NIEUWE IUIL CBIKANT
EU HNHEIEI IEL
(DE DAMIAATJESi
De Grondwetsherziening in de
Tweede Kamer.
DE OORLOG
FEUILLETON
Vrijdag 3 Nov.
Tweede biad
X.
(Zitting van 2 November).
De glundere voorzitter.
Geen replieken? Knobel
pleit voor vrouwenkiesrecht
en gaat tot den tijd der
Fransclie revolutie terug.
Otto spreekt, Het belang
van land en volk geschaad?
Grof geschut. Het open
baar onderwijs verliest zijne
aantrekkelijkheid. Hoe een
vrijzinnige boer trachtte tte
openbare school te helpen
verzorgen. Weigering om
voor de bijzondere school te
betalen. Liberale verwaten
heid en domheid.
Aan het einde van den dag van gisteren
■wreef de heer Borgesius zicth de handen van
'vergenoegdheid. Had hij gedurende deze
debatten vrij gemelijk gekeken, was hij
prikkelbaar geweest, had hij nu en dan bars
tegen Kamerleden zich geuit, die om 454
Uur hun rode wilden eindigen, eens zelfs
misnoegd den presidialen hamer neergewor
pen met een nijdigen slag, toen des mid
dags om 12 K uur een Kamerlid niet verder
voortging, omdat het tijd van koffiedrinken
was, nu helderde zijn gezicht op, blikte hij
glunder rond.
Het Was gelukt! Hij had zijn zin gekregen.
De algemeene beraadslagingen waren in zoo
verre geëindigd, dat de minister aan het
woord zou komen en dat nog wel zonder dat
een avondzitting had plaats gehad, waar
mede de voorzitter had gedreigd. Was het
idan wonder, dat de voorzitter, die nu al
eenige dagen als een nijdige en triestige
figuur op den presidialen zetel had gezeten,
geheel en al opmonterde?
Er was hem een pak van 't hart Maar
nu was er nog iets, dat hem zorg wekte.
Hoe zou het met de replieken gaan? {3tel u
voor, dat ook daarmede tien zittingen ge
moeid gingen. Borgesius, de voortvarende,
die op zijn ouden dag bijna als een jong
paard begint te steigeren van ongeduld, om
dat het hem niet vlug genoeg gaat, peinsde
en zinde. En ziet.... hij vond er wat. op.
Heureka, riep hij uit!
Hij trachtte de leden er mee te paaien^ want
als oude parlementariër weet hij, dat er vele
Kamerleden zijn, die gaarne op een Vrijdag
naar huis gaan, dat, indien van replieken
werd afgezien, gelijk hij velen, zeide hij voor-
ziehtiglijk, het voornemen schijnt te zijn,
beden niet de artLkelsgewijze behandeling
meer zou gaan beginnen. Dat was zoo iets
als van een proefballonnetje, een lokaas
toewerpen om te zien of men zon toehappen.
Echter.... dat bleek wel, daar wilde de
Kamer zoo maar niet aan. Terecht deed
men opmerken, dat men nu nog niet kon
zeggen of men al dan niet van repliek zou
dienen en dat men alvorens daartoe te be
slissen, eeret des ministers antwoord moest
afwachten. Dit gaf aan den voorzitter aan
leiding te verklaren, dat hij alleen maar
wensehte mede te deelen wat er zal gelben-
ren als niemand repliceert, Of de heeren al
dan niet willen repliceeren moeten zij na
tuurlijk zelf weten.
En nu nog iets aangaande het in de zit
ting van gisteren gesprokene. Van hijzonder
gewicht was dat in geenen deele. Allerminst
had het zeker zin, dat aan t einde der de
batten de heer KNOBEL een heel pleidooi
ten bate van het vrouwenkiesrecht ging
honden. Voor hem was 't vrouwenkiesrecht
een recht, dat de man aan de vrouw ont
houdt. Reeds in den tijd der Fransche Re
volutie, riep spr. uit, waren er vrouwen, die
voor haar rechten opkwamen. Het geldt
bier de rechten van den mensch. Zoo- waar,
het was aisof men den befnamden wijsgeer
van de Reyolutie Jean Jacques Rousseau
hoorde!
Het geldt hier niet, ging spr. voert, een
nieuw recht "te scheppen, maar goed te ma
ken een vergissing door den vroegeren
grondwetgever begaan toen hij het woord
„mannelijk" in de grondwet plaatste. Het
voorstel der regeering is dan ook voor spr.
een voorstel van gezonde, practisehe poli
tiek, dat aan het concentratieprogram vol
doet. Hij eindigde met de hoop uit te spre
ken, dat het dit kabinet nog gegeven zal
zijn, het vrouwenkiesreebt in de wet neer
te leggen en zoo uitgebreid als de omstan
digheden het mogelijk maken.
De rest van den dag werd volgepraat door
den heer OTTO, den groote, die zich voelt
als de onderwüsspecialiteit, die zich in
beeldt, dat er geen beter palstaander voor
de openbare school is dan hij. Dat dan zoo
iemand zich geroepen gevoelde om te spre
ken, om te getuigen van zijn liefde voor de
openbare school, dat laat zich indenken. In
dien toch ten slotte, mede met behulp van
vele vrijzinnigen, de voorgestelde redactie
van art 192 er misschien door zal komen, dan
ligt dat niet aan hom. Dan wascht hij zijn
handen in onschuld. Dan gaat hij vrij uit.
"Want hij hield de vrijzinnigheid voor wat
kwaad zij op 't punt is van te gaan stichten.
Hij, de geweldige openbare schoolman,
kwam met grof geschut aandragen om zijn
bezwaren tegen de voorgestelde redactie
van art. 192 te uiten. Dat knalde er op los,
Het was alsof het vaderland in nood was!
Hoort hem beginnen! Van het voorgestelde
artikel zal bet practisehe effect zijn, dat de
bijzondere school regel wordt, de openbare
uitzondering, dat het belang van land en
volk wordt geschaad, en wordt ingegaan te
gen de liberale opvatting van den Staat. Er
zijn geen voldoende motieven om de rege
ling te aanvaarden, zij bet ook als een nood
zakelijk kwaad. Bom!
Toen kwam spr. op de taak der Bevredi
gingscommissie, die z.i. was een politiek en
niet een onderwijskundig doel. Men is ge
komen, riep hij uit, niet tot eene regeling m
't belang van bet onderwijs, maar tot een
compromis, dood in zichzelf. En daarna be
gon zijn jammerklacht over de openbare
school. Hij zag in heele streken van bet va
derland de openbare school verdwijnen. En
een traan pinkte de heer Otto weg! Want,
zeide bij, zoodra onderwijs van denzelfden
aard 'als het openbare op bijzondere scholen
wordt gegeven, verliest het openbaar on
derwijs voor een groot deel van ons volk zün
aantrckkeliiklieid. Een bewijs, dat de open
bare school in 't geheel niet is de sehool
waaraan de natie is gehecht! Zoo stelde de
heer Otto rechts in 't gelijk!....
Het is curieus te vernemen wat de heer
Otto zoo al in 't midden bracht. Die man
is de meest onverzoenlijke van heel de Ka
mer. Meer onverzoenlijk nog dan Eerdmans
of Tydeman. Meer hartstochtelijk ook nog.
Hij sprak van dwang en drang, die diaconie
en Kerk op de ouders zullen oefenen, om
de kinderen naar de bijzondere school te
drijven, die in de toekomst mogelijk zal blij
ven. Van drang en dwang gesproken, och,
dan past het veeleer dezen fulmineerder van
schaamte te zwijgen. Want ten aanzien daar
van gaat de vrijzinnigheid niet vrij uit.
Leest maar de brochures van de voor
mannen van rechts in den schoolstrijd, van
den vroegeren en van laterèn tijd en keer op
keer vindt ge daar gewaagd van onvertra-
gelijke tirannie van vrijzinnigen om door
allerlei niet geoorloofde middelen pressie
op christen-oudere uit te oefenen om hunne
kinderen naar de openbare school te zenden.
Ja werd niet meer dan eens gedreigd den
menschen 't broed te ontnemen?
En welk een zudelingsche pressae oefen
de men uit. Nog in 1913 behelsde do Schoon
hof ensclie Ct. een annonce, waarin een boe
renarbeider tegen hoog loon werd gevraagd
en onder de vereischten werden genoemd
„twee of meer kinderen plaatsen op do open
bare school in de Meiio". Een staaltje van
de manier, waarop een vrijzinnige boer
trachtte te helpen verzorgen de openbare
school!....
En daarna kreeg de minister een duw.
Weer knalde er een hom! De minister
aldus spr. wankelt tusschen de heide stel
sels of het onderwijs taak van den Staat
of van de ouders is. Nn eens zet hij ket eéne,
dan weer het andere voorop. Spr. betoogt
dat de leerpliohtd'wang duidelijk aangeeft
dat de Staat den plicht heeft om voor he
onderwijs te zorgen en dat hu daarbu zells
den wil der ouders op zij zet.
De schoolstrijd, ging hij voort, is een
strijd om de macht in do school tnsschen de
geestelijke en de wereldlijke macht. Het
voorstel van de Regeering brengt- de over
winning aan de eerste. De Staat betaalt vol
ledig en laat liet beheer aan een ander, over.
Dat beteekent een belangrijke keer in het
Staatsbeleid, die niet in bet belang van den
Staat is. De Minister laat de openbare school
los en geeft haar nog een schop na. Spreker
komt op tegen den geest van slapheid en
matheid hij hen die zich voorstanders van
de openbare sehool noemen.
Nog meer bommen knalden er! Het nieuwe
stelsel zal de verdeeldheid bevorderen. Het
is anti-liberaal, omdat het de vrije ontwik
keling in den weg zal staan. Openbaar on
derwijs is het middel om kennis op te doen,
aldus spr. Daarmede naderde hij 't einde zij
ner rede, dat hierop neerkwam, dat art. 192
aldus moet worden herzien^ dat „recht ge
daan wordt aan de bijzondere school, onder
zeggenschap van de Staat, zonder dat tekort
gedaan wordt aan de rechten van andere
burgers en zonder dat voor de toekomst be
let wordt, dat de Staat de geheele onder
wij szorg tot zich neemt."
Daarna was de heer Fr. LIEFTINCK aan
het woord, die niets moet hebben van een
finantieele gelijkstelling die, naar men weet,
ook een tegenstemmer van de wet-Mackay
was, omdat hij zelfs van 't subsidiestelsel
een tegenstander is.
FELICIA CURTIS.
19)
Wanneer maakte Mr. Brent zoo'n eigen
aardige bepaling?
Ralph Merton haalde de schouders op.
--Hij schijnt over het algemeen genomen
nogal eigenaardige denkbeelden te hebben
gehad. Dan komt er nog een clausule hu m
't testament dat indien het meisje van
geloof mocht veranderen bijv. katholiek
zou worden de geheele nalatenschap a,an
mij komt en zij geen cent krijgt. -Aangezien
ik met de goederen dezer aarde niet mis
deeld ben, hoop ik dat ik deze groote "bezit
tingen niet zal behoeven te aanvaarden. Hier
was hij tot het eigenlijke punt gekomen
waarover bij wilde spreken het was, dat
Denis begrijpen zou, dat hij zieh nooit illu
sies moest maken om nadere kennismaking
ran te knoopen met zijne nichtjes.
Zeker zal bij mijne niohten nn uit den
Veg gaan, meende Ralph Merton. Ik hoop,
dat mijn lieve kleine Vie de erfgename iel
En uarkeliik. Denis zast de zusters niet
meer; maar des te meer ontmoette hij Ralph
Merton en bracht met hem alleraangenaam
ste uren op de Abdij door, deze gebruikte
meermalen de thee in de „Bower'T De Squire
wist van dit alles niets. aLngzamerhand was
do schilderij voltooid en de schilder verliet
de plaats, allerprettigste herinneringen aan
de moeder en den zoon medenemende.
Ook de St. John's waren vertrokken
Victoria vergemakkelijkte hun vertrek mét
hun een geschenk van 20 ponds te geven,
haar geheel inkomen van één kwartaal. De
vreugde echter, die zij van deae gift genoot,
was grooter dan het gemis, dat zü onder
vond door zich veel te moeten ontzeggen.
De winter was voorhij, de lente was ge-
kernen. Victoria bewonderde het golvende
water van de haai en gevoelde er zich toe
aangetrokken. Zij had behoefte hare gevoe
lens aan een levend wezen mede te deelen.
dat haar hegrijpen kon.
Enid was hiervoor niet de geschikte per
soon. zü was geheel vervuld van den geest,
die de vrouwen van haren tijd bezielde.
Toen Victoria haren vader vroeg een boot
te mogen koopen en zelf te roeien, noemde
zij dit „mannelijke" neigingen hebboa.
Somtijds, vooral wanneer Victoria alleen
was, had zü oogenblikken, dat zü er ernstig
aan dacht, wel tot een buwelük met John
Bedding te kunnen besluiten, deze maakte
haar reeds lang het hef.
Deze beeong in alle toonaarden de
lof van de openbare sehool en verklaarde
niet te willen betalen voor de bijzóndere
school. Hé, wat u zegt! Wil n dan wel, dat
wü, de belastingbetalende burgers van
rechts, voor nw openbare school betalen
zullen.?
Hü durfde te getuigen dat in zün hart geen
korrel godsdienstbaat is, maar even te vo
ren zeide hü, dat, indien iemand liefhebberü
beeft om geloofsdogma's „te propageeren",
hü 't dan zelf moet betalen. Hü verkoos dat
niet te doen. En hü ging voort: Als de open
bare sehool is, zooals de wet die voorschrijft,
dan is ze voor ieder staatsburger toeganke
lijk niet alleen, doch zelfs een ideaal! Daar
mede toonde hü toch niet eenig inzicht te
hebben in dat onderwijs, dat mannen van
rechts voor hun kinderen hegeeren, niet te
heseffen hoe het voor hen aankomt op den
geest en de cirhting van het onderwijs, wat
maakt dat zfj nimmer zich kunnen of mogen
tevreden stellen met een openbare school.
Hun wenkt een heiliger ideaal dan dat
van een Thorbecte of Opzoomer, die aan
hieven de toenmaals bü het liberalisme zoo
veel opgang makende lenze van een „chris
tendom boven geloofsverdeeldheid" dat zü
hoopten dat de openbare school zon aan-
kweeken. Zü verlangen voor bnnne kinderen
iets anders dan de-openbare 6chool nu kan
geven. Het openbaar onderwijs is niet neu
traal, zeide de spreker. Maar.... dat is
slechts iets negatiefs. R.-K. en anti-rev. ver
langen iets positiefs en dat geeft bet open-
boar onderwüs nu niet of het doet dat wel,
maar danin een zin, die lünreeht in-
druischt tegen de christelijke levens- en we
reldbeschouwing. En dat is de zaak in ge
ding. Had de beer Lieftinck bestudeerd wat
èn bü de wet-v. d. Brugghen én bü de wet-
Kappeyne in de V. V. der Tweede Kamer
van rechts is aangeveerd, dan wat dat hem
duidelük geworden!
't Slot-aocoord van de rede des heeren Lief
tinck bevatte den wenseb, dat de Nederland-
sche natie zal waken voor de openbare
school, die, zeide bü, niet neutraal is. Daar
mede besloot de wachter voor de openbare
school. Beide redevoeringen waren van dien
aard, dat ze veel stof zullen opwerpen, ook
in 't kamp der vrijz. en der soc.-dem., die bü
lange met allen de ideeënvan den heer
Otto zün toegedaan Jat is in deze debat
ten wel gebleken en hunnerzüds is dan
ook tijdens de rede van den heer Otto bü
herhaling geïnterruppeerd.
En nu is heden de minister van Binnen!.
Zaken aan bet woord. Uit diens rede zal
vooral belangwekkend zijn hoe de minister
denkt over een bepaling inzake een termün
van uitwerking an de amendementen. Hoe
de minister denkt over den band tnsschen
de voorgestelde redactie van art. 1992 en de
andere voorstellen der bévxedigingscommis-
sie is reeds bekend uit de Memorie van
Antwoord <>p bet V.V. der Tweede Kamer.
Na de^replielken die o.i. niet achterwege zul
len blüven, vallen de conclueiën uit de de
batten te trekken, die meer door de onder-
wüskwestie dan door de kiesrechtkwestie
werden bebeersoht!
EEN FRANSCH OORDEEL
OYER VON HINDENBURG.
In een bespreking van den oorlogstoe
stand in „Le Radical", stelt ludt.-koionel
Pris aan het legercomanando der Verbonde
nen de vraag of men voor Roemenië gedaan
heeft, wat men bad moeten doen. „Men ken
de toch Hindenburg^ altijd gelijk blijvende
tactiek, enorme troepenmassa's verzamelen,
daar waar bü zich voorstelt aan te pakken.
Hü zoekt de "beslissing van den oorlog,
waar het geheele Dnitsche volk haar zoek:
in het Oosten. Bereikt Falkenhayn het hem
aangewezen deel, dan zal het einde van den
oorlog vertraagd worden.
Het offensief der Verbondenen moet reeds
bq' den eersten blik als onvoldoende be
schouwd worden, daar de Roemeniërs thans
gedwongen zün, zich aan hunne grenzen te
rug te trekken; misschien zijn er maatrege
len genomen waardoor zü daar stand kun
nen honden. Dat moeten de Russische en
Roemeensche generale staven trouwenB on
der elkaar uitmaken.
vMackensen heeft overigens zün rol, bij
Hindenburgs manoeuvre uitnemend gespeeld,
Hü heeft aanzienlijke krachten der Russen
en Roemeniërs in de Dobroedsja naar zich
getrokken, die thans in Walaohye ontbre
ken. Verder heeft bü Falkenhayn de moge-
bjkheid gegeven, wat .sterke troepenmassa's
in Zevenbergen te vallen en voeling met de
Bulgaarscke troepen te houden.
Aan de Somme houden de Duitschers
stand, waardoor Hindenburg in de gelegen
heid is züno bewegingen in het Oosten uit
te voeren. Men behoeft uit deze uiteenzet
ting niet op te maken, dat de toestand der
Verbondenen ongunstig geworden is. dooh
bü een vastberaden man als Hindenburg, die
tegen alle bezwaren is opgewassen, kan men
verwachten dat hü alle* Dnitsche reserves
tegen de Franscben in het vuur heeft ge
bracht."
VERSPREIDE BERICHTEN
Engeland's heerschappij ter zee.
In een hoofdartikel aeki'üft de „Times," na
gewaagd te hebben van het ernstige karakter
mn de nieuwe duikboot-bedreiging, die blükt
uit rijf geslaagde tochten over den. Atlanti-
sohen Oceaan door de „Deutschland" en de
„U 53" en d/oor de aanhoudende verliezen aan
koopvaardijschepen van onzijdiigen en geallieer
den: Wü zien naar de admiraliteit om ons te
beschermen tegen een wederopleving van den
duikbootoorlog met dezelfde kracht, die aan
den dag gelegd werd, toen hü begon. De Engel
sehen zün in hun aanvallen op de vroegere
duikbooten veel voorspoediger geweest dan
ooit in het openbaar bekend is geworden.
De „Times" wijst erop, dat koopvaardü'sche-
pen, die bolioorlyk gewapend zün, vrü wel on
aantastbaar zün. In elk geval dienen wij, zegt
het blad, zonder vertoef niet alleen onze
scheepvaart, die onze levensverbinding vormt,
te besehermen, maar ook aan de onzq'digen te
toonen, dat onze heerschappij ter zee feitelqk
ongerept is.
Ongelukkig is in het land een sterke stroo-
ming van ontvredenheid ever de wijze waarop
sommige departementen de zaken leiden, en
tot die departementen behoort de admiraliteit.
Deee ontvredenheid is door den inval van de
Duitschers in het Kanaal niet verminderd.
Balfour's verklaring erover heeft ongetwijfeld
een ongelukkigen indruk gemaakt; maar deze
indruk wa9 niet te wüten aan de mededeeling
zelve, die vermoedelük alleen inlichtingen
waarover Balfour beschikte, weergaf, maar aan
2de JAARGANG VRIJDAG 3 NOVEMBER 1916 NUMMER 4
REDACTIE: GEBOUW „ST. BAVO"
TELEFOON 49
R. I. P.
Sedert Allerzielen van 1915 zijn overleden
de volgende weldoeasters en weldoeners van
onzen Volksbond.
Mej. J. P. A. Beijnes, Mevr. de Wed. Kap-
tein, Mevr. de wed. Verkleij, WelEd. heeren
A. Voorting, Th. Loots en J. H. Takkenb'-rg;
en de volgende leden: in December F. Kla
ver, in Maart P. Spoor, in April J. F. Loer
akker, in Mei S. Nijssen, J. Barend, P. Kap-
tijn, J. Eiking, in Juni Jozef v. d. Eik hoff,
in Juli P. A. de Bont, in Aug. P. van Dui
ven bode, J. A. H. Knaapen, in Sept S. Hark-
mmi en A. Smulders.
Dat zü rusten in vrede. Amen.
PLECHTIGE H. MIS.
Op Zondag 12 November, des morgens te
zeven uur, zal in de kerk van hot Klever-
park een plechtige gedachtenis dieast zjjn
voor onze overleden weldoeners en leden.
Generale H. Communie voor alle Leden. Het
is een plicht van Raomsehe solidariteit onzo
makkers, die aan de andere zijde van het
graf voortleven, te helpen door ons gebod.
Waar wij hier door onze organisatie en
dóór onzeactie hebben getracht stoffelijke
en geestelijke hulp te bieden aan al onze
broeders en vrienden, daar zullen wij ook
niet nalaten mede te wérken hen te redden uit
dp verschrikkingen van het vagevuur. La
ten we zorg dragen, dat al onze leden we
ten, dat er Zondag 12 November hetïL
Misoffer zal plaats vinden.
PLECHTIG WILLIBKORDUS-LOF.
Op Zondag 12 November, des avonds te
zeven uur, zal in de Kerk van het Klever-
park een plechtig danklof gehouden wor
den ter eer© van Sint Wiilibrord. Wij heb
ben aan Hem alles te danken, Hij is het
vooral geweest, d,e het H. Geloof in Ne
derland bracht. Hij is het ook,
die nog eiken dag onzen Bond beschermt.
Als we met veel volk naar de Kerk komen,
zal dat ©en bewijs van erkentelijkheid zijn
aan den Heilige, die zijn heele leven met
volmaakte onbaatzuchtigheid gaf aan ons heil.
Vertelt het verder, en wcki al.e kenniss n
op om ook dfes avonds present te zijn. Do
Wel Eerw. Heer Mets zal de fees:predikatie
houden.
DOCUMENTEN.
Verzonden aan den Raad der Gemeente
Haarlem
Edelachtbare Heeren 1
Ondergeteekenden, Voorzitter en Secreta
ris der AM. Haarlem van don Ned. R. K.
Volksbond, Koninklijk goedgekeurd 13 Oc
tober 1902, geven namens de leden, welke
zq de eer hebben te vertegenwoordigen, met
verschuldigde gevoelens te kennen;
dat zü volkomen homogeen gaan met de
strekking van het Uwen Raad bereids toege
zonden adres door den Haaxiemschen Eesiuur-
dersbond, waarin..wordt aangedrongen, Uwer
zijds al het mogelijke te doen tot bestrijding
dier werkloosheid, en spreken den wensch
uit, dat o,p bedoeid adres gunstig door Uwen
Raad zal worden beschikt.
't Welk doende, enz.
Haarlem, 30 Oct. 1916.
Edelachtbare Heeren!
Ondergeteekenden, Voorzitter en Secreta
ris der ,Afd. Haarlem van den Ned. R. K.
Volksbond, Koninklijk goedgekeurd 13 Oc
tober 1902, geven namens de kdén, welke
zij de© er hebben te vertegenwoordigen, met
verschuldigde gevoelens te kennen,
dat zü Uwen Raad beleefd, doch dringend
in overweging geven, het daarheen^ ^to wil-
len lerden, dat op Zondagen en algemeen
erkende Christelyke Feestdagen, niet m er
met reclame-wagens, voor welk doei ook,
door en in de Gemeente Haarlem mag wor
den gereden of gestaan.
't Welk'doende, enz.
Haarlem, 30 Oct. 1916.
IN DE VAKBLADEN.
Onze vriend Jos. van Scggelen, den be.
kenden, qverigen voorzitter van den R. K.
Bond van Overhe'dspersoneel, geeft o s e n
goed denkbeeld aan de hand. Hij zegt: We
hebben in onzen Bond een veertig verschil
lende vakbladen. Eik lid leest wel nog niet
de „N. Haarl. Courant," maai' wel een of
ander vakblad. Als nu de verschillende HaarL
correspondenten in hun vakbladen di pro
paganda ter hand nemen, dan kunnen zoo
doende heelwat menschen bereikt worden.
We kunnen dan opwekken tot het lezen
van ons Dagblad en ook tot het getrouw
bijwonen van onze A'g. Vergaderingen.
Reeds gaf de heer Van S. het goedé voor
beeld, door in het orgaan van zijn bond
pittige artikeltjes t© schrijven. ter aanbeve
ling van het bezoek onzer prachtige maand
vergaderingen. Wellicht dat zijji ve.versi.e-
den pen genegen is, in eenige forsche z nn;n
zijn manschappen aan te sporen.de propa-
ganda voor de „Nieuwe Haarlemscho Cou
rant" geducht ter hand te nemen. Komt hee
ren oorrespondenten, met uwe- hulp kunnen
we weer heel wat doen, om onze Roomsen©
krachtmotor eens ferm aan fce zotten.
MEDEDEELINGEN.
Duurte. Door de steeds s ijgende prij
zen is het bier in ,..St. Bavo" oanigszins in
prijs verhoogd. Ook zullen enkele andere
artikelen, die weinig gebruikt worden, een
weinig verhoogd worden.
Adressen gevraagd. De sec etaris
van den Volksbond doet een dringend beroep
op de heeren secretarissen der on<? 'rafdoe-
lingen om de adressen van voorzitters en
secretarissen tè willen opgeven. Het is erg
jammer, dat het hoofdbestuur by verschil
lende gelegenheden de onderafd el'ngen
niet kan aanschrijven om de eenvoudig - reden
dat de adressen niet bekend zijn.
Vakbladen. Er bestaat gelegenheid om
de verschillende vakbladen op de leestafel
van „St. Bavo" neer te leggen. Lateu de
besturen der cnderafdcelmgen deze zaak .nu
eens ter sprake brongen en er geregeld
zorg voor dragen, dat steeds de nieuwst-
verschenen nummers prosent zijn. Ook do
jaarverslagen kunnen daar wel gedeponeerd
worden.
AGENDA GEBOUW ST. BAVO.
ZATERDAG 4 November: Witte Bioscoop
8 nnr. Gewone zittingen.
ZONDAG 5 November: Witte Bioscoop
2—4—8 uur. Propaganda Unie 12 uur.
Bakkers 12 uur.
MAANDAG 6 November: Esperanto 8 uur
Ondersteuningsfonds 854 nnr, Leden
Tabaksbewerkers 854 uur. Land- en Tuin-
bouwbond 2 nnr.
DINSDAG 7 November: Bestuur Timmer
lieden 8 uur. Hoveniers 8 nnr.
WOENSDAG 8 November: Ledenverga
dering Kiesvereeniging 814 nnr, Zaal I.
Hoofdbestuur Volksbond 814 nnr. Bestuur
Bouwvereeniging St. Jozef 814 nnr. Zang
koor Mariavereeniging 854 nnr.
DONDERDAG 9 November: Volkszang
VRIJDAG 10 November: Rederijkers 9
nur. Prop. Club Volksbond 814 uur.
Particulier 3 uur.
Wanneer zü hem echter zag met zijn
goedig en blozend gelaat dan gevoelde
zü onmiddellijk den lust in haar opkomen
om hem te ontvlieden.
Nicht Ada was naar Londen teruggekeerd
in het boarding-house, waar rij hare kamers
had.
Nicht Cordelia had hare plaats weer In
genomen op St. Hilarius. Een deskundige
had Victoria het roeien geleerd, vóór dat zü
Denis Fitzgerald weer eens ontmoette
HOOFDSTUK VII
Victoria meende in nicht Cordelia eenige
verandering te hespenien; waarin deze ech
ter bestond, had zü niet kunnen weergeveni
tenslotte meende zü te bemerken, dat deze
van religiertsen aard was; een stapeltje
kleine boekjes, met roode bandjes die op de
tafel der dame lagen en waarvan enkele,
met een koper kruisje versiert waren, bracht
haar tot deze overtuiging. De inhoud dezer
boekjes handelde over pken van godsdien-
stigen aard, die Victoria verbaarten.
Godsdienstige twisten waren ten dien tijde
aan de orde van den dag, tot nn toe had
Victoria zich daar weinig over bekommert;
in hoeverre dit invloed uitoefende op haar
gemoed, valt moeilük te zeggen.
Het was het jaar na de bekeuring van
Her, ca va? den protestantsdhen
bisschop Henry Wiïberfprce dat Victoria
over deze geruchtmakende bekeering hoor
de spreken. Iedereen was er vol van. In elke
preek werd deze kwestie aangehaald. Er
was niet aan te ontkomen. Miss Brent wil
de het hare er van weten, zu begon de
nieuwsbladen te bestudeeren.
De plaats van Mr. St. John was door een
nian zonder eenige beteokems ingenomen,
züne preeken waren kleurloos. Op de Zon
dagen kwam hü de lunch bü den Squire ge
bruiken.
Het was in het voorjaar van hetzelfde
jaar, dat de Vicaris kwam te overlyden; en
toen Victoria, na de begrafenis de Dunstan's
kerk vooibü kwam, merkte zü tot hare ver
bazing, dat de deur die andera van den
eenen Zondag tot den anderen gesloten is,
behalve bü trouwplechtigheden, open stond.
Zü ging de kerk binnen.
Een groote man volgens bare meeniug
moest hü dertig jaar Qud zün stond mid
den in de kerk; hü droeg het gewaad van
de protestantsöhe geestelijken te Torribrig-
tre Hij had een ernstig en aangenaam ge
laat en maakte eerder don indruk van tot
do clerical en te beboeren. De kosteravrouw
-was met h©m en droeg do sleutels, v ictoria
trok zich in een zijbeuk terug. Zü keek rond
en was nieuwsgierig wat de geestelijke don
ken zou van alios wat hij zag; hü bleef een
oogenblik staan en keerde zich toen om, ge
volgd door de kostersvrouw en bleef bü de
dccpvont staan. Deze was van zeer ouden
datum. Torribrigge was er trots op. Twee
knielende engelen droegen den diepe kom,
die met lelies versierd was.
De nieuwe Vicaris lichtte den deksel en
vroeg met helderen stem:
Wat beduidt dit alles?
Mrs. Settle zag den spreker bedeesd aan
en antwoordde eerbiedig: „ik gebruik dezen
hak om müne stofdoeken en borstels in te
bergen; ik leg altijd alles daarin, dan is het
goed geborgen."
Neem er dadelijk alles uit. Hoe is het,
heb je geen eerbied voor heilige zaken,
vrouw? Hü noemde mü „vrouw" vertelde zu
later aan haar man, toen zü hem het voor
gevallene verhaalde. Toen hü de kerk ver
liet en het licht op hem viel, merkte vie-
toria ïp, dat zün gelaat een
druk maakte, maar ook een vasten wil ver-
Viotoria kwam uit haar verborgen hoekje
te voorschijn en keerde, huiswaarts.
Mr. Brent was voor eenige dagen na&r Lon
den gegaan, om een vriend te bezoeken. De
frmilio mankte hiervan gebruik om zich
wat meer vrijheid te veroorloven. Enid was
naar een vriendin gegaan, Helena Digby,
die een broer had.
(Wordt vervolgd.)
