IiNNENLAnF
DE OO^LOO
BUSTENLAND
POSTERIJEN EN TELEGRAFIE
LETTEREN EN KUNST
RECHTSZAKEN.
~ALLEBLËL
VERSPREIDE BERICHTEN
G£ëtLG£S-A!LL£RLEI
Berichten in drie regels.
Alen verkort voorts aldus niet de belangen
en het recht van de vrouw, maar van den
man. Ik wil het recht hebben, in plaats van
een man een vrouw te kiezen, b. v. in bet
distriet Loosduinen.
(Daarover wees groote vrooljjkbeidjr
Spreker is er van overtuigd, dat in
dien de Kamer en regeering den moed
hadden gehad, het algemeen vrouwen
kiesrecht in te -voeren, de heer Lokman ook
vóór de Grondwetsherziening zou hebben ge
stemd. Do heer Lohman is één van de man
nen, die soms zoo vreeset ijk meevallen. (Luid
gelach.) Het amendement zal wel niet worg
den aangenomen, maar het ware jammer, als
zijn naam er aan verbonden bleef. Laat hij
ons dus weer meevallen en het amendement
intrekken, eindigde spr.
Nadat de Minister GORT VAK DER LIN
DEN 't amendement had ontraden en nadat
do heer Snoeck Henkemans had gezegd zich
niet met 't amendement te kuimen vereeni
gen, omdat hij er niet voor is geschikte
vrouwen van. het lidmaatschap der Kamer
uit te sluiten, kwam het in stemming.
Het werd verworpen met 68 togen 15 stem
men. Vóór de heeren: v. d. Velde, Schimmel-
pcnninek, Oosterbaan, v. d. Molen, v. Wijn
bergen, Brummelkamp, v. d. Voort van Zijp,
Duymaer v. Twist, v. Veen, Arts, De Mo lite
VerLoren, Seheurer Art. 89 werd vervolgens
goedgekeurd.
Daarmede is dus uitgemaakt, dat ook de
vrouw als Kamerlid kan worden verkozen.
ENGELANDS FINANCIEELE
KRAOHT.
(Ingezonden.)
Door den Duitschen Rijksdag1 is reeds
een oorlogscrediet van meer dan 52 mil
liard toegestaan, waarvan bereids 47 mil
liard, over vijf oorlogsleeningen verdeeld,
werden ingeschreven.
In Frankrijk zelf, waar het buitenland
met allerlei vreemde waarden moest bij
springen, waar een financieele erisis
jheerscht en het beste gedeelte van het
land bezet is, en het menschenmateriaal
steeds meer wordt uitgeput, kon het nog
niet tot het tiende gedeelte daarvan wor
den gebracht, terwijl Engeland weinig be
tere ervaringen heeft opgedaan. Daar be
helpt men zich noodgedwongen met credie-
ten op korten termijn, waarvoor het reeds
6 pCt. moet geven. Als men dan nog be
denkt hoe bijv. Amerika alléén, materieel
zoowel als financieel, moet bijspringen, dam
vraagt men zich af hoe het komt, dat
Duitschland, in alles op zich zelf aange
wezen, zoo financieePkrachtig is, terwijl
Engeland en Frankrijk, om van Rusland
momenteel maar niet eens te spreken, in
het eigen land zoo moeilijk aan het onmis
bare geld kunnen komen.
Waar Engeland en Frankrijk niet enkel
oorlogsmateriaal, voedings- en genotmidde
len, en zelfs ook luxe-artikelen voor vele
milliarden betrekken uit het buitenland,
Baar sij'a d8 Centrale Mogendheden van
f.Hen toevoer zoo goed als afgesneden.
Heele kapitalen, die anders voor den aan
koop van buitenlandsche voedingsmiddelen,
bemestingsstcffen en grondatoffen werden
uitgegeven, zijn daar vrijgekomen voo'r oor
logsinschrijvingen. Daarbij komt, dat een
'tekort aan-voorraden beperking oplegt, zoo
dat de bespaarde gelden eveneens voor oor
logsdoeleinden ter beschikking staan.
Toch moet niet worden gezegd, dat
jDuitschland financieel zco krachtig is, o ra-
dat het geld in het land blijft. De om
zet van het geld vormt immers niet de
rijkdom van het land. Dit in deze be-
teekenis, dat de invoer in den volstrektèn
zin niet betaald wordt met geld, maar
met goederen, of met andere prestaties,
met uitvoer van de binnenlandsche pro
ducten.
Dat dient in het oog te worden gehou
den bij de beoordeeling van de groot-ere
financieele kracht in Duitschland; (hetgeen
niet alleen is gelegen in het aan
wezige geld,) en bij de beoordeeling van
de;: linaneieelen achteruitgang van cle En
tente-landen en vooral van Engeland.
Engelands financieele kracht wordt ech
ter niet minder, enkel omdat het in het
buitenland koopen moet; en dus milliarden
r.errr buiten zendt, maar omdat het niet
meer door uitvoer in de goede verhouding
tegenprestaties kan leveren. Veel van de.
beschikbare werkkrachten zijn werkzaam
ten bf hoeve van den oorlog. En En gelaaid
is bovendien gedwongen om méér jonge
mannen, dus méér binnenlandsche arbeids
krachten (uit het eigen land niet te ver
geten!) in den oorlog te zenden dan het
ooit heelt kunnen en durven droomen. Met
eiken man, die in den oorlog moet gaan,
vermindert dje arbeidskracht van het bin
nenland, en daarmee de mógelijkheid om
[tegenover den reusachtigen invoer, den uit-
!veer te stellen, die de balans in evenwicht
moet houden. De mogelijkheid tot binnen
landsche productie is "van dag tot dag klei
ner geworden.
Doch ook Duitschland moet voor de bin
nen !u>. lsche productie, anders voor uitvoer
bcsu rad, veie krachten missen. liet verschil
is echter hierin gelegen, dat Duitschland
zich, zij het noodgedwongen, heeft moeten
a:;:.passen aan den ge wijzigden economy
se! en toestand. Het voert niet uit zooals
anders, maar krijgt ook geen toevoer, en
geeft dus niet zooals Engeland, milliarden
uit enk. I voor het buitenland. Bij beide
ei:.breekt ui:voer (voor Engeland tenmin
ste in de hcognoodige mate) maar Duifcscü-
laud heeft ook geen schatten voor invoer
to beta ea. Terwijl dus in Engeland de be
talingsbalans aanmerkelijk verschoven is,
wordt Duitschland door de Engelsche maat-
re. elen behoed voor een al te drukkeaden
bui unlandscho schuldenlast.
Dit wil geenszins zeggen, dat ook Duitsch-
lands financieele balans zou worden ver
schoven, wanneer het wel toevoer krefcg,
jen dus ook toevoer van grondstoffen, waar
mee vele takken van industrie uitgebrei
der aan het werk zouden kunnen worden
gezet, en ook uitvoer weer mogelijk werd.
Duitschland is op dit gebied zooveel rij
ker dan Engeland, en in vele van ide be
trokken industrieën zijn heel wat werk
krachten over. Duitschland zou, als de we
reldmarkt voor hem openstond in- en uit
keer gemakkelijk kunnen regelen. Ook dan
zou voor Duitschland de financieele toe
stand er niet minder op worden, ofschoon
dan immers het geld niet in het land
zou blijven. Maar waar Duitschland geen
toevoer krijgt, en dus ook geen geld uit
geeft, en evenmin kan uitvoeren, daarom
is er ook geen onevenwichtigheid in de
betalingsbalans. Engeland voert ia da enor
me wijze, én kan daartegenover door ge-
uitvoeren, wal financieelee aehteruit-
brek aan arbeidskraahten minder dan ooit
gang moet tengovo Ttcbben. Zoo is er
zelfs uit dit oogpunt beschouwt, zelfs in de
blokkade, die Duitschland één maakt en
vastbesloten, nog iets goeds gelegen, ter
wijl Sir Edward Grey wel niet meer zal
zal vasthouden aan het eens gesproken
woord, dat het voor Engeland hetzelfde
bleef, of het al dan niet deelnam aai*|dezen
oorlog. De Engelschen hebben nu wel in
meer dan één opzicht ondervonden, dat
het anders is. Niet alleen doordat zij aotief
met hun eigen zonen aan den oorlog moe
ten meedoen, maar ook doordat zij econo
misch en financieel een gevaarlijke crisis
meemaken.
De samenwerking der geallieerden.
Het „Acht tlhr Abendblatt" verneemt ran
de Russische grenzen, dat de gewoonlijk goed
ingelichte „St. Petersburgsche Beuraoourant"
nadere bijzonderheden weet mede te deden,
over den binnenkort te Parija te houden groo-
ten Krijgsraad vau de Entente.
Niet alleen politieke, maar ook militaire
vraagstukken zullen daar ter sprake komen.
Engeland en Frankrijk zijn van plan, alle mo
gelijke middelen aan te wenden, om een be
slissend aucees te behalen op het Westelijk
front. Tot dit dool zal een nieuw sterk leger
in Frankrijk worden gereedgemaakt, dat zal
bestaan uit geheel verache, goed uitgeruste
Engelsche troepen en tevens uit Koloniale en
Italiaansche soldaten.
Aan Italië zal nogmaals het dringend ver
zoek worden gedaan, troepen voor het Weste-
lijk-front beschikbaar te stellen. Wordt zulks
geweigerd, dan zal van do Snloniki-Expeditie
verder worden afgezien en de troepen, die diaar
vrij komen, te namen met de reserves van de
lichtingj.917 zullen op 't Fmnseh-Engelaoh-oor-
logstooneel worden gebruikt.
Daardoor zal de Valona-exp editie van de
Italianen geheel op zichzelf kermen te staan en
men vermoedt dat Italië dan ook wel zijn toe
stemming zal geven.
Frankrijk zal op de conferentie met een om
vangrijk programma voor den dag komen, dat
onderandersa bevat de oprichting 'van een go-
heel nieuw leger, samengesteld uit gekleurde
troepen.
Rusland en het Poolsche leger.
Naar men uit goede bron verneemt, zal de
Russische Regeering de Poolsche troepen,
welke door Duitschland en Oostenrijk gedwon
gen worden tegen haar vaderland te strijden,
niet als oorlogvoerenden erkennen. De krijgs
gevangenen, onder deze troepen gemaakt, zul
len hun dienstplicht in het Russische leger
moeten vervullen, zoo zij hiervoor in aanmer
king komen. Tevens zon het in de bedoeling
van de Russische Regeering liggen, krijgsge
vangen Polen, die weigeren aan hunne mili
taire plichten te voldoen, niet alleen wegens
desertie of dienstweigering, doch ook wegen*
hoogverraad, voor den krijgsraad te voeren.
Het laatstgenoemde besluit steunt op de over
weging, dat een vermoeden van hoogverraad
aanwezig geacht kan worden tegen Russische
onderdanen, die in vijandelijke leger» mede-
streden, dooli weigeren hunne militaire plich
ten in de Russische geledoren ma te komen.
Naar verluidt, zal de Russische I! ogee ring over
eenkomsten treffen met hare bondgenooten, en
in de eerste plaats met Roemenië, waarbij
krijgsgevangen gemaakte Russische Polen
voor de keus gesteld zullen worden dienst te
nomen in het leger van den bondgenoot of in
het Russische leger. Ingeval van weigering
beidsverklaring van Polen bepalen, daar als
vanzelfsprekend wordt aangenomen, dat de
overheid in de neutraio landen bij voorkomende
gevallen de uit het tot koinkrijk geprocla
meerde bezette gebied ofkomstig Polen als
Russische onderdanen behandelen zal.
Ten aanzien van de neutrale mogendheden
zal de Russische Regeering zich waarschijnlijk
tot een protest-nota tegen de onafhankelijk
heidsverklaring van Polen als Russische onder
danen behandelen zal-
Do in vijandelijke landen gevestigde Polen
van Russische nationaliteit blijven, evenals
hunne eigendommen, de bescherming genieten
van da gezanten, aan wie de behartiging der
Russische belangen is toevertrouwd, en die,
steunend op het volkenrecht, met kracht verzet
zullen aanteekenen tegen poginge» van de
regeeringen, waarbij zij geaccrediteerd zijn,
om Russische onderdanen tot verraad tegen
hun land aan te sporen of te dwingen.
Fransche bureaucratie.
De opbrengst der Fransche oorlogsleening is
niet meegevallen, maar hoe kan het ook anders,
als de inschrijvingen door de autoriteiten zoo
moeilijk gemaakt worden, ais de „Journal des
Debats" schrijft. Een dienstmeisje had eenige
spaarduitjes op de baak in Orleans, en wilde
deze op- het altaar des yaderlands offeren. Zij
schreof dus aan den directe ui' van de postspaar
bank, dat zij hem verzocht, die gelden voor
haar ,op de ooi'logsleening over te schrijven. De
directeur schreef terug, dat eerst het geld naar
de postspaarbank in Parijs moest worden over
gebracht. Op de postspaarbank te Pafijs kreeg
zij drie groote formulieren, in te vullen met
naam, voornaam, godsdienst, geboorte, woon
plaats, nummer van haar dienstboekje, enz.
enz.Deze documenten werden gelukkig
naar Orleans vervoerd. Vandaar kreeg zij eene
aanzegging, weer op het bureau te Parija te
komen. Hier begonnen de moeilijkheden op
nieuw. Men verlangde een identiteit-bewijs, of
anders eene notarieele verklaring met twee
getuigen. Het dienstmeisje lite zich door al
dien omhaal afschrikken, en deed verder geen
moeite. Zoo zijn er duizenden Fransche staats
burgers, die het geld liever in hun zak houden,
dan zoo getracasaeerd te worden.
Japansche oorlogsbelangen.
Op handels- en economisch gebied roert
Japan, zooals bekend, zich aan alle kanten. Het
land vaart goed bij den wereldoorlog. „Tbe
Japan Ohroniole" meldt nu, da.t na heit uit
breken van dm oorlog de aandacht Yin Japan
sche financiers gevestigd was op ondernemin
gen, welke zich na den oorlog waarschijnlijk
zullen uitbreiden 1 Waar dit zou zijn, werf toen
niet overwogen. Thans denkt men er speciaal
aan om gelden beschikbaar te stellen voor de
industriecle ondernemingen in de Japansche
Koloniën. Japan geeft hiermee het bewijs, dat
allereerst en voornamelijk aan de inwendige
kracht moet worden gewerkt. Terwijl men in
dien tijd ook anderszins natuurlijk niet stil
zit. Hetzelfde blad meldt, dat Japansche
papierhandelaren in den laatoten tijd, behalve
naar Rusland en Australië, ook in toenemende
mate papier hebben uitgevoerd naar Sjanghai,
Hongkong en Nedorlandsch Indië. De uitvoeren
naar de drie laatst genoemde bestemmingen
waren gedurende het eerste half jaar van 1916
tienmaal zoo groot als over "hetzelfde tijdsver
loop van 1915.
Dat Japan zijn aandacht op serieuse wijze
wijdt aan de toekomst, blijkt hieruit, dat wet
telijke maatregelen worden overwogen tegen de
Japansche exporteurs, die door hunne prac-
tijken, bijv. door uitvoer van minderwaardige
goederen, de belangen van den Japansehén
handel schaden in de oogen van het buitenland.
Een voorbereidend onderzoek is reeds begonnen.
Do Engelsche oorlogskosten.
Do heer F. W. Hirst, de bekende talentvolle
schrijver over economische en finanGieele on
derworpen, aan wien onlangs, wat niet genoeg
betreurd kan worden, de gelegenheid om zijn
critiek op de Regeering uit te oefenen in het
voel gelezen weekblad „The Economist" door
de eigenaars van diit blad ontnomen werf,
heeft dezer dagen in het thans door hem opge
richte weekblad „Common Sense" de aandacht
gevestigd op het feit, dat de oorlog-skredieten
door het Engelsche Lagerhuis toegestaan,
laatstelijk gestegen zijn tot de totaalsom van
9132 milliocn pond sterling, zegge bijna 80
milliard frank.
Het vai t niet gemakkelijk, schrijft Hirst,
zich een juist denkbeeld te vormen van wat
dit bodrag beteekent. Maar een aanschouwelijk
beeld, kan, meent hij, daartoe behulpzaam zijn,
En hij doolt daarom een reken sommetje mee,
dat door een student in Cambridge werd op
gesteld.
Dio berekening is deze, de Oud-Testamenti-
sche ohronologie als basis aannemende, dat in
dien Adam tot den togenxvoordigen tijd was
blijven leven -en hij wan de schepping der wereld
af tot jien huldigen dag ieder uur, dag en
nacht, vijftig souvereins op den bodem der zee
had doen verdwijnen, de totaalsom dezer geld
verspilling nog niet zoo hoog gestegen zou zijn
aJa die van de kosten van den togienwoordigien
oorlog, wel te verstaan, de kosten dan alleen
nog miaar voor het Britsche rijk.
Het lager onderwas in Frankrijk in gevaar.
Nog steeds wordt ernstig geklaagd over het
aanzienlijke tekort aan goede onderwijskrach
ten op de lagere scholen in Frankrijk. De
meeste onderwijzers zijn gemobiliseerd en de
scholen verloopen, het onderwijs staat vrijwel
stil. Thans weer bevat het „Journal"
oen wanhoopskreet van Lucden Descoues, die
een krachtig beroep doet op de leger-autori-
taiten om toch oudere onderwijzers, die vaak
ingedeeld zijn bij werkbataljons achter het
front, met groot verlof te zenden, zoodat zü
veel nuttiger werk kunnen doen. Deecóuea pu
bliceert o.a. een brief van een inspecteur van
het onderwijs, die schrijft: „De leerlingen
hebben twee jaar verloren. Zy zullen dit niet
moer inhalen. Na den oorlog zul andere arbeid
beslag op hen leggen. Ons opgroeiend geslacht
zal 25 analfabeten tellen! Wij bereiden den
„na-oorlog" veel goeds voorl"
Duro paarden.
Van de Deensche grens wordt aaD de „Weeer
Ztg." geschrevenSedert begin September wor
den in Sleeswijk-Koletein eigen gefokte paar
den in grooten getale opgekocht voor Midden-
en Zuid-Duitechland', meest allen veulens van
l/'a2 jaar oud. Van-Husum uit zijn groote
transporten naar de Rijnstreken en het konink
rijk Saksen afgezonden. Betaald werden onge
kend hoog© prijzen. Zoo verkocht Thomas Bayna
te Oldenswort een Eider stadje een
IK-jarig hengstveulen voor den ongelooflijken
prijs van 4600 Mark. Gebr. Hagge bij Witzwort
verkochten 12 veulens van ongeveer iy22
jaar voor 35.000 Mark. Een groot getal jonge
veulens, die naar Berlijn, Ghemnitz- en Fran
kenberg gingen, kostten 28003000 Mark.
Voor twee dezer soort dieren uit Süderstapel
werd 8300 Mark betaald. Vervolgens komen
daarbij de aankoopen van Deensche arbaids-
paarden, die meeat eerst naar Sieeewijk-Hol-
stein komen en daar weder voor zeer hooge
prijzen verkocht Worden. De Deensche Regee
ring heeft den uitvoer van 10.000 arbeidspaar-
den toegestaan. De meeste komen uit het zui
delijk deel van Jutland, van 't eiland Seeland,
enz. Natuurlijk is'de speculatie snel bij de
hand en de voordeden der opkoopers zijn, on
danks de hooge aankoopsprijzen, onbegrensd.
De prijzen, wdke thans reeds door vreemde
opkoopers voor Slees wij-H1 steinsch e paar
den worden betaald, doen reeds voor later een
fabdaohtigen prijs voor een goed paard ver
wachten. Op de markten in Sleeswijk-Hdetein
zijn goede werkpaarden, die vroeger- met 900
1000 Mark werden betaald, niet onder* 3500 Mark
te krijgen; zelfs lK-jarigo zoogveulens kosten
minstens 1600 M.
En wat zullen na den oorlog de paarden wél
kosten? vraagt het blad ten slotte.
De seminaries en de oorlog.
Niet alleen in Frankrijk, ook in Duitsch
land doen zich de treurige gevolgen van den
dienstplicht voor seminaristen pijnlijk ge
voelen. Weliswaar behoeven in Duitschland
do priestérs niet actiefte dienen en wordt
daardoor het gevaar, dat hun rijen aan
zienlijk gedund worden, minder grcot; maar
toch ziet men ook in Duitschland in dit op
zicht de toekomst donker in.
De „Bayr. Kurier" geeft eenige cijfers over
het aantal theologanten aan de seminaries
der Beiersche aarts-diocesen en bisdommen.
Voor den oorlog telde het seminarie te Dil-
lingen 140 theologanten, nu 15; dat te Bam
berg reep. 47 en 29; te Eicihstadt 87 en 21,
order wie 5 Bulgaren; het Georgianum te
Mtincben 97 en 8; te Freising 174 en 29; te
Passan 80 en 8; te RegensBurg 185 en 18; te
Spiers 65 en 4, te Wtiraburg 90 en 6.
Gesneuveld zijn van de seminaries te Bam
berg 4, te Dillingen 17, te Eichstadt 18, te
Freising 20, te Miinchen 11, te Passau 17,
te Regeneburg 27, te Spiers 12, te WiirzJmrg*
17 theologanten.
Zeer zeker zijn dit verschrikkelijke cijfers,
vooral als men bedenkt, dat oak voor den
oorlog in vele van~deze diocesen een ger
brei ssn priêatara heerschte.
EEN ONDERAARDSOHE
STELLING GENOMEN.
Reuter seint van het Ancre-front: Ten
Zuiden van de A more heeft de vermeestering
van Saint Pierre Divion weer een van d-e won
deren van dezen oorlog ontsluierd. Langs de
Anore loopen daar ondoraardfiolie werken van
een verbazingwekkende uitgestrektheid. Men
kan ruim 500 M. in een rechte tunnel loopen en
da lielft van dien afstand in een dwarsgang,
zonder dat men. er zich dan nog van heeft
kunnen vergewissen hoe ver de tunnel zich
werkelijk uitstrekt. De tunnels zijn zeven voet
hoog en zes voet breed. Van de zijwanden gaan
vertakkingen, die naar kamers en heele reeksen
van kamera leiden, waarvan vele gemeubeld en
zelfs behangen zijn. Zij zijn van electriisoh licht
voorzien. Uit de tunnel loopen vier uitgangen
naar den over van do rivier. Aan den anderen
kant van de tunnel voeren reeksen trappen
naar de Duitsejie loopgraven of liever naar de
loopgraven, diio totnutoe aan de Duatschers
behoorden. Deze ondergrondsche stad wa3 ver
blijfplaats, fort, opslagplaats en verbindt ng®-
kanahl tezamen. Men vond er alle mogelijke
wapenvoorraden in. Er waren ook inrichtingen
in, om zoo spoedig mogelijk mijnwerper* en
kanonhen nsar de oppervlakte te brengen, die
dadelijk veilig konden gebruikt worden, al»
het artillerievuur ophield en de infanterie-
aanval volgde.
Het is een wonder, dat deze plaats ooit ge
nomen kon wordién. Met de gewone oorlogs
werktuigen lijkt zij onaantastbaar, maar de
Engelsche soldaten berenden de Duitache stel
lingen zoo plotseling, dat de Duitschers geen
tijd hadden, om zelfs hun verfiedigingsmiddelen
boven den grond te brengien. Evenmin hadden
de Duitschers, in de loopgraven daarboven, tijd
om jfich te bergen. Toen de loopgraven daar
boven en de manschappen, die erin waren, ge
nomen waren en de plaats zelve aan alle kanten
ingesloten was, gaven de bewoners van de
tunnels zich spoedig over.
AMERIKA.
Na de verkiezingen.
Het schijnt nog niet vast te staan hoe de
aamenstolling van het nieuwe Congres zal
wezen. Voorloopige berekeningen stellen de
partijgroepeering in den Senaat op 64 Demo
craten tegen 42 Republikeinen, of een meer
derheid van 12 tegen een van 16 thans.
In het Huis zouden 216 Democraten komen
te staan tegenover 211 Republikeinen, één
progressist, één sociaal-democraat, één „wilde"
en één progressistische protectionist. Van rijf
districten was de uitslag nog onzeker.
Lord Lucas, gewezen minister van land
bouw jn het liberale ministerie Asquith en
vlieger bij het Engelsche leger, wordt vermist.
Do Russische minister van verkeerswegen
vraagt een crediet van 71 mill, roebel voor den
bouw van een rijksmetaalfabriek in Z.-Rusland.
Het fonds van de „Times" voor het En-
gialsohe Roode Kruis bedraagt nu ruiim vijf
millioen pond sterling.
De Duitache gezant te Weenen von
Tsohirscbky und Bogend orff, is Woensdag
op 58-jarigen leeftijd onverwachts overleden.
Generaal von Bissing, de gouv.-gen. in
België, heeft de Belgische burgerl. bevolking
verboden aardappelen aan vee te voederen.
Ook de Radneri, die Italiaansche minister
ven Landbouw, is naar Parijs vertrokken om
de Entente-conferentie bij te wonen.
Op 7 Dec. komt het ITongaarsohe Huis
van Afgevaardigden bijeen. De zitting zal ver
moedelijk tot begin Januari duren.
Het Engelsche s.s. „Voy" is bij dékken
mist aan de kust van Brest gestrand. De be
manning kon worden gered-
Romain Rolland deelt mede, dat hij den
hem toegewezen Nobelprijs zal gebruiken voor
liefdadige doeleinden.
VREEMD BEDRIJF.
Mr. W. j. L. van Es vertelt in de Hollandsche
Kroniek van de Dietsche Stemmen een „vermake
lijk" verhaal uit den tijd van den Boerenoorlog,
dat hij indertijd van jhr. dr. Sandberg heelt ge
hoord.
„Onder de auspiciën van het Comité du Sou
des Boërs te Parijs, zou de heer Sandberg zijn
tweede op Engelsche blauwboeken gedocumen
teerde lezing houden over de Concentratiekam
pen, en wel in het Theatre de Chatelet.
Hem werd door genoemd comité te verstaan
gegeven, dat, waar het meerendeel van de Pa-
rijsche pers zich de Boerenzaak zeer welwillend
betoond had, en zij dus wel vanzelve de aan
dacht op de per advertentie aangekondigde lezing
zou vestigen, zij het toch zeer zou waardeeren
indien hij persoonlijk of wel zijn secretaris de
redacties ging bezoeken en hun vragen, of die,
naar, aanieiding der in hun blad voorkomende
advertentie, een opwekkend woord in hunne bla
den zouden willen ten beste geven.
Naar aanleiding daarvan ging zijn toenmalige
secretaris, de heer E. J. Brierre, zijn opwachting
maken bij de verschillende hoofdredacteuren der-
voornaamste Parijsche bladen.
Bij zijn terugkomst verhaalde hij door allen
allerwelwillendst ontvangen te zijn, behalve door
den hoofdredacteur, tevens groétendeels eigenaar
van de „Matin".
„Le Matin" nu was een ochtendblad (gelijk
ook thans waarschijnlijk nog) en algemeen heet.c
het in Parijs dat het feitelijk niets anders was
dan de avond-editie van „Le Matin".
„Le Matin" was sterk pro-Engelsch„Le
Francais" was nog feller pro-Boer.
In zijn keurige werkkamer ontvangt de hoofd
redacteur van „Le Matin" den heer Brierre, die
hem het doel van zijn komst mededeelt.
Waarop hem op heftige wijze wordt medege
deeld, dat men niet begrijpt dat hij met zulk
een verzoëk durft aankomen, daar de heer
Brierre, zelf Parijzenaar blijkbaar, zeer goed
wist dus dat „Le Matin" volstrekt niet met de
Boeren, doch ten zeerste met de Engelschen sym
pathiseerde. Mogelijk dat de hoofdredacteur van
jJU Francais" vatbaar zou zijn voor de inwilli
ging van zoo'n verzoek, maar zeker niet hij,
hoofdredacteur van „Le Matin".
Eenlgszins van zijn stuk gebracht door den
onverwacht-heftigen uitval vroeg de heer Brierre
of hij hem wilde zeggen waar of het kantoor was
van den hoofdredacteur van „Le Francais".
Eenigszins barsch werd hem toegevoegd: „hier
naast," vervoeg u maar tot den concierge', die
zal u wel inlichten.
De heer Brierre vertrok en vroeg aan den com
cierge den hoofdredacteur van „Le Francais" te
spreken.
Weldra werd hij binnengelaten in een even
keurig arbeidsvertrek, onmiddellijk grenzend aan
dat wat hij pas had verlaten. Tot zijn niet ge
ringe verbazing zit daar dezelfde heer van zoo
even, die hem allerminzaamst ontvangt en vraagt
wat de reden van zijn bezoek is.
Brierre heeft weer hetzelfde verhaal te doen,
wordt zeer welwillend aangehoord en krijgt ten
antwoord, dat het den hoofdredacteur bijzonder
aangenaam zal zijn aan zijn verzoek te voldoen,
en dat hij geheel te zijner beschikking is.
„Le Mhtin" bevatte den volgenden morgen
niets omtrent de lezing; „Le Francais" den vol
genden avond een warme opwekking er heen te
willen gaan ter wille van de op schandelijke wijze
aan hongerdood prijsgegeven weerlooze vrouwen
en kinderen. De opbrengst toch was bestemd tot
leniging van den nood in de concentratiekam
pen."
We noemden dit verhaal „vermakelijk". Eigen
lijk is het in-droevig. Het geeft een staaltje van
rransche perstoestanden, dat misschien wel eenig
is, maar toch wel doet zien, waartoe die pers
gekomen is.
Trouwens, we behoeven daarvoor niet zoo' ver
te gaan, merkt de „Res.bde" aan. Ook in ons
land gaat het bij sommige bladen "die richting
uit. Er zijn cok hier uitgevers, die bladen van
verschillende richting uitgeven. En al zijn er dan
misschien geen hoofdredacteurs, die voor twee
personen spelen, directies zijn er wel. En of ?ulk
een persoon nu directeur of redacteur heet, komt
er niet op aan, maar een rare verhouding is het
wel. Geldverdienen is soms een vreemd bedrijf.
Beginselen laat men er voor loopen.
LEVENDE KUNSTHANDEN.
In de „Deutsche medizinische Wochen*
schrift" wordt een nieuwe uitvinding be
handeld van den militairen chef-arts van
het reserve-hospitaal te Stuttgart, ar. Wal-
cher. Dezen is het gelukt, om kunstma
tig een levende kunsthand te vervaardi
gen. Hij ging daarbij uit van het stand
punt, dat "iedere kunstmatige hand slechts
iets werkelijk volkomens kan leveren,
wanneer men rekening houdt met de samen
werking van twee factoren, n.I. van het ge-
voels- en het bewegingsvermogen.
Aan iemand, die zijn rechterhand ver-
loreu had, werd een nieuwe hand gegeven,
doordat uit het onder-armbeen een nieuw
lid gevormd werd. Voor dit doel werd
de huid van den pols af tot aan den elle
boog te zamen met de daarin liggende
weeke deelen tot op het bot opengesneden
en dan van het bot naar buiten afgeschild.
Van dit bot werd dan 5Va tot 6 centimeters
afgezaagd Aan dit afgezaagde gedeelte
worden de vijf vingerpezen bevestigd en
op het punt, waar het stuk werd afgezaagd,
wordt een nieuw gewricht gevormd. Daarop
wordt de afgeschilde huid met de weeke
deelten weer om den onderarm en om het
losse bot gelegd en toegenaaid.
Op deze wijze heeft de geamputeerde op
de plaats, waar de hand afgenomen werd,
een nieuw gewricht en een nieuw lid gekre
gen, om zoo te zeggen een grooten kunst-
matigen duim. Deze kan op natuurlijke
wijze willekeurig gestrekt en gebogen wor-
worden en wel met een groote" kracht, om
dat de vijf vingerpezen hem bewegen. Deze
duim nu wordt verbonden met vier kunst
matige, uit dood materiaal vervaardigde
vingers, die onder den druk van den duim
zich openen en sluiten kunnen. De patiënt
hoeft daardoor een hand gekregen, waar
mede hij alies kan' aanvatten en vasthou
den op veel natuurlijker wijze dan dit tot
nu toe het geval was met doode kunst
handen.
HULP BIJ DE POST.
Met het oog op de naderende St. Nieolaas.
en Nieuwsjaaradrukte, heeft de opperbevelheb
ber bepaald dat de compagnies-, eskadrons-,
batterij-, fort-, detaehementscommandanton
en de commandeexende officieren der zeemacht,
het dienstplichtig personeel der posterijen dat
langer dan 8K maand onder de wapenen is, in
do tijdvakken van 2 tot en met 7 December e.k.
en van 29 December tot en met 6 Januari d.a.v.
op rechtstreeks door den directeur van het
Postkantoor of spoorwegpostkantoor ter plaatse
tot die commandanten gerichte aanvrago tot
hulpverleening bij de posterijen beschikbaar
zullen «tellen, voor zooverre de eiseken van
den dienst dit zullen vergunnen.
IUW.IL.111 IJl yj'.iT 3 r-i
EEN NIEUW GROOT INDISCH
DAGBLAD.
Naar wij vernemen zal te Semarang in het
laatst van 1916 een nieuw dagblad verschijnen,
onder leiding van den hoer J. Veersema, oud-
rodacteur en pl. verv. hoofdredacteur van
„De Sumatrapoet" en oud-redacteur van de
Locomotief."
1 IH'—WIf rWfcfiA ze&tzaoa**
EEN LIEFHEBBEND VADER.
Den 29en Augustus werd aarf den portier van
de wachtkamer 3e kl. van het station S.S. ie Arn
hem door een reiziger verzocht, even te willen
letten op zijn twee kinderen van 3 en 5 jaar, daar
hij even weg moest. De manjkwam evenwel niet
terug en liet zijn kinderen onverzorgd achter.
Deze werden naar het politiebureau gebracht,
waar zich eenigen tijd later een man vervoegde,
die verklaarde de kinderen te herkennen als die
van zijn broeder, F. v. d. W„ te 's-Heerer.berg,
die volgens zijn zeggen naar Duitschland ge
gaan was. De rechtbank te Arnhem heeft den
nalatigen vader thans, wegens het opzettelijk on
verzorgd achterlaten van personen, tot wier ver
zorging, verpleging en onderhoud hij verplicht
was, veroordeeld tot 2 maanden gevangenisstraf
