BUITENLAND
BINNENLAND
VRAGENBÜS
VERSPREIDE BERICHTEN
Berichten in drie regels.
INGEZONDEN.
EEN ESPERANTIST.
ONWARE VOORSTELLINGEN.
LANDBOUW EN VISSCHERIJ
SF0BT u WEDSTRIJDEN
van de vijandelijke hoofdvloot verlamd zon
zijn, verkeerd. En daarnit volgt, dat de ver
nietiging van genoemde vloot, lietzij ze on
mogelijk is of niet, in werkelijkheid de voor
naamste noodzakelijkheid is in de gegeven
omstandigheden. Het is veel belangrijiker de
volle beteekenis te begrijpen van die nood
zakelijkheid dan de middelen te vinden om
die taak te volvoeren.
Te ontdekken, hoe te handelen naar ver-
eischte, is de eigenlijke opdracht van be
roepszeelieden en men mag vertrouwen, dat
zij die kunnen uitvoeren. Tot dusver, hoe
vreemd het mag wezen, heeft de officieele
politiek bestaan in de loochening van het
opperste doel van den zeestrijd, die bestaat
in het opzoeken van de vijandelijke vloot,
waar die ook mocht worden aangetroffen.
De Duitsche Theologanten en de oorlog.
De „Köln. Vclksztg." heeft een zoo volledig
mogelijke statistiek van de Duitsche theologan
ten, die ten strijde zijn getrokken, opgemaakt
en komt daarbij tot de volgende conclusies:
Op 1 October van dit jaar telde Duitschland
3352 Katholieke theologanten (zij, die reeds de
Biibdiaconaatwijding ontvingen, zijn in dit
cijfer niet begTepen.) Daarvan staan er 2426
onder de wapenen, n.l. 490 sinds 1914 en 408 als
vrijwilliger. Bij bet Roode Kruis dienen er
406, waarvan 88 als vrijwilliger. Tot dusverre
zijn 395 theologanten gesneuveld en 80 gevan
gen genomen, terwijl er 59 vermist worden.
Ruim 450 theologanten ontvingen onderschei
dingen, 146 werden tot officier bevorderd en
141 zijn uit het leger ontslagen.
Het cijfer van 146 officieren is betrekkelijk
laag, vooral als men bedenkt, dat de theologan
ten academici zijn. Dit komt echter vcom&me-
lijk hieruit voort, dat in het begin door het
legerbestuur bezwaren gemaakt werden tegen
de bevordering van theologanten tot officieren,
wijl zij niet in staat zouden zijn hun jaarlijk-
seben reservedienst te doen. Deze bezwaren
zijn nu echter opgelost.
Van de theologanten staan er dus 69.1 percent
onder de wapenen, en 11.6 pereent bij het
Roode Kruis, 11,4 percent zijn gesneuveld, 4
pereent uit het leger outslagen, 2.2 percent ge
vangen genomen, terwijl 1.7 percent vermist
worden.
Voor de Poolsehe kinderen.
Er zijn niet enkel Duitsche, en Belgtische,
Ncord-Franaehe en Oostenrijksche, er zijn ook
Poolsehe kinderen, en daarvan sterven er het
meest. Polen, dat door geen enkele dor oorlog
voerende partijen ervan beschuldigt wordt de
aanleiding te zijn tot den oorlog, beet het
zwaarst voor het noodlottig geschil der Euro-
peesche staten. Daarom megen wij ons verheu
gen over de mededeeling, door het Poolaohe
Persbureau in Den Haag in de wereld gezon
den, volgens welke de bekende Rockefaller-
Bijatandscommesie tot stand gebraakt beeft,
dat maandelijks 80 ton gecondenseerde melk
uit Zwitserland naar Polen zal kunnen worden
vervoerd. Alleen kinderen beneden drie jaar
krijgen hiervan, maar dat rijn in Waraohau
alleen reeds 11500 en in Lödz 5000.
Behandeling van krijgsgevangenen.
Aangezien aan de Duitsche regeering geble
ken was, dat vele krijgsgevangene Duitsche
soldaten in Rusland bij den aanleg van de
Moenrtanapoorwegbaaix moesten, werken, waar
rij door het moordende moerassige klimaat
aan buitengewone sterfte blootgesteld waren,
viel niets anders te doen, dan door vergel
dingsmaatregelen invloed op de Russische re
geering uit te oefenen. De Duitsche regeering
gaf derhalve aan de regeering te St. Petera-
burg kennis, dat duizend krijgsgevan
gene Russische officieren in het ver
volg als gewone soldaten behandeld zouden
worden. Daarop besloot de Russische regeering
alle Duitsche officieren, die zich in Russische
krijgsgevangenschap bevonden, de behandeling
van gewene soldaten te doen ondergaan.
Thans komt gelukkig bet bericht, dat door
toedoen van de prinsen Karei van Zweden en
Waldemar van Denemarken, de voorzitters der
afdeeling van bet Roode Kruis daar te lande,
bewerkt is, dat al deze maatregelen worden in
getrokken, zoodat ook geen Duitscbers meer
bij den spoorwegaanleg in het ijzige Moerman-
gebied werkzaam zullen zijn.
Bespoediging van scheepsbouw in Engeland.
Volgens de „Times" beeft de Shipping Con
troller een ontwerp in ovérwegiing voor een pro
gramma ter constructie van een aantal vraoht-
stoombooten voor bet gebruik van den staat.
De bedoeling is, dat de stoomboot-en en de ma-
ohines volgens standaardmodellen zullen wor
den vervaardigd. Zoo hoopt men veel tijd en
arbeid te sparen.
Ter bespoediging van den scheepsbouw voor
de handelsvloot is er aan de Tyne tusachen
werkgevers en arbeiders overeenstemming ver
kregen over het denkbeeld om de geschoolde
arbeiders der verschillende werven te werk te
rtellen daar waar schepen het dichtst bij de
voltooiing zijn. Zoodra deze aohepen gereed
zijn. worden de aldus bijeengevoegde werk
krachten der verschillende werven te werk ge
zet aan de schepen, die dan weer het verst
heen zijn. Zoo voorkomt men het nadeel, dat
er voel schepen in aanbouw zijn, maar dat er
slechts weinig van stapel loopen, omdat iedere
werf slechts voor zich zelf werkte.
Do reis van een briefkaart in oorlogstijd.
Op 2 November om 3 uur in den voormiddag
is te Chicago een briefkaart gepost, die met
den luchtvaartdienst, wolkeu do „New-York
Times' georganiseerd heeft tusschen de steden
New-York en Chicago, vervoerd werd en op 3
November 's morgens 10 uur in New-York werd
afgestempeld. De kaart vervolgde daarna haar
reis met de bekende onderzeeër „Deutsckland"
en urriveerde 12 December in Berlijn, waar
na ze cp 13 December op baar bestemming, lot
redactiebureau der „Kölnische Zeitung," aan
kwam. De inhoud van de briefkaa 't luidt, dat
ze 1000 mijlen (1600 K.M.) door de lucht en
3000 mijlen (4800 K.M.) onder water heeft af
gelegd.
In Roemenië.
Hot Roemeenscho klimaat fs over het alge
meen gezend te noemen. Als echt vastelands-
klimaat heeft het felle overgangen van warm
uaar koud. De Winter zet pas tegen Kerstmie
in, doch dan met alle hevigheid. De kou duurt
dan tot einde Maart, waarna het weer plotseling
Zomer is. De gemiddelde temperatuur van
Maart is nog 1.3 graad O. van April daaren
tegen 9,6 gir. O. De Duitsohers mogen dus
van geluk spreken, dat zij hun veldtocht nog
SSQ-E het invallen van de kou hebben kunnen
doen. Een temperatuur van 5,8: O gr. O., het
gemiddelde in de maand Januari, is veel te
koud bij 't vechten.
De Oostelijke Mold&u-prorvincde met haar
naar de Russische PodaUecthe steppe epen bek
ken is de koudste streek. Hier waadt vaak die
bekende en gevreesde noord-noodooeter sneeuw
storm. Overigens deelt ook Roemenië de
ervaring, dat bet tegenwoordig geslacht geen
koude winters meer kent.
n—p——
HONGARIJE.
De intocht van Koning Karei en rijn gemalin,
Koningin Zita»
Aan de kroning van den nieuwen Koning en
Kcningin, welke morgen, Zaterdag, te Boeda-
I-ost zal plaats hebben, ging, zooals tevoren
aangekondigd was, een feestelijke intocht in
Hcngarije's hoofdstad vooraf. Die intocht
den Koning en de Koningin in de rijk vermende
hoofdstad heeft Woensdag, onder groot ge
juich van de bevolking, plaats gjehiad.
Onder leiding van kardinaal prins-primaat
Czernoch heeft zich een afvaardiging van tal
rijke leden van het Huis van Afgevaardigden
en van het Magnateniuiis naar den Koning
begeven, om hem uit naam van den Rijksdag
het kroningsdiploma te -overhandigen. Doocr
onderteekening van dat diploma verklaart de
Koning getrouw de grondwet in acht te zul
len nemen.
Z.Em. kardinaal Czernoch hield een toe
spraak, waarin hij den Koning verzocht het
kroningsdiploma te onderteekenen en toe te
staan, dat ook de Koningin zou worden ge
kroond. De Koning antwoordde, dat hij den
volgenden dag rijn besluit over het diploma
zou kenbaar maken, maar gaf zijn toestemming
voor de kroning van de Koningin-
De afvaardiging begaf zich daarop uaar de
Koningin, die zeide, dat zij gaarne het verzoek
van den Rijksdag inwilligde, rich naar het
oude gebruik tot Koningin te laten kronen.
Z.Wi I.T S E R L A N D.
Aardbevingen en overstroomingen.
In verschillende deelen van het land, voor
al in West-Z.witserland hebben aardschokken
en overstroomingen plaats gehad. De spoor
baan BernSchwarzenburg is over een Be
keren afstand verbroken. In Öhamborry is
de toestand nog steeds gevaarlijk. Bij het
uiteinde van den Simplon-tunnel werden ver
scheidene hutten door een lawine weggerukt.
Het Murtenmeer is op een dag omstreeks
86 c.M. gestegen. Het Beneden-Broys-dal is
een meer geworden. Bij Romont is een muur
over een lengte van 80 M. ingestort. De
straatweg Romont-Bouloz is over een groo-
ten afstand onbegaanbaar geworden. De 8aa-
ne is buiten hare oevers getreden. De dijk
werd weggeslagen.
i De ziekte vam den gouverneur-generaal
van België, baron von Biasing, wekt volgen»
bet „B&lg. B&gbl." onrust in zijn omgeving,
Deensclien aoo.-dean., die het Fr&nsah»
vakvereenighngsoongrea wilden bijwonen, ia de
toelating in Frankrijk geweigerd,
Hanai Rdehjter, de bekende dirigent is
<leaar in. dexx ovudLordoxrv vcux 74 jaar in.
Beieren overleden..
Het verkeer in Engeland is boo sterk be
perkt, dat op 1 Jan. 95 Sohotsehe stations van
den N.-Britschen spoorweg worden gesloten.
Harry Marks, de stichter en eigenaar van
heft bekende Engelsohe bankioreblad, „Finan
cial News", ia overleden.
O'Keliy, die 30 jaar lid is geweest van het
Lagerhuis voor een Ierach district, ia te Londen
overleden.
Naar de „Daily Telegraph" nit Stockholm
verneemt zal Zweden met ingang van 25
Januari brood- en meelkaarten invoeren.
De Duitscbers bebben in Roemenië voor
de Joden de staatsburgerlijke rechten afgekon
digd, die zij er nog altijd niet badden.
l>e kapitaalverhoogingen bij de Oosten
rijksche banken bedroegen in 1916 127 millioen
Kr. en bij, da nijverheidaMpijen 134 mill. Kr.
Men koestert in Hongarije hoopvolle ver
wachtingen van bet nieuwe Ooetenrijkache
kabinet.
De afgevaardigde naar de Fransche Ka
mer, Lamendin, is uit Duitschland te Parijs
teruggekomen. Hij is ernstig ziek.
Een vrouw in Frankrijk, genaamd Tit-
belly, die Duitschland inlichtingen verstrekte
aangaande de troepen, ia ter dood veroordeeld'.
Volgens bericht uit Gothenburg zijn
Bakken, met brieven uit Londen naar St. Pe
tersburg, nabij Maratrand aan wal gespoeld.
Bonar Law beeft medegedeeld, dat Mac-
Kenna's oorlogswinst-belasting zekerheid geeft
op de kolossale som van 78,699,0000 pd. st.
NEDERLAND'S POSITIE.
Aan een opstel, getiteld „Die N ieder lande"
geschreven door Dr. Abraham Kuyprr in
„Die Woehe," is het volgende ontleend: Men
moet twee vragen goed uitelikaar houden:
ten eerste of de zioleaverv. andschap van het
Hollandsehe volk er ééne is, die meer naar
het westen of naar het oosten uitgaat en ten
tweede welk eindresultaat van den tegen-
weordigen oorlog van Hollandsch standpunt
beschouwd het meest gewensebte is. Dr.
Kuyper bespreekt dan uitvoerig de geschied
kundige en geografische punten van aanra
king van Holland met beide groepen van
mogendheden en komt lot de conclusie, dat
wij bij onze westelijke en oostelijke naburen
dingen aantroffen, die ons aantrekken, maar
ook dingen, die ons afstooten. Wij zijn in
Holland niet van Romaanschen, maar van
Germaansciben stam, doch wij blijven in de
zen Gerinaanschen stam een West-Europee-
sche variatie. Om kort te gaan, wij voelen
ons tegenover de Roonanen als Germanen,
en tegenover de Hoogduitschers als Neder-
duitsckers. Bij de beantwoording Van de
tweede vraag, is bet de eerste waarschuwing,
die men hoort, dat men op rijn hoede moet
zijn voor bet Pan-Germanisme. Dr. Kuyper
is echter niet 'bezorgd over dit Pan-Germa-
nistisch drijven. Wij weten, zegt hij, daVonze
eigenaardigheden eerder te sterk, dan te
zwak tot uitdruikking komen. Wie het zou
wagen, ons te annexeeren, zon spoedig slechts
één wenech hebben, n.l» ons boo snel mogelijk
weer kwijt te raken. De vTaag, uit pditiek-
intcrnationaal oogpunt beschouwd, moet
men echter anders stéllen. Voor or» is het
voornaamste, van welke rijde, van het oosten
of van het westen, het meeste gevaar dreigt
voor de nationale zelfstandigheid van Hol
land en voor ons koloniaal be
zat. En stelt men de vraag zóó, dat is het niet
te loochenen, dat steeds het grootste gevaar
te vreezen is van die groote mogendheid, die
ernaar streeft, nog eenmaal de gedachte van
een wereldrijk te verwezenlijken. Vraagt
men, of zulk een wereldrijk ook thans nog
tot de mogelijkheden behoort, dan is hier
voor slechts één antwoord te geven, nd. dat
in de 19de eeuw niet op het Europeesche
vasteland, maar op de uitgebreidheid der
zeeën een diergelijk wereldrijk in werkelijk
heid is ontstaan, n.1. het Britsche keizerrijk.
Na Trafalgar beheerscht Engeland de Zee.
En staat de zaak »oo, wie in Holland kan
dan eigenlijk nog wenschen, dat dit allee
beheerechende wereldrijk nog verder worde
uitgebreid of in kracht nog wint Van
Rusland kan men zeggen, dat dé bevolking
van dit geweldige land, die jaarlijks met
BH maJlioen toeneemt, mi «solden na een
eeuw reedis gansch Europa kan overweldi
gen. Het opdringen van de slaven in Europa
lijkt mij thans niet weruscbelijk. Holland be
hoort tot de onzijdige staten en zal, gelijk
vanzelf spreekt mogelijk tot aan den
vrede in rijn onzijdigheid blijven volharden.
Onze regeering behooren wij zeer veel dank
te (brengen, dat zij onze positie in het Euro
pe es oh conflict zoo goed heeft begrepen en
met zooveel talent heeft verdedigd. Natio
nale onzijdigheid sluit echter geenszins uit
dat de bevolking blijk geeft vau haar sym
pathie of antipathie^ Dis is nog in Zwitser
land, noch in Amerika, en dhs evenmin in
Holland het geval. Vraagt men tenslotte,
of die pacifistische beweging ons kam doen
hopen, dat het ideaal van een eeuwigen
vrede wordt bereikt dan moet ik zeggen dat
mij dit vrijwel niet mogelijk schijnt Voor de
'bestendigheid' van den vrede echter heb ik
steeds geijverd em blijf ook thans voor de
vredesbeweging werkzaam.
NEDERL.-INDIE EN DE ENTENTE.
Men meldde uit Batavia aan de „N.
Rott. Ort."
„De officieele regeeringstelegrammen, waar
in bekend wordt gemaakt, dat de geallieer
den chèques, wissels, postwissels, handelsdo
cumenten, credietbrieven, adviesbrieven enz.
op de lijst der absolute contrabande heb
ben geplaatst, hebben een teroote en stijgen
de ongerustheid verwekt in bank- en handels
kringen; deze weten op het moment niet wat
te doen.
De „N. Rott. Ort." heeft zich gewend tot
den heer 0. J. K. van Aalst, president van
de Nedorl. Handel-Maatsch&ppij, met de vraag,
of de ongerustheid, in Nederl.-Indië, gewekt
door do regeerigstelegrammen, blijkens wel
ke geldswaardige stukken, handelsdocumen
ten, op de lijst vam absolute contrabande zijn
geplaatst, gegrond is. De heer Van Aalst
verzekerde het tegendeel: „het geldt hier
slechts een maatregel om zekerder te kun
nen voorkomen, dat dergelijke stukken hun
weg naax do landen der centrale mogiendhe-
den vindennwwvr «ut» voor deze niet
bestemd zijn, bestaat tegen hun verzending
niet het minste bezwaar, mits de door de
omstandigheden geboden maatregelen in acht
worden 'genomen.
„Toen eenige weken geleden de maatregel
der geallieerden bekend werd, heeft hij det
de minste bezorgdheid gewekt, omdat daar
door in den toestand, zooals die feitelijk reeds
lang bestond, geen verandering kwam.
„En de zendingen van geldswaarde en han-
delsdocumenten van hieruit rijn dan ook door
gegaan zonder eenige nieuwe moeilijkheid.
Men zal dan ook, na het alarmeerende bericht
uit Indië, niet nalaten, onmiddellijk gerust
stellende instructies aan de huizen in Indië
te doen toekomen, met de verzekering, dat
de zendingen, als de hier bedoelde, gewoon
kunnen doorgaan."
DE WATERSNOODNIEDAILE 1916.
Men zal zich herinneren ^ort na den on-
heilsnacht van 13 op 14 Januari 1916, toen in
tal van gemeenten in ons vaderland uitgestrekte
terreinen en honderden woningen overstroomd
werden en angst en ellende en doodsgevaar werd
uitgestaan, ook vele edele daden van zelfopoffe
ring- en menschenliefde werden verricht. Kort
daarna mochten wij berichten, tot H. M. de Ko
ningin een speciale reddingsniedaihe had inge
steld, om daarmede te beloonen de daden van
moedige en zelfopofferende naastenliefde waar.
door zich een aantal personen ia .^geteisterde
streken in dien nacht en later nog hadden onder
scheiden.
Tot heden werd van eenige upe'king dier me
daille nog niets vernomen, riet is au nagenoeg
een jaar geleden en degenen die van nabij be
kend met hetgeen in hun onmiddellijke omgeving
in die sombere dagen gebeurd is, bepaalde per
sonen, die zich bij het reddingswerk onderschei
den hebben, voor uitreiking van bedoeld eereblijk
voordroegen, vinden het vreemd dat de beschik
king zoo lang uitblijft.
Het is toch niet zoo vreemd als het lijkt.
Behalve dat hier bij deze zaak twee departemen
ten zijn betrokken, moest naar ue^omstandighe
den van elke voordracht ook een zeer omstandig
onderzoek worden ingesteld. Vooial wat in dien
vreeselijken nacht van 13 «P 14 Januari was
voorgevallen, was niet zoo gemakkelijk in zjjn
ware, feitelijke toedracht vast te stellen. Men kon
maar niet op de verklaringen van dezen of
genen afgaan. Zoo vereischte het onderzoek uiter
aard veel tijd. Natuurlijk was dit niet met alle
voordrachten het geval, maar daar men blijkbaar
zooveel mogelijk de onderscheidingen allen tege
lijk wil doen afkomen, moest de een op de ander
wachten.
Nu is men zoo ver dit kan nu de N. Ct.
mededeelen dat eerstdaags de beschikkingen,
houdende toekenning van tie sPeciale reddings
medaille 1916, aan de gerechtigden in de
„Staatscourant" verwacht kunnen worden.
Ook kunnen wij mededeelen hoe de medaille
er uit zal zien. Wij hebben er een exemplaar
van in handen gehad. Het is een daad van edelen
zin, die eerepenning, van H. M. de Koningin, en
tevens van piëteit voor de nagedachtenis van
Haar Vader. Immers deze medaille is een voort
zetting van de watersnood-medailles van 1861 en
1876. De beeldenaar is dan ook niet van onze
Koningin, maar is de kop van Koning Willem
III, dezelfde die op de medailles van 1861 en
1876 is gegraveerd. Op de keerzijde een open
geslagen rol met de woorden bovenaan: „De
Koningin aan", en het open vak voor den naam
van den redder aan wien de medaille vereerd
wordt. De rol met de inscriptie omringd van
een lauwerkrans, gedekt door de Koninklijke
Kroon.
De draagmedailfe is in zilver en brons.
Degenen die zich reeds in 1861 of in 1876
onderscheiden hebben bij de waterrampen die
toen Nederland troffen, ontvangen een barret
van in elkaar geslingerd eikenloof, saamgebon
den door een lint met het opschriftWatersnood
1916, ook weer In brons of zilver en in den
vorm van een ordegesp.
Zoo Is de geschiedenis van deze zaak, die nu
weldra haar beslag zal krijgen.
Yoor den Inhoud dezer rubriek stelt de
Redactie sich niet aansprakelijk.
I PROPAGANDA-AVOND YOOR
„ESPERANTO".
Lisse, 23 Dec. 1916.
Geachte Heer Redacteur.
"Wederom wil ik iets van uwe goedheid
vergen, door u te verzoeken onderstaande
regelen 'n plaatsje te versohaffen in uw
geëerd blad. Bij voorbaat mijn oprechten
denk. Do esperantobeweging gaat ongetwij
feld, (dat weet ieder die tijdschriften, dag
bladen, enz„ bijhoudt, vergaderingen bezoekt
en ooren en oogen openhoudt), met snelle
schreden voorwaarts. Alhoewel deze ellen
dige oorlog n hinderpaal ia op den weg naar
vocruitgang, wint die beweging steeds meer
en meer veld. Dat komt eensdeels door de
steeds meer te voorschijn geroepen worden
de gelegenheden, waar men „Esperanto" kan
aanleeren, hetzij gratis of wel tegen 'n ge
ringe vergoeding; anderdeels door 't maken
van propaganda. Propaganda maakt men
bijv. door: esperantosLuitzegels te gebruiken,
door met onkundigen over esperanto te
spreken, (hun in te lichten over het aantal
der reeds verschijnende esperantowerken,
hun te vertellen het doel en streven der es
perantisten, enz.), voorts door feestvergade-
ringen en uitvoeringen van esperantisten te
organiseeren, enz. Propaganda, dat weet
ieder, heeft ontzaglijk veel waarde. Het
beste maakt men echter propaganda, voor
de wereldhulptaal, met het honden van 'n
esperantolezing of propagandas vond. Nu ik
hen gekomen daar, waar ik wilde wezen, zal
ik n even mijn bedoeling kenbaar maken
en mijne verzoeken richten tot diegenen,
welke in staat zijn mij bij te staan. Vol
gens mijn inzien is bet namelijk heel goed
mogelijk in Lisse of Hillegom 'n esperanto-
lezing te doen honden. Noodzakelijk is na
tuurlijk dat daaraan vroegtijdig groote
ruchtbaarheid worde gegeven, opdat die be
weging niet zonder succes rij. Maar.... 'n
lokaal, zaal of gebouwtje, in deze omstreken,
daarvoor te vinden, sal mij nooit gelukken,
indien niet degenen, aan welken dergelijke
inrichtingen beter bekend zijn dan mij, mij
niet helpen» Voorts is de vraag: wie zal de
lezing houden t Want niet Iedere vurige en
propagandalievende esperantist is tervens 'n
goed redenaar; neen, daar is iemand van
eenige ontwikkeling en veel goede wil voor
Xkoodlg. M ijmo verzoeken zijn d«ze: Wi© "wil
in dit blad bekend maken wel/ke gelegenheid
er geschikt is, en kan gebruikt worden, om
er een diergelijken avond te houden! Wie
weet de geschikte persoon om die beweging
te leiden, en wat zou verder de beste wijze
rijn, waarop men ieder, wonende in de om
streken van Lisse en Hillegom, kan bekend
maken waar, hoe, wanneer, doch vooral
waarom die lezing zal worden gehouden!
Alhoewel al deze vragen gemakkelijk schij
nen beantwoord te kunnen woorden, zijn ze
het eohter niet; dat weet ieder die tot 'n
dergelijk iets al eens het initiatief heeft ge
nomen, Laat daarom, esperanto-beoefemaars
uwe breinen ereis werken en bedenk iets om
mij, (doch vóór alles de esperamto-zaak) te
helpen. Bedenk toch dat wij hij zoovele lan
den ten achter staan. Welk genot moet ons
daarom de gedachte niet geven, dat wij later
kunnen zeggen medegeholpen te hebben aan
het op-gelijke-hoogto-stellen van ons land,
met andere landen, op esperantogebied. Ik
hoop van harte dat nyjn bescheiden stem
gehoord worde. Want werkelijk wat in ste
den zooals Rotterdam, Den Haag en Haar
lem, voor onze zaak, wordt gedaan, kan bijna
evengoed óók in dorpen eooals Lisse en
Hillegom, weke zoo vooruitgaand zijn, ge
schieden»
Er moeten veel meer esperantolessen
worden gegeven, indien mogelijk kos
teloos dan wordt ieder.
Mijnheer de Hoofdredacteur,
Gelieve voor het onderstaande een plaats
ruimte in de Niéuwe Haarl. Crt. af te staan.
U zult ons ten zeerste verplichten op die ma
nier een onjuiste voorstelling van feiten
van „Het Bloem end aalsebe Weekblad" recht
te kunnen zetten.
In het nummer van 23 December van dat
Weekblaadje is een ingezonden stuk te vin
den van mejuffrouw S. A. Knottenbelt. De
Genestetweg 8, waarin het wordt voor
gesteld alsof het R. K. Armbestuur op un
faire wijize gelden tracht te verzamelen voor
zijn armen. De collectanten zouden gezegd
hebben dat zij kwamen: voor de protestamt-
sche armen van Overveen en Bloemendaal.
Ondergeteekenden moeten hiertegen krach
tig protesteeren. Dat is niet gezegd en ook
de insinuatie, die er aan verbonden wordt,
moeten wij heslist van de hand wijzen.
Voor wat betreft de beschouwing, die de
redactie aan het onjuiste geval vastknoopt,
meenen wij dat een schouderophalen nog te
veel eer is.
Intussohen ontkennen wij beslist dat wij
tot unfaire middelen onze toevlucht zouden
nemen om een zoo goede zaak te dienen.
Wensoht de red. van „BI. WbL" zul'ks, dan
kunnen wij haar betere en de beste inlich
tingen verschaffen. Bij ons is zij echter met
geweest, hoewel wij daarvoor bij het door
haar voorgewende onderzoek, in de eerste
plaats in aanmerking kwamen.
J. W. KA are Azm, Binnenpad 9,
W. A. G. TWEEHUIJSEN, Zijlweg 20
leden van het R. K. Par. Armbestuur
van O. L Vr. Onb. Ontv. te Overveen.
VOEDER KOKEN.
Dat onze landbouwers het veevoeder zoo
smakelijk mogelijk trachten te maken voor
hun dieren, moet iedereen prijzen.
Als de beesten het voer graag eten, zullen
ze er niet te minder van gebruiken, en wan
neer ze tervreden moeten wezen met weinig
krachtvoer, omdat het thans moeilijk of niet
te krijgen is, dan doet men goed het ruwvoer
zoodanig te bereiden, dat het aangenaam
wordt van smaak. Als middel om dat doel te
bereiken wordt het koken vaak geprobeerd.
In sommige streken van ons land wordt
haast alle veevoeder gekookt, en vele boeren
beweren, dat dit noodig en noodzakelijk is,
zij meenen, dat de dieren er te slechter om
zullen tieren en minder zullen prodneeeren,
wanneer het voer niet wordt gekookt. We
zullen niet ontkennen, dat enkele voedermid
delen door koken wat malscher worden en
dan wellicht beter verteerd zullen worden.
Maar bij dat koken ondergaan de voeder-
stoffen, die in de voedermiddelen, voorko
men ook veranderingen. Het eiwit o.a. wint
daarbij niet aan verteerbaarheid, de celstof
en bet zetmeel wel. Maar het blijft de vraag
of de winst aan verteerbaarheid van kool
hydraten, wel opweegt tegen de onkosten,
verbonden aan het koken, vooral nn de
brandstof zoo duur wordt. In den zomer, als
de dieren in de weide loopen, worden bet
gras en de klaver nooit gekookt en dan is de
productie toch niet bet geringst. Als men
nu in aanmerking neemt, dat hooi even goéd
verteerbaar is als hiet gras, waarvan het
werd gewonnen, dan moet het koken van dit
voedermiddel toch wel niet noodzakelijk we
zen. Even weinig is het noodig voor mangel-
wortefe, koolrapen en knolgroen. Alleen
aardappels kunnen gekookt worden voor de
varkens, en voor kaf kan het noodig zijn
met het oog op de scherpe kafnaalden en
voor het onschadelijk maken van onkruid-
zaden en brandsporen. In het algemeen oor-
deelen wij, dat het koken van het veevoeder
achterwege kan blijven en dat de productie
der dieren er niét minder op worden zal,
wanneer het voer rauw wordt verstrekt. In
de streken, waar de veehouderij op een hoo-
gen trap van ontwikkeling staat, denkt men
er niet aan het eten voor zijn paarden te
gaan koken. Waar men tot rauw voeren
co-ergaat, ondervindt men daarvan niet de
minste schade en men bespaart een groo-
ten voorraad brandstof en verliest veel min
der tijd.
De beste tijd om met het koken op te hou
den is zeker het oogenhlik, dat de dieren pas
op stal kamen.
BLOEMENTENTOONSTELLING TE
AALSMEER.
Op 10, II en 12 Januari 1917 zal ter gele
genheid van het 5-jarig bestaan van de
Coöperatieve Vereen iging „Centrale Aalis-
meersche Veiling" een tentoonstelling wor
den gehouden in het zeer vergroote gebouw
der genoemde Vereeniging, 5 minuten gaans
van station Aalsmeer verwijderd.
De tentoonstelling zal in de eerste plaats
bestaan uit afgesneden bloemen en gefor
ceerde planten, die te samen tot één artistiek
geheel verwerkt zijn, zonder storende recla-
ni-eqp Haten of atHreseen-reclame vervolgeD^
zal zij een. belangrijke inzending op bet ge-
bied van tuinbouwonderwijs en tuinbouwooÖ-
peratie hervatten. De tentoonstelMngs-eoon-
missie zal een regeling treffen, volgens wel
ke tentoonstellings-beaoekers in de gelegen
heid zijn eenige kweekerijen in de onmiddel
lijke nabijheid der tentoonstelling te bezich
tigen.
Avonds is er feërieke verlichting; alle lij
nen van den aanleg znllen worden aangege
ven door vetpotjes.
De tentoonstelling is geopend op 10 en 11
Januari van 2 uur mm. tot 10 unr n.m. eö
op 12 Januari van 2 uur tot 6 uur nam
Vr. Is er voor de bereiding van mosterd
nog meer noodig dan gemalen mosterdzaad
en a^ijn?
A n t w. U bereidt mosterd door middel^
van mosterdzaad, azijn en wat water.
VOETBAL.
Overzicht
De uitslagen der „Groote Westelijke'
brachten ons weer eens eenige verrassingen
Onze Haarlemsobe Roodbroeken verrichtten
in Rotterdam kranig werk, door met niet
minder dan 4—0 Hörburger cjs. te verplet
teren.
Een schitterende wraak voor de 5—0 ne
derlaag aan den Schoterweg geleden. Haar
lem gaat intussohen maar op den goeden weg
voort.
Zes achtereenvolgende overwinningen
zeer zeker een ongekend succes voor de club
van Haak! H. B. S. maakte D. F. C. op Hont-
rust met 30 af. Hier viel wederom bet
schitterende doelverdedigen van keeper vafl
der Wilk op. M.i. is hij momenteel Neder*
landsoh beste doelverdediger. De overig1
wedstrijd was die tusschen Blauw-W it eö
H. V. V. Met veel geluk wist de „Groote
Haagsche" een gelijk spel te forceeren.
stevig spel wist Tonny Ivessler den gelijkma
kor langs Scbindler te jagen. Voor a.s. ZoO'
dag staan een viertal wedstrijden op ',e
programma. HaarlemBlauw-Wit werd "P
verzoek der Amsterdammers uitgesteld, zoo-
dat we ook a.s. Zondag in de Spaarnestm
geen eerste-klas voetbal zullen aanschouw^11-
Op Hanenburg speelt Quick tegen oHz®
blauw-wilten stadgenooten. H. F. C. zal W-
haar sterkste combinatie uitkomen. Zoude**
de punten niet mede naar Haarlem genome**
kunnen worden? Volgens mij kan dat best.
Komt H. F. C.-ers er moet gewonnen woj'
den! H. V. V.—U. V. V. is een wedstrijd
van veel belang voor de bezetting der eers'
plaats.
U. V. V. zal bier geen gemakkelijke
hebben. Het zou me niets verwonderen
Utrecht zijn eerste nederlaag te slikte
kreeg. V. O. C. speelt aan den Scliieweg bj
gen D. F. Een overwinning voor Dordt
wel bet resultaat zijn. Verder speelt Sp**r
tegen de kraaien. Het wordt tijd, dat Spa*
weer eens wint. Of bet baar a.s. Zondag
lukken zal, meen ik te moeten betwijf0'**
Voor de overige wedstrijden verwijs ik ua*
het programma. U.
