'mm liUL CHRUT BUITENLAND BINNENLAND WARE ADELDOM WAT DE PERS ZEGT FEUILLETON Donderdag 24 Mei Tweede Blad HET! ZOUT MOET UIT DEN BODEM. Onder dit opschrift bevat DE NEDERLAN DER een «eer merkwaardig artikel, dat wij nier in hoofdzaak laten volgen. Woensdag] 16 Mei stond de Tweed© Kamer ivoor een moeilijke beslissing. Het gold een Baak, welker belang misschien nog door wei- bigea voldoende is gevoeld en die toch staat kundig en economisch voor de toekomst van Nederland van groot gewicht is. Meermalen is geklaagd over onvoldoenden fiver en kennelijke slapheid bij ons volk, (Waar het gold de ontginning der bronnen van volkswelvaart en zelfstandigheid, dtoor God in den Nedeïlandschen bodem ons ge geven. En zie, daar was nu aanhangig een voor stel van de Regeering, dat de Staat zou deelnemen aan een Vennootschap tot ont ginning' van zoutlagen te Buur se bij Haaks bergen in Overijssel dat den Staat zeker Bandeel deir mogelijke winsten zou toevloeien dat eindelijk de Staat na 16 jaren het recht zou hebben, door naasting, het geheel© bedrijf over te nemen. Dat voorstel nu werd door de Tweede Ka mer verworpen met vrij groöte meerderheid. Als men weet, dat tot heden elk pondje zout voor 'huishoudelijk en industrieel ge bruik van buiten Nederland moet worden ingevoerd, en dat tijdens dezen oorlog meer malen gebrek aan zout dreigde als men daarbij weet dat de personen, met wie de Minister «aken wilde doen, technisch en fi nancieel volkomen 'bevoegd zijn en dat zij door vroegere werkzaamheden en opofferin gen, zich zekeren voorkeur waardig toonden dan «al op. het perste gezicht de genomen beslissng iin hreeden kring verwondering, aoo biet ergernis hebben gewekt. De schuld van het gebeurde ligt intus- echen 'zondör twijfel bij den bewindsman «el- yen die het ontwerp indiende. Het zal voor ieder vaststaan, dat hier ge handeld moest en moet worden. Zoowel de eisch, too mogelijk zelfstandig in onze be hoefte aan «out te voorzien, als de wensch onze Nederlandsche industrie uit te 'breiden met een werk van nationale beteekenis, wet tigen de begeerte dat de ontginning der delf- Btoffenlaag, wier bestaan is aangetoond en wier bewerking niet moeilijk schijnt, onver wijld worde ter hand genomen. Voor de ontginning van delfstoffen zijn twee wegen aangewezen: het verleenn van con cessie door de Regeering, op grond van de Mijnwet, zonder dat daartoe speciale mede werking moodig is van de Staten-Generaal, of eigen exploitatie door den 'Staat. De Minister Posthuma betrad geeu van beide. 'Hij koos een derden weg, tot heden weinig of niet bewandeld bij aoodanigen ar beid n.l. de vorming van een vennootechap tot ontginning, als boven omschreven, Waarbij.' Üe Staat eigenaar blijft, deelhebber wordt en later naasten kan. Voor zoodanige afwijking van de wet was Au oansuoYverking van de Staten-Generaal noo- dig. ,2y£aar dan werd ook dit college medever antwoordelijk voor de te nemen beslissing» Om die verantwoordelijkheid te kunnen aan vaarden, moest het volkomen worden inge licht Dit nu weigerde do Minister beslist. Do Memorie van Toelichting van nog geen half veT druks vermeldde niets. De Memorie van Antwoord op het oor- loopig Verslag bevatte iets, maar aoo wei nig, uat, iets wat zelden gebeurt, do Commis sie van Rapporteurs zich niet voldaan ver klaard. De ingewonnen adviezen van Gede- Siteerde Staten van Overijssel en van den ijnraad weiden niet overgelegd; de con- clusiën dier adviezen werden met vermeld, Waarom «taats-exploitatie niet gewensclit was werd niet gezegd; waarom dan niet gewoon concessie was verleend bleef duister; waar om met de gekozen aanvragers was gehan deld, en ►tiet biet, anubren, werd niet ver klaard; op welken grond verschillende be palingen der gesloten overeenkomst eigen lijk l ustten, bleef een raadsel. Wel drongen in goed uitgewerkte redevoeringen een'ge Kamerleden daarop aan; de adviezen bof fen zaken van technischen aard; mocht er iets van (persoonlijken aard in staan, dan kon zoo werd den Minister te verstaan gegeven, dit weggelaten worden. Maar Minis ter Posthuma weigerde botweg der Kamer de gevraagde inlichtingen mede te deelen. Zóó iwerd het voor vele Kamerleden uiterst bezwaarlijk hun stem aan de voordracht te geven. Het aanvaarden van verantwoorde lijkheid zonder voldoende kennis dei' zaak gaat niet aan, en toen in de Kamer werd gemompeld, dat het voorstel geheel afweek van het deskundig advies van den Mijnraad, werd de moeilijkheid om vóór te stemmen, nog grooter. Van de doctrinaire voorstanders der Staats exploitatie was natuurlijk geen medewerking te wachten. Maar blijkens een door hen uit gelokte stemming waren deze verre in de minderheid. De Kamer wilde aan Staatsex ploitatie niet aan. Had de Minister de stuk ken overgelegd, dan ware de behandeling een paar dagen uitgeteld, en vervolgens het ontwerp stellig aangenomen, indien de in lichtingen .voldoende waren 'geweest. 'Want dat de Kamer ®elve geenszins tegen de taak was, bleek 'genoegzaam uit den buibengewo- nen spoed waarmee dit laat ingediende ont werp is behandeld. Daar echter de Minis ter onbuigzaam bleef, tegenover een billij ken eisch der Kamer, werd het voorstel, dat Nederland zijh eigen zout zou geven en een bloeiende indiustrie zou brengen, met 43 tegen 21 stemmen verworpen. Het was voor den Minister een groote te leurstelling. Hij had verwacht, onder den druk van den reeds gebleken zoutnood» zijn voorstel, als spoedzaak, met vlag en wimpel er door Do halen.etn ziet, daar lag nu al het werk van Regeering en ondernemers, gedurende eenige jaren opgebouwd, tegen den grond. Ook vbor de ondernemers, en voor den ondernemingsgeest in het algemeen, was het een kwade dag. Ons verblijdt de uitslag, niet om de zaak zelve, integendeel, maar omdat het, vooral tegenover Minister Posthuma. bet wel noo- dig is te doen gevoelen, dat de Staten-Gene raal, die nu eenmaal mede verantwoordelijk zijn, niet blindelings te gehoorzamen heb ben aan hetgeen de Regeer in g wil. Do hui dige .tijdsomstandigheden leiden er van zelf toe, dat de Staten-Generaal zonder steeds vol doende voorbereiding roede werlmu tot re geer i n g s m aat regeenwaarvpn »ij de porté© niet geheel doorzien. Maar cie Regeoring be hoort van den noodstani geen misbruik te makeu. En naar onze overtuiging' was dit hier het govs i_ Wat moet nu gebeuren? Moet Eet hoognoodige zout In Overijssels bodem blijven rusten? Moet dezo nieuwe knak aan den Nederlandsehen ondernemingsgeest worden toegebrachtWij hopen het niet» En het is ook allerminst uooddg. Het izout moet uit den bodem 1 Indien de Minicrer daartoo niet overgaat, indien hij geheel de zaak laat liggen, dan zal da&ruit blijken dat zijn wetsvoorstel, dat nu verworpen is, enkel do strekking had om door de Staten-Generaal te laten stem men over een ontwerp, dat niet behoorlijk was toegelicht, en dat de Minister zelf ge weigerd had behoorlijk toe te lichten, bij even- tueele mislukking zijn eigen verantwoorde lijkheid ie dekken. Dal j? geen goede regieer methode. V£K#Rc!U£ BERICHTE* ONGEDIPLOMEERDE TANDHEELKUN DIGEN IN HET ENGELSCHE LEGER, De .JPalil Mali Gazette" maakt ©ene saroafi- taache opmerking over liet feit. dat het aantal tandartsen Mi het Enreleöhe lezer met raondeo- dian 5443 l>echraa#t. tearwuJ de Duite-aae sie- necskundigo dienst elechts over 1200 tandart sen beschikt, en bii het Fransohe lesser 1000 tandartsen dienst do-en. Het blad ergert zioh over dlit feit, aangezien 2000 dor EngeLsche tandartsen van miiMtairen leeftijd zijn. en slechts 454 hunner werkelijk gediplomeerde tandheelkundigen riin EEN VERKLARING VAN TERES J TSJENKO. De minister van buitenJandoohe zaken Te- rosj tsjenko stond den vertegen woccdigers dar Rurache pers een onderhoud toe. waarin hii verklaarde zieli met de verklaring. der nieuwe voorloop!#» regeering volkomen te kunnen vereend gen. in den loop van hot gesprek verklaarde hii dat Rusland de gieheele wereld een rechtvaar digen vrede wenaohte to schenken, een vrede die «een volk kwetst .en na den oorkn. niot de haat en ontvreemding wekt die moet opkomen wanneer het eene volk zich ten koste van het andere verrijkt. Dit treurige voorbeeld hebben wij in 1870 aanschouwd, De wonde d'ie Duitaoh- iand Frankrijk toebracht, bleef 45 jaren open. De hoop van do bewonera van Elzas-Lotharin- «en op een betere toekomst is tot dusver nou niet gestorven. Thans hebben Mi het recht om op het verwezenlijken van hun ideaal te hopen. Krenkingen en onrechtvaardigheid worden niet vergeten. Geweld kweekt haat, en dat wil het bevrijd© Rusland noch voor zich, nooli voor anderen. Teresdtsjenko verklaarde voorts met trots te kunnen conatiatoeren, dat hoe zeer de meeniin- «en rn de democratische partij ook mogen ver schillen, er geen enkele partii of veneend «i* bestaat, die zooals dit in het reaotionnaire Rus land het geval was, een afzonderlijken vrede zou willen. Ik weet echter, dat een quaestic a» talrijke pro©pen der democratie iu öpstund kan bren- gen, het is een quaestiie die den hartstocht ont ketent. Toch goloof ik dat: ik er ronduit mijn meening over moet zeggen, omdat hel Russi sche volk het recht heeft to verwachten, dr.t d'e voorloopi-ge regeering het niets dan de waarheid zal zeggen. De Russische democratie vreest, dat zii, ge bonden door de oude verdragen, voor annexio- metiische doeleinden die haar vreemd zijn. g;- bruikt zal worden. Dit verontrust haar revol u- tionnair vertrouwen en doet haar geestdrift vermi ndoreh Vandaar ook de wensch om a-lle door de oud© regeoring gesloten verdragen bekend te make Ik geloof, dat de gevoelens diie tot dien wensch geleid hebben, van h-ooge mensohelii'k- heid getuigen, en ik ben er van overtuigd, dat men de vraag geheel verkeerd heeft opgevat.. Dit diende de Russische democratie te begrij pen. DE STRIJD IN DE LUCHT Op een morgen met een stralend blauwen hemel zoo verhaalt de Berlijnsche correspon dent van het „Hbld." die de streek tusschen Lens en Atrecht bezocht reden we in drie auto's van Douai in de richting Vitry en Artois. In de lucht wiegelden de plompe kabelballons bij tien tallen, de logge, onbeholpen worsten. We waren vlak onder een dezer ballons, toen plotseling vier Engelsche vliegers aangesnord kwamen, direct koers zettende naar een der captifs. De Duitsche afweerkanonnen begonnen onmiddellijk te blaffen, te keffen en te brommen. Aan den hemel bloeiden in een ommezien dozijnen witte, wattige bloemen. De situatie op den weg werd niet zoo heel aangenaam. Een shrapnellsplinter of kogel en we reden met de auto's midden door den regen kan gevaarlijke schrammen en builen veroorzaken. En de bodem of ontsteker van het projectiel is in den regel harder dan de meest stevige neutrale schedel. Twee van de vier vliegers konden door de be schieting van den grond' het doel niet bereiken. Doch de beide andere stoorden zich niet aan de schrapnells, waarvan zij steeds minder last kregen, naarmate zij dichter bij de worst kwa men, omdat de Duitschers toch niet op den eigen ballon konden schieten. Zij snorden naar den captif en waren in een oogenblik, waar zij zijn wilden. De een vlak er boven, de ancier beneden. De ballon moest er aan gelooven, dat was duide lijk. De Duitsche officier die er in zat. sprong dan ook uit den gondel, zoodra hij zekerheid had, dat geen redding meer mogelijk was. Van vier honderd meter hoogte De parachute ontplooide hij zich en na den duizelingwekkenden val van de eerste seconden, gleed hij in een matig tempo omlaag. Juist op tijd, want nauwelijks was hij uit den ballon ge wipt, of er sloeg een grooie, gele vltm uit. tn in een oogenblik was er niets meer. Geen ballon en geen vlam. Alleen een verschroeide mand. De vlieger boven vloog naar de Engelsche linie terug. De andere echter zag in de drie auto's, waarin hij natuurlijk Duitsche officieien vermoedde, nog een goed doel voor zijn machine geweer en tak-tak-takte er lustig op los. De ko gels flitsten als zilveren pijltjes in een boog door de lucht Zoo'n bejegening was tegenover neutrale journalisten onvriendelijk. Die, om complicaties te voorkomen van volkenrcchtelijken aard en ook wel van corporeelen heil en dekking zochten tegen den muur van een huis aan den weg, waarheen de auto's zoo snel mogelijk gere den waren. En die het niet onaangenaam von den, dat inmiddels een Duitsch vliegtuig ver schenen was om der. indringer te verjagen, wat hem gelukte. vVe spraken later den officier, die uit de gon del gesprongen was en zonder zich te bezeeren een anderhalf kilomeicr verder landde. De val schermen functionneeren inderdaad uitnemend Wanneer vlak boven den grond geen harde wind blaast behooren verwondingen been en enkel breuken tot de hooge uitzonderingen bij de toch altijd onzachte aanraking van de voeten met den bodem. De jonge luitenant vertelde zoo kahn, alsot hij niet een kwartiertje geleden werkelijk een groote gebeurtenis achter den rug had. Er bleef hem niet veel keus, wel? Van twee kwaden moest men het minste kiezen. En tijd om te den ken wordt je niet gelaten. Is de vlieger pal bo ven of onder je, dan moet je er uit. En de val van de eerste seconden, voor de parachute zich ontvouwt, is zoo razend snel, dat je ook niet denkt. Je komt niet tot bezinning voor je gaat zweven. En dan weet je, dat je gered bent Men liet mij een kogel zien, waannee de captif in brand geschoten worden. Een gewone revolverpatroon, doch met een kleine lading phosphorus - en enkele kleine gaten in den mantel die onmiddellijk vlam vat, zoodra de kogel uit de huls schiet, doordat er lucht bij den nhosnhorus komt. Een korte vlam, maar ge noeg om'de omhulling en hel gas te doen ont branden Met brandkartetsen werkt men met meer. De brandkogels zijn pracüschcr en ze kerder. gewond: In de Daily Mail" beschrijft -een correspon dent wat W medegemaakt heeft bii oen raid op een loopgraaf. Voor niii ligt oen klein stukje metaal in oen kartonnen doosje. Het ia uit het onbekend© tot mü gekomen en beeft rniin geheel en levens loop veranderd. Het heeft me vreugd© en smart gebracht, hot heeft- mü naar verschillende nieuwe plaatsen gevoerd, die ik nog nooit had gezien; het heeft mii ook een massa vrienden gegeven. Ofschoon het is „made in Germaav" koester ik er oen zekere genegenheid voor. Ik herinner me nog goed den avond, woaroi ik het kreeg. De maan scheen helderhet land was bedekt met sneeuw en ijs, toen wii uit onze loopgraaf kwamen en naar Duitsche liinie kro pen. Wij kwamen daar veilig aan. verrichtten onze taak en waren met eenige souvenirs uit de gedekte schuilplaat9©*» van den vijand op den terugweg, toen hfi zijne kanonnen op ons richtte. Een verblindende vlam sloeg vóór mü om hoog. Ik bad een gevoel alsf ik viel. Een zwarte wolk omhulde mü. Een onbekende hand schoen mij naar de aarde te trekken en ©en zware ijzeren pot op mijn hoofd te do-ukken. De bodem vtan dien pot draaide snel rond en spoot vlam men uit. Ik vroeg mijzelf af of ik wr' oon't weer zou opstaan. Allerlei voorvallen uit :aiin leven kwamen In mijn geheugen terug. Zou ik hier «terven Zou mijn lichaam hier bevriezen tot een leeHjke dooda-hi «roglyph en zouden onver- •oibiMlige voeten er overheen trappen! Dit wa ren de laatste gedachten, waarvan ik mü be wust ben. Zoo kreeg ik het stukje metaal. Tk hoorde een sitem. die als van heel ver weg klonk. Uit' d© nevelen die mijn geest omhulden, begonnen langzamerhand helderder begrippen te voorschijn te komen. Geleidelijk kwam ik in een toestand van halfbewustheid. Mijn geest was buitengewoon werkzaam. maag mijn lichaam sliep. Zonder in staat te zijn mii te be wegen, gevoelde ik dat iemand mdin hoofd op tilde. Onwillekeurig strekte ik miin hand uit om d'ie te steunen op den arm van iemand, die naast mii knielde alsof lui voor mü bad. „Hij is dood" zed öan atom. Miin hand scheen vanzelf terug te vallen. Miin naar steun zoe kende vingers betastten het been van een man die naast mij zat. Zijne oogen staafden in de mijne. „Laat los. Het le gebroken," zeide ML Duizelig kwam ik overeind1: ik gevoelde dat iemand mü eteunde. „Kom mee daar heen," ging de stem. verder. Half loopenid, half meegesleurd volgde ik hem. Ik beproefd© te spreken, maar kon niet. Ik zag nu dat er een groote nood© veeg liep over mijn jas. Ik gevoelde hef warme bloed langs mijn gezicht vloeien, maar pün gevoelde ik niet. Ik wisf niet prooi as waar ik geraakt, was, maar alleen dat het aan mün hoofd was. Ik strompelde een loopgraaf in, die vol men- sclicn was. Zü staarden mij uMnwisgierig aan. Ik merkte elk dé tuiltje van iedere uitdrukking «P. Nieuwsgierigheid, ontzetting »n afschuw eag ik op mün weg door die loopgraaf. Al is men nog zoo licht gewond, toöh veroorzaakt het gezicht van een mosea bloed een -gevoel van ontzetting ook bii den meest geharden toe schouwer. Toen het eer»to hulpvarband.Ik'zat tegc-i den muur van een gedekt* schuilplaat» ge steund. Mjjn stalen helm. miin met bloed door trekken kap en muffler waren weggenorr Jodium beet in mijn vleesch en Met mij ge voelen waar de woud zat. Een noodverband werd om mün hoofd gelogd. En zoo ging ik naar het veldhospitaal. Een nacht van. rusteflooze smart op ©en bren- aard in een ondergrondsdh© schuilplaat» en d!an d-e reis per ambulanae>-auto naar ©en tts- boud doorzend-station. Een bed, witte lakene en rest, d'ie aleehte onderbroken wordt door ©en bezoek aan de x-stralen-kamer. Ik kan het goknetter van de vonken hooren en «Le de aan dachtige gezichten, telkens verlicht door lldht- flikkeringen, naar mü staren storen in mün gebeente door hot verband, d* watten, vleeech en bloed heen. Hot operatie-theater. Ik wacht mijn beurt in d© zaal »n zie door ©en scheur In het scherm hat mes van den chirurg bezriig op ©en. gedaante die daar ligt. Ik kom den pati&nt ondar don invloed van het verdoovingsmiiddel hoo-ren sproken. Hij kreunde, d'ooh zonder protest en kalm. Hij gevoelde «een pijn, maar zijn ver doofd© zintuigen gingen na wat Mi wel zou kunnen gevoeld hebben. Ik vroew mü ai of ik ook zoo zou doen. Toen was h©t mün beur t. De dokter was ©en vroolük man, dl© over kostje» en kalfje» praatte. „Nu goed ademen", zal hü. Een gebed orkeat vajj geluiden drong, in mün oor. Eerst wekte het mü op, maar later drukte hot mü neer. Hert dreunde in mijn hor senen totdat ik in een heerlijk en tooetand van werdooving geraakte. Ik ontwaakte met ©en gevoel alsof ik heer lijk: had geslapen. In d« kamer scheen ©en ge dempt rood licht. Een gedaante met witte kap kwam op dio toenen myir mi) toe en boog zich ov-er mü heen. Ik had een gevoel alsof een stuk lood aan de eene züde mün hoofd naar beneden trok. En onder mijn hoofdkussen lag, netjee ingepakt heit kleine stukje metaal uit Du toch land." STATEN-GENERAAL TWEEDE KAMER. Wij zijn onzen lezers nog do verklaring] verschuldigd van Minister Gort v. d. Lin den, in <fo Kamerzitting vwn Dinsdag J.l. De Minister van Binoenlandedhe Zakon, de heer Oort van d«r Landen, behoort niet tot hen, die verbaasd zijn geweest, dat san hem en aan den minstier van Oorlog ad interim de interpellatie is gericht. Het geheel© kabinet heeft de verantwoor delijkheid voor den gang van zaken op zich genomen, de definitieve oplossing der orisis en de nauwkeurige overweging van vragen van politieleen en mfiitairen aard, 'die bin nen korten tijd niet tot een eind was t« brengen. Minder eenvoudig moet net anflwoord zijn op de vraag waarom sgr. n Ut van zijn 75 „De Engelsche zeden willen het zoo," sprak de jonge officier lachend. „Vindt u het niet aardig, dokter?" „Hm! Als men dezen avond op Savigné Engelsche zeden volgt, zou ik, indien ik uw leeftijd had, vooral het voorrecht aardig vin den, dat hulst en marentakken geven." „Een voorrecht! Welk voorrecht?" riep Sa bine verwonderd uit. „rle, kijk, kijk, kleintje, ge zijt onweten der dan Christian©. Zie eens, hoe haar wan gen op dit oogenblik met het rose japon wed- ijvi-ivja. En welke blikken werpt zij mij toe!bepaald alsof ik een diep geheim ver ried. Brr!.Welnu, weet dan, dat in Enge land een jonkman op Kerstmis een meisje Mag omhelzen, dat onder de marentakken doorlooptGe wordt bleek Wat komt de gewoonte er op aan, vraag' ik u? Alleen uw bekoorlijke prins, markies Herbert, kan zich ten opzichte van u zulke vrijheid veroorloven, doch „Welter, ge zijt een spotter, een praatjes maker zonder medelijden, onderbrak graaf Fabien, die op. hot gelaat zijner nichv hevig lijden las. Als ge dezen nacht uw schoenen bij den schoorsteen zet, voorspel )k u, plat ge er fren zweep in zalt vinden Komaan, Sabine, zing liet Kerstlied van mevrouw Au gusta Holmes, om dien on verbeterlijken praat vaar den mond te stoppen. Chris tiane zal u wel op de piano willen begeleiden en onder wijl beginnen wij een partijtje whist te ppe- len." De jonge vrouw onderdrukte een zucht. Zin gen! En den aanblik van het geluk van Chris- tiane en Eli, zoowel als de woorden van dok ter Weiter vervulden haar hart met diepe droefheid Zij maakte evenwel gfetip enkele tegenwer ping en weldra verhief naar gloedvolle, tril lende stem zioh te middeoM vjM» het algemeen stilzwijgen- Trots anges sent venus oo soir M'apporter de bien bellies clioses' L'un d'eux avait un enoensoir, L'autre avait un chapeau de rosee. tóet de wang steunende op de vlakke liand vergat dokter Wel ter zijn spel, om te luis teren, vooral Sabino te beschouwen. Nooit misschien had hij haar bekoorlijker gevonden dan dezen avond in haar japon van dit duffel met. kant afgeaet, met kleine ruikertjes ma rentak op de horst en in het haar gestoken; terwijl ecj) uitdrukking van zachte zwaar moedigheid over haar gelaat lag uitgespreid... „Bene lieve, verbannen druidesse," fluis terde hij gi'aaf Fabien in het oor, die aan zijne zijde «at. Het schijnt mij' toe, dat de Druïde zeer lang op zich wachten laat." „Weiter, ge zijt onuitstaanbaar." j Le i*m Dieu i Au fond du edel bleu Est chagrin lorsque Sabino onderbrak rfich zelve: „Ik kan niet meer," sprak ifij met haperende stem. „Daarvan was ik zeker," mopperde de dok ter. Onze vroolijke gezichten werken ont zenuwend op dit kind. Die duivelsche Druïde, waarom blijft hij zoo lang weg!" „Neem wat rust," zei Chris tiane onder wijl, zonder dat zij den sohijn aannam de ontroering van haar vriendin op te mer ken.... „Ik aal voortgaan, of liever het stuk opnieuw beginnen; bij dezen ruil zullen de hoorders verliezen. Vooruit kan ik een acte van nederigheid verwekken.Bah, verdiept in hun spel, zooals bij allen hert geval is, zullen zij aan niets twijfelen..." Niemand, inderdaad, zelfs de dokter niet, scheen te bemerken, dat Sabine de piano ver liet en onhoorbaar verdween achter do zij den gordijnen voor zon dor vensters van de zaal. Verborgen voor aller Wikken, steunde zij haar brandend voorhoofd tegen het be vroren venster en bleef een oogenblik onbe weeglijk staan als verloren in een amar- telijben droom. Buiten mengde het gedonder der golven «ich met het klokkenspel van Trouvljte en in haar onmiddellijke nabijheid zong Qhris- tiane met bekoorlijke uitdrukking Noëil Noël' Nous venons du otel i' Jffapporter O© que tu dee ires...*) Sabine sidderste,. K*«b Kerstmis schonk gevoelen hoeft doen blijken in het debat. In de eerste plaats bleek op 4 Mei niet van een ingrijpend verschil tusschen den minister van Oorlog en de Kamer. Reeds hierom was niet aan te nemen dat er eeu conflict was over de oproeping der landstorm„iaarklasre omda.t de regeering dan had mogen verwach ten, dat de Kamer veel vroeger haar ge voelens omtrent deze zaak had doen blijken. Op Mei stond de zaak anders. Toen was er en motie van wantrouwen in den mi nister. De Kamer kon niet in twijfel zijn over de vraag, we'ke de consequent'» van Öe aanneming der motie kon zijn. Was er nu aanleiding om de regeering 'en den mi- niseter te dekken door het s'ellen van de kabinetskwestie? Het komt spr. voor dat "s lands belang daarmee ni»t gediend zou zijn. Niet ieder ge- schil behoeft te leiden tot het stellen der.por tefeuille- en nog minder van do kabinets» kwestie. Het gelat hier een zaak van propor tie. De oproeping van epn landstorm-jaar klasse is op zichzelf van gewicht, maar ver zinkt in het niet bij de belangrijke en gewich tige kwesties, die de rege©ring ter oplossing heeft. De Kamer zou het stellen der kabinetskwes tie als een weinig passenden dwang gevoold hebben. Daar komt bjj, dat de minister sinds cenigen tijd gevoelde, dat zijn positie onduur- zaam was. De crisis was hét einde van een reeds lang bestaande latente crisis Zij kon worden oqgelost door een votum van wan trouwen of van vertrouwen. De oplossing is gekomen, en spr. had geen reden d© kabi- nctsquaestie te stellen. De minister meent ook. dat 't ten eenenmale overt) dig zou zijn geweest zijn meening te zeggen zonder de kabinetsquaestie te stellen. Geen enkel ge wichtig vraagstuk wordt in de Kamer ge bracht zonder beslissing van den ministerraad. Had men echter spr.'s meening gevraagd, dan zou hij die gaarne gezegd hebben. Als de regeci'ing had medegedeeld, wat zij doen zou naar aanleiding van de motie, wanneer die zou worden aangenomen, zou zij hetzelfde ge daan hebben, wat men in minister Bosboom afkeurde. Dat aou getuigd hebben van gebrek aan deferentie voor de Kamer» De regeering heeft na het votum der Kamer opnieuw ern stig overwogen of 's lands belang toeliet met den wensch der Kamer rekening to houden. Dat dat geschied is, wordt bewezen door het communiqué in de bladen, waarbij de land- etormers werden gewaarschuwd Uit. de nega tieve beteekenis van dit. communiqué blijkt, dat de regeering toen nog overwoog wat te doen. Na herhaalde en ernstige overweging is de regeering tot de conclusie gekomen, dat 's lands belang niet toeliet naar den wensch der Kamer te handelen. Redenen daarvan zijn van technischen en militairen aard pn zullen dadelijk door den minister van Marine worden uiteen ge«zot na mens de regeering. De heer SCHAPER (S.-D.): Nu weet hij daar plotseling wat vanl De MINISTER betoogt nog, dat geen regce- ring genoopt fs rekening te houden met alle wenschen der Kamer. Deed zij dat. dan zou zij ophouden rogeering te zijn. Conflicten kunnen telkens rijzen. Meent de regeering zich niet met den wensch der Kamer te kunnen vereenigen, idan is het aan de Kamer te beslissen of de zaak, waarom het gaat, van genoegzaam gewicht ie om d© regeering het vertrouwen op te zeggen. De regeering kon d« opkomst dor jaar klasse 1908 niet uitstellen. D# minister van Marine, die geheel homogeen was met de re- gieering, kon daarom met het interimair be wind worde belast. Hij diende zioh te voegen naai' de beslissing van den ministerraad. Het zou bovendien tal zeer zonderling zijn, wan neer de (regeering een opvolger van den mi nister zou zoeken, die 'net oneens was met haar. Het was onmogelijk een nieuwen minis ter van Oorlog te benoemen, voor do op roe- piDg plaats had; want dan zou de zaak vel te lang geduurd hebben. Indien ven nieuw mi nister werd benoemd, terwijl de oproeping werd voortgeBet, zou do geheel© zaak niets beteakend hebben. Do landstormers dienden bovendien spoedig te weten, waar ze aan toe waren. De Minister van Marine (de heer RAM- BONNET) heeft zich verheugd over de inter pellatie. (Gelach.) Klaarheid acht ook hij ge- wenschL Hij heeft zich dadelijk na d# beslis sing op 10 Mei rekenschap gegeven van de gevallen beslissing. Dit stond wel vast, dat Eet uiterst moeilijk zou zijn met de wenschen deir Kamer rekening te houden. De Kamer heeft nu voor d© tweed© maal ingegrepen hj de uitvoering van de wot van 31 Mei l9lo, die oprooping der landstormers eischt! Mi nisters zijn nu eenmaal geen marionetten en de Kamer moet begrijpen, dat op sommige gogen blikken het landsbelang primair is. Dit «jLwi overdacht spreker op den avond der orisis. Don volgenden morgen belde spreker den minister van Bixmenlandsche Zaken op en vroeg pf onvoorwaardelijke gehoorzaam heid aan den wensch der Kamer noodzake lijk was. Deee antwoordde ontkennend eo spreker heeft zioh toen bereid verklaard het interim aan Oorlog waar te nemen, indien do ministerraad van hetzelfde gevoelen bleek. Toon volgde sprekers benoeming. Spreker herinnert aan het deoat over de haar niet de gedroomd© vreugde; bracht niet het met ongeduld verwachte schepsel tot haar; want terwijl zij wanhopig de handen ineen- èloeg, bekende zij het zich zelve, dat zij tnet dit bekoorlijke, treffende, hartroerende Kerstfeest Herbert verwachtte. Het verleden was niet meer dnu eeu droom.., Zij gevoelde zioh fier op haar echtgenoot, fier op zijn strijd, op zijne plannen, tot op. dit uur was zij ook op zijne ltordc fier ge weest... Nu drong de twijfel haar ziel bin nen.... Sinds de vorige week had Broeder Mar- tialis do leiding der werken weer op zich' genomen; maar Herbert had niet geschre ven, Herbert was niet gekomen.. Drie engelen zijn mij hedenavond tal van aaiilire dingen komen brengen. Een v,ui heqt had een .wierookvat, de andere een hoed van ro«en. In de diepte van den blauwen hemef wordt de goede God bedroefd.,.. KerstmiBl Kerstmis' Wij komen u uit don hemel brengen, wat gij verlangt... (Slot volgt.) A i i t t

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1917 | | pagina 5