BINNENLAND
BUITENLAND
ROUWKAARTEN
BIDPRENTJES
foOR
ROUWCIRCUL AIRES
jet beste adres bij de
mUKKERIJ „DE SPAARNE8TAD",
lASSAULAAN 49 - HAARLEM
TELEFOON 1426 EN 2741.
BERiCHTEit.
fende den economischen toestand, .weike aerf»
toestand weergeeft ongeveer in de maandI
Februari 1917,
Jk mgej bekenn&n, .dat mijn hart hevig
zoo zaakrijk geschrift „Deutschlands po-
.litische Parteien, ein Grundriss der Par-
teienlehre and dee Wahlsysteme", Jena
1912.
Men behoeft daartoe slechte op te slaan,
wat hij op blz. 130 en 131 aldne kort saam-
vat:
Er is tweeërlei electoraal streven. Het
ééne doelt in hoofdzaak op de vrijheid der
burgers, het andere meer eenzijdig op het
sterken van de macht der Overheid. Hij
noemt het één „Freiheitsein richt ungen"
en het andere „Machtseinrichtungen''.
Na nu deze onderscheiding op den voor
grond te hebben gesteld, toont hij aan,
hoe, zal de vrijheid der burgers op den
voorgrond staan, en het stelsel beheer-
sclien, aan geen stemdwang zal kunnen
gedacht worden. Dan is deze dwang van
zelf uitgesloten, omdat ze de vrijheid der
burgers te na komt.
Wil men daarentegen bij de stembus
niet de vrije keuze der burgers, maar de
sterking van het gezag der Overheid op
den voorgrond plaatsen, dan vloeit hier
uit vanzelf de noodzakelijkheid voort, om
stemplicht in te voeren.
Het is de stemplicht, die de vrijheid bij
de stembus aan banden legt, en het gezag
der Overheid op den voorgrond doet
treden.
Hij spreekt dan ook niet van Stemplicht
een geheel onlogisch begrip, maar Van
„Wahlzwang. (Kieedwang.)
Er ligt toch een dwingende actie in, die
aan de vrijheid van den kiezer, ter wille
van het gezag der Overheid, afbreuk doet.
Het is dan ook consequent, dat wie
vreeze koestert voor te grooten volksin
vloed, den kiesdwang liefkreeg, maar
evenzoo dat wie gelijk de Calvinisten
steeds bedacht was op het primordiaal
stelsel van het volk, er zich niet alleen
hier te lande, maar in alle landen, en zoo
met name in Amerika, steeds tegen heeft
verzet.
Vanzelf was de houding door ons, Anti
revolutionairen, ten deze aan te nemen,
door ons uitgangspunt gegeven.
Het volk is er niet om de Overheid,
maar de Overheid om 't volk.
zou het ook moeilijk zijn voor den Rijkskanse
lier een opvolger te vinden. Mocht Bethmann-
Hollweg onder den diruk van de annexionisten
heengaan, dan zal men toch geen nieuwen Kan
selier kunnen aanstellen, die aanstonds begint
met een „nieuwen koers." Voor een dergelijker
Kan seller Is do tijd nog niet rijp. Mocht men
echter een gepanteerden conservatief kiezen
dan zou de historie waarschijnlijk niets goed?
van diens korte periode te berichten hebben
en derhalve, aldus Wolff, is deze ure. evenals
de volgende uren. die ven do Taveerende regee-
ringskunst, en derhalve is ook Vo® Bethmann-
HoUwesr ondanks alle aanvallen en kuiperijen,
meester van den toestand.
De correspondent van de „Duaseldorfer Gene-
ralanz", schreeef: Do red© van den Rijkskanse
lier zal nieuw© en belangrijke verklaringen
brengen over het vredesvraagstuk. De bekend
makingen van de Duitech© regeering zullen
zonder twijfel in de vijandelijke landen de aller
grootste belangstelling wekken. Ook de Ber-
Hinsohe correspondent van de „Neue Hambur
ger Ztg." meldt, dat de rede van den kanselier,
die door alle partijen met de grootste spanning
wordt tegemoet gezien, een verdere stap zal
zijn om den algemeenen toestand tot klaarheid
te hi-engen.
Volgens het „Berl. TagebL" zullen de inter
pellaties over het oorlogsdoel van conservatieve
zijde door Röaieke en van sociaal-democratische
zijde door Soheidemann wordlen gemotiveerd.
Het is nog niet zeker of de debatten zullen plaats
hebben, daar het centrum, de nationaal-libera-
len en de vooruitstrevenden daartegen zijn.
De ,,Vogg. Ztg." schrijft: Naar in den Rijks
dag verluidt, zal de Rijkskanselier weliswaar
geen z.g. geformuleerde verklaring voor1
maar wel mededeelingendoen, waarvan de woor
delijke tekst nauwkeurig is opgesteld. De mid-
den-partiien zullen een gemeenschappelijke ver
klaring afleggen, door Spahn of Von Schö-
naich-Karolath. waaraan de Duitech© fractie
rich zial aansluiten.
Het is wel belangwekkend' deze uitgesproken
verwachtingen nu eens te stellen tegenove
de werkelijkheid. (Zie Eerste Blad1.-)
die „Corrière della Sera" meldt, tot de verras
sende ontdekking geleid, dat de „gouden Keizer-
beker" heelemaal niet van goud was, maar van
zilver, met slechts een dun laagje vergulsel.
IJZERERTS IN N.-AFRIKA.
De „Temps" vraagt waarom Frankrijk ijzer
erts uit het buitenland betrekt, terwijl het jaar
lijks minstens 500,000 ton uit de mijnen van
Duenza en Boe-Kadira, in de N.-Afrikaansche
provincie Const an tine, kan halen'
Na de bekende parlementaire debatten in
1910 over dé Ouenza-mijnenquaeetie. is aan ©en
Fransche maatschappij concessie verleend. De
reden, dat tot dusverre geen hand tot ontgin
ning is uitgestoken, moet gezocht worden in
rivaliteit tusschen die twee Afrikaansche havens
Bi zei-te en Böne die beide aanspraak erop ma
ken door den aan te leggen spoorweg verbonden
te worden met het miingebied en aldus de udt-
voerhaven te worden.
Het blad acht' het onverantwoordelijk in deze
tijden nog plaatselijke belangen te laten gelden.
DE REDE VAN DEN RIJKSKANSELIER.
De verwachtingen betreffend)© de hierna ver
meld© rede der Rijkskanselier waren wed hoog
gespannen.
Veel was daarover niet bekend geworden en
de lezingen, die daarover in de bladen de ronde
deden, zijn dezelfde die reeds drie dagen lang in
de pers circuleeren.
In den „Lok. Anz." tracht E-mil Zdmnier-
mann den arbeiders duidelijk te maken, dat een
vrede op d© basis van de „status quo ant©voor
d© Duiiseh.© arbeiders onvoordeedig zou zijn.
Hij acht het de voornaamste fout van den Rijks
kanselier in dezen oorlog, dat hii de sociaal
democratische fractie met het wezen en de ziel
van de Duitacdie arbeiders verwisselt. Georg
Ben hard roert in de „Voes. Ztg." de rede van
den Rijkskanselier slechts in zooverre san. dat
hij den wensch uitspreekt, de de Rijksdagzitting
van Dinsdag de noodiige klaarheid zal brengen,
die hij als inleiding tot de Duutaohe politiek
van de koer» naar het Oosten wenschelijk acht.
Theodor Wodff deelt in het „Berl. Tagebi."
mede. dat de Rijkskanselier uit het groote
hoofdkwartier is teruggekeerd;. el© besluiten
van de grondwetscommissie, met name die over
de bezetting van de officierspos ten, hadden
hem groot© zorg gebaard, doch na den gelukki
gen afloop van zijn reis is de Kanselier om zoo
te zeggen over den berg heen. Ook in de oom-
missie van den Bondsraad voor Buitenlandsche
Zaken werd eenparig instemming betuigd'. Daar
leidt de schrandere Hertling de beraadslagin
gen en staat den Rijkskanselier eensgezind ter
zijd©.
Den toeetand overziend©, zeat Wolff, dat de
Entente aan de speeltafel, thans aan de onge
lukkige zijd© zit. Geen nuohtere toeschouwer
kan de mogelijkheid zien om Duiitschland tear
neder te werpen. Van annexionlstiach© ziide zou
men thans kunnen vragen, waarom de Rijks
kanselier thans niet toehapt, dooh, zegt Wolff.
Bethmann-Hollweg weet precies, dat Duitech-
land weliswaar onoverwinnelijk is. maar in af-
zienbaren tijd een vrede van onderling overleg
noodig heeft en ook Hertling weet diiti. Von
Bethm&nn zal ditmaal, naar wii hopen, ondub
belzinnig te kennen geven, dat Duitsohland1, af
ziende van elk© politiek van geweld, dezen
vrede wil. Wolff merkt da.n verder op. dat de
Rijkedag niet den drang in zich voelt om tot
het parlementaire stelael te geraken on daarom!
DE VLEE-SCHHAL INGESTORT.
De Brusseieche berichtgever van het „Alg.
Hbl." schrijft:
Gisteravond, terwijl het straatverkeer het
dirukst was, is op de Grasmarkt (Marché aux
Herbes), vlak bij hot beroemde Broodhuis
(maison diu Rod) dar Groote Markt, het reus
achtige gebouw der oude VleeschhaUe plotse
ling in elkaar gestort. Gelukkig seckts ten
deee. Dez© Vleatohkal is een der oudste mo
numenten van Brussel. Zij behoord© aan een
particulier, die zijn eigendom trouwens wel aan
de stad wilde overdoen, doch op onaannemelijke
voorwaardenhet huis stond sedert jaren ledig.
De kelderingen achter en ook het gelijkvloers
waren ingenomen door aardig© winkeltjes
krantenverkoopers, venter» van koperen voor-
wepen en dergelijke en ook door een haast
ondergrondach restaurant „Claveau Pariaien
dat in vervlogen dagen groote aantrek heeft
gehad.
DAPPERE JOURNALISTIEK.
Om een denkbeeld to gieven van de gevaar
volle omstandigheden, waaronder de pers te
Reims werkt, drukken wij hieronder d© kennis
geving ai, voorkomende in. het eenige non te
Reims verschijnend© blad. de „Eelaireur de
l'Est" in zijn nummer van 20 April tL Deze
courant wordt geschreven en gedrukt onder ©en
voortdurende storing door granaten:
„Onze lezers zullen die onvolledige nummers
wel willen verontschuldigen .Gisteren hebben wii
een voortdurend „va-et-vient" moeten maken
van onze redaotiebureaux naar de kelders. Dit
is niet d© eerste keer ©n zonder twijfel ongeluk
kig ook uiet de laatste keer, maar wii houden
het uit. lederen dag hebben wii maar één ge
dachte en wel die van degenen, die na het be
roep, dat bijna een bevel was. op den uittocht
enkel maar een beroep hebben gedaan op hun
energie, omdat deze van nut kon ziim Iedere
dag zal ons met hen vinden om iets van de ooi
leetiev© ziel van onze stad te redden. Wij be
houden al onz» hoop am de kracht van ons land1,
al die ideëen, die ons waarde geven. Wij zitten
tusschen gordijnen van ijzer ©n van vuur, en
krjjgen «1 echts enkele correspondenties van bui
ten af, daar sedea-t 14 dagen de persdienst on
derbreken is. Dat is maar een korte tijd', dien
we door moeten komen en wii zullen hem door
komen. omdat wij de beproeving kennen, die
wij doorstaan moeten en omdat er niet gezegd
mag worden, dat de Duitech era hun zin hebben
gekregen.
ZOU HET WAAR ZUNt
De „Figaro" verhaalt, dat eenige jaren ge
leden ©en Italiaansohe automobielfabriek aan
een grooten wedstrijd in Duitsohland had deel
genomen en bij diie gelegenheid een hoofdprijs
won, den gouden Keizer-beker. Het was een
fraai bewerkt© gouden beker, vier-en-twintig
centimeter hoog, zes-en-een-half kilogram
zwaar, en de waarde er van was aangegeven
als tusschen de 25.000 en 30,000 francs. Eenige
dagen geleden heeft de directie van die It alia an-
eche automobiel- mij. den moeien beker bij wiize
van oorlogsgift geschonken aan den minister
vau financiën en deze zond het voorwerp naar
de munt ter nader onderzoek en om het even
tueel met nog andere gouden voorwerpen te
laten smelten. Het onderzoek heeft echter, naar
NEDERLAND EN DE OORLOG.
(Officieel.) Het Ministerie van Buiten-
landsche Zaken deelt het volgende mede:
Gelijk reeds gemeld werd, was uit het
door de bevoegde autoriteiten ingesteld
onderzoek gebleken, dat de te Zierikzee ge
vonden bomscherven van Engelseh maaksel
waren, zooals ook de Britsche marine
attaché erkende.
Toen, na enkele dagen, van de Britsche
regeering niets ter zake vernomen was,
deelde de Regeering aan de Britsche regee
ring mede, dat zij, wegens de Britsche her
komst van bomscherven zich in de eerste
plaats tot haar wendde met de vraag om
een onderzoek in te stellen.
De Britsche regeering antwoordde daarop
dat zij de rapporten van haren marine
attaché niet afdoende achtte om harerzijds
te kunnen erkennen, dat de bommen, hoewel
blijkbaar van Britsch maaksel, uit een
Britsch vliegtuig waren geworpen.
Intusschen word het onderzoek met de
grootsten spoed voortgezet.
Thans heeft de Britsche regeering mede
gedeeld, dat blijkens het onderzoek de bom
men niet dooi' eenig Britsch vliegtuig kun
nen zijn geworpen.
De eenige Britsche luchtstrijdkrachten, die
hij het incident hadden kunnen betrokken
zijn, waren twee marine-vliegtuigen, die in
den nacht van 29 op 30 April in de huurt
van Duinkerken opstegen om een aanval
te doen op den liavendam van Zeebrugge,
welken zajj inderdaad aanvielen en waarop
zjj 16 bommen wierpen.
Beide vliegtuigen hadden denzelfden tijd,
nl. minder dan 14 minuten, noodig, om het
doel te bereiken. Beide waren langzaam
bewegende vliegtuigen en er was een N.-O.
tegenwind met een snelheid van ongeveer
20 mijlen per uur.
De tijd door beide gebruikt om hunne
bestemming te bereiken, doet bet geheel
onmogelijk zijn zoo vervolgt de Britsche
regeering dat een hunner Oostwaarts als
Zierikzee kon zijn gekomen.
Elk vliegtuig droeg acht hommen, welke
als gemeld op den havendain van Zee-
brugge werden geworpen. Een sindsdien
verschenen officieel Duitseb bericht, over
nemen door de Nederlandsche pers, meldde
dat in den bedoelden nacht 15 bommen door
Engelsche vliegtuigen waren geworpen en
in het water vielen vlak bii de te Zeebrugge
liggende schepen.
Dit zegt d© Britèche regeer ing be
wijst dat Britsche vliegtuigen niet hun bom
men kouden hebben geworpen op Zierikzee,
waar naar het schijnt zes bommen vielen.
Het bewijst tevens, dat de Britsche vliegers
inderdaad hun bommen op Zeebrugge wier
pen, zooals zij rapporteerden. Wat betreft
de stukken van bommen, die door Neder
landsche autoriteiten te Zierikzee zijn ge
vonden, kunnen zekere teekenen daarop
voorkomende, vermoedeliik als Britsche
merken of als nabootsingen daarvan worden
aangemerkt. Andere kunnen niet worden
vastgesteld en gelijken in geen enkel opzicht
op eenig bekend Engelseh merk.
De mededeeling der Britsche regeering
bevat voorts de in het officieel Reuter-
bericht opgenomen beschouwingen over de
mogelijkheid dat de bommen door een vlieg
tuig van andere nationaliteit zouden ziin
geworpen.
Ten slotte geeft de Britsche regeering uit
drukking aan hare gevoelens van hartelijke
deelneming, zoowel wegens de te Zierikzee
toegebrachte stoffelijke schade als wegens
het betreurenswaardige verlies van onschul
dige levens.
Omtrent de verdere stappen door de Re
geering te doen ten eind© in dez© duistere
zaak klaarheid te vei krijgen, zal een nadere
mededeeling volgen.
Wolff seint nit Berliin: In verband met
het (officieele) bericht van Reuter over den
aanval op Zierikzee vernemen wij van be
voegde zijde:
Het van Duitsehe ziide ingestelde onder
zoek heeft uitgemaakt, dat een vliegtuig
van de Centralen den aanval op Zierikzee
niet heeft gedaan. De Nederlanders mogen
zich herinneren, dat de stukken der gevon
den hommen blijkens het door Nederland in
gestelde onderzoek van Engelsehen oor
sprong waren en dat de meerderheid van
de oordeelvellingen in Nederland van den
beginne tot de slotsom leidden, dat een
vliegtuig der geallieerden, voornemens een
aanval op Zeebrugge te doen, Zierikzee
voor Zeebrugge heeft aangezien.
Misschien ligt de eenvoudigste verklaring
voor de ontkenning der Engelschen in de
omstandigheid, dat daarin slechts van een
Engelseh vlieger sprake is. Kan het mis
schien geen Fransche, Belgische, Italiaan-
sche, Portugeesche, Servische, Roemeensche
Russische, Japansche, ühineesche of Ameri-
kaansche vlieger geweest zijn 1
Het stoomschip „Noordam" van de Holl.-
Amerikalijn, is gisteren omstreek® het mid
daguur van de Wilhelminakade te Rotter
dam naar New-York vertrokken met onge
veer 1500 passagiers. Behalve een groot
aantal Amerikanen, bevinden zich onder de
passagiers ook verschillende Nederlanders,
die naar Ned. Oost-Indië vertrekken.
De sleepboot „Theems", die gisterenmid
dag het 8.8. „Noordam'' den Waterweg uit-
geleide deed tot aan Doggersbank, bleef
daar de „Rijndam" opwachten om ze naar
Rotterdam te begeleiden.
De „Rijndam" met regeeringsgraan en
meel, vertrok 29 Januari van New-York
naar Rotterdam, maar keerde op bevel van
de reederij na eenige dagen op de thuisreis
te zijn geweest, 14 Februari te New-York
terug.
135 Duitsehe kinderen, die in verschillen
de plaatsen van ons land een tijdlang ge
weest waren, zijn gisteren, via Arnhem en
Elten, weer naar hun land teruggekeerd.
Gisteren hebben de vereenigde visch-ex-
porteurs te IJmuiden, die belast zijn met
den inkoop van de voor Duitscbland ge
contracteerde 35 pCt. van den vischaanvoer,
geweigerd de hun toekomende hoeveelheid
visch te aanvaarden tegen de voor Engeland
Nederland en Duitsohland geldende en ge
contracteerde prijzen. De Duitschers wilden
wel de visch aanvaarden, doch tegen aan
zienlijk lagere prijzen, waartegen de reeders
geprotesteerd hebben, ais in strijd met de
gesloten overeenkomst. De door de Duit
schers geweigerde visch werd daarop voor
den Engelschen export beschikbaar gesteld.
Van de zijde der vereenigde visehexpor-
teurs wensclit men dit allerminst beschouwd
te zien als een niet-naleving der gesloten
overeenkomst, doch meer als een protest
tegen de voor sommige vischsoorten te hoog
gestelde contractprijzen, waarover eenige
reeders meermalen bezwaren hadden inge
diend, zonder dat tot prijsverlaging was
overgegaan. De vereenigde vischepxorteurs
beweren namelijk, dat met name de prijs
der platvisch, inzonderheid schol, die door
Engeland en Nederland betaald wordt, voor
Duitsehen export te hoog is, waarom ze
voor die vischsoorten een lageren prijs ge
contracteerd willen zien.
Zij hopen thans door dat protest te herei
ken, dat de voor platvisch gecontracteerde
prijzen verlaagd zullen worden.
De maatschappij Hoek van Holland deelt
ons mede, dat zij nog volstrekt niet de hoop
heeft opgegeven, dat de stoomtreiler JSimon
H. v. H. II'' naar een Duitsehe haven op
gebracht zou zijn. De treiler is 5 Mei het
laatst gezien.
De reederij Parlevliet te Katwijk heeft
besloten voor eigen risico twee loggers in
de vaart te houden.
Door de onzekerheid van aanvoer van pe
troleum en benzine en vooral daar de re
geering alle zeggenschap over de voorraden
aan zich heeft getrokken, wordt te Vliasin-
gen, naar men vandaar aan de „Msb.*'
meldt, einde dezer week al het personeel
door de petroleum maatschappijen ontslagen,
behalve enkelen, die in dienst blijven voor
de distributie of voor wie ander werk is
gevonden. Het ontslagen personeel kan
geen zekerheid worden gegeven, dat het
binnen korten tijd zal kunnen terug komen,
daar een groot percentage der schenen is
verloren gegaan, waardoor voorloopig, ook
al zou de oorlog spoedig geëindigd zijn, toch
wel zal moeten voortgegaan njet rantsoenee
ring. Naar wij vernemen, wotden pogingen
aangewend voor dit personeel werk te vin
den of hen steun te verleenen.
Reuter seiut uit Londen: Het Duitsehe ge
zantschap, te 's-GTavenhage publceert een
bericht, dat op den 15den Mei Engelsche
stoomschepen zich zouden aansluiten hij de
route, die de Nederlandsche handelssche
pen, die van hier vertrekken, nemen, ter.-
wijl zij uitgerust zouden zijn met dezelfde
onderseheidingsteekenen. die deze schepen
gewoonlijk dragen. Zij zonden tevens operee-
ren tegen de Duitsehe onderzeeërs.
De legatie voegt er aan toe, dat dit offi
cieel werd vastgesteld.
Geen enkel Engelseh stoomschip is ver
momd door de onderscheidingsteekenen, i
de Nederlandsche schepen verplicht zijfl
voeren.
Het verhaal berust geheel op een verzit1
sel en wanneer aan dergelijke valsche herict'
ten, die ook het tot zinken brengen van bo*
pitaal- en reliefsehepen voorafgingen, word
herinnerd, dan geschiedt dit niet zonder ee
nige sinistre bedoeling.
Het Nederlandsche stoomschip „Zeus'ï
van de Kon. Ned. Stoomboot Mij. te Affl'
sterdam, dat 24 Januari van IJmuiden naai
Huil vertrok om aldaar steenkolen in te n®
men voor Amsterdam, is eerst gisterenmid'
dag van Engeland te IJmuiden terugg®
keerd.
Het stoomschip, dat dus bijna vier maafl'i
den in deze Engelsche haven werd opgehou
den, had thans een kolenlading van cird
1800 ton in.
Men meldt uit Katwijk aan het „Vad.j
Als gevolg van de officieele kennisgeving
van de Onderlinge Verzekering Maatschap
pij „Vlaardingen" dat deze de molest-ver
zekering van visschers vaartuigen bad doeO
eindigen, hebben de verschillende reederijei1
alhier een vergadering gehouden om de#
zaak te hespreken, in easu maatregelen te
treffen dat deze belangrijke vissol;.irij nid
behoefde te worden stopgezet.
Ten einde geen stagnatie in dit bedril
te veroorzaken werd op deze vergaderinl
voorgesteld om voortaan ook de visscbe:
mede te laten betalen in de kosten,vallend
op de molestverzekering,wat tot n» toe nie'
het geval was. Besloten werd, dat als de vil
schers bereid waren dit voorstel te aanvaar
den, de reeders dan hunne vaartuigen voof
deze visscherij zouden beschikbaar steller
wanneer er genoegen genomen werd, dat df
reeders 10 pCt. van de bruto besomming iö
't vervolg zullen inhouden tot dekking vau
de hoogere kosten der verzekering.
De visschers wei-den in de gelegenheid
gesteld om over dit voorstel een vergade
ring hijeen te roepen en met bijna algemeen®
stemmen is besloten, dat de visschers h®'
voorstel van de reeders aanvaarden. i
In verband hiermede is de geneele vt*<ciV
gisteren weder naar de trawlvisscberij uit-1
gezeild.
De minister van Landbouw, enz., bad ver
nomen, dat hier en daar onrijpe rogge wordf
afgemaaid en voor veevoeder gebruikt. Tef
einde dit tegen te gaan heeft liij ingevol
art. 6 der Distributiewet 1916. een besehi
king genomen, waarbij alle handelingen, di'
er toe leiden, dat de te velde staande roggfl
voor een ander doel wordt gebruikt dan
voor mensckeUjk voedsel, met name het
maaien van de onrijpe rogge en het gebrui
ken van deze als veevoeder, worden verj
boden.
Voorts is aan de burgemeesters opgedra
gen aan de naleving van de uitgevaardigde
bepalingen ten strengste de hand te houder
en de aandacht van landbouwers in het bij
zonder er op te vestigen, .dat overtreding
van die bepalingen ingevolge art. 11 der Dis
tributiewet 1916 wordt gestraft met hechte
nis van ten hoogste zes maanden, ol' geld|
boete van ten hoogste f 6000.
Verschenen is een ïegeerings-uota bctiri'i
Deze nota, waaraan het volgende is ontleend)
is in hoofdzaak op denzelfden voet ingericht
als de vorige nota's. Alleen ontbreekt than!
een hoofdstuk, dat een beeid geeft van d
regeerings-maatregelen, die in het beschouwd
tijdvak genomen zijn. Het voornemen bestaa
een overzicht van deze afzonderlijk te doen vet
schijnen.
Uitdrukkelijk wordt geconstateerd, dat de mees
te bedrijfstakken in ons land juist thans in eei
toestand van overgang verkeeren. In den laatstei
tijd toch dreigt de stabiliteit in de meeste wel
vaartsbronnen door den stilstand van het verkee
ter zee en door het in een deel ook daardoor ver
oorzaakte gebrek aan kolen een einde te zulleU
nemen. Omtrent de naaste toekomst valt zee'
weinig te voorspellen. In elk geval wenscht d
minister zulks niet te doen.
Wat betreft den toestand tot Maart1917 woid'
gezegd: Laat men de maanden Januari efl
Februari 1917 buiten beschouwing toen d®
strenge vorst het scheepvaartverkeer streng
de dan kan men zeggen, dat het beschouwd®
tijdperk, voor de binnenvaart voordeelig
geweest. In het bijzonder waren de vrachtefl
in het najaar van 1916 ongekend hoog.
De algemeene indruk van de eigenlijk®
binnenvaart is, dat deze zich na den tijdel ij
ken teruggang in de tweede helft van 191*
en in 1915, in het laatste jaar tamelijk we)
hersteld heef!
Uit den aard der zaak bood de schee
vaartbeweging op de kanalen, welke eei
internationale verbinding vormen, een ve
minder gunstig beeld.
Het spoorwegverkeer gaf in 1916 zeer bff
vredigend© uitkomsten. De opbrengst 1
meerderde aanzienlijk, hoofdzakelijk door
het reizigersverkeer. Zulks staat in de eer
ste plaats in verband met de mobilisa!.®-
Doordat de grenzen feitelijk gesloten zo
reizen vele Nederlanders in het land zeb'i
Zulks vindt uiting in de groote toenam.
Een vijftiental liefhebbers ©n twee of drie
kunstenaars, die den zomer op het land door
brengen, leenden gewoonlijk hunne medewer
king, wat iets zoggen wil, a's die vrijwililgiere
keeltjes als nachtegalen bezitten.
Ongelukkig heeft het invallen van het koele
weder heel wat leegten doen ontstaan. De
eerste viool, de eerste tenor, de violoncellist
en een sopraan zijn vertrokken; twee bary-
tons hebbeneene verkoudheid gevat: de goede
pastoor is ►.oor deze ongevallen een weinig
verslagen. Sabine en Christian©, die z'.eh tot
op dat oogenbiik een weinig op den achter
grond hielden, hebben medelijden met hem
gehad en gebruiken nu liaie stem. Den eenen
of anderen dag zal je deze belde nachte
galen hoeren.
Het koele weder heeft ook het baden "doen
eindigenhet gezonde baden, waarop je vrouw
zoo verzot is en veroorlooft ons niet meer
langen tijd aan het strand te vertoeven. In
ruil daarvoor maken wij lange wandelingen,
hetzij naar den kant van Villerville, hetzij
naar Houlgiate, het bosoh van St. Gatlenjof
do Touques- vallei. Je tante en mevrouw ik
Falaiseau gjflan per rijtuig, terwijl mijnheer
Da JJaiao^aau, Christian©, ftabine eg jk als
Alpenjagers marcheeren: de twee meisjes met
Béris voorop, dat spreekt van zelf. Langs
den geheeien weg plukken zij bloemen en
babbelen zonder ophoudenvooral Chris-
tiane, i
- i i XVU. li»
Hennequeville, den.18.
Wat heb je wel gedacht, mijn dierbaar
kind, toen je een onvol tooiden brief ont
ving? Stel je voor, daar is admiraal D'Au-
brun onverwachte gekomen, om eenige da
gen bij mij door te brengen en daar ik je
niet wilde laten wachten op mijn antwoord,
heb ik mijn velletjes op de post gedaan,
zonder er het noodzakelijk einde bij \js> voe
gen, wijl ik me voorbehield je er de oorzaak
van mede te deelen.
Mijn oude vriend heeft ons heel wat drukte
op den hals geschoven door zijne onverwachte
komst, maar ons daardoor tegelijkertijd een
gewichtigen dienst bewezen.
Volgens den raad van Weitor onthielden
wij er ons van ia tegenwoardisehid va» Sa
bine je naam uit ta spreken.
Later, zeide hij altijd. Het is repds veel
te erfo dat de vreemdelingen haar o.ver haar
echtgenoot spreken.Gij mee. maar geduld
oefenen.
Wij oefenden dus geduld. Maar eergisteren
toen Sabine snel een garnalenvisscher schet
ste, zei D'Aubrun eensklaps tegen mij Da
vorige week heb ik door een vriend der
De Briges veel over je neef hooren spre
ken. Herbert, dien ik als een grooten leeg-
looper gekend heb, laat, naar het schijnt,
eene modelboerderij bouwen, waarvan hij zelf
de leiding' op zich neemt. Dat is opperbast.
Velen onzer edellieden moesten evenzöo han
delen: tot welzijn der boeren zich met hun
landgoederen bezighouden, in plaats van te
Parijs de bals, clubs en schouwburgen plat
te loopen. Men schrijft deze bekeering aan
mevrouw Sabine toe. „Bekeering" is het juis
te woord, omdat Herbert, die vroeger pog
al onverschillig was, een zekeren Broeder
Martialis heeft belast met de leiding' der werk
zaamheden en eene godsdienstige schoei zal
laten bouwen voor de kinderen uit die streek
Altijd de vrouw, mijn oude vriend, in het
goede zoowel ala in het kwade Wij, het
sterke geslacht, wij zijn slechte was in hare
handen. - i
klopte. Je tante scheen uiterlijk zeer kalm;
maar, terwijl zij eenige woorden tot D Au-
brun richtte, bleef haar blik evenals de mijne
op Sabine gevestigd, die aan het einde van
het terras gezeten was.
Zij had gehoord, want zij was doodsbleek
en daar zij Maar ontroering niet machtig
kon worden, stond zij op en verwijderde zich
ko r t
„Je nicht'is bekoorlijk!" riep de admiraal
nit, die niets had bemerkt. Een gratie! Wat
eene bevalligheid! En dan denk ik er aan,
arme viend, dat je dit huwelijk hebt willen
verhinderen! Je ziet, dat het Herbert ge
lukkig maakt, zonder er nog aan te denken,
dat je vrouw en jij dol zijn op dit kind.
Doll dat is het juiste woord, beaamde je
tante, die, ongerust, onder het eerste het
beste voorwendsel opstond en zich haastte,
Sabine op te sporen. Maar zij vond "haar ner
gens; (de kamenier, op dit punt ondervraagd,
meende dat Sabine zich in de kerk bevond.
Wij zagen haar eorst terug tegen het uur
van het middagmaal, en mochten haar wan
gen ook den stempel dragen van de door
stane ontroering, op haar lippen lag haar
gewone, zoete giimlaplu..
Nieuw© onderbreking, mijn vriend, D'Af
brun is er echter de oorzaak niet. meer van
hij heeft ons gisteren met den avc-ndsnöl
trein verlaten, maar Sabine, die met han
zochten tred mijne kamer was binnengekomen
Ik heb hare tegenwoordigheid niet buncrKJ
voordat zij mij een kus op het voorhool
drukte.
Oom, ik heb tweemaal geklopt, zeide t\
gteheel buiten ademde dokter heeft zooev
het kasteel verlaten; hij gaat een zeke
Oriqueboeuf bezoeken en stelt ons voor lie,
te gaan afwachten te Vülers, waar wij
len ontbijten. Uwe vrienden Do Palais
doen mee, tante ook, Christiane ook, ik
en u ook, niet waar? Kijk eens hoe n
de zon schijnt, als wilde zij afsche.d
ons nemen. Komaan, berg uwe paperas-
tot hedenavond achter slot.
Ik vatte haar bij de handen en trok U- 5
naar mij toe. Ik neem aan, kleine; hetsjj
mij alleen maar, dat ik mijn brief nv
afmaken. Ik schreef aan een ongelukkig
Zij onderbrak mij. Een ongelukkigere»
laat hem niet wachten. U hebt er mij. yé
over gesproken, oom. ,Wait wil hij 1 ui
trekking? Geld? (Wordt ven
