alle vliégrttngen onverlet terugge keerd. DE 14-JULI-V1ERING IN FRANKRIJK. GENEY E, 15 Juli. (Part.) Naar aanleiding van den feestdag van 14 Juli heeft president Po in car een amnestie uitgevaardigd. Er zijn li22 gevangenen óf geheel vrijgelaten óf met een gedeeltelijke vermindering van straf ver blijd. DUITSCHLAND. Ouderdoms- en Invaliditeitsrente. Dezer dagen n.rn.1. Woensdag 29 Juni is de aanvulling op de rijksverzekering in werking getreden, welke den belanghebbenden drie ver beteringen brengt. lo. YYrerd de leeftijd waarop men ouderdoms rente begint te trekken niet meer op 70 docJi op 65 jaar bepaald. 2o. De weezenrente werd voor gezinnen met meer dan één kind verhoogd, en 3'o. Is de aftrak voor de ontvangers van inva- liditeits- of ziekterente, alsmede voor hetgeen do nagelaten betrekkingen ontvangen, vervallen De nieuwe bepalingen zijn van teugwerken- de kracht tot 1 Januari 1910. Te New-York loopt bet gerucht, dat Car- ranaa zijn volmacht heeft overgedragen aan gen. Concalez, een vriend van de Ver. Staten. Uit Boekarest wordt gemeld, dat de Roe- meensche minister-president Bratianu in zijn zomerverblijf ziek geworden is. Volgenfl de „Journal'Vheeft de blikkoning Neekoher aan de bemanning van de duikboot „Deutschland" 10.000 dollar geschonken. Te Essen (Duits,chland.) is de bekende St. Jans-kerk door de cud-katholieken verlaten en aldus aan de kalhclicken teruggegeven. Te Parijs is gisteren door Podnearé een groote troepenrevue gehouden, ter gelegen heid van de 14-Juli-viering in Frankrijk. Rusland heeft op verzoek van den H Stoel' den bisschoppen Karaa en Ivarewicz toegestaan naar hun dmcesen terug to keeren. Dondeidag was 't 100 jaar geleden,dat Gus- töytag, Gen bekend Duitsoh schrijver en cuchter te Ivreuzbuïg, in Silezië werd geboren. De Kap. Craig, 't Engelsclie parlementslid, dat vermist werd, lagt volgens de „Köln. Volks- Mg.' met een beenwond in een Duitsche lazaret. De „Y ossische Zeitung" bevat het bericht dat do Italiaansche minister Cadorna zich ziek te Mantera bevindt. De „Gorriere della Sera" deelt mede, dat van de 5000 Kapucijner monniken in Italië 2000 in het leger dienst genomen hebben. Tengevolge van de hitte der laatste dagen zijn in Sardinië bosclfbranden uitgebroken, welke groote chade aanrichtten. Generaal Castelnau had zes zonen in het leger. Drie zijn er gesneuveld, één is krijgsge vangen gemaakt en twee staan nog aau 't front. UIT DE STAATSCOURANT. Bij Kon. besluit is, met ingang van 16 Aug. benoemd tot directeur van het post- en telegraaf- kantoor te Helmond, P. Zwart, thans in gelijke betrekking te Noordwijk. De" gewone audiënties van den minister van Binnenlandsche Zaken heeft op.Vrijdag 21 Juli niet plaats. MINISTER POSTREMA. Minister Posthuma is gistermiddag te 's Gravenhage teruggekeerd on zal heden zijn ambtsbezigheden weder hervatten. Diefstal van ïuiliftates gjoteideaian. In den laatsten tijd kwam aan het licht, dat ver schillende diefstallen van militaire goederen plaats vonden. De politie te ÏBergen-op- Zoom liield een oogje in het zeil en wist dezer dagen haar slag te'slaan, zoodat gis teren de opkooper H."aldaar, zoomede twee militahö wielrijders te Roosendaal in ar rest zijn gesteld. De twee militairen hebben een volledige bekentenis afgelegd. De op kooper zegt niet te 1 hebben geweten, dat1 do goederen, door hem gekocht, van dief stal .afkomstig .waren. Het onderzoek duurt nog voort en is uit den aard zeer moeilijk; toch is nu reeds beslag gelegd op honderden, stuks militaire hemden, w.o. uitgifte 1916, zoodat spoedig nog wel meer licht in deze zaak zal komen. De nachtwaker (opgesloten. Te Berge ijk (N.-ti.) is de gemeente-iia A.r door de militaire wacht opgesloten, omdat hij zijn identiteit niet kon bewijzen. Nog voor het einde van den nacht werd hij door tussch.enkom3t van den militairen comman dant ter plaatse in vrijheid gesteld, waar bij de afgenomen revolver werd terugge geven. - WK~r;.2L'.JD." ■LSL'S^.SJL1' GEWISSELDE STUKKEN. Ytersehenen is het V. V. der Tweede Kamer aangaande het YV. O- tot het in overweging nemen van eeii voorstel tot verandering van art. 192 der Grondwet. Daarin wordt in de le plaats bezwaar geop perd tegen de wijze waarop dit voorstel is in gediend en voorbereid. Enkele leden keurden de samenstelling der commissie af en hadden er bezwaar tegen, dat in de comm. niet werden benoemd onderwjjsspeeialiteiten buiten de Ka mer. Door ben werd aangevoerd, dat door bare samenstelling de comm. eenigermate het karak ter verkreeg van een voorparlement. Zij gedroeg zich, althans aanvankelijk, ook als zoodanig, gelijk blijkt uit bet feit, dat zij de door eene subcommissie entworpen redactie van het v-rondwetsartiKel aan de overweging der Ka merfracties onaerwierp. Op dien weg is zij in- tussehen niet voortgegaan, blijkbaar inziende, dat deze wijze van doen met goede constitutio- neele beginselen niet was overeen te brengen. Men noemde deze wijze van voorbereiding in constitutioneel en beschouwde haar als een zeer bedenkelijk antecedent. Lenige andere leden bij wie de „volkswil" om net hoekje kwam kijken oefenden critiek uit op de, door de Regeering aan het rapport der Staatscom. toekende waarde. Zij deden opmerken, dat. h; i. de voor de indiening van dat rapport door de Regeering aangenomen houding allerminst aanleiding gaf om te ver wachten, dat harerzijds een voorstel tot wijzi ging van art. 192 der G. W. zou worden ge daan en maakten er bedenking tegen, dat de Regeering voorstellen, die door een aantal Ka merleden in besloten vergaderingen met opleg ging van geheimhouding waren uitgewerkt en zelfs in de Kamerfracties eerst besproken wa ren, toen het werk reeds in een vergevorderd stadium wa3 gekomen, klakkeloos tot de hare maakt. In plaats van te leiden, volgde zij. Men kon het niet goedkeuren, dat de Regee ring in deze gewichtige aangelegenheid alleen rekening hoeft gehouden met het gevoelen der Staatscommissie. Hoe in den lande over de voorgestelde oplossing van de onderwijsquae9tie gedacht wordt, is geheel onbekend. Bij de ver kiezingen van 1913 is daaromtrent niets geble ken, toen werden het openbaar en het biizon- der onderwijs in den ouden trant tegenover el kander gesteld. Sedert het uitbreken van den oorlog heeft de natie zich bovendien met poli tieke quaesties weinig bezig gebonden. Het gaat naar (le meening dezer leden niet aan in de Grondwet belangrijke veranderingen te bren gen, zoolang niet gebleken is, dat deze de in- stemming van een groot deel des volks hebben. Men acliije dat bet blijkbaar de bedoeling is. dat ook de herziening van art. 192 in eerste in stantie voor de verkiezingen van 1917 wordt, afgedaan en betoogd, dat dan aan het publiek en de deskundigen geene voldoende gelegen heid rest om de veel omvattende voorstellen der commissie behoorlijk te bcsiudeereii en in ver gaderingen te bespreken. Sommipen voegden hierbij aan toe, dat de toeleg om deze Grond wetswijziging'gelieel buiten de natie om af té deen, kwalijk is overeen te brengen met de leer van den Minister van Binnenlandsche Zaken, dat de Regeering zich naar den „voj'k-.vtT' heeft te gedragen. Hoe de „volkswil" denkt over de voorstellen der commissie, zal ook dien Minister wel niet bekend zijn. Men meende verder, dat de Regeering haar voorstel niet behoorlijk heeft toegelicht. Andere leden kwamen tegen al deze beschou wingen op. Sommige leden voegden hieraan toe, dat zij de instelling der commissie al« een daad van hoogo staatsmanswijsheid beschouwden. Het resultaat, door het onderling overleg van vertegenwoordigers van de verschillende poli tieke richtingen verkregen, had op geen andere wijze bereikt kunnen worden. Eenige leden achtten herziening van art. 193 niet nooilig, omdat de beoogde pacificatie ooli zonder verandering van de grondwet mogelijk

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1916 | | pagina 1