DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. mmsmh&m 4§, tutufst-EH Eiorms voorraad SLOBHOUStN P. W. TWEEHÜIJSEN, insdag 31 Octboer 1916 418te Jaargang No, 9177 PILATÜ S". HAA6SCHE BRIEVEN. Tot 's lands behoud. Inter^mm. Telefoonnummers en 2743 Jï Voor de opvoering van dit treurspel voor de abonnés op de „Nieuwe Haariemsche Courant" in den Schouwburg, Jansweg, op MAANDAG 6 NOVEMBER, des avonds te haif acht uur, zijn de prijzen als volgt: Balconf 1.60 Frontlogef 1.— Stalles 1.25 Zijloge. 0.80 Parterre „1.10 Galerij en Amphitheater 0-60 In deze bedragen zijn stedelijke belasting en bespreekgeld be grepen, terwiji op den avond der voorstelling een uitgebreid verkla rend programma met beschrijving en rolverdeeling kOStelOOS verstrekt zal worden. De plaatskaarten kunnen zoolang de voorraad strekt, aan ons bureau: Nassaulaan 49, worden afgehaald tot een maximum van vier kaarten voor iederen abonné op Donderdag 2, Vrijdag 3 en Zaterdag 4 November van des middags 2 5 uur, en Maandag 6 November des morgens van 10—12 en des middags van 24 uur. Ten gerieve van abonnés buiten Haarlem stellen wij ook de gelegenheid open om het bedrag per postwissel in te zenden, echter met duidelijke vermelding op de strook van naam en adre3 en van het aantal en de soort der kaarten die men wenscht. De kaarten worden dan onmiddellijk franco toegezonden. De voorstelling zal beginnen te half acht en VÓÓP half elf geëindigd zijn. Administratie NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT. Wegens den feestdag van Allerheiligen zal de Nieuwe Haariemsche Courant morgenavond NIET verschijnen. Dit nummer, bestaat uit twee bladen t.£K& f£ BLÜSJ. HAARLEMSCHE ALLEDAGJES N°. 2077 NUTTIGE WENKEN. De gevallen bladeren en de papperige we gen hebben al menig fietsrijder een modder bad bezorgd en velen motorwielrijders of tiutomobilisten een onaangenaam half nur bezorgd. Om zich voor zulke najaars-ver- rassingen te vrijwaren, geeft „De Kam pioen" een aantal waarschuwingen, die wij tier voor onze wielrijdende abonné's af drukken. Aldus: Rijd op zwaar beslijkte wegen nimmer in groote snelheid. Neem vooral de bochten in een zeer voorzichtig tempo. Wacht n voor snelle en scherpe stuurwendingen. Moet er geremd worden, doe het dan nimmer plot seling doch zeer geleidelijk. Het vastzetten van een der wielen, door dg repo. maakt slip- pen onvermijdelijk. Rem op slijkwegen nim mer op het voorwiel, doch steeds op het wiel. Rem nimmer, als uw machine 'n bocht doorloopt. Rijd. op slijkwegen hij voorkeur op hard opgepompte banden. Passeer tram rails en oneffenheden op den weg nimmer oncler een scherpen hoek. Een rechthoekige kruising van gladde rails is ongevaarlijk. Vermijd op slijkwegen alle plekken, die aan- geslibt zijn of waar zich gevallen bladeren hebben opgehoopt. Houd op sterk geprofi leerde harde wegen bij voorkeur het 'mid den en blijf op klei- en grintwegen zooveel mogelijk uit de nabijheid van de wagenspo ren. Door de banden tusschen de spaken met touw te omwikkelen, wordt het slipgevaar verminderd. Een nadeel van deze methode is de vergroote opwerping van slijk. AGENDA. 1 NOVEMBER. Gebouw St. Bavo Smedestraat 23 Geen algemeene ledenvergadering. Zangkoor- Mariavereeniging 834 uur. AGENDA. 2 NOVEMBER. Gebouw St. Bavo Smedestraat 23 Volkszang 8 nur. Gasbureau Kruisstraat 45 234434 uur koken op gas. Groote Kerk 2—3 uur Orgelbespe ling door deu heer Louis Robert. (Zie pro gramma Stadsnieuws). Gebouw SL Mart h.a vereen. Kleine Houtweg 13 Betrekkingbureau geopend van 8—9 uur 'e avonds. De Nijverheid Jasstraat 9 uur Winkeliers in kolonia' o waren. SL Elisabeth s-G euonw Janssta-. 49 van 1—2 uur aanvrage om verster kende middelen voor arme zieken der St. E lisa be ths- V ereenig ing. Bisschoppelijk Museum Jansstr. 79 geopend eiken uag van 105 uur tegen betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zater dagen en R.-K. feestdagen. BLOEMENDAAli 2 uur gemeente raad. SCHOTEN 734 uur gemeenteraad. XCVI. Waar zou ik in deze dagen van behandeling van de grondwetsherziening anders over kunnen schrijven dan over het fameuze werk, dat onze beschreven vaderen pogen met moeizaamheid tot stand te brengen? Reeds acht lange dagen hebben 'n kleme twee dozijn sprekers hun licht over de door de Regeering ingediende voorstellen doen schijnen en nog is het -sprekerslijstje niet uit geput. lot groote wanhoop van president Mr. Goe man Boi gesius 't Is bepaald een komiek gezicht, om het uiterlijk van dien ongeduldigen bull-dog onder het verschoten groene troonhemeltje te bestudeeren Eenige dagen geleden was de sociaal-democratische heer Dr. van Leeuwen aan een tang betoog bezig, om het vrouwenkiesrecht en üe onverwijlde invoering daarvan te verde digen. Het was al 's middags vijf ure geworden, tijd waarop fatsoenlijke parlementsleden al lang onder een bittertje op de „Witte" plegen te zitten. De „geachte spreker" had al eens een paar keeren gerust, om adem te scheppen, en gekucht, om de aandacht van den president er op te vestigen, dat het tijd was om naar huis te gaan, maar deze deed o! hij Oost-Indisch doof was en geen cijfer of wijzer kon- zien van de twee groote elec- trische klokken, links en rechts van zijn zetel tegen de zijmuren aangebracht. Eindelijk trok Dr. van Leeuwen de stoute schoenen aan en vroeg bescheiden, of hij mocht eindigen, om den volgenden dag zijn wijsheid verder te verkondigen. Daar bulderde de presi dent los: „Gij hebt hier nu al een paar uur staan te spreken over één onderwerp en een half uur besteed aan de loonen van vrouwenarbeid, ik wensch, dat u voortgaat." Zóó moge een vertoornde schoolmeester een kwajongen afsnauwen, die wegens ongehoor zaamheid moet nablijven en vraagt, om een einde aan zijn straf te maken, omdat hem de hon gerende maag begint te jeuken, maar zoo kan toch niet een president optreden in het parlement tegen een der uitverkorenen des volks. Dr. van Leeuwen liep zijn trein mis. Vader Borgesius staat voor niets. Den volgenden dag was de heer Dr. Beumcr bezig en brak om één uur zija rede af. Het was de gebruikelijke tijd, om te gaan koffiedrinken. PatsMet een nijdigen zwaai smeet Borgesius zijn presidentshamer op de tafel, mopperend links en rechts tegen griffier en commies-griffier, dat men zoo nooit opschoot. Waarlijk, de impulsieve, ongeduldige, rumoe rige heer Borgesius is absoluut méé geschikt voor het baantje, waarmede zijn politieke vrienden hem nu al het vierde jaar opknappen. Hij kan zijn ziel niet in lijdzaamheid bezitten en dit is toch een eerste vereischte voor iemand, die krach tens zijn functie nu eenmaal gedoemd is om al het gewauwel aan ie hooien. De goeie man, die natuurlijk gaarne wil opschieten, kan zijne ergernis maar niet bedwingen, als het naar zijn inzicht te lang duurt. Reden tot ergernis, men moet het onpartijdig- heidshalve toegeven, heeft hij intusschen wel Waarvoor in 's hemels naam is het nuttig of noodig, dat over zoo'n uitgepieterde zaak als deze grondwetsvoorstellen zoo wekenlang ge kletst wordt! En door zooveel sprekers. Alleen de R.-K. fractie houdt zich tot nog toe goed. Alle andere overdrijven schromelijk. Van de socialis tische heeft nu b.v. eerst Mr. Troelstra gespro ken. Hij heeft het standpunt van zijn partij uitvoerig uiteengezet en verdedigd. Daarna sprak ook nog ae heer Oerhard een zeer ver dienstelijke rede uit over het onderwijsvraagstuk. Het was niet beslist noodig, maar het kon er mede door, omdat een specialiteit in onderwijs zaken als de heer Oerharder ook wel eens, zij het wat te breedvoerig, zijne meening over mag zeggen. Maar dat de heer Ter Laan dan daarna weer in een urenlange rede hetzelfde gegeven gaat uitwerken, alleen in een beetje andere woorden, dat is toch eigenlijk onduldbaar. En als dan nog eén vierde socialist, de heer Van Leeuwen, spe ciaal over het vrouwenkiesrechtvraagstuk weer een halve zitting gaat verdoen, dan loopt het de spuigaten uit. Bij de liberale fractie was het nog erger. Hoeveel sprekers van die partij al het woord gevoerd hebben, is bijna niet bij -te houden. Iederiverschilletje in meening moet wijdloopig gedemonstreerd worden. Ook de anti-revolutio- nanren gaan m, i. de perken te buiten. Men ziet, dat ik geheel onpartijdig ben. Eerst v. d. Voort van Zijp, de partijleider, en. dan de heer v. d. Molen, de onderwijsspecialiteif. Tot zoover goed. Maar toen kregen we nog den heer Rutgers, die, hoe verdienstelijk zijn betoog over het orga nisch kiesrecht ook was, toch wel zelf had kunnen ■inzien, zonder dat het noodig was, dat hem daarop door Dr. Nolens werd gewezen, dat zijn betoog maar alleen academische waarde zou kunnen hebben. Maar laat hij er dan een tijd schriftartikel of een brochure over schrijven. Het organisch kiesrecht is nu eenmaal voorgoed van de baan. Terecht had de beer Loeff, die vóór hem had gesproken, er op gewezen, dat we nu eenmaal niet meer rechtsomkeert kunnen maken op een weg, die we al honderd jaar aan het afloopen zijn. Tot overmaat van ramp kregen we toen nog van diezelfde fractie den heer Barteijonsstraat li. TELEFOON I77U. 6034 Beumer, die nu eenmaal gaarne over alles mee praat en meende er goed aan te doen door wat militanter dan zijn partijleider tegen het vrou wenkiesrecht op te treden. Na de goede onder- wijsrede van den heer v. a. Molen kregen we nog een slap attreksel, voorgezet door den neer Oos- ierbaan. Geachte heeren, zou ik willen zeggen, dat is „des Gulen zu viel." 't Zal me echter niets verwonderen, als er uit den anti-revolutionairen hoek nog meer opstaan. Ik hoorde, dat de oude mummelende dominé Brummelkamp ook al is ingeschreven. In dit verband mag ook afgekeurd worden het optreden van een mannetje als de heer Koster (Vrijz.-Dem.). Om nu toch maar vooral goed aan ae dames-propagandisten op de tribune duidelijk te maken, dat eigenlijk alleen de vrijzinnig-demo craten de ware paladijnen zijn van het vrouwen kiesrecht, is hij tegen de sociaal-democraten en vooral tegen Mr. Troelstra aan het uitpakken gegaan op een wijze, die niemand eigenlijk goed veien kon van zoo'n jong en pas aangekomen staatsman-in-den-dop tegen een man van de ervaring en de qualiteiien als de leider der sociaal-democratie in Nederland. Deze maakte zich gelukkig maar niet nijdig, haalde zijn schou ders maar eens'op en noemde het langdradige betoog zeer onparlementair: Kletskoeken den redenaar van anderhalve meter lengte een ,fitutnperd"Het optreden van het vrijzinnig- democratisch onderwijzer-propagandistje zal echter wel weer tot gevolg hebben, dat een der sociaal-democraten hem straks een hardhandige afstraffing gaat geven, waarmede echter alweer een paar kostelijke uren zullen heengaan. Zóó blijven we aan den gang, met als eeuwig gevolg, dat de zaak totaal wordt doodgepraat en dat de belangstelling in het volk al precies als in de Kamer zelf zakt tot beneden het nulpunt. Het moest eigenlijk een schande worden ge noemd, dat er in de Kamer zoo weinig daad werkelijke belangstelling aanwezig is. Het komt bij deze beraadslaging herhaaldelijk voor, dat er geen tien kamerleden bij het debat tegen woordig zijn. Dan was het bij een vorige gelegen heid, in 1887, toch anders gesteld. Toen nam men echter ook nog de moeite, om zijn gedachten behoorlijk te formuleeren in zoo beknopt moge lijken vorm. Het is een lust, om die ouderwet- sche redevoeringen nog eens na te lezen. Gaat daar echter nu eens aan beginnen. Den goeden niet te na gesproken, is de parlementaire wel sprekendheid niet hoog aan te slaan. De meeste sprekers besteden veel te weinig zorg aan hun redevoeringen en bereiden zich vooraf niet ge noeg voor. Om nog even bij het aantal sprekers te blijven, mij is geen parlement bekend, waar percents- ii Met vertienvoudgide voortbrengingskracht dus levert het Nederlandsehe artilierieb drijf zijn voorraden af. Doch niet alleen d> hoe veelheid is zoo ontzaglijk verveeivuld gJ, ook het getal soorten van produc en is enorm vermeerderd Dit is nu wol dank zij de rui mere beschikbaarstelling van ge d is het mo gelijk geworden, J- do leus in het krjfzs.u'g- bedrijf: zooveel mogelijk aihankelijk woidon van 't bu tenland. Zooveel mogelijk: gel,eel kan 't na uuriijk ,n:et, omdat ons land de metalen-ertsen mist, waaruit bijna a'l©3 wat geen houtwerk is, in deze fabrieken gemaakt wordt. Maar overigens is men op den uitne- menden weg om alles uit de ruwe grondstof te maken. Voortdurend z nt da directie er op, om steeds meer onderdeeieu in da e g© i werk plaatsen te gaan aanmaken. Soms is 't een ding, dat zoo ©ogenschijnlijk van niet veel beteeken;s lijkt, b.v. het z.g. scherp bes'a-g voor de paarden. Tot in de mobilisatie kwa men die „kalkoenen," waarmee da civaler e gedurende de g.adda ijs- en sneeuwp riode op de been moet gehouden worden, uit hat buitenland. Men is die nu sedert korten tijd in belangrijke hoeveelheden gaan aanmaken. Daardoor voorkomt men het ernst g: ga- vaar, dat onze cavalerie tijdens een moge- lijken Winter veldtocht bijna weerloos zo i zijn, als 't voorhanden bulienlandsch materiaal op gebruikt is. Handwapens en munit e, ook voor de kanonnen maakt men nu zelf. Da aan maak van Transpor!middelen én de affuit ge in den meest uitgebreiden zin komt uit. de Nederlandsehe staatsfabr eken. Het tuig voor de paarden en het belangrijke z.dolwerk iwordt in talrijke d.chttevolkte wekpaa's-n aangemaakt en vormt een lust -voor de oogen. Elk onderdeeltje van het enorm uitgebreide en met de nieuwste wonderen der techniek toegeruste bedrijf voert een nieuw en krach tig beslaan. De hevige wereldbrand heeft ons wakker gemaakt en er schijnt niet3 ach- ter weg© gelaten te worden om den achter- stand in te halen. Natuurlijk eischt dit veel van de bedrijfsleiders, die telkens voor nieu we vraags ukken g steid worden bij d a n maak van n euwo ondeideelen, bij de orga nisatie van nieuwe bedrijven, deze aankoop van materialen, de opleiding van arbeiders, Ook de laatste maakt men zooveel mogelijk zelf. Frais- en boormachines in honderderlei vormen en combinaties en in ontzaglijke aan tallen; maar ook andere' instrumenten en werktuigen is eigen fabrikaat. Ea waarom men in de eigen werkplaatsen niet terecht kan, zocht men een Nederlandsehe nijver heid. In de lijn van het: onafhankelijk van het buitenland, ligt natuurlijk ook het steunzoe- keu bij de eigen industrie. Met groote vol doening gewagen de bedrijfsleiders van de machtige wijze, waarop de Nederlandsehe nij verheid hulp biedt. Niet alleen bij den aan maak van projectielen enz., 'doch ook bij liet aanmaken en construeeren van machi nes, en rlaarbij is het opvallend, dat vaak nijverheidsondernemingen, die daarvoor, op pervlakkig bezien, nu wel niet in de eerste plaats voor in aanmerking zouden komen, uitstekende diensten bewijzen. Zoo is er een bekende fabriek van machines voor slagers winkels, die .in dit opzicht uitmuntend werkt. „Wij leeren zooveel van de particuliere in dustrie," zei ons een der directeuren er kentelijk, maar hij voegde er bij: „ook onze nijverheid verklaart ons telkens veel nut te hebben van de samenwerking met het Staats- artilleiïebedrijf. Uit het bovenstaande volgt, dat wij liet buitenland jn verschillend opzicht nog niet geheel kunnen ontberen. In verisch 1 ende lan den vertoeven onze vertegenwoord gors vcor het doen van aankoopen. In Amerika, heeft ons Mumteburieau zelfs een geheel filiaal, dat daar arbeidt. Want alles moet natuurlijk elk oogenblik in orde en op voorraad zijn. Na de theoretische uiteenzettingen van de monstraties in de bureaux, voor do bedrijf- 1 eiders, volgde telkens 'n siormgang van hot jour na 11 s tengezelschap door de fabrieksge bouwen. Dat was vooral in den bcginre z na- verbijsterend. Té midden van het gesis ge kir, geklik, geklink, geklits, gedreun, geda ver en alle geluid meer, dat' metaal en hout voort kunnen brengen, wemelden in elk ge bouw de drijfriemen zonder eind, in een wrie melende massa van den zolder tot aan de machines benee. Da fraismachines kapten en hakten uit da ruwe stukken metaal en hout grillige vormen van de duizenden onderdee* len der krijgsbenoodigdlieden, de boormachi nes holden onder overvloedig oliegespiits op de beitels ide metalen kernen uit, rekmachi- dopjes uit tot lange kokertjes voor patroon- hulsen, vervormmachines gaven in één kneep een onderdeel een nadere gestalte, stoomha mers pletten met een paar energieke duwen een stuk afgekeurde as van een Staats-spoor rijtuig tot een prachtig rechthoekig blok me taal, valhamers dreunden met een slag in gloeiend metaal den stempel vorm van e n of ander voorwerp, dat er de braam maar af te slaan was, om het den veder te kun non geven ter generale afwerking. Zoo wen leien de op lange-rijten vlak naast elkaar geplaatste machines onafgebroken dag en nacht door en in de bakken ©r naast werpt elke machine per minuut ZQpveel onderdeel tjes voor het krijgstuig neer. Van de eene machine gaat hot naar dc andere. Elk werk tuig geeft aau het metalen, houten ding een knauw, eren kneep, een Tiak, een stoot, een plof, een slag, en telkens is zoo'n onder deel toch weer een bewerking nader aan z'n voltooiing. Van ruw stuk grondstof tot afgewerkt d 'ei tje van een geheel is dikwij's con lange weg, wandelt zoo'n stukje ijzer of kout soms alle machines in een hcei fabrieksgebouw door. Een geweer b.v. beslaat uit 88 onclerdeelen en een der meest bewerkelijke ondmleé- len moet 143 mach na e operaties ondergaan vóór 't gereed is. Duizenden bewerkingen zijner dus nood'g vóór men uit een stuk hout oneen stuk staal alle deo'on vcor een g weer heeft vervaardigd. En dan moet elke be werking minitieus-nauwkcurig gebeuren. Want het eene onderdeeltje van een ooriogs- ding moet kunnen passen in een ander. Elk de 88 deolen van een geweer, moot van de aankoop en samenstelling van machines. 1 nes trokken in vele tempo's de messing- men in een ander kunnen zetten. Er is dan ook ©en zeer strenge controle, dat eik deel precies op maat is afgewerkt. Dé toegestane afwijking, de z.g. tolerans, is z er gering.- Eon aantal af zond-ter; ij ko coatrêle a dodingen zijn voortdurend bezig met alles stukje voor stukje na te gaan en te controloeren. Ek deeltje moet passen in een openingetje in een z.g. mal. Ontzaglijk nauwkeurig geschiedt dit passen en meten. Voor ©en van de belang rijkste on de ideeion \an ©en granaat heeft men ©en doos mot ló6 verschillende mallen, waarvan in sommige tien openingen zijn uit gespaard. Vele honderden malen moet men du3 „mallen" om dit projectiestuk in zijn onderdeel na te gaan. Controle wordt op allerlei manier uitgeoe- wordt, beproeft men vóór het afgeleverd wordt. Buiten hoor je 't getètètètè van de mitrailleurs, het geplof van de geweren. In eén van de gebouwen worden de metalen slag- en steekwapens gekeurd. Een krijgs haftig man zwaait er den heelen diag met de klewangs, de uit Indie ingevoerde wapens. Een stevige baas blijkt hij, a s hij met forsche zwaaien eiken klewang eerst drie malen mt het scherp in een stuk boomstam hakt, dan drie zware slagen geeft op de rugzijde, het plat beproeft door met eiken kant drie he vige slagen op een vlak toe te brengen en ten slotte het wapen in een toestel stoot, waardoor het in een halven oylinder opge rold wordt. Elk van dte proeven moet het wapen kunnen doorstaan niet alteen, maar vijf malen, na elke serie slagen dus, wordt het wapen betuurd, of er zich een afwijking aan vertoont. De ktowangcontroleur is niet de eenige, die kijkend mo«t critiseeren. De looprichters doen dit ook en zij hebben een veel van 't gezicht-eischend werk,©. De\ geweerloop n worden één voor één in een ronddraaiend ding dat op een stuurwiel ge.ijkt, .gestoken en de „richter" kijkt ér- in naar de schaduwen, die jn den .loop worden geworpen, of de kogelbaan wel zuiver recht is. Dit is een werkje, dat veel routine eischt en ook han digheid, want elke afwijking naar links of rechts, naar boven of beneden, moet hij met een door een buiging van het metaal weg werken. Ingewikkelde proeven woidon er ge nomen en eenvoudige. Wanneer het onipLf- fingsmiddel in de projectielen is gebracht, moet nagegaan wordeu, of de juiste hoe veelheid is genomen. Dit is een gevaarlijk wefkje, omdat natuurlijk het ontplofbare goed niet mag geschokt worden. Een bak met de patronen enz. netjes op een rij, komt na de vulling onder in een koperen dooe, waarin zich in den deksel evenveel peiler- staafjes als patronen bevinden. Wanneer nu de bovenkanten van die staaf j es in de ge melde hulsen neergelaten, één vlak vormen, zijn alle projectielen van de goede hoeveel heid springstof voorzien. Veel eenvoudiger is b.v. het onderzoek van de gehardheid van het staal. Dat is een be langrijk ding voor de wapen- en munitie- industrie. Elk stuk staal, dat uit den hevi- gen gloed van de ovens komt, wordt met een primitief toestelletje onderzocht, 't Is {end. Elk ,wapen $at aangemaakt of hersteld 1 eigen "vinding: een open, glazen buisje met een fietskogoltje. Op 't buisje staat een streepje. Als men nu het kogeltje door het huisje laat vallen op het stuk metaal dat gekeurd moet worden, moet het juist tot dit streepje weer opspringen. Blijft het er oncler, dan is de graad van gehardheid on voldoende en moet de bewerking in den oven herhaald worden, vóór het stuk staal mag gébruikt worden. Alle projectielen wor den veór men hen aflevert in de wapens ge past. Met de patronen gaat dit automatisch. Alle hulsen komen in een hak terecht, waar zij door een machinale greep één voor één in de kamer van een geweerfragment wor den gebracht. Elke tel werpt do machine een goedge keurde huls in den bak. De hulsen, die niet passen, worden verwijderd. De controle be paalt zieb echter niet alleen tot hetgeen in de fabrieken is. De gevaarlijke springstof der projectielen die afgeleverd zijn, b.v. blijft tot zij vernietigd is, onder toezicht van de scheikundigen van het Staats-nrtillerie- bedrijf. Dit doet men, omdat het wel gebeurt, dat do ontploffingsstoffen onder zekere om standigheden neiging tot zelfontleding ver- toonen, waarvan een explosie het gevolg kan zijn. In ln\t buitenland zijn, gelijk men zich misschien herinneren zal, daardoor vaak ernstige rampen ontstaan. Men neemt nu van elke zending projec tielen, die de fabriek verlaat, er één af en teekent aan, naar welke plaats de voorraad is gezonden. De ontploffingsstif wordt dan in het laboratorium onder een booge tem peratuur gehouden en voortdurend gecon-, troleerd. Daardoor is het mogelijk dat men precies een jaar van te voren gewaarschuwd wordt voor een dreigende explosie. Wanneer b.v. een lading granaatkartet sen vandaag naar Maastricht gezonden^ is, blijft de explosiestof van een dier projec tielen, in het laboratorium achter en wordt daar altijd-door ondor de bepaalde tempera tuur gehouden. Wanneer de stof dan op ëen oogenblik zekere kenmerken vertoont, weet men, dat precies over één jaar te Maas tricht een ontploffing zou plaats hebben. De over-één-jaar-gevaarlijk wordende pro jectielen worden dan nptunrliik onmiddel lijk ontladen. HEME HURLERSCl CM ABONNEMENTSPRIJS Per s maanden voor Haarlem en de agentschappen (kom eener gemeente) 1.60^ www de overige piaatean in Nederland p^r post f 2,— per week voor Haadetn en de agentschappe-n f 0.125; afzonderlijke nummers f 0,15. -s PRIJS DER ADVERTENT1ÉNt Van 15 regels f 8,7«, iedere regel meer 0,15; buitenland per regel 0,2Cj advertantfën in de rubriek „Vraag en Aanbod", vaa tS regels f 0.40. elh» regel meer 0,10. i AU« betalende abonnés op dit Blad. in het bezit van een Verzekeringspoli», zijn, volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor f bij levenslange ongeschiktheid tot werken, f SOO bij overlijden-, ff 3ÖO bij verliea van een hand of voet, ff 25Q bij verlies van een oog, ff 125 bij verlies van een duim, 7S bij breuk van een arm of been, ff fOO bij verlie» van een wijsvinger, ff 25 bij verlies van een anderen vinger De uitkeering dezer bedrage» wordt gegarandeerd do»r de „Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank" te Schiedam (De vóór 1 October 191 1 uitgegeven polissen zijn niet geldig.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1916 | | pagina 1