NIEUWE HAUL COURANT
IE GRAVEN M R0S8MG1E.
- ma bij overlijden
BELGISCHE BRIEVEN.
HAIRS-, CARBID, in OLIELAMPEN vanaf S3 cl.
H. J. v. d. MEER,
Schagcheistraat 7-9 bij dsAnegaog
OE OORLOG
FEUILLETON
Maandag 25 Sept.
Tweede blad
- 808 bij veriies van een hand of voet
ISO bij verlies van een oog
- 100 bij veriies van een duim
75 bh' breuk van een arm of been
SO bij verlies van een wijsvinger
25 bij verlies van een anderen vinger
GROOTE PARTIJ
JASBESCHERMERS 69 ct.
VERSPREIDS BERICHTEN
OGRLOGS-ALLERL.EI
AHe betalende rtennês op dft Blad, die
In het beoit zijn van eene Verzekeringspolis,
rijn, volgens de bepalingen op de polissen
vermeid, tegen ongelukken verzekerd veer:
f 49®0 Mj levensl. ongeschiktheid tot werker
Oe uitlteering dezer bedragen wordt gega
randeerd door de „Holiandsche Algemeen®
Verzekeringsbank" te Schiedam.
De vóór I October 1911 uitgegeven poliws»
rijn niet geldia.
(Van onzen eigen correspondent.)
ANTWERPEN, 19 Sept. 1916.
't Is niet onaardig om eens iets te vertel
len over de tegenwoordige Belgische pers.,
vooral in verband met die van vóór den
oorlog.
Toen de Duitschers in 1914 binnen België
kwamen, kwam er van uit Brussel een
wachtwoord: als de Duitschers komen, op
houden met verschijnen.
Dat wachtwoord was min of meer offi
cieus. De verspreider ervan was de beruchte
heer Fernand Nenray, in naam „directeur"
vau de officieus© XXe Siècle, echter inder
daad eenHebt u wel eens hoeren spre
ken over inktkoelies!?
Enfin.... toen het zoover was, verschenen
de couranten te Brussel niet meer. De XXe
Siècle-menschen waren echter niet dom. Zij
wisten tóen reeds dat oninneembaar Ant
werpen maar een bluf-praatje was. Zij
maakten toebereidselen en vertrokken met
pak en zak naar Oostende, om daar af te
wachten en van de eerste gelegenheid ge
bruik te maken om de regeering te volgen.
De paarden die de Haver (Le Havre) ver
dienen, krijgen haar niet.
Antwerpen viel de regeering vertrok en
de vingtième werd op sleeptouw genomen.
Kort na de inname verschenen te Ant
werpen twee nieuwe dagbladen: „Antwerp
se he Tijdingen" en „Het Vlaamsche Nieuws".
Het bekende „Handelsblad van Antwer
pen" was blijven verschijneneenigen tijd
later kwamen ook „De Gazet van Antwer
pen", „De Nieuwe Gazet" en „La Presse" op-
nionw uit.
In dien tmechentljd verschenen te Brus
sel nieuwe dagbladen: „La Belgique", „De
Gazet van Brussel", „Le Quotidien", „Le
BruxeMes" en „Le Menager de Bruxelles".
Te Gent was het bisschoppelijk orgaan
„Le bien Public" blijven uitkomen, evenals
de arbeidersdagbladen „Het Volk" en „Voor
uit".
Te Luik ontstond „Le Télégraphe", Na
men bleef uitkomen met L'Ami de l'Ordre,
terwijl er verder hier en daar, zooals te
Charleroi en Bergen, nieuwe dagbladen ge
sticht werden.
De nieuwe ondernemingen waren doornen
in de oogen der.... aandeelhouders in de
opgeschorte ondernemingen. Wij moeten
vooral niet vergeten» dat zeer vele dag
bladen in België heele lievemelkkoetjes
waren. Er moest iets op gevonden worden.
Het duurde niet lang.
De copy moest de censuur passeeren.
ceusuur van den bezetter.... dit was niet
vaderlandslievend. Velen der redacteuren
leefden nog altijd met bunne gedachten in
den Belgischen tijd. Zij knoopten aan Reu
ters- en Havasberidhten alle mogelijke onzin
vastzeer begrijpelijk van Belgisch stand
punt, maar ook nog meer begrijpelijk van
Duitsch standpunt, dat de Duitsehe censuur
dien onzin verbood.
Toen vergaderden de groot-machten. Zn
besloten om de oude pers stil te leggen.
Eenige redacteuren werden er voorgespan
nen zij kwamen met schijnwenschen hij de
censuur, vooruit begrijpende en wetende dat
die wenschen onmogelijk mochten worden
toegestaan en toen de wenschen afgewezen
werden, toen stopten de oude Antwerpeclie
couranten. Leuk is het vooral dat het blad
van den geviarden August uit de „Tele
graaf "-circus, aan die malle grapjes mee
deed.
Het voorwendsel was: uitgiften van dag
bladen onder deze omstandigheden is anti
nationaal. De oorzaak was evenwel geheel
commercieel. v
Wat was het geval?
Jan publiek had in de Belgische couran
ten voor geen centiem vertrouwen overge
houden. Na den glorierijken inlichtingdienet
van Augustus tot October 1914 met zooveel
papieren overwinningen, hongeren ooden en.
wat dies meer zij, begrepen de heeren dat
het niet meer ging tenzij er een coup de
theatre kwam, en die kwam er.
Oogenhlikkelijk na de etakingscomedie
kwam het vertrouwen terug, omdat men op
het domheidsgevoel der magsa werkte.
Men staakte immers omdat men niet wil
de werken- met de Duitschers.
Dat was koren op den nationalen molen.
Het „Volk" zag met eerbied op die hel
den neer.
Zie je wel, dat zijn mannen. Zij -hebben
den Duts ge..--.en zoo werd het liedje door
gezongen. Het doel dat met die staking be
reikt moest worden, was veelzijdig.
le. de couranten die thans huiten België
.verschijnen, behoeven niet hang te zijn na
den oorlog hunne clientèle en invloed verlo
ren te hebben;
2e. de volksbladen konden tot na den oor
log zonder vrees leven; door hun geschokt
vertrouwen waren de oplagen dier bladen
in verhouding- tot vroeger zéér klein, zéér
gering, en nu kwam dat vertronwen door
het alleenzaligmakend middel van Duit-
schershaat terug;
3e. nu waren zij in staat, onder de vlag
van vaderlandsliefde en die bedekt hier
tegenwoordig alles om de nieuwe dagblad-
ondernemers, die meer vertronwen hadden
onschadelijk te maken door verspreiding
van geruchten alsof zij dienstknechten van
den vijand, van de Duitschers waren.
Die geheele „vaderlandslievende" veldtocht
werd echter geleid vanuit Le Havre via
Brussel.
Ieder die nog aan een Belgisch dagblad
medewerkte, was een verrader en een ver
kochte. De zeden der vroegere Belgische pet),
in aanmerking nemende, is dat „verkocht"
zijn geen wonder.
Er zijn voorheelden genoeg. Vraag maaT
een» aan de „XX© Sieole" en de Congozaak.
Daaróm was het belanghebbenden mogelijk
die praatjes, dien laster tegenover de hdi-
dige peTS ingang te doen vinden. Men ging
echter nog verder.
De Nederlandsche pers die binnen België
kwam, was ook verkocht. Dat moest uit
(eigenbelang gedaiaa worden. Immers do*
overblijvende Belgische heeft dezelfde mi
litaire berichten van Reuter, Havas, Wolff
e.a. als de Nederlandsche pers. Jan publiek
kend© zich dus overtuigen en daaromde
Nederlandsche pers is verkocht.
Daarvan en enkel daarom komt het ver
schijnsel en het praatje in België dat „De
Maasbode", „Nieuwe Courant", Nieuwe Rot-
terdamsdhe" en „Vaderland" bijzondere uit
gaven voor hebben.
Die gantsche beweging had voor doel; be
scherming dear belangen van hen die vroe
ger geld verdienden in de pers, met welke
middelen of practijkcn dan ook.
En waarom enkele couranten zooals „Bien
Public", „Vooruit" en „Volk" niet aan dat
gedoe hebben medegedaan?
De oorzaak is heel eenvoudig.
De Bien-Public-lezers zijn intellectueelen.
Zij begrepen wel dat de pers voor de
bezetting enkel op bevel schreef zij was
het vertrouwen der lezers niet verloren.
En de anderen? Dat is nog eenvoudiger.
Beide strijden al jaren om de macht te
Gent.
Vooruit voor de socios en Het Volk voor
de Katholieken.
„Vooruit" verscheen omdat Het Volk uit
kwam en Het Volk omdat Vooruit kwam.
Voila 1'affaire. Men heeft misschien wel eens
gehoord dat er hier tegenwoordig niet aan
Belgische politiek gedaan wordt? Berg je
maar. 't Is nimmer zoo erg geweest ook al
wordt alles opgeschreven om later na den
oorlog te vereffenen.
Weet ook dat er tegenwoordig een Bel
gisch schrikbewind binnen België bestaat,
waar alles be- en verhandeld wordt, ge
steund door een allerhatelijkst bespiedings
stelsel en vanwaar men de menschen be
dreigd met het ellendige wacht maar tot na
den oorlog. Dit en geen ander systeem tracht
men ook toe te passen op de persmenschen
die, afgescheiden van het levensvraagstuk,
gemeend hebben dat het onmogelijk was
zonder eigen pers ,te leven. Die ganse he
algeheele bende „eigenbeangen',', zelfs
slachtoffers hunner onnoozelheid, zijn nu
aardig te pas gekomen in eenige processen
voor de rechtbank te Charleroi en voor die
te Luik.
iWas het te Charleroi, de Procureur des
Konings, die, in een p«rsproces, onrecht
streeks xfuld© bracht aan Je tegenwoordige
pers, te Luik ging men nog verder.
De directeur van het liberaal dagblad, ver
tegenwoordigende de groot-nijveraars „Jour
nal de Liègè" weigerde huurbetaling op
grond dat hij het bedrijf niet kon voort
zetten; hij beriep rich m.w. op mvermaebt.
De man is .evenwel door den rechter ver
oordeeld.
In zijn breed gemotiveerd vonnis zegt de
ze Belgische rechtbank o.m.:
„Overwegende dat het niet,vol te houden
{s dat de instelling der censuur de uitgifte
van dagbladen verhindert, dat het zeker
tot de eerste in de verhevenste deugden van
een dagblad behoort, om de nationale ge
voelens op te wekken, iets dat dpor den
tegenwoordigen toestand verhinderd wordt,
dat er evenwel voor de pers een genoegzaam
arbeidsveld jDverblijft, bijzonder op econo
misch gebied;
dat het bekendmaken der daden van het
burgerlijk leven, evenals de letterkundig©
rubrieken, de economische moeilijkheden der
tegenwoordige tijden, evenals d© regelma
tige ernstige misbruiken welk© zich op het
gebied der bevoorrading en voeding (onder
streeping van mij B.) van onze bevolking
voordoen aan een dagblad voldpende afne
mers geeft om te kunnen bestaan;
ten slotte dat er een groot aantal nieuwe
dagbladen is gekomen dat zich, onder de
Belgische bevolking, een grooto clientèle,
zoowel wat lezers als de publiciteit be
treft, heeft verschaft;
dat het in aanmerking te nemen is dat
in een onlangs gehouden persproces,- het
Openbaar Ministerie, te Charleroi heeft ge
zegd dat: „de tegenwxiord ge per3 haar reuen
„van bestaan heeft, dat zij diensten bewezen
„heeft en dit nogg kan doen; dat zij kan be
schikken over een vrijheid die wij wel groo-
„ter zouden^ wenschen en dat zij hare lezers
„uT-tfe droeivge gebeurtenissen die wij door
geven kan ondersteunen;
en eindelijk wordt de dagbladdirectie tot
betaling veroordeeld.
Uit de overwegingen van bovenstaand
vonnis blijkt dus, dat de Belg sch© rechter
lijke macht niet ingenomen is met d© kome
die dor uit eigenbelang gehandeld h b-
bende dagbladdirecties. Ook da. zij da tegen
woordig© dagbladen op prijs steLen en dat
die menschen een noodzakelijk werk doen.
Wat voor mij van t>elang is
Ik heb van eeuwigheid tot zaligheid ge
schreven over de misbruiken d.e h e. be-taan.
Gevolg? Ik was eon Bu.ttehg-, zindo, althans
volgens den heer Kellenaers van „Do Voor
hoede" en ander© groot© Goden, zooals die
van „Th© Telegrapn- of Amsterdam en van
„Le Temps d'Amsterdam.
Nu kunnen die betweters zien hoe de toe
standen in België zijn als een rechter in zijn
vonnis ^preekt over de regelmatige ern
stige misbruiken welke zich op h©t
gebied der bevoorrading en voe
ding van onze bevolking voordoen.
Dat Is een pluim om op ja hoed te steken.
Wat zal August van het Telegraaf-cir-
cus nu zeggen?
Ik weet het al bij voorbaat.
Die rechtbank is ook al aan den Duts
verkocht.
Weet U wat ik zie gebeuren? Op zeker
oofpenblik aai dio paljaa verklaren dat al
de menschen aan aen Dute verkocht xiju
met uitzondering van de vluchtelin gen-pers.
Be Duitscher kwam te laat om die te koopen
't was reeds geschied.
Ch. A. B.
UITBREIDING NOODIG VAN
HET ENGELSCHE LEGÉR.
Het is opmerkelijk, zooals gedurende Sen
laatsten tijd weer een actie gevoerd wordt
in de Engelsch© pers voor versterking van
het leger. Het lijdt natuurlijk geen twijfel,
dat ook het Engelsche leger zware, verlie
zen heeft geleden in den laatsten tijd
vermelden de Engelsche verlesl ij sten dage
lijks gemiddeld ongeveer 50JO namen en
die verliezen moeten worden aangevuld, om
het leger op sterkte te houden. Gelijk we
reeds meedeelden is 00de regeering er van
overtuigd, dat er weer mannen noodig zijn
en wordt reeds nagegaan welke mannen in
openbaren dienst nog voor het leger kunnen
worden beschikbaar gesteld. Ook schijnt men
voornemens nog eens opnieuw een zifting
te houden onder de van den militairen dienst
vrijgestelde arbeiders. In de munitiefabrie
ken van allerlei aard (ook de schut-werven
worden hierbij gerekend) werken naar schat
ting een millioen mannen van rn 1 tab en leef
tijd en waarschijnlijk zijn hieronder nog zeer
velen, die voor den dienst aan het front
zouden kunnen worden aangewezen.
De „Times" is van oordeel, dat er slechts
drie wegen zijn om aan meer manschappen
te komen. In de laerste plaatsde verfiooging
van de leeftijdsgrens tot bijv. 45 jaar inaar
dit Vfcnkbeeld vond weinig aanhang. In de
tweede plaats; de toepassing van de dienst
plichtwet, ook in Ierland; een middel, dat
in Ierland zeker op krachtig verzet zou stui
ten. In de derde plaats: de bovengenoemde
Zi.^n^ van de tot dusver vrijgestelden. jDat
zifting van de tot dusver vrijgestelden.
Dat 't noodig is 't leger op sterste te hon
den, wordt uitvoerig aangetoond door den
militairen medewerker van de „Times." Des©
wijst er op, dat hot tot dusver de regel
was, dat de winter een verslapping bracht in
de krijgsverrichtingen; wat Engeland berreft
was dit een gevolg van de noodzakelijkheid
om reservevoorraden van menschen bijeen
te brengen. Die reden belemmert ons, zegt
hij, thans niet en al zal op verschillende
oorlogetooneelen door den winter een gerin
gere activiteit mogelijk zijn, het is niet te
of de winter over het algemeen een
periode van betrekkelijken stilstand zal bi en-
gen, maar in eik geval in hetvoorjaar van
1917 zal men met hernieuwde kracht be
ginnen en het is nu dus tijd om na te gaan
welkê nieuwe troepen en welke reserves noo-
dig zijn tegen het voorjaar van 1917.
De militaire medewerker van de „Times"
betoogt dan dat men zich geen illusies moet
maken over de uitputting van het menschen-
materiaal in Duitsch]and. Wij weten hoeveel
Duitsehe divisies er in het veld zijn en we
moeten aannemen dat deze op sterkte zijn
of op sterkte kunnen worden gebrach. en dat
er nog groote reserves zijn, oa. de lich
tingen 1917 en 1918. Hiertegenover is het
dus plicht der geallieerden öm ook zooveel
mogelijk alle geschikt© mannen te velde te
zenden. In Engeland zal het daarvoor noo
dig zijn tot een krachtige hervorming over
te gaan in de toepassing van do dienstplicht
wet en men zal dat snol en degelijk moe.en
doen, indien Duitsehland niet wat do orga-
nasatie van het menschenraateriaal betreft
ons' de baas zal zijn.
Kolonel ReXington wil dus Kor ook blijk
baar een beroep doen op Ierland ën
wil hier ook do invoering van den dienst
plicht. In Engeland echter zal geen nieuwe
wet noodig zijn, zoolang men niet tot ver-
hooging van de leeftijdgrens behoeft over
te gaan. Hier heeft men genoeg aan de be
staande wetten, mit3 men hiervan -slechts
het uiterste gebruik maakt. De schrijver doet
dan opmerken dat er 1.600.(XX) mannea_ zijn
van militairen leeftijd die zijn vrijgesteld,
maar er zijn er nog meer die in de open
bare diensten en in de industrie zijn opgebor
gen, of die door tal van reglementen togen
dienst aan het front zijn beschermd. Van
deze lieden zou men nog gebruik kunnen
maken, zooals ook reeds in een ander ar
tikel, gisteren aangehaald, werd betoogd.
De neutralen en Duitsehland.
De „Köln. Zoitung" wijdt een hoofdartikel
aan de ministerconferentie te Kristiania en
wijst er op, dat er tueschen de eerste confe
rentie van dien aard te Malmö en de tweede
te Kopenhagen 15 maanden verliepen, terwijl
thans reeds na zes maanden de derde plaats
beeft. Het blad ziet hierin en in het fedt, dat
zij kort na de indiening der Engelsche pro-
testnota gehouden wordt, een zeer belangrijk
feit.
De noordelijke stelen hebben er thans zeer
groot belang bjj om zich aaneen te sluiten.
Het is thans niet meer te doen oni eene neu-
traliteit-sverkiaxingr, maar om gcmeen&chappe-
lijk© pogingen om de onafhankelijkheid der
Skandinavisehe s-taten te handhaven.
Het zou kunnen, zijn, dat Engeland door zijn
druk op de Skandinavisehe landen juist het
tegendeel bereikt van wat het beoogt. „In
plaats van die rijken aan zijn© zijde te brengen,
zou het hen wel eens tegen zich in het harnas
kunnen jagen
Het. spreekt, vanzelf, dat zij trachten hunne
onafhankelijkheid t© verdedigen, want het
tegenovergestelde zou politieke zelfmoord zijn.
Maar het is, volgens de „Kölnisphe" de vraag
of z(j daartoe in staat zullen blijken te zijn.
Feitelijk zijn zij niet meer zelfstandig, zooals
het verbod van uitvoer voor vele artikelen, op
aandringen van Engeland uitgevaardigd (voor
al dat tegen den uitvoer van visch), bewijst.
„Men kan de vooruitzichten der conferentie
daarom moeilijk zeer gunstig of veelbelovend
noemen. Natuurlijk zullen do vergaderden el
kaar hunne nood klagen, maar of dit tot een
werkelijk tastbaar resultaat zal leiden, of er
eeno verbetering van den huidiigen moeilijken
toestand zal kunnen bereikt worden, mag men
juist na de jongste gebeurtenissen in Noor
wegen en Zweden betwijfelen.
„Duitsehland heeft slechts belang bij een
eensgezind, onafhankelijk en neutraal Noor
den. Inzooverre vallen de Duitsehe belangen
geheel mot die dier dirio Noordelijke staten
samen. Maar Duitsehland kan aleohts mfet een
werkelijke, volkomen neutraliteit, een econo
mische en politieke zelfstandigheid der drie
landen gediend zijn, met een neutraliteit, die
uit die maatregelen der regeeringen onbetwijfel-
baar blijkt-, en. dus do door Engeland bedoelde
afsluitig van den uitvoer naar Duitsehland
minstens „neutraliseert", zoodat een weder-
zijd.se h handelsverkeer kan plaats hebben, wat
toch ook in het belang der neutralen zelf te.
En zoo Nederland en Zwitserland aiah bjj zaDt
eerlijk gemeend streven der noordelijke landen
moahteu willen aansluiten, dan sou Duitsoh-
iand ddt zeker sleehta met vreugde begroeten.
Hoe ©r vrede sou kannen komen.
Volgens een particulier telegram aan het
-1 a8«hl-" bevat de „Neu© Züricher
Zeit. een pacifistisch artikel van prin©
Alexander zu Hohenlohe, getiteld „Europa's
Zelfmoord." D© sohrijver aegt daarin, dat da
oorlog slechts ©en algemeen Enropeesch staats
bankroet kan ten gevolg© hebben.
Dit moet verhinderd worden, doordien eenige
oojfgeplaatst© personen de oorlogvoerenden
vrif bewegen om vrode te sluiten.
Hohenlohe doet een beroep op Pau» Benedio-
tus en op president Wilson. Wilson zou d©
munitiefabrieken in Amerika er toe moeten
brengen geen wapen© of munitie meer naar
Europa te zeilden. Dan zoudien d© geallieerden
geen strijdmiddelen meer hebben, om den oor
log tegen d© centrale mogendheden voort te
zetten. Dezen zouden dan geen vijand meer
tegenover zich hebben de oorlog zou dus van
zelf ophouden.
Prins Hohenlohe is van meening, dat zoo het
of }Vüson mocht gelukken, vrede te
stichten, zy in de geschiedenis met grooter
roem vermeid zouden worden dan de grootste
oorlogshelden.
hegeraanvallen van de Geallieerden op
België.
Wü lezen in „Het Volk" van Gent:
„Dy den aanval van Engelsch-Fransche vlie
geniers op de omgeving van Gent, den 17
September laatst, om 3 uur 's namiddags,
werden m 't geheel 30 bommen afgeworpen.
Door <len aanval werden volgende Belgische
bingierlijkö porsonen jredood of gewond:
1) Marie Deman, omtrent 40 jaar oud, woon
achtig te St.-Denys, haar man is in 't Belgisch
ieger. 2) Jules Leyn, 29 jaar oud, woonachtig
te Sfc-Amandsberg, zwaar gewond. 3) Alfred
Day ens, 15 jaar oud, woonachtig te Gent, licht
gevond. 4) ,Ved. Vandemorele, 51 jaar oud,
woonachtig te Seevergem, licht gewond. 5) De
twaal,jarige dochter Clarisse der wed. Vande-
morieJe, licht gewond. 6) Vrouw Dhondt, 43
jaar oud, woonachtig, t© Seevergem, licht ge
wond.
Die vliegeraanval heeft bij de bevolking, be-
neveiis ontroering, groot© ontstemming ver-
DE LANi>DREADN yUu HTS."
In de „Daily Chronicle geeft d© bekende
oorlogs-coirespondent Philip Gibbs da vol
gend© beschrijving van hei n.euwe aanvals
middel der Engelschen, „land dreadnoughts"
of „tanks genoemd, waaraan wij g.sce.ren
ai een en ander, kort saaingesteld, hebben
ontleend:
„Onz© mannen waren in extase", schrijft
de oorrespondent; „opgewonden door den reuk
der overwinning en overdreven onze winst,
in het geloof dat de laatste slag was toege
bracht en dat nu h©i einde van dozen ake-
iigen oorlog spoedig zou komen.
Zij kwamen tegen hot aanbreken van don
dag uit de loopgraven, vroolijk lachend on
goed gehumeurd. Zij liepen als kinderen, die
blij zijn met een nieuw stuk speelgoed en
waren vooral opgewekt door den aanb.ik van
een nieuw wapen, dat thans voor het eerst
gebruikt zou worden do „zwaar-gepant
serde motorwagen," dio reeds in het offi
cieel© bulletin is vermeld.
V> oorden geven slechts een flauwen indruk
van dei© merkwaardige wagens met hunne
x uitmuntend© kwaliteiten. Maandenlang
was het bestaan ©rvan nauwgezet en eerlijk
geheim gehouden. Pas een paar dagen ge.eden
had men mij in vertrouwen er ie.s vod
verteld.
„Ze gelijken op vóór-historische-monsters,
weet je, op Ichthyosaurussen," aei de officier,
di© het mij verleide.
Ik dacht dat hij m© voor den gok hield.
„Het is een feit, heuschl"
Hij haalde diep adem en lachte op een
zonderlinge manier als om de een of andere
bijzonder goede grap.
„Zij loopen huizen omver en strooien het
puin onder zich weg. Ze loopen er gewoon
overheen!"
Ik wist, dat hij een eerlijk en eenvoudig
man was, maar kon hot toch niet gelooven.
„Zij rijden boomen omver alsof het lucifers
zijn," zei hij en keek me met schitterende
oogen aan. „Zij rijden gewoon door een bosch
heenl"
„Nog iets?" vroeg ik, nog steeds geloovend
aan een grap.
„Nog iets? Ze doen gewoon alles. Ze gaan
óver 8looten als kangeroes en ze zijn dol
op granaattrechters 1 Daar spotten ze meel"
Volgens hem waren ze ook tegen geweer-
en mitrailleurkogels, bommen en granaat plin
tera bestand. Daar geven ze eenvoudig, n.e'.s
om en ze loopen door. Alleen directe tref Ars
met een granaat van fiinke grootte kan ze
kwaad doen.
„Maar hoe heeten die mythische monsters?"
Satyrick verhaal van Mark Twain.
(Uit het Amerikaanech).
©3
„Wanneer?"
„Morgen den volgenden dag
,>Onderteekcnd „Rossmorei," "J
„Wat zal dat bewijzen? Wat zou het dan
bewijzen?" I
„Als je mij dwingt het te zeggen mo
gelijk de aanwezigheid van een medeplichti
ge ergens
Dat was een harde slag, die hem deed
Waggelen. Hij zeide wanhopig:
,,'t Is waar. Daaraan had ik niet gedacht.
O, mijn God! ik weet niet, wat ik dloen
moot; ik jjoe allee verkeerd. Ga je heen?
°u zeg- je mij niet eens goeden dag? Och,
zóó zijn wij nog nooit van elkander gesehei
den."
i.Ja, ik moet hier vandaan, ik moet hier
vandaan!"
Na eenige oogenblikken zeide zij:
„Je rnoogt mij het telegram brengen, als
«tet komt."
-Zoo, ma* ik? God zegen je!"
Hij was reeds heengegaan, toen hare lip
pen heefden er. zij in tranen uitbarstte. Te
midden vau hare tranen sprak zij van tijd
tot tijd: -
„O, hij is heengegaan. Ik heb hem verlo
ren. Ik zal hem nimmer meer zien. En hij
ga? mij geen kus tot afscheid en hu wist
toch, dat wij elkaar voor de laatste maal
zagen, en ik dacht wel, dat hij dit zou doen,
en ik kon niet denken, dat hij mij zóó zou
behandelen na hetgeen wij voor elkaar ge
weest zijn. O, o, wat moet ik doen? Hij is een
ellendige leugenaar en bluffer, maar och,
ik heb bem toch zoo lief. Na ©ene korte
poos vervolgde zij: „Hoe dierbaar is hij mij!
En ik zal hem zoo missen. Waarom zou hij
mij niet met een verdicht telegram aanko
men? Maar neen, zoover zal hij niet denken;
hij is zoo eerlijk en eenvoudig, dat dit nooit
hij hom zal opkomen. O, wat heeft hem op
do gedachte gebracht met zulk een leugen
voor den dag te komen? Och, ik zal maar
naar bed gaan en op mijn verloren geluk te
rugzien. Ik wemchte wel, dat ik tegen hem
gezegd had, dat hij het mij moest komen
vertellen, als hij een telegram, wat dan ook,
had ontvangen. En nu is het mijn eigen
schuld, als ik hem nimmer terugzie. O. ik
meet daar niet aan denkenl"
XXIV.
Den volgenden dig kwam het ka'beneïe-l
gram niet. Dat was eene ontzettende ramp
voor Tracy, want hij kon niet meer hij zijn©
aanstande komen zender dat papier, of
schoon het geenerlei waarde als bewijsstuk
zou hebben. Maar als het uitblijven van het
kabeltelegram op dien eersten dag eene ont
zettende ramp mag genoemd worden, waar
is dan het woordenboek, dat eene uitdruk
king kan aanwijze»' kraohtig genoeg om het
uitblijven daarvan op den tienden dag te be
schrijven? Natuurlijk maakt© ïederen dag,
waarop het kabeltelegram uitbleef, Tracy
vier en twintig uren lang meer beschaamd
over zich zelf dan hü den vorigen dag was,
en maakte Sally vier en twintig-aren langer
meer zeker dan ooit, dat hij niet alleen ner
gens ©en vader, maar dat hu zelfs nergens
een medeplichtige had en zoo volgde
daaruit, dat hij een bluffer was.
Dit waren moeilijke dagen voor Barrow
en de kunstenaarsfirma. Dez© hadden allen
hunne handen vol om Traey te troosten. De
taak van Barrow was inzonderheid moei
lijk, omdat Traey hem alles in vertrouwen
medegedeeld had, en daarom aan Tracy's
dwaling moest toegeven, dat hij een vader
had, dat die vader een graaf was, en dat hü
hem een kabeltelegram zou zenden.
Barrouw had al spoedig bet plan opgege
ven om er Tracy van te overtuigen, dat hij
jseen, vader meer had, omdat dit zulk een
noodlottige uttwerkiüs den patiënt had-
Hij had, als een proefneming, een poging
gedaan om Tracy in den waan te laten, dat
hu nog een vader had. Het resultaat was
zoo goed, dat hü omzichtig verder ging en
een poging deed om hem te stijven, in de
meeuing, dat zü'n vader een graaf was. Dit
werkte zoo gunstig, dat hij stoutmoediger
werd en hem m den waan trachtte te bren
gen, dat hij twee vaders had, als hü ze noo
dig had; maar hij had ze niet noodig, er.
dus liet Barrow een hunner varen on bracht
hem in den waan, dat hü een kabeltelegram
zou ontvangen waarvan Barrow dacht,
dat hü het-niet zou krijgen, en daarin had
hij geluk; maar Barrow werkte het kabel
telegram dagelüks meer uit, en dat was het
eenige, wat Tracy in- leven hield; dat was
althans de meening van Barrow.
En dit waren ook voor do arme Sally pijn
lijke dagen, die haar dikwijls, als rij alleen
was, in tranen badende vonden. Hare meu
belen waren vrij vochtig, en zoo vatte zü
koude, en de vocht en die koude en het ver
driet met elkander benamen haar den eet
lust, en zu was een beklagenswaardig schep
sel, het arme meisje! Haar toestand wae al
treurig genoeg; maar al de krachten der
natuur en d©r omstandigheden schenen met
elkaar samen te spannen om het nog ergér
te maken en daarin te slagen. Büvoor-
beeld, op den morgen na haar afscheid van
Traey lazen Hawkins en Sellers in de cou
ranten de mededeel ing, dat een zeker speel
goed, genaamd Biggen in den Stal, in de
laatste weken erg in d© mode gekomen was»
en dat van den Atlantischen tot den Stil
len Oceaan de geheele bevolking van ai de
Vereenigde Staten haar werk had laten lig
gen om daarmee te spelen, en dat er dien
tengevolge een stilstand in alle zaken -ge
komen was; dat men rechters, advocaten,
geestelijken, dieven, kooplieden, ambachts
lieden, moordenaars, vrouwen, kinderen
ui één woord iedereen van den vroegen
morgen tot den laten avond verdiept kon
vinden in één onderwerp deze biggen op
stal te brengen en dat raadsel op te lossen;
dat alle vroolükheid van de natie wa& ge
weken en dat in plaats daarvan nadenken
en afgetrokkenheid op aller gelaat te lezen
stonden; dat fabrieken in aeht eteden dag
en nacht doorwerkten, en dat het toch tot
dusverre onmogelük was aan alle aanvra
gen te voldoen. Hawkins was uitgelaten
van vreugde, maar Sellers bleef kalm. Zul
ke geringe zaken konden rijn ernst niet
verbannen. Hü zeide:
„Zoo gaat het in de wereld. Iemand vindt
liet een of ander uit, dat een geheele om
keering in de kunsten zou teweeg brengen,
bergen van geld opleveren en een zegen
voor de geheele aarde, en wi© bekommert
zich daarover of stelt er eenig belang in!
Wordt \itr valst
