NIEUWE Hill CItUIT
IDE DAMIAATJESi
BRIEVEN UIT HONOLULU.
DE ©ORLOfi
het vredesaanbod der centrale
mogendheden.
Vrijdag 15 December. - Tweede Biad
VERSPREIDE BERICHTEN
EIGENWIJS.
„Do Janskerk komt uit." 't Ia Zondag
avond, den laatsten Zondag in September,
dus Aanblddingsfeest en er was een vreemde
„mijnheer" 6m te preeken. D© kerk was
dan ook stampie en stampievol en het eerste
wat je zag te voorschijn komen, nu de menSca-
heid weer in de koele buitenlucht kwam
Waren zakdoeken, ne. o.n te overgeble
ven tranen weg te pinken die hadden tijd
genoeg gehad om op te drogen maar om
de hitte, d.e ais parelen op voorhoofd, neus
en wangen te sch.tteren stond, te doen ver
dwijnen. We zien daar geloovig Haarlem
nog wat napraten over de „p ttige" preek,
terwijl ze op de respectievelijke familiele
den staan te wachten om huiswaarts te koe
ren. Lang duurt dat niet, want daarvoor
is het weer niet geschikt, dus is er slechts
tijd voor korte en bondige critiek, zooals:
„hij heeft het hem maar knapp.es geleverd"
of „dat was nou nog eens '11 preea e, hè
of „daar kunnen de onzen nog eens een
puntje aan zuigen," enz. Ondernand is het
Vermiste familiestuk komen opdagen en wordt
de weg naar hu.s aanvaard, waar dan ou
der een bakje troost met een Haarl mmjr-
hailetje een ieder nog eens zijn „zalig ge
voel" laat dom-schcmeren en zijne gods
dienstige tevredenheid lucht geeft, om daar
na den Zondagavond weer als gewoonlijk
door te brengen. Maandag komt en ieder heeft
ziju werk en de vreemde „Mijnheer' ine.
zijne pittige en kranige preek is weer zoo
goed als in 't vergeetuoek.
Welk lot valt pen gewone Zondagsohe
preek ten deel
Dat verschilt naarmate de plaats, waar
de critiek plaats vindt: aan de koffietafel,
aan de bittertafel of in de huiskamer.
Aan hot koff.e- of theekransje, waar ver
schillende Eva's dochteren van rijperen leef
tijd met voorkeur vergaren 'om onder het
genot van een „lekker bakkie" en een jan-
hageltje de voornaamste feiten van den üag
te bespreken en vooral de prei k, alst.nminste
de vergaderden „godsdienstig" aangelegd zijn
-daar is ieder voor of tegen de p. eek naar
mate de predikant een zalvenden indruk op
haar maakt of niet, of haar wel eens op
gevoelige manier de waarheid heeft voorge
houden.
Aan de bittertafel gaat het er dikwijls niet
zoo kalm toe. 'De gemoederen, a. verb, t dooi
de „benauwde" ideeën van kapelaan zus en
zoo, worden tot het kookpunt gebracht d.<or
verwarmende dranken, met het gevolg dat
die stoom de een of andere veilig-heidskkp
moet vinden om te ontsnappen- Vandaar -do
goed gepeperde woorden, en opmerk na u d o
daar vernomen worden. Mijnheer Pastoor of
kapelaan „weet totaal mets van de wereld
af" beschouwt al.es maar „van éénen kant
fcn zou heel wat beter doen met naar zich
zelf te kijken. H.er is de kritiek meer g.oot-
jpraak, om zelf met te heilig te scuijneu u t
menschel ijk opzicht alias ge woon .e: om zelf
niet anders te schijnen dan anderen.
In het huishouden hangt het van de gods
dienstige stemming af, d.e pa en moe nezielt
en den kinderen vroegtijdig wordo ingeprent
Zij zuiien van de gelegenheid profiteeren om
waarheden, d.e zij zelf den kmders reeds had
den voorgehouden, nog eens aan tie dikken
haar aanleiding van heigt-en er in de Klerk
gepreekt werd. Anderen hebben onderhand
een gezellig uiltje geknapt en "kunnen dus
geen kolossale vruchten mee paar huis dra
gen.
Om kort te gaan, als we ons zelveu eens
niet willen misleiden, moeten we toegeven
dat er dikwijls al niet veer meer blijft han
gen van ©ene Zondagsohe preek dan een
good- of afkeurende critiek naarmate de
„waarheid" eens lekker gezegd wordt (want
die hoort men toch maar n"ot graag, al wil
men ook al bij Sint Petrus aanlanden) of
dat er over 'n onverschillig onderwerp ge-
preekt wordt, dat je geen leeiijke plaatsen
doet ontdekken.
Het is al bijna even treurig als met mijne
schapen. De menschen wecken dag in, dag
uit; de eenige godsdienstige opwekking krij
gen zij dus 's Zondags. Ik doe mijn best
Kot ze zoo eenvoucLg mogelijk voor te hou
den en geef ze alle mogelijke goede ver
maningen, maar ze schijnen er toch geen
begrip van te hebben en als men er geen
naam bij noemt dat dit nu eens voor Jan,
Piet of Klaas is, dlan snappen ae fiet niet
en denken maar dat alles voor buurman of
buurvrouw is. Heeft men het echter gewaagd
hun naam er bij te voegen zoodat ze weten
.voor wie het is, dan worden alie vruchten
weer te niet gedaan door de gramschap, die
daaruit voortkomt. Moet het d"n maar pres
ten worden in. het wilde weg, zonder ©enigen
.vooruitgang?
Een ziek persoontje gaat naar een dokter
om genezen te worden en niet naar een
advocaat of ingenieur. Mankeert er wat aan
onze auto, we brengen hem naar de garage
en met naar den dokter. Moeten we groenten
koöpen dan gaan we naar den groeritenboer
©n niet naar den melkboer, ik wil maar
tegggen dat ieder zijn vak heeft en daarvan
geacht wordt meer te weien dan Wij aëivcn.
Gaan we een dokter, advocaat, etc. raad
plegen, dan beweren we niet eigenwijs dat
We beter op de hoogte zijn dan hij, omdat we
Weten dat hij die zaken bestudeerd heeft.
Op het gebied van godsdienst is dat ech
ter zoo niet. Ddar heeft iedereen een woordje
mee te spreken en worden onder leeken do
.Vermaningen en aansporingen van een vak-
ïnan (in dit geval de Priester) heel kalm-
Ïjes becritiseerd en dat natuurlijk, van een
eel ander standpunt. Het zou dwaas zijn
fcoo iets f e doen tnet dokters of advocaten,,
tomdat we er ten slotte maar heel weinig
Van begrijpen daar we leeken in het vak
zijn. Maar op godsd enstig geb:ed is het niet
belachelijk omdat een j£der van 't „vak" is.
Ik ondervond dat nog kort geleden. Een©
Portugeesche dame was door een zielenbe
zweerder (1) van eene ziel verloet, die haar
O© no ziekte bezorgd had en er hu met de
kiekte weer was van doorgetrokken.
Ik dacht dus een goed werk te doen met
hro moeder v&n twaalf kinderen eens de
leer onzer Heilige Roomsohe Kerk Je gaan
verkondigen. Te vertellen dat onze z'el naar
hemel, hel of vagevuur gaat en daar ge
noeg wordt bezig gehouden door O. L. H.
om geen wandelingskes te maken naar dit
aardrijk ©n andere menschen te hinderen.
Maar jawel, daar kwam ik nu juist aan het
verkeerde kantoor. Zij kon bijna niet meer
spreken van opgewondenheid en had een heel
andere leer. Hoe kon ik dat mensoh nu
overtuigen? Zij kon niet lezen, noch Portu-
geesch noch Engelsch, en mij geloofde ze
niet. Zij geloofde alleen maar menschen,
die haar gelijk gaven.
Zoo is het met velen die eene preek bij
wonen. Zij w l en het niet g-o'ooven omdat
het niet pleizierig is en ze hun leven wat
ernstiger zouden moeten inrichten. Zij voe
len wel hun geween, dat anders spreekt
dan hunne tong, maar door eigenwijsheid of
lichtzinnigheid willen zij er geen gehoor aan
geven. Zij z jn meer lie voorrecht dan mijn
Portugeesch oudje, ze kunnen lezen en heb
ben zich maar do boeken aan te schaffen,
om zich te overtu'gen dat hun de waarheid
verteld wordt, maar neen dht zou te veel
moeite zijn. Een ander doet dus het werk
voor hen: put uit boeken en ondervinding
en.wordt n et gelooid.
Een paar weken geleden wild 3 ook de
„Baas" eener plantage me eens b ijken ge
ven van zijne theo'ogische kenn'sengaf me
als zijne op.nie te kennen, dat als een P. i s-
ter moest kiezen tusschen tegenwoordig zijn
bij eene begra.enis of een huwelijk, hot eerste
de overhand had.' (Dit was naar aanleiding
van eens tegra.enis, de zo dar mij g s h d
was, omdat ik op eene andere plaats ge oe-
pen was voor eene huwelijks Inzegen ng. Ik
was me dus bij do.i Baas ga n 0 tl. gen 3 t
de Dr. de begra en s n e. had ui gesteld. Ik
zei hem dus dal sa va reerentia. mij .e opine
n et dezeLde was, want a s je in dit land
net onmiddellijk kaar st-.at v or een huwe
lijk (vooral a.s he., ©an paar dagen van te
voren gearrangeerd is) zeggen ze: goeicn
dag, Mr. Pastoor, ais e geen tijd Leb. gaan
we naar Mr. den Rechte.' of den eerst- n, d n
besten Dom'nó, den v,e tegen het ljf loe
pen en leven dus n een zond gen s aat.
Evenals deze mijnheer, zijn er vel-; matho
lle ken die er zoo hun eigen man er van den
ken en redeneeren op nahoud n cn daarvan
niet af te brengen zijn, zelfs door de k a h-
tigste bewijzen n et. Zij vo'gen hun geeste
lijke le dors, tot een zeker pant cn v nd n het
dan mooi genoeg; de rest is voor de „hei
ligen", dat gaat hun niet aan.
Maar sinds we nu toch allemaal het nau
we" pad op moeten om in ve lige haven
terecht te komen is het toch het beste mot
een loods aan boord te gaan d e ons op Oh.is-
cus gezag wordt aangewezen. Het is veel
beter het nu wat benauwd te hebben door
onze luxe een beetje in te krimp.n en wat
meer onze gemakzucht tegen te gaan dan
naderhand onze broede opvatingen op een be
nauwd plaatsje te Inoefen uitbranden. Bo
venden schijnt het een algeme n denkbeeld
te zijn dat heiligheid goed is voor kapelaans,
pastoors, paters en zusters, maar waa om
zelde Christus dan: „Dit is Mijne wil uwe h i-
ligmaking", dat was to.h zeker maar niet
voor tie genoemde personen alleen bedoeld,
doch voor iedereen en dat was niet eene
raadgeving, maar een plicht. Als we
dus geen he i gen worden, schie en we aan
onzen plicht, aan Gods wil tekort en pu we
ten we allemaal wel dat we het met onze
laksche breedo opvattingen het niet vér zul-
ibn Drongen in d© heilijjhe d. Wij bedrieg n
ons zelf wetens en w.Lens.
Op een goeden dag kwam Ik een katholie
ken blanke tegen en pratend over geestelij
ken, zei hij mij, dat dat niet anders dan her
ders waren, goed om hun schapen uit te
zuigen. „Zoo"ï vroeg ik hem. ,Ja maar, oiet
u,zei hij, de anderen." Ook onder andere blan
ke katholieken zijn er die graag inet alle on
mogelijke opwerpingen tegen de geestelijken
komen aandragen, teneinde hun raad niet te
moeten volgen, Deze is te jong en heeft dus
geen ondervinding; gene is te oud en is dus
van den ouden stempel; een derde is te heilig
en moet dus niet te streng -verstaan worden,
terwijl een vierde weer niet heilig genoeg is
en er dus maar niets van wordt aangenomen
Allemaal van die echte „dooddoeners" om
zich zelf maar wijs te maken dat men dus
even goed z'n eigen licht volgen kan. bii
dan het: „Oordeelt niet, en ge zult met
geoordeeld worden." Er wordt ons met ge
vraagd wat we van dezen of genen geestelij
ke denken, maar eenvoudig te gelooven, dat
wat ons door hen, namens God,voorgehouden
wordt
Dezelfde witgekruinde mensdh, die nooit
naar de kerk gaat en ook niet te biechten
komt, want hij kan onmogelijk biechten dan
in zijne moedertaal (die Pootech is) ofschoon
hij hier niets anders spreekt dan Engelsch
ditzelfde individu nu, wilde me vandaag be
weren dat zijn lichaam aan God toebehoort.
„En je zielf' vroeg ik. 0 zei hij daarom
trent weten we niets. Wie weet er nu wat
omtrent ziel en ander leven, maar daarover
kunnen we niet redeneeren, dan op 2km-
dag." Ik was al niet verbaasd meer zul ken
onzin te hooren. Daaraan raakt men hier
gewend en hoe minder ze naar de kerk gaan
of om Biecht zich bekommeren, des te groo-
ter onzin wordt er uitgekraamd en toch ver
dragen ze niet dat men op hun katholieitei
aanmerking maakt, want „iets" blijft er van
hangen. Zij zijn nog trotsek op hunnen
„naam" kathefciek als een ander, vooral een
katholiek er mee lacht.
Ziedaar een voorbeeld waarop de „breeue
opvatting" uitdraait; eerst wijkt ze maar
een beetje af van den engen weg, maar hot
geweten is rekbaar. Ze gaan dus wat verder,
tot dat ten slotte dit geweten alle elasticiteit
verloren heeft en niet meer terugschiet even
min als een oude verbruikte band, die geen
dienst meer kan doen.
„God laat niet met zich spotten." We moe
ten dus voor onze spotternijen boeten en ge
ve Hij dat het slechts hier nog zij en we
bijtijds tot inkeer komen.
Die werelds eb gezinde staat noemt Father
Faber onlbekeering of verhardheid. „Die
menschen zegt hü, denken heelemaal niet
aan God of venstooten Zijne genade evenals
wij een schok weerstaan in de straat zonder
te weten of we aan een mensch of ding weer
stand bieden. Zij verlangen er niet naar te
besluiten êch voor of tegen God te verkla
ren, niet zoozeer dat zij daarvoor onverschil
lig zijn, maar omdat zij tegen de moeilijkhe
den opzien. Zij lerven alsof er geen gcwtelij'ke
wereld en onzichtbare macht bestond.
Zelfs zijn ze dikwijl® uiterlijk zedelijk, want
tot deze klas hebooren de karakters die 't
meest in het huiselijk leven -voorkomen.
Wordt godsdienstigheid hun opgedrongen
dan rusten zij in vage ideeën omtrent God en
pre fane algemeenheden aangaande zijn
eigenschap van barmhartigheid of zij komen
aandragen met bestaande religieus© verschil
len als eene uitvlucht om de kwestie niet
eerlijk te behandelen. Goede menschen dien
den zelf te weten dat alle terughoudendheid
van God. het komt er niet op aan met hoe
veel andere pracht vermengd zoovele
schreden naar verhardheid zijn."
Ziedaar het woord van'iemand die op de
hoogte was. Laten we dus niet terughoudend
zijn in onze o-vergave aan God. in het opvol
gen Zijner raadgevingen, die Hü tegenwoor
dig wel met meer persoonliik komt brengen,
maar door Zijne priesters, die ons dat el'ken
Zondag mededeelen. „Wie Mij volgt, wan
delt met m de duisternis."
PATER BEÏJNES.
De nota van Oostenrijk-HongarUe
ttan Z. H. den Paus.
In de nota van Burian, den minister van
buitenlandsche zaken, nan den pause lijken
nuntius te weenen, wordt, volgens het Ween-
sche Korr. Bur., gezegd:
In Zijn vaderlijke liefde, die de geheele
merschheid omvat, fe bet den Heiligen Va
der, die diep bedroefd is over het bloedige
schouwspel, waar Europa reeds langer dan
twee jaar het tooneel van is, niet voldoende
geweest he. Inden van ontelbare slachtoffers
van de groote botsing te verzachten. Hij
heeft eAe gelegenheid gebruikt om den
worsen en de hoop uit te spreken, dat "het
o( genblik nad"r zou komen, waarop de oor
logvoerenden »"*gend-heden een eind zouden
maken aan oen moorddadigen strijd, die
Europa dreigt te ontvolken. De algemeen
bekende, breede opvattingen van Zün© Hei
ligheid geven der keizerlüke en koninklijke
regeenng en de regeeringen van haar bond-
genooten aanleiding den Heiligen Stoel in
kennis te stellen van een stap. dien Oosten-
rijk-HongarueDuitschland, Bulgarije en Tur
kije, met het doel om den vrede aan de wereld
terug te Keven,bij die onzü'dige mogendheden
gedaan hebben, die de bescherming hunner
onderdanen m de vijandelüke staten op zich
genomen hebben.
De vier verbonden mogendheden, die zich
in den uitgebroken strijd niet lieten leiden
j begeerte naar land en geen ander doel
hadden dan de verdediging van hun bestaan
en hun nationale ontwikkeling, zün inder
daad van meening, dat de oorlog op een punt
gekomen is, waarop de vereenigde pogingen
van hun tegenstanders de ellende, die de
merschheid lijdt, slechts verergeren kunnen.
Echter konden die pogingen niet verhin
deren, dat de verbonden mogendheden voor
da toekomst zich waarborgen verschaffen,
Kü aan de successen hunner dappere le
gers danken:
Geleid door den wensch, om de verant
woord el ij kb ei d voor het verder voortzetten
van den oorlog niet op zich te nemen, daar
zij den militairen toestand rustig en vol ver
trouwen kunnen beschouwen, en besloten om
alles wat in hun macht staat, bü te dragen,
opdat er een eind kome aan een van nu af
onnoodig bloedvergieten, hebben de vier ver
bonden mogendheden aan hun tegenstander®
aangeboden, onderhandelingen te openen,
waarbij zij hun vredesvoorstellen zouden me
debrengen.
Zij willen hopen, dat by de beoordeeling
dezer voorstellen rekening gebonden zal wor
den met den door de krijgsverrichtingen ge
schapen toestand en dat op deze wijze hun
aanbieding geschikt zal zijn om ais basis
voor het sluiten van den vrede te Wenen.
Overtuigd, dat dit doel in het hart van
den Heiligen Vader, die in de verhevenheid
van Zijn gevoelens hun beweegredenen zal
bjlliiken, een sympathieken weerklank zal
vinden, zou de keizerlijke en koninklijke re
geering den Apostolischen Stoel diepen dank
verschuldigd ziin, zoo deze aan dit initiatief
en daardoor het werk van den vrede zijn
hoog gezag zou verleenen.
Hlet vredesaanbod in de
Ifialinansche Kamer.
Het Stefani-agentschap te Rome seint de
behandeling van een interpellatie van den af
gevaardigde, Baslini, in de Italiaansche Ka-
mer gisteren, in welker beantwoording de
regeering gelegenheid kreeg een medédéé-
jtng te (doen omtrent het gedane vredesaan
bod.
He minister van 'Binnenlandsche Zaken,
Baron Sonnino, die namens de Regeering
net woord voerde, zeide, aan den 'Zwit-
serschen gezant te hebben medegedeeld, fiat
bij zich natuurlijk, na zijn andere collega's
geraadpleegd te hebben, met de andere ge
allieerde regeeringen in verbinding moest
stellen over het antwoord op deze nota die
eveneens door de vier vijandelijke mogend
heden gezamenlijk werd opgesteld.
.Ik zou den afgevaardigde, zoo ging de mi
nister voort, die geïnterpelleerd heeft ©n
andere, zoo zij er het plan toe hebben, wil
len verzoeken deze discussie niet te rekken
en wel om de volgende reden:
Bij
een zoo delicaat onderwerp is het van
zeer veel gewicht, dat de geallieerden vol
maakt eensgezind handelen, niet alleen wat
de kern van de zaak aangaat, dat spreekt
van zelf maar ook in de nuances van
vorm. Dat zou onmogelijk zijn als ieder a
priori zijn eigen indrukken wilde weerge
ven. Ik bob hier niets aan toe te voegen.
Baslini dankte den minister voor het ant
woord op zijn vraag, en om zijn instemming
met het billijke verzoek van Hen minister
te betuigen, zou hij er geen tweede aan
toevoegen.
De Amerikaansehe per® over
het vredes-aanbod.
De opvatting, die wordt 'geuit in de hoofd
artikelen van de meeste dagbladen in de
voernaamete Amerikaansehe steden, komt
overeen met die, welke door de meerderheid
der New-Yorksöhe per® wordt te kennen ge
geven.
Volgens het Reuter-bureau te New-York,
beschouwen zij de vooretellen van Duitsch-
lamd, die op .een dramatisch oogonblik zijn
gsdaas, als onoprecht, onbepaald en Llijk-
I baar bedoeld om indruk te maken op de
openbare meening in de landen der neutra
len en, tevens als een karakteristiek staaltje
van Pruisteohe fopperij.
Maar wat Reuter nit Amex-ika seint, is
natuurlijk eenzijdig hetgeen wel zeer bijzon
der in het oog loopt, als hü meldt, dat, onder
de dagbladen, die geneigd zün om de Duit-
sehe concessies au scrieux te nemen, toege
geven wordt, dat er weinig kans bestaat,
dat de voorwaarden van Duitsohland aan
nemelijk zullen zün voor de geallieerden.
Hun hoop is nn gevestigd op de mogelük-
heid, dat er tegenvoorstellen zullen worden
gedaan, die in het eind tot de een of andere
basis van vergelijk zullen kunnen leiden.
Russische persstemmen.
De Russische pers spreekt van het „hui
chelachtig vredesvoorstel van Duitsehiand"
en zegt dat het vóór alles de strekamgi
heeft, het Duitsche volk te overtuigen dat
het den oorlog inoet voortzetten, daar deze
het vredelievende en auruïstische Duitseh
iand is opgedrongen.
De bladen sporten met de „apostels van
menschelijkheid en beschaving, die jaren
lang de wapens hebben gesmeed voor een
moord in het groot".
Het „Nowoje ,'Wremja" zegt van hoogst
bevoegde zijde de volgende beschouwing
te hebben ontvangen: het voorstel van den
vijand is een nieuwe poging om op Frank
rijk, Rusland en Engeland de verantwoorde
lijkheid van den oorlog te echuiven, en een
nieuwe strik voor de openbare-meening der
wereld. De entente-mogendheden zouden een
vreeseiijke verantwoordelijkheid jegens hun
volken op zich laden, ais zij den strijd
staakten 6n een ontijdigen vrede sloten,
waardoor hun tallooze offers voor niets ge
bracht zouden zijn. Het vaste besluit van
Frankrijk, Rusland en Engeland om ien
oorlog voort te zetten tot de eindoverwin
ning^ kan niet worden verzwakt door schijn-
aanbicdingen van den vijand.
Een andere stemming.
In de gisteren vermeldde Engelsche pers-
beechouwingen, was uitsluitend de stem te
vernemen van Engeland, dat elk vredesaan
bod moest afwijzen. Uit enkele andere perg-
uitingen, als van de „Westm. Gazette" en de
„Daily Telegr." valt echter een betere stem
ming te beluisteren, een, die tenminste er
kent, dat het vredesaanbod moet overwogen
worden.
De „Daily Telegr." zegt namelijk: Indien
de rede van Bcthmann Hollweg bedoelde
indruk te maken op de openbare meening in
de Vereenigde Staten, zal hü ze^ teleurge-
eenig geldelijk offer, waardoor het mogelijk
steld zijn door het resultaat, terwijl hef
resultaat wat de Entente-mogendheden be
treft, alleen dit is, dat zü zich nauwer aan
eensluiten. Men is het eens te Parijs, Lon
den, Rome en St. Petersburg, dat de vrede
in overeenstemming moet zün met onze op
vattingen en dat de Duitsche voorstellen
overwogen en beantwoord moeten worden
door de geallieerden gezamenlijk.
En de „Weêtm. Gazette" gaat nog verder
en versterkt waarlijk de hoop dat de geal
lieerden tot onderhandelen bereid zullen
worden gevonden. Het blad zegt, dat het
overijld zou wezen te veronderstellen dat de
geallieerden veilig kunnen voktaan met het
Duitsche aanbod als een noodkreet af te
wijzen. De geallieerden mogen niet weige
ren, een vooretel, dat op regelmatige wijze
votrgeleigd wordt, aan te hooren; maar zü
moeten duidelük zeggen, dat hun overeen
komst om gemeenschappelyk te handelen,
onaangetast blijft, en dat geen voorstellen
kans hebben te worden in overweging geno
men, zoo die inhouden, dat een van hen de
ar.deren moet verraden of dat zü hun plan,
ooi te zorgen, dat recht en onrecht hersteld
wrrde, moeten opgeven.
De indruk der Entente
persstemmen te Berlyn.
De vraag, hoe het vredesaanbod van de
cer.tralen bü onze vijanden en de neutralen
ontvangen is, kan,naar de Voss. Ztg. schrijft,
in de eerste plaats slechts juist beantwoord
worden door officieele uitlatingen. Deze zyn
tot dusver niet ontvangen.
In het Berl. Tageblatt zegt Kolonel Hauss-
mar-.n: De weerklank nit het buitenland en
nit het kamp van de vijanden zal niet naar
d-i eerste persstemmen beoordeeld mogen
worden. Deze zijn taktisch gesteld en door
de vijandelijko censuur geschift. Pas tegen
Nieuwjaar zullen wü nauwkeurig weten
welken indruk het beroep van 12 December
op de bevolking in de landen van de Entente
gemaakt heeft.
Een vermomde erkenning.
In zake de kwestie, wie van de oorlogvoeren
de landen het eerst bezig was het leger te mobi-
liseeren, is al heel veel te doen geweest en het
verwijt, dat in deze aangelegenheid de Russi
sche regeering trof, dat zij het leger voorbe
reidde tot den oorlog, toen de onderhandelingen
nog gaande waren, werd tot nog toe altijd met
groot gebaar door de Russische staatslieden en
de pers afgewezen. Thans echter vinden wij
2DÈ JAARGANQ
VRIJDAG 15 DECEMBtR 1916
NUMMER 9
J REDACTIE: GEBOUW „ST. BAVO"
TELEFOON 49
NIET IN TEL?
Een vereeniging met 1500 a 2000 leden, is een
organisatie met een belangrijk aantal leden. In
een stad ais Haarlem kan zij gerust genoemd
woraen een organisatie van be.eekenis.
Wanneer een vereeniging met een dergelijk
ledental zich zou toeleggen op een of anderen
tak van sport of kunsi, dan zou het oordeel
en streven van zulk een kolossaai lichaam zeker
beslissend zijn, voor alles wat op dat terrein iu
fiaariem zou women ondernomen.
Moeilijker is bet, om ;e.s ié heieekenen op het
terrein des openbaren levens, waar aiienei ern
stige vraagsiukxen aan üe orde komen. Op het
terrein der sociale bemoeiingen geett men niet
zoo gemakkelijk g-.i loon aan.
Hoe staat het met oen invloed van onzen
R.-K. Voiksoond, op het openbaar leven m
Haarlem?
is onze bond in Haarlem werkelijk de centrale,
van wien men de slem der katholieke werklieden
verneemt?
is onze bond de advocaat, die overal en altijd
de belangen van den Roomscheii werkman be
hartigt?
Laat ieder onzer zelf het antwoord geven.
Zeker, er gebeurt wel wat, maar toch, er kan
veel meer geschieden.
Van heigeen gedaan wordt, komt de gemeen
schap in het algemeen te weinig te hooren. Wer
ken en goeddoen in het geheim is zeer zeker heel
schoon en edel, maar veel zielen moeten tegen
woordig gewonnen worden door groot lawijt.
Anderen verstaan beter de kunst van reclame
maken.
Verder zit er te weinig verband tusschen het
geen geschiedt. Ieder werkt op zichzelf. Mis
schien is dat soms wel noodzakelijk of wensche-
lijk, maar toch lang niet altijd.
Men verzamelt gegevens, men verneemt klach
ten, men dient verzoeken in, bij een of ander
openbaar lichaam, men protes.eert tegen dit of
dat, maar men doet dat veelal, zonder de hulp
van het groote kanon, van de Centrale, van den
vertegenwoordiger der geheele Roomsche werk
liedenbeweging. ,Vl
Of daar redenen voor te vinden zijn? Natuur
lijk zijn die er. Of de fout zit bij den Bond, of
bij de leden misschien bij de onderaf deelingen
Bij allemaal tegelijk. Of dat niet te veranderen
is? Ja zeker is dat te veranderen. Dat kan en
dat moet veranderd worden.
De groote fout zit hierin; Er bestaat te weinig
verband tusschen de verschillende deelen van
onze beweging.
Het Hoofdbestuur moet meer van zich laten
hooren, moet meer op vergaderingen van onder-
afdeelingen vertegenwoordigd zijn, moet meer er
op uit zijn om te zoeken of hier of daar ook
voordeelen zijn te behalen voor de arbeiders, op
geestelijk of stoffelijk terrein, moet zorgen dat
men steeds kan zeggen, altijd en overal: die
Volksbond. Steeds op zijn post!
En de deelen waaruit onze Bond is samenge
steld? Zij moeten het aan het Hoofdbestuur mo
gelijk maken zoo te doen. In ieders oog sta steeds
het Hoofdbestuur zonder smet. Men stelle ver
trouwen, men verdedige zijn leiders, tegen wien
ook. Men stelle het Bestuur op de hoogte van
alles wat niet publiek bekend is en wetenswaar
dig kan genoemd worden, om met succes de
belangen der arbeiders te behartigen. Men ver-
leene hulp, overal en te allen tijde.
Is het noodzakelijk voor al deze werkzaamhe
den, die met recht en rede van ae leiding Runnen
worden gevraagd, dan zie men niet op tegen
wordt, iemand aan te stellen, die dat werk zaï
verrichten, hetwelk de leden van het Hoofdbe
stuur niet naast hun andere werkzaam a e„ en
kunnen waarnemen.
Zoolang het echter niet het geval is, dai ecu
ambtenaar bet Hoofdbestuur ter zijde staat, lette
men goed op hetgeen door de verschillende func
tionarissen wordt gevraagd en verstrekke men
alle inlichtingen op eerste aanvraag. Een ieder
werke mede om den plaaiselijken band tusschen
de Roomsctie arbeiders hecht en sterk te maken,
dan zal onze invloed in Haarlem met den dag
stijgen.
C. A. P. D.
STUDIE-CURSUS.
De sociale cursus welke in den Advent zou
worden gehouden, wordt uitgesteld tot de tweede
week van den a.s. Vastentijd. Volgende week zul
ten nadere bijzonderheden worden bekend ge
maakt.
afdeelingsbesturen.
De Secretaris van het Hoofdbestuur verzoekt
beleefd opgaai van de adressen der voorzitters
en secretarissen van alle onderafdeelingen. Deze
opgaven s. V. p. in de bus van het Gebouw „Sint
Bavo".
BESTUURSRAAD.
A.s. Woensdag, 20 December, vergadering
van den Bestuursraad, om half negen, precies.
Op de agenda staan onder andere, de vol
gende belangrijke punten
Begrooting voor het jaar 1916.
Hervorming van het „Retraitefonds".
Dit zijn twee zaken van belang, 't Brengen van
een of anderen post op de begrooting kan tot
gevolg hebben, dat het volgend jaar iets tot
stand komt, wat mogelijk reeds lang iemands
wensch is. In ieder geval kan men bij deze gele
genheid zijn invloed doen gelden op alles wat
het inwendige leven van den Bond aangaat,
Wie dus iets op zijn hart heeft en afgevaardigde
voor den Bestuursraad is, geve van zijn belang
stelling kennis en brenge as. Woensdag zijn
voorstellen ter tafel.
Zij die wat voor het Retraitewerk voelen, heb
ben a.s. Woensdag gelegenheid een bes mand
fonds te helpen verbeteren, aan de hand van
gegevens, door de ondervinding versterkt.
DISTRIBUTIE W ET.
Leden, die aan hun huis klachten willen in
ontvangst nemen betreffende de niet-baudhaving
der maximum-prijzen, worden verzocht hun adres
op te geven in ons gebouw „St. Bavo'. Liefst
a.s. Zaterdagavond.
AGENDA GEBOUW „ST. BAVO".
Maandag 18 December: Esperanto Cursus
Boekhouden Vereeniging van Handelaren in
Koloniale- en Vleeschwaren en Comestibles, 9
uur Theologische Vereeniging, 8 uur Pa
troons Schoenmakers 8V2 uur Ondersteu
ningsfonds.
Dinsdag 19 December: Vrouwenbond, 8 uur
Middenstandsbond, 8V2 uur Leden Bloe
misten, 8i/2 uur Bestuur Kalk en Steen, 8V2
uur Bestuur Metaalbewerkers.
Woensdag 20 December: Bestuursraad Volks
bond 8V2 uur Zangkoor Maria-Vereeniging,
81/2 uur R.-K. Onderwijzers 8 uur Perso
neel Margarinefabriek, 8y2 uur.
Donderdag 21 December: Volkszang Leden
Bouwvereeniging St. Joseph, 8V2 uur Bestuur
St. Eloy, 8uur Leden Spoor en Tram.
Vrijdag 22 December: Rederijkers, 9 uur
Frop. cruD roiKsoond, By2 uur gemeente
werklieden leden, 8y2 uur.
