«Era MUL CIIU1T
ëTwr.r
BE fcBHLÖS
RUITEHLABID
BE VERSCHERPTE DUlKBOOTCÖRLOG.
BIKNEESLAKD
Zaterdag 3 ïfêaart
Derde Blad
DE JAARBEURS TE UTRECHT.
het moderne zeewapen.
UEfSSPKESOE 43EIRBCHTEN
Serichten in I tot 5 reyeSs
De belangstelling voor de Jaarbeurs is enorm.
'Deinen vol kijkers arriveeren uit alle oorden des
lands en de exposanten roemen zonder uitzonde
ring den uitstekenden gang van zaken en zijn
tuim voldaan over het bereikte resultaat, velen
door het plaatsen van orders; anderen door het
aanknoopen van nieuwe relaties, tr zijn zelfs
exposanten, die maar willen sluiten, omdat zij
vele orders niet kunnen plaatsen, in verband
met den oorlogstoestand, die aanvoer van grond
stoffen in vele gevallen bemoeilijkt. Van een mis
lukking in financiëel opzicht kan aldus geen
sprake zijn. Te hopen is nu dat de Jaarbeurs
nog vele opvolgers heeft, want het bestaansrecht
is nu wel voldoende aangetoond.
oor hen, die de Jaarbeurs niet bezoeken, laten
^vij hier nog een korte beschrijving volgen, die
^enigen indruk kan geven van den omvang der
fenroongestelde industrieën en Nederlandsche
producten.
In tegenstelling met het buitenland, waar men
als in Leipzig over groote „Messpalaste" kan
beschikken, waren in Utrecht enkel de op het
Vreeburg staande Fruithal en Graanbeurs voor
het doel geschikt. Maar, wat zou men beginnen
met deze ruimten, waar- men hoogstens een 40-tal
monsterkamers kon inrichten, terwijl het aantal
deelnemers al tot eenige honderden was aange
groeid.
Er bleef niets anders over, dan gelegenheden
te gaan bouwen. De bencodigde ruimte daarvoor
vond men op het Vreeburg en als de toeloop van
inzenders zoo groot werd, dat deze ruimte niet
voldoende bleek, dan werd ook het St. Janskerk
hof aan zijn bestemming onttrokken om als stand
plaats voor de Jaarbeursgebouwtjes dienst te
doen.
De technische dienst van de Jaarbeurs, onder
leiding van den heer Op ten Noort, directeur van
gemeentewerken te Utrecht, toog aan den arbeid
en tooverde de aardige en schilderachtige houten
stad, welke nu aangekleed en versierd met spre
kende kleurranden, palmenversieringen en veel
kleurige wimpels en vlaggen zoo'n allerleukst
gezicht oplevert, zonder het schreeuwerige van
een kermisplein te hebben.
liet plan om geen tentoonstelling of geen ker
mis ervan te maken is gelukkig uitgevoerd en het
eenvoudige in de expositiegebouwen doet wel
dadig aan. De aannemingssom bedroeg 160,000
gulden. Aan verschillende soorten hout werd
verwerkt resp. 61,30.0 M. en 52260 vierk. M.,
aan draadnagels alleen 1500 K.G., aan glas
5500 vierk. M., aan asphaltpapier 7600 vierk.
M terwijl aan bimscement- en cocolihtplaten,
aangebracht om het brandgevaar zooveel moge
lijk te beperken, werd gebruikt 12000 vierk, M.
Tegen brandgevaar zijn trouwens de meest moge
lijke maatregelen genomen.
De inzendingen zijn groepsgewijs ingedeeld,
zoodat ieder direct kan zien, waar hij wezen
moet.
De 668 deelnemende industrieën zijn als volgt
verdeeld: Modeartikelen en textiel 73. Gas en
©lectriciteit 30. Machine-industrie en metaalbe
werking 96. Goud- en zilverwerken en kunst-
n,jverheid 20. Glas- en aardewerk 30. Houtbe
werking, enz. 78. Papier en grafische vakken 47
Lederwaren en rubber 35. Steenkolen 2. Bouw
materialen 24. Voedings- en genotmiddelen 122
Chemische producten 111. De eerste tien groepen
zijn op 't Vreeburg, terwijl de beide laatste op
het Janskerkhof zijn ondergebracht, waar no°-
bovendien een"inzending is van het departement
van Koloniën, bestemd om bezoekers koloniale
handelsvoorlichting te geven voor Oost- en West-
Indië,
Ter verdere voorlichting van de Nederlandsche
industrie en den handel wordt aan de laar-
beurs deelgenomen deor een aantal Regeerings-
departementen en officiëele corporaties" en ver-
eenigingen, en wel de afdeeling Handel van het
Departement van Landbouw, Nijverheid en Han
del, de Artillerie-inrichtingen van het Departe
ment van Oorlog, de Maatschappij van Nijver
heid, de Vereeniging „Nederlandsch Fabrikaat"
de Vereeniging voor Ten toonstellingsbelangen!
7 "^"sterkamer van de Commissie voor den
z.uid-Afrikaanschen Handel, de Vereeniging van
inndC d"rNeaEj,edddfe>tsbedrijven in Neder-
te Bru=sri u^ne,Kamer van Koophandel
te DussUHnrf nL dsclie Koopmansgilde
Y,, S .een 'weetal Gemeentebesturen
Utrecht en Dordrecht nemen aan de Jaar-
betus oeel niet een afdeeling grondbedrijf
Gememoreerd dient te worden liet op het Vree-
burg staande en- door den architect Gratama ont
worpen tuinhuis in Oocterschen stijl, uitgevoerd
m gemetahseerd beton. Een nieuwe vinding die
een mooie toekomst schijnt te hebben
Bij een beschouwing der industrieën valt het
op, hoe de oorlog ook weerslag heeft gehad op
onze industrie. Zoo worden ettelijke artikelen die
vroeger bijna uitsluitend in Engeland, Frankrijk
of Duitschland vervaardigd werden., thans door
Nederlandsche firma's gefabriceerd,'en, laat ons
dit er maar dadelijk bijvoegen, in de meeste ge
vallen van even goede kwaliieit als van boven
genoemde landen werd betrokken.
Na afloop zal de Jaarbeurs waarschijnlijk
eenige dagen toegankelijk zijn voor het publick
Reeds nu kan worden opgewekt om daar even
tueel een bezoek te brengen. Het zal genot,
leering en waardeering geven.
Hoog 0DS Nederlandsen Fabrikaat.
De uitwerking vnn den
duikbootoorlog.
Volgens krantenberichten heeft Carson, de
minister van marine, in het Engelsche Lagerhuis
om zijn hoorders gerust te stellen nopens de
toeteekenis van den onbeperkten duikbootoorlog,
eeruge cijfers genoemd, waaruit, de armzaligheid
moest blijken van wat de Duiische duikbooten
tot nu toe hebben uitgericht. Hij heeft tegenover
het aantal van 134 Britsche, geallieerde en on
zijdige schepen, die tot 8 Februari in den grond
waren geboord, uiteengezet, dat in diezelfde
spanne tijds 6075 schepen Britsche havens bin
nenliepen en 5875 daaruit vertrokken.
Deze voorstelling van zaken, zegt het Berlijn-
nche Wolffburcau nu, deugt volstrekt niet, daar
het aantal 134 van in den grond geboorde sche
pen er naast is en een heel stuk bij het werkelijke
n achter blijft. De geloofwaardigheid, die den
:gevens van' den minister over het in- en uit-
open van schepen betreffende Britsche havens
kcj
ióc
toekomt, blijve derhalve in het midden.
Aangezien het aantal schepen, dat in een
maand uitloopt, bij verre dat dergene, die in
dezelfde maand binnenkomen, pleegt te overtref
fen, kan men bij benadering op grond van die
cijfers, ondersteld dat ze juist zijn, aannemen,
dat ongeveer 6500 schepen van 1 tot 28 Febr.
in het verkeer ter zee voor Engeland voorzagen.
Volgens opgave der officiëele Engelsche statis
tiek maten de schepen, die in Januari Britsche
havens binnenliepen, 3,331,000 en die vandaar
vertrokken 3,600,000 ton. In Januari waren dus
schepen met bij elkaar vier millioen of als men er
rekening mee houdt, dat de scheepvaart van
onzijdigen die anders een derde der Engelsche
bedraagt erg was ingekrompen, van 3,200,000
ton in de vaart. Wanneer men naar verhouding
van deze vrachtruimte die voor den tijd van 1
tot 18 Februari berekent, krijgt men een tonnen-
maat van zo'owat twee millioen ton. Houdt men
daarbij rekening met 6500 schepen, dan blijkt de
gemiddelde inhoud voor elk schip in ronde cijfers
300 ton.
De onmogelijkheid van deze uitkomst ligt voor
de hand, daar de gemiddelde tonnenmaat in het
verkeer ter zee een heel stuk hooger is. Men
ziet dus, dat de cijfers van den Engelschen minis
ter naar alle kanten aan twijfel onderhevig zijn
en niet in aanmerking komen om tot eenige ge
volgtrekking ten aanzien van de uitwerking van
den duikbootoorlog te leiden.
Zoodra de (Duitsche) admiraliteit bekend zal
kunnen maken, wat de duikbootoorlog in Febr.
opgeleverd heeft, zal gewis aan den dag komen,
welk deel van de Engelsche scheepsgelegenheid,
als geheel genomen, daaronder valt. Het zal
de ernstige benauwdheid, die in de redevoeringen
der Engelsche staatslieden doorstraalt, ongetwij
feld ten volle rechtvaardigen.
Op zoek naar.... Amerikanen.
Een Reut er-bericht meld/t bijzonderheden
over dien ondier g-angf van de bark „Galgorm
Castle" van Belfast, düe Dinsdag- in den grond
werd geschoten, nadat de bemanning ten ge
tale van 25 personen met den gezagvoerder en
diens vrouw in twee booten haddien plaats ge
nomen. Ook onder deze bemanning waren vier
Amerikanen,^ van wie er twee vermist worden.
Een nieuw Engelsch dreigement?
De „Morning Post" zegt in een hoofdar
tikel over de neutralen en de blokkade-
Sommige neutralen zijn doodsbenauwd voor
Duitschland. De poging van Duitschland om
de zee te sluiten, schept een nieuwen toe
stand. De totdusver getroffen schikkingen
met de neutralen zijn niet wettig. Men moet
de neutrale handelaars beletten om den vij
and te voorzien van voorraden en daarbij
gebruik maken van de wettige methoden,
die als zij twee jaar geleden doorgezet wa
ren, een einde aan den oorlog gemaakt zou
den hebben.
De „Rochester".
Eransche bladen achten de behouden over
komst van de „Rochester" vooral van be-
lang, omdat het een scliip met een geringe
snelheid betreft, dat aan de vervolging door
een duikboot niet kon ontsnappen.
Bewapening der Amerikaan-
scüe schepen.
Naar Eransche bladen uit New-York ver
nemen zijn de stoomschepen New-York, Phi
ladelphia, St. Louis, St. Paul, Kronland en
Finland van de Marinetrust bezig kolen te
iaden om dadelijk na de beslissing der re
geering zee te kunnen kiezen.
Alle schepen der American-line zullen de
volgende week van kanonnen en kanonniers
worden voorzien.
HET DüJTSOII-iVfjEXlCAANSCH
COMPLOT TEGEN AMERIKA.
De wegen-der-diplomatie zijn niet altijd
even stichtelijk en het werk der diplomaten
is veelal het donker waard, waarin het pleegt
verricht te worden! Tijdens dezen oorlog
vooral heeft men bij dl wederkeerige kwaad
sprekerij -in-het-groot onder de oorlogvoeren
de partijen verrassende staaltjes van de
zwarte kunst der diplomatie- te hooren ge
kregen, waardoor, dat is tenminste de
lichtzijde ervan, de beweging voor een
zooveeL mogelijk „open-kaart" bij het diplo
matieke? spel niet weinig in de hand ge
werkt wordt...
Het tot dusver gepubliceerde^ schrijft de
„Mb.", wordt echter in veeL opzichten over
troffen door de sensationeele en verrassende
onthullingen, die de Amerikaansche ^Asso
ciated Press" gebracht heeft omtrent de ge
heime 'diplomatieke troef, die de Duitsche
staatssecretaris van buitenlandsche zaken
Zimmermann tegen de Vereenigde Staten,
heeft pogen uit te spelen. De waarheid der
onthullingen is door Lansing cn indirect ook
door president Wilson bevestigd, zoodat aan
de stelligheid en de zekerheid van het gepu
bliceerde in het algemeen niet valt te twij
felen. Alleen schijnt er nog eenige onzeker
heid te bestaan omtrent het succes, dat Zim
mermann met zijn spel gehad heeft bij ten
minste een van de partijen.
Volgens de onthullingen zou Zimmermann
zich gewend hebben tot liet Mexicaansche
staatshoofd Carranza, die vroeger een
minder eerbaar beroep dan hoofd van den
staat uitoefende, maar, zooals onze lezers
uit de vele jammerlijke bijzonderheden om
trent, het droeve lót van de kerk in Mexico
reeds hebben kunnen ooneludceren. de ma
nieren van zijn vroeger beroep met de wis
seling daarvan niet heeft opgegeven, om
de Vereenigde Staten in ernstige moeilijkhe
den te brengen, wanneer z,ij tot een oorlog
met Duitschland zouden besluiten.
Door de voorspiegeling van een spoedig
oorlogseinde tengevolge van den duikbooten
oorlog en niet minder door het voorhouden
van een paar oud-Mexicaansclie provincies
moest gepoogd worden Carranza tot een
bondgenootschap over te halen, wanneer de
oorlog met Amerika zou uitbreken, terwijl
door de bemiddeling van Carranza de af
scheiding van Japan van de entente en den
steun van dat land, tegen Amerika op de
eerste plaats waarschijnlijk, verkregen wor
den moest.
Hoe gevaarlijk en dreigend voor de Ver
eenigde Staten dit diplomatieke spel mis
schien geweest mag zijn, toen het met ge-,
sloten kaarten werd gespeeld, het heeft dat
karakter gehéél verloren, nu de kaarten
zijn opengespreid en blootgelegd. Want nu
is het in plaats van grootscli grotesk ge
worden en in plaats van een Troef een mis-
trek, die den speler hét, spel'doet vérliezen.
Niets is gevaarlijker voor een cbpiomaat
dan spot, of hoonlach. Maar welk een ver
bitterd hoongelach zal in de Amerikaansche
pers nu klinken, nu de onthullingen be
kend werden.
Carranza zal nu waarschijnlijk wel zoo
spoedig mogelijk verklaren, dat hij, wezenlijk
niet op de eventueel gedane voorstellen zou
hebben gerageerd. De goede en vriendschap
pelijke betrekkingen met zijn machtigen na
buur staan voor hem op het spel. Japan
heeft reeds verklaard, dat liet geen ken
nis droeg van eenig voorstel en geen uit-
noodiging had ontvangen. De oppositie tegen
den-president in het congres, waar het zijn
optreden tegen Duitschland geldt, zal aan
merkelijk nog inkrimpen. En in het land
zal Wilson grooter aanhang en krachtiger
moreelen steun ontvangen.
Dat zijn de eerste gevolgen van 't diplo
matieke spel van Zimmermann -hebben zal,
zoo geheel in strijd met hetgeen hij zich als
effect er van voorstelde, dat er opnieuw heel
krachtig uit blijkt, hoe "het licht alleen voor
hei geheime diplomaten-werk de meest ge
vaarlijke vijand is.
Toen, kot na liet uitbreken van den oorlog,
liet nieuwe groote Duitsche geschut in hot veld
werd gebracht waa weldra alter aandacht ge
vestigd op do berichten, vermeldende de groote
uitwerking va.n diit 'nieuwe wapen te land.
leder, die las van of sprak over de gebeurtenis
sen in dien oorlog had'het over de liooggeroein
de „Dikke Bertha," het 42-e.'M.-geschut.
En later, nu nog niet lang geloden, toen vnn
Engelsche zijde liet nieuwe oorlogswerktuig,
de „landkruiser," de „tank", in actie word go-
bracht, was liet slnof do aandacht van den
eigenlijken oorlogstoestand zou worden afge
leid naar hot vernieling»wek van dit nieuwe
land'wapen.
Hoewel to meer mogen wij dan nu, nu do
geheele wereld en met recht de oogen gericht
heeft op de gebenrtensBen ter zoo onze be
langstelling weiden aan het moderne zeewa-
pen, de duikboot.
roeger hebben wij a,l eens een artikeltje go-
wyd aan de geschiedenis van die duikboot. Voor
heden willen wij onze aandacht dan eens schen
ken aan de mrehtdng van de duikboot, die haar
juist in staat stelt onder de wateroppervlakte
te komen zonder te zinken, en d® wijze waarop
die inrichting wordt gebruikt. Wij volgen daar
voor d© beschrijving van de onderzeeboot door
D. Sealog.ne in „Onze Neutraliteit," in welke
beschrijving o. i. op zeer duidelijke wijze wordt
geschetst hoe men een onderzeeboot kan laten
onderduiken, en waardoor zoo vaak voorkomen-
foutieve denkbeelden worden uit den weg
E
'jn °Pderzeeboot zoo vangt de schrijver
wel aan 'ruVda® aan' vaartuig, dat zoo-
vlakte' v;m 0hóT1"V'la!ite' a'1S °T:ei' de °pper"
v li negen. 1 de eerst© beginselen van do Na
tuurkunde, zullen wij ons nog herinneren. Li
verband met het begrip drijfvermogen, dat hot
gewacht van de hoeveelheid' wa>ter, door de boot
verplaatst, gelijk is aan liaar geheele gewacht
met machinerieën, enz.
Nu zjjn er in ©en onderzeeboot verschillende
water- of ballaattanks gemaakt, waarin zee
water kan worden toegelaten. Vullen we nu
zoo'n tank met water, dan wordt het gewicht
van d© boot vermeerderd met het. gewicht van
de hoeveelheid ingenomen water ball asrt. De boot
wordt duo zwaarder en zakt dieper inliet' water
en wol zoo voel. totdat evenveel water door het
bootaMchaam meer verplaatst wordt, dan in de
tank ward toegelaten. Wanneer we doorgaan
mot zeewater in de tanks toe te laten, zin Jet die
boot ook steeds dieper in 't water, totdat wo in
oen. toestand komen1, waarbij het drijfvermogen
bijna geheel verdwenen is, dat wil zeggen, dat,
wanneer we nog een paar honderd liter water
meer in do tanks laten vloeien, de boot onder
de oppervlakte zou zinken. In toestand,
drijvende met oen. paar honderd li,tea- drijfver
mogen, is er dluö ook maar ©en Heine kracht
noodig, om de boot onder do oppervlakte te
brengen.
Wanneer zo nu door middel van een rond
draaiende schroef vaart gaat loopen en een ho
rizontaal roer, achter aan die boot, omlaag ge
zetwordt, dan zal d.o kracht va.n het langs de
omJaagotaandio roeren stroomende water, dc
onderzeeboot voorover doen hellen. D© schroef,
die do ondvrzcobobt voortbeweegt, werkt onge-
veer in de richting van haar- aslijn, en zal du®
do vooroverhellende boot onder het wateropper
vlak dwingen. Ze worot. nh- naar een bepaalde
diepte onder water gestuurd en daar, dloor het
horizontale roer, op die diepte gehouden.
liet spreekt vfcnze dat bij ]let vu]]cn van
de waterbaUasttanH, le to,oga,n,gPn van de
onderzeeboot naar ur en waterdicht worden
afgesloten. Achter aan do bcot i® ook een ver
ticaal roer opgehai'frem waarmede ze, evenals
een gewoon schiP;'n. e';n gewilde richting kan
worden gestuurd- Dm ie rich ting aan te geven
is een kompas aanwe/ug. -© stuurman, aan het.
verticale roer stuurr, i iet kompas. De stuur
man aan het horizon™ c. roer stunrt op aan
wijzing van een sxjogonaamdien dieptemeter.
'Om onder water van. me toeh to kunnen zien,
wat er boven water R< 'ourt, is 6en kjjkord.n-
riehting noodig, waarvan het objectief boven de
wateroppervlakte uitsteekt, terwijl het oculair
in de boot uitkomt. J 1 i® de periscoop.
Om dte schroef ï®n< t,!; ''raaien of wel om 't
schip voort te beweg™ oen krachtbron noo
dig, diic goen zuurstet verbruikt, want com
municatie met de buitenlucht ia er, onderr water
verblijvende, niet ■meer. Hiervoor dient de
electrischo aocumuIM0 r e n -b att er ij.
In de boot is, wanneer alle luiken gesloten
warden, een hooveo'»10"' lucht van dien atmes-
foriachen druk en hiervan moet de bemanning
de zuurstof gebruiken, o,m te kunnen, leveu,
terwijl die hoeveelheid ruim voldoen die is. om
urenlang onder water to blijven', zonder dat
het noodig is. de lucht, to verver sell on.
Waar ©r binnen it do bont slechts de druk
van de buitenlucht staal, moei de romp sterk
genoeg rijn, «in den'druk va.n het water, op de
diepte waarop gevaien weidt, t'e kunnen weer
staan. Wanneer zo b.v. op 20 M. diepte vaart,
staat er buiten °1' "O' öon overdruk van
een kolom water van 26 M., dat is dus ongeveer
2 atmosfeer overdruk, terwijl, do druk binnen
de boot niet be invloed wordt door de diepte,
waarop zij zich bevindtzcodat daarbinnen al
tijd een atmosferische druk blijft bestaan.
Moet de boot nu naar do oppervlakte terug
komen, dan wordt horizontale roer omhoog ge
zet, waardoor z-o met holling. achterover maar
boven stuurt. Ook zou do boot. wanneer die
schroef stopgezet werd en geen vaart moer door
het water liep, langzaam naar de oppeTvhakte
terugkomen door het drijfvermogen. Wanneer
nu door middel van pompen of door het blazen
van lucht in de tanks, het water daaruit ver
wijderd wordt, krijgt de boot weer het oorspron
kelijke drijfvermogen terug en kunnen de lui
ken geopend worden. In dezen toestand kunnen
we inplaats van de accumulatorenbatterij, een
verbranddgsmotor gebruiken om de schroef
jrond te draaien.
Een volgende maal zullen we 't ook eens heb
ben over het lanceeren der torpedo's.
Voorspellingen die niet uitkwamen.
Wanneer men nu kranten uit de eerste oor
logsmaanden ter hand neemt, kan men steeds
weer lezen van gebeurtenissen, die zouden
plaats hebben, maar die tot nu toe geen feiten
zijn geworden. Een groote rol speelde de „Rus
sische stoomwals."
De „Morning Post" jubelde op 5 Januari
1915: „Rusland zal de bevrijding brengen."
Reeds op 3 November 1914 meende de „Stan
dard", diat het DuitecJie hoofdkwartier zich wel
zeer spoedig in Posen, maar niet in Warschau
zou bevinden. „Nog vóór het einde van de
maand zal de oorlog naar Duitschland zijn ver
legd', en zal de voorj aarsveldtoch t zieh aan den
Oder afspelen."
Op 6 November 1914 liet „Politiken" zich uit
St. Petersburg melden, dat de Russen reeds „als
in paradepas achter de vluchtende Duitschers
naar Duitschland opmarcheerden."
„Suisse" van 7 November 1914 meldde de op-
marsch dor Russen naar Poaen.
„Petit Journal" van 14 November 1914 kon
digde de bezetting van Dantzig aan als zeer
nabij.
De „Times" van 9 November 1914 wist to
berichten, dat „het besluit van den Russischen
gen era! en staf om Breslau te bezetten groote
onrust had véroorzaakt," en de „Timed" van 28
November 1914 meldde, dat de toestand van het
Duitsche leger in Polen gelijk was geworden
aan de posdtie der Franschen bii Sédan."
De tijd heeft, geleerd, dat de groote Russische
stoomwals aan al deze verwachtingen niet
heeft kunnen beantwoorden.
Ook werd in de laatste maanden van 1914 en
in de eerste maanden van 1915 herhaaldelijk
voorspeld, dat do Duitachexs in Noord-Frank
rijk op den terugweg waren, dat Brussel ont
ruimd werd, en dat de Duitschers uit België
terugtrokken.
En reeds toen werd herhaaldelijk voorspeld,
dat in Duitsoldand hongersnood heerschte, dat
de Duitsche reserves waren uitgeput en grond
stoffen voor munitie ontbraken, waaromheen
zich oproer en revolutie afi'ix'ddcu
De tijd heeft geleerd, dat de wensoh veelvul
dig ook hier was de vader der gedachte.
De algemeene kosten van den oorlog.
De Handelsbank van' Bazel beeft een studie
openbaar gemaakt, waaruit blijkt, ainde bet
begin van den oorlog de oorlogvoerenden on
geveer 60 millioen man onder de waj>enen heb
ben geroepen. Zander de uitgaven te rekenen,
welke door de neutrale landen werden gedaan,
kostte do oorlog op het einde van 1916 reeds
450 milliard. In. dit cijfer zijn niet begrepen die
verliezen veroorzaakt door den stilstand van den
product!even arbeid, en evenmin omvat de scha
de berokkend aan de gebieden, waar veldslagen
ABESS YNIE.
Hare Majesteit Uizzorasa Uquitn.
Den 24sten Februari j.l. besteeg Hare Ma*
jesteit keizerin izzorasa Uqitu den kroon
van Abessynië. Le bevolking bracht de nieu
we heerscheres stormachtige ovaties. Met
de troonsbestijging van deze zwarte Majes
teit, een dochter van Menelik, is voor het
oogenblik een eind gekomen aan den strijd
om den Abessyrrischen troon, die reeds ge-
leid heeft tot afzetting van den president
Linj Jeasu en tot talrijke meer of minder
groote revoluties. Het staat echter te be
zien, of de nieuwe keizerin zich lang in
haar waardigheid zal weten te handhaven.
Te Ziirich ia in een der bureau's van het
Oostenrijksche consulaat-generaal ingebroken.
Behalve 50,000 kronen in goud zijn alle beschei
den uit de brandkast gestolen.
De Oostenrijksch-Hongaarsche Tabaks
regie heeft voor alle producten der tabaksreaie
een prijsverhooging van gemiddeld 30 pot. aan
gekondigd.
De Einder reederei A. G. te Hamburg
heeft over het afgeloopen jaar een bruto-win at
gemaakt van M. 1,035.437 (v. M. 40,733) en
zal een dividend van 26 (v. j. 15) pot. uit-
keeren.
Naar uit Lublin gemeld wordt, zal binnen
kort ©en conferentie der bisschoppen van het
nieuwe koninkrijk" Polen gehouden worden.
Er is in Kusland een rechtstreeks* he
dienst van sneltreinen geopend tusschen Kief
en Czernowitz over Tarnopol.
De Eransche regeering heeft een wetsont
werp ingediend:, waarbij de aangifte van rood
koperen voorwerpen aan de militaire overhi id
verplicht wordt gesteld,
De Turksche regeering hoeft besloten de
beurs te Konstantinopel op 1 Mei weer te
openen.
W.W. van Kottumeroog, dicht bij ons ter
ritoriaal gebied, is een Duitsche tankboot, ge
laden met springstoffen, gestrand. De boot is
vermoedelijk verloren.
De levenamiddelenminister in Frankrijk
beeft besloten het broodverbruik door een
kaartenstelsel te reglementeeren.
In Roemenië woeden opnieuw sneeuw
stormen.
Ia Zwitserland zal een volksstemming
moeten worden gehouden over een wetsontwerp
betreffende het invoegen in de grondwet van
een artikel over bet tabakemonopolie.
Ook uit Macedonië wordrt, zware sneeuwval
gemeld.
Professor Magnus Ndpen, een van de
meest bekende Zweedache astronomen, vierde
dezer dagen zijn tachtigeten verjaardag.
CRISIS.
De heilige BureaueratiiM
leeft nogl
Men 8chrijft ons uit Haarlemmermeer:
In de maand December 1916 hoeft dc mi
nister van Landbouw bepaald, dat iedere boer
moest opgeven hoeveel oppervlakte hij over
werden geleverd. Wat dit cijfer van 450 milli-1 de jaren 1915, 1914 en 1913 had beteeld met
ard beteckent, kan «enigszins worden nage- fijne zaden (mosterd-, karwij-, kamar.e maan-
g,aan, als men weet, dat sinds de ontdekking en spinaziezuad en zaai uien), met vlas en met
van Amerika tot ap onze dagen, de goudpro-
dnr.tie op niet hooger dan 85 milliard mag wor
den geschat. Do bevolkingen der oorlogvoerende
staten met inbegrip van de koloniën vormen
60 van het totale cijfer dor menechheid en
vertegenwoordigen 70 van den wereldhandel
Een Pauselijke wereldoollecte
voor Littauen.
Z. H. die Paus heeft aan Z. D. H. Migr.
Karevia, bisschop van Samogi tie, met den
zetel te Kowno de som van 20.000 francs voor
de boli,oeftigen van zjjn bisdom geschonken.
In een bogetleidend sehrijven zegt Z. H. o.a.
„Ten zeerste begaan met liet lot der onge
lukkige bevolking van uw bisdom, dat zoozeer
door den oorlog heeft gelodien, zenden wij u
deze gift tot leninging van haar nood. Daar
die som echter bij lange niet toereikend ife om
allo ellende weg: te nemen, machtigen wij u
hierbij die bisschoppen der geheele wereld to
verzoeken, een bepaalden feestdag van het jaar
b.v. dén Zondag ma het octaaf van Hoeren
Hemelvaart te bepalen, om op dien dag in
alle katholieke kerken gemeenschappelijke ge
beden to verrichten en een collecte verrichten
voor de arme Littauens.
Wil dan vorder de goedheid hebben, om het
aldtu» verkregen geld, hetrij, rechUtreeksch,
hetzij door bemiddeling van den H. Stool naaT
het Littausche Comité tot ondersteuning dier
Slachtoffers van den oorlog te Lausanne te
laten zenden."
DU ITSCHLAND.
Dc pokken heerseh'cnde.
In het Noordelijk doel van DUit-chiund jhieeft
jsich een aantal gevallen van pokken vnoi ge
daan, die naar men meent te wiijton zijn aan
overbrenging dor besmetting door Wolhyni-
sche uitgewekenen, die ten getal© van 80.000
naar Duitschland zijn gekomen. Aan het feit,
dat deze vluchteliugenbevolking zonder vaste
woonplaats was en zich veelvuldig verplaatst»
is het Joe te schrijven, dat. do ziekte zich
over een tamelijk uitgestrekt deT van liet
rijk heeft verspreid. Het. aantal ziektegevallen
is echter desondanks niet groot. Alle maat
regelen zijn genomen chyi verspreiding der
ziekte tegen to gaan, zooals inenting! van
personen, die met pokkenlijders in aanra
king zijn geweest, enz.
F R A N K B IJ K.
Hydraulische kracht in Auvergnc-
Een Franseh ingenieur vain de 1
Aciéries de Firminy maakt tor plaatse stu
dies betreffende de constructie vaneen tun
nel en een kanaal van 25 kilometer lengte,
die dienen moeten om het water van die
Oère al' te voeren ten gebruike van een 'op
to richten groote fabriek met hydro-olectri-
sche beweegkracht. Do val van het water be
draagt meer dan 100 meter, hetgeen een
motorische kracht geeft van meer dan 40.000
F.K. D Staat stelt zich voor deze kracht te
benutten voor den dienst der nationale ver
dediging.
Da hydraulische krachben, opgehoopt In
Auvcrgne, zijn van onberekenbare grootheid, j.m; n dienden te worden.
suikerbietenhet gemiddelde over dez d. ie
jaren mocht, hij dan in 1917 weer bezaaien
en do burgemeester zou hem daarvoor een
vergunningsbewijs afgeven.
De teelt van alle andere gewassen was
dus vrij gebleven.
Iedere boer kon zijn rekening opmaken en
zijn bouwplan vaststellen.
Het land werd in orde gemaakt; de soort
kunstmest besteld.
Daar komt nu ineens in dato 23 Februari
1917 bericht, Uat de minister er nog eens
over geslapen heeft; hij heeft te voel toege
zegd; niet het gemiddelde over da dri© ga-
noemde jaren mag tuet. ieder der genoemde
gewassen beteeld worden; alleen 70 pCt. van
dit gemiddelde voor 'de fijne gaden en 80
pGt. voor vlas en suikerbieten.
Nu zou jeder meenen. dat iedere boer mans
genoeg is uit te rekenen wat 70 pCt. en 80
pOt. is van het aantal hectaren, dat do burge
meester op zijn vergunningsbewijs "heeft in
gevuld.
Neecn, decreteert cfc minister; de boeren
moeten hun papiertjes, die ae pas hebben
ontvangen, weer paar de secretarie terug
sturen; de burgemeester moét voor-ieder het
deelsommetjc maken en een nieuws bewijs-
je afgeven.
Dat beteekant in .Haarlemmermeer alweer
een 500 nieuwe biljetten maken, alsof op
de gemeente-secretarie geen nuttiger werk
te vinden zou zijn.
Maar nu komt het mooiste.
In dato 19 Februari 1917 schrijft, d.' minis
ter aan de burgemeesters, dat hem gebleken
is, dat vclo burgemeesters aan verbouwers
vergunningsbewijzen hebben afgegeven voor
groote re oppervlakte, dan de circulaire van
December 1916 toelaat, en dat het in de be
doeling ligt controle uit te oefenen en de
strafbepalingen krachtig toe te passen 1
Is het niet prachtig? De burgemeesters
moeten een vergunningsbewijs afgeven en da
boer acht zich daardoor natuurlijk gedekt:
neenl zegt de minister: ik zal laten conlro-
leeren, wat "je veröouwt en als blijkt, dat
het meor is, dan 70 pOt. of 80 pOt. van het
gejniddieldo over do jaren 1915, 1914 om 1913,
dan wordt de boer toch gestraft ook al zou
de burgemeester hem een permlssiebdjet he )-
ben gegeven voor een grooterc oppervlakte.
Maar eilieve! waarom moet de burgemees
ter dan 2 maal 500 perm i ssicbi 1 jet (en afge
ven, als die toch geen waard© hebben?
Is het dan niet eenvoudiger, dat gezegd
wordt: landbouwer, dit {s de regel, daaraan
moet ge u houden; reken het zelf maar uit;
ais go overtreedt, wordt jye beboet?.
Dat wil de heilige bureaucratie op het
departement in T)en Haag blijkbaar niet;
het zou al t» eenvoudig wezen!
Hebben ae in Don Haag ook S^\
studeerd over de vraag hoe een boen' nu S 8
Of 1 1B/16 htotare bonsden moet?
Broodvoorziening
Van bevoegde zijde wordt het volgemdsj
aan de „N. Ort." medegedeeld:
Toen op 1 Februari j.l. verschdlende bm.
tenlandsche moeilijkheden den aanvoer van
broodgraan in gevaar brachten, is terstond
nagegaan' Of bijzondere maatregelen geno-
