NljEOWE HURL. COURANT
1DE DA MI AATJES!
IE UK ViKNOBE.
DE OORLOG
BUITENLAND
STATEN-GEN EK A A li-
FEUILLETON
Vrijdag 22 Sept.Tweede blad
EEN PROTEST EN EEN
BEROEP IN HET BELANG
VAN POLEN'S HONGER.
LIJDENDE BEVOLKING.
VERSPREIDE Üë&ÏCHTEIS
verraden van patronen voor handvuurwape- verbreid, reeds terstond ten nutte kan worden
Berichten in drie regels.
De Staatsbegrooting voor 1917,
Wordt vervolgd*
Wijl alle onderhandelingen, gericht op het
[Opheffen van de blokkade ten behoeve van het
Amerikaanseho ondersteuningswerk voor Polen,
(tot heden geen bevredigende resultaten hebben
opgeleverd, ofschoon het tweede jaar van
,den oorlog is voleindigd en de Poolsche onrier-
steunings-eommiaaaes, bijzonderlijk voor dit
[zuiver menschlievende doel opgericht, al de
'haar ten dienste staande middelen, zoo&ls peti
ties en andere maatregelen, hebben uitgeput,
heeft. Dr. Felix J. Mlynarsky te New-York, als
afgevaardigde voor Amerika van en in naam
"van het Opperste Nationale Comité in Polen,
dat, met de hulp van Poolsche legioenen den
strijd tot herstel van een Poolschen staat be
stiert, een memorandum aan de Regeering van
ide Yereenigde Staten aangeboden, waarin uit
voerig de toestand van Polen wordt besproken,
en wordt uiteengezet, wat van de zijde van het
comité is gedaan om een opheffing van de En
gelsche blokkade ten behoeve van de Poolsohe
bevolking te verkrijgen.
De schrijver komt, na zijn beschouwingen tot
de volgende beschuldigingen, welke hij de re
geering der Vereenigde Staten voorlegrt:
„Het leven van de burgerlijke bevolking in
Polen, en in het bizonder van vrouwen en kin
deren, wordt in gevaar gebracht door ontberin
[gen., en onder de slachtoffers zijn burgers van
'de Vereenigde Staten.
„Het stelsel van blokkade, door Groot-Britan
nië gehandhaafd ten aanzien van het Ameri-
kaansche ondersteuningswerk in Polen, is on-
iwettig, zoowel met betrekking tot de Londen-
sche verklaring als met betrekking tot de Haag
sche Conventie nopens zekere beperkingen op 't
«tuk van van het recht tot beslagname in zee-
horlogen.
„De hongersnood in Polen was voornamelijk
het gevolg van de verwoesting van het ooste
lijk deel van het land, een verwoesting welke de
iuit Polen terugtrekkende Russische legers tot
island brachten uit redenen van zoogenaamd mi
litaire noodwendigheid, hetgeen niets anders
was dan een even onwettig als onmensehelijke
Jdaad, waarvoor Rusland ingevolge Artikel 3
jvan d'e Haagsche Conventie op het stuk ran de
jwetten en gewoonten in een oorlog te land een
reusachtige „schadeloosstelling" aan de Pool-
»che bevolking behoort te betalen.
„Terwijl Rusland door den tegenwoordigen
itrategischen toestand physiek niet bij machte
Is, haar verplichtdgen jegens de Poolsohe bevol
king na te komen, ondersteunt het toch tezelf
dertijd de oppositie van Groot Britanië tegen
het Amerika ansche Ondersteuningswerk in
Polen, ofschoon deze oppositie ongegrond is, te
fileer, daar in het geheele gebied waardoor de
Russische legers in den zomer en herfst van
1915 terugtrokken, de Poolsche bevolking het
slachtoffer werd van de maatregelen tot ver
woesting, welke niet waren genomen door de
invallende legers van Duitsehlaad en Oosten-
vijk-Hongarije, maar door de Regeering van
h Us land, dis in de oogen van Engeland nog
Reeds moet worden beschouwd als de regeering
Van genoemde bevolking."
Namens het Opperste Nationaal Oomité van
Polen, protesteert de schrijver dan bjj da Regee
ring van de Vereenigde Staten op grond van de
bovenstaande beschuldigingen tegen verderen
tegenstand van de zijde van Groot Britannië
itegen het Amerikaansche Ondersteunmgs-werk
In Polen en verzoekt hij, dat krachtig wordt
Aangedrongen met diplomatische middelen tot
het verkrijgen van het navolgende:
„Dat de Regeering van Groot-Britannië de
wenken voor het tot stand brengen van een ver
gelijk, in Juni 1916 door de Keizerlijke Duitsche
ïtegearing gegeven, aal aanvaarden, omdat de
in die wenken aangeboden waarborgen voldoen
aan alle eischen, toelaatbaar met het oog op
Artiked 8 van de Haagsche Conventie op het
ituk van beperkingen van het recht van in be-
tlag nemen van tob open in een zeeoorlog, eo.
Zelfs de waarborgen, verschaft aan het Ameri
kaansche Ondersteuning-werk in België, over
treffen.
„Dat de Regeering van Groot-Britannië den
duur van het Ondersteunings-werk in Polen
liet zal beperken, omdat het beperken van een
duiver philantropisch werk onwettig ia ten aan
zien van de bepalingen dier Haagsche Conven
tie met betrekking tot de beperkingen van het
recht van in bealagnemen van schepen in een
i^ueoorlög, en bovendien, omdat binnen de tijds
ruimte, op 1 October geëindigd, d. w. z. binnen
de tijdsruimte die oorspronkelijk was voorge
steld elk ernstig bedoeld ondersteuninga-werk
Physiek onmokelijk is als gevolg van den ge-
^telden. tijdsgrens."
Sedert Koocioosko en Poelaski hun plicht"
deden jegens vrijheid en onafhankelijkheid op
Amerikaanschen bodem; zoo besluit Dr. Felix
^ynaraky het memorandum, is het nutteerste
maal dat de Regeering van die "Vereenigde Sta
ten gelegenheid krijgt om met de daad bij de
verdediging van Polen invloed uit te oefenen.
Om deze reden heeft 'tPoolsohe Opperste Na
tionale Comité gedurende dezen oorlog nooit
verzuimd, de Polen, woonachtig in de Ver
eenigde Staten, met nadruk te wijzeu op hun
plicht: de Regeering van dit land getrouw te
zijn, als noodzakelijk gevolg van het feit, dat
de eiaghen der onzijdigheid door de Vereenigde
Staten in 't oog gehouden worden. Alle valsohe
en lasterlijke geruchten ten spijt, welke de be
langen van Polen trachten te benadeeleo. r"-
ruchten, waardoor nu en dan een deel van de
Amorikaansche pers werd misleid, ia net
niot langer mogelijk, er aan te twijfelen, dat de
Polen, die de gastvrijheid van dit land genieten,
getrouw en loyaal hebben voldaan aan de
eischen van onzijdigheid, welke door de Ver
eenigde Staten worden nagevolgd. Daarom ver
wacht Polen met hot volste vertrouwen, dat de
Regeering van de Vereenigde Staten, in over
eenstemming met haar reeds kenbaar gemaakte
voornemens, van haar gezag en invloed op de
internationale betrekkingen een volledig ge
bruik zal maken om het voor Amerikaansche
mensehenlievende instellingen mogelijk te ma
ken, het ondersteuningswerk in Polen te vol
brengen, hetwelk genoemde instellingen zoo
edelaardig hebben aangeboden en dat om do
redenen, in dit memorandum uiteengezet, on
gelukkig nog niet ten uitvoer kon worden ge
bracht.
Het nieuwe Engelsche oorlogswerktuig.
Over de nieuwe Engelsche pantserautomo-
bi olen schrift do bijzondere correspondent van
de „Daily Telegraph", dat dia ingenieurs en
speciaal da automobielconstructeurs zich ge
vleid en tevreden, zullen gevoelen, nu generaal
Haig in oen officieel communiqué de groot©
verdiensten van deze nieuwe oorlogswerktuigen
heeft geroemd. Maandenlang is in het geheim
aan deze gepantserde wagens gewerkt, en met
de grootste zorgvuldigheid is het geheim be
waard gebleven. Het is zeker, dat Engeland,
het land van ingenieurs, zijn naam hoog heeft
gehouden.
Philip Gibbs schrijft ook over deze wonder
baarlijke uitvinding en zegt, dat de waggelen
de, geweldig logge gevaarten een onbeschrijfe
lijk komieken indruk maakten als van voor
wereldlijke monsters, voor wie hinderpalen niet
bestonden en die plotseling in het moderne oor-
logsgewoe1 weer waren herleefd. Ik ben op den
grond gaan zitten en heb tranen gelachen,
schrijft hij, toen ik voor hot eerst zoo'n raar log
ding dwars door een veld heen zag wag'gden.
Een officier beschreef dit voertuig als een
ichthyosaurus, die maling heeft aan huizen en
muren. Hoe staat het met hoornen, vroeg ik;
daar zijn zij eenvoudig dol op, pijn beste jon
gen, zei de offioier. Zij doen ermee als wij met
lucifers. Dijken nemen zij als kangoeroes en
loopgraven bestaan er heelemaal niet voor hen.
Daarbij houden zij ook heel veel van mijnkra-
tei8. Zy scheppen er een bepaald genoegen in,
daardoor heen te huppelen.
Het speet mij vóór het huis, zei een ander
officier, want het was een bijzonder aardig
huis, maar het stond mij in den weg en toen
ben ik er maar door heen gereden 1
Eén ding is er dat zij helaas niet kunnen en
dat ia wel jammer, zei ten slotte een officier..,,
vliegen kunnen ze niet»
In Roemenië.
Naar do „Lokalanz." uit Stockholm ver-
neemt, dringt d» Eoemeenische pers aan op de
bijeenroeping van het parlement. Het Roe-
meenische blad, de „Dimineata" schrijft: al is
men algemeen overtuigd, dat do tegenwoordige
tegenslagen slechts van voorbij gaanden aard
zijn, zij hadden ongetwijfeld toch vermeden
kuDnen worden. De regeering wachtte twee
jaren om op het zoogenaamde beslissende
oogenjhlik toch nog.te vroeg in te grijpen.
Zij heeft daardoor het land In plaat3 van
naar een gemakkelijke overwinning, in een ge
vaarlijke crisis geleid. Het volk wenscht daar
om het parlement bijeen te roepen, opdat de
schuldigen gestraft kunnen worden.
Het Poolsche verlangen naar onafhankelijkheid.
Het in Piotrkow, Russisch Polen, verschij
nende blad „Dziennik Narodow" bevat een be
richt van zijn bijzonderen correspondent in
Warschau, dat het lid van den Rijksdag Dr.
Dziembowski, die in Warschau namens de
Duitsche autoriteiten tijdens de bezetting als
commissaris bij de verkiezingen fungeerden
zich als volgt met betrekking tot voorzitter van
den nieuwen Gemeenteraad heeft uitgelaten.
Voor deze positie moet men een populair per
soon aanwijzen die waardig moet zijn den Iro
ning van Polen bij zijn intocht in Warschau
officieel te begroeten.
De achterblijvers in Engeland.
Naar reeds is medegedeeld, zullen in Enge
land de certificaten, waarbij vrijstelling van
dienstplicht wordt verleend, aan een nader on
derzoek worden onderworpen. Dit is. noo-
dig omdat het leger te velde voortdurend moet
worden aangevuld. Bewezen is, dat vele jonge
mannen, geschikt voor den dienst, vrijgesteld
zijn. Zoo worden ongeveer 1.000.000 jongelieden
gebruikt voor het werk in de munitlewerk-
plaatsen, terwijl anderen arbeiden in de fa
brieken, die kleeding, schoenen en andere be-
noodigdheden voor het leger leveren. Het feit
doet zich voor, dat oudere werklieden, in de
zelfde fabrieken, wanneer hun lichting wordt
opgeroepen het werk moeten opgeven om in het
veld te dienen, terwijl de jongelui vrijgesteld
blijven.
Het gevolg ls, dat de staat later aan de ge
zinnen Van deze oudere mannen pensioenen
moet uitkoerem, wat niet het geval zou zijn,
indiien men de jonge, meestal ongehuwde
mannen had opgeroepen. Weliswaar is de pro
ductiekracht der jongeren grooter, maar de
„Times" meent, dat de toestand zooals deze
thans is, niet rechtvaardig genoemd kan wor
den.
n en van flinmtiA vnnr Hp hprftHe©, o«4 1.
T U R K IJ E
Een tunnel onder den Bosporua.
Nu er opnieuw plannen in Engeland en
Frankrijk ter sprake zijn gekomen om een tun
nel onder het Kanaal door te bouwen en alzoo
oen spoorwegverbinding te maken tusschen de
Engelsche eilandgroep eu het vaste land
van Europa, i3 het te meer vermeldenswaard,
dat er volgens èen bericht in het „Nachrich-
teabiatt" hij de „Mitteleuropaische Orient-
Handels-ünion een plan bestaat om ook een
tunnel onder den Bosporus te bouwen.
Er was reeds lang sprake van een spoorweg
brug over den Bospodus, die 660 meter lang
zou moeten worden, en dus uiterst kostbaar zou
zijn; en nu zou oen tunnel gemakkelijker te
bouwen en minder kostbaar zijn.
De belanghebbenden bij de scheepvaart op den
Bosporus verzetten zich echter tegen het plan
om eene onderzeesche verbinding tusschen
Europa en Azië,- tot stand te brengen, daar
deze hun groote schade zou veroorzaken.
ITALIË
Het a. s. Consistorie.
In het binnenkort te houden Consistorie zul
len zes of zeven nieuwe kardinalen worden be
noemd, onder wie de major-domus Ranuzi. Het.
getal kardinalen bedraagt 58, terwijl op het
oogenblik 12 plaatsen vacant zijn.
De economische overeenkomst tusschen
Duitsehland en Zwitserland zal vermoedelijk
nog vandaag of morgen tot stand komen.
Aan Engelsche fabrieken is de levering
opgedragen van 9,100,000 paar laarzen voor de
Britsche, Italiaansehe en Russische legers.
Prof. Fr. Greusheim, bestuurslid van do
Duitsche Kon. Academie voor Kunsten is dezer
dagen, 77 jaar oud, te Berlijn overleden.
Volgens Parijsdie bladen heeft een botsing
plaats gehad tusschen soldaten van de eerste
Grieksehe divisie en Grieksche gendarmen.
- Turkije heeft de verscheping van onder-
steunings-voorrad en uit de Vereenigde Staten
voor de noodlijdenden in Syrië toegestaan.
Simon, een der bekendste en oudste Fran-
scho vliegers is bij ©en proefvlucht in de nabij
heid van Parijs dood gevallen.
De verkiezingen ovor de Eerste Kamer in
Zweden zijn thans geëindigd. De samenstelling
ls ongeveer gelijk gebleven.
JDe Paiia h-eoft beuoound toi Wsschop van
Cork (Ierland) mgr. Dan. Öóhalan, vice.-gen.
vah genoemd bisdom en tit. bisschop van Vaga.
Te New-York is Seth Low, bekend politi-
eus, ond-burg. van New-York, en oud-afgev.
ter Haagsche Vredes-oonf. overleden.
nen en van munitie voor de bereden artillerie,
welke reeds beschikbaar zijn of binnenkort be
schikbaar komen, zijn zoo groot, dat zooals de
toestand zich thans Iaat aanzien, voor de ver
meerdering van den voorraad geen gelden meer
behoeven te worden aangevraagd. -
Militaire attachés. Het is van het grootste
belang, dat ten aanzien der legers van de voor
naamste der ons omringende Staten betrouwbare
gegevens worden verkregen. Door scudie uit
boeken en tijdschriften alleen is zulks niet vol
komen te bereiken. Tal van zaken die tot het
verkrijgen van een juist oordeel over een vreemd
leger onmisbaar zijn, kunnen slechts hem dui
delijk worden, die zijn studie in vreemde mili
taire omgeving ook door eigen waarneming ver
richt en dat leger bij voortduring in het kader
van het geheele volksleven kan gadeslaan.
Het is om die reden, dat nagenoeg alle Siaten
zich door aan hunne gezantschappen verbonden
militaire attachés laten inlichten.
Nederland stelde tot dusverre geen militaire
attachés bij de gezantschappen werkzaam. De
huidige oorlog heeft aangetoond, dat ons daar
door belangrijke gegevens onthouden zijn ge
bleven, die bij het uitbreken van een oorlog
tusschen naburen of waarin Nederland mocht
worden betrokken, van onschatbare waarde zijn.
Den militairen attaché wordt zelfs de gelegen
heid tot het gadeslaan van strijdende 'egers
geboden, waardoor oorlogservaring, die anders
na langen tijd door de vakliteratuur wordt
gemaakt.
Reeds thans is het herhaaldelijk voorgekomen.
dat van lessen uit den buidigen oorlog eerst na
langeren tijd in ons leger partij kon worden
getrokken, omdat zij niet terstond bekend wer
den of hare waarde niet op deskundige wijze
werd beoordeeld. Wordt die toestand besten
digd, dan ligt daarin het gevaar, dat de tech
nische uitrusting van ons leger steeds bij dit
van andere legers ten achter zal blijven.
Teneinde onder de tegenwoordige omstandig
heden «enigermate in de bestaande leemte te
voorzien, zijn aan enkele officieren tijdelijke
zeiJdingen naar. het buitenland opgedragen.
Doch, zooals boven reeds werd betoogd, is het
evenzeer in vredestijd van het grootste belang,
bij entele gezantschappen voortdurend militaire
attachés te plaatsen. Den gezant zullen de»
attachés bij zijne beoordeeling van de militair-
politieke verhoudingen door hunne deskundige
adviezen diensten kunnen bewijzen.
Het is daarom dat op deze begrootiug gelden
zijn uitgetrokken voor het plaatsen van vaste
militaire attachés te Parijs en te Berlijn.
Aangezien de militaire attachés, hoewel spe
ciaal ten behoeve van het legerbestuur werk
zaam. aan de gezantschappen zijn verbonden,
is het na overleg met den minister van buiien-
iandsche zaken, wenschelijk gebleken de kosten
deels ten laste van de begrooting van het Depar
tement van Buitenlaedsche Zaken, deels ten laste
van de oorlogsbegrooting te brengen.
- li-
Oorlog.
De- ontworpen begrooting is opgemaakt alsof
op 1 Januari 1917 het leger weder op normale
vredessterkte is teruggebracht. Tevens zijn geen
gelden uitgetrokken voor datgene, waarvan
reeds nu kan worden gezegd, dat het in 1917
niet tot uitvoering zal komen. Daartoe meet
onder meer gerekend wordena. herhalingsoefe
ningen der militie, b. herhalingsoefeningen der
landweer: c. opkomst onder de wapenen van
reserve-personeel; d. oefeningen m grooter dan
bataljonsverband; e. oefeningsreden; f kader-
oefeningen op het terrein en op de kaart, waar
aan biizondere kosten verbonden zijn; g. tac-
tis(±e cursussen voor kapiteins en cursussen in
dCAaViSchaffing°Svan modern vesting-geschut.
Aangezien de tijdsomstandigheden ook thans
nog niet veroorloven, voorstellen in te dienen
met betrekking tot de instelling van een fonds
voor de raadschaf°firig.van zooals in de
Memorie van Toelichtmg op de begrooting voor
het dienstjaar 1916 m uitzicht is gesteld, is bij
deze ontwerp-begrooting wederom rekening ge
houden met de aansAaffmgvan een beperkt
aantal vuurmonden op overeenkomstige wijze
als zulks is geschied hij de begrooting van het
loopende jaar.
EERSTE JAAR VRIJDAG 22 SEPTEMBER No 50
REDACTIE: GEBOUW „ST. BAVO"
TELEFOON 49
Satyriek verhaal van Mark Twain.
(Uit het Amerikaansch).
ij vermoedde -niet, dat zijne woorden
l'dege zouden overwogen worden, en zoo
bra]c hij dikwijls een doodvonnis uit, ter-
het Rem even gemakkelijk zon gevallen
•Un vrij te spreken. Overdag brak hij bet
art van het meisje, des nachts deed.hij den
aaP hare oogen ontvlieden. Hij was zich
aarvan echter geenszins bewust.
Sommigen zouden opgemerkt hebben, dat
0 goede luim van Sally alleen dan ver-
mierde, als er een bizonder onderwerp werd
aangeroerd en dat deze dan ook verander-
,e- Lu zij zouden tevens opgemerkt hebben,
at dit onderwerp altijd Van denzelfden
nut werd ter sprake gebracht. Zij zouden
Mei-uit hebben opgemaakt, dat dit met een
epaald doel geschiedde. En als zij dit doel
et hadden kunnen gissen, zouden zij er
,a'"'r 8»vraa»d hebben.
laar TYacy was niet diepzinnig genoeg
niet wantrouwig genoeg om aan deze
dingen te denken. Hij latte slechts op ééne
bijzonderheid, dat namelijk bet weder altijd
zonnig was bij het begin van eene samen
komst. Onverschillig boe de lucht later ook
mocht betrekken, het begon altijd met een
helderen hemeb Hij kon dit zonderlinge
feit niet verklaren bij wist alleen, dat
bet een feit was. De waarheid was dat, zoo
dra Tracy een zestal uren uit het gezicht
van Sally was geweest, zij zoozeer verlang
de om hem weer te zien, dat al hare twij
felingen en vermoedens door het vuur van
dat verlangen verteerd werden, en zoo ver
toonde zij zich aan hem altijd een vroolijk
en welgemoed, zoo dikwijls 2ij hem ont
moette, als zij somber en treurig was, zoo
dikwijls zij hem verliet,
In dergelijke omstandigheden loopt een
portret, dat in wording is. altijd groot ge
vaar. Het portret van Sellers door Tracy
moest dag aan dag den invloed van dit af
wisselende weder ondervinden. Op sommige
plaatsen was het een van de best geslaagde
portretten, die er ooit gezien waren; maar
op andere plaatsen kwam daaruit eene ziel
te voorschijn, die aan allerlei kwalen leed.
Maar aan Sellers beviel het zoo wel. Hij
zeide, dat het juist was, zooals hij zelf was
een portret, dat verschillende gemoeds
aandoeningen verried.
Het mocht misschien niet op den naam
van een kunstwerk bogen, maar bet wag
wel geschikt om de aandacht te trekken;
want het waslevensgroot, ten voeten uit, en
stelde den Amenka-mnschen graaf voor in
het scharlaken g®waad van een pair met de
oriderK-heidingsteekcuen van de gra eHVe
waardigheid, terW op het grpze hoofd een
e-raveïikrnon prijkte. Als het weer van Sal-
fv zinnia was bad Tracy schik in zijn eigen
y zonnig c weer j,ewoi];t was, zag
werk; maar alsMm
11JOprzekeren avond, laat, toen de gelieven
reeds een geruimen tpd m eikaars gezel
schap waren g®wee4 1)eg011, de inwendige,
duivel van Salb' zlJIie werkzaamheid, en
al spoedig leed bet gesprek schipbreuk op
de gewone klip- Te midden van het gesprek
barstte Sally eensklaps in snikken uit,
„O, liefste, wat b^ gacIaan wat heb
ik gezegd? Wat beb ik gedaan om je te
grieven?"
Zij. maakte zich uit zijne omhelzing los en
koek hem verwijtend aan
„Wat je gedaan hebt? Ik zal je zeggen,
wat je gedaan hebt. Je hebt mij onbewust
onthuld, och, al voor de twintigste maal,
ofschoon ik bet niet kon gelooven, dat ik
het niet ben, dien jeliefhebt, maar dien
denkbeeldigen grafelijken titel van mijn
vader. O, je hebt mijn hart gebroken
„Och kind, wat zeg je daar! Ik heib nooit
aan zoo iets gedacht."
,0. Howard Howard, da dingen, die, ié
COÖPERATIE.
In den Bestuursraad van den Volksbond,
Woensdag j.l. gebonden, werden de volgen
de punten betreffende de Coöperatie be
sproken:
Men moet uitmaken of er gesticht dient
te worden een consumptie- of een produc
tie-coöperatie. En dan verder of het bij een
consumptie-C. zal zijn een werklieden- of
een middenstands-C. Gaat men over tot het
stichten van een winkel, dan moet die bij
een middenstands-C. netter zijn ingericht
en op beteren stand, dan bij een coöp. voor
werklieden. Ook de soort van te verkoopen
producten is afhankelijk van het soort men-
schen, dat men wil betrekken hij de C.
Wat het doel aangaat, men dient wel te
overwegen of men alleen streeft naar divi
dend, of alleen naar goede waar, of naar
beide. Ook op welke wijze men het dividend
verdeelen wil, bijv. eenige procenten voor
steun aan organisatorische of liefdadige
doeleinden.
Het algemeen opgezette beginsel, dat men
in een C. alles moet kunnen krijgen, wat
tot een bepaalde categorie van artikelen te
rekenen valt, bijv. bij den verkoop van
schoeisel, alle schoeisel, werd voor omno-
geliifc gehouden. In een winkel kan men
moeilijk vetleeren baggerlaarzen naast witte
muiltjes voor de ramen hangen; in een ma
gazijn zou het beter gaan. Men voelde er
meer voor dié artikelen te verkoopen uit
een bepaalde categorie, waar vraag naar
"b&stftflt
Een belangrijk punt is ook, de verkoop
van artikelen, die aan spoedig bederf on
derhevig zijn. alsmede de verkoop Van ar
tikelen, welke all^in niet winst verkocht
kunnen worden, al/ ze bij groote hoeveelhe
den zijn ingekocht. Een jeugdige coöperatie
kan toch niet met verlies gaan werken.
Waar zou dau het dividend blijven?
Zeer voornaam is liet vraagstuk van eerri
directeur of bedrijfsleider. Men meende de
volgende eischen te moeten stellen: hij moet
zelfstandig kunnen optreden; een beschaafd
en net man zijn; kennis bezitten van boek
houden; kunnen omgaan met personeel; be
schikken over koopmanschap; ervaring,
doorzicht en ijver. Hij dient perfect be
taald te worden. Het domme idee van „gra-
tis moeten men buiten de deur houden.
Nog werden belangrijke gezichtspunten
besproken aangaande den meest praktischen
weg om tot een daadwerkelijke coöperatie
te komen. Er bestaan in den V olkshond*
sinds jaren reeds een tweetal coöperaties,
lil. de Spaarkas en Arbeid Adelt. Zij kon
den beide het begin vormen der nieuwe coö
peratie.
Men was verder van oordeel, dat een on
derzoek hij de loden van den Volksbond of
zij al of niet voor coöp. zijn, vrij nutteloos
zou wezen, doch doelmatig zou zijn om te
geschikter tijde een onderzoek in te stellen
naar het aantal leden van den Bond, dat al
van de een of andere coöperatie lid is.
liebt gesproken, als je vergat je tong in
toom te houden, hebben je verraden.
„Dingen die ik gesproken liel), ik ver-
gat mijn tong in toom te houden? Dat zijn
harde woorden. Wanneer heb ik er dan aan
icii f mi in tong in toom te houden? Nooit
van mijn leven. Zij heeft geen andere taak
dan de waarheid te spreken. Ik behoef haar
daarom niet in toom te houden."
„Howard, ik héb je woorden onthouden
en overwogen als jij niet over hunne be-
teekenisi nadacht; en zij hebben mij meer
gezegd, dan je dacht, dat zij zouden doen.
„Bedoel je daarmee, dat je het vertrou
wen dat ik in je stelde, misbruikt hebt ale
eene hinderlaag, waaruit je strikken kondt
spannen voor m«ne mets kwaads vermoe
dende tong en daarbij veilig voor ontdek
king wezen kondt? Leen, dat heb je niet
gedaan dat heb je niet kunnen doen. O,
een vijand zou zoo iets niet kunnen doen."
pit was een beschouwing van de handel
wijze van Sally, waaraan zij .vroeger niet
had gedacht. Wa« het verraad? Had zij mis
bruik. van vertrouwen gemaakt? Alleen de
gedachte daaraan kleurde hare wangen van
schaamte en herouw.
„O, vergeeft het mij," zeide zij. „Ik wist
niet wat ik deed. Ik hen zoo gekweld je
zult, je moet mij vergeven; ik heb zooveel
geleden, en ik heb nu spijt van alles; je
vergeeft het mij, niet waart Wend i«
Het spreekt van zelf, dat het „kapitaal"
ter sprake kwam. Waarvan zal men den
directeur de eerste jaren betalen. Kan dat
uic men teel uit de kassen der bestaande coö
peraties? Of uit de inlagen of toegangsgel
den der nieuw te werven leden? Stel, dat
men in liet eerste jaar 100 nieuwe leden
werft die 5 entrée moeten betalen in 5
jaarljjksebe termijnen, dan kan men dat
eerste jaar beschikken over 100.
Vraagt men crediet bij groot-winkeliers,
dan zal men veel winst moeten derven; af
hankelijk zijn van die grossiers en op meer
praktische moeilijkheden stooten.
Nog werd gesproken over het alleszins te
overwegen punt., dat we thans leven in oor
logstijd; alle prijzen onzeker; alle toestan
den heftig in beroering; duurte, werkloos
heid. regeeringsbemoeiingen enz.
Gaarne zou ten slotte de Bestuursraad
ook kennis nemen van de ontwikkeling van
eenige bestaande coöperaties 'in Haarlem
en elders. In October zullen de besprekingen
worden voortgezet.
MEDEDEELINGEN.
Denk er aan! Zondag 24 September des
morgens te zeven uur is in de Janestraat
de H. Mis voor den heer Gnskens z.g. Er
zijn evenwel geen „vrije" plaateen.
Vrouwenkiesrecht. De eerste Woensdag
van October voordracht van den Weleerw.
heer Burwinkel over het onderwerp van
den dag. Alle kath. dames en heeren van
Haarlem en omstreken hebben gratis toe
gang. Maak alvast gedachte propaganda.
Distributie. Tot leden der Distributie-
commissie zijn benoemd op den Bestuurs
raad de heeren Post (hoofdbestuur), de
Rooy (hoofdbestuur) en Hnbers (Spaarkas).
Reclame op Zondag. Door den Bestuurs
raad werd het Hoofdbestuur opgedragen
een Adres aan den Gemeenteraad te zenden
inzake reclamewagens op Zondag.
AGENDA GEBOUW ,ST. BAVO".
ZATERDAG 23 Sept. Witte Bioscoop 8
uur. Gewone zittingen 8 9% uur.
ZONDAG 24 Sept. Witte Bioscoop 4 en
8 UUT.
MAANDAG 25 Sept. Middenstand-Schoen
makers 9 uur. "Reehtsche Raadsleden 8)4
uur. Concordia 8K uur.
DINSDAG 26 Sept. Bloembollenveiling"
10 uur. Politieke Prop. Club 8)4 uur.
Leden Kalk en Steen.
WOENSDAG 27 Sept. R. K. Bijz. Onder
wijzers 8 uur. Eerbied in Gods Huis 8)4
uur. Hoofdbestuur Volksbond 8)4 uur.
DONDERDAG 28 Sept. Militairen 7)4 uur.
Politiek 8)4 uur. Litho- Photo- en Cho-
migrafenbond en R. K. Graf. Bond 8)4 uur.
Meubelmakers en Behangerspatroons 9
uur.
VRIJDAG 29 Sept. Leden Metaalbewer
kers 9)4 uur. Jeugd 8 uur. Rederijkere
9 uur.
niet af, weiger mij geen vergiffenis; 't is
alleen mijne liefde, die er de schuld van
draagt, en je weet dat ik je liefheb, van
ganscher harte liefheb; ik zou het niet kun
nen verdragen o, beste Tracy, ik voel
mij zoo ongelukkig, en ik heb er nooit kwaad
mee bedoel, en ik zag niet in, waar deze
dwaasheid mij heenvoerde, en hoe ik je hart
folterde en och, neem mü weder in
je armen! Ik heb geen andere toevlucht,
geen andere hoop!"
Er had weder een verzoening plaats
onmiddellijk, volledig. Maar aan het licht
was gekomen: nn het duidelijk was gewor
den, dat al bet boo zo weder was voortge
komen uit de vrees van het meisje, dat
Tracy door haar rang en niet door haar
zelve betooverd was, nu besloat hij, dien
hoozen geest onmiddellijk en voorgoed te
bezweren door haar het beet mogelijke be
wijs te geven, dat de voorgewende bewijs
grond altijd ver're van hem geweest was.
Daarom zeide hij:
„Laat mij je een klein geheim in het oot
fluisteren een geheim, dat ik den gehee-
len tijd in mijne borst besloten hel». Je rang
kon nooit een lokmiddel voor mij geweest
zijn. Ik ben zoon en erfgenaam van een En-
gelschen graaf!"
