DE DAG
WITTE SCHOENTJE
buitenland
P. W. TWEEHUIJSEN,
BINNENLAND
T, 1 f™ i»
district Haarlem en Omstreken
De groote Bemoeial.
wereldbrand
UINSDAG 15 MEI I8*7
4ISTE JAARGANG No. 9
Dit nummer bestaat uit twee bladen
EERSTE BLAD.
Be Chef van het Distributiebedrijf Heem-
Ijfitie maakt bekend, dat de verkoop van
JJINDVET deze week zal geschieden op
Woensdag 16 Ifflei a.s. 575
Gemeente Haarlemmerliede c.a.
WAARSCHUWING.
varkenskoppen, varkenskluiven,
varkenspooten en -nieren.
Zoodra de aflevering een aanvang neemt
J dit in deze courant bekend gemaakt worden,
IU VERKRIJGBAAR 1
°»5ehe- Mn»
VERSPREIDE BERICHTEN»
FRANSOS TROEPENTRANSPORTSCHIP
GETORPEDEERD.
Bapteljorisstraat 27. TEL. S77<
RGkUX - DE RUSSISCHE VERWARRING
- AAN HET ITALIAANSCHE FRONT
STATEN-GENERAAL
NIEUWE HAARLEMSCHE COURAN
Alle betalende abonnés op dit Blad in liet bezit van
een-Verzekeringspolis, zijn, volgens de bepalingen op
de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor
4000 bij levenslange ongeschiktheid tot werken,
f 500 bij overlijden, f 300 bij verlies van een hand
of voet, f 250 bij verlies van een oog, f 125 bij
verlies van een duim/f 75 bij breuk van een arm
of been, f 100 bij verlies van een wijsvinger, f 25
bij verlies van een anderen vinger. De uitfceering dezer
bedragen wordt gegarandeerd door de 'Hollandsche
Algemeene Verzekeringsbank" te Schiedam. (De vóór
1 October 1911 uitgegeven polissen zijn niet geldig).
(gemeenten Haarlem, Bloemend aal. Benne-
broek, Heemstede, Schoten, Spaarndam en
Haarlemmerliiode en Spaarn wonde).
De brandstoffen-commissie voor Haarlem
en Omstreken maakt bekend dat de prijzen
van Bruinkoolbriketten met ingang
van heden zijn vastgesteld op T
Pebe° Bruinkoolbriketten kunnen
echter ook verkocht worden 12 Cent
per 10 stuks tot een maximumhoeveelheid
van 25 stuks.
574
De Directeur,
REITSMA.
Het is aan houders van BONBOEKJES
Verboden deze boekjes in bewaring te geven
aan LEVERANCIERS. Verbruikte boekjes
boeten persoonlijk tegen nieuwe boekjes
Ingeruild worden. 575
Eerstdaags verkrijgbaar aan het Raadhuis
Halfweg: 576
Delftsche Slaolie merk Surfine, verkrijg-
aar bij de winkeliers en aan het Raadhuis
e Halfweg voor f 0,12 per maatje. 576
In een officieel tingelsch rapport wordt ont
kend, dat de bommen op Zierikzee uit een
Êngelsch vliegtuig geworpen kunnen zijn.
j Van officiëele Duitsche zijde is te kennen
lege ven, dat wegens het vermoeden dat verschei-
lene Engelsche schepen met bedriegelijke kleuren
geschilderd, zich vandaag zullen aansluiten bij
de uit Engelsche havens uitvarende Nederland
sche schepen, deze schepen op hun thuisreis in
gevaar verkeeren.
De Duitsche regeering heeft haar leedwezen
betuigd en schadevergoeding toegezegd voor de
vernietiging van de stoomtrawler „Geertruida
c 103' en voor de beschadiging van Sch, 55
jyLCClci
\'|n !ie* 001 logsterrein is het nieuws zeer be-
f Aan he* Italiaansche front roffelvuur ter
'uieiding van een Italiaansch offensief.
De stelsels der vele denkers, die, vooral
n Duitsehiand, doch ook in andere landen,
hof1 tSat als de bron van alle recht en
van bier op aarde, tot beheerscher
«iet 1° Z 'u'("le levensgebied verhieven, zijn
SLZ SeV0lg bleven.
geestig^8 L^!,ireefl d® even scherpzinnige
de Daboulaye zi „T .rechtsgeleerde, Ed.
«reoten albedil lbke 8atyre °ver den
scherpe, hekelende „Zit betitelde hij zijn
'lerne staatsidee, zoeal» ^niJ over de oto-
op Hegels voetspoor ook °ousin
voorgestaan en ten deele door gee«S.^M
jongeren aanvaard.
s«h lm Bemoeial i8 iD Laboulaye's hekel,
ken. de minister van Binnenlandsche Za-
vleescheijj^11^^6 verte£eivW(>ordiff®r en ver
baren Blaat"8 Van den overl«eng ongrljp-
inderdaad m. i
Schetst® stelsélfi er,den ittvIo€d der r6eds
onuitst® i m e staat geworden tot
fcöer en Uls<; !(dÜlke persoonlijkheid al
^erustus.bed'lT1^ °P 6611 m°deri1
ti e burgers uitrekt of in-
*We behoeften.
iilenf*VOlg der gewoonte bemerken
en van dezen tijd dat zoo niet
meer, vooral niet bii die volkeren, wier na
tuur onder den invloed van klimaat, land
en omgeving niet die veerkracht bezit, waar
van bijv. het Fransche volk in de afwisse
lende veelvuldigheid zijner dwalingen heeft
blijk gegeven. Wij Noorderlingen zijn éél
meer gewoonte- en sleurmenschen dan de
meer opbruisende Zuidervolken. Hat heeft
veel voor, maar ook veel tegen. Met name
heeft het dit tegen, dat het eenmaal ge-
wordene ten onzent veel meer ongemoeid
wordt gelaten en gaat gelden als het nood
zakelijke en natuurlijke.
St. Thomas van Aquinen heeft tegen deze
gevaarlijke en verraderlijke macht van sleur
en gewoonte zéér ernstig gewaarschuwd.
Niets is zoo tyranniek, zegt bij, als de
gewoonte, er is moed noodig om met haai
te breken, vooral wanneer het eene betreft
die een reeds lang verleden, of de practijk
van ons dagelijkseli leven diep hebben doen
wortelen in onze ziel.
De mensch is afkeerig van inspanning.
De gewoonte nu, een twee natuur wordend,
vermindert de inspannig. Ziedaar waarom
de gewoonte ons aangenaam is, de reden
waarom het ons zooveel kost gestoord te
worden in onze geestes-gewoonten, het
moge dan gaan om het bezit dan wel om
de verwerving der waarheid.
Wij zijn altijd geneigd te luisteren naar
en gunstig gestemd jegens alles wat over
eenkomt met onze vroegere gewoonten en
wij hooren gaarne over alles spreken in den
zin waaraan wij gewoon zijn. (St. Thomas
Met. Lect. II 5.)
Zóó is het inderdaad gegaajn. met onze
verhouding tot den Staat.
Nu en dan denken wij er nog wel eens
aan, dat het eigenlijk ongeoorloofde dwin
gelandij is, als de Staat van ons eiseht,
dat we ons eerst door hem moeten laten
„huwen" alvorens het H. Sacrament des hu
welijks te kunnen ontvangen. Nu en dan
komt het wel eens in ons op, dat de staat
toch eigenlijk liet recht mist om onzen zonen
te gebieden: zóólang gaat gij in de kazerne
te midden van een zielsbedervende omgeving
en straks, als het mij behaagt, werp ik u
het helsehe vuur van snelvuurkanonnen en
mitrailleurs tegemoet.
Misschien ook vragen we ons somwijlen
af, of het de normale en meest gewenschte
toestand is, dat de Staat vaders en moeders
opdraagt, hun kinderen tot dien en dien
leeftijd naar school te zenden, om daar te
loeren wat hij verlangt; of het allen kunst-
matigen rechtsgronden ten spijt toch eigen
lijk wel door den beugel kan, dat de Staat
een deel der burges beveelt de zorg voor
hunne toekomst op een bepaalde door hem
voorgeschreven wijze te regelen.
Met onregelmatige regelmatigheid kunt
ge zelfs klachten lezen van allen die met
de opvoeding belast zijn over de bedroeven
de toepassing van het Procrustuebed op
onze zonen en dochteren bij de ellendige
examen-dressuur van onzen tijd.
Maar van een werkelijk willen naar om
zetting van dit alles, van een welbewust
streven om den g'rooten (bemoeial binnen
de grenzen zijner natuurlijke taak en be
voegdheid terug te dringen, bespeurt men
nog weinig.
Veeleer het tegendeel neemt men waar.
Nauwelijks is uit het maatschappelijk le
ven zelf een orgaan gewassen, dat in per
soonlijke en gemeenschappelijke behoeften
voorziet, of er wordt geroepen om „staats
rechtelijke sanctie" alsof het ingrijpen van
den Staat een heilmiddel zou zijn tegen alle
kwaal on de maatschappij een hulpeloos
wicht,dat, even ook maar op eigen beenen
«taande, dadelijk 't handje hulpbehoevend
uitsteekt naar den altijd bereidwilligeu hel
per, wiens hulp achteraf eohter van zeer
bedenkelijken aard blijkt. Want juist door
de veelheid en algemeenheid dier „|Uulp"
dreigt de maatschappij inderdaad het loe
pen te zullen verleeren, zijn hare organen
zóó slecht en zoo weinig ontwikkeld, dat
in tijden van beroering als deze, alle maat
schappelijke voorziening van Staatswege
moet geschieden, omdat de maatschappij
niet hij machte is ook maar oenigszins voor
zichzelf te zorgeu.
Wij willen niet ontkennen, dat het zoo i s
dat de Staat wei genoodzaakt is veel
te doen, wat niet tot zijne taak daead°
te belmoren; maat dat het zoo x». beteekent
nog niet dat het ook zoo blyven moet; en
dat men thans veelal niet buiten directe
Staatsbemoeiing kfm, beteekent al evenmin,
dat men er nooit buiten zal kuanen.
Komt het niet tot inperkin# van de Staats
bemoeiing, binnen de natuurlijke grenzen,
dan zal die bemoeiing nóg voel verder
uitstrekken, totdat persoonlijkheiden maat
schappij, geheel in Staatsburgei ou
Staat zijn opgelost en de socialists aat
natuurrecht en zedelijkheid aan z«n
kar zal hebben gebonden.
De oorlog gaat ona ten deze voor den
tweesprong stellen, de keuze zal nu moe
ten worden gedaan, ^vaarom nn en w&ar- l
om wij ze wensohen in de richting van uit
breiding der persoonlijke en maatschappe
lijke en beperking der Staatstaak, en hoe
dit bereikbaar zoude zijn, dat alles zien we
nader onder de oogen.
P.
ft Op het kerkhof.
Er zijn bommen op Zierikzee geworpen. Eenige
dagen her verklaarde Duitsehiand: een Duitsch
vliegtuig komt voor het bedrijven dezer daad niet
in aanmerking
Thans zegt Engeland: Uit een nauwkeurig
onderzoek is gebleken, dat geen Engelsch vlieg
tuig in deze bommenwerperij betrokken is.
We zullen dus moeten concludeeren, dat een
vliegtuig der Basoeto's of der Vuurlanders hier
heen afgedwaald is, om ons kleine rustige haven
stadje te bestoken.
Maar neen: dat ware beleedigend voor de
Basoeto's en de Vuurlanders. Die zijn nog niet
beschaafd genoeg om met bommen de lichamen
van vrouwen en kinderen vaneen te scheuren. En
vermoedelijk te waaiheidslievend om na het
bedrijven van zulk een daad te verklaren, dat zij
het niet kunnen gedaan hebben. Er is een
modern Europeesche opvoeding on opvatting
noodig om dit zoo met een stalen snuit te kunnen
volhouden.
Men is bang, dat Europa de eerste plaats in
de wereld zal verliezen; onze, "m° ™e.
opvattingen over recht en waarheid zulten iei
echter voorloopig wel niet berooven van het Kam
pioenschap in leugenachtigheid en huiche arij.
Wie de ware schuldige is ,bl'jve ra het midden
De man ligt het kerkhof. Maar de les uit di
droevige feit is toch wel, dat ook waarheidsliefde
en ridderlijkheid begraven zij11-
Laat ons bidden voor hare verrijzenis.
ff Alweer een aangename verrassing.
Na Zierikzee opnieuw een aangename ver
rassing.
Duitsehiand „waarschuwt" ons, dat de 6
Nederlandsche schepen, die onder den waarborg
zijner toezegging uit Engeland naar Nederland
mochten vertrekken en daarbij niet door duikboo-
ten zouden belaagd worden, tóch in gevaar ver
keeren.
Waarom? Omdat de keizerlijke marine-autori
teiten bepaalden grond hebben om aan te nemen,
dat de Engelschen van de gelegenheid zullen
gebruik maken om, onder dekking der Neder
landsche schepen, aanvallen op Duitsche duik-
booten uit te voeren.
Men zou zoo zeggener bestaat een heel een
voudig middel om hieraan te ontkomen.
De Nederlandsche schepen zullen toch wel
een bepaalde route volgen, zeker had die route
hun voorgeschreven kunnen worden voor een
veilige overvaart. Als de Duitsche duikboot
commandanten nu maar op dien eenen dag bui
ten het vaarwater der Nederlandsche schepen
wilden blijven, zou er van aanvallen op duik-
booten onder dekking der Nederlandsche sche
pen geen sprake kunnen zijn.
We vragen verder dan niet of die „bepaalde
prond" der Duiische marine-autoriteiten „be
paald" genoeg is, dat zij zelfs aan de kracht
hunner gegeven belofte gaan tornen.
Het is zeker „te hopen", om met de Duit
sche admiraliteit te spreken, dat de Nederland
sche schepen gespaaid zullen blijven.
Het gebeurde met 6 andere onzer mooiste
schepen, op een dag, dat „relatieve veiligheid"
in officieus onderhoud tot welhaast zeker
heid verhoogd werd gegarandeerd, ligt nog
te versch in het geheugen, ,dan dat een nieuwe
daad van hetzelfde kaliber niet het laatste
greintje sympathie dat in Nederland voor
Duitsehiand bestaat, zoude vernietigen.
Om van ernstiger mogelijkheden maar niet
te spreken.
meer onwaarschijnlijk wordt. Na Kornilof, de
commandant van het Petrograder garnizoen
is nu ook de minister van Oorlog Goetsjkof
afgetreden, omdat hij de verantwoordelijk
heid niet wil dragen voor de ondergraving
van de tucht en de toenemende desorgani
satie in het leger.
De toestand ie blijkbaar hoogst ernstig.
Inmiddels is de verwachte aanval van Ita-
liaanschen kant begonnen met een geweldig
artillerievuur, dat bij het verzenden der laat
ste berichten nog aanhield. De infanterie-
strijd echter heeft nog geen aanvang geno
men.
Een dor in de Middellandsche Zee operee-
rende Duitsche duikbooten, commandant luite
nant ter zee Launburg, deed den 30sten April
voor bet kanaal La Galite een aanval op het
Fransche transportschip „Colbert" (15,394 br.
t.) met troepen en oo Hosts materiaal op wee
van Marseille naar Saloniki en bracht het door
een. torpedoschot binnen viif minuten tot zin
ken.
119
In de Griekaohe mythologie was Pro-
c rust us een roever in de omstreken van Eleu-
sis, die de voorbij gangers overviel, hen op een
bed uitstrekte, en huu, indien zii te lang
waren, de ledenmaten zoover afhakte tot zij in
het bed pasten; indien zij te kort waren hen
zoolang uitrekte tot ze lang tfenoöö: waren.
Het gisteren volgens Engelsche en Duit-,
scho berichten door de Australiërs verover
de dorp Roeux is nu „heelemaal" veroverd.
Dat is om op te schieten. Het gevechtsbeeld
in Artois neemt meer en meer het karakter
aan van den Sommeslag: vooruitgang zooveel
meters per dagl Want deze verovering, nu
„heelemaal," van het bitter omstreden Roeux
is het eenige bericht van beteekenis, dat
heden van het Westelijk front valt te ver
melden.
Ofschoon ontegenzeggelijk nog allerlei mo
gelijkheden in het verschiet liggen, begint
dan ook weer langzaam maar (zeker do angst
wekkende kans te stijgen, dat het ook dit
jaar niet tot een beslissing zal komen.
Want de Russische verwarring neemt der
mate toe, dat een mede-ingrijpen van het
Sussische leger 'u deze zomemoriode steeds
EEN HELDHAFTIGE VERDEDIGING.
Aan een beschrijving van den strijd bü
het dorpje Loivre tijdens het jongste offen
sief der Franschen van de hand van den
correspondent der „Frf. Ztg.' op het Weste
lijk oorlogstooneel, wordt lief navolgende
ontleend.
„Alarm 1" Daar komen de Franschen. met
hun blauwe en geelgroene mantels reeds
van achter den spoorweg en uit Vermeri-
court aanstormen. Ter zijde van het Marne-
kanaal dHugen zij in dichte massa's op.
Oogemblikkelijk hebben zij de mijningangen
bezet, de handgranaten suizen door de lucht.
Een wilde strijd ontwikkelt zich. Ge
schreeuw, gesteun.... De Franschen roe
pen in het Duitsch: Geeft u over!" Een
klein troepje wordt gevangen genomen, na
dat de laatste patroon was verschoten. De
vijand heeft den aanval met een bijna voor
geschreven snelheid uitgevoerd. De batail-
lonsstaf, die aan den spoordijk, in de nabij
heid van hèt station en de boerderij Loivre
ligt, en die over dertig geweren beschikt,
opent onverwijld het vuur in de Noordelijke
en Westelijke richting, vanwaar de vijaiuh
die een geheel bataillon sterk was, nader*
Snelvuurl De vijand aarzelt even. Een
korte verademing! Dan worden de machine
geweren in stelling gebracht, do vijand be
schikt bovendien over granaat-geweren en
langzaam nadert hij het troepje getrouwen.
Dit is intussohen door verliezen nog kleiner
geworden; een officier met acht man, die
den toegang tot een loopgraaf naar Brimont
versperren, verdedigen tot^ den laatsten man
het bedreigde punt. Hunne doodsverachting
ontneemt den vijand den moed om verder
nog iets tegen deze loopgraaf te onderne
men. Intussohen is het overschot der kleine
heldenschaar van het station en de boerderij
naar het Zuiden teruggedrongen. Daar bij
den „Brandenburger Tor'' houden zij den
strijd drio uren lang vol, zonder eenige dek
king, met als eenig wapen het geweer en
wat handgranaten. Niettegenstaande zijn)
overmacht bezit de vijand den moed niet het
troepje dapperen tot op minder dan vijftig
meter afstands te naderen. Eindelijk is de
munitie uitgeput. De majoor, zijn adjudant
en een paar manschapï>cn zijn nog overge
bleven, en trekken zich in de verdekte
schuilplaats van het bataillon terug.
De adjudant heeft nog drie kogels in zijn
revolver, en hij besluit met een „Feldwebel"
naar Bribont door te breken. Bereids heb
ben de Franschen een der drie uitgangen
bezet, en maken zij zich op om verder door
te dringen. De luitenant stormt naar bul
ten, do Feldwebel achter hem aan, een
Fransch soldaat wordt over hoop geschoten.
Nu kruipen zij door de puinhoopen der ba
rakken verder, tot zij een paar planken
vinden, die een geschikte dekking vormen.
Wat nu? Het is een heldere middag en
eerst een uur. De nacht dient te worden
afgewacht. Wat duren de uren lang, en hoe
wordt do zomertijd verwenscht! Eindelijk
begint de schemering te vallen, doch tege
lijk wagen de Franschen zich op het terrein,
om deserteurs op te sporen. Gelukkig woi^
den de Duitschcrs niet opgemerkt, ofschoon
de vijand bijna over de planken, waaronder
zij zich verborgen houden, struikelt. Daar
beginnen de Duitsche mortier-granaten het
terrein 'zoowaar te bewerken. Rats! Een
balk vliegt krakend in de lucht, en komt
heel onzacht op het heen van den luitenant
terecht. Uitgehongerd, dorstig, vermoeid,
en clan nog een stijf heenhoe zal dat
afloopeu Maar het loopt goed af! Na
goed uitgezien te hebben, wagen zij den ge
vaarlijken tocht. Met snelle sprongen van
100 meter leggen zij in den looppas den 1500
Meter lange weg, die geene beschutting
biedt, af. Reeds hobben de Franschen hen
bemerkt, en openen een hevig vuur. Dooh
God is met de dapperen, en behouden komt
de luitenant met den Feldwebel ten slotte
bij de eigen troepen aan.
geert. In plaats van met den gebruikt!ükc
hamer, bewaart hij de orde door met een gro>
ten zilveren cigaretteDkcker op tafel te a!aa
liet concert is reeds aan den gang als
binnenkomen en nadat wii het eind van
liedje dat juist wordt gezongen hebben af
wacht, gaan wii naar een tafel naast dio v
den voorzitter, onder het applaus der aokla?'
want mün gastheer verheugt zich in de
genheid van züne minderen.
Tot mijne verbazing zio ik aan het uitci
wan de zaal acht Duitsche onder-officier"
allen rookende en allen blijkbaar zeer ingc
men met de muzikale prestaties onzer da
pere Tommies. Het zijn knappe kerels,
Duitse hors. Twee van hen zijn sorgeant-maj
en hebben zeer intelligente, interessante
zichten. Een dorde, met geleerd uiterlijk, nog
zwak gebouw, was, zooals ik later vera au
leer aar aan eeu Duitsche school. Hij heeft ee:
guitaar by zich, die hü later mooi bespelen zoi
Het concert wordit voortgezet: sombere lie
jes allen zonder begeleiding: en dan verzoek
de voorzatter na een gehamer met zijn cigarol
ten koker stilte en zegt:
,,De vijanden zullen zoo vriendelijk zijn oei
volksliedje voor te dragen. Goede orde en wa
aanmoediging asjeblieft!"
„De vijanden" zetten hunne petten af. ko
men naar voren, maken in het voorbijgaan een.
buiging voor den kolonel en zingen een lied
onder leiding van een der sergeant-majoors er
met guitaarbegeleidiing van den zwak gebou w
den man. Het is muziek, echte muziek en de
uitvoerenden genieten er blijkbaar alle acht
van. Een paar van hen hebben goede stemmer]
en men hoort geen enkele valsche noot-.
Tommy keek verbaasd op. Hii scheen verbaasc
omdat die vreemde lieden in zoo een moeiliikc
taal konden zingen en zeker ook om het z»eu
hooge muzikale gehalte der voordracht. „De
vijanden" werden hartelijk toegejuicht en keer.
den. vlug naar hunne plaatsen terug, op weg
daarheen opnieuw buigende voor den kolonel.
Dan vertelt de adjudiant verhalen, die hoofd
zakelijk betrekking hebben op de moeilijkheden
die jonge officieren mot de pas aangekomen
roeraten ondervinden, welke verhalen het ge
zelschap doen schateren.
Dan volgt de kolonel, die opstaat en een
grappig liedje o<p geestige wijze voordraagt.
Een geweldig applaus volgt op zirne voordra oh
En nu kondligt de voorzitter de beide laatste
nummers van het programma aan:
„Goede orde, mijne heeren, terwijl de vijand
„Die Wacht am Rhein" zal zingen en d'aara
kunt go uwe gemoederen weer lucht geven door
„Rule, Britannia" te zingen.
Met veel gevoel draagt „de vijand" „Dia
Wacht am Rhein" voor en nauwelijks is da
laatste noot uitgestorven, of Tommy dost de
koet daveren door zijn zang.
Dan volgt „God Save the King" en hot ge
zelschap gaat uiteen."
EEN ENGELSOH-DUITSOH CONOER/f.
De „Saturday Review" bovat de volgende
scbots van een conoert aan bet front:
„Do kolonel had mü in ziin hut te dineeren
gevraagd. „Kom om zes uur," zieide hii, „mis
schien zal ik je dan voor het diner nog een
klein vermaak kunnen aanbieden." En zoo ge
schiedde het.
Hij on zjjne mannen moesten den volgenden
dag naar de geveohtalinie vertrekken en daar
om hadden de officieren ©en ..smoking concert"
gearrangeerd en voor die gelegenheid eet
groote koot geleend, welke behoorde aan #ene
compagnie, die met de bewaking van een gevan
genkamp belast was. De keet was verlicht door
hanglampen en gevuld met maunen en tabak
rook.
Aan de hooMtafel zit de zeer kranige regi-
rosnts-aergöant-mëoordie als voorzitter fun*
EERSTE KAMER.
Om kwart voor drie gisterenmiddag begoö
do Eerste Kamer aan de Grondwetsher
ziening. Dr. A. Kuyper was afwezig, om
gezondheidsredenen, en dat mag betreurd
worden, èn om liet frissche geluid, dat hij
daarbij 'had kunnen doen hoorem, èu om,
de voldoening, die hij zou gesmaakt heb
ben bij de succesvolle bekroning van zijn
jarenlangen, moeitovollen strijd om de ge
lijkstelling van het bijzonder met het open
baar onderwijs. Hij was er niet en de eerste
die nu sprak, was de Katholieke senator
Bosch van Oud-Amelisweerd. Wie nog
mocht gehoopt of gevreesd hebben, dat du
Grondwetsherziening in de Eerste Kamer
schipbreuk zou lijden, moest door do rede
van dezen senator al dadelijk tot andere ge
dachten zijn gekomen, waarvan de slotsom
was, dat hij» sprekende ook namens vele
politieke vrienden, vóór de revisie zou
stemmen, trots gewichtige bezwaren en
ofschoon hij meent dat de schikkelijkheid
het xueest door Rechts is betoond. Hier
mede staat alzoo, waaraan trouwens wel
niemand zal getwijfeld hebben, de aan
neming dor revisie in de Eerste Kamer vast.
De heer Bosch van Amelisweerd sprak
bijna uitsluitend over bet onderwijsbelang,
dat bij deze herziening der Grondwet ge
moeid is. En bij merkte op, dat de
rechterzijde bij hot compromis de grootsle
offers beeft gebracht, daar het kiesrecht
in de additioneele artikelen is geregeld en
ten aanzien van het onderwijs slechts een
termijn voor de regeling is gesteld. Spr. zou
daarom tegenstemmen als hij niet kon
vertrouwen op de publieke moraliteit die
tijdige en gelijke uitwerking van art. 19S
zal weoschen. In het voorgestelde toch is
veel wat onjuist en gevaarlijk is. Gevaar
lijker en meer ongewenscht zou het echter
zijn de pacificatie vTuohteloos te doon
worden.
Kort en krachtig, maar duidelijk, werd
gezegd, waar het op stoud.
Na den Katholieken senator voerden nog
hot woord de Ttteor Van der Feltz (V. L.)
en de heer Fokker (IJ. L.) De laatste toon
de zich opposant en betoogde o.ni.: dat de
grondwetsvoorstellen geen uitvloeisel zijn
van den volkswM en dat er voor de her
ziening geen belangstelling bestaat. Gelooft
men dat de onarrwijs-voorstellen bevredi
ging zullen breftken, stemplicht cn even-
rodige vertegenwoordiging beteekeneu eeD
■prong in het duinter. Door het ontbreken
van actief vrouwenkiesrecht wordt ook het
kiesrecht niet defirltief geregeld.
