DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. Enorme voorraad SL06X0USÉH HASSAULAAü 49, HAARLEM P. W. TWEEHUIJSEN, Vrijdag 3 November 1916 41ste Jaargang No» 9179 ILATUS' DE OORLOG. TELEGRAMMEN - Van hedenmorgen BS91!SEüi.£flD Isifercomm. Tsbfasainuniiners 14-26 en 2742 MAANDAG 6 NOVEMBER, des avonds te half acht uur, „PSLATÜS Dit nummer bestaat uit twee bladen ËERSTC BLJ4ÜJ. HAARLEMSuHE ALLEUAGJES N°.2079 VERSPREIDE /BERICHTEN KORTE BERESHTEH LEVENSMIDDELENGEBRE.K IN ZWITSERLAND. Barteljorisstraat 27. TELEFOON 1770. 603/ DEPUTATEN VERGADERING DER ANTI-REV. PARTIJ. HE HWUfiSCHE COORAfiï ABONNEMENTSPRI1S Per 3 maanden voor Haarlem en de agentschappen (kom eener gemeente) 1.60; voor de overige plaatsen in Nederland per post f 2,—per week voor Haarlem en de agentschappen f 0,125; afzonderlijke nummers f 0,15. PRIJS DER ADVERTENTIËN» Van 15 regels f 0,75, Iedere regel meer 0,15; buitenland per regel advertentiën in de rubriek „Vraag en Aanbod" regel meer f 0,10. van 15 regels f 0,40, elke -t Alle betalende abonnés op dit Blad, in het bezit van een J SOO bij overlijden, f 300 bij verlies van een hand of voet, 250 bij verlies van een anderen vinger. De uitkeering dezer bedragen wordt geg; arandeerd donr de ..Hollandsche AlgemeeneVerzekeringsbank te Schiedam.^p£_ voor I October 191 I uitgegeven polissen zijn niet geldig.) Voor de opvoering van dit treurspel vcor de abonnés op de „Nieuwe Haariemsche Courant" in den Schouwburg, Jansweg, op zijn de prijzen als volgt: Balconf 1.60 Stalles1 25 Parterre,1.10 Frontlogef 1- Zijlogeii 0.80 Galerij en Amphitheater 0.60 In deze bedragen zijn stedelijke belasting en bespreekgeld be grepen, terwijl op den avond der voorstelling een uitgebreid verkla rend programma met beschrijving en rolverdeeling kOStelOOS verstrekt zal worden. De plaatskaarten kunnen zoolang de voorraad strekt, aan ons bureau: Nassaulaan 49, wot den afgehaald tot een maximum van vier kaarten voor iederen abonné op Vrijdag 3 November 's middags van 25 uur> op Zaterdag4 November en Maandag 0 November van 10 12en van 2—4 uur. Ten gerieve van abonnés buiten Haarlem stellen wij ook de gelegenheid open om het bedrag per postwissel in te zenden, echter met duidelijke vermelding op de strook,van naam en adres en van het aantal en de soort der kaarten die men wenscht. De kaarten worden dan onmiddellijk franco toegezonden. De voorstelling zal beginnen te half acht en VOOr iia£ elf geëindigd zijn. Administratie NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT. i" Men meldt ons uit Amsterdam dat voor de opvoering van Pilatus hier te Haarlem geheel nieuwe decors vervaardigd zijn naar de bekende schilderij van Ciseri „Christus voor Pilatus". Er zijn kosten noeli moeiten gespaard om deze voorstelling zoo schitte rend mogelijk te doen slagen. Postwissels voor plaatsen voor de -voor stelling van Maandagavond kunnen slechts tot Zaterdagmiddag worden aangenomen. Om teleurstelling te vermijden, gelieve inen zeer spoedig te bestellen. Reeds zijn verschillende rangen, o.a. frontloge en par terre, bijna geheel uitverkocht. DE ADMINISTRATIE. VOORZIENING DRINGEND NOODIG1 Wij ontvingen onderstaande opmerkingen uit Schoten, die wij hier even onder de aan dacht brengen van die autoriteiten, wien 't aangaat, omdat het o.i. geldt iets, waarin voorziening dringend noodig is: „Sinds verleden week Donderdag zijn er aan den Schoterweg tegenover de Algem. Begraafplaats een 20-tal huisgezinnen zon der water. „Na vele jaren „slecht" water (niet on gekookt te drinken door de ondragelijke „reuk" en liet ijzergehalte) vervoerd te heb ben, is ook de leiding slecht geworden, zoo dat er van reparatie geen sprake meer is. De bewoners krijgen nu duinwater! Wan neer? „Men zegt, dat hier de toestemming zoowel van het Rijk als van de gemeente voor noodig is. Intusschen is de week weer bijna om en de moedertjes zijn voor de waseh as. Maandag weer aangewezen op de hulp vaardige huren. Moet er voor de binnen leiding ook toestemming van het Rijk zijn! Of is men bang dat de mensehen dan later ontevreden zijn over den vluggen aanleg? „Intusschen zou een agent, voor de rege ling van het verkeer, dat door het emmers- waterhalend-publiek enorm gestegen is, geen slecht figuur slaan." Inderdaad, daar moet iets op worden ge vonden, dat de menschen aan goed water worden geholpen. Want zoo gaat het niet langer. AGENDA. Gebouw St Bavo- Witte Bioscoop 8 nnt. gen. Apollo-theates ling. 4 NOVEMBER. Smedeatraat 28 Gewone zittin- Bioscoopvooretel- O .VERZICHT. Als ter voorbereiding op die dingen, die Idömen zouden, zeiden yrjj gisteren, dat het Biet jbflf verwonderen zou zijn, wanneer wij nnandaag of morgen reeds weer bericht kre gen van een grootm slag, wj[l er teekenen waren, dat op verschillende fronten iets te Wachten was. i Nog waren alle kranten niet rondbezorgxl jjpjt HF® ontvineöD telegram over weer beide forten van hun strijdmiddelen beroofd en grootendocls ook vernield zijn, boden zij in Duitscii bezit alleen voortreffelijke doelen VQor do Franscho artillerie. Nadat 't terrein, waarin Douauruont ligt, in Fransch bezit was overge gaan, rechtvaardigt de beteekenis, welke Vaux behouden heeft, niet meer liet brengen van zware offers daarvoor. Op zichzelf is het ter rein bij Vaux voor de verdediging naar het Westen en Zuiden toe ongeschikt. Om die. reden wordt Vaux opgegeven en is de Buitsche gcvechtslinie naar een minder aan het vijandelijke vuur blootgestelde linie terugge bracht. een succes der Franschen op het Veixlun- front. Daar hebben de Duitschers, tador den druk yan het Fransche artillerie vuur, na vooraf de belangrijkste gedeelten ervan door ontploffingen te hebben vernield, het fort Vaux* ontruLind. Na Douauruont nu ook Vaux. Daarmee heb ben de Franschen de geheele Verdun-stel- ling thans weer in hun bezit en zal voor Re Duitschers de kans zoo goed als verkeken- zijn om Verdun in handen te krijgen. Een andere belangrijke geoeureems heeft intusschen ook plaats gehad op het Oostcn- rjjksch-Italiaansche front. De Itaduneu na melijk hebben weer een nieuw offensief nu al het negende in de Kust-provincie ingezet en er naar zij zelf melden belangrijke vorderingen gemaakt; doch volgens het Oosienrijksch legerbericht zijn zij bijna overal teruggeslagen. De gevechten duren nog voort; dus blijft dit terrein onze aandacht verdienen. En ook op het Russische front had nog een beteekeneude slag plaats, welke don Duitschers op den linkeroever van de Stochod een aanmerkelijk .voordeel bezorgde. Daar hebben de Duitsche troepen bij Witonietz en ten zuiden daarvan de vooruitgeschoven Rus sische stellingen op den linker Stochod oever stormenderhand veroverd. Behalve zware ver liezen aan dooden en gewonden, verloren de Russen aan gevangenen 22 officii ren en 1508 man, en oorlogstuig. Op de Roemeensche fronten en in het zui den op den Balkan bleef de toestand vrijwel zcoals die was. De later daarover ingekomen berichten be vatten de bevestiging, dat de handels-onder zeeboot „Deutschland" opn.euw in Amerika, thans In New Londen, is aangekomen. Wel is reeds gemeld, dat het schip andermaal een kostbare lading verfstoifen aan boord had, maar verdere bijzonderheden ontbreken toch nog. Zoo weten wij b.v. nog niet of deze ftweede tocht wederom onder leiding van den koenen zeeman, kap Tom Konig, is uitgevoerd, dan wei dat nu een ander oi'ti- cier de gezagvoerder was. Dit staat echter vast, dat het vertrouwen dor geallieerde vol ken in de Engelsoke "heerschappij der zee door deze herhaaldelijke verbreking der blok kade ernstig benadeeld wordt. D« ontruiming van bet fort Vaux. V an baar Berlijnaahe oor respond ent bevat de „N. R. O.", een vertraagd telegram d.d. 1 Nov.: Vanavond om 7 uur wordt mij ter gelijk tijdige openbaarmaking met bet legerbericht van morgen medegedeeld, dat in den aanstaan den nanht a vnl op 2 November het fort Vaux volgen» het plan ontruimd zal worden. Dezelfde officieele bron geeft rnjj de volgende toelichting tot dezen maatregel Douaumont en Vaux «peelden in den strijd om Verdun een groote rol, zoolang zij mot vol weerstandsvermogen als forten in het bezit van de Franaohep waren. Daarom moesten zij tot verlamming der vesting Verdun onschadelijk gemaakt worden. Nadat dit gebeurd WA* an Oorlogswelvaren in Japan cn Spanje. Over de oorlogswinst in Japan en Spanje schrijft de „Sera"Japan, dat niet alleen de oorlog-sleye- rancier van Rusland geworden is, maar ook in het Oosten en in andere denen der wereld druk handel drijft, heeft daarbij zoo groote econo mische en finantieclo voordeelen behaald, dat het bijv. in staat was Rusland een crediet te verleenen van 50 millioen fr. Zijn uitvoer steeg in 1915 tot 1.570.750.000 fr. dit is 292.975.000 fr. meer dan in 1914. Ook de oorlogswinst in Spanje is enorm. De inkomsten der Spaanache Uandelsmarine zijn in de eerste helft van dit jaar vervijfvoudigd. Gemiddeld bedraagt de toename van winst in Spanje, ten gevolge vkn den oorlog '90 pCt. Geen zin in 't baantje. Te Stockholm zijn in de laatste dagen meer dan 100 vluchtelingen uit het Noorden van Finland aangekomen, meestal in zeilbooten. De aanleiding van hun vlucht was een besluit van. de Russische regee- rmg, om alle mannen tussohen de 19 eu 50 jaren, die goedgekeurd zouden worden, in de Russische legers in te lijven, om bewakings diensten te verrichten achter het front. Engelscke tyrannic. In Deenacho handelskrin gen is de mededeeling ontvangen, dat de En- gelsche regoering voortaan niet zal toelaten, dat IJslandse!).e producten, zooals kabeljauw, haring en achapenvleesch naar Denemar- worden gevoerd op voorgeven, dat Denemar ken, vleesch, visch en vischproducten naar Duitsehland uitvoert. De Italiaausche socialisten en de oorlog. De „Avanti" verwerpt beslist iedere gedachte aan de deelneming dor officieele socialisten aan een eventueel uit katholieken en aanhangers van Gtiolitti samengesteld vredeaministerie, ge lijk dit bedoeld werd in do door den afgevaar digde Faeli te Borgotaro gehouden redevoe ring. Reuler'g nieuwsbureau. Nadat gedurende 2 jaren het Reuter-agentschap geen dividend heeft uitgekeerd, hebben de aandeelhouders thans van de Directie de mededeeling ontvan gen, dat er een zeer aanlokkelijk aanbod is ge daan om de heele zaak van de Maatschappij over te nemen, op voorwaarden, waardoor iedere aandeelhouder 10 pd. st. per aandeel in contanten zou kunnen ontvangen. Waar de vorige dagen de aandeden op de beurs 6% ston den. noteerden zü ua dit bericht 9—9. De uit- en thuisreis van de „U 53." Naar aan leiding van den terugkeer vaii de Duitsche oor- logad'uikboot U na he volbrachte actie langa de Amerikaansche kust, zeggen Weensche bla den, dat de duikboot do terugreis in 17 dagen heeft volbracht en in 't geheel 40 dagen van haar basis is verwijderd geweest. Waar het heengaat. Russische bladen weten mede te deelen, dat Engelscke ondernemingen bet oog hebben op de Roemeensche naftabron- nen, die vroeger door Duitsche maatschappijen werden geëxploiteerd. Binnenkort zullen vele Engelsche ingenieurs ziek naar Roemenië bege ven, om zich van de plaatselijke omstandigheden op de hoogte te stellen. EEN NIEUW ITALIAANSCH OFFENSIEF. Italiaausch legerbericht. ROME, 2 Nov. (Officieel.) Aan het Giulia- front hebben onze troepen gisteren de sterke vijandelijke verdedigingswerken op de hoogten t^n Oosten van Görz en een nieuwe linie van veelvoudige verschansingen ten Oosten van de Vallone op den Karst aangevallen. Onze infan teristen hebben in het gebied van Görz, na de moeilijkheden van het door de jongste regens in een moorafl herschapen terrein en den kard- neklri gen vijandelijk en tegenstand te hebben overwonnen, uitgebreide verschansingen, ver overd op de Westelijke hellingen van de Tivoli en den San Marco en op de hoogten ten Oosten van Sober. Op dep Karst hebben zij stormen derhand de woeste beboaohte hoogten Veliki- riba (hoogte 818) en hoogte 376, ten Oosten van de vorige, genomen, zoomede den Monte Fee inca en hoogte 898 ten Oosten van dozen berg, en zijn tot ongeveer een kilometer ten Oosten van Segeti vooruitgedrongen. Ten Zui den van den weg van Oppaohiasella naar Cos- tag nevic a hebben wij op verscheidene punten de sterke vijandelijke linie doorbroken en ons daar na tegen hardnekkige tegenaanvallen gehand haafd. Oostenrjjkseh legerbericht. WEENEN, 2 Nov. (Officieel.) In het gebied van Görz rijn de Italianen een offensief begon nen. Het tweede en hot derde Italiaaneohe leger, die sedert de laatste groote gevechten met ver- sehe atuuawuld. hebben tea Zuiden van Görz aangevallen. De eerste algemeene stormloop is. dank zij den heldenmoed onzer troepen, afgeslagen. Nadat het sterke vijande lijke vuur gisteren in den loop van den ochtend tot buitengewone hevigheid was gestegen, stormde de vijandelijke infanterie 's middags in het Wippaohdal, waar zij er alles op zette om de hoogten ten Oosten van Y ertojbizza te nemen. Zeven vijandelijke brigades, op een smal front ingezet, zijn hier volkomen teruggesla gen. Op het Noordelijke gedeelte van de Karst- keogvlakte begon even n elf uur 's ochtends een aanval van sterke v ij and el ij. ko infanterietroe- pen, die aanvankelijk terrein wonnen over eenige in elkaar geschoten voorste linies, maar door een omvattenden tegenaanval onzer dap pere troepen werden teruggedreven. Lokv.ica js echter in handen van den vijand gebleven. Op bet Zuidelijk deel der Karstlioogvlakte hebben wij, ondanks verwoede aanvallen, al onze stel lingen behouden. KONSTANZA BESCHOTEN. SOFIA, 2 Nov. (Officieel.) De toestand is onveranderd. Vier vijandelijke oorlogsschepen hebben 20 minuten lang van de Zwarte Zee uit de stad Konstanza in de Dobroedsja beschoten Onze kustbatterijen hebben lien tot den aftocht gedwongen. Goen slachtoffers, geen schade. Aan den Donau wisseling van geschutvuur bij Roetstjoek en Swistof. ROEMENIE'S GEBREK AAN MUNITIE. GENEVE, 8 Nov. (Part.) Uit Rome vordt aan het „Journal de Geneve" geseind, dat vol gens berichten uit diplomatieke bron te Boe karest. de kwestie van liet aantal soldaten voor Roemenië niet zoo dringend en belangrijk is als die van het materieel, vooral de munitie. Het Roemeensche leger heeft eene sterkte die aan de behoefte voldoet en Rusland heeft belang rijke versterkingen kunnen zenden. Alle moei lijkheden komen voort uit de onvoldoende hoe veelheid munitie. Roemenië vraagt geschut en munitie, niets anders. Bij gevolg is er geen g.prake van troepen te ontnemen aan andere fronten, om die naar Roemenië te zenden, daar Rusland in diit opzicht reeds al het mogelijke gedaan heeft. DE HORLOGE-INDUSTRIE EN DR OORLOG. PARIJS, 3 Nov. (Part.) Uit Chaux de Fonds wordt gemeld, dat ondanks gedane stappen, de Russische regeering besloten heeft van den 2en November af*den invoer van horloges in Rus land te verbieden. Dit verbond is van toepassing op alle soorten van goudien. en zilveren horloges en niet alleen op de armbandhorloges, naar men hoopte. Het is een zwaren slag voor de Zwit- aersche horlogemakers waarvan Rusland op een na de voornaamste afnemer is. BERN, 3 Nov. (Part.) In Zwitserland doet zich het gebrek aan levensmiddelen steeds mejr gevoelen. Volgens alle mededeelingen, vooral uit do groote steden, heerseht er vooral gebrek aan aardappelen en suiker, die zelfs in de klein ste hoeveelheden niet meer te krijgen zijn, Aardappelen kan men in het geheele land niet meer vinden. Hotels en restaurants hebben, na dat zjj vroeger reeds vaak de prijzen verhoogd hadden, ingaande 1 November een nieuwe ver hooging van 25 pCt. ingevoerd. DE GRIEKSCHE SCHEEPVAART BEDREIGD. ATHENE, 3 Nov. (Part.) In de laatste 12 dagen werden zeven Grieksche stoomschepen in den grond geboord. LONDEN, 3 Nov. (Part.) Naar de „Times" uit Athene verneemt, heeft de Grieksche minis terraad Woensdagavond vergaderd tot des mor gens twee uur. UIT DE STAATSCOURANT. Bij Koninklijk besluit is, met ingang van 16 December benoemd tot directeur van het post- en telegraafkantoor te Amersfoort, P Zwart, thans in gelijke betrekking te Helmond, Door het gerechtshof te 's-Hertogenbosch is, ter vervulling eener vacature van raadsheer in dat college, <fe navolgende alphabetische lijst van aanbeveling opgemaakt: mr. R. W. J. C. de Menthon Bake; mr. dr. J. O. Gratama en mr. E. L. Umbgrove; allen rechters, respectievelijk in de arrondissements-rechtbanken te 's-Herto- genbosch', 's-Gravenhage en Zwolle, DE SCHOOLHEILIGE DER LIBERALEN. Een der schutsheiligen van de concentra tie is jhr. iy. Michiels van Kessenicht, één der drie inspecteurs van het lager onderwijs, die in Nederland toezicht oefenen. Hij is „Katholiek" en oefent inspectie in de Zuidelijke provinciën. Welnu, zoo zegt de anti-rev. „Rotterdam mer," als ^ulk een „Katholiek" inspecteur uit het donkere Zuiden Iets slechts zegt van het bijzonder onderwijs, dan moet hot wel heel slecht wezen. „En hij ljeeft harde noten gekraakt over de vrije school. .Vandaar, dat 'de frontmannen op de rijke ervaring van den „katholieken" inspecteur een veelvuldig beroep doen. Nég nas voerde» pref. Eerdmana hem in zijn heldengestalte in de Tweede Kamer op. Maar nu komt dr. P. J. M. van Gils in een ingezonden stuk van het „Handels blaa" het beeld van dezen beschermheilige nad schetsen. Enkele trekken worden h.er overgenomtn: De heer M. v. K.: Ie vervult sinds jaar en dag geen enkele zijner katholieke gods dienstplichten; hij is dan ook juist zoo ka tholiek als bijv. de Leidsche tioog.ee raar Bol land of de Amsierelamsche wetliouder Yl.e, gen; 2e. was bestuurslid der LiLeraie Unie, toer. de heer Goeman Borgesius onder wien? ministerschap deheer Michiels inspecteur werd voorzitter der Unie was; 3o. is tot den dag van heden 't erkend-a hoofd der liberale partij in en buiten den gemeenteraad van Roermond; 4e. de „Katholieke" inspecteur speelde het in zijn inspectie in 189J klaar de beid* oommissies voor de hoofdakte te 's-Bosch en de Arnhem zoodanig te formeeren, dal op de "43 leden en plaatsvervangende iedci geen enkel lid en 1, zegge en schrijve één, plaatsvervanger uit het Katholiek onderwijs daarin een plaats kreeg. Wie het oordeel van Katholieke Kamer leden over deze daad van den „Katholieke! inspecteur" wil vernemen, hij sla de Han delingen „der Tweede en Eerste Kamer oj en zal daar zeer krachtige protesten van wijlen de heeren Mutsaert, dr. Schaepman, dr. Vermeulen en van der Does de Wil te bol/ lezen." Een andere Sint-Frontmanniuszal noodig zijnl Op de gisteren te Utrecht gehoudeu Depu- taten-vergadering der anti-rev. Partij, di* door dr. A. Kuyper werd geleid en door de zen werd geopend met eene rede waarin een terugblik werd geworpen op de geschieden» der A.-R. partij en een en ander aangaande hare toekomst werd gezegd, is eene voorge stelde wijziging van 't programma van be ginselen en van de Statuten der partij met algemeene stemmen aangenomen. In de middagvergadering, die ook werd bijgewoond door eenige leden van het mi nisterie-Heemskerk en den oud-gouverneur- generaal van Ned.-Indië, den heer Idenburg kwam aan de orde een motie van het Cen- traal-Comité van den volgènden inhoud: De anti-rev. partij in deput a ten-ver gade- ring op 2 November 1916 saamgekomen, ge zien de voorstellen tot wijziging van art 191 der Grondwet spreekt als hare overtuiging uit: lo. dat zij tot haar leedwezen zich ziet te leurgesteld in hare verwachting dat dooï deze Grondwetswijziging aan den politieken strijd een einde zou zijn gekomen; 2o. dat zij de bedoeling van het kabinel om gelijke subsidie toe te kennen waardeert en dat zij hoopt dat de beloften tot uitvoe ring zullen worden gebracht; 3o. dat wat het kabinet voorstelt nimmer het bestaande onrecht in recht zal veran deren; 4o. dat evenals bij de revisie van" art. 80 ook hier additioneele artikelen zullen moe ten worden opgenomen; 5o. dat een termijn bepaald worde van uitvoering van art. 192, daar het gemis daar aan niet kan voorkomen dat na afloop geen waarborg bestaat voor de verwezenlijking van bet in art. 192 neergelegde; 6o. dat de partij vasthoude aan het Juli- rapport van 1900 inzake het Lager Onder wijs, volgons hetwelk de burgerlijke ge meenten voor wat de finaneieele regeling aangaat geheel zouden zijn buitengesloten; 7o. dat zij den anti-rev. Tweede Kamer- leden voor bun principieel en krachtig op treden dank zegt en dat zjj hoopt, dat de poging niet zal uitblijven om te voorkomen dat de volledige uitvoering wordt verhin derd» waarvan thans elke waarborg ont breekt. Over deze motie ontspon zich eenige dis cussie, waarbij 8e heer Y an der Voort van Zijp verklaarde zich in het algemeen met de motie te kunnen vereenigen. Spreker wenschte echter geen bepaalde taak aan de Kamerleden opgelegd te zien. Zij moeten, zeide spreker, ten volle bet ver trouwen der partij bezitten. Wij zullen den strijd dien ur. Kuyper reeds 50 jaar lang gevoerd heeft, met kracht voortzetten onder de leuze: de vrije school voor heel de natie. De voorzitter stelde hierop eene wijziging van sub 7o. voor, in dien zin dat aan de antirov. Kamerleden dank wordt gezegd voor hun principieel en krachtig optreden en dat men zich verzekerd acht dat zij zoo wel in als buiten de Kamer niets zullen nalaten om datgene te doen wat noodig is om de waarborgen voor de uitvoering van art. 192 tot stand gebracht te krijgen. De motie werd aldus gewijzigd met alge-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1916 | | pagina 1