f
EEN IEIIEHIE1 WEE.
De Grondwetsherziening in de
Tweede Kamer.
Schagchelstraat7-9 liij de
FEUILLETOü
BINNENLAND
STATEN-ÖENEBAAL
KAARS-, CARBID, in OUHAMFEH ïinaf (3 ct.
H. J. w. d. MEER,
Woensdag 25 October
Tweede Blad
V.
(Zitting van 24 October).
Links uitgenood igd aangaan
de de voornemens met art.
192 klaren wijn te schenken
Art. 192 zooals Heemskerk
dat voorstelde en de redactie
die Cort van der Linden
daaraan geeft De aj. wil
len verhooging van den
volksinvloed Waarom niet
onderwijs en kiesrecht in één
W.O. vereenigd? Kiesrecht
een zaak van opportuniteit en
onderwijs een van beginsel
Aandrang op additioneele
artikelen Loopt de geheele
reserve gevaar? Het be
lang van de redevoering van
Mr. Loeff.
Het was met kwaad, dat de heer VAN
DER VOORT VAN ZIJP in de Kamerzit
ting van gisteren er nadruk op liet vallen,
dat de voorgestelde redactie van art. 192,
die de Regeering ongewijzigd uit het rap
port der bevredigingseoinmissie overnam,
de vrucht van een compromis is en dat de
'rechterzijde daartoe haar ei.-ohde bijzon
dere school regel, de openbare aanvulling,
heeft moeten opgeven, en dat hij die vrijzin
nigen, die in 't artikel eenige wijzigingen
alsnog willen aanbrengen, voorhield, dat
daarmede het karakter van een compromis
feil te loor gaan!
Wij willen aan eene bevrediging medewer
ken, zeide spr., maar 't gaat niet aan van
Ons daarvoor meer te vragen, dan wij reeds
deden. En hij liet duidelijk uitkomen, dat,
"van links even zoo goed als van rechts,
«enige opoffering mag worden gevraagd, in
dien men aan dien kant waarlijk bevredi-
'ging verlangt, om daartoe te komen. In dat
Verhand vestigde spr. er de aandacht op,dat
■nien van reehts nog geen amendementen
heeft voorgesteld, maar wel van links. -
Gezien de uitlatingen van velerlei kant
en in aanmerking nemende de dh-cussiën
'gevoerd en de besluiten geuoiuen op de par
tijvergaderingen der vrijzinnigen, was spr.
er niet genist op, wat de linkerzijde met art.
192 wil. Hij noodigde haar uit om klaren
wijn te schenken en precies te zeggen wat
men van plan is; Er dient, betoogde hij te
recht, zeerheid te worden gegeven. Het
'gaat er om, wij deden dat herhaaldelijk uit
komen, de voorgestelde finantieele gelijk
heid werkelijkheid te doen worden.
En mitsdien niet alleen om hot voorge
stelde art 192, maar ook om de uitwerking
daarvan, neergelegd in de bekende voorstel
len der bevredigingseommiesie.. Indien nu,
aldus vroeg spr. aan den minister, de lin
kerzijde zich losmaakt van de wetsvoorstel
len, die op het artikel zijn opgebouwd, vreest
de Minister dan niet dat de schoolstrijd met
Vernieuwde woede zal losbarsten? Wat wordt
er dan van de bevrediging? Een vraag, die
terecht werd gedaan en waamïede de kwes
tie zuiver ie gesteld!
Dit deel van de rede van den heer Van
der Voort van Zijp was het meest belang
rijke ervan. Wij willen ter illustratie van
fcijne beweringen eens nevens elkander ver
hielden de redactie van art. 192 naar het
(ministerie-Heemskerk die voorstelde en die,
naar nu is ingediend, qui te, doen uitkomen
dat tnsschen heide wei ter dege verschil is,
dat reehts in de bevredigingiscommissie een
deel van zijn ei.-chen liet vallen.
Het ministerie-Heemskerk had voorge
steld art. 192 aldus te doen luiden:
„Het onderwijs is een voorwerp van de
aanhoudende zorg der Regeering.^
Het geven van onderwijs is vrij, behou
dens het toezicht der Overheid en bovendien,
•voor wat het lager en middelbaar onderwijs
•betreft, behoudens het onderzoek naar de
bekwaamheid en de zedelijkheid van den
Ouderwijzer; het een en ander door de wet
te regelen.
„Voor zoover zieh eene behoefte aan an
der algemeen lager onderwijs openbaart dan
waarin door de ingezetenen wordt voorzien,
•wordt dit onderwijl-, van Overheidswege ver-
Strekt. De inrichting van dit van Overbeids-
GROOTE PARTIJ
JASBESCHERMERS 69 ct.
'wege gegeven onderwijs wordt, onder eer
biediging van de godsdienstige gevoelens
van de ouders der schoolgaande kinderen,
door de wet geregeld.
„Het overige onderwijs van Overheids
wege gegeven, wordt eveneens hij de wet
geregeld.
,Jn de koeten voor "het algemeen lager
'onderwijs, op scholen door ingezetenen op
gericht, wordt onder voorwaarden en vol
gens regels door de wet te stellen, door de
bpenbare kassen voorzien, op gelijken voet
■als zulks geschiedt ten aanzien van dit on
derwijs op scholen van de Overheid uit
gaande.
„De Koning doet van den staat van het
'geheele onderwijs jaarlijks een uitvoerig
Verslag aan de Staten-Generaal toekomen."
Daarentegen diende het huidige kabinet in
'een voorstel en 't nam, naar wij zeiden,
de redactie van de bevredigingscommissie
ongewijzigd over, om het als volgt te re
digeer en:
„Het onderwijs is een voorwerp van de
aanhoudende zorg der regeering.
„Het geven van onderwijs is vrij, behou
den® het toezicht der Overheid, en hoven-
dien, voor zoover het algemeen vormend
•zoowel lager als middelbaar ouderwijs be
treft, behoudens het onderzoek naar de be
kwaamheid en de zedelijkheid van den on
derwijzer; het een en ander door de wet te
regelen.
„Het openbaar onderwij® wordt, met eer
biediging van ieders godsdienstige begrip
pen, door de wet geregeld.
„Overal in het Rijk wordt van Overheids
wege de gelegenheid gegeven tot het ont
vangen* van voldoend openbaar algemeen
Vormend lager onderwijs.
„De eischen van deugdelijkheid, aan het
geheele of ten deele uit de openbare kas te
bekostigen onderwijs- te stellen, worden bii
de wet gerégeld, met inachtneming, voor
zoover het bijzonder onderwijs betreft, van
de vrijheid van richting.
„Het bijzonder algemeen vormend lager
'onderwijs, dat aan de bij de wet te stellen
voorwaarden voldoet, wordt naar denzelf
den maatstaf als het openbaar onderwijs uit
'de openbare kas bekostigd. De wet stelt de
Voorwaarden vast, waarop voor het bijzon
der algemeen vormend middelbaar en voor
bereidend liooger onderwijs bijdragen uit de
openbare kas worden verleend.
„De Koning doet jaarlijks van den staat
van het onderwijs aan de Staten-Generaal
Verslag geven."
In het tweede deel zijner réde handelde
de heer Yan der Voort van Zijp over het
kiesrecht. Hij betoogde dat de anti re v. partij
rich steeds vóór verhooging van den volks
invloed heeft uitgesproken en dat mr. Groen
Van Prinsterer dat reeds deed in zijn in 1849
Verschenen „Grondwetsherziening en Eens
gezindheid". Wij herinneren eraan, dat
Groen op pag. 11 van dat werk zeide, dat hij
de meening toegedaan was, „dat een kies-
regt, enkel op een willekeurig bepaalde
mate voor geldelijk vermogen gebouwd,
niets gemeen heeft met een wensehelijke
vertegenwoordiging van de natie in haar
'wezenlijke bestanddeelen en organiek ge
heel."
En daarna ging hij voort: „Ik blijf, gelijk
in andere opzigten, zoo in hot kiesragt, niet
'minderen, maar meerderen volk;invloed
verlangen. Onder twee voorwaarden even-
Wel. Vooreerst, dat men door volk versta
niet de ordelooze massa, gelijk zij in de om-
•wentelingstheoriën voorkomt, maar de be
volking', gelijk zij in de menigvuldigheid der
maatschappelijke toestanden en verkregen
regten zich vertoont en ontwikkelt. Ten an
deren, dat die invloed naar geene denkbeel
dige voorstelling eener volksoppermagt uit
gebreid, maar binnen den kring van alge
meen en beschreven ragt beperkt zij."
Na de meening van Groen te hebben ge
releveerd, ging de woordvoerder der anti-
rev. in de Kamer voort: Wij hebben er geen
bezwaar tegen dat thans eenige -honderd
duizenden kiezers meer dot de stembus zul
len worden toegelaten. Wij hebben alleen
bezwaar tegen het beginsel waarop deze
herziening is gebaseerd. Het kiesrecht wordt
nu gegeven aan de massa op grond van de
beginselen van het individualistisch kies
recht. Men gaat door op den weg, waarop
men reeds een voet heeft gezet.
Wat aangaat het vrouwenkiesredht, ge
tuigde spr. tegen algemeen vrouwenkies
recht te zijn, en verder, dat moet het vrou
wenkiesrecht worden gegeven, men dat dan
moet geven aan de gehuwde vrouw, de eeni
ge, die in den vol/den zin des woords de
taak haar door God opgelegd, vervu.lt. Ten
slotte verklaarde spr. zich tegen stemplicht.
'Wij erkennen, aldus spr., het reoht der Over
heid dwang te oefenen voor de richtige ver
vulling van haar taak, b.v. het opleggen
van belastingen en krijgsdienst, maar niet
wanneer zij het wenschelijk acht voor
'het algemeen belang.
Tweede spreker was gisteren de heer
LOEFF, die zeide mede namens een groot
aantal zijner politieke vrienden te spreken»
felicia curtis:
14)
Een groot gedeelte van den stoet trok
naar de „Fields". Plotseling hooixle men
een woedend gebrul: „Vervolg haar, daar
is de wolf in schaapskleereu.!" De menigte
drong naar het hek terug. De fakkels wer
den door elkander geslingerd; liet licht ge
leek op een woeste zee.
Victoria zag, hoe Mrs. Fitzgerald letter
lijk op den grond geworpen werd, door een
der vaandeldragers. In een oogwenk was
het jonge meisje door de menigte gedron
gen en naar haar toegesneld.
Jij lomperd! Jij os! schreeuwde
zij den man, die Mrs. Fitzgerald bij den
mantel vasthield, een slag in bet gezicht
gevende.
De kerel keerde zich woest om, maar was
niet zoo dronken, dat hij de dochter van
den Squire niet herkende.
Hij liet de dame los.
Plotseling werd alles stil. Men wenschte
niet in dit ongeval betrokken te worden.
Voor en na dropen allen af.
Victoria zag toen dat Denis, bii de half-
bewustelooze gedaante van den predikant,
kniekle.
Heeft die woesteling u erg bezeerd?
vroeg het jonge meisje, toen Mrs. Fitzge
rald een weinig tegen haar aanleunde.
Het schoone gelaat was zeer bleek, maar
een glimlach begeleidde het antwoord: Ik
ben alleen erg geschrokken, zeide zij, ik ben
nu geheel wel. Ik dank u dat gij mij voor
dien tweeden aanval gered hebt.
toen keerde Victoria zich' tot Denis, deze
mdersteundo Mr. St. John, die Cr geheel
ontdaan uitzag.
Mr. Merton en Enid, bleek van schrik,
drong zich tegen haar oom aan, kwamen
nu, gevolgd door Briggs, die een lantaarn
droeg,, naar de groep toe.
Toen hij Mrs. Fitzgerald ontwaarde, nam
bij zijn hoed af en zag zijne nicht vol be
teek enis aan.
Ik hoop, mijne heeren, dat niemand
gewond is.
Mr. St. John was weer tot zichzelf geko
men. Hij keek rond en antwoordde:
Dank zij Mrs. Fitzgerald, ben ik er
goed afgekomen. Alleen hier en daar ge
kneusd, maar gelukkig, niets gebroken—En
voor den eersten keer sedert Victoria hem
kemde, kwam er een glimlach op zijn gelaat.
Men heeft mij verschrikkelijk toegeta
keld, zeide hij, zichzelf beziende; zijn klee-
ren waren bemorsd en verscheurd.
Deze hield een belangrijke rede, die hij be
gon met de opmerking, dat het jammer te,
dat de minister geen vrijheid heeft kunnen
vinden om de Grondwetsherziening op bree
der baei® op te trekken en om daarin be
halve die zaken die nu aan de orde zijn, ook
eenige andere te betrekken. Spr. voor zich
had bijv. gaarne gezien, dat de staatsrech
terlijke vraag of in onze staats-organisatie
plaats is voor andere organisaties dan pro
vinciën, gemeenten en waterschappen, was
aangevoerd. In de naaste toekomst zal dit
vraagstuk tot moeilijkheden aanleiding ge
ven.
De Minister beeft zijn herziening beperkt
o.a. met het oog op den tijd en met het oog
op de kans van slagen. Spr. geeft dit niet
toe. Z.i. had een ruimere herziening niet
meer tijd gevorderd. Thans wordt over de
•punten des te langer gediscussieerd. Hoe
meer men opdieoht hoe minder de algemeene
aandacht zich op bepaalde punten concen
treert. Intusschen juicht epr. het toe dat de
Minister zijn uiterste krachten inspant om
tot stand te komen wat hij in het belang
van het land acht.
Maar waarom aldus spr. heeft de
minister de beide punten dan ook niet in
één wetsontwerp vereerd gd 1 Dan waren er
geen moeilijkheden ontstaan over de volg
orde en wijze van behandeling, dan stemde
men ook ten slotte over heide zaken te za-
men en dan ware de kan® op een wetelagen
van wat de minister zoo gaarne wenscht,
in. verhoogde mate bevorderd. Heeft de mi
nister deze kwestie onder de oogen gezien
en zoo ja, waarom is dan niet door hem
overgegaan tot. een vereeniging der beide
zaken in één W.O., informeerde spr.
Na deze opmerkingen van algemeenen
aard, handelde spr .over het kiesrecht en
over hot onderwijs. Hij stelde daarbij in 't
licht dat voor de katholieken de vraag van
het kiesrecht eén zaak van politiek beleid,
eene van opportuniteit en die van het on
derwijs een van beginsel en van recht is en
welke consequenties daaruit voortvloeien.
En verder ging hij na dat de onderwijskwes
tie veel belangrijker is dan de kiesrecht
kwestie.
Naar aanleiding daarvan deed hij opmer-,
ken, dat men met beginselen geen handel
nag drijven, doch dat de kiesrechtkwestie
eene van opportuniteit is; en dat, indien
men om een kwestie van recht, die van
onderwijl» wat nader tot oplossing te bren
gen, men op 't stuk van 't kiesrecht wat
verder gaat dan 'men eigenlijk wel wil, dat
geoorloofd is.-
Komende op des ministers motiveering
van het kiesrecht en de door den minister
gegeven toelichting, zeide spr. dat rechts
zich van die toelichting moet vrijmaken,
wil het met de voorstellen kunnen meegaan.
Zou de.minister verklaren: Ik wil mijn voor
stellen alleen in het licht van die toelich
ting beschouwd zien, dan zou het velen
hoogst moeilijk vallen, er voor te stemmen.
Maar do minister maakt bet integendeel de
zen leden zeer gemakkelijk, toelichting en
voorstellen van elkaar te scheiden.
Op blz. 8 van zijn Memorie van Antwoord
doet de minister naar spr. betoogt, voor lien
die tnsschen de regels door weten te lezen,
als het ware een uitnoodiging daartoe. Ilij
verklaart uitdrukkelijk, dat de tegen zijn
theoriën gemaakte opmerkingen den minis
ter betreffen en niet de zaak. D.w.z. dat
de minister zelf zich losmaakt, van zijn toe
lichting.
Spr. Iaat hieruit deze consequentie voort
vloeien, dat rechts volkomen vrijstaat tegen
over de toelichting van de kiesreehtvoor-
stellen.
Daaraan voegde spr. toe een beschouwing
aangaande het standpunt dat de katholieken
ten aanzien van het vrouwenkiesrecht, .de
evenredige vertegenwoordiging en de stem
plicht innemen, van welke laatste twee spr.
een voorstander was. Vooral stemplicht
achtte spr. bepaald noodzakelijk en de op
neming daarvan in de G.W. zeer gewensckt.
En eindelijk kwam spr. op art, 192. Hij ging
ten aanzien daarvan mede met de regee-
ringisredactie, maar hij kan niet medegaan
met voorgestelde wijzigingen.
In aansluiting met den wensch door den
heer Van der Voort van Zijp geuit, ver
zocht spr. in de additioneele artikelert op te
nemen een termijn aangaande de wijziging
en aanpassing der onderwijswetten aan art.
m
De reet van den dag van gisteren werd
volgepraat door de heeren DE MURALT en
VAN LEEUWEN, die beiden nader hunne
opinie uiteenzetten. Die van, den heer De
Muralt is ten aanzien van 't onderwijs reeds
bekend uit ingediende amendementen en wat
aangaat het actieve vrouwenwieerecht zeide
spr. dat z.i. dit direct in de Grondwet moet
worden opgenomen. De heer Van Leeuwen
hield een breede rede, handelende over het
vrouwenkiesrecht.
Te 4.55, nadat spr- meer dan anderhalf uur
had gesproken, wilde do heer Van Leeuwen
zijn rede afbreken. Maar dat zat 'm nu eens
niet glad. Doorgaan, verzocht de voorzitter.
Er zijn nog 18 sprekers ingeschreven. En de
heer Van Leeuwen ging door. Het was eerst
ruim 5K uur geworden toen de heer Van
Leeuwen klaar was. Of dc belangstelling in
de Kamer toen nog groot was? Integendeel.
Er Waren nog slechts drie leden op dat tijd
stip in de Kamer aanwezig. Geen wonder!
Nadat de kopstukken zich hebben geuit,
is er natuurlijk voor-de mindere goden niet
zooveel belangstelling.
De zitting van gisteren ontleende vooral
zijne belangrijkheid aan de rede van den
heer Loeff, die op menig punt met die van
den woordvoerder der antirev. overeenstem
de. Daaruit is gebleken, dat voor de katho
lieken art. 192, indien het regeeringsvoorstel
mocht worden gewijzigd, onaannemelijk is.
Dat "werd duidelijk en onomwonden gezegd.
En 't is uitnemend, dat het is gedaan. Die
genen van links, die aandringen op een wij
ziging van 't Regeeringsvoorstel, weten nu
précies waaraan zij zich hebben te Houden,
wil niét de geheele revisie nAslukken.
Van hen zal het afbangen of de revisie al
dan niet zal slagen. Immers ten aanzien van
't kiesrecht gaven de woordvoerders van
rechts blijken van hun toenadering en van
hunne meegaandheid. Dat zal nog wel los-
loopen. Maar ten aanzien van 't onderwijs
valt niet te schipperen. Daar gaat het om
een ongewijzigde aanvaarding van het re-
geeringsartikel en dan liefst nog met één
additioneel artikel, waarin wordt vastge
legd een uiterste termijn voor de uitvoe
ringswetten. Dergelijke additioneele bepa
lingen aangaande den tijd had men ook in
de Grondwet van 1848. Een novum is dat
dus niet!
Indien men art. 192 gaat amendeeren, dan
stemmen dat is nu wel gebleken, de R.K.
tegen die amendementen en mochten ze wor
den a'angenomen, ook tegen het art. en ver
der eveneens tegen art. 80. De drijvers naar
veranderingen in 't regeeringsvoorstel heb
ben nu te kiezen of te deelen. Het gait om
hun liefde voor de openbare school of het
algemeen kiesrecht. Wat zij zullen doen.
Wijsznllen zien!
Wellicht dat méér'dan één van die warme
voorstaiMers van de openbare school ter
wille van 't kiesrecht gaat retireer en!
Bij art. 192 valt nu feitelijk óók de be
slissing aangaande art. 80, .welks laatste
kansen niet kwaad overigens staan, naar
uit de rede van de kopstukken der partijen
valt af te leiden. Alleen maar: het regee
ringsvoorstel aangaande art. 192 mag. niet
worden gewijzigd. Dat is de zaak!
Vermelden wij verder nog, dat aan 't begin
der zitting het nieuw gekozen Kamerlid
voor Dordrecht de hepr Mr. P. J. de Kanter
is beëedigd en dat het W, O. inzake den
Volksraad voor Indië zh.e. is aangenomen.
INBEZITNEMING VAN BLOEM.
Naai' aanleiding van klachten he.reffende
de inbezitneming van Amerikaansche bloem
door de Regeering wordt floor het Rijks-
graanbureau het volgende medegedeeld:
Gedurende den al'geloopen zomer werden
herhaaldelijk klachten geuit omtrent gebrek
aan bloem, naar aanleiding waarvan door
de Regeeringverschillende maatregelen ge
nomen werden.
Zij trachtte onder meer in de behoefte
zooveel mogelijk te voorzien door te Am
sterdam en Rotterdam groote partijen Ame-
rikaanscho bloem in veiling te brengen, waar
van, echter belangrijke hoeveelheden am d;
de consumptie werden onttrokken, doordat
do koopers deze deden opslaan. Zucht tot
speculatie, in verband met de stijgende ve>
voederprijzen zal in de mees'e geval en hi. r-
aan niet vreemd zijn geweest.
Het behoeft géén betoog, dat een derge
lijk© handelwijze, d e rechts:reeks inging te
gen de bedoel ng der Regeering, ten gevolge
had, dat de Regeeringsmaatregelen niet het
gewenschte resultaat hadden.
Toon in den aanvang van September aan
het RijksgTaanbureau werd medogedeed d t
belangrijk© hoeveelheden, enkele reeds se..ér;
Januari j 1. te Amsterdam en it tt rd m n a
ren opgeslagen, werd last- gegeven om tot
inbezitneming over to gaan.
Dot hierdoor ook eigenaren van bloem wer
den getroffen de dit artikel hadden gekocht
óm zich voor .geruimen tijd te dekken en
niet uit ongeoorlooid wins.bejag, lig; vcor de
hand. Voor hen kon echter geen uitzonde
ring worden gemaakt, om da eenvoud go re
den, dat ei' geen ai'doend middel was om de
verschillende koopers te onderscheiden.
De prijs der in bezit genomen partijen
werd door schatters, benoemd door de bur
gemeesters van Amsterdam en Rotterdam,
ingevolge de onteigeningswet 1914, bepaald.
Dat deze prijs lager was, dan aan de e ge-
naars veelal welkom was, moge waar zijn;
maar de kooperB hebben zich den loop van
zaken zelf te wijten, doordat zij bij hot
groote bloemgebrek hot gekochte aan de con
sumptie onttrokken.
De Regeering ziet zich nu genoodzaakt
om de onteigende partijen andermaal ln vea-
ling te brengen.
DE LEIDING AAN „DE TELEGRAAF".
Dat is daar met de leid ng aam „De Tele
graaf" ook een eigenaardig geval! Onlangs
informeerde de „Vrijz. Democraat" wie toch
wel. de man was, d o anoniem in „De Tel."
zoo te keer ging in hoofdartikelen. Het blad
sprak van den „gemaskeerden held.
Doze vraag beantwoordt „De Tel." niet
de mededeeling, dat het er verscheidenen
zijn die 'haar hoofdartikelen schrijven
verscheidenen die door eenheid van geluid,
eenheid van streven, denkwijs on strijdwijs"
zjjn verton den, zooals toch immers ook bij
andere groote bladen hot geval is.
Aan het adres van „de N. O.' die zoo vrij
was op zekeren professor te zinspelen, ant
woordt het blad dat de Utrechtsche prof.
Niermeyer het met steun en raad van flenst
geweest is in moeilijke dagen, dat hij daar
op uitgenoodigd. is aandeel te willen nemen
in de leiding van het blad, dat hij evenwel
bedankt heeft, ómdat hij de betrekking niet
met zijn hoogleeraarsebap te eombineeren
achtte,e c dat tegenwoordig gommige van
zijn artikelen geteekend, andere ongetekend
in „Do Telegraaf" verschijnen.
Resultaat van vraag en antwoord is der-
halvo aldus de „Nieuwe CL" dat we nu
weten, dat N.emand voor den inhoua van ,,De
Telegraaf" journalistiek verantwoorde ijk is.
Do vraag wie de schrijvers van de hoofd
artikelen zijn, ligt buiten eike openbare be
moeiing, is zelfs in den regel een zaak van
strikt .persgeheim. Niet de vraag wte voor
de leiding, dus ook voor den inhoud van de
courant als een geheel verantwoordelijk is.
Dat is een vraag, waarop de confrères van
de groote Engelsehe en Fransche b aden die
de „Tel." met een zekere naieviteit togen ons
in het geweer roept, ten aanzien van eik
groot Engelsch en Fransch dagblad onmid
dellijk een stellig antwoord zu.len geven.
Die journalistiek verantwoordelijke per
soon, welks bekendheid hetzij zijn naam
aan het hoofd van het bbd vermeld staat,
hetzij niet een der waarborgen is voor
een betrouwbare en belangrijke pers, ont
breekt, wij weten het dus nu, aan de redac
tie van „De Telegraaf." De man d.e daar de
leiding heeft, met de zorg voor de eenheid
en met de verantwoordelijkheid belast is,
heet: ^Nïemandl
Mr. TRÖELSTRA ONGESTELD.
Mr. P. J. Troelstra is licht ongesteld en
heeft deswege gisteren de vergad ring der
Tweede Kamer.niet bijgewoond.
Onder vrienden. Te Oss werd zekere
Van Ainstel door een zijner vrienden, met
wien hij uit was, zóódanig met een mee toe
getakeld, dat twee geneesheeren de wonden
ter plaatse, waar de snijpartij had plaats
gevonden, moesten hechten en verbinden,
om doodbloeden te voorkomen, waarna het
vervoer per brancard naar het ziekenhuis
kon plaat® vinden. Men vreest voor het be
houd van zijn leven, daar de toegebrachte
verwondingen nogal van ernstigen aard zijn.
Algemeene amnestie. Bij een der deta
chementen in de Nieuwe Hollandsche Wa
terlinie, waar een reserve eer6te-lnitenant
het hevel voert, kwam aldus het „Algem.
Militair Weekbl." onlangs de volgende
order voor op 't dagelijksche nota-boekje:
«Ter gelegenheid van mijn verjaardag op
heden bepaal ik, dat de gestraften kwijt
schelding krijgen van den verderen duur dat
hun straf niet geëindigd is, behoudens dat
deze op hun strafbiljet "blijft aangeteekend!"
Wat zal de verjaardag van den comman
dant met verlangen worden tegemoet gezien
Stocmloggers opgebracht. Bii de be
trokken reederijen is officieel bericht ont
vangen dat de stoomloggers Adriaan VL 112
van de N.V. Vlaardingsohe Stoomvisscherij
dir, firma IJzermans Co., en Jhr. Care!
Herman van den Brandeler IJM 33 van dc
Nationale Stoomvisscherij-Maatschappij, dir.
A. S. Groen,vnaar Grimsby zijn opgebracht.
In Fransehen dienst gevallen. De luite
nant Neumann, van het 2e regiment huza
ren, vroeger in garnizoen te Roermond en
wien indertijd op verzoek eervol ontslag uit
den militairen dienst was verleend, nam hij
bet begin van den oorlog als vrijwilliger bij
de infanterie dienst in het Fransche leger
Hij was sedert Juni van dit jaar tot luite
nant bevorderd. Blijkens- gisteren ingeko
men berichten is hij in de afgeloopen week
aan het Somme-front gevallen.
GEWISSELDE STUKKEN.
De brandstoffenvoorziening.
Naar het „Hbld." verneemt heeft he! Twee
de Kamerlid prof. mr. Heeres de volgen'o
vragen~Tot den Minister van Land'ouw, Nij
verheid en Handel gericht:
1. Zijn van den Minister maatregelen op
grond der Distributiewet 1.916 te verwach-
Maar hoe is het mogelijk, zeids Mr. Mer-
ten, dat het volk jukt u aanviel?
Mrs. Fitzgerald vras ondertusscben heen
gegaan en Jim Kelly kwam met een twee
de lantaarn.
Waarom ze mij aanvielen? Omdat ik
de Moeder Gods voor nieuwe baldadigheden
wilde beschermen, antwoordde de predikant
snel.
Enid huiverde. Elk bewijs van eerbetui
ging aan welke heilige ook, beschouwde zij
al» afgodendienst, en werd niet alleen toen
door de protestanten afgekeurd, maar ook
nog heden ten dage.
Hij is méér man dan ik ooit gedacht
had, zeide Victoria tot zichzelf, de flinke
houding van Mr. St. John bewonderende.
Wat gaf u aanleiding tot den laatsten
aanval? vroeg Ralph Merton, hem scherp
aanziende. Denis had zich omgekeerd en tot
Kelly gewend.
De predikant glimlachte.
Doordat mijn vest gescheui'd was, kwam
een klein crucifix, dat aan een koordje
hing, te voorschijn. Eenige personen hadden
dit opgemerkt en dit was olie in het vuur.
Mr. Merton haalde de schouders op.
Ik ben blij dat de zaken niet dimmer
geloopen zijn, zei hij kortaf. Hij keek rond
en zocht Mi's. Fitzgerald, die echter in het
huisje van de Kelly's verdwenen was.
Hij keerde zich naar Denis en vroeg hem
of hij zijne moeder een plaats in zijn rijtuig
moclit aanbieden.
Victoria hiold haar adeirt in en Enid pak
te bij dit aanibod den arm barer zuster, want
beiden begrepen dat de Squire woedend zou
zijn, indien Mrs. Fitzgerald in zijn rijtuig
plaats nam.
Mijne moedor zal uwe welwillendheid
op prijs stellen, antwoordde Denis, doch
zij is van plan dezen nacht bij Rose Kelly
te blijven, wier'toe-tand hoogst bedenkelijk
is; zij wa® vroeger bij ons in dienst en is
zeer" gehecht aan mijne moeder."
Mr. St. John, wij mogen u zeker thuis
brengen. En zich tot Denis wendepde: mag
ik u ook een plaats in mijn rijtuig aanbie
den, sir?
U is wel goed, ik dank n, en hij hoog
vriendelijk glimlachend. Jim en ik moeten
dezen nacht het hekwerk en alles wat ver
nield is in ordo brengen. Anders konden wij
morgenochtend wel een koe of een aap in
de kapel vinden.
""Hij aarzelde een oogenblik, toen trad hij
op Victoria too, die naast Enid stond. Hij
nam zijn hoed af, boog voor haar als ware
zij eene koningin geweest, en zeide:
Ik hen n meer dankbaarheid vei'sohul-
digd dan ik ooit, in staat «al, zijn u te kun
nen bewijzen, miss Brent. Gij hebt mijne
mreder voor een val bewaard, die haar het
leven had kunnen kosten. Mijn innigen dank
hiervoor.
Het jonge meisje was te zoer onthutst om
te kunnen antwoorden; zij stak hem hare
hand toe, die Denis aan zijne lippen bracht
en er een kus op drukte.
Deze daad kwam geheel onverwacht zoo
dat Victoria hierdoor totaal van streek was
gebracht.
De stem van Ralph Merton klonk scherp
en bevèlend toen hij zeide: (dit kleine inci
dent was hem niet ontgaan).
Victoria, je nicht wacht ons in bet rijtuig.
Goeden nacht, Sir. Mag, ik u verzoeken Mrs.
Fitzgerald eerbiedig voor mij to groeten?
Hij gaf een toeken aan de beide meisjes,
bood Mr. St. John zijn arm aan, en zoo gin
gen alle vier naar het rijtuig, waar zij nicht
.Ada vonden.
HOOFDSTUK VI.
„Vader heeft een kwade bui, bij is woe
dead."
Dit zeido Enid tot hare zuster; den vol
genden morgen na het voorgevallene m'et
Denis Fitzgerald, toen zij hare kamer bin
nentrad.
(Wórdt vervolgdj
