SPORT EN WEDSTRIJDER
BUITENLAND
EËSENEIELAND
ST-JIDSHIE UW8
VRAGENBUS
Onzelfzuchtig.
bier chten tn drie reïgeüs.
SOCSAQ-E BERICSflTEÜ
hinderwet.
INGEZONDEN.
H. V. V.—V. O. C.
i A
OOSTENRIJK.
Die nieuwe Keizerin van Oostenrijk!-
Hongarije,
Er is al veel geschreven over den nieu
wen Keizer van Oostenrijk, en zijne gade.
Lange opstellen werden gewijd aan zijne
voortreffelijke gaven van geest en hart,
zijne militaire opleiding en aan zijn eerste
optreden als hoofd der Donau-monarchie;
i i bijzonderheden werd verteld van hare wel
verzorgde opvoeding, haar kunstsmaak en
groote begaafdheden, vooral werd nadruk
gelegd op hare uitstekende godsvrucht.
Wat echter in den lande en daar buiten
minder bekend zal zijn, zoo wordt aan de
„Mb." geschreven, is, dat de tegenwoordige
Keizerin Zita tot naasten voorbereider ha-
rer Eerste H. Communie een Nederlander
heeft gehad en wel den Zeereerw. pater
Egbertus fcimeets van de Orde der Minder
broeders, die jarenlang hoofd was der Fran-
ciscaansche drukkerij te Quaracchi bij Flo
rence en alzoo niet ver verwijderd was van
het Kas.eal der hertogelijke familie. Hij
gaf haar de laatste voorbereiding tot de
Larste H. Communie, welker plechtigheid
hij bijwoonde, terwijl hij ook aanzat bij
Let famUie.eest te dier gelegenheid.
Lit het testament van keizer Frans Jozef.
Volgens de „Münchener Neueste Nachrich-
terb' heeft de overleden Keizer Frans Jozef, in
zijn testament in de eerste plaats aan de verzor
ging van de slachtoffers van den oorlog gedacht
en aan gewonden, invaliden en achtergebleven
betrekkingen van gevallen soldaten, 60,000,000
kronen vermaakt. Zijn beide dochters en zijn
kleindochter, prinses Windischgratz, de erfge
name van kroonprins Rudolf, ontvangen elk 20
millioen kronen. Het overblijvende' ten bedrage
van 10 millioen is voor verschillende legaten be
stemd.
FRANKRIJK.
Het dioeees Lyon.
Naar dc „Neue Zür. Nachr." uit Rome ver
neemt, zal het diocees Lyon in twee deelen ge
scheiden worden, het aartsbisdom Lyon en waar
schijnlijk het bisdom St. Eiienne. Het diocees
Lyon telt ongeveer 1,500,000 Katholieken. In
1833 werd het door Paus Leo Xiil tot aarts
bisdom verheven.
Sedert het begin van den oorlog zijn reeds
200 Noorweegache schepen, met 'n v er zeker ings-
Waarde van ongeveer 3D mill, gulden gezonken.
Uit Lugano wordt aan het „Berl. Tagebl."
geseind, dat de luchtschipfabriek te Monza in
Italië do-or brand volkomen vernield is.
Er zijn aanwijzingen dat het ultimatum
van de geallieerden aan Griekenland door de
regeering in beginsel zijn aangenomen.
Sedert 9 December staken de ketelmakers
in Liverpool, ondanks de dringende vertoogen
der bondsleidera. Eisch: hooger loon.
Volgens „Az.- Ujseg" zijn graaf Julius An-
dr&ssy en graaf Albert At pony i tot nieuwe
ridders van bet Gulden Vlies benoemd.
De NIEUWE SPOORWEGREGELING.
Aan inlichtingen de het „Utr. Dbl." heeft
ontvangen van den directeur-generaal der
Staatsspoorwegen over de aanstaande beper
king van den treinendienst on.koenen wij het
volgende:
Sedert het uitbreken van den oorlog werd
bij de Staatsspoor het aantal treinen met
ongeveer 2b pOt. vermindeid, als een gevo g
van het mmdere materiaal waarover beschikt
kon worden. Bleel' dus 75 pOt. van den nor
malen treindienst gehandhaafd. Op dit 75
pCt. zal, te beginnen met den Sen Januari
1917, wederom 25 pOt. worden bezuinigd wat
het aantal tremen aangaat, thans a.s een
noodzakelijk gevolg van den ko.ennood. Men
heeft den laatsten tijd wel eens eeniger-
mate wantrouwend gevraagd, óf de kolen-
nood nu inderdaad ai zóó nijpend was te be
schouwen, dat eon dusdanig ingrijpende maat
regel op den spoorwegdienst onvermijdelijk
was. He. antwoord op 'die vraag moet in don
meest steLigen zin bevestigend luiden; de
directies van de spoorwegmaatschappijen zien
den toestand ten opzichte van de kolenvcorzie-
ning met groote bezorgdheid in. Een enkel
cijfer. In normale tijden heeft de Staatsspoor
een kolen vöorraad, t.ereikend v .or ©en m and
of drie; die voorraad is reeds nu geslonken tot
enkele weken, is dus zéér bedenkelijk in
gekrompen Wat aan kolen woixL aangevoerd
is ten eenenmale onvo.doende cn do prijs
er van is ruim drie maal zoo hoog gewor
den als vóór den oorlog. De ko.onni.oi is zoo
doende voor de spoorwegen zè.r ernstig ge
worden en derhalve moesten krasse maat
regelen worden genomen, om op de kolen
te besparen wat mogelijk is. Da voorioo-
pige oplossing is op verschillende manieren
gevonden: inkrimping van het aantal trei
nen over het geheele net en tempering van
het spoorwegvervoer door verhoog, ng der ta
rieven. Beide maatregelen houden nauw met
elkander verband; op het oogonblik is het
reizigers ver voer in het geheele land buiten
gewoon groot, men ziet dat dagelijks en
Bpeciaal des Zaterdags is het vervoer zóó
enorm, dat o.a. naar het Noorden des lands
Idrie en soms vier volgtreineu moeten wor
den ingelegd, om den toevloed van passa
giers te kunnen verwerken. Wanneer nu het
aantal treinen opnieuw wordt ingekrompen,
zoo als weidra te gebeuren staat, zal met
dat aanmerkelijk kiener getal over blij wende
treinen een zeilde menschenmassa moeten wor
den verplaatst, indien de tarieven om gewijzigd
blijven.
Hat vervoer is op deze wijae: hetzelfde
aantal reiziger* maar bedenkelijk minder
treinen, niet vol te houden. Versterking der
gehandhaafde treinen laat de kolennood
absoluut niet toe en dus moest iets worden
.bedacht, om tegelijkertijd met de verminde-
jjing van het aantal treinen, ook een vermin-
ideripg van het aantal reizigers te bewerk-
'steliigen. Dit laatste was even noodzakelijk
als het eerste. En zoo heeft men, noodge
dwongen, een tariefsvenhooging ontworpen,
die geen andere bedoeling heeft dan deze:
tempering van het reizigerrvervoer, getijk-
tijdig met de inperking van den spoorweg-
dieist^ Gelegenheid om de verhooging van
Itot tarief uit te werken over de .versohilleur
ae afstanden, en daarbij ln aanmerking te
nemen tal van bijzondere omstandigheden,
ontbrak; er moest met spoed worden gehan-
deld en zoo werd kortheidshalve*. aangeno
men een algemeene prijsverhooging van 20
procent, onverschillig lange of korte afstan
den. Iemand die van Utrecht naar Woerden
spoort, zal evengoed 20 pCt. méér voor zijn
'biljet moeten geven als iemand die van
Utrecht naar- Maastricht reist. Ook in de
'kilometerboekjes zal 20 Pet. méér worden
genoteerd, t.w. in dezen vorm: dat een af
stand, die anders voor 100 Kilometer te boek
staat, voortaan zal worden genoteerd voor
120 K.M. De spoorwegdirecties hopen met
deze tariefsverhooging den toevloed van
passagiers te kunnen minderen en aldus
den dienst met minder treinen mogelijk te
maken. Of deze maatregel helpen zal? Men
zal dat hébhen af te wachten. Als het re
sultaat niet aan de verwachting beantwoordt
zullen de maatregelen van nog verdere
strekking genomen moeten worden en dan
kon de toestand voor het publiek nog wel
eens véél onpleizieriger worden. In dit ver
hand zij gewezen op de. bepaling die men
bijv. in Duitsohland kent: dat de reiziger
zal moeten kunnen aantoonen, voor welk
doel hij wenscht te reizen. Met opzet gaat
de nieuwe toestand pas den Pen Januari in
en niet den len Januari, teneinde den velen
militairen die rondom Nieuwjaar op reis
zijn, ruimschoots gelegenheid te bieden op
hun standplaatsen terug te keeren. Her
haald zij neg eens met nadruk: de hier aan
gekondigde maatregelen zijn beslist nood
zakelijk, om den loop van de voornaamste
treinen zoo lang mogelijk te secureeren. Als
men verneemt, dat de Staatsspoor over de
maand November slechts de helft van de
hoeveelheid kolen kon krijgen die voor het
verbruik bij den treindienst beschikbaar
moet wezen, waardoor het noodig werd den
voorraad aan te spreken, dan zal men moe
ten erkennen, dat krachtig ingrijpen gebo
den werd geacht. Blijkt dat ingrijpen van
thans nog niet voldoende te wezen, dan zul
len dc directies verder zien.
SINT RAPHAEL.
Te Utrecht vergaderde Woensdag on
der leiding' van deii heer Hellemans te
Boxtel de Raad van afgevaerdigden van
den Ned. R, K. Bond van Spoor- en Tramw-
personeel „St. Raphaël". In zijn openings
woord herinnerde de voorzitter er aan,.dat
het ledental der organisatie 5net ruim 50
pCt. is gestegen en thans 8300 man bedraagt.
Ook het vertrouwen in de organisatie is
gestegen.
Naast den groei van St. Raphaël hebben
de andere organisaties ook den bloeitijd on
dervonden. Dit geeft de hoop op de toekomst
dat 't geheele personeel mettertijd zal ge
organiseerd zijn. Dat geeft een sterke positie
tegenover de maatschappijen. Maar er dient
opgepast te worden; gezorgd moet worden,
dat de beginselen in het organisatieleven
duidelijk omlijnd naar voren komen. De
plaatselijke afdeelingen dienen er voor te
werken, dat de leden ontwikkeld worden, om
flink uit de oogen te kunnen zien en te
onderscheiden de waarde en de kracht der
beginselen.
AA» dè.t gebeurt, ravl liet jaar 1917 een
vruchtbaar vereenigingsjaar worden.
Spr. wil nog constateeren, dat met den dag
duidelijker wordt de afkeer, die in de soc.-
democratische organisatie heenscht tegen
samenwerking met de katholieke organisa
ties. Doch bevreesd hoeft men niet te zijn:
de tijden zijn eerder zoé, dat de sociaal-dein.
organisatie bij St. Raphaël moet bedelen om
samenwerking, dan omgekeerd.
Verschillende huishoudelijke zaken wer
den afgedaan en een verslag der werkzaam
heden gegeven.
De invloed van de organisatie op de Tram
wegen is stijgende; bij de Hollandsohen
Buurtspoorweg zijn voor het personeel ver
schillende verbeteringen tot stand gebracht.
Op verzoek van de afdeeling Tilburg is
door de organisatie het initiatief genomen
tot een actie tegen het stukkeniwerk-stelsel
bij de S.S., dat onaangename kanten voor
het personeel heeft.
De voorzitter deelt nog mede, dat door de
actie hij de H. IJ. S. M. de duurtetoeslag is
gehandhaafd en verschillende verbeteringen
in de arbeidsvoorwaarden van het personeel
zijn verkregen, wat de Maatschappij op een
bedrag van ongeveer f180.000 komt te staan.
Do vergadering keurt het beleid van het
bestuur goed.
Aanwezig zijn 72 afdeelingen, uitbrengend
186 stemmen. Afwezig 86 afdeelingen en 2
correspondentschappen.
Na een pauze van een half uur wordt
overgegaan tot de behandeling der voor
stellen. Kort na de hervatting komt Pastoor
A. N. Mutsaer», Adviseur van St. Raphaël
ter vergadering.
Van de vooratellen vermelden wij, dat en
kele wijzigingen in de statuten werden vast
gesteld.
Bij artikel 1 wordt een alinea ingevoegd,
bepalende, dat de leden van St. Raphaël zoo
niet ambtenaar, verplicht zijn zich eveneens
aan te sluiten bij de standsorganisatie voor
werklieden, zoo deee ter plaatse bestaat of
wordt opgericht, en zich zooveel mogelijk
tot groepen of correspondentschappen moe
ten vereenigen.
Op voorstel van het hoofdbestuur spreekt
de Raad van Afgevaardigden de wensche-
lijkiheid uit, dat de aangesloten vereenigin-
gen door statuten-wijzigingen de toetreding
van vrouwelijk personeel mogelijk maken.
Zulks met het oog op het feit, dat de Bond
geen vrouwen onder zijn leden kan opnemen.
Met den wenscli van Pastoor Mutsaers,
dat het hoofdbestuur het er op aanlegge, een
eigen organisatie te vormen van vrouwelijke
geëmployeerden van spoor- en tramwegen,
onder leiding van St. Raphaël, zal rekening
gehouden worden.
Het bestuur zegt, op voorstel van Pastoor
Donders, toe, zoodra de omstandigheden het
toelaten, over te gaan tot het laten verschij
nen van „Het Rechte Spoor" in het oude
formaat, en onder den ouden kop.
Enkele voorstellen tot verzekering tegen
ongevallen, worden, als vallend, buiten den
kring der actie, verworpen.
Een voorstel, het H. B. op te dragen, de
leden bij een soliede maatschappij te laten
verzekeren tegen de nadeelige gevolgen van
•en spoorwegongeval bii reizen oo gunstvcü-
biljet, was gegrond op de gangbare meening,
dat spoorwegpersoneel geen recht heeft op
nitkeering van pensioen, schadeloosstelling
e. d., als het een ongeval overkomt bij reizen
op gunstvrijibiljetten.
Een voorstel, om gepensioneerden lid te
doen blijven van den bond, wordt verworpen
doch het besfuur zegt toe, dat in voorko
mende gevallen aan hnlpbehoenige ge
pensioneerden hulp zal worden verleend.
Een voorstel,te ijveren voor kindertoeslag,
wordt door het hoofdbestuur afgewezen met
het oog er op, de samenwerking met de an
dere organisaties zoo sterk mogelijk te doen
zijn, waar deze meer voelen voor een duurte
toeslag. Nochtans zal het hoofdbestuur zien
te verkrijgen, wat op dit punt mogelijk is,
daar het persoonlijk veel voelt voor kinder
toeslag. De vergadering gaat daarmede
aceoord.
Op voorstel van de afdeeling Breda, zal
bet hoofdbestuur ageeren voor meer vrije
Zondagen; zoo ook voor een meer uniforme
regeling der uitbetaling van de gratificaties
bij 25-jarige dienstvervulling door invoering
van een regeling,als thans bij de SS. bestaat.
Het hoofdbestuur zal de Mij. S.S. verzoe
ken, kinderen van deelgenooten in Ziekte- en
Ondersteuningsfonds in de gelegenheid te
stellen, lid te blijven tot den 25-jarigen leef
tijd; verder terugbetaling van herkeurings
kosten, een nitkeering van f15 uit bet Z. en
O.-fonds voor de leden van dat fonds bij be
valling der echtgenooten en 1 dag extra
verlof bij bevalling der echtgenooten.
Bij de directie der H. S. M. 7,al er op aan
gedrongen wordenbij verplaatsing voor
dienst, (niet op verzoek) naar een plaats,
waar geen woning te vinden is voor den tijd,
dat geen woning kan betrokken worden, de-
taebeeringskosten te verleenen.
Pogingen zullen in het werk gesteld wor
den om de vergoeding voor ©verplaatsings
kosten voor alle gebnwde en ongehuwde be
ambten gelijk te stellen.
Naar aanleiding van enkele voorstellen te
ageeren voor uitbreiding van het aantal
vrij'biljetten zullen afgewacht worden de re
sultaten der fusie tusschen S.S. en H. IJ. S.
M. te dezen aanzien.
Aangedrongen zal worden op de spoediger
uitbetaling der premies bij de H. S. M.
Na de rondvraag wordt de vergadering te
ongeveer vijf uur gesloten.
DE TABAKSNIJVERHEÏD.
In de sigaren- en tabaksnij,verbeid in Noord-
Brabant, wordt thans .vrijwel algemeen met ver
korte werkuren gearbe:d, dit zoowel ter bespa
ring van kunstlicht, als wegens verminderden
bed rijf somzet.
KERSTFEEST VOOR DE KINDEREN
VAN GEMOBILISEERDEN.
Men schrijft ons:
Evenals in 1914 en 1915 bestaat ook dit jaar
bij mejuffrouw Mary Fleischmann het voor
nemen om de kinderen van de gemobiliseer-
den en ook van hen die reeds met verlof zijn,
voor zooveel mogelijk met een Kerstgave te
verrassen, hen te onthalen en hen in *t al
gemeen een feest te bereiden.
Voor dit doel heeft de Commandant van
het 10e Rag. Infanterie, luitenant-kolonel
Berenschot welwillend liet. jrymnastidklokaal
aan de Bakenessergraoht beschikbaar ge
steld.
Het feest zal op 27 December a-s. plaarts
hebben van 48 uur n.m., voor kinderen
tusschen 6 en 12 jaar; de oudera kunnen het
aantal kinderen (jongens en meisjes afzon
derlijk) dat aan het feest wenscht deel te
nemen, vóór 20 December a.s. aan mej. F.
schriftelijk opgeven, waarna de uitnoodi-
gingskaarten zullen worden toegezonden.
Alhoewel reeds een aantal voorwerpen
als speelgoed en anderszins aanwezig is bij
mej. F„ is een vermeerdering van dit aantal,
met het oog op de vele kinderen, zeer ge-
wenscht.
Ondanks het vele dat in de tegenwoordige
tijdsomstandigheden wordt gevraagd,durven
wij hier dan ook nog wel een beroep te doen
op de vele kindervrienden, voor toezending
van voorwerpen van kindergeschenken, klee-
ren of een gave daarvoor, terwijl ook geen
twijfel bestaat of versnaperingen voor de
kleinen zullen nog wel bü mej. F, thuis
worden bezorgd.
Wij verzoeken onze stadgenooten mej.
Fleischmann in haar lofwaardig streven ook
ditmaal te steunen en haar in staat te stel
len den kinderen, hierboven bedoeld, een
feest te bereiden, dat, door do hulp van vele
inwoners van Haarlom en Cms trek en, ©en
mooi feest kan worden.
Ingekomen is een verzoekschrift van de
Maatschappij tot voortzetting der zaken,
gedreven onder den naam vau UI aas Tilly,
om vergunning tot oprichting van eene in
richting tot het verwerken vaii benzol en
het in voorraad hebben van K-G. benzol,
in het gebouw, ingericht voor °Hekakerij
met bergplaats voor terpemtl11' aan het Z.
Buitenspaarne o.z.;
van de firma L. Gièbels en Oo., om ver
gunning tot uitbreiding van smederij in
het perceel aan de Ged. Oud® Gracht No. 7
en 7 rood door het daarin plaatsen van
werktuigen en 't vergrooten d er werk ruimte.
van de Naamlooze vennootschap tot expL
van de margarinefabriek, voorheen onder de
firma J. van der Griendt en Zn-, om vergun
ning tot uitbreiding van bare fabriek aan
den Spaarndamschen w&S door het
bijplaatsen van een stoonirvat.
Aan J. Noordeloos is vergunning verleend
tot uitbreiding van de bakkerij m het perceel
aan de Leidacke Straat No. 26, door liet daarin
plaatsen van werktuigen.
V r. Ik ben van de lichting *917 en ingedeeld
bij het lie Bat. van het le Reg- Vestingartillerie
te Utrecht. Weet u ook, wanneer ik op moet
komen?
A n t w. Nog niet bekend.
V r. Waar is het secretariaat (van het district
Haarlem) van het „Nationaal Comité tot steun
aan miliciens?"
A n t w. Secretaris is de heer Mr. A. F. van
Hall, Spruitenboschstraat V, alhier. TJ kunt zich
ook wenden tot den heer T- L, van Wagtendonk,
Raamsrap»! 0.
V r. Bestaat er een opleidingsschool of cursus
voor koks en kellners? Zoo ja, waar?
A n t w. Wendt u voor koks tot de Amster-
damsche Huishoudschool, Zandpad, te Amster
dam, om inlichtingen. Een opleiding voor kell
ners kennen wij niet, dan die in de praciijk ver
kregen wordt.
V r. Kunt u mij de namen en adressen opge
ven van eenige leden van het Hoofdbestuur van
het Brongebouw? Van wien gaat het Bronge
bouw uit?
A n t w. Het Brongebouw is een appendex
van het Staalbad „Haarlem", waarvan de exploi
tatie wordt gevoerd door de Maatsch. tot Exploi
tatie van Staalwaterbronnen te Haarlem. Com
missarissen zijn de heeren: D. E. L. v. d. Arend,
ie Aerdenhout; jiir. Mr. F. W. v. Siyrum, te
Haarlem; A. de Clercq. Btoemendaal. Directeur
is de heer A. Koolhoven, te Bloemendaal.
V r. 1. Wanneer zal vermoedelijk, naar uw
meening, de landstorm-lichting 19Ü8 op moeten
komen
2. Ik woon in de gemeente Velsen; hen land-
stormer der lichting 1908 en heb vrouw en 2
kinderen. Hoeveel vergoeding krijgt mijn vrouw
bij eventueele opkomst? Mijn inkomen is 20
per week.
3. Tot wien moet ik mij' wenden bij eventueel
verschil over de te verstrekken vergoeding?
Antw. 1. Daar is neg geen gissing op te
maken.
2. Dat bepaalt de burgemeester.
3. U kunt in beroep komen hij een speciaal
daartoe ingestelde commissie.
V r. Iic heb een geverfd kastje. Met het ver
huizen zijn daar regendruppels op gekomen en
cue zijn wat uitgeoeten. Is daar wat aan te
doen?
Antw. Dat kastje zal in de was staan.
Neem een stukje fijn schuurpapier, of, wanneer
het fijn hout is, een verwarmde kurk van een
champagneflesch en wrijf daarmede de plekken.
Zet 't daarna weer in de was.
V r. Worden kleermakers, die per uur op een
atelier werken, de feestdagen, zooals Kerstda
gen, Nieuwjaarsdag, 2e Paaschdag enz. uitbe
taald?
Antw. Neen; tenzij dat contractueel anders
is overeengekomen.
V r. Kunt u mij een middel tegen treinziekte
aan de hand doen?
Antw. Wij kennen er geen. Wie weet er
een? En, zouden wij willen vragen, wie weet nog
een goed middel tegen zeeziekte ook?
V r. Ik heb een kanarie die zich de veeren
uitpikt. Wat kan ik er aan doen om dit tegen
te gaan?
A n t w. Geef uw vogel veel afwisseling. En
leg in de kooi sepia. Voer uw vogel vooral geen
suiker.
V r. Als men in 1911, '12, '13 gemiddeld 1200
gulden heeft verdiend en in 1914 en '15 gemid
deld 1600 gulden, moet men dan van elke 100
gulden 30 procent oorlogswinst betalen?
A n tw. Neen.
Vr. Wat is promoveeren op stellingen?
Antw. Bevorderd worden tot dr. mr., na de
verdediging van stellingen, oftewel grondge
dachten, in tegenstelling met bevorderen op proef
schrift.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt
Redactie zich niet aansprakelijk.
de
ESPERANTO EN BE OOIUjOG.
Velen onzer landgenooten hebben voor kor
ten of langen tijd afscheid moeten nemen van
vrouw en kinderen, van oudere, broeders,
zusters en vrienden; zij hebben hun huis, hun
woonplaats, hun bezigheden moeten verlaten
om gehoor te geven aan de roepstem der
regeering, die de zonen des lands opriep om
het dierbaar vaderland te beschermen.
En hioewel dat afscheid hen in den beginne
zwaar viel, de gedachte, dat ons vaderland
nog in vrede is, dat de oorlog, hoewel in al
zijn verschrikkingen woedende nabij onze
grenzen, toch de troost nog niet heeft over
schreden, troostte hen en de hunnen en deed
hen spoedig berusten in hun nieuwe omge
ving.
Hoeveel duizenden, jongelingen, mannen,
vaders echter in de naburige landen zijn niet
ten strijde getrokken om nooit terug te
keeren; hoeveel duizenden zijn al niet in de
zen vreeselijken wereldstrijd gewond en ver
minkt? Is het u ff'gaan zooals het mij ge
gaan is, dan hebt ge bij 't lezen van al die
verschrikkingen dikwijls de verzuchting ge
slaakt: och, luonden die menschen elkaar toch
verstaan!
Juist', ietzere, dat is do kwestie!
Deze oorlogen hébben ook weer bewe
zen, hoe jammer het is, dat niet de menschen
naast hun moedertaal één algemeene we
reldtaal kennen.
We hebben gelezen in de dagbladen, "hoe
veel personen bij bet reizen lastig werden ge
vallen^ omdat men hen niet kon verstaan,
omdat men hun papieren niet kon lezen.
Hoe rikwijls zijn onschuldige personen
doodgeschoten, omdat zij zich niet verstaan
baar konden maken.
De heer Coury, onderwijzer te Amsterdam,
eindigt de beschrijving van zijn treurige reis
doo België met als zijn meening uit te ep e-
ken, dat het elkander niet kunnen verstaan,
aanleiding is geweest tot tal van misver
standen met betreurenswaardigen afloop.
Veel leed zou voorkomen kunnen worden,
maar ook veel leed zou verzacht kunnen
worden.
Wilt ge ook hiervan bewijzen 1 Vergezelt
mij in gedachten naar het slagveld, 't Is een
prachtige avond. De maan glanst in al
haar schoonheid aan het hemelgewelf en be
schijnt een veld, bedekt met duizenden doo-
den en gewonden.
Zie, daar ligt een zwaar gewond Franseh
soldaat naast een Engelsehman, wiens rech
terbeen gewond is.
De Fransohman voelt zijn einde nabij. Een
brandende dorst kwelt hem, maar hij kan
zièh niet oprichten. Hij smeekt zijn krijgs
makker om een teug water, maar helaas,
deze verstaat hem niet.
In de wereldtaal hadden zü elkander be
grepen en geholpen.
De Engelsehman had zijn Fransehen krijgs
makker gelaafd; hij had hem beloofd
zijn laatsten groet te zullen overbrengen
aan haar, die hem zoo dierbaar is. aan
kinderen, die hun vader nog zoo noode kun
nen missen, in één woord hij had hem het
sterven verzacht.
We bevinden ons in de ziekenzalen.
Belgen, Engelschen, Dnitschera. Hier een
Belg naast een Engelsehman. De onnen zijn
wel te dragen en daarom zouden ze, o zod
gaarne, eens met elkaar keuvelen.
Hoe gaarne zou de Engelsehman zijn Bel
gischen krijgsmakker willen vertellen van
het stille dorpje aan gene zijde van de
Noordzee, waar hij zijn lieve vrouw en twee
kinderen heeft achtergelaten; van zijn kleine
meid, die zoo gaarne op vaders knie zit; van
zijn blonden krullebol, die ook soldaat won
worden. Maar helaas, ieder spreekt zijn
eigen taal.
O, wereldtaal, wat zoudt ge ook hier een
geluk verspreid hebben!
Toch heeft het Esperanto in dezen wereld-
strijd veel diensten bewezen en veel zegen
verspreid.
Uit den aard der zaak bereiken ons in deze
moeilijke tijden slechts weinig berichten
over het Esperanto in dezen oorlog.
Eerst na bet staken der vijandelijkheden,
whnneer de strijders naar hun haardsteden
zullen zijn teruggekeerd, zal men daar meer
van hooren. Toch zijn ons nu reeds verschil
lende feiten bekend, waarvan ik er enkele
wil meedeelen. Belangrijk zijn vooral de
diensten in dezen oorlog door het Hoofd
bureau van U. E. A. in Genêve bewezen.
Deze Esp. boud hield zich vooral onledig
met het opsporen van vermiste burgerlijke
personen en het doorzenden van brieven tus
schen de oorlogvoerende landen. Zoo kon
hij vele onschatbare diensten bewijzen, veel
leed verzachten en ongerustheid opheffen.
Later werd in Zwitserland een speciale in
richting ingesteld voor nasporingen naar
burgerlijke en krijgsgevangenen, waarna U.
E. A. zjeh nog in hoofdzaak belastte met bet
doorzenden van brieven tusschen de oorlog
voerende landen. De brieven werden naar
Genêve gezonden, daar zoo noodig vertaald
in de toegelaten talen en verder onder
nieuw couvert naar het opgegeven adres
verzonden. In de eerste vijf maanden van
den oorlog ontving het bureau er 7077 en
verzond er 7544. Het aantal werd, toen de
instelling van U. E. A. allerwege bekend
werd, steeds grooter. wat liuiueliikst
blijkt uit het getal correspondenties van bet
hoofdbureau van U. E. A., dat in 1914, 40463
en in 19'" ".77"5 bedroeg.
Verzoeken om inlichtingen over militair
en burgerlijke gevangenen worden doorge
zonden naar hot Intern. Bureau voor Krijg»
gevangenen en bet door de Zwitsersehe Re
geering ingestelde OpsTrio-«bureau.
Hartroerend zijn vaak de brieven val
dankbetuigingen, die U. E. A. mocht ontvan
gen voor het terugvinden van vermbt
rnilie, het toezenden van officieele overlij
densakten van overledenen in vreemde hos
pitalen of van fotografiën van graven, enz
Door den oorlog is de belangr'ikheid van
deze groote Esperanto-instelling dus we1
duidelijk in het licht getreden.
Duitschl., Frankrijk, Engeland en Italië ge
ven bulletins en oorlogsdocumenten in 't Es
peranto verte; i-iticbe Esperanto»
ten zonden twee -i ste Motor
Ambulances met Esperanto-sprekend per
soneel naar Frankrijk.
De Fransche hospitaalsoldaat M. schrijft»
hoe hij het geluk had door Esperanto een
gewonden vijand, eveneens de hulptaal
machtig, op allerlei wijzen van dienst te zijn.
Van verschillende oorlogstooneelen wor
den berichten ontvangen, dat in de loop
graven in de rusttijden Esperanto wordt
onderwezen.
Uit bet bovenstaande blijkt ons ook in dit
opzicht het groote nut eener wereldtaal.
Gaarne verklaren wij ons bereid aan hen
die kennismaking wenschen met deze wereld
taal, de noodige inlichtingen te geven.
J. H. W. HABEKMEHL
Delegito U. E. A.
Haarlem, December 1916.
Vrouwen zijn vaak te
vrouwen dienen meer aan naarzett te aenxen.
Uit een gezondheidsoogpunt is het onverstandig
om eigen pijnen en kwalen te verwaarioozen en
elkander in huis te bemoedigen. Zoovelen maker
deze fout.
Rugpijn, onzuiver bloed, pijn in de lendenen en
zijden, duizeligheid en zenuwachtigheid belmo
ren tot de eerste kenteekenen van overspanning
der nieren. Als deze verschijnselen optreden,
dient een vrouw haar gezondheid te beschermen
door meer rust te nemen, meer slaap te genieten
en meer ontspanning buitenshuis.
Gebruik Foster's Rugpijn Nieren Pillen om de
nieren op te wekken en te versterken. Dit speciale
niergeneesmiddel reinigt de organen. Thee, kof
fie, alcohol, zware maaltijden of te veel vleesch
zijn schadelijk voor zwakke nieren.
Het is gemakkelijker om waterzucht, biaas-
kwalen, rheumatiek en ernstige nieraandoemn-
gen te voorkomen dan te genezen. Foster's Pillen
slaagden in vele gevorderde gevallen, maar
vroegtijdige behandeling is altijd het best. Let
op de eerste verschijnselen en verwaarloos deze
nooit.
Het gedeponeerde handelsmerk de man met
zijn handen in de lendenen komt voor op
elke echte doos. Foster's Rugpijn Nieren Pillen
zijn te Haarlem verkrijgb. bij K. v. fcdui, Spaar-
ne 38 en J. J. Göppinger, Gr. Houtstr. 147a.
Toezending geschiedt franco na ontv. v. postwis
sel h f 1.75 p. doos of f 10.— p. zes doozen.
ik 10Q8
VOETBAL.
HET PROGRAMMA
van morgen luidt:
Westelijke afdeeling.
le Klasse.
U. V. V—Blauw Wit.
HaarlemH. .B. S. tn
D. F. C.—H. F. C.
Sparta—Hercules.
Reserve le klasse.
A. F. C. 2—U. V. V. 2.
V. O. C. 2—H. V. V. 2.
H. B. S. 2Haarlem 2.
H. F. C. 2D. F. C. 2.
Hercules 2Sparta 2.
2e Klasse.
A. Alcm. VictrixSpartaan.
D. E. C.—L. V. V.
Ajax A.A. F. C.
Z. V. V.—Edo.
B. D. V. V.—S. V. V.
ConcordiaV. R. A.
R. F, C—Xerxes-
eH
