[num.
IDE DAMIAATJES|
De Grondwetsherziening in de
Tweede Kamer.
BUITENLAND
OE OORLOG
B1E9NENLAND
Vrijdag 27 October Tweede Blad
vn.
(Zitting van 26 October.).
Politieke speldenprikken).
Strijd tusschen vrijzinnigen
,en soc.-dem. buiten de regee-
1 ringsvoorstellen om. Eerd-
mans aan het woord. Nog
het einde niet.
Voor een buitenstaander inoge het co-
ftiifob zijn om na te gaan, hoe de vrijzin
nigen en soc.-dem. èlkander ov-er de weder-
ïijctóohe beweringen in 't baar gaan vliegen,
't kan niet worden ontkend, dat zóó de de
batten wel een weinig gaan ontaarden in
Politieke speldenprikkerij in stede van een
Vaardige discussie te blijven.
Dat het daarop wel eens kon uitloopen,
•rij zinspeelden daar reeds op, toen wij in 't
eerste der artikelen aangaande de Grond-
Wetsherziening er de aandacht op vestigden,
dat de Kamer nu een ganseh ander aepect
'ertoont dan bij de Grondwetsherziening
an 1887 en dat nu geheel andere figuren in
t parlement zitten, mannen ook met een an-
lere gemoedsgesteldheid.
En, wat wij toen slechts als ons vermoe-
tl e n lieten doorschemeren, wordt nu door
de debatten van de laatste dagen keer op
keer bevestigd. .Het is eene realiteit, maar
dan eene te betreuren realiteit geworden!
Het moge interessant zijn allerlei-beschou
wingen te vernemen over de kwestie wie
't eerst den strijd aanbonden voor algemeen;
kiesrecht, de soc.-democraten of de vrijzin-
igen of over die andere of de openbare
school al dan niet eene moderne secteschool
is geworden, zooals de heeren De Jong en
Marcliant dat gisteren deden, daarover gaat
bet toch eigenlijk niet! Dat is een strijd bui
ten de regeeringsvoorstellen oin.
Dat men dat in de Kamer niet inziet, is
een gevolg van politieke eerzucht 1 Natuur
lijk vordert men op die manier niét.
Hetgeen evenwel niet wegneemt dat er
wel aardige momenten in de discussie van
gisteren waren. Zoo toen de heer DE JONG
den soc.-dem. voorhield, dat zij, die nu zoo
warm voor vrouwenkiesrecht zijn, daarvoor
niet steeds zoo warm zijn geweest. Nog in
3904 zeide de heer Troelstra, dat hij liever
het kiesrecht gaf aan den eersten den bes
ten baliekluiver dan aan de vrouw....
Of óók toen de heer MARCHANT zeide
dat de beweging voor algemeen kiesrecht
in zooverre een soe. beweging is, dat de soc.-
dem. er de meeste beweging over hebben
gemaakt. Ze hielden demonstraties, die ech
ter tegelijk het karakter van een revue en
een herhalingsoefening hadden.
Opmerkelijk was, dat bijna heel de rede
van den heer Marchant eene bestrijding van
de soc.-dem. beweringen was! Wij halen uit
die rede nog aan dat epr., handelende over'
de heteekenis van het blanco-artikel,
waarop in 1901 de vrijzinnigheid zoo prat
ging zeide, dat dit artikel bü vergissing
de schoonste uitvinding der eeuw is genoemd
geworden, want reeds in 1887 heeft de heer
.Van Houten het uitgevonden en in een
amendement voorgesteld.
En verder, dat spr. deed opmerken, dat
in 1876 de kiesrechtbeweging was sociaal
democratisch en dat in 1892 toen in de Ka
mer warm gestreden werd over het ont-
werp-Tak, dat feitelijk beteekende het alge
meen kiesrecht, hier geen enkele sociaal
democraat in 't Parlement was. Toen ver
klaarde Stchaepman: 11? sta hier voor het
algemeen kiesrecht! Mannen als Kerdijk,
Veegens, Van Gilse, Heldt, Gerritsen en de
voorzitter" waren er vóór.
En wat aangaat de rede van den heer DE
JONG stippen wij aan, dat deze verklaarde'
ten aanzien van art. 192 te hehooren tot hen
die met warmte zullen stemmen voor eene
oplossing, die recht doet aan de bijzondere
school. Hij getuigde te aanvaarden een fi-
nantieele gelijkstelling zonder te vreraen
voor het bestaansrechtvan dé openbare
school.
Echterhij wilde dat de openbare
school niet bij de bijzondere- zal worden ten
achter gesteld.
Hij had dit tweetal mitsen: le. dat vast
staat, dat de gelegenheid om overal open
haar onderwijs te ontvangen geen doodie let
ter wordt; waarom hij iedere redactie-ver-~
betering van art. 192 zal aanvaarden met
"behoud van 't compromis; en 2e. dat gelijk
waardige eieéhen van deugdelijkheid aan
heide takken van volksonderwijs worden
gesteld.
Nadat spr. had betoogd, dat B.i. op dé
openbare schood de absolute neutraliteit niet
eene fictie, maar een realiteit is wat wel
piet een ieder h<yn zal toestemmen ver
klaarde spr. de regeering ten aanzien van
Rrt. 192 met evenveel vreugde te willen vol
gen als ten aanzien v.an het algemeen man-
nenkiesrecht. Doch hij hoopte van harte, dat
de ongerustheid hij velen zijner, geestver
wanten over de werking van dit artikel door
een wijziging in de redactie met behoud van
het compromis zal worden te niet gedaan.
Ten slotte sprak d» heer ËERDMANS!
Behoeven wij van diens hetoog wel veel to
Vermelden? Men kent diens meening ge
noegzaam reeds uit woord en geschrift aan
gaande de herziening ten opzichte van 't
onderwijs. Overigens pruttelde hij wat er
over, dat men nu een Grondwetsherziening
ging ter hand nemen en was hij niet heet
te spreken over de manier van voorberei
ding der herziening.
Het was weder verregaand, wat de heer
Eerdmans zeide. Die man wordt wel haast
als die andere befaamde, dr. Bronsveld nu
reeds jaren van haat verteerd. Hij smijt er
maar ales uit. Een paar staaltje® er van
om de rede te typeeren.
Spr. wenscht verre van zich te werpen de
gedachte dat liberale menechen het monö-
ipolie van wetenschap zouden hebben, maar
Ejr. betwijfelt, of hij de voorstanders yan
et hijzonder onderwijs die liefde voor de
wetenschap gevonden wordt, die noodig is
ivoor de ontwikkeling vap het onderwijs. De
Inspecteur in het le district heeft gezegd,
jdat de volksschool in zijn district heneden
feeil is.
Wat de gevolgen zullen zijn, daaromtrent
staan we volkomen in het duister. Een zóó
weinig omlijnd artikel kunnen we niet aan
nemen. Er is geen norm voor het bijzondèr
onderwijs. Het is due heter, dat meer waar-
horgen worden geboden voor de deugdelijk
heid van het onderwijs en voor de bescher
ming van de openbare school.
En aan het einde zeide de schetteraar, die
herhaaldelijk in zijne rede Werd geinter-
rumpteerd dat de liberalen z.i. niet *t
offer kunnen brengen, dat de Regeering van
hen vraagt; en dat indien men niet tot over
eenstemming kan komen, de Min. maar het
voorstel moet intrekken. Maar dan 't alge
meen kiesrecht, dat de vrijzinnigen zoo
gaarne willen.
Och, redeneerde, de heer Eerdmans, het
algemeen kiesrecht komt er toch, 't is slechts
een uitstel van een paar jaar. Dat uitstel
is niet het offer waard van het verlies van
de controle over het volksonderwijs.
Eerdmans nam dus een geheel bijzonder
standpunt in onder de partijen van links.
Feitelijk wilde hij tot den toestand van vóór
de wet-Mackay terug. Wat de heer Tyde-
man doen zal? Die is ook een dezer dagen
aan het woord en behalve hem staan er nog
11 sprekers ingeschreven. Het einde is dus
nog lang niet in 't zicht.
DE TURKSCHE OPMARSCH
NAAR TEHERAN.
.Volgens den oorlogscorrespondent van de
„Manchester Guardian," Philips Price, die
thans in Teflis vertoeft, zijn de Turken nog
altijd bezig hun offensief in Armenië te ont
plooien, met het doel de Russische verbin
dingslijnen tusschen Kars en Erzeroem te
verbreken en .Teheran te bezetten.
Het eerste doel is hun voorloopig belet door
een handig tegenoffensief van d n Rus3ischen
generaal ïudenitz. Evenwel beschikt Izzet
Pacha, wien do taak te beurt Viel d t gedeelte
van het offensief tot een goed einde te bren
gen, over een leger van 110.000 man, dat
voor de Russische troepen nog steeds een
ernstige bedreiging vormt.
Plet tweede plan om Teheran te veroveren
lukte aanvankelijk beter. Halil Pasja, de op
perbevelhebber van het zesde T'drksche leger,
rukte met een afdeeling van 2Ö.COJ man ge
regelde troepen, en 1G.000 ongeregelde Koer
den reeds begin Juli Perzië binnen. De veld-
batterijen werden ,door Duitsche officieren
gecommandeerd, en er Waren ook eenige
Duitsche vliegmachines medegekomen. De
Russen moesten zich overal terugtrekken. Do
Turken bezetten Hamadan en Ispahan.
Op het oogenblik Wachten zij echter af,
wat Izzet Pasja verder zal uitrichten, tiaar
in geval van een nederlaag hun verbindings
lijn met Bagdad zou verbraken worden. Maar
dit Turksche leger van Halil Pasja* van ruim
40.000 man, dat voortdurend aangroeit door
Koerden-stammen, blijft éen dreigend gevaar
en de Russen kunnen er geen voldoende
macht tegenover stellen. j
VERSPREIDE SERICHTEH
De heteekenis van Czernavoda.
Het thans door de Bulgaren veroverde Czer-
navcda, het stadje in de Dobroedsja op het
kruispunt van den Donau en de spoorlijn Kon-
stanza-Boekarest, is een Roemeënseh markt-
plaatsje van slechts 3-500 inwoners. Het dankt
zijn heteekenis alleen aan de positie die het
heeft als bruggelicofd, en aan de spoorwegbrug,
die er de beide oevers van den Donau ver
bindt. De Donau is hier in twee armen gesple
ten en Czernavoda, op den reehterover gelegen,
werd als bruggehoofd ingericht en krachtig
versterkt. De brug, de bercemde spoorbrug „Re>-
gul Oarol I," loopt over den oostelijken
Donau-arm, gaat dan over het bijna 13 K.M.
breede, door het moerassig karakter voor _PÏL'i'"
t&irö doeleinden totaal onbruikbare eiland
Balta, om dan vervolgens ook over dén linker
arm van den stroom, de Boreea, te gaan. De
brug, waarvan de voltooiing, circia 24.000.000
francs heeft gekost, is 14 K.M. lang en ligt
meter boven den waterspiegel van den Donau.
Nog dezer dagen zeide de „BerL Lokal Anzoi-
ger,'' dat noch vriend, noch vijand de blijvende
vernietiging van dit kostbare en prachtige
bouwwerk, waaraan vijf jaren gearbeid is, zou
wenschen.
En toch;gisteren gereikte ons het. be
richt, dat de Roemeniërs de groote Donaubrugi
in de lucht hebben laten vliegen. Dit ia wel n
bewijs, dat de Roemeniërs groote beteekenis toe
kennen aan hun nederlaag, die zij door het ver
lies van Czernavoda leden.
De Duitsche koloniën:
De „Kölnische Volksz." geeft een beschou
wing over dé beteekenis van de Afrikaansche
koloniën voor Duitschland. Vaak wordt voorbij
gezien, hoe belangrijk voor Duitschland de be
trekkingen zijn met Afrika, en vooral met liet
dteor dé natuur zoo rijk bedachte W eet-Afrika.
Zoo was Duitschland voor palmpitten en palm
olie bijna de eenige afnemer, ook van het niet
Duitsche gebied tusschen de golf van Kameroen
en Senechal. Van den goh celen uitvoer van
Wost-Afrika aan palmpiten gingefiTin 1913 van
de 320,000 ton 255,000 alken naar Duitsch
land. Hoe bitter wij dit tropenproduct noo
dig hébben weten wij thans in deze tijden van
melk-, vet- en vleeschnood.
Het verbruik van cacao bedroeg in Duitsch
land in het midden der 19de eeuw jaarlijks
slechts 100 gram (boonen) per persoon, maar
in 1913 770 gram. Zoo is do cacao langzamer
hand een belangrijk voedingsmiddel geworden.
Tot voor korten tijd was Portugal door zijn
West-Afrikaansche eilanden één dér hoofd
leveranciers van cacao. Portugal was eohter in
oorlog en bovendien is het Engeland gelukt, de
cacao-opbrengst in- zijn West-Afrikaansche ko
loniën zoo te verlioogen, dat hét in 1916 reeds
bijna een derde van den geheelen wereldoogst
leverde, zoodat ook in dit opzicht dé toestand
gevaarlijk is.
Engeland en Spanje.
Men herinnert zich, hoe men in Engeland,
nadat Lord Northcliffe in de Time® had be
schreven, in hoe hooge mate Spanje in de
zen oorlog Dnitscligezind is en afkeerig
vooral van de Engelschen, aanstondls be
gonnen is, pogingen te doen oan een toena
dering tusschen Spanje en Engeland té be
vorderen. Een nieuw opgerichte vereeniging
zon o.a. in Engeland de studie van het
Spoaneoh, Spaansche literatuur en geschie
denis aanwakkeren. Lord en Lady Zowdray
hebben nu 10,000 pond Bterüing geschonken
om aan. de universiteit van Leed® een pro
féssóraat -in Spaansche taal en letteren te
vestigen. Twee anderen hebben voor hétzelf
de doel nog 1000 pd.st. gegeven,
dering tusschen Spanje en ngEeland-te he
zen oorlog Duitschgezind is en afkeeriig
Een Zwitserseho waarschuwing aan de
Brit ache staastlieden.
Over het doel en dé vooruitzichten van den
oorlog schrijft A. K. in de „Basler Anzedger"
een artikel, waaraan wij het volgende ontlee-
nen: „De verbonden mogendheden eischen
sohadieloostélling voor het verleden en vaste
borgstelling voor de toekomst. Dat kan veel en
weinig beteekenen. Het is do oude geschiedenis,
het zijn de bekende gemeenplaatsen waaruit
men altijd weer lezen kan; Engeland wil geen
vrede!
Lloyd George zeide het duidelijk en min of
meer grof; de ministerpresident zeide het ver
bloemd en wat hoffelijker, maar het komt op
hetzelfde neer. Daar men ook in Engeland weet
alhans weten kan hoe onzeker het spel
van den oorlog is en hoe gemakkelijk mensche-
lijke berekeningen kunnen falen, kan. men de
woorden der Engelse lie staatslieden mits zij
ernstig gemeend en niet als bluf zijn op te vat
ten slechts zoo verklaren, dat zij uit een
voortzetting van den oorlog toch met eenige
zekerheid groote voordeelen verwachten.
Zou het de zon van den slag aan do Somme
zijn, waarin de Britten zich koesteren Laat hen
dan oppassen, dat het niet een herfstzonnetje
voor hen wordt, dat spoedig achter de zware
wolken van den winter schuilga,at. Ook Enge
land heeft bij al zijn ongenaakbaarheid, zijn
Achillespees. Is het er zeker van, dat zijn tegen
stander niet nu reeds erop mikt? Staatslieden
moeten nooit „Nooit" zeggen ook de Engel-
sdie nietl En vooral niet als het gaat om
den vrede. Halsstarrigheid is vaak goed, is mis
schien meestal goed, maar zij heeft toch
menigeen ten val gébracht!"
De Chineesche arbeiders in do Entente-landen.
Ter voorziening in het tekort aan arbeids
krachten, dat door de inlijving der weerbare
mannen bij het leger ontstaan is, heeft men
zoowel in Engeland, als in Frankrijk en Rusland
het middel aangegrepen ^Chineesche arbeiders in
jte voeren. In al deze landen werden echter korten
tijd daarna door de inlieemaclio arbeiders klach
ten aangeheven, niet alleen wegens de concur
rentie hun aangedaan, waardoor do loonen sterk
giedrukt werden, maar ook wegens de ge
vaarlijke hykienisehe gevolgen, daar de vreemde
arbeiders allerlei ernstige infecterieziekten
medegebracht hebben.
In de „Times" werd dan ook vermeld, dat de
Engelsche Do-kwerkersverbond zich zeer bezorgd
toont Over de toename van het aantal Gliinee-
ehe havenarbeiders in Engeland, waardoor zelfs
de Engélsche arbeiders verdrongen worden. De
bond meent, dat een zoo groot aantal vreemde
werklieden de nationale belangên ernstig in ge
vaar brengt en eïsekte, dat dé Regeering aan
deze belangrijke zaak hare aandacht zal wijden.
Het Chineesche kwartier te Londen omvat
thans de geheele wijken, gelegen om Linchause
Oausway en Pennnyfields.
De „Times" vindt de Cbineezen neg niet de
meeat te duchten immigranten, maar acht toch
ook voor de Engélsclie industrie een aanvoer
van vreemde werkkrachten op zoo groote schaal
een ernstig gevaar. Het opiumverbruik begint
zelfs ook langzamerhand bij dé Engélsche be
volking ingang te vinden.
De Dokrwerkorsbond heeft- ten slotte .eene
motie aangenomen, waarin van de Regeenng
gevorderd wordt, dat zij alle Chineesche arbei
ders, die geen Britoche onderdanen zijn, zal
teugzenden.
U-booten in de Bottnische zee.
Zaterdag is de Zweedsche bark „August"
van Gefle cp weg naar Rauma met cokes door
©en Duitsche duikboot getorpedeerd. De duik
boot sleepte de booten met de bemanning naar
het lichtschip Finngrundef.
Het schijnt dus, schrijft Stockholm» Dag
blad, dat de Duitsehers weer dé scheepvaart tus
schen Zweden en Finland gaan aanvallen, die,
nadat op het eind van Augustus de Weilamos"
wias getorpedeerd, niet meer was gestoord Een
Zweedsche "torpedojager is er dadelijk op uitge
gaan om eenige uitgevaren Zweedsche schepen
té waarschuwen.
De „August" was eigendom van de roedenj
Malmberg te Stockholm, die kortelings ook
de „Götha Lejon," eveneens met cokes op weg
naar Finland, heeft verloren. De „Götha Lejon,:
was het oudste schip van Zweden en misschien
van de heelo wereld, lezen wij. Het was in 1716
gebouiwd, dus twee eeuwen oud.
Volgens h©t „Petdt Journal" heeft French
afgezien van zijn reis naar Boekarest en zal hij
Donderdagavond weer te Londen aankomen.
Het Zwitsersche bericht, dat vorst Btilow
te Lugano wordt verwacht, is volgens 't „Hamb.
F remden bl." geheel onwiaar.
In Boedapest zijn nu de prijzen voor res
taurants zóó geregeld, dat minder bemiddelden
voor matigen prijs een maaltijd krijgen.
Het Weenstthe correspondentieburoau
spreekt een bericht nit Parijs tegen, dat er in
Montenegro een opstand zou uitgebroken zijn.
Bij 'n brand in het Ziekenhuis te Farm
ham in Quebec zijn 5 kinderen gedood en 25
gekwetst. 5 worden vermist.
Heden, Vrijdag-middag om 8 uur, zoo
wordt uit Berlijn gemeld, zal de Duitsohe Rijks
dag bijeen komen.
Bij een ontploffing in een munitiefabriek
in Kent (Engeland) zijn 2 menschen gedood en
10 hebben ernstige brandwonden gekregen.
DE BRANDERIJ-INDUSTRIE
BEDREIGD.
Naar de Sehied. Ct. meldt, heeft het Rijles-
bureau voor de distributie van graan en
meel besloten om voorloopig geen graan af
te geven voor de Schiedamsche branderijen.
Dit besluit heeft belanghebbenden verrast
én men tast naar de motieven in het duister.
Gisteren is reed® aflevering geweigerd
van partijen, die primitief waren toegezegd.
De voorraden der branders zijn, zooals te
hegrijpen is, zeer klein. Gevolg van de in
houding is, dat reeds alle branderijen van
den heer J. F. Bertels zijn étil gezet, en ten
zij het Rijksbureau op zijn besluit zou te
rugkomen, zullen spoedig andere branderijen
moeten volgen. In 't algemeen mag worden
aangenomen, -dat de bestaande voorraden
mi d d en-No v emb e r geheel zullen zijn ver
bruikt. Het schijnt, dat hot Rijksdistributie-
bureau zijn besluit beeft genomen, zonder
TWEEDE JAARGANG. VRIJDAG 27 OCTOBER 1916.
No. 8.
j REDACTIE: GEBOUW „ST. BAVO" TELEFOON 49 i
ENGELAND.
De man van de Becchampillen.
Op 68-jarigen leeftijd is deze week te Londen
oveneden sir Joseph Beecham, de man van de
Beecham-pillen. Zijn vader, Thomas Beecham
aanmerkelijk meer dan een millioen van zijn pil
len werden verkocht. De inkomsten bedroegen
een 360,000 pd. st.; aan adverteeren werd er
jaarlijks iets meer dan 100,000 uitgegeven. Sir
Joseph- was een weldoener in het groot en heeft
kapitalen weggegeven aan allerlei liefdadige en
nuttige instellingen.
Hebben de pillen misschien de lijdende mensch-
heid weinig geholpen, aan allerlei instellingen
van nut en kunst zijn zij middellijk dan toch
ten goede gekomen.
In 1911 werd hij geridderd en in 1914 met een
baronetschap geadeld. Voorts was hij drager van
de Russische Stanislausorde.
Sir Joseph bezat een uitgebreide verzameling
schilderijen. De zoon van den overledene. Sir
Thomas Beecham, is bekend als dirigent, com
ponist en ojSera-impressario. Hij was van het jaar
al geridderd en is nu baronet geworden.
Berichten in drie regels.
i— Als ender-secrétaria van Ierland, staande
onder den onderkoning, is benoemd1 Sir W. P.
Byrne, een Koomsch-Kathcliefe van gezag.
Ten einde steenkolen te sparen zijn In
den winterdienst Van de Itaüaansche staats
spoorwegen 8000 treinen uitgevallen.
Volgens een Zwitsersche bereking houden
de Duitsehers, Bulgaren en Turken thans 20,000
K.M2. Roemeensch gebied bezet.
—1 Als opvolger van wijlen graaf Tauibe, ia E.
B. v. Trollo tot Zweediseh gezant te Berlijn be
noemd. Hij waa 't ook jw lQQfy—'1913.
AAN HET WERK!
We hebben de vorige week aangetoond,
dat de dankbaarheid tegenover de „N. Haarl.
Courant" ons den plicht oplegt ijverig de
propaganda voor dat blad ter hand te nomen.
Maar ook ons eigen belang roept ons toe
te werken voor den toenemenden invloed van
ons Roomsch orgaan.
Dat is zoo heider als da dag. In de „N.
Haarl. Ct." leest men dag aan dig over onze
actie, dag aan, dag over alles, wai in onze
vereenigingen omgaat. Redevoeringen, adres
sen aan openbare lichamen, festivi.e.ten, p.an-
nen en voornemens, in één woord heel ons
v eveeni g i n gs le ven in ai zijn streven en
uitingen wordt weerspiegeld in de kolommen
der „Nieuwe Haarlemsche."
En is dat geen prachtige propaganda voor
onze bonden en corporaties? Avond aan avond
komt het vereen igings nieuws onder da oogen
van duizenden. Wij zien voor de propaganda
wel eens naar de S- D. A. P. mannen, de
grootmeesters der propaganda. Nu hebben
ze weer aangesteld een gcsalar.eardan propa
gandist voor onze' stad en onze omgeving.
Reeds in meer dan 40 plaatsjes en gehuchten
weerklonk zijn woord. Welk woord Zegt hij
tegen U«e menschen: Wordt lid der S. D.
A. P.! of stemt rood! Neen, dat zegt hij niet!
Hij bezweert hun alleen om do roodo organen
te lezón, anders niet. Want zoo denkt hij
(en zoo is het ook!) als de menschen een
maal de socialisten kranten lezen, d m stem
men zo vanzelf rood,, dan verliezen ze van-
zeil' hun geloof, dan worden ze vanzelf lid
der S. D. A. PI
En zoo is" het bij ons ook. Zou er onder
de vaste lezers van de „N- Haarl. Ót." wel
iemand gevonden worden, die rood stemt;
zou er onder hen, die dag aan dag lezen
van ons vereenigingsleven wol één zijn, die
op den duur niet bezwijken zal voor do
kracht onzer voortdurende propaganda? La
ten wij claarom de Roomsche Arbeiders abon-
nA maken op de „N. Haarl. Ct." en we heb
ban ze ook na eenigen tijd in onze organi
satie.
Maar hoe zo nu te winnen voor ons Dag
blad? Er zijn verschillende middelen, die alle
gedeeltelijk tot het doel leiden. We kun
nen vooreerst op onze tallooze vergaderin
gen ,en samenkomsten in allerhande toon
aarden hot nut der Rcomsche Pers en speciaal
het nut der „N. H. Ct" bepleiten. De voor
zitter van den Volksbond gaf deze week het
goede voorbeeld door in een zeer druk be
zochte vergadering van het Spoor- en Tram
personeel (een afdeel ing van meer dan 800
leden) een stevig gedocumenteerd betoog te
leveren over de noodzakelijkheid van het le
zen der „N. Haarl. Ct."
Als men van tijd tot tijd Weer eens een
enkel woord jjaaraan wijdt, "dan blijft het
vuurtje warm 'en werkt de stille kracht der
propaganda voortdurend door. We hebben in
onzen Bond en zijn Instellingen en Vakgroe
pen wél 40 Voorzitters. Uit 40 monden zou
het woord van opwekking onafgebroken kun
nen weerklinken. Ook de Leden zelf, die het
nut der eigen pers begrijpen, zouden nu en
dan de aandacht kunnen vestigen op de ver
breiding van onze krant.
Een ander middel, dat ook weer al mee zou
helpen, kan het gedrukte Woord zijn. Zoo
is er elke maand in „St. Bavo" een groote
vergadering van don Volksbond, waarop e'ke
bezoeker èn bezoekster een gedrukt lk d ont
vangt. Als aan de achterzijde nu eens een
stukje reclame gedrukt was, zooals we dat
hadden op dö programma's van ons Rncy-
cliekfeest in het Brongebouw:?
Binnen enkele maanden houden we waar
schijnlijk weer onze reeks van schitterende
jaarfeesten, bezocht door 4000 Haarlemmers.
De achterzijde bedrukt met pakkende recla
me, mij dunkt dat moet weer helpen. Een
stempel: „Abonneert u op de „N. Haarl. CV
op de duizenden oonvocatie-biljettenl.,,.
Als we onze verbeelding raadplegen, dan
vinden w© nog vele middelen, die als de ge-
gestage drop den harden steen van het voor
oordeel zullen uithollen. Ook het idee van
volksvoorstellingen in samenwerking mot het
Hoofdbestuur van den Volksbond verdient
overweging. We gclooven wel, dat d.' Volks
bond bereid zou- zijn in de onkosten moe
te helpen betalen, aangezien de bloei der
„N. Haarl. Ot." en de bloei van den Bond
in verband met elkaar staan. Een Roomsche
krant is in onze dagen van de Roomsche actie
en van het Roomsche .Vereenigingsleven ni t
meer te scheiden. Welnu dan, moge d©
belangstelling voor onze Roomsche krant
frisch en krachtig opleven!
„ARBEID ADELT".
„Arbeid Adelt" benoemde gisteravond twee j
leden in de coöperatie-commissie. We wen
schen de Bakkerij geluk met haar besluit cnl
zijn er Van overtuigd, djat de Oommissie,
eerstdaags door het Hoofdbestuur te instal*
loeren, veel kan doen tof uitbreiding onzer
hoopvolle coöperatie»»
KLEIN GOED.
Processies. Op het verzoek van enkele onder
afdelingen, om de Processies in „De Damiaat-
jes" mee te deelen, antwoorden we, dat de vaan
drigs tot heden toe altijd schriftelijk mededeeling
hebben gehad, waar en wanneer er Processie was.
Kregen zij zoo'n schriftelijke mededeeling niet,
dan beteekende zulks dat zij door den ZeerEenv.
Heer pastoor niet verwacht worden. Gewoonlijk
door gebrek aan ruimte in de kerk.
Allerzielen. De gedachtenis onzer overleden
Bondsbroeders zal zeer waarschijnlijk gevierd
worden op Zondag 12 November a.s., des mor
gens om 7 uur, in de kerk aan het Klever-park.
Reeds nu wekken we al onze leden met kracht
op, onze Roomsche solidariteit te toonen door
ons ernstig voor te nemen present ie zullen zijn.
Volgende week nadere bijzonderheden.
Willibrordusfeesl. Het Hoofdbestuur meent,
dat bet aloude Willibrordus-Lof weer in eere her
steld moet worden en zoo mogelijk zal dat plech
tige Lof eveneens op Zondag 12 November des
avonds in de Kleverparkkerk gevierd worden.
Ook voor nadere bijzonderheden omtrent dit feest
zie men a.s. Vrijdag „De Damiaatjes". Dringend
verzoek om er nu reeds zooveel mpgelijk kennis
van te geven aan alle kameraden.
Algemeene vergadering. De algemeene verga
dering op den "eersten Woensdag van November
gaat niet door, maar wel worden onze Bonds
broeders met klem aangespoord om allen op tijd
aanwezig te zijn in de verschillende Parochie
kerken, teneinde naar oud-Roomsche zede onze
dierbaren, die ons zijn voorgegaan, in onze ge
beden te herdenken.
Retraite-fonds. Op de eerstvolgende vergade
ring van deii Bestuursraad komt een voorstel van
het Hoofdbestuur aan de orde om een Retraite
fonds op te rchten óf, indien zulks in onzen
Bond (nog vol mysteries) reeds bestaat, dit fonds
te hervormen en tot leven te brengen.
Distributie-Commissie, Deze commissie in on
zen Bond bestaat uit de heeren: P. de Rooij, voor
zitter; J.' v. d. Post en 'A. Hubers, leden. Ge
vraagd zal worden of deze heeren op elke ver
gadering van den Bestuursraad verslag hunner
bemoeiingen zullen uitbrengen. Tevens is de be
doeling in de permanente commissie den heer
Dammers te vervangen door den heer de Rooij,
teneinde meer eenheid van werking te verkrijgen.
Studie-Commissie. In voorbereiding bij liet
Hoofdbestuur is het oprichten van een studie
commissie, die voorlichting zal geven bij het
verzenden van allerlei adressen en verzoekschrif
ten. Beter voorbereid zullen dan de adressen van
onzen Bond meer en betere resultaten afwerpen.
K. S A Beleefd deelen wij mede, dat de
lezingen en- voordrachten dezen winter door de
K S A te geven, niet uitgaan van de directie
van ,St. Bavo". Derhalve gaat de aankondiging
dezer samenkomsten, evenals de regeling in de
zaal of de orde der plaatsbesprekingen en der
gelijke buiten de directie van „St Bavo" om,
zooals vanzelf spreekt.
Naar „De Kroon", Hedenavond „Geloof en
Wetenschap" in de bovenzaal en „De Katholieke
Kring" in de groote zaal.
Naar den Schouwburg. Over enkele dagen het
Sobriëtasfeest van „Het Kruisverbond" en de
tooneeluitvoering, georganiseerd door de „Nieuw*
Haarl Courant". Als ons mooie Roomsche
centraie gebouw „St. Bavo" kant en klaar is, dan
komen ze allemaal bij ons. Want wij willen met
ons Roomsche geld onze Roomsche zaak helpen
groot maken. Geduld en vertrouwen en alles zal
,/echi kommen
Vaknieuws. De heeren secretarissen van onder-
afdeelingen worden er attent op gemaakt, dat ia
„De Damiaatjes" ook plaats is voor belangrijke
zaken -de vakverenigingen betreffende. Uiterlijk
Donderdagavond negen uur moeten in de bus van
St. Bavo>' de nieuwstijdingen zijn binnengeKO-
men, geadrèsseerd aan de Redactie van „De Da
miaatjes".
