HE III HUL EBORANT
m flUM IU KIK
P. J. JANSSEN,
KOND DE LITURGIE
DE OORLOIÜ
SPOTKOOPJES
FEUILUTOH
Zatèrdag 16 Sept
Derde Blad
GROOTE OPRUIMING VAN
Karpetten, Vloerzeilen en Tafelkleeden bi]
ANEGANG ZIE DE PriUZtN.
VERSPREIDE JBERICHTESV
OORLOQS-ALLERLEI
HOE EK GEVOCHTEN
WORDT OM HET BEZIT
VAN.... EEN DORP.
Het offensief der geallieerden iu liet Wes
ten, dat "op eeu breed front ten noorden en
westen van de Soumie, Zaterdag 1 Juli des
morgens te half acht dus vandaag 214
maand geleden is begonnen, heeft de
Engelschen en Fransehen slechts langzaam
voornitgebracht.
Iloe fel de strijd daar dikwijls wordt ge
voerd, hoe verwoed veelal om liet bez.it van
«en enkel steunpunt wordt gevochten, hoeveel
offers er moeten worden gebracht om slechts
enkele tientallen meters vooruit te komen en
hoe langdurig soms om een enkel dorp wordt
gestreden, moge blijken uit hetgeen alleen
reeds de Franselie communiqués zeggen van
de operaties der Fransche troepen om liet be
zit van het dorp Maurepas, dat nu sedert 24
Augustus in liuu handen is.
Wij laten hier een aantal uittreksels volgen
Uit die Fransche legerberichten, tusschen 10
en 24 Augustus, dus over een tijdsveiloop van
niet minder dhn 14 dagen:
11 Augustus. Verscheidene Duitsche loop
graven zijn stormenderhand genomen door
onze troepen, die hun nieuwe linies hebben
gevestigd op den berg in 't zuiden van Mau
repas.
12 Aug. Wij zijn in het dorpje Maurepas
doorgedrongen, waarvan het zuidelijk gedeelte
en het kerkhof in onze handen zijn. We heb bun
onze nieuwe linies overgebracht naar hel
lingen ten zuiden var heuvel 109, langs den
weg, die leidt van Maurepas naar Cléry.
13 Aug. Door gedeeltelijke gevechten hebben
wij kunnen vorderen op de hellingen van heu
vel 109. in het Z.W. van Maurepas.
14 Aug. Vrij hevig kanonvuur in de richting
van Maurepas.
16 Aug. Ten N. van Maurepas hebben onze
troepen, tezamen met het llritsche leger, een
geheele reeks Duitsche loopgraven genomen
langs een front van 1500 M. ongeveer en heb
ben op enkele punten den weg van Guillemont
naar Maurepas bezet.
Ten Zuiden van dit dorp, langs een front
van 2 K. M. en met een diepte van 300 a 500
11. zijn, na een hevig gev&clit, alle stellingen
van den vijand ten O. van den weg van Maure
pas naar Cléry eveneens bezet door onze in
fanterie.
17 Aug. De artilleriestrijd gaat bizonder
hevig voort in de streek ten noorden van
Maurepas.
18 Aug. Een aanval van onze troepen, ge
richt op het door de Duitschers bezette deel
Van Maurepas heeft ons, 11a een schitterenden
aanval, in staat gesteld ons meester te maken
V'an een belangrijk deel van het dorp, evenals
van het Cadvarium, gelegen ten Z. W. daarvan.
19 Aug. De vijand heeft een tegenaanval,
gericht op de door ons veroverde stellingen
vanaf de streek ten N. van Maurepas tot
Clery.
Al zijn pogingen zijn evenwel verijdeld.
20 Aug. Onze troepen hebben zich meester
gemaakt van een door den vijand sterk ver
schanst .bosch tusseben Guillemont en Maure
pas.
22 Aug. Door een welgeslaagde overrompe
ling, ten N. van Maurepas, is 't ons gelukt ge
vangenen te maken.
23 Aug. De vijandelijke artillerie, krachtig
beantwoord door de onze, heeft gedurende den
nacht onze voorste linies en onze verbindings
wegen ten N. en ten Z. van Maurepas hevig
beschoten.
24 Aug. Onze troepen hebben, tegen vijf
Uur, do Duitsche troepen in do streek van Mau
repas aangevallen en, na in één aanval diat deel
van bet dorp in bezit te hebben genomen, dat
de vijand nog bezette, hebben zo bun linie op
200 meter vandaar tot een front van ongeveer
2 K.M., zich uitstrekkend© van den spoprbaan
in het noorden van het dorp-tot aan heuvel
121 in 't Z.W.
Zóó werd er heen en weer gevechten, veer
tien dagen lang alleen om het beaH varl 6en
dorp. En nu besparen wij den lezers nog de na
lezing van de officieele mededeelingen over
hetzelfde tijdvak van het Duitsche hoofdkwar
tier, welke natuurlijk nog weer een heel ander
beeld van de tegenaarvallen en verdediging
hebben gegeven.
EEN REIS DOOR ZUID-
BUITSCHLAND.
Het was een mooi stuk van Duitschland,
6010
dat wij op onze reis naar Karlsruhe pas
seerden. Langs de oevers der Saaie door
Thüringen, dan door Franken en de Pfalz,
en langs de liefelijke oorden die aan de be
roemde Bergttrasse niet ver van Darmstadt
liggen en die in het buitenland nog veel te
weinig bekend zijn. Een lachend, een vrucht
baar land, waar mais groeit en tamme kas
tanjes, waar druiven kale berghellingen met
een groen kleed omranken en de hemel al
blauwer schijnt dan in het Noorden. En dan,
na het ondanks zooveel afwisseling ver
moeiend sporen van tien uur achter elkaar
in den zoogenaamden Zwitserschen trein
eindelijk Karlsruhe, het CaroLsruhe der
markgraven Von Baden Durlach, die de stad
pas in 1715 .-lichtten, deze stad, eene der
jongste van het vasteland, die thans bijna
150,000 inwoners telt. Langen tijd gold de
stad als een vervelende kleine resisdentie
en zij was vroeger ook voornamelijk een
stad van ambtenaren met alle kenleckeneu
daarvan. Doch in de laatste 20 jaren is de
wereld van den geleerde, den artist en den
induttrieel in dit rijk binnengedrongen en
dit is Karlsruhe klaarblijkelijk goed beko
men. Er heersekt, zoover ik door persoon
lijke kennismaking met een aantal der
meest geziene mannen der stad bij ons kort
bezoek vatstellen kon, friseche, moderne
geest in deze stad, die met haar langge-
strekt nieuw station en wijd plein daarvoor,
dat den blik op de omringende heuvelen vrij
laat, al dadelijk een wijden, modernen in
druk maakt. Toch is dit allernieuwste deel
niet de architectuur van Karlsruhe, die met
uitzondering der weinige straten, die de
sporen der voor geheel Duitschland onger
lukkige periode 1880—1890 vertoonen, onder
een goed gesternte stond. De schoonheid vp o
Karlruke's bouw ligt vooral in het artist 7.
overwogen gelieel, dat een eeuw lang sys L
matisch opgebouwd werd. Uitgangspunt
daarvoor was het residentieslot, een der
schoonste overblijfselen van het late berok
in Zuid-Duitschland, waarvan etralenvor-
mig de wegen uitgaan die noordelijk bosch
lanen bleven en zuidelijk als straten met
buizen bebouwd werden.
Wij zagen, erop gewezen, de onbeteeke^
ner.de schade aan een geden-kteeken door de
bommen der vliegers aangericht, maar wij'
stonden ook op de plaats waar op H. Saera
da gevoelens van den H. Vader en zijne eigene
vertolkt, toen hij, aan de bestuursleden der
„Fraternelle des priaonniers de guerre de Rou-
baix-Tourcoing" antwoordd: „Gij moet ons
niet bedanken,^ mijne heeren, wij danken u,
omdat gij ons in de gelegenheid hebt gesteld
een weinig goed te doen"
Het sneuvelen van een aalmoezenier.
De militaire aalmoezenier, ahbé Georges
Ardant, beschrijft in dra „Croix", den dood van
abbé Emmanuel van parijs, geboortig van
Duinkerken, en piofessor te Armentières.
Een batterij .werd door den vijand zwaar be
stookt. hen granaat verpletterde vier kanon
niers in hunne schuilplaat De priester wilde
hen. te hulp snellen, toen hij eveneens door een
projectiel werd gedood.
De jonge priester 28 jaar oud werd bij
dagorder van het leger vermeld.
Iets over den Lng|eiscj1^n yUqgdienst.
De correspondent van de Chicago Daily
News" aan het Engelsche front zegt in een
uitvoerig artikel over den Engelschen vlieg-
dienst.
„In het allereerste begin van den oorlog
begrepen de Engelsche militaire autoritei
ten, dat dó vliegmachine een zeer belang
rijke rol zou spelen in den strijd en dus een
(geweldig groote toekomst 'tegemoet ging.
Onmiddellijk begonnen zij dan ook alle
krachten m tc spannen. Er warén officieren
.n minderen en veel meer machines noodig.
De meeste ahnwezige aeroplaans waren van
let z.g. o. E.-type, die in de rijkswerkplaat
sen ontworpen en ook gedeeltelijk gebouwd
varen. -Bovenalen wareir er eenige Bléri-
ots, Maurices en Hcnry Farmans en één
if twee snelle verkenningsmachines. Zonder
een dag tijcls te verliezen besloten de auto-
ifceiten bet aanwezig© aantal machines te
vervijfvoudigen.
Een der grootste moeilijkheden was, ge
schikt personeel te recruteeren. Een enorm
aantal olficieren was er noodig en de -
pleiding van een officier van het vlieger-
torps duurt lang en is zeer kostbaar en
(gevaarlijk. Er worden alièrlei kleine ver
gissingen begaan en er komen veel onge-
ukken voor.
Het was ook zeer moeilijk om het ge-
chikte technisc.i personeel, te vinden. Dit
werd gerecruteerd uit de takken van be-
uc" UUJi "P ue pm-uts waar op tri. Saera- vv-i-irin de wo„i i- 1
mentsdag bet circus stond, vol met kinde- 1"Jf' IS h!nI?!'U!oderi r?.eds. de °Plei"
ren, waarvan 82, bruin geschroeid door del
met vergiftigd gas gevulde bommen der-
vijandelijke vliegers, die de stad iu een uuib
van de grens kunnen bereiken, het leven
lieten. Wij stonden voor de grafjes dier
kleinen, op een bijzondere plaats op he"*
kerkhof begraven, vlak ernaast de slacht
offers van den eersten aanval, tezamen 125
personen. Op dit kerkhof bevinden zich ook
de graven der in de buurt in lazaretten ge
storvenen of hierheen gebrachten, vriend en
vijand dooreen. -Fransche namen naast
Duitsche op de eenvoudige houten kruisen.
Deze plek wacht nog op een algemeen ge
denkteeken. Maar de mooiste plaats waar
doode strijders rusten, die ik in Duitsch
land. zag, is 't bosch-kerkliof bij Stuttgart,
vèr van de stad, op een hoogte, in een hoog,
stil en plechtig bosch, een ruischende „Hel-
denhaine" der natuur, zooals men er geen
tweede scheppen kan. Naast de grafheuvels
met niets dan een bloeiende boschplant ver
sierd (slechts wilde bloemen worden in de
omgeving toegelaten) sobere gedenkteeke-
nen, gebeeldhouwd uit fijnen grijzen steen,
onder het hoogo koêpeldak der boomen, die,
als de patina van den tijd er over gestre
ken is, hier zullen staan in de ruischende
stilte als offerteekenen in een oud-Ger-
maansch woud.
Z. H. de Paus en de krijgsgevangenen.
De „Croix" bevat een uittreksel uit een
brief, door Fransche krijgsgevangenen in
Duitschland aan den Paus geschreven. Dit uit
treksel luidt
„De Katholieken van het kamp.eh voor
al van de groep.... allen onder-offieieren,
waarvan een groot aantal het zeer groote geluk
genieten iederen morgen aan de H. Tafel te
kunnen nedeiknielen, zouden zeer gelukkig
zijn, indien zij aan Z. H. Benedictus XV de, be
tuiging zouden kunnen aanbieden hunner
meest eerbiedige getrouwheid aan Zijne onder
richtingen. Zeer geroerd door alles, wat Z. H.
in Zijne vaderlijke goedheid gedaan heeft tot
verbetering van hun lot, zoowel in het tijde
lijke als in het geestelijke, danken zij Hem uit
den grond van hun hart. Zij vragen met aan
drang aan God iederen dag Hem te steunen
en te verlichten temidden d.er zoo droevige
huidige beproevingen en bieden met vreugde
hun lijden aan God aan ter Zijner intentie."
Deze bewonderenswaardige gevoelens al-
Mus het blad zullen zeker het hart van den,
H. Vader verheugen, wamt de zoetste beloo
ning voor den H.Vader moet zijn Zich begrepen
te zien door diegenen pnder Zijne zonen,, wier
lijden Hij heeft willen verlichten.
Doch deze dankbaarheid is niet noodig om
den Paus in Zijne vaderlijke liefde aan te wak
keren. Kardinaal Gasparri heeft welsprekend
Satyrick verhaal van Mark Twain.
(Uit het Amerikaansch).
47
,,Neen, dat wil ik niet hebben. Je bent een
Reisje, dat altijd hard werkt, en je vader is er
?e man niet naar om je teleur te stellen, nu
le
nMaar papa, ik
»Ga er maar heen! Ik wil er geen woord meer
len booren- We zullen het wel buiten je stel-
Gwendolen was bijna in tranen uitgebarsten.
hep31 er was nu n'ets adders te doen dan er
toe !e gaan- hetgeen 'zij ook reeds zou doen,
hm?1 vader op eene gedachte kwam, die
lij,"iet vreugde vervulde, omdat zij alle moei-
jfdfin van den toestand uit den weg ruimde.
dat' u- er '.ek °P gevonden, Gwendolen, zoo-
beropJiL le n'et van eene uitspanning zuilen
®chm h- C-n ^gelijkertijd je aangenaam gezel-
hier tn 'Z 2ullen hebben- Laat Belle Thompson
heel nmT~- en nlooi meisl'e, Mr. Tracy, een
dat ge zou weI eens willen, dat
verliefd raken- Wel' ge ZLllt °P haar
j ge zult terstond op haar ver
liefd raken. Ja, je moet haar dadelijk hierheen
zenden, Gwendolen, en tegen haar zeggen dat
wij Maar zij is al weg." Hij keerde zich om
zij ging het hek al door.
„Och," zei Sellers tegen Tracy, „ik zal haar
missen ouders missen hunne kinderen altijd,
zoodra zij uit hun oog zijn, dat is eene natuur
lijke voorliefde maar liet komt alles te recht,'
daar Miss Belle het jeugdige element voor u
en lot uwe volkomene tevredenheid zal vertegen
woordigen; en wij oude menschen zullen ons.
best ook doen. Wij zullen een pleizierigen mid
dag hebben. En ge zult in de gelegenheid zijn
om beter met admiraal Hawkins bekend te wor
den. Dat is een merkwaardig karakter, Mr.
Tracy een van de merkwaardigste en inne
mendste karakters/die de wereld ooit heeft voort
gebracht. Ge zult hem waardig vinden om bestu
deerd te worden. Ik heb hem bestudeerd sedert
hij een kind was en heb hem voortdurend n zijne
ontwikkeling gadegeslagen. Ik geloof inderdaad,
dat een van de voornaamste dingen; die mij in
staat hebben gesteld om de moeilijke wetenschap
van karak terbeoordee 1 ing meester té worden, de
levendige belangstelling geweest is, die ik altijd
voor dien jongen gevoeld heb."
Tracy hoorde hier geen woord van. Zijne op
geruimdheid was verdwenen; hij was ontroost
baar.
„Ja, een allermerkwaardigst karakter. Geheim
zinnigheid dat is er de grondslag van. Het
eerste, dat men altijd te doen heeft, is, den
ling ,genoten heoben die noodig is om met
ucces aan de Constructies van vliegmach'i-
jpeS mede te werken, als: monteurs,, wa
genmakers, kopersmeden en andere in tech-
tiiscfle vauken geschoolde arbeiders.
Over geheel Engeland en Schotland wer-
ien_er vliegkampen ingericht op uitgebrei-
ie vlakke terreinen, waarop geen hoogs
voorwerpen, als: boomen, schoorsteenen, te
legraafpalen enz. uitsteken. Hier werden
de officieren en minderen opgeleid. Hier
hebben de Engelschen hunne talenten als
vlieger en mechanicien ontwikkeld, die hen
in staat stellen, zoo krachtige luchtactie te
voeren in Vlaanderen, Frankrijk, Egypte,
Salomki, Mesopotamia, Indië en O.-Afrika.
Als verkenningsmiddel verdient de aero-
plaan de voorkeur boven alle anderen. Zij
lOntdekt niet alleen de bewegingen, maar
bedoelingen van den vijand.
Wellington-merkte eens op, dat de groote
moeilijkheid voor een veldheer is, dat liij
Miet weet wat er „achter den heuvel" ge
beurt; de aeroplaan stek d«ti aanvoerder iu
staat, precies te weten wat de vijand „ach-
ter den li-euvel" doot.
Bovendien richt de acrpplaan met grooté
nauwkeurigheid het vuur der artillerie op
de vijandelijke stellingen. Zij gebruikt daar
toe de- draadlooze telegrafie. Dan verleent
zij met genoeg te waardeeren diensten door
opnamen te maken van de stellingen, de be-
wegingen en de plaatsing, der batterijen
van den vijand.
Meer dan eenige andere talc van militai
ren arbeid is de luchtdienst die van span
ning, gevaar, opwinding en romantiek.Voor
?10Ib die op het land vechten zijn er nog
eens tijden van ontspanning; maar voor
den vlieger geen enkel oogenblik.
Zij kunnen- onmogelijk dekking zoeken
tegen de granaten van den vijand. Zij moe
ten ieder oogenblik gereed zijn om niet den
vijandelijken vlieger te -strijden. Hun taak
is uiterst gevaarlijk en moeilijk en eisch't
onophoudelijke inspanning van den geest,
den wil en van de spierkracht.
Kabelspoorwegen in de loopgraven.
Onder den drang ^er omstandigheden
hebben de mannen, die de loopgraven in de
Argonne bezet boudep» eeu merkwaardig in
genieurstalent ontwikkeld. Evenals in de
eerste tijden van de exploitatie der diamant
mijnen in Kimberley de mijnwerkers groote
spinnewebben van kabels liadden gevormd
om de emmers met de blauwe aarde uit de
diepte naar de oppervlakte te voeren, schrijft
de „Morning Post", Z'-|U er hier naar alle
richtingen kabelspoorwegen aangebracht.
Sommigen leiden direct naar de loopgra
ven, waarlangs bet warme voedsel van de
veldkeukens of naar L'.e mannen in de ge-
vechtsliuie wordt gebracht, zonder dat er
evenals vroeger bet h'VK11 Yau menschen, die
i II Hl I I III WHIII I n,
hoeksteen te vinden, waarop iemands karakter
gebouwd is dan heelt men het begrepen.
Geene schijnbaar tegensillh'ge eigenaardighe
den kunnen u dan van hef rechte spoor brengen.
Wat. leest ge op de upPervlak'e van den senator?
Eenvoudigheid terwijl het inderdhad een vau de
diepste denkers van de wereld is. Een volkomen
eerlijk man en toch zonder eenigen twijfel de
grootste meester in veinzerij, dien de wereld ooit
Heeft gezien." r*
„O, het is duivelsch. Deze woorden kwamen
van de lippen van Tracy, die met geluisterd had,
hij de gedachte, hoe heerlijk het zou geweest zijn,
als Gwendolen maar geene plannen had gemaakt
0111 elders te gaan eten.
„Neen, zoo zou ik het niet noemen," zeide Sel-
Iers, die nu bedaard de kamer op en neer liep
met zijne handen onder zijne jaspanden. „Men
zou dit bij' een ander zekei duivelsch kunnen
noemen, maar niet bij den senator. Uwe uit
spraak is juist volkomen juist dat stem
ik toe maar de toepassing is verkeerd. Dat
maakt een groot verschil. Ja, hij is een merk
waardig man. Ik geloot met, dat eenig ander
staatsman ooit zulk een kolossaal gevoel voor
huinor heeft bezeten, gepaard aan de bekwaam
heid om dit geheel te verbergen, ik mag hiérvan
misschien George Washington en Cromwell uit
zonderen, en mogelijk ook Robespierre maar
daarbij blijft het dan ook. Iemand die' geene
ervaring heeft, zou zijn leven lang in gezelschap
van generaal Hawkins kunnen zijn en niet te
voor liet eten halen de gevaarzöne moeten
Pssseeren, gewaagd worden.
In andere gevallen worden de kabelspoor-
wegjes gebruikt om de aarde, die bij uit-
gravingen voor gedekte schuilplaats weg
gewerkt moet worden, af te voeren en in
nee algemeen verleenen zij goede diensten
bij allerlei communicatie en transport bezig
heden.
eelal gebruikt men ze ook om er ge-
w Gnclen op speciaal daarvoor geconstrueer
de hangende draagbaren te vervoeren, wat
voor dezen veel minder pijnlijk is' dan het
transport op de gewone brancard, waarbij
iedere stap der dragers hun soms ontzetten
de pijnen veroorzaakt.
Dwaasheid!"
Het Italiaaosche leger bezit een onderoffi
cier van 12 jaar. Hij is vrijwilliger bij dé
Alpini.
Matteo Fiaja trad 14 maanden geleden in
dienst als begeleider van zijn dienstplichtigen
vader. Do vader sneuvelde en toen besloot
Matteo liem te wreken. De kolonel van he
regiment aanvaardde dei eed en gaf Matteo
een revolver. De jongen ging daarmede de
Dolomieten in en lag daar zoo lang op den
loer, tot hij een Oostenrijksch kapitein onder
schot kreeg en doodde. Zelf werd hij daarbij
licht gewond. Do jongen kreeg de onderoffi-
ciersstrepen en de dapperheidsmedaille.
een IN EEN LOOPGRAAF
GEVONDEN SCHAT.
Charles Bottaka, een jong soldaat uit de
omstreken van 1 oulouse, die bij zware artil
lerie aan de Somme strijdt, was dezer dagen met
vier kameraden bezig een loopgraaf uit te die
pen. Hierbij ontdekten ze een cassete. Naar
den kapitein gebracht en daar geopend, vond
men waarden en aandeelen tot een bedrag van
1 millioen en daarbij een testament dat 100.000
francs van den inhoud toewees aan den vinder
van de casette. Men kan zich de blijdschap van
do vijf poilus voorstellen toen hun elk 20.000
francs ter hand werd gesteld.
HOE EEN ENGELSCHMAN
DOOR DUITSCHLAND
REISDE.
De correspondent van de „Daily News" in
Zwitserland verhaalt van een bezoek, dat hij
gebracht heeft aan het meer van Constanz, om
te trachten daar iets van de nieuwste zeppe
lins gewaar te worden, waarmede, zooals men
weet, boven dat meer geregeld proeftochten
gehouden worden.
Toen de trein Schaffhausen, naderde, zegt
de oorr. schenen opeens de klokken een
soort van geheime afspraak te hebben om een
onjuisten tijd aan te wijzen. Volgens mijn altijd
accuraat horloge was 't halftwee, maar op de
stationsklok "te Jestitten, waar de trein net
stil hield, was het halfdrie. Een zwaarlijvige
vriendelijk uitziende Zwitser, in hot hoekje
van de coupé, werd juist op dat oogenblik wak
ker en ik vroeg hem hoe laat het was.
„Half twee, precies," antwoordje hij met een
stelligheid die allen twijfel uitsloot. „Dan
zijn alle kokken hier in de war," merkte ik op.
„Toch niet, zeide hp maar ziet u, we
hebben nu het Zwitsersehe gebied verlaten en
we zija nu in Duitschland, waar ze zomertijd
hebben, zooals u weet."
„In Duitschland!" riep ik uit, niet zonder
schrik, „lieve hemel! Ik ben een Engelscb-
man 1"
De Zwitser glimlachte "vriendelijk. „Uw na-
tianoliteit doet niets af aan het geografisch
feit, dat ge op Duitsch gebied zijt. Maar maak
u niet ongerust, ik heb nooit gehoord dat ze
hier den trein inspecteeren."
Ik vloog de zijgang van het spoorwegrijtuig
in en greep den conducteur bij den arm: „Zijn
wo hier in Duitschland!?"
Hij knikte bevestigend met zijn hoofd, maar
zeide in zijn breed, gemoedelijk, Zwitserscb
dialect, dat hij me niet zou overgeven, als ze
soms den trein kwamen inspecteeren, en dat
ik~mo niet ongerust behoefde te maken.
Eenigszins gerustgesteld ging ik weer in
mijn hoekje zitten en onderging ik de zonder
linge gewaarwording om in Duitschland Duit
schers te zien. Er was geen twijfel aan. De
dikke, gel 1111de stationschef kon niet anders
da.n een Duitscher zijn, en het beste bewijs van
alles twee oudere soldaten van den land
storm, in hun veldgrijzen uniformen, bewaak
ten het goederenbureau met hun bajonet op
t geweer. Ik hoorde toen van mijn vriendelij-
ken medereiziger, dat do Zwitsersehe treinen
™nJur'?h naar Schaffhausen bij Rafz het
eisen gebied verlaten en een hoekje van
Duitschland passeeren, circa 16 kilometer
breed, en daarbij stilhouden aan de Duitsche
stations Lottstetten, Gestetten en Altenburg-
hhemau. Bij Neuhausen, niet ver van den be
roemden waterval van den Rijn komt de trein
weertep Zwitserseli gebied.
't Was een vreemde gewaarwording woor
eens in Duitschland te zijn. Kleine kinderen
wuifden vriendelijk naar ons en vrouwen zet
ten bedaard hun mancion neer en v achtten bc-
daafd tot de trein voorbij was. „Zoo, zijn jelui
nu de Hunnen en barbaren," dacht ik, maar
ik moet zeggen, dat de mecsten van de kinde-
ien, die ons toewuifden, tdoh wel vriendelijke
CCCXXVL
KONINGSKRONING.
In het Oude Testament vinden wij opge-
teekend, dat Saul en David door Samuel,
Jehu door „een zoon van den profeet" Salo
mon door den hoogepriester Sadoc, Joas
door den hoogepriester Joïada, alsook Joa-
cbaz tot koningen van Israël of Juda ge
zalfd werden. Ja, bij de zalving van Joas
tot koning van Juda vinden wij ook speciaal
van een kroning melding gemaakt: „en
de hoogepriester Joïadaplaatste op zijn
hoofd een diadeem."
Dit oud-testamentisch gebruik heeft de
Koo 11 iseh-Kethoieke Kerk als een plechtig
heid van ongeineenen luister en van de
meest verbeven beteekenis in hare liturgie
opgenomen en het „Pontificale Romanum"
spreekt dan ook van een „zegening en kro
ning van een Koning en een Koningin"
welke plechtigheden de Schismatieke kerk
en cdmmige Protestantsche kerken, hoewel
gewijzigd, van ons overgenomen hebben.
Wat in het Boek der Spreuken geschreven
stftat: ,Door Mij (God) regeeren de Konin
gen en verordenen de wetgevers hetgeen
recht is," komt in een kerkelijke kronings
plechtigheid op zeer bijzondere wijze uit,
m.a.w. die verbeven plechtigheid herinnert
le. èn Koning èn volk aan den goddelijken
oorsprong van bet wereldlijk gezag; 2e. daar
door wordt indruk gemaakt op de menigte,
die den gezalfden en ongekroondeu monarch
als den vertegenwoordiger van God in dt
tijdelijke zaken met des te meer eerbied ont
vangen zal.
Dit voor oogen houdend, wordt het dui
delijk, waarom de liberalen en-radicalen ir
tal van landen bun best hebben gedaan, om
de Kerkelijke kroningsplechtigheid door een
burgerlijke handeling (bijv. een plechtige
eedsaflegging en inhuldiging) te vervangen.
Immers, volgens hen heeft God en gods-
dienst met den modernen Staat niets te ma
ken; de kroon is in hun oog alleen eer
,,'ornament", „een vliegwiel!" Dit neemt
evenwel niet weg, dat de kerkelijke kroning
in vervlogen eeuwen in-tal van landen be
staan heeft en in sommige rijken nog beden
ten dage aangetroffen wordt.
Wat ons vaderland betreft, men spreekt
nog wel van „kroningsfeesten", maar een
ieder, die wat meer van de wetgeving op
de hoogte is, weet, dat daarmede een bur
gerlijke eedsaflegging bedoeld is. Het volk
echter praat immer van „kroningsfeesten",
omdat het ziah maar uiterst moeilijk het
begin van een regeering en bet aanvaarden
van bet gezag over een land zonder -eene
plechtige kroning in een of andere kerk
voorstellen kan. In Nederland geschiedt dan
ook de zoogenaamde kroning in een
Neöerlandsch-Hervormde kerk, n.l. in de
Nieuwe Kerk op den Dam te Amsterdam,
ofschoon toch die heele kroning feitelijk be
staat in de eedsaflegging van den vorst op
de constitutie en een inhuldiging van den
Koning door de leden van de Staten-Gene-
raal, eveneens door het afleggen van der
eed of de belofte.
gezichtjes hadden en de vrouwen schenen wei
twee handen te hebben net als alle andere
menschen.
Aan het meer van Constanz, dat de Duit-,
sobers gaarne voor zich geheel alleen gehad
zouden hebben en waarop Zwitserland zijn
mederecht slechts kon doen gelden, door zijn
tanden dreigend te toonen, wordt, naar de cor
respondent mededeelt, nog altijd met koorts-
aebtigen ijver gewerkt aan den bouw van zep
pelins. Veel komt men er niet van te weten,
want geen onbevoegde wordt te Friedrichs-
haven toegelaten en -bij 't begin van den oor-
log moesten alle vreemdelingen, ook van de
neutrale landen, de plaats verlaten. De oude
zeppelinloodsen kan men van den Zwit-serschen
oever af duidelijk zien, maar de nieuwe ge
bouwen, waar naar men vermoedt, graaf Zep
pelin zelf ook verblijf houdt, zijn onzichtbaar,
verborgen achter- de stad. Maar Zwitsersclu
visschers -komen soms met berichten over
nieuwe, reusachtige typen onhoorbare zeppe
lins, en ook kleine modellen, waarmee proeven
worden genomen.
Motorbooten, bemand door geheime politie
agenten, patrouilleeren dag en n-acht op hef
meer. De voornaamste patrouille-boot is hal
verwege^ Friedrichaha ven en Romanshorn ge-
stationneerd en de chef van de geheime politie
met evenveel gouden streopen op zijn mouw als
een admiraal is met een enormen verrekijker
en een revolver gewapend. rs Zondangsmiddags
gaan de bewoners van de meeroevers een roei
tochtje maken óm hem te bekijken.
„Wien heh-jo daar bij je in de boot?" vroeg
hij aan inb'n jolleman, die een meter of dertig
van de Duitsche grens was blijven liggen.
„Een Engelschman, die hier de streek eens
komt bekijken."
„Herr Klein" riep de gegalonneerde poli
tieman,, kom eens boven eu vraag wat'die
vent moet. Jij spreekt Engelsch
Herr Klein, een oudachtig heertje, dook uic
do machinekamer op: „Wat komt u hier doen.'
weten komen, dat hij meer gevoel voor humor
heeft dan een kerkhof."
Een diepe zucht van den afgetrokken en
droomenden artist werd gevolgd door een ge
mompeld: „Ellendige, 0, ellendige!"
„Nu, dat zou ik nu juist niet van hem zeugen
Integendeel bewonder ik zijne vaardigheid oni
zijn humor te verbergen, zelfs nog meer, zoo
mogelijk, dan ik die gavé zelf bewonder, hoe
verwonderlijk deze ook wezen moge. Eu nog iets
anders generaal Hawkins is een denker, een
scherpe, logische, onderzoekende, analytische
denker -misschien wel de bekw aamste van den
riieuweren tijd. Dat is te zeggen omtrent onder
werpen van zijne studie, zooals dc ijstijd en de
wederzijdsche verhouding van krachten en de
ontwikkeling van den Christen uit de rups al
zulke dingen; geef hem zulk een onderwerp en
laat herii er over nadenken. Dan zult ge wat
belangrijks te hooren krijgen. O ja, ge moet hem
leeren kennen; ge moet hem inwendig leeren
kennen. Misschien is hij wel het meest ontwik
kelde verstand sedert Aristoteies."
Men wachtte eene poos met het eten op de
komst van Miss Thompson, maar daar Gwen
dolen de uitnoodiging niet aan haaf had over
gebracht,-was het wachten vruchteloos en gingen
de aanwezigen eindelijk zonder haar aan tafel.
De oude Sellers deed alles, wat in zijn vermogen
was om het zijn gast aangenaam te makerijen
die gast deed zijn uiterste best om opgewekt en
yrooliik te ziin ter wida va» Ten ouden man:
inderdaad droegen allen het hunne tot de gezel
ligheid bij, maar toch slaagden zij niet. Het hart
van Tracy was van weemoed vervuld; er scheen
slechts een enkele, al het andere overheerschende
trek in zijne omgeving te zijn,_en dat was een
ledige stoel; hij kon zijne gedachten niet van
Gwendolen en zijn ongeluk afhouden; bijgevolg
deed zijne afgetrokkenheid nu en dan eens pijn
lijke oogenblikken-van stilzwijgen ontstaan. Wat
kon er toch aan schelen?'Tracy alleen zou dii
hebben weten te zeggen; de anderen konden er
zich geene verklaring van geven.
Inmiddels hadden ze in het huis der Thomp
sons een dergelijken onaangenamen tijd. Gwen
dolen schaamde zich over zichzelf, dat de onder
gane teleurstelling haar zoo so r en stil
maakte; maar dit gevoel van schaam ie verbeterde
de zaak niet; liet scheen het onaangename daar
van slechts te vermeerderen. Zij verklaarde, dat
zij zich niet recht wel gevoelde, en iedereen kon
wel zien, dat dit waar was; daardoor toonde
men oprecht medelijden met haar; maar dit ver
beterde de zaak ook al niet. Toen het middag
maal afgeloopen was, verontschuldigde het
meisje zich en snelde naar huis, onuitsprekelijk
dankbaar, dat zij die woning en dat ondraaglijk
lijden kon ontvlieden.
Wordt vervolgd.
