DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND,
NASSAULAAN 49, HAARLEM
Voor het
WUIAR-SEIZOIK.
5 Barteiicrisstraat 5. - Telefoon M
PWTWEEHIJIJSEN
OPRUIMING!
u
DE OORLOG.
HEI ALLERNIEUWSTE
ENORME COLLECTIE
THEOD. G. v. DUSSELDORP
Coupon-Opruimingi
3 September 1916
Intercomwi« TeïefEonnummers 1426 en 2741
EERSTE BLAD.
HAAfiLEMSCHE ALLEÖA6JES N°.. 2027
HET GRAF VAN FRANS HALS.
Kin der-aftrek.
Barteljorisstr. Hoek Gr. Markt Tel. 899
602'
BARTELJÏORISSTRAAT 27
r<=. efoon 1770.
A trt/K
KORTE BEBICHTEW
ff!» d° »u«tU
TELEGRAMMEN
Nog meer sensationeels geruchten
uit Griekenland.
HIRE HWIaflME COMUT
ABONNEMENTSPHI3S j
Per maanden voor Haarlem en de agentschappen (kom eener gemeente)/1.60;
voor de overige plaatsen in Nederland per post f 2,- per week voor Haarlem
en de agentschappen 0.124; afzonderlijke nummer» 0,05.
PRIJS DER ADVERTENTIËNi
«Vrj~^re2el*/°'7,5, Iedere regeI meer °-15' buitenland per regel 0.2f'
adverientiën in de rubriek «Vraag en Aanbod" van t reaal» f 0.4Q. elk
regel meer o.to. u,,u>
Dit nummer bestaat uit vier bladen, waar
onder het Geïllustreerd Zondagsblad in acht
bladzijden.
Toen deze week, op den 250sten herden
kingsdag van den dood van Frans Hals, de
treffende plechtigheid plaats had op het
graf van den schilder in onzen ouden St.
Bavo, viel op dat niets, zelfs geen opschrift,
den steen onderscheidt waaronder de schil
der ligt begraven.
Dat is iedereen was het erover eens
een verzuim dat moet hersteld worden.
Er is dan ook al over gesproken: en Kerk
voogden der Ned. Hervormde Gemeente zul
len naar we hooren door een passend
opschrift voor iedereen de plek onderschei
den waar Haarlem's grootste schilder ten
grave is gelegd. Daarenboven bestaat liet
plan, om in de nabijheid van het graf, m
den muur van het hoogkoor der kerk, een
steen aan te brengen met opschrift.
Beter laat dan nooit.
Het zal dan niet meer kunnen gebeuren,
zooals bij 'n vorige gelegenheid eens is ge
schied, dat men aan Frans Hals hulde
brengt op een plek waar hijniet is be
graven!
AGENDA. 3 SEPTEMBER.
Gebouw St. Bavo Smedestraat 23
Witte Bioscoop 2, 4 en 8 uur. Bakkers
12,2 uur.
Schouwburg Jansweg 8 uur
Internationaal Operette Geselschap „Juf
frouw Beulemans gaat trouwen
Schouwburg De Kr ook - Ned. Opera
en Operette 8 uur .„Faust
In den Hout Concert Haar> Muziek-
korüs kalf 8.
Brongebouw (Park) 8 uur
eertvereeniging Haarl. Muziekkorps Con
cert.
BLOEMENDAAL Lunchroom en Bo
dega Rusthoek Avondconcert.
AGENDA. 4 SEPTEMBER.
Gebouw St. Bavo Smedestraat 23 -
Witte Bioscoop 8 uur. Leden Tabaks
bewerkers 8F» uur. Bestuur Typografen
8'A uur. Ondersteuningsfonds -8H uur.
Liefdebeurs 8Vt uur.
Schouwburg Jansweg - 8 uur -
Internationaal Operette Gezelschap - „Juï
frouw Beulemans gaat trouwen.
8L Elisabetha-Gebouw - Janes».
'49 - van 2-234 uur - aanvrage om verster
kende middelen voor arme zieken der bt.
Elisabeths-Vereeniging.
Bisschoppelijk Museum Jansstr.
79- geopend eiken dag van 10-5 uur tegen
betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zatei-
dagen en R.-K. feestdagen.
Zonder toelichting een barbaarsch woord, wat
we hierboven schrijven.
Maar men begrijpt alree, wat we bedoden
Aftrek van belastbaar inkomen bij de belas
ting, in verband met het aantal kinderen, dat
is dè ietwat langere uitlegging van dat woord.
Deze week deelden we mede, dat in riaarlem-
merliede en Spaarnwoude de nieuwe verordening
°P den H. O een progressieven aftrek heeft, die
voor elk kind stijgt, naarmate het gezin grooter
wordt.
En nu melden de Haagsche bladen dat B. en
W. aldaar uitbreiding van den aftrek voor kin
deren voorstellen, die nu slechts wordt gegeven
tot een aantal van drie kinderen toe.
Dat deze laatste uitbreiding niet alleen billijk,
maar zelfs noodzakelijk moet worden genoemd,
behoeft wel geen betoog
Maar de regeling van Haarlemmerliede is nog
véél beter. Zij stuurt er op aan, dat de grootste
oezinnen het meest ontlast worden, wat logisch
fs niet alleen, maar daarenboven een moreel
belang indirect steunt.
Het komt ons voor, dat in en buiten onze ge
meente aan de voortreffelijke regeling van belas
ting-aftrek te Haarlemmerliede (een unicum zoo
wij ons niet vergissenméér aandacht moet wor
den geschonken.
Wii hopen ook, dat bij de nieuwe belasting-
verordeningen die onder onzen nieuwen wethou
der van financiën in de maak zijn én die naar
°ns uit goede bron bekend is de belasting
regeling in Haarlem totaal zullen hervormen,
een kinder-aftrek als die te Haarlemmerliede en
Spaarnwoude is ingevoerd, kan worden in over
weging genomen.
OVERZICHT.
Gisteren bereikten ons allerlei geruchten
over een zwenking) van Bulgarije naar de
entente. Men leidde deze af uit d.e omstan
digheid, dat Bulgarije nog niet mèt Duitsch-
land en Turkije, zoö'als was overeengekomen,
den oorlog had verklaard aan Roemenië,
terwijl het daartoe toch gegronde reden
bad. Zelf3 werd al door de „Daily, Tele
graph" bericht, dat Bulgarije,- om een con-
ïct te vermijden, zich niet verzette tegen
6019
den Russisch-Roameenschen opmarsch op
Bulgaarsch grondgebied en dat daarom de
Duitsche duikbooten uit de Bulgaarsche ha
ven Varna waren vertrokken en een toe
vlucht hadden gezocht in den Bosporus.
Bulgarije, zoo heette het, zou een afzonder
lijken vrede sluiten. Ook zouden de Bulga
ren dit volgens een bericht van de „Daily
Mail" den terugtocht uit Griekenland
reeds zijn begonnen.
Al deze berichten zijn nu met een enkele
daad van Bulgarije haar het rijk der fabelen
verwezen. Bulgarije heeft aan Roemenië den
oorlog verklaard en daarmee natuurlijk is
een einde gemaakt aan de geruchten over
een zwenking van de Bulgaarsche regeering
naar de zijde der entente.
Dat' Bulgarije nog niet eerder zijn oorlogs
verklaring aan Roemenië deed, is volgens
de „Frankfurter Zeitung1" voor hen, die de
oorzaken voor het achterblijven van Bul
garije kenden, geheel duidelijk. Het waren
militaire, of liever politieke oorzaken, zegt
het blad, welke Bulgarije aanleiding gaven
zijn oorlogsverklaring nog eenige dagen uit
te stellen. Maar dit was dan ook alles. De-
Duitsche opperste legerleiding kende de re
denen van Bulgarije's uitstel en vond ze
volkomen billijk.
Aan tegenspraken van de geruchtmakende
berichten was d&n ook geen gebrek en ver
klaarbaar is dan ook de verzekerin, welke
de Bulgaarsche consul-generaal te .Weenen,
da heer Nedkow, ter geruststelling gaf:
„Wij vertrouwen volkomen in de kracht
en de van weerszijden onverbreékbare trouw
van onze bondgenooten. Bewust van de moei
lijkheid onzer taak, zullen wij fnet onze
bondgenooten onzen plicht in dezen strijd
op leven en dood weten te vervullen, totdat
een definitieve overwinning is behaald."
Meer twijfelachtig dan de houding van
Bulgarije is nog altijd die van Griekenland.
Qok van daar komen sensatiewekkende be
richten, waarvan de betrouwbaarheid ook nog
al eens in twijfel mag worden getrokken.
Zoo is het bericht van koning Konstan-
tijn's vlucht ook tot heden nog niet beves
tigd en nu weer wordt het gerucht ver
spreid, dat ,de Koning afstand zou hebben
gedaan van de troon en .dat opnieuw de
mobilisatie van het Grieksche leger is be
volen,
In Grieksch-Macedonië is reeds zooiets
als een revolutie uitgebroken en ook bij de
Kretenzers zou volgens een bericht uit
Rome via Parijs het plan bestaan óm
zich onafhankelijk van Griekenland, te ver
klaren en dan.... .Venizelos tot president
te benoemen. Heel bedenkelijk ziet het er
te Saloniki .uit, waar de Grieksohe garni-
zoenstroepen door de Franschen gewoon
weg met geweld; worden ontwapend.
Intusschen aetten de Roemeniërs hun .op
marsch in Zevenbergen voort. Hermanstadt
en Sepsi Szent Györgty zegt het Oosten-
rijksche communiqué zijn in verband met
den algemeenen .toestand alreeds eergiste
ren ontruimd.
Erkennende, dat de Roemeniërs al ver bin
nen het Oostenrijksch-Hongaarsch gebied
zijn doorgedrongen, moet men volgens
graaf Tisza - de ontwikkeling der gebeur
tenissen toch bedaard afwachten. Overdre
ven bezorgdheid zegt hij kan de doel
einden die wij ons hebben gesteld, slechts
schaden. Duitschers, Bulgaren en Turken
strijden met ons.
De toestand in Zevenbergen zal binnen
zeer korten tijd volkomen opgehelderd wor
den, zooals dit ook a pandere fronten is
geschied, waar ,wij vijanden te'bestrijden
hébben, die veel gevaarlijker, sterker en
belangrijker zijn.
Op het Russische front is weer leven in
de brouwerij gekomen. De Russen zijn weer
in Boekowina en Oost-Galicië tot den aan
val overgegaan. In de Karpathen en bij
Stanislau zijn zij overal teruggeslagen. .Ton
Noorden van den Dnjestr, in den hoek waar
do Zlota Lipa in den Dnjestr uitmondt, vie
len zij op. een front van 24 K.M. breedte
aan. Ten Noorden van Mariampól en bij 25a-
walow mislukten alle.stormloopen, bij Stova-
zanka zijn de Oostenrijksche linies echter
tot voorbij - die plaats achteruitgedrukt.
Volgens het Russische legerbericht heb
ben de Russen in qe gisteren geleverde ge
vechten 289 officieren en 15.501 soldaten
gevangen genomen, 0. w. 2400 Duitschers;
6 kanonnen, 55 machineg eweren en 7 bom-
werpen werden buit gemaakt.
Aan het Kaukasusfront hebben de Tur
ken weer eens eens succes te boeken gehad.
Zij hebben daar - op den linkervleugel van
het .Kaukasus front 2'/2 Russische divisies
uit elkaar geslagen en 5000 gevangenen gu-
inaakt. Bovendien hebben zij verscheidene
kanonnen, machinegeweren en andere wa
pens buit gemaakt.
De gevechtspauze op de overige fronten
duurt nog steeds voort, waarover men zic.li
volgens de„Petit-Parisien" niet behoeft
te verwonderen, evenmin als over het in
treden van die rust zelf, nu ongeveer 14
dagen geleden. „Na de allerschitterendste
krijgsbedrijven der geallieerden in Boeko
wina, Galicië en de Isonzo, die als het
resultaat van een langdurige voorbereiding
moeten worden opgevat, zegt het blad, is
een nieuwe tijd van voorbereiding noodig
tot nieuwe krijgsbedrijven, die een even
groot resultaat zullen hebben." De Duitschers
zijn toch niet in staat deze voorbereidingen
door verbreking van de rust in do war te
sturen."
Do geallieerden voeren dus weer nieuwe
offensieve plannen in het schild, naar wel
ker resultaten wij nu reeds met spanning
mogen uitzien, wijl die dan zeker van groo-
te beteekenis zullen zijn op den verderen
loop. der militaire gebeurtenissen. Blijkbaar
is het nu weer begonnen Russische offen
sief het eerste teeken van den nieuwen
strijd.
Het is mogelijk, dat de verdaging van de
Hongaarsche Kamer langer zal duren dan
aanvankelijk was bepaald. Bij de bespre
kingen van .Tisza met de leiders der oppo
sitie konden dezen niet beloven, dat de op
positie zou afzien van het stellen van las
tige vragen. Graaf Julius Andrassy doet
thans pogingen om zijn volgelingen te bewe
gen, het de regeering ia dit opzicht niet
moeilijk te maken, ten einde zoodoende een
langere verdaging te voorkomen.
Zoo juist ontvangen wij het bericht van
do „Secoio" over een enorme beschieting
van de Klein-Aziatische kust. Indien .dit
bericht waarheid bevat, zou men daaruit
kunnen afleiden do veronderstelling, dat de
geallieerden hier een landing zouden willen
beproeven om de Tinken in den rug aan
te vallen. Of ze daarin echter zouden slagen,
is een groote vraag.
EUROPA IN BRAND.
u y uilen naar Athene brengen" zijn,
wanneer"wh Wj het hier afgedrukte kaartje
veel commentaar gaven ter verduidelijking.
Immers de teekening spreekt voor zich zelf:
bijna geheel Europa staat in (oorlogs-)
kiezer dagen nog gaven wij een lijstje van
de oorlogsvoerende naties met de data der
oorlogsverklayngeu. waaruit bleek, dat
thans lé naties, van welke er 12 geheel en 1
(Turkije) gedeeltelijk tot Europa belmoren,
in den oorlog zig: titusscW ^'i+wdk'i
oorlogsvoering WW JL^en ook niet veel
bemerken behoort niet tot Europa.
Aan de zijde
Rusland, FrankuJ> Belgm, Italië. Servie,
Montenegro, Ji°n ,Koeme,nie-
Fm daartegenover aan de zijde der centra-
ten- Duitschland, Oostenrjjk-Hongarije, Bul
len. l)i nije.'Albanië, dat zelf eigenlijk
garye en T ]iam en in zichzelf verdeeld
geen heslise z00verre in den oorlog be
was, is toe gcheelo laud door oorlog-
trokken, dat Irzei
voerenden is door Duitsche troepen be-
Luxemhurg flland> dat wij op 't kaartje
zet, terwijl ^beto nog wel niet zelf aan
Jat ^nnrlog deelneemt, doch ook niet kan
worden beschouwd, huiten den oorlog te zijn
gebleven. Boycnd^ ^n mi ieder oogen-
blik een ek onland worden
verwacht. Reeds gaan er geruchten, dat het
lege? opnieuw gemobiliseerd za) v,orden.
Wanneer hot dan aan den o°r}0j, gaan
deelnemen, zal ook vonland aan de zij
de der geallieerden tie sedert lang hdt
land met troepen v Rerlei entente-natio
naliteiten als overs loomd hebben tegen
de midden-Europeesene staten en hun bond
genooten optrekken.
Het aantal werkelijk neutrale staten be
draagt nog slechts 6: Nederland, Zweden,
Denemarken, Noorwegen, Zwitserland en
Spanje.
Zoo brokkelt het reeds kleine, nog neu
traal gebleven gebied telkens weer wat af,
naarmate de oorlogsbrand, welke Europa
dreigt te vernietigen, om zich heen grijpt.
Zoo ook wordt steeds de strop, welke om de
Europeesche middenstaten is geslagen, nau
wer toegehaald en wordt het gevaar ook
grooter, dat nog andere naties welke hun'
onzijdigheid tot nog toe konden handhaven
door het oorlogsvuur zullen worden aan
getast. Bijna alle neutrale staten hebben al
eens het gevaar van in den oorlog te zullen
worden meegesleept te duchten gehad. Den
ken wij maar eens aan de spanning tus-
schen de verschillende Skandinavische sta
ten met Engeland, het doorvoer-vraagstuk
in Zwitserland, waardoor dit land van hei
de zijden den druk gevoelt, de geruchten
over Franscli-Portugeesche propaganda in
Spanje, het gevaar voor Zweden, ontstaan
door de kwestie der Aalandseilanden en
het versterken thans weer van de Finsche
grens. En tery opzichte van ons eigën land
herinneren wij ons maar de Tubantia-kwes-
tie, de spanning welke hier heerschte de
weken vóór en omstreeks Pasehen, de aan
houding onzer graan-, mail- en visschers-
sehepen, de annexatie-propaganda van zoo
veel Fransche Belgen, enz.
En dan dringt zich de ernstige vraag bij
ons op; zal Nederland veilig zich staande hou
den gelijk tot dusver? Zullen wij het nog
moeten beleven, dat, na Roemenië en mis
schien ook Griekenland, Nederland aan de
beurt komt? Of zou ons het vernederende
lot beschoren zijn, dat Griekenland tot dus
ver had te dragen?
Welk een verschrikkelijk beeld levert ons
het hier in teekening gebrachte Europa, met
het sombere zwart, aanduidend de oorlog
voerende staten. Moge toch Europa gespaard
blijven vooF nog grootere uitbreiding van
den brand, welke het dreigt te vernietigen;
moge vooral Nederland gespaard blijven
voor de gevaren en den rouw van den oorlog.
Enkele namen van landen zijn op het
kaartje met een enkelo letter aangeduid:
D Denemarken, N Nederland, B
België, Z Zwitserland, Montenegro,
A Albanië en Gy Griekenland. Luxem-
bprg is hot kleine witte vakje aan de
Duitsch-Fransch-Belgiscke driehoeks-grens.
Nieuws aan het Westelijk front. De „Times
bericht, dat het nieuws van de oorlogsverkla
ring van Koemeniië aan Oostenrijk-Hongarije
telefonisch langs liet Fransche front bekend
gemaakt werd en daar groote vreugde ver
wekte. Vliegers zorgden ervoor, dat bet nieuw'a
ook aan bet Duitsche front bekend werd.
Do confiscatie van het „palazzo di Venetia.'
Naar de Weener „Rcichspost" uit zékere bron
verklaart te vernemen, zai Z. H. dei Paus oen
protest uitbrengen tegen de confiscatie a
„palazzo di Venetia." Het blad M op de
mogelijkheid, d,t
Kardinaalshoed zal worden opgezet.
Levensmiddelenvoorziening in Rusland. Vol
gens de „Djen" is bij den llussischen Minister-
President Sturmer een voorstel uit regoerings-
kringen ingediend voor de gedwongen organi-
at;je van de levensmiddelenvoorziening. De
strekking van dit voorstel is, de gebeole leveua-
middelenvoorziening tot een staatsbedrijf, te
maken. Volgens mededeelingen der bladen is de
regeering dit plan gunstig gezind.
Amerikaansehe munitie voor de geallieerden.
De „Frankfurter Zeitung" verneemt uit New-
York: De geallieerden bebben, naar de Ameri
kaansehe bladen mcdedeelen, in de Vereeuigde
Staten nieuwe groote munitie-bestellingen ge
daan, die de bestellingen van het vorige jaar
verre moeten overtreffen. De munitie-produe-
Be in Canada heeft een geweldigen omvang aan
genomen. Canada levert maandelijks aan Ènge-
land drie millioen granaten en aan Rusland
vijftigduizend per week.
De vrijwilligers volgens Derby's systeem,
Donderdag is de laatste dag geweest van het
Derby-stelsel in Engeland en te 12. uur midder
nacht is dit uitgeluid. Niemand kan zich thans
meer ais vrijwilliger aangeven, tenzij hij gebo
ren ia in 1898 en nog geen achttien jaar oud is.
Do Duitsche oorlogsleening. Het gemeente
bestuur van Berlijn heeft besloten, 60 millioen
mark op de vijfde oorlogsleening in te sclirij-
ven. L>e inschry vingen van het gemeentebestuur
hebben voor de eerste oorlogsleening 30, voor
de tweede 40, voor de derde 48, voor de vierde
50 millioen mark, bedragen.
Italië ter verantwoording geroopen. Markies
Crispolti bepleit in de „Italia" de openbaar
making van het Drievoudig bondsverdrag door
ds Italiaausche regeering. Hij hoopt dat de
regeering dan meteen zal mededeelen, wat zij
heeft gedaan om het uitbreken van den oorlog
te voorkomen.
BULGARIJE VERKLAART HOEMENIE
DEN OORLOG.
SOFIA, 1 Sept. Hedenmorgen om tien nuris
aan den Roemeenschen gezant alhier de oor
logsverklaring overhandigd. Des morgens vroeg
werden in de straten de oorlogs vork lariugsbil-
jetten aangeplakt.
EEN NIEUW GEVECHTSFHONT IN DEN
MAAK.
KEULEN, 1 Sept. (Part.) Naar de „Kölni-
sche Zeitung" uit Stockholm verneemt, bevat
„Aftonbladet" een brief uit Finland, waarin
staat, dat daar met koortsachtige haast in
verschillende deelen van bet land en in ge
weldige uitbreiding loopgraven worden aange
legd, die er op schijnen te duiden, dat men'aan
Russische zijde ernstig rekent met de mogelijk
heid, dat Finland oorlogsterrein wordt. Uit
andere vertrouwbare bronnen wordt de aan
leg van deze onvangrijke werken bevestigd.
Zoo loopt er een linie loopgraven langs het
Ocstzeeatrand. Een andere loopt dwars door
I bet land. Onbarmhartig worden parken en
boomgaarden doorploegd en huizen afgebroken.
Velen gelooven, dat die werken tegen Zweden
gericht zijn.
SALONIKI, 1 Sept. Reuter seint uit Athene
sensationeele berichten, welke nog niet beves
tigd zün en daarom onder reserve worden
weergegeven.
Koning Konstantjjn zou afstand hebben ge-
daan van de troon. De kroonprins zou regent
zjjn geworden. Zaimis blijft jninister-president
met steun van Venizelos. De algomeene mobili
satie moet opnieuw bevolen zijn.
HET GRIEKSCHE GARNIZOEN TE
SALONIKI GEEFT ZICH AAN DE
FRANSCHEN OVER.
SALONIKI, 1 Sept. Vrijdagnacht omsingelde
een troepenmacht, bestaande uit gendarmerie
en vrijwillige nationalisten, de kazernes te
Saloniki waarvan l:et garnizoen had geweigerd
hen te steunen. Zij sneed de waterleiding af eu
den levensmiddelentoevoer. Omstreeks vier uur
