DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. HASSAULAAN 49, HAARLEM Tf" OPRUIMING TROOHOEDEN mei 20 pCi. korting. Do R.-K. Vakbeweging. THE0D. G. v. DUSSELD0RP 5 Barteliorisstraat 5. - Telefoon 2144 Ooupon-OgSBuiiiiiËiig. DE OORLOG. TELEGRAMMEN Zaterdag 12 Aug. 1916 418t« jaargang Intercomm» Telefoonnummers 1426 en 2741 Dit nummer bestaat uit vier bladen, waar onder bet Geïllustreerd Zondagsblad in acht bladzijden. EERSTE BLAD. HAARLLMSCHE ALLEDAGJES N° 2010 Het summum. 3022 Barteljorisstr. Hoek Gr. Markt Tel. 899 3034 K\f. 9 bij görz. KORTE BERICHTEN IETS OP DEN BALKAN VAN PLANt tUUtLENSCKE C08RMT ABONNEMENTSPRIJS t Per S maanden voor Haarlem en de agentschappen (kom eener gemeente) 1.60; voor de overige plaatsen in Nederland per post f 2,— per week voor Haarlem es de agentschappen 0.125; afzonderlijke nummert 0,05. PRIJS DER ADVERTENTIËNi Van 15regels 0,75, iedere regel meer 0,15; buitenland per regel f 0,2 0» advertentiën in de rubriek „Vraag en Aanbod" van l5 regel» f 0.40. elke regel meer 0,10. IT IS A LONG WAY.... Het gaat nu eenmaal niet gauw in admini stratie, gemeente of staat. Het is een lange weg.om een bekend liedje hier eens te citeeren. En zoo verwondert het eigenlijk ook niet, dat aan onze gemeentewerklieden, naar we hooren, de verhoogde duurtetoesiag, voor vijf, zes weken in den Raad aangenomen, nog altijd niet is uit betaald. N Trouwens; er is in dit opzicht heel wat uit te rekenen en uit te tellen, nu men eenmaal het stelsel heeft aanvaard om van alle gezinsleden de inkomsten mee te berekenen. Maar toch mag, dunkt ons, in alle beschei denheid wel aangedrongen worden op eenigen haast De werklui, en de lagere ambtenaren niet minder, snakken er naar in dezen tijd. Mogen wij een beleefden aandrang in dit op zicht uitoefenen en er op wijzen dat eenige vlug heid door de betrokkenen die er al zoo op reke nen. zéér zal worden geappreciëerd? AGENDA. 13 AUGUSTUS. Gebouw St. Bavo Smedestraat 23 Witte Bioscoop Het sigarenbandje 2, 4 en 8 uur Zo naven 6 uur. In den Hout Concert Haarl. Muziek korps half 3. Brongebouw (Park) 8 uur Con- certvereeniging Haarl. Muziekkorps Con cert. Buitensooieteit Trou moet Blycken 8K uur Concert door de Muziekveree- niging „Harmonie". Schouwburg Jansweg K. y. Het Ned. Tooneel „Nareis." Schouwburg De Kroon 2 uur Ma- tinée Jos de Winter. Sociëteit Vereeniging 8 uur Revue-gezelschap Henri ter Hall „Halt!! Hier blijven." BLOEMEND AAL Lunchroom en Bo dega Rusthoek Avondconcert. AGENDA. 14 AUGUSTUS. Gebouw St. Bavo Smedestraat 23 Witte Bioscoop Het sigarenbandje 8 uur Esperanto 8 uur Loden Kleer makers 9 uur Ondersteuning 8K9Vi uur. Schouwburg Jansweg 8Vt uur K. V. Het Ned. Tooneel "De Verheerlijkte Schoenlappers of de Gekroonde Leersse.,, Schouwburg De Kroon 2 uur Matinee Jos. de Winter. St. Elisabethe-Gebouw - Jansslr. 49 van 2—214 uur aanvrage om verster kende middelen voor arme zieken der SL Elisabeths-V ereeniging. Bisschoppelijk Museum Jansgtraat 79— geopend eiken dag van 10—o uur tegen betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zater dagen en R.-K. feestdagen. Van den huidigen Minister van Oorlog heb ben wij al heel wat vreemde dingen beleefd. Zijne ideeën van wat niét dan wel toelaatbaar is zijn allerwonderlijkst. Hij mist ten eenenmale alle onderscheidingsvermogen ten aanzien daar van. Alles is bij hem zoo ongeveer geoorloofd. Maakt men aanmerking op een voorstelling voor militairen, strijdig met de goede zeden of op dingen die lijnrecht tegen de Chr. moraal indruischen, dan heet het bij hem: „och, dat is maar eene quaestie van appreciatie". M. a. w., de Minister heeft daar gladweg maling aan Dat laat hem koud! Toen echter door onze katholieke militairen de wapenen waren gebezigd bij eerediensten in onze Kerken, van verheven en plechtigen aard, en een paar anti-papisten, als de befaamde Eerdmans, deswege een anti-clericaal relletje dreigden te maken, kwam opeens de order, dat wapenen niet anders dan voor militaire doel einden mogen worden gebezigd. De Minister liet zich door motieven van vrees leiden en gedroeg zich lafHij miskende de waarde van den godsdienst voor 't leger, lette wel op de bezwaren van anti-clericalen, maar stapte liclvt heen over die van de Christenen. Om al die redenen is de Minister voor de man nen van rechts reeds lang een onmogelijk man. En alléén om den indruk, dien 't in deze dagen egenover 't buitenland zou maken, heeft men °&*erzijds ten opzichte van zijn beleid nog niet een votum van wantrouwen uitgesproken. Vnz« sympathie heeft de Minister evenwel a™ 01 Minister met opvattingen als die van aen huidigen bewindsman van Oorlog kun nen wij piet vertrdhwen. Zoo'n man is, waar t geldt iets al dan niet toelaten, tot alles in staat, omdat hij zich niet door een bepaalde overtuiging laat leiden. Van hem zijn wij alles te wachten, ook ?fc nicest ongerijmde! wa^. hij reeds te aanschouwen gaf, behoeft men zich feitelijk ten opzichte van zijn oeieia over niets meer te verwonderen. Wat nu weder te Amsterdam plaats had en niet alleen door den Minister werd getolereerd, maar met diens speciale toestemming geschiedde, is echter het summum!. Te Amsterdam is toegestaan dat een leider van soc.-dem. mobilisatieclubs voor Landstorm- plichtige recruten. die op het Entos-terrein waren gelegerd, eene speech hield, waarin propaganda voor de soc.-dem. en voor die clubs werd ge maakt in tegenwoordigheid van officieren. Dat is nu toch geheel en al in strijd met alle militaire begrippen. Zoo worden de partijschappen in 't leger niet alleen niet vermeden, maar openlijk aangekweekten dat met des Ministers toe stemming Hetgeen onvermijdelijk er op zal uitloopen dat de militaire tucht in het leger verslapt en niet meer zal kunnen worden gehandhaafd, dat 't geheele leger zal verworden. En dat in een zoo hoogst emstigen tijd als dien, welken wij nu doormaken, waarop de Min. Cort van der Linden telkens de aandacht vestigt. Hoe zal men zoo op 't leger staat kunnen maken? Inderdaad een krachtig bewindsman en dien inzonderheid hebben wij noodig had niet toe gestaan, dat openlijk propaganda voor de soc.- dem. mobilisatieclubs werd gemaakt, dat gele genheid werd gegeven om ten onrechte te verkon digen dat velerlei verbeteringen in 't leger op den eisch van die clubs er zijn gekomen. Doch kracht missen wij bij dezen bewindsman, die zich reeds eens door vrees liet leiden en nu kennelijk dat zich ten tweede male liet doen. Eerst vrees voor de clericalen en nu voor de soc.-democra- ten Na. het nu te Amsterdam toegestane springt nog des te meer in 't oog 't grievend onrecht den katholieken aangedaan doordat niet meer is toegestaan 't gebruiken van de wapenen door militairen bij eerediensten in onze Kerken, komt kiaarder nog dan te voren aan 't licht, dat niet aues is een „quaestie van appreciatie", maar dat welbewust door anti-clericale en anti-christe lijke gevoelens de Minister zich laat leiden. De Minister heeft daarenboven nu getoond, dat hij niet het minste besef heeft van wat in dezen critieken tijd het landsbelang van een Minister van Oorlogeischt. Maar.... daarmede heeft Minister Bosboom zich dan nu ook voor goed onmogelijk gemaakt. Iemand die niet beter verstaat, wat zijn taak is, kan niet meer als Minister gehandhaafd worden De maat is den Minister nu volgemeten. Zoo spoedig als weder een der takken van de Volks vertegenwoordiging bijeenkomt, dient men hem te beduiden, dat men van hem als Minister van Oorlog niet meer gediend is. Behalve het Kabi net heeft ook de Staten-Generaal verantwoor delijkheid en deze gedoogt niet, dat men tole reert dat iemand met de opvattingen van Min Bosboom, nog langer minister blijft! ^f.n "em kunnen wij de belangen van het land en cue van de zonen van ons volk niet langer toevertrouwen HL V®rsla» vermeldt verder dat ook in 1J15 het reorganisatiewerk der vakbonden de aandacht van het Vakbureau heeft ge had. Het deelt dienaangaande mede: Een geheele reorganisatie, naar het sy steem van den Model-vakbond ondergingen R- K ®°°d„van dlas- en Aarddbew. „God en ons Recht, de Nederl. R. K. Sohilders- gezellenbond en de Nederl. R. K. Bond van Bloemist-, Land- Tuinbouwlieden. Tusseken den Nederl. R. K. Gemeente werklieden en den Nederl. R. K. Rijks-werk- ledenbond kwam dit jaar een fusie to|> stand, waaruit voortkwam de Nederl. R K Bond van Personeel in Dienst van Openbare' Lichaanen en Bedrijven „St. Paulus." Aan de schrikbarende lengte van den naam kan men reeds bemerken, dat bet R- K. Vakbureau in deize reorganisatie niet betrokken werd! het vormen van een fonds tot mtkeenng bij ziekte in den Nederl. R. K. bchwn- en Lederbowerkersbond en den Ned. R. K. Schildersgezellenbond, werd advies- gevraagd en verstrekt. Het is een ontegensprekelijk bewijs voor het juist inzicht in het wezen der Vakbewe ging, dat onze Vakbonden zich meer en meer gaan toeleggen op de ziekteverzeke ring. Al is in onze beweging het somwijlen smalend spreken over de „zieker)potjes," die de „werkelijke vak-actie" in den weg zouden staan, nimmer ernstig genomen omdat de leiten bewijzen, dat juist die Vakbonden mét 2^ekteverzekering- tot do best© kunnen go- rekend worden men beeft toch in vele ge vallen schoorvoetend den' weg der ziektever zekering bewandeld. Het verheugt ons daarom, dat er thans een belangrijke kentering door ons geconsta teerd mag worden. Binnen eenige jaren zul len onze Vakbonden algemeen het machtige en voor de leden zoowel als voor de Vakor ganisatie heilzaam werkende sociale insti tuut der ziekteverzekering op hun terrein hebben opgericht. Overigens bepaalde het reorganisatiewerk zich voor zoover het de Vakbonden betrof, tot de stichting en uitbreiding der werkloo- zenverzek eri ng. Door dé oprichting van centrale kassen, zijn nu bijna 34000 der bij 't Vakbureau aan gesloten leden tegen werkloosheid verzekerd. Dan is nog een begin gemaakt met de bevordering van een zoo deugdelijk mogelijk verband der plaatselijke vakvereenigingen. Eveneens een zaak van veel gewicht en be- teekenis! Meer en meer begonnen onze vakvereeni gingen te beseffen, aldus het Verslag dat zy zeker te zorgen hadden voor een krachtig nationaal verband, doch dat daar nevens een plaatselijk verband evenmin mag onderschat worden. Er mocht dan ook ge constateerd worden, dat de afdéelingen van de bij bet Vakbureau aangesloten Vakbon den daadwerkelijk gingen medeleven met ■Volksbonden en Werkliedenvereenigingen. Een ander streven was het kenmerk van deze belangstelling, n.l. dat de waarborgen: van deze nu gevonden samenhoorigbeid in de Reglementen werden vastgelegd. Behalve dat zulks reeds was in tal van plaatsen, als:, 's Hertogenbosch, Tilburg, Waalwijk, En schedé, Utrecht, Arnhem, Tegelen was bet in den laatsten tijd* in Amsterdam, Bre-, da, Bergen-op-Zoom, Kaatsheuvel, Eindho ven, Rotterdam, Haarlem, Dongen tot een reorganisatie in die richting gekomen. Hot behoeft nauwelijks gezegd, dat de re sultaten van deze welbegrepen samenhoo rigbeid tot groote tevredenheid aanleiding gavenl Aan 't einde van het verslag wordt in een algemeen overzicht de enorme toeneming van_ 't aantal leden der aangesloten vakor- gamsatiën geconstateerd. Wij nemen er. deze cijfers uit over en merken daarbij oip, dat sinds de samenstelling van bet Verslag meer dan een vakbond nog meer in leden tal is gestegen: j De Nederl. R. K. Bond van Spoor- en Tramwegpersoneel ging vooruit met 906 leden en heeft een sterkte bereikt van 5827 leden. Dan volgt de R. K. Tabaksbewerkershond met 4924 leden zoodat zijn eerste 5000-tal bij bet intreden van 1916 zal bereikt zijn. De Ned. R. K. Metaalbewerkersbond, op 30 November 4656 leden, zal vermoedelijk thans eveneens de 5000 overschreden zijn. Behalve deze drie vakbonden, welke meer dan 5000 leden hebben, leveren de volgende ook een beeld van belangrijken vooruitgang; De Nederl. R. K. Texföelarbeiders'bond ging gedurende 1915 vooruit van 3336 op 3954 leden, In 1916 zal dit opklimmen tot min stens 4500, waarschijnlijk beduidend hooger. De -Ned. R. K. Timmerliedenbond van 2651 op 3168, zoodat ook deze in 1916 de 4000 leden zal bereiken. Het 2000-tal werd overschreden door den Ned. R. K. Bloemist-, Land- en Tuinbouw- bondNederl. R. K. Schoen- en Lederibe- werkersbond Ned. R. R. Fabrieks-, Ha-! ven- en Transportarbeidersbond Nederl, R. K. Kalk- en Steenbewerkersbond en Ned. R. K. Grafische Bond. Voorts gaat de Ned. R. K, Bond van Personeel in Openb. Licha men en Bedrijven snel naar zijn 2000-tal, terwijl de Ned. R. K. Glas- en Aardébewer- kersbond zijn eerste 1000-tal heeft overschre den. De Nederl. R. K. Naaisters- en Kleerma- kerebond Ned. R. K. Slagersgezel) enbond Ned. R. K. Meubelmakers, Behangers en Stoffeerdersbond Ned. R. K. Houtbewer- kersbond en Ned. R. K. Bond van Bakkers, Chocolade- en Suikerbewerkers toonden in 1915 sterke neiging om spoedig hun 1000-tal leden te bereiken. De idéé der nationale vakorganisatie wint voortdurend veld. Met de stijging van het geheele ledental gaat eene daling ge-, paard van het aantal plaatselijke vakver eenigingen, dat nog niet nationaal veree- nigd is. Het financieel vermogen der R. K. Vak beweging bleef op dezelfde basis gevestigd en kon belangrijk worden uitgebreid. Weer- standskasen zoowel als werkloozenikassen hebben niet alleen de crisis doorstaan, doch zijn thans krachtiger dan vóór de crisis. Vele van de werkloozenkassen hebben het saldo van 1 Ang. 1914 reeds lang overschre den. Aan de uitbreiding van bet zieken fondswezen zal echter de aandacht scherper dan ooit gewijd dienen te zijn. Het percen tage der in de R. K. Vakbeweging tegen de firiancieele gevolgen van ziekte verzekerd, bedraagt slechts 15.01 pet. De secretaris, de heer P. J. J. Haazevoet, besluit zijn keurig jaarverslag: „Hebben wij im ons 5e jaarverslag ge zegd, dat de eerstvolgende 5 jaren vooral gewijd zouden zijn aan de hervorming der plaatselijke centralen thans laat het zich reeds aanzien, dat het Vakbureau niet daar over tot 1920 werk zal hebben. „Aan de Jeugdorganisatie werd met ernst gewerkt. In overleg met het Centraal Co mité van Patronaatsbelangen werd door ons een Grondslag voor M. Jeugdorganisatie ontworpen, waarop in den loop van dit jaar de Bisschoppelijke goedkeuring werd verkregen. De bezoldigde propagandist is in dienst getreden, zoodat ten deze syste matisch kan worden doorgewerkt. „Het-aantal bezoldigde bestuursleden is tot 46 gestegen. Een korps dat, met veel opoffering van tijd en moeite voortdurend voor de belangen der arbeiders op de bres staat en aan wier handen groote zedelijke en stoffelijke belangen zijn toevertrouwd. Wij uiten hierbij den wensch, dat zij met denzelfden ijver in 1916 mogen w.erkzaam zijn ,als wij in 1915 mochten waarnemen. „Met overtuiging omtrent haar beginselen en een onwrikbaar vertrouwen in haar toe komst, sluit het Bureau voor de R.K. Vak organisatie zijn 6e Jaarverslag. „Het jaar 1916 zal het ledental op 50.000 brengen. „Moge God zijn zegen schenken, allen Propagandisten kracht en ijver geven om op den ingeslagen weg te volharden." Indien onze vakorganisatie op den inge slagen weg voortgaat, practisch werk ver richtende en daarbij onze schoone begin selen als uitgangspunt kiezende, valt haar een steeds toenemenden groei te voorspel len. Uit dit jaarboek is dat overtuigend gebleken OVERZICHT. De Duitsche rijkskanselier is met staatssecre taris von Jagow naar Weenen, en heeft al lange audiëntiën gehad bij den keizer. Het lijdt weTgeen twijfel of dat bezoek houdt verband met den toestand, die voor Oostenrijk netelig wordt en het blijkt al! zóó niet kan blijven. Het blijkt al: de eerste gevolgen van de be noeming van von Hindenburg tot opperbevel hebber worden bekendhij heeft bevolen een „nieuwe groepeering der troependeelen" die nu aan den gang is. Er is dus nu een geheel nieuwe toestand zich aan het vormen en wij gelooven dat deze wel zal gepaard gaan met het opgeven van een deel van het bezette gebied in het Oosten. Hoe korter de linies, des te meer kracht kan men zetten bij de verdediging. Daarop wijst ook al dat Stanislau niet zooals wij verwachtten, heftig is verdedigd, maar zon der strijd is ontruimd. Von Hindenburg zal zich wellicht bepalen tot nieuwe stellingen om Lem- berg, maar hij zal daar haast mee moeten maken, anders worden de Oostenrijksche troe pen die in de Karpathen staan, volledig door Broessiloff van de noordelijk-vechtende verbon den troepen afgesneden. In het Westen is er geen nieuws te vermelden. Bij Görz zijn de Italianen nog steeds de aan vallers: Rome meldt overwinningen op het Karstplateau, Weenen evenwel zegt dat alle stellingen daar behouden zijn. Men zie bij de kaart hieronder. Weer zijn vliegeraanvallen gedaan op Vene tië. Men houdt zijn hart vast als men bedenkt wat déar vernield kan worden. Van beteekenis is nog een bericht over een succes door Turksche troepen behaald tegen Arabische opstandelingen in den Hedjas M - V7» I V ICi/vo - e s- - <t f OMonffcCCtfwfr ,v Aan den Isonzo, in de buurt van Görz, trek ken de Oostenrijkers zich terug op de hoogten ten Oosten van de stad, gelijk ook te verwachten was. De stellingen ten Westen van Görz (het eenige gedeelte van hun linie ten Westen van de Isonzo) hadden zij moeten ontruimen. De vol gende verdedigbare stellingen liggen op de hoogten achter de stad. Zooals in het Overzicht gisteren reeds gezegd, sluiten die hoogten aan beide zijden aan bij de overige linie van de Oostenrijkers, die in haar geheel den heuvelkam aan de Oostzijde "van de Isonzo volgt. .Daar echter ten Zuiden van Görz een tamelijk groote vlakte zich uitstrekt, is te verwachten, dat de Oostenrijkers op zijn minst op het Noordelijk deel van de hoogvlakte van Doberdo hun linie mede een eindweegs achteruit zullen moeten halen, terwijl een gedeelte van de zooeven genoemde vlakte ongetwijfeld door de Italianen zal worden bezet. Trouwens, dit zal wel de beteekenis zijn van wat de Italianen hun tweede „groote overwin ning" noemen. Reeds eenige dagen geleden hadden dezen ge- meld, dat zij den Monte San Michele hadden, bezet en eergisteren deelde Weenen mede, dat' de Oostenrijkers op de hoogvlakte van Doberdo „de noodige verbeteringen in hun stellingen had-' den aangebracht", dat wil zeggen, dat zij, daar-J toe genoopt door den val van de stellingen, die. aan den Westkant van de Isonzo Görz moesten beschermen, ook terrein op de hoogvlakte hebben moeten prijsgeven, ten einde een te scherpe bocht in hun linie om de zooeven genoemde vlakte van Görz heen te vermijden. Het kaartje hierboven geeft de ligging van- Görz weer: de Oostenrijkers liggen nu op de.- heuvels oostelijk daarvan. V Duurte in Engeland. De Engelsche minister van handel heeft., in antwoord op de vraag van, een Parlementslid, meegedeeld, dat in Engel sche steden met een bevolking van meer dan 50,000 zielen, de kosten van de voeding in. Juli 1916 65 pet. hooger zyn dan in Juli 1914. Deze statistiek is verkregen door opgaven van winkeliers, die aan den werkenden stand ver/ koopen. De kosten van voeding, kleeding, huur, brandstof en lioht bijeengenomen waren in Juni 1.1. 45-—50 pot. hooger dan twee jaar te voren. ZURICH, 11 Aug. (Part.) Zwitsereciie bla den hebben berichten uit Rusland ontvan gen, die er op wijzen dat Rusland van plar is een groote militaire actie op den Balkan te beginnen. Dit zou tegelijkertijd te land en ter zee geschieden. Contingenten voor de actie te land staan reeds in Bessarabië ge reed en andere troepenmachten bevinden zioh in de havens van de Zwarte Zee, die een landing zullen trachten te doen, onder bescherming van de Russische vloot, op de Bulgaarsche kusten. Naar men zegt, zal de Balkan spoedig het tooneel zijn van groote gebeurtenissen. DE DUITSCHE SOCIALISTEN. BERLIJN, 11 Aug. (Part.) De „Vorwarts" pvibliceert een bekendmaking van bet par tijbestuur aan de leden der socialistische party, waarin wordt medegedeeld, dat, met het oog op de vergaderingen van het na tionale comité op 1 Augustus gehouden, waarin gesproken werd over oorlogsdoel einden in annexionistischen zin, een betoog gericht is aan den rijkskanselier dat vrije bespreking van het oorlogsdoel verlangt. Het partijbestuur roept de plaatselijke or ganisaties op om vergaderingen te beleggen, waarin bet standpunt ten opzichte van het vredesdoel duidelijk zal worden uiteengezet. Ook verzoekt het partijbestuur voorberei dingen te treffen voor een algemeene peti tie, waarin zal worden verzocht de moge lijkheid van vriendschappelijke betrekkin gen met de naburige volken te overwegen, onder waarborg van Duitsohland's -territo riale onafhankelijkheid en economische vrij heid. DE TURKEN IN ARABIE. KONS TANTIN OP EL, 11 Aug. Gelijk de bladen vernemen, hebben de Turksche strijd krachten, die bij Mekka opereeren, de aanhan gers van den gewezen emir Hoessein uit hun verschansingen in Asjar verjaagd (een pas, 80 kilometer ten Zuiden van Medina.) Een bere den compagnie opstandelingen heeft zich met da wapenen overgegeven. Sjeich Achmed el Mansoer, die jaarlijks de pelgrimkaravanea eskorteert, heeft zich onderworpen. De trouw/ gebleven Sjeich van Rabieh heeft bij Dzjedda transporten, die voor emir Hoessein bestemd waren, in beslag genomen. De meeste aanhan gers van Hoessein hebben zich in de woestijn teruggetrokken of zich naar hun woonsteden) begeven. IN 'T WESTEN. DUITSCH BERICHT. BERLIJN, 11 Aug. (Officieel.) Ten noorden van de Somme hebben blanke en gekleurde En- gelschen plaatselijke aanvallen gedaan, dU echter zijn mislukt. Eveneens zijn herhaalde aanvallen van Fransche troepen onmiddellijk ten noorden van de rivier tegenover het^jaeh. tig standhouden van Saksische reserve-SHee' lingen mislukt. Overigens geen gebeurtenissen van belang, FRANSCH BERICHT. PARIJS, 11 Aug. Officieel bericht van hedenmiddag. Ten noorden var> de Somme

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1916 | | pagina 1