Ingezonden Mededeellng
BINNENLAND
BU11ËNLANO
KERKNIEUWS
BOEKBEOORDEELING
UIT BEVERWIJK
Mouastir in staat van verdediging te bren
gen. Dit is thans een gedueht versterkt kamp
geworden. De vijandelijke strijdkrachten, die
aldaar geconcentreerd zijn, worden op 40,000
geschat niet inbegrip van een Duiièche di
visie.
OORLOGS-ALLERLEI
VOORAAN IN DEN STRIJD.
De „Kreuzztg." geeft een levendige be
schrijving van het gevecht in de voorste li
nies, dat zich grootendeete afspeelt in de
-aardkuilen. Het blad geeft de volgpnde
schildering: De aardkuilen boden nog im
mer de be.-te dekking. Tegen granaten zou-
(ien echter ook zij geen bescherming verlee
nt» en alle oogenblikken begroef een sterke
instorting een aantal lieden, die in de na
burige kuilen zaten gehurkt, zoodat de ka
meraden alle moeite hadden de levend-be-
gravenen te bevrijden. Maar toch was waar
te nemen, dat deze,Engelsche zware artille
rie in den laatsten tijd minder juist was en
zeer onzeker zijn projectielen verspreidde,
waarbij vele van haar sterkste treffers te
kort en in de eigen linies vielen. Daarbij
was van Engel-èhe linies ook eigenlijk niet
goed te spreken.
Op de door granaatkuilen doorzeefde vel
den was het stormende bataljon tot een ze
kere streep gekomen waar het een keten
van granaatkuilen heeft bezet. De vijand
was duidelijk op een andere keten van gra
naatkuilen teruggedrongen. Op de afzonder
lijke plaatsen heerschte intusscben een hei-
looze verwarring. Nog dagenlang na de be
storming vond men in achterwaarts gele
gen, ver overgerende granaatkuilen, Engel
schen, die daarin heel rustig waren blijven
zitten, daar zij erop hoopten, door een te
genaanval der hunnen te worden ontzet.
In de eerste uren kon in het algemeen
niemand uit zijn stelling komen. Zoo spoe
dig iemand het hoofd verhief boven den
rand van een granaatknil, lokte hij van vij
andelijke zijde een vernietigend machinege
weervuur uit. Den Engelschen, die in het al
gemeen 30 tot 40 meter van de Duitschers
aflagen, ging het niet beter.
Men beproefde natuurlijk een loopgraaf
te herstellen door de granaatkuilen in een
bepaalde richting te verbinden. Maar bij de
gesteldheid van den bodem was het, over
brengen der bevelen zeer moeilijk. Boven
dien werd de moeilijke en wegens de voort
durende bestrooiing van de geheele streek
met maehinegeweervuur zeer gevaarlijke
arbeid meestal reeds weer door granaatont
ploffing effen gemaakt, voordat hü was vol
tooid.
Midden in de sJlteken. die men reeds lang
nauwkeurig dacht tl hebben afgezocht, vond
iben menigmaal twee tot drie Engelsehen,
die van meening waren slechts voorbijgaand
de voeling met hun troep te hebben verlo
ren. Aan den anderen kant raakten enkele
Beden van ons, die binnen onze stelling
meenden vooruit te gaan, na het doorklim-
nren van een paar onbezette granaattreoh-*
tere plotseling in handen van den vijand.
Men zat volkomen stil in zijn granaat-
kuil en meende den vijand minstens 60 me
ter van zich af te hebben, tot men plotse
ling in de kuil vlakbij een Engelsch onder*
boud hoorde, dat dan tot een levendige wis
seling van handgranaten op goed geluk over
dp wanden van de aardtreohter® leidde.
Daarbij moest men er zeer voor oppassen,
lat men in zijn opwinding niet de eigen ka
meraden bestookte, zooals men dat vroeger
bij de Engelschen vaak genoeg met leedver
maak kon waarnemen.
Ook is het voorgekomen, dat Dnitsche en
Engelsche boodschappers, die voor een be-
zeikding granaten dekking zochten, allebei
ui dezelfde granaatkuil sprongen en daar
tezamen ineendoken. Meer dan eens hebben
de menschen dan de handen niet tegen el
kander opgeheven, miaar uitgeput door den
strijd en geschokt door de ontzetting van 't
gemeenschappelijke gevaar gedaan, alsof
zij elkander wederzijdsoh niet bespeurden.
-Als de granaten dan weder een andere
plaats hadden uitgezocht, sprongen zij bei
den weder van elkander weg, zonder be
groeting, zooals zij tezamen waren gebotst,
eü zochten zij elk, de een bierheen, de an
dere daarheen, een weg tusechen de vingers
door van den overal tot den sprong klaar-
ttaanden dood.
EEN BIOSCOOPVOORSTEL
LING TE BAGDAD.
Over een bioscoop-voorstelling te Bagdad
verhaalt Edgar Stern in de „Köln. Zeitung".
Het bioscoop-theater was aan de smerige, uit
-tuilen en verhevenheden van week asfalt sa
mengestelde hoofdstraat van Bagdad gelegen,
naast den bouwval van een. huis, waarvan een
Bnergieke Wali het voorste gedeelte had laten
omhalen, teneinde de straat te verbreeden. In
den kwalijk riekend en ingang staan twee of
drie idboorlngen die onder luid geschreeuw den
toegangsprijs incasseoreU: een piaster voor het
volk; drie piasters voor de vreemdelingen. Re
kenmeesters waren het niet of misschien
joist wel want ze eisohten met de grootste
hardnekkigheid tien piasters voor drie plaat
sen Binnenin struikelt men in het donker tot
aan de achterste rijen banken, met wasdoek
bekleed, die voor de „upper ten" zijn gereser
veerd en die door een stevige balustrade van
'de eenvoudige banken der éénpiaster plaatsen
geseheiden zijn- Er klinkt daarbinnen een le
vendig gesnater van vele stemmen door elkaar.
De Turksche officieren en beambten zitten'/
met waardige kalmte naar het scherm te ldj
ken, maar het dam «publiek is des te leven
diger. Het bestaat, behalve uit een paar leden
van de Europeescho kolonie, uit Armenische
vrouwen, die er met haar van het hoofd tot de
Voeten reikende zijden abajabjjna als Hohomme
daanschen uitzien en uit geheel Parijech gte-
kleede jodinnetjes, meest onderwijzereseen van
'de -„Alliance Israelite Universelle." De Moham-
mediaansehe vrouwen, ook trouwe bezoeksters,
zijd op de gaanderij aangewezen, die rondom de
{oeeohouiw erwuimte heenloopt.
In haar lange gewaden tot aan de oogan in
gewikkeld, doen se denken aan een rijtje uilen
op een muur.
Op het soherm wordt een afwisselende reeks
,van Parüsche liefdesdrama's, Amerikaansohe
Indianen-geachriedonisaen en Dnitsche oorlogs
films vertoond, met uitvoerige Arabische ver
klaringen, die de toeschouwers, hardop spelende
met de grootste aandacht lezen. In de pauzes
draait een gillende gramophooa rijn deuntjes
'af, en ter begeleiding van de oorlogsfilms
.klinkt hett „Deutsohland. Deutpohland fiber
alles,of „Heil Üir im Siegerkranz". Het pu
bliek in de zaal - als men een rechthoek van
leernen muren zonder dak zoo noemen mag
volgt met spanning de drama's en juioht bij de
ooriogsvertoondngen. Een oude film vertoont
prisident Poincaré bij de revue van Long-
champs en een groot deel van de toeschouwers
applaudaseert er met evenveel geestdrift voor
als daar straks voor Hindenburg en Keizer
Franz Jozef. De muziek speelt weer: „Deutach-
land, Deutschland iiber alles" en wanneer* niet
een paar ijverig Turksche offioieren, ter willo
van de in de zaal aanwezige vreemdelingen,
liet publiek uit den waan hadden geholpen, zou
dit >in deze film een betooging hebben gezien
van den grooten bondgenoot, de Alemans!'
EEN ENGELSCHE ANECDOTE.
„Pearson's Weekly" vertelt een anecdotes'
van Lloyd George. De minister ontving on
langs bezoek van een voornaam heer, die
hem voor een zaak zonder eenig belang meer
dan een uur van zijn kostbaren tijd deed
verliezen. Lloyd George wist niet hoe hij
van den önwelkomen bezoeker zou afko
men, toen deze zelf hem een mooie kans
gaf. „Ik kan maar niet begrijpen" zeide
de ongenoode gast „hoe u en Sir iW. Ro
bertson den arbeid samen verdeelen, zon
der met eikaar in conflict te komen." -
„O, dat is heel eenvoudig," zeide Lloyd
George geheimzinnig, terwijl hij zijn stoei
naderbij schoof en zijn stem tot een zachte
^eed dalen. „De zaak is, dat Sir
william eigenlijk al het werk doet en dat-
ik maar u moet er met niemand over
praten belast ben de zeurkousen bij hem
weg te houden."
RUSLAND.
De waterverbinding tusschen St. Per
tersburg on Archangpl.
De haven Archangel heeft tijdens den oorlog
groote beteekems gekregen, daar het de eenige
haven is die toegankelijk is voor het buitenland-
scne verkeer. De eenige spoorlijn naar Archangel
was bijna geheel in beslag gènomen voor mili
taire transporten en zoo kwam ook de vroeger
maar zeer weinig gebruikte waterweg tusschen
St. Petersburg en Archangel weer in eere.
Het bestaan van dezen waterweg is een bewijs
voor de vérziende verkeerspolitiek, die men vroe
ger m Rusland volgde. Aan deze politiek is
o. a. ook te danken de waterverbinding tusschen
Smt Petersburg en de Wolga en tusschen de
Weichsel en de Dnjestr. Vgn Archangel varen de
«schepen de Dwina op en dan in haar bij-rivier
Buchona, vandaar het Hertog-van-Wurtemberg-
kanaal naar een bijrivier van de Wolga leidt.
Door deze laatste rivier gaat het zeer uitge-
briSde scheepsverkeer tusschen de Wolga en St.
Petersburg. Het Hertog-van-Wurtembergkanaai
is 74 K.M. lang en heeft 13 sluizen. Vroeger
is het eèns 1.8 M. diep geweest, maar het is
in den laatsten tijd vervallen en evenals de
Buchona slechts voor heele kleine booten bruik
baar geweest. Bij het venneerdere verkeer
tijdens den oorlog gebruikte men op de Dwina
groote vaartuigen en laadde men op de Buchona
de goederen over. Het Hertog-v.-Wurtemberg-ka-
naal verbindt niet alleen de Witte zee en Sint
Petersburg en daarmee de Oostzee, maar brengt
ook de verbinding tot stand met de Wolga en
daardoor met de Kaspische zee. Door de over-
lading Van alle goederen tusschen St. Peters
burg en Archangel waren de vrachten natuurlijk
zeer hoog. Om nu dezen waterweg te verbeteren
en een goedkooper transport te krijgen, wil men
het kanaal belangrijk vergrooten en de Buchona
regelen. De kosten hiervan worden geraamd op
11.7 millioen roebel.
Nog dit jaar zal met het werk begonnen
worden. In 1917 zal het waarschijnlijk vol
tooid zijn.
Berichten in drie regels.
Gebleken is, dat circa de helft der be
volking van Kristiania ondersteuning behoeft
wegens 't levensmiddeiengobiek in Koorw, gen
Een bericht in de buitenlandsche pers
volgens hetwelk Keizer Frans Jozeph bron
chitis zou hebben, wordt tegengesproken.
Do Spaansche Kamer sixmu een nieuw
buitengewoon orediet toe van 1.000.000 pese
ta's voor de aldaar geïnterneerde DuitScirers
Luit.-gen. Perruechotti, de stichter van
het beroemde Italiaansciie korps Alpini is
overleden in den ouderdom van 72 jaar.
- Kapitein Davios is uit Melbourne naar
Nieuw Zeeland vertrokken, om mee de Aurora
de gezellen van Shackle ton te redden.
De Spaansohe regeering Beeft in over
weging genOjjnen, een staatsmonopoüe in het
leven te roepen voor alcohol-verkoop.
Het Roemeensohe parlement zal eerwt-
daags voor een korte zitting samenkomen.
Bratianu opent deze met een- redevoering.
Volgens de „Lokalanz." zijn de inschrij
vingen op de be Dnitsche oorlogsteening in
t neutrale buitenland niet onaanzienlijk.
Door den Duitschen Rijksdag zijn tot
dusver aan oorlogskosten 52 milliard Mk.
toegestaan.
De oommandeerende generaal van het
7e legerkorps heeft het verschijnen van de
Niederrheinieche Arbeiterzeitung verboden.
Denemarken neemt geen poststukken
voor Rusland meer aan, die via Noorwegen
verzonden mceten worden.
-Het blad „Luxemburger Wort" bericht,
dat de Luxemburgteehe staatsleening meer
dan tweemaal volteekend is geworden.
Dr. Page, de Amerikaansche gezant,
kwam gisteren te Londen terug na een kort
bezoek aan de Vereenigde Staten.
HET OORDEEL VAN DE KONINGIN
OVER DIENSTWEIGERING.
Een jong decoratieschilder te Hilversum, de
heer J. Hagemeijer, die als landstormplichtige
van de jaarklasse 1910 begin October onder de
wapenen moet komen, schreef d.d. 27 Aug. een
brief aan de Koningin, waarin hij Hare Majes
teit vroeg hem voor te lichten bij de oplossing
van een moeilijke gewetensvraag. Hij schreef,
naar wii in „De Tel." lezen, dat twee figuren
voor zifn gent «taan: de Christus, die hem
iedt zijn naasten lief te hebben en Hare
Vflfl jiem yergt, dat hij gich in
den wapenhandel zal oefenen en op bevel moor
den zal op groote schaal.
Nu zal ik dus moeten besluiten, schrijft
hij, in dienst van den één, of in dienst van
de ander, in dienst van Christus of in dienst
van Uwe Majesteit.
Steeds, als ik mij zelf in stilte voor deze
keus plaats, dan is 't alsof alles mij toe
fluistert het gesproken woord, dat op mij
zoo'n machtigen indruk heeft gemaakt. Dit
zweeft mij nu altijd voor den geest, daar
voor behoort moed in dezen tijd van inoord.
Ik heb op 't oog het woord, door Uwe
Majesteit over de wereld geslingerd:: ,1e
Christ avant tout."
Christus vóór alles, menschelijkheid vóór
alles!
Uwe Majesteit zelf spoort mij dus aan,
Christus vóór alles te kiezen. Voor mij heeft
dit te beteekenen, dat ik dus kort en goed
den militairen dienst zal moeten weigeren
in naam van Uwe Majesteit zelve, als zijn
de in tegenstrijd met de leer van het waar
achtig menschzijn, met Christus' leer.
De heer Hagemeijer ontVing daarop het vol
gende schrijven:
Naar aanleiding van uw schrijven van
den 27en Aug. jl., gericht tot Hare Majesteit
de Koningin, ben ik gemachtigd u enkele
woorden te antwoorden.
..Bij eenig nadenken moet het u duidelijk
zijn, dat „dienstweigeren", onder welken
vorm en om welke reden ook, nooit de goed
keuring van het Hoofd van den Staat kan
hebben en dat het Hoofd van den Staat
voor „dienstweigeren" nooit verzachtende
omstandigheden kan vinden.
De door u aangehaalde woorden „Christ
avant tout" zijn niet door H. M. de Km
ningin uitgesproken of „de wereld ingeslin-
gerd", zooals u zegt; maar deze woorden
werden door Hare Majesteit neergeschreven
op een portret, dat H. M. schonk aan de
Argentijnsche dame, die een reproductie
van het fraaie Christusbeeld uit de Andes
aan het Vredespaleis ten geschenke gaf.
Dus een géheel particuliere handeling.
Mijns inziens is er Volstrekt geen tegen
strijdigheid in deze woorden en het zich
gereed maken om zoo noodïg de zijnen en
huis en hof te kunnen verdedigen. Integen.
deel. Mij dunkt dat men van het begin af
tot het einde uit de Bijbelsche geschiedenis
moet leeren hoe de meest heilige plicht van
den man is om vrouw en kinderen, huis en
haard te verdedigen, zooals zelfs elk dier
is aangeboren door het hem door God ge
geven instinct.
De geheele natuur is daarop gegrond.
Laat mij u een werkelijk goeden raad ge
ven, jonge manLaat u niet afleiden door
tneafrale woorden en gedachten; heb ver
trouwen in hen die u hebben te leiden al
kunt gij het niet begrijpen; denk u rustig
en kalm in in den plicht, dien niet alleen de
regeering, maar de geheele natuur, uw eigen
mannelijk gevoel, u oplegt, om gereed te zijn
de uwen te kunnen verdedigen. En'klamp u
daaraap alleen vast.
Doe uw plicht en tracht Christus te die
nen door in uw naaste omgeving steeds
zooveel mogelijk liefde, toewijding en zelf
opoffering te betrachten; maar niet door
theatrale woorden of daden. Nogmaals,
luister naar mijn raad. Er is geen tegen
strijdigheid.
(w. g.) De Particuliere Secretaris
van H. M. de Koningin,
VAN GEEN.
Op dat "schrijven zond de heer Hagemeijer
een wederwoord, waaruit blijkt, dat hij niet over
tuigd is geworden.
DE TWEEDE. KAMERVERKIEZING TE
DORDRECHT.
De uitslag van de gisteren gehouden stem
ming voor een lid der Tweede Kamer te
Dordrecht is, dat gekozen is de heer P. J.
de Kanter (U. L.) met 2116 stemmen. De
heer D. Wijnkoop (S. D. P-) had 418 van de
2534 geldig uitgebrachte stemmen.
GEEN UITVOER VAN HONIG.
De Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel maakt bekend, dat geen uitvoervergun
ningen voor honig zullen worden verleend, aan
gezien de geheele Nederlandsche productie voor
het binnen landsch verbruik noodig is, in het
bijzonder voor de koekfabrieken. Met het oog
hierop wordt aan belanghebbenden dringend
aangeraden honig niet op speculatie te koopen
noch opgeslagen te houden, maar ze zoo spoe
dig mogelijk ter beschikking van de binnenland-
sche behoeften af te leveren. Wanneer aan de
waarschuwing binnen korten tijd geen gevolg
wordt gegeven, zullen dwingende maatregelen
moeten volgen.
EEN R. K. WETHOUDER TE AMERS
FOORT.
Men meldt ons uit Amersfoort: Bij de laatste
gemeenteraadsverkiezingen alhier kwam de par
tij-groepeering van den Raad op 9 leden der
vrijzinnigen en 9 der rechtsclie partijen, alsmede
1 sociaal-democraat. Om dit evenwicht van-vrij
zinnig en rechts ook te brengen in het college
van B. en ,W. werd gisteren besloten een vierden
wethouder aan te stellen. Als zoodanig is geko
zen de heer J, W, Jorissen, R--K. In de wet
houderevacature van Esveld, Vrijz., werd gekozen
de heer A. Eysink, Vrijz.
„Paar of onpaar", In den gemeenteraad
van Tuibbergen bracht, naar wij in het Hbld.
lezen, de voorzitter ter sprake het in orde
maken van den weg Geesteren—Harbrink-
hoek, dat 1697, en van den weg Rennum
Weerselo, dat 567.50 zou kosten. De leden
vinden dat wel wat veel, en eenige stellen
voor, één weg in orde te bren,80n.
De heer Van den Bosch: De weg Rennum
—Weerselo heeft het wel noodig, en It is
daar van groot belang.
De heer Wesselink: De weg Geesteren—
Harbrinkhoek is eveneens van groot be
lang.
De heer Deperink: Maar de weg van
Weertelo misschien drie-, viermaal zooveel.
De heer Borghuis: Laat we dan raden,
welke weg in orde gemaakt zal worden, ge
lijk den vorigen keer.
De heer J. Groothuis neemt nu enkele
geldstukken in de hand en bij raden door
dén heer Wesselink van „paar of onpaar"
wordt besloten dit jaar nog den weg Ren
num—Weerselo in orde te maken.
Een brutale diefstal. Toen Maandag
middag omstreeks 1 unr de echtgenoote van
den damesikapper M. Neustallt, Leidsche-
atraat te Amsterdam, uit de linnenkast,
«taande la een dï&ankamer drie hoog, geld
wou halen om een kwitantie te betalen,
Bleek een brutale diefstal te zijn gepleegd.
Uit een juweelendoosje, eveneens in die
linnenkast geplaatst, waren ontvreemd een
collier, ringen, broches en andere zilveren
en gouden sieraden, waarvan het meeren-
deel met diamanten is bezet. Het gestolene
vertegenwoordigde een waarde van onge
veer 3000. De diefstal moet zijn gepleegd
tusschen half twaalf en half één in den
voormiddag. De politie, die het onderzoek
in handen heeft, vermoedt dat iemand met
de omstandigheden ten huize van den heer
Neusfadt bekend, de daad heeft gepleegd.
Een mooie aanhouding. De politie te
sGravenhage heeft aangehouden een zeke
ren D. van VooiThuizen, een der twee ver
dachten van de inbraak, de vorige week ge
pleegd in de villa van den heer Kretsch-
mar van Veen te Hilversum. De aangehou
dene, die te 'sGravenhage onder een val-
sohen naam logeerde, werd door de^politie
ook nog gezocht als de vermoedelijke dader
van een onlangs te Arnhem gepleegde groo
te inbraak. In verband hiermede is hij ter
coi-fi ontatie naar Arnhem overgebracht. De
tweede inbreker, die door een revolverschot
gewond werd, is nog zoek.
De kas bestolen. Een caissière van een
groot magazijn in Den Haag had op ver
schillende tijdstippen geld uit de kas geno
men tot een totaal bedrag van ongeveer
400, welk geld zij deelde met een contro-
Ipnse en den concierge, die van den diefstal
afwisten. De caissière wist de verduisterin
gen verborgen te honden door enkele lijeten
van door loopers geïnde gelden achter te
houden, welke lijsten geleidelijk weer wer-
den ingeleverd, nadat weer nieuwe lijsten
waren ingehouden.
Op zekeren dag bemerkte de caissière, dat
de achtergehouden lijsten uit haar lessenaar
waren verdwenen. Het drietal begreep dat de
diefstal was uitgekomen en sprak nu af, dat
de concierge den directeur zon zeggen, dat
hij 400 verloren had van het geld, dat de
loopers hem des Zaterdagsavonds afdroe
gen en dat -tot den volgenden Maandagoch-,
tend onder zijn berusting bleef.
Toen de directeur de caissière ter verant
woording riep, hield deze vol, dat zij van
geen verduistering wisit, en de concierge
deed op zijn beurt het afgesproken verhaal.
De commissaris van politie, de heer Dietz,
van het geval in kennis gesteld, liet het
drietal aanhouden, dat nu weldra door de
mand viel en bekende. Zij verklaarden de
bedoeling te hebben gehad, het verduister
de geld geleidelijk weer aan te zuiveren.
Van hun „aandeel" hadden de concierge en
een der dames een vacanfSereisje gemaakt
naar Arnhem.
Nadat er proces-verbaal was opgemaakt,
zijn zij weer op vrije voeten gesteld.
Z. D. H. de Aartsbisschop van Utrecht
heeft benoemd tot kapelaan te Workum den
WelEerw. heer F. J. Schimmel; tot. kapelaan
te Beltrum den WelEerw. heer J. A. Th.
van Wessum. s
GOUDEN FEEST.
De Eerw. Zusters Franciscanessen te Ne-
derweert berdenken half November haar gou
den feest van vestiging. Er is een comité
gevormd van oud-leerlingen en huisvaders,
om dezen feestdag feestelijk te herdenken en
om den Eerw. Zusters een geschenk aan te
bieden.
Zondagsmisboek, door J.
Ruyter, Pastoor, (Uitg.
G. Mosmans Sr., Venlo).
Tweede Druk.
Met onverholen blijdschap leiden wij den
tweeden druk van dit kerkboek bij het
Katholieke Nederlandsche volk' in.
Er is dubbel reden tot vreugde. Vooreerst
wijl in nog geen drie jaar tijdis de geheele
eerste oplage ig uitverkocht en een nieuwe
druk noodzakelijk werd, blijkt hieruit, dat
het Liturgisch bewustzijn gl meer en meer
doordringt bij de Nederlandsohe Katholie
ken. Verder de bruikbaarheid van dit werk
je is thans nog verhoogd door verschillende
gebeden, o.a. alle goedgekeurde Lltanaën,
gezangen onder het Lof, Oommuniëh en
Kruiswegoefeningen enz.
Zelfs de drie Missen op Allerzielen, door
Paus Benedictus XV kort geleden toege
staan, ontbreken niet. Geen wonder der
halve dat het titelblad .vermeldt: „Aanbe
volen door het Federatief Bestuur der Li
turgische Vereenigingen in Nederland."
Aan bewerker en uitgever beiden onze
beste gelutkwenschen. Evenals de Benedic
tijner Pater Anselmus Schott dit deed voor
Duitsehland, heeft Pastoor J. Ruyter met de
samenstelling van een Nederlandsch Zon
dagsmisboek hoogst praktisch werk verricht
terwijl ook de Uitgever, G. Mosmans Sr„ te
Venlo, bij de bezonging dezer uitgave ge
trouw bleef aan zijn devies: „Geen moeite
schromen 1"
Fr. RUP. v. d. VALK, O.FM.
Haarlem, 11 Oct. 1916.
R.K. Land-- en .Tuinbouwbond. Te ruim
half acht opende de voorzitter, de heer
J. van Eerden, op gebruikelijke wijze deze
goed bezochte vergadering. Na voorlezing
der notulen en eenige ingekomen stukken,
werd het punt: bespreking veevoeder, door
den heer van Gendt ingeleid.
Aan de hand van een ingekomen schrij
ven van de lijnkoekenfabriek uit Utrecht,
afdeelihg van den Boerenbond, toonde de
héér van Gendt aanv dat samenwerking in
deze met den Boerenbond zeer gewenscht
is. Teneinde zooveel mogelijk ervan verze
kerd te zijn dat men voldoende van veevoe
der zal worden voorzien, wordt een handels-
raad opgericht, welke zich heiast met het
doen van gezamenlijke inkoopen. Men stelt
zich voor deze zaak als volgt te regelen:
Ieder,e afdeeling richt op eene commissie
van distributie waar de leden kunnen opge
ven hetgeen zij noodig hebben. De secre
taris dter commissie stuurt dau alles op
aan den handelsraad. Het spreekt van zelf
dat op. deze wijze de condities gunstiger
zijw, d*a dat iéder afzonderlijk koopt.
HERLEVING OER KOOKKUNST.
In het October-nummer van „Nieuw Vrou
wenleven" (onder redactie van Daisy E
A. Junius te Heelsum) wordt gewezen op
een herleving der kookkunst in onze dagen.
Tot die herleving dragen zeker in ruime
mate zoo lezen wij in genoemd damesblad
de kook- en braadproeven der Oliefabrie-
ken „Calvó-Delft" bij en al mag liet Hier
iu zekereu zin een commercfeele onderne
ming genoemd worden, het Nederiai.dsché
publiek kan de Delftsche fabriek niet dank
baar genoeg zijn voor haar wakker Iniiia-
tief dat zij op zoo royale, kranige wijze ten
uitvoer brengt.
Persoonlijk schrijft de rechiciie heb
ben wij dé demonstratie niet schapeiivleescü
in het Gebouw Musis Sacrum tc Arnhem
bijgewoond. v
Het was er vol, ja de toeloop was al de
dagen zoo groot, dat nog drie extra demon
straties gehouden zijn.
Leerzaam was het er in alle mogelijke
opzichten: de kalmte, waarmee de kok te
werk ging, en de rustige regelmaat, ,vaar-
mee de helpster diende, zullen zeker menig
een in eigen kring tot kalm en vlug werken
hebben aangespoord.
Om den buitenkant der keurig gedekte
tafels hadden tal van weetgieriuen plaats
genomen, geen plaatsje bleef een oógen-
blik onbezet.
Ik zat naast eene in Groningen zou mei
zeggèn: December-Mevrouw, met een hee'
kransje mefisto-piekjes en veertjes om e-n
sierlijken hoed.In vermakelijk Amster-
damsch dialect begon ze opeens: „Ja weef
IJ, ik ben maar eens gekomen voor de aar
digheid, want dan kent U me man niet,
als U denkt dat hij wat anders eet dan run
derbiefstuk in roomboter gebakken: eenki'c x
ad f 2.40 met de boter kost zoo'n hief jé'
je dan f 3."
u Een dame aan haar rechterhand bewoog
even, guitig, de oogleden; de spreeks er
scheen het te voe'en, keek even dien ka
uit en noemde den naam van" den slager
er met nadruk bijvoegende: „De beste sla
ger uit de- stad."
Maar de ander vroeg met zachte, be
schaafde stem:
„Dan hebt U zeker nog al een groot huis
houden?"
„O, maar - mevrouw, neen mes'rouw, me
man, me zoontje, ik en de keukenmeid."
jjEn dan voor f 3 vleesch per middag-,
dat is niet modern... Voor f 2.50 sehapen-
vleesch en f 0.50 Delfia hebt U genoeg
voor een geheele week..."
Onderwijl was de kok klaar gekomen en
werden de kleine kristallen bakjes gepre
senteerd.
Onze Mevrouw proefde met groote aan
dacht van de Iersche hutspot en riep in
ware verrukking uit:
„Zoo iets lekkers heb ik nog nooit ge
geten, als mé man dat proeft, maar die hit
van mijn zal het nooit zoo kunnen doen als
deze knappe kok en dan, ze zeggen dat
schapenvleesch erg krimpt en dau is jé
voordeel nog nee«« de haaien; wat zeit ié
nou," met een blik naar den vertegenwoor
diger der fabriek.
„U kunt het lezen in uw boekje pag. 11."
Na eenigen tijd werd hutspot met boonen
rondgediend. Na het gerecht geproefd té
hebben, stond Mevrouw vast besloten op:
„Ik ga derect naar dien lams lager."
Waarschijnlijk hebben de meeste bezoek
sters van deze bak- en braadproeven de
zelfde psychologische mométaten als onze
Mevrouw doorleefd en zijn zij ten slotte
allen lamsvleesch gaan bestellen. In Arn
hem althans ziet men alom lams- en scha
penvleesch uitgestald tegen matigen prijs;
ik zelf kocht le kwaliteit ad f 'i 45 per
pond.
Goed toebereid volgens de recepten van
de Oliefabrieken Calvé-Dfelft is het voor
hen, die veel van vleesch houden, een ware
delice. Goed toebereid 13 er van bijzonder
krimpen of van een bijzonder sterken smaak
geen sprake. Waar ons volk een voik is dat
betrekkelijk véél vet noodig heeft, wordt
dóór de genoemde fabrieken met deze de
monstraties een voor onze natie zeer nut
tige arbeid verricht, want de jus, bereid zoo
als door den kok van de fabriek, is zeer-
smakelijk en ver van „mager."
Op verzoek van de verschillende burge
meesters liet de fabriek door hare koks en
vertegenw<)ordigers reeds demonstra. ies voor
het gebruik van schapenvleesch houden it)
de navolgende gemeenten: Delft, Hof van
Delft, Gorinchem, Schoonhoven, Haarlem
mer Liede en Spaarnwoude, Arnhem, Zut-
phen, Almelo" en Wormerveer. Ook heeft zij
in verschillende garnizoensplaatsen aan
schouwelijke lessen voor de bereiding van
schapenvleesch doen houden voor de ve'r-
^>legingsoff icier en, menagemeesters en koks
van het leger. In groepen van 30 tot 60
uit verschillende plaatsen bijeengekomen,
hebben zij ,de betreffende cursussen ge
volgd."
Tot zoover „Nieuw Vrouwenleven". Wij
kunnen hieraan nog toevoegen, dat sedert
ook demonstraties door de Oliefabrieken l
„Calvé-Delft" werden gehouden te Zaan-
dam, Koog a. d. Zaan, Utrecht en Hilver
sum en, naar wij vernemen, zijn nog enkele
aanvragen van burgemeesters en commis
sies voor levensmiddelenvoorziening uit an
dere gemeenten bij de fabriek in behande
ling. Overal waar tot nu toe demonstraties
gehouden zijn, Is, blijkens Ingewonnen in
formaties, het gebruik vau schapenvleesch
enorm toegenomen. 1358
Het belang van aansluiting springt nog
meer in het oog als 'men weet dat de Mi
nister van Landbouw inzake de veevoeder-
Foorziening uitsluitend werkt met de distri-
butie-bureaux.
Het gevolg van de zakelijke uiteenzet
ting van den heer Gendt was dat velea
uit de vergadering zich opgaven voor de
verkrijging van distributievoer.
Alsnu volgt eene breedvoerige bespre
king inzake den gemeenschappelijken aan
koop van schillenmest.
De commissie in een vorige vergadering
benoemd, brengt over hetgeen reeds in die
richting gedaan is rapport uit, waaruit blijkt
dat over de medewerking der leden nog wel
wat te leggen» valt.
- i
