DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND*
OPRUIMING!
NASSAULAAN 49, HAARLEM
ANALYTISCH VERSLAG.
DE OORLOG.
P. W. TWEEHUIJSEN,
Schetsen uit en om Haarlem.
insdag 12 September 1916
4jste Jaargang. No, 913?
Intercoms». Telefoonnummers 1426 en 2741
Dit nummsr bestaat uit twee bladen
EERSTE BLAO.
f 0.50.
HAARLEMSCHE ALLEOAGJES N°.2035
Intronisatie van het H. Hart in de
Bisschoppelijke Kweekschool
te Beverwijk.
Barteljorisstraat 27.
HAARLEMSCHE
ABONNEMENTSPRIJS
Pt» S maanden voor Haarlem en de agentschappen (kom eener gemeente) f 1.60;
«oor de overige plaatsen in Nederland per post f2,—; per week voor Haarlem
en de agentschappen 0,12s; afzonderlijke nummer» f 0,09. H
PRIJS DER ADVERTENTIËNs
Van 1—5 regels f 0,75, Iedere regel meer 0,15; buitenland per regel t* O)
advertentiEn in de rubriek «Vraag en Aanbod" van 19 regels f 0.40. «Ik4
regel meer 0,10.
Wij stellen onze abonnë's in de gelegenheid,
dek door onze bemiddeling te abonneeren op
het Kort Verslag van de vergaderingen der
Tneede Kamer tegen den prjjs van
Zij, die dit verslag vrenschcn te ontvangen,
gelieven hiervan spoedig opgave te doen aan
ons bureau met bijvoeging van het abonne
mentsgeld 0V50, dat vooruit moet worden vol
daan.
Wanneer het bedrag per postwissel wordt
overgemaakt gelieve men op de postwissel-
strook duidelijk te vermelden: „voor Analytisch
Verslag."
DE ADMINISTRATIE.
VOETBAL EN PATRONAAT.
Onder onze „Soc. Berichten" heden is op
genomen het verslag van de Patronaats
commissie in het Bisdom Haarlem. Wij le
zen daar ook iets in over sport en voethal:
de welwillende lezer zij daarna hier ver
wezen.
Merkwaardig is, dat er tegen voethal in
de patronaten nog zooveel tegenstand is! Is
dat omdat men door voetbal meer omgang
met anderen vreest? Dan zouden we zeggen
is daarmee de noodzakelijkheid van een
Roomsch-Katholieken voetbalbond nog Res
te méér aan den dag gekomen!
In ieder geval, nu door Z. D. H. den Bis
schop een priester is aangesteld met de o p-
dracht een R. K. Voetbalbond te stichten
hopen wij dat onze patronaatsdirecteuren
met dezen priester zich in verbinding zullen
stellen. Immers: de patronaten zullen voor
den komenden R: K. Voetbalbond juist me-
nigmaal de kern der leden hebben te geven!
Als er goede same n«v e r k i ng is tus
schen den R. K. V. B. en de patronaten, is
daarenboven „leegpomping" der patronaten
zeker^ niet te vreezen. Wel, als de patrona
ten zich tegenover den Voetbalbond en
de sport zetten!
AGENDA. 13 SEPTEMBER.
Gebouw St. Bavo Smedestraat 23
t Hoofdbestuur Volksbond 91a uur Bestuur
Bouwvereeniging St. Jozef, 8Z uur.
Statenzaal Prinsenhof half twee
Gemeenteraad.
Bisschoppelijk Museum Jansstr.
79 geopend eiken dag van 105 uur tegen
betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zater
dagen en R.-K. feestdagen.
Steeds uitgebreider wordt Gode zij dank
in onze streken het werk der plechtige Introni
satie van Jezus' H. Hart.
Na de huisgezinnen en hoe talrijk zijn die
al niet! kwamen de vereenigingen, na de
vereenigingen de gestichten en nu volgen de
grootste Roomsche stichtingen in het Haarlem-
sche Bisdom in de lange rij.
De Bisschoppelijke Kweekschool voor'onder
wijzers te Beverwijk heeft zich gisteren, op voor
baan van en mèt heit geheele bestuur, onder de
schutse van Jezus' Heilig Hart gesteld, aldus,
voor onze toekomstige opvoeders der jeugd op
zéér bijzondere wijze den zegen en de bescher
ming van God zich verzekerend.
Het was een indrukwekkende plechtigheid, die
diepe emotie vestigde in 't hart dergenen die ervan
getuigen mochten zijn, op de eerste plaats de
kweekelingen der school, onze toekomstige
Roomsche onderwijzers.
Heel het bestuur der Kweekschool was tegen
woordig op dezen dagmen weet dat het bestuur
der „Vereeniging tot bevordering van Katho
liek bijzonder onderwijs" in het Bisdom Haarlem
als zoodanig optreedt.
De HoogEerw. Heer Th. J. A. Bosman, kanun
nik van het kathedraal Kapittel en voorzitter van
het bestuur, droeg om 10 uur in de eenvoudig
gesierde kapel van de Kweekschool een plechtige
H. Mis op, geassisteerd door de WelEerw.
Heeren Slenders en Looijaard, kapelaans der
parochie van St. Agatha te Beverwijk.
In de kapel waren tegenwoordig de Hoog
Eerw. Heeren Mgr. L. E. Jansen, Geheim Ka
merheer van Z. H. den Paus, Kan. en Deken
van Amsterdam, G. H. F. Stoffels, Kanunnik en
Deken van Haarlem, P. C. Wijtenburg, deken
en pastoor te 's-Gravenhage, en de heeren A. J.
A. Gilissen uit Rotterdam, Mr. P. Jos van der
Biesen uit Amsterdam en R. J. van Dieren
Bijvoet uit Haarlem, bestuursleden van de Ver
eeniging tot bev. van Kath. Biz. Onderwijs;
voorts de ZeerEerw. Heeren A Waare, deken
van Beverwijk en H. J. C. Haver, pastoor te
Beverwijk; de ZeerEerw. Heer Regent der
Kweekschool, J. B. J. M. Höppener, het corps der
leeraren en alle kweekelingen, en ten slotte nog
eeenige familieleden der leeraren.
Onder de H. Mis zongen de leerlingen der
school de liturgische gezangen op voortreffelijke
wijze.
Tegen 12 uur had de Intronisatieplechtigheid
plaats in "de groote speelzaal op de eerste verdie
ping.
In plechtige stoet, met brandende kaarsen
vooropgedragen, trokken de kweekelingen onder
het zingen van den Hymnus „Quicumque cer-
tum" uit de kapel naar de zaal, gevolgd door
heeren leeraren, het bestuur, den ZeerEerw. Re
gent en ten slotte, met de kerkelijke gewaden be
kleed, de HoogEerw. Heer Bosman, die de plech
tigheid zou verrichten.
Met een overrijken schat van bloemen en plan
ten was de speelzaal gesierd: bloemkorven hin
gen van den zolder af, rood-witte guirlandes wa
ren daartusschen gehangen: het geheel was
smaakvol e'n feestelijk.
Nadat een Hollandsch lied was gezongen
„Zoekt gij verlichting in den nood
„Komt tot het Hart van 't vlekloos Lam."
en plechtig gezamelijk de Geloofsbelijdenis was
gebeden, wat in deze omgeving en bij de talrijke
schare die hier was saamgekomen, diepen indruk
maakte, sprak de HoogEerw. Heer Bosman de
verzamelden toe.
Het zou eigenlijk overbodig zijn zoo zeide
de gewijde spreker ongeveer om na alles wat
over de Intronisatie is geschreven en gezegd, na
de uitnemende voorbereiding ook, die de Zeer
Eerw Heer van Dorp den kweekelingen heeft
gegeven, nog een afzonderlijk woord van stich
ting in dit uur te spreken. Maar het ritueel
schrijft dit voor, opdat in deze plechtige oogen-
blikken een blijvende indruk door een afzonderlijk
woord nog zal worden gevestigd. En daarom vol
deed spieker gaarne aan dit voorschrift van het
ritueel: hij herinnerde eraan dat pater Mateo in
Haarlem nog had gezegd: „dit is geen gewone
devotie, maar eene, door Christus-zelf gecanoni
seerd, geheiligd, bevestigd."
Daarmede döelde pater Mateo niet alleen op
van Jezus' H. Hart aan de zal.
de vr
Margaretha
f aria, maar bovenal op de vele
bekeer mgen die van deze devotie het zoo zicht
baar gevolg zijn,
Spr. herinnerde er aan, dat Z. H. de Paus aan
pater Mateo uitdrukkelijk heeft opgedragen deze
devotie te prediken, dat Z.H. 't een providentieel
werk noemde in deze dagen. Werkelijk, het is
geen nieuwe devotie, maar het is als de laatste
toepassing van de devotie tot het H. Hart, die
reeds lang in eere is onder ons, en naar spreker
hoopt, ook onder de kweekelingen der school.
Z. H. Paus Leo wijdde heel het menschelijk
geslacht toe aan het H. Hart, welnu, door deze
devotie gaan wij dit uitbreiden op bijzondere
wijs, door de toewijding van de afzonderlijke
huisgezinnen en vereenigingen.
Wij zijn nu allen hier om Jezus te huldigen
ais Koning.
Het is eene inhuldiging een erkenning, niet
een aanstelling als koning, want Jezus is
Koning, ree regum, de Koning der eeuwige
glorie. Och, als de volkeren dat eens allen en
vroeger hadden erkend, wat zou de wereld er
dan nu anders uitzien. Maar helaas: daar werd
door de volkeren gèze°d: wij' hebben geen
anderen koning dan den Caesar, en als de Joden
eens, zoo roepen ook nu nog 'de volkeren uit:
wij willen niet dat Hij over ons regeere!
Daartegenover stéan wij: wij willen wèl, dat
Hij regeert, wij erkennen Hem als Koning, en.
dat zullen wij Hem toonen.
Deze plechtigheid moet 'geen loutere vorm,
geen voorbijgaande act zijngij vooral, dierbare
kweekelingen moet op bijzondere wijze u toe
wijden aan het H.-Hart en toonen dat gij dat
hebt gedaan: als gij deze beeltenis ziet in deze
zaal, bedenkt dan altijd dat Jezus uw Koning
is, uwe sterkte, aan Wien gij trouw zult zijn uw
heele leven.
Daar is nog meer. Wij bidden dagelijks.
„Heer, laat toekomen Uw RijkWelnutoege
wijd aan Jezus als onzen Koning moeten wij
steeds het Kijk van dien Koning verbreiden,
apostelen daarvan zijn, vooral gij toekomstige
onderwijzers die te eemger tijd de Roomsche
jeugd in ons diocees zult hebben te leiden en
te leeren en te vormen. Hernieuwt dan heden
ook dht voornemen, om steeds Christus' koning
schap in de zielen der jongeren te verbreiden.
Dat is de beteekenis van deze plechtige Intro
nisatie: in dezen geest huldigen wij Jezus in
Zijn Heilig Hart. En-dat doen wij ten slotte
ook met dankbare gevoelens: gij zult er later met
blijdschap aan gedenken dat gij deze groote
plechtigheid hebt mogen meêmaken. Spr. besloot
zijn indrukwekkende rede met den jubelkreet:
„Leve Jezus Koning-, Zijn Rijk toekome
Volgens het ritueel, door Z. H. den Paus
goedgekeurd, had daarna met de voorgeschreven
gebeden de plechtige Intronisatie plaats.
De ZeerEerw. Heer Regent Höppener plaatste
het beeld van het H. Hart op den troon, waar
.het nu te midden van bloemen en licht prijkte,
waarna een blij „Magnificat" werd aangeheven.
Daarna nam de Regent het woord.
Wij voelen ons op dezen dag wel overgelukkig,
zoo sprak hij. Reeds hebben wij steeds groote
redenen tot dankbaarheid aan het bestuur: ik als
Regent weet dat beter dan wie anders. Maar nu
heeft het bestuur, boven al hetan dere, deze wel
daad bewezen aan de Kweekschool, Jezus' H.
Hart hier als Koning te introniseeren. Dat is
een weldaad: Jezus-Zèlf heeft het gezegd dat Hij
de huizen, waar Zijn beeltenis bijzonderlijk zal
worden vereerd, zal zegenen: méér deed het
bestuur dus dan het ooit kon doen, Qu liet den
zegen van God, zoo duidelijk en onomwonden
beloofd, bracht in en over dit huis. Spr. wenschte
dat allen hier tegenwoordig, en vooral het
bestuur, in lengte van dagen de groote vruchten
zouden zien van deze plechtigheid.
Hierna beklom een der leerlmgen derKweek
school, Willy Janse, uït '3, ^!eni' de" katheder
om een oorspronkelijk g lcht voor te dragen,
voor deze plechtigheid door hem vervaardigd.
Met een vergelijking naar de liefde van een volk
jegens zijn vorst als die bedreigd wordt door
zijn vijanden, riep de jonge dichter in geest
driftige verzen zijn makkers ten strijde voor den
Koning der wereld, voor Jezus' H. Hart, hier
op den koningstroon verheven.
„Wij zweren onzen Koning trouw",
was het pakkende slot van dit vers, dat goed
voorgedragen ook hartelijk werd toegejuicht.
Het Intronisatie-feestlied van Karskens-Aver-
kamp, met z'n meesleepende melodie, volgde
hierna, waarop allen zich weer in processie naar
de kapel begaven, waar een kort lof plaats had
dat met het „Te Deum" op feestelijke wijze werd
besloten.
Een gezellige feestelijke bijeenkomst ten 5 uur
in de versierde speelzaal, waar eenige liederen
werden gezongen en de kweekelingen, in tegen
woordigheid van 't bestuur en de leeraren, eenige
muziekstukken, vrije- en ordeoefeningen dér gym
nastiek en tal van liederen op voortreffelijke
wijze ten beste gaven, besloot dezen feeste-
1 ijken dag, die zeer zeker bij allen welke dien
mochten meêvieren, nog lang in levendige her
innering zal blijven!
HET BUITENHUIS.
Zij, die Haarlem bezoeken, niet maar voor
één dag, maar deze oude stad eens door
wandelen en omwandelen, verzuimen niet
de stadsparken en singels te bezichtigen,
lal van schoone stadsgezichten znllen hen
dan keer op keer hekoren.
Zoo komen zij dan stellig ook op het
Staten Bolwerk, ten noorden van het sta
tion. En telkens, of zij nu den hoogen weg
of den lagen langs den singeloever volgen,
zien ze daar een oud torentje boven het ge
boomte uitsteken en" bij nader uitzien be
merkt de wandelaar een complex van ge
bouwen, wier oude roode en blauwe daken
hier en daar tegen bet groen of het takken-
Sestel afsteken.
Dat schilderachtig geheel van gebouwen
staat op een driehoekig stuk land, omringd
°or bosschage, dat als een wag in den sin-
pel vooruitdringt. Ge wilt er meer van we-
loopt naar de Kennemerbrug en hebt
®P«edig de voorzijde bereikt. Daar valt bet
«ebouw u niet mede. Een lange witte muur
«et eenige vensters zoude zelfs leelijk zijn,
tenf geboomte er voor geen ander cachet
Mooi is evenwel het poortje aan den
v»8airr' geflankeerd door het oude wapen
a Haarlem en het nieuwe. Meestal ziet
HA^rjöen oud mannetje in blauw laken ge-
de wacht houden. Het opschrift er boven':
STADS ARMEN EN ZIEKENHUIS
aan tv, oonl t. niet geheel aan de bestemming.
*ebr,Xemale^die er zdn' "worden alleen
fedmis D;°a0rt verpleegden in het Bui
toestand 1111 herinnert nog aan den
?ug toen nog een kleine halve eeuw te-
Than« °St meil: 6r werkelijk buiten was.
-Waarts no g&- mmuten verderop noord-
its nog m een stadsgedeelte. Honder
den malen bad ik de prachtige ligging van
dit Buitenhuis bewonderd, honderden ma
len had ik langs het poortje geloopen, de
geschiedenis van het huis gelezen, maar er
binnen was ik nog niet geweest. Maar
de aanleiding kwam. Toen de vorige di
recteur, de heer. Vermeulen, nit Warns,
hier den Men Mei 1880 zijn intrede deed!
had hij de belofte van een algeheele verbe
tering. Een gedeeltelijke verbetering had
in 1883 plaats, toen o.a. het mannenkwaï-
tier werd gescheiden van de vrouwenzieken
kamer. Een paar jaar geleden (1 Nov. 1911)
„werd door den Raad eenige 160,000) tien
duizenden toegestaan voor een gropdige ver
betering. Van 99 in 1986 is het aantal ver
pleegden gedaald tot 80, zoodat er vanzelf
meer ruimte is. Todh achtte bet Burgerlijk
Armbestuur het noodzakelijk eenige verbe
teringen aan te brengen, die in het bijzon
der ten goede zullen komen aan de mannen-
en vrouwenziekenzalen. Het voorstel van
B. en W. om 30Ó5 daarvoor toe te staan,
is door den Raad in een Octoberzitting van
bet jaar 1915 toegestaan.
Op ons verzoek kregen we op een grau
wen Novemberdag verlof een kijkje te ne
men. We zagen op onze wandeling door het
complex bijna alle zalen. Ons was bet in
het bijzonder te doen om het torentje en
de regentenkamer. Zoo kwam ik ook in de
mannenziekenzaal, die mij onwillekeurig
deed denken aan een oud-Hollandsch bin
nenhui^ waarbij de oude kuchende manne
tjes zoo wel pasten. Hoe donker was het er,
al waren de hoornen kaal. Als het vertrek
wat hooger opgetrokken wordt (behoud
daarbij a.u.b. de oude eiken moerbalken) en
grooter ramen zijn geplaatst en een deur is
gemaakt, die toegang geeft tot een ruim
balkon met kap naar den tuin, dan is bet
geld wel besteed.
En nu iets uit de geschiedenis, die hier
op deze plaat» begiet en ons voert naar bet
grijs verleden. Ge z"Jt hier n.l. in de St. Ja-
cobfkapel. Nog 4 ,ge Vi!n het Frans
Halsplein de dichtgemetselde gotbische
lichtramen. Het torentje staat boven op het
dak. Het dateert al van voor 1319. Door alle
verbouwingen heen, ''eelt men den spitsen
buistoren in zijn ouden vorm bewaard. Het
slagwerk erin, dat ai jaren verstomd is, is
afkomstig van het Kinderhuis (nu hospi
taal) en werd er m 185b 111 geplaatst.
Wanneer bet hegin van dit complet ge
bouwen er was, is »iet nauwkeurig bekend.
"Zeker is het dat dit was een klooster der
Karthuizers. De ruwde naast de kapel heet
nog bet kerkhof- Andere namen waaronder
oorkonden 'vim Si' bestaim
er nog, o.a. een aanvangende als volgt:
„Scout scepene en-Kant van Haerlem'ma«
ken bekent (1319) dat de G enadige Heer ge
geven beeft die "roe e van der Lazerije
alle Sijn Lant van Hollant en Seland buten
onzer stede van Baerlem binnen der Ban
Adijkendam (Akeiidam) in Sin te Jaeops
Cappelle daar de lazeiuse liede ter tijd wo
nen". Voortaan zouden dus hier a\ de me-
laatschen uit Holland en Zeeland geschouwd
en verpleegd worden. Zooals bekend is,
brachten de Kruisvaarders de melaatscb-
kei'd of lazarije uit net Oosten bierheen
over. In die dagen geloofde men, dat de
arme lijders een geneesmiddel vonden in ge
bedeld brood. Om de^ voorbijgangers te
waarschuwen, lieten zij hun Lazarusklep
gaan. De medelijdende voorbijganger kon
dan zijne gave in voedsel of geld op de klap
leggen. (Spreekt mén nog niét van klap-
loopers?) Op die klap was het wapen van
HjsEriêH». Dw „gcstzïmi" wijst nog op ver -
OVERZICHT.
Behalve in Zevenbergen en op het Mace
donische front hebben geen noemenswaar
dige veranderingen plaats gehad op het we
reldoor logstooneel. Van het gevechtsterrein
in het iWesten worden weer, zoowel door
de Fransehen als Engelschen, tegenaanval
len der Duitschers gemeld, welkealle
werden afgeslagen. De eenige wijziging op
het Engelsch-Duitsche front werd, .ten gun
ste van de Engelschen, verkregen tusschen
Neuville St. Vaast en het kanaal van La
Bassée, waar dezen naar zij zelf melden
op verscheidene punten de Duitsche
schansen binnendrongen en eenige ge
vangenen maakten.
Op, het Russisch front hebben de Russen,
tegen de Oostenrijksche stellingen aan de
beneden-Stochod, hevige aanvallen gedaan;
tfoch deze werden achtereenvolgens all® af
geslagen.
Evenzooi behalve dan in Zevenbergen
en in Macedonië is het gegaan op de
overige fronten: hier en daar eenige artil
lerie-bedrijvigheid of wat mislukte ïnfante-
rie-acties en daarmee bastal
In Zevenbergen blijven de Roemeniërs nog
voortdurend blijkbaar zonder grooten te
genstand; van üe Oostenrijkers te onder
vinden vorderingen maken. Zij hebben
nu, ten zuiden van Sibiu het dorp Helimbar,
ook wel Schelletberg gekeeten, bezet. Ten
westen van de bovendalen van Maros en
Alt meldt het Roemeensche communiqué
verder blijven de'Oostenrijkers ook nog
voortdurend terugtrekken. Deze mededeelin-
gen worden vrijwel geheel bevestigd door
het Oostenrijksche legerbericht, waarin ook
melding wordt gemaakt van het terugtrek
ken van het front.
Ten noorden van Orsova, aan den Donau,
vlak bij d,e drielioeksgrens van Oostenrijk,
pleging van pestlijders en ook van lijders
aan andere besmettelijk ziekten in vroegere
jaren. De naam dolhuis duidt aan, dat vroe
ger bier ook krankzinnigen werden ver
pleegd. Dat dateert volgens Ampsing ^an
omstreeks 1600. Nog worden uitgebroken cel
len bij het voorplein gebruikt als proviand
kamers. Reinheid enorde heerschten er; met
zachtzinnigheid werden de lijders verpleegd,
zoodat velen met vol gebruik van bun ver
stand „het dolhuis" verlieten. Ook waren
er in Amping's tijd al proveniers of kostkoo-
pers. Het- houden van proveniers is in het
begin der 19e eeuw wegens-de te. groote kos
ten afgeschaft. De kostkoopers moesten nu
het Buiten Proveniershuis verlaten en kre
gen van de stad een lijfrente van zes gulden
per week, terwijl het gebouw, waarin ze
verblijf hadden gehouden, voor 2400 voor
afbraak verkocht werd.
Tijdens het beleg in 1573 lagen hier een
300-tal Hacquebasiers. Eerst had Do -
nondo, broer van den Spaanschen
ber Don Frederico de Toledo, hierzijn kwar
tier I ter de bekende Buiterbevelhebber Ro
mero Maar nadat deze 24 Maart 1573 bij een
brand in Ket Buitenhuis ^een wond aan het
oog bad gekregen, nam hu kwartier in bet
Huis ter Kleef.
Over de verschillende verbouwingen, waar
van de cartouches met jaartallen de herin
nering bewaren, zal ik u niet spreken. In
het z.g. Rentmeesterskantoor naast de Sint
Jaeobskapel, zult ge te vergeefs zoeken naar
het goudleer behangsel, dat nu in de Oud
heidskamer op het museum is. In 1882 werd
het overgebracht naar het stadhuis. De re
gentenkamer is aan de straatzijde. De hooge
ramen in den langen witgekalkten voor
muur zijn er van, Sij is, 't bekijken alleszins
waard. De wanden zijn bekleed met beschil
derd behangseldoek. Ze gaven arcadiavoor-
TELEFOON 1770. 604?
Roemenië en Servië, bieden de Oostenrij
kers thans heftigen tegenstand en wordt
de strijd nog voortgezet. Ook in de Do-
broedsja woedt de strijd nog voort, zoo*
wel in de omgeving van Dobric waar
nu ook Turken helpen om de Russen te
rug te dringen ■- als. ten oosten van Si-
listria.
In Macedonië schijnen de geallieerden ein
delijk klaar te zijn voor'n soort offensief. Al
thans zijn de Engelschen aan het Stroema-
front in beweging gekomen en ter hoogte
van OrJjak over de rivier getrokken, waar
zij op den linkeroever de dorpen Novoljen
en Karadjakeni aanvielen; vervolgens trok
ken zij ook over de Nechori-rivier en be
zetten verscheidene dorpen aan den noord
oostelijken oever van het Tachyno-meer.
Toch is de toestand op den Balkan, vooral
tengevolge van den Bulgaarschen opmarsch
in de Dobroedsja, voor de geallieerden nog
niet zoo voordeelig. Immers het verbreken
van de verbinding tusschen de Midden-Eu-
ropeesche staten met Turkije blijft voor
hen nog steeds een vrome wensch, terwijl
Sarrail zelf nog wacht pp d,e hulp van meer
Italianen, van Portugeezen, van Engelschen,
enz.
De val van ïöetrakan in de Dobroedsja
heeft, naar wij reeds eerder deden op
snerken grooten indruk gemaakt in de
entente-staten en te verwonderen is het
dus niet, dat Hervé. in de „Victoire" naar
aanleiding daarvan, nog eens terugkomt op
de beteekenis van den strijd op den Balkan.
In zijn beschouwing ziet hij de geallieer
den in de minderheid en dus hun positie
wankelende; daarom dringt hij aan op meer
hulp.
Waar blijven de Portugeezen?..;. zoo
vraagt hij. Is het kleine Italiaansche korps
alles wat Italië kan missen? Laten de
Engelschen nog steeds hun troepen onge
bruikt in Egypte?... En waarom ontwik
kelen de Russen geen kracht, welke die der
Duitschers eveuaart?
Het Balkan-front, gaat hij voort, is thans
ongetwijfeld het voornaamste front. Een
overwinning, daar behaald, zou de bondge-
nooten geweldig yersterken. daar Rusland
tan zijn verbinding met de Middellandsche
Zee zou krijgen en zijn graan kon inwisselen
tegen kanonnen en munitie. Zien de bond-
.genooten geen kans om van Roemenië's mee
doen partij te trekken en Bulgarije binnen
enkelo weken of maanden te verpletteren,
dan zou dat groote teleurstelling baren.
Men begint dus at publiek te klagen over
de teleurstelling, welke men van Roemenië's
deelname aan den oorlog ondervindt.
Wel is de toestand der Do3tenrijkers in
stellingen en bijbeltafereelen.
In het penant aan de zijde van den Scbo
tersingel (straat) hangt een keurig gebeeld
houwd bord, gekroond met het stadswapen.
Op dit bord staan de namen der regenten
geschilderd van 18381856 en daaronder de
namen der leden van het Burgerlijk Arm
bestuur, die belast waren met de admini
stratie van bet Stads-Armen en Ziekenhuis.
Onder aan dit. bord vindt men in gekleurd
relief een portret van San Jago de Compa-
etella. Zoo worden we dus herinnerd aan
den kloostertijd. Datzelfde beeld vinden we
ook nog in de rugleuning der presidente-
stoel. In dezelfde kamer vinden we nog
ouderwetscke tinnen bierkruiken, die nog
gebruikt worden op het zoogenaamde Tey-
lersfeest, dat elk jaar weer aan de verpleeg
den bereid wordt. Toen in 1868 de stads-
kweektuin in bet tegenwoordige Kenaupark
werd opgeruimd en het park ontstond, zoo
als wij het nu kennen, kwam de stadsboom-
kweekerij op bet driehoekige terrein ten
zuiden van bet gebouwencomplex van het
Buitenhuis. Daarbij werd vastgesteld, dat
de verpleegden er vrije wandeling zouden
hebben. De kweekerij is in-1912 verplaatst
naar bet Huis ter Kleef. De behossching
langs den singeloever bleef, zoodat tal van
schoone kiekjes op het Buitenhuis bleven
bewaard. Onlangs is op het vrijgekomen ter
rein een derde volksbadhuis gekomen.
Al is sinds Raadsbesluit van 1857 de offi-
cieele naam Stads Armen en Ziekenhuis,
onder den titel Buitenhuis kent heel Haar
lem het. De namen dolhuis, pesthuis, prove
niershuis zijn onbekende, geworden. Hopen
we dat die van Stads Armenhuis dat ook
wordt. Dat 's lands welvaart -toeneme, zoo
dat het ouderdomspensioen vervroegd en
verhoogd kan worden en de verpleegden als
kostkoopers kunnen terugkeeren.
KENNEMEB-
